|
2001
|
|
|
Bistan da, bada, darabilgun auzia ez dela erraza, ezta ere aise erabaki  daitezkeen horietakoa. Gure
|
hizkuntzarentzat
kaltegarria gainera, esango du agian norbaitek. Hori, egia esan, ez dut uste.
|
|
|
Probetxuzkoa deritzat, aitzitik. Deus kaltegarririk, are hilgarririk, baldin bada
|
hizkuntzarentzat
, antsikabekeria da, arduragabekeria, ezaxola. Kezkatzen garen bitartean, amorru bizian elkarrekin sesioan ari garen bitartean, hizkuntza bizi da eta gu ere, euskaldun garen aldetik, bizi gara.
|
|
|
Ez zeukan, noski, gipuzkera gogoan, edo ez zeukan gogoan soil soilik, Larramendik, euskara bera baitzuen begiz joa: ez zegoen, ordea, euskalkirik gabeko euskararik eta dialektoak, bestalde, ez dira noraezean (ikus Grezia)
|
hizkuntzarentzat
kaltegarri. Etorkizuneko batasun kontuak nekez pentsa zitezkeen orduan, eta egin, inola ere ez.
|
|
|
Liburuan datozen entseguetako bat32, betidaniko zentsurak inausia, hizkuntzaren halabeharrari zegokion hertsiki: ezinbestez hizkuntza arrotzean emandako irakaskuntzak galgarri gertatu herri
|
hizkuntzarentzat
. Askotan aipatu da, eta ez da oraingoz ahaztuko, Espainiako irakaskuntza ofizialak izan duen eta duen egiteko kaltegarria.
|
|
2002
|
|
|
Beraz, batzuentzat euskara bigarren mailan gelditzen da, itxurak egiten lasterka baldin badabiltza ere, beste interes arrotz batzuek menderaturik baitabiltza korrika. Hau guztiz kaltegarria da
|
hizkuntzarentzat
, guztiz kaltegarria, besteak beste, euskara eta politika maltzurkeriaz edo ezjakintasunez nahasten dituztenei arrazoi osoa ematen diegulako azkenean. Kontu hauetan, non ote dauden Urkixotarrak, hori jakin nahi nuke, jarrera hauek hizkuntza artatu beharrean artotu egiten baitute, eta azpiak harrotu.
|
|
|
Irakats hizkuntza lituaniera izatea Estonian eta Letonian baino ulerterrazagoa da. Inmigrazioa hemen txikiagoa izanik, egoera soziolinguistikoa beste biotan baino aldekoagoa baita bertako
|
hizkuntzarentzat
.
|
|
2003
|
|
|
Atzerakada nabarmena ezagutu du okzitanierak XX. mendean. Baina iraganean osasuntsu eta bizkor zegoen hizkuntza, historia distiratsuaren jabea baita; Erdi Aroa garai oparoa izan zen Oc
|
hizkuntzarentzat
, trobalariek sortutako literaturak gailurrera eraman baitzuen mintzaira. XVI. mendetik aurrera ofizialtasuna galdu zuen frantsesaren alde, baina herri xehearen komunikazio tresna izaten jarraitu zuen XX. mendearen hasierara arte.
|
|
|
Azken susmoen arabera, Frantziako Gobernua prest dago korsikera ikasgai gisa onartzeko eskola guztietan, gurasoek kontrakoa esaten ez duten bitartean (hots, aginduzkorik gabeko ikasgai gisa). Hizkuntzarena izan da Matignon go prozesuan eztabaida bizienak eragin dituen gaietako bat, korsikar abertzaleek tinko exijitu dutelako estatus berri bat
|
hizkuntzarentzat
.
|
|
|
Beraz bizirik dirau. Gerra osteko muga estuak itxi ez baino zabaldu egin dira
|
hizkuntzarentzat
. Legegizonek ‘Hobekuntza’ delako arauetan zatitutako lurralde hirukoitza oso osoan gainditu du ikastolak Iruñea, Zangoza, Agoitz, Tafalla eta Tutera barne direla.
|
|
|
Hori ona da euskararentzat. Pentsabide mailan elkar errespetatuz, euskal kultura alderdi politiko guztiek onartzea lorpen amesgarria litzateke nafar
|
hizkuntzarentzat
. Beldur naiz, halere, gazte jendea politikaz eta politikarien mundu iheslari labainaz aserik ez ote dagoen.
|
|
2004
|
|
|
Bigarren hizkuntza, Estatu hizkuntza nagusiaren aldetikoa denean, euskara bezalako herri hizkuntzen egoeran dauden hiztunentzat ez dago kalterik gabeko onurarik: kalte euskaldunaren ama
|
hizkuntzarentzat
, fabore hizkuntza gailenduarentzat. Pako Aristik, esaterako, argazki hau atera zigun ustezko aberastasuna hizpide hartuta:
|
|
|
–Baina gaur egun gazte euskaldun gehien gehienak euskañolez mintzatzen direnez gero, sinesten ez duenak irakur beza Imanol Esnaolaren artikulua Bat aldizkariaren azken lanean?, euskañola erabili du Euskadi Gazteak segur aski, entzuleak izango baditu. Baina, horrekin batera, zerbait egin luke irrati horrek,
|
hizkuntzarentzat
inondik ere ona ez den egoera horren aurrean. Eta hor ikusten dut nik koska, hain zuzen?. 539
|
|
2006
|
|
|
Gure ikasleak aniztasunean hezi behar ditugu, kultura arteko ikuspegiarekin, beraien kulturekiko —eta hizkuntzekiko— errespetuan. Gure
|
hizkuntzarentzat
arriskutsua izan daitekeela pentsatzetik, orain baino hiztun gehiago izateko aukera polita dela pentsatzera pasatu behar dugu.
|
|
2007
|
|
|
Baina arazoa ez zen hain sinplea. Bere
|
hizkuntzarentzat
–eta hizkuntza guztientzat, ezagumentu publikoa galdatzen zuen kontzientzia borrokalariak motibatzen zuen.
|
|
|
Beharbada hori kortse estuegia iritzita
|
hizkuntzarentzat
, P. Carruthers ek, pentsamendu hizkuntzaren moduluak errespetatuz (innatoak, etab.), hizkuntza naturalari sistema zentral baten gisako estatusa aitortu dio, pentsamendu kontzientearentzat behinik behin (1996) 1581, eta de facto zenbait pentsamendu tipo ezkontzienterentzat ere (2002) 1582 Hasteko, dio, hizkuntzaren zerikusiren bat kognitiboa ebidentzia bat da eta ez dago ezikusia egiterik. Hizkuntza naturala gabe ezin pentsatu izango ziren elektroia edo DNA.
|
|
2008
|
|
|
Testuinguru horretan arrantza egiten ikasi behar dugula uste dut eta gure
|
hizkuntzarentzat
erronka dena abagune bihurtu. hitzen forma idatzian oinarritutakoa, motz ari da geratzen. Alde guztietan web semantikoaz hitz egiten entzuten da.
|
|
|
Testuinguru horretan arrantza egiten ikasi behar dugula uste dut eta gure
|
hizkuntzarentzat
erronka dena abagune bihurtu.❚
|
|
|
Baina horrelako aplikazio guztiak ingelesez erabili ahal badira ere, beste hizkuntzetarako ezin da berdin esan, kuantitatiboki eta kualitatiboki. Ondoko 1 taulan ikus daiteke zenbat produktu jaso diren zenbait
|
hizkuntzarentzat
, hizkuntza teknologiako produktuen berri ematen duten hiru gunetan.
|
|
|
Francoren erregimenak hizkuntza asimilaziorako politika sendoa aplikatu zuen, eta erregimen horren amaierarako euskal komunitateak galera handi samarrak izan zituen arbasoen lurraldean euskara belaunaldi batetik bestera transmititzeari dagokionez (Azurmendi eta beste batzuk, 2001). Dena den, 1978an konstituzio espainola sortu zenean, euskaldunak mobilizatu egin ziren talde gisa babes instituzional handia lortzeko beren
|
hizkuntzarentzat
, batez ere hezkuntzan, komunikabideetan eta administrazio publikoan (Azurmendi eta Martinez de Luna, 2005, 2006). Duela gutxi eginiko ikerketa batzuek adierazi dute, ziur asko, hizkuntza galera alderantzizkatzen, edo, gutxienez ere, egonkortzen ari dela (Bourhis, 2003b); egoera soziolinguistikoak, ordea," gaixotasun problematiko" etako bat izaten jarraitzen du oraindik ere.
|
|
|
Dena den, babes instituzional formal eta informalik ez izateagatik, hizkuntza gutxiengo horiek 4a irudiko" egoera egonkorra baina gaixotasun problematikoa" koadrantean daude. Nahiz eta Bilboko hitzaldian ez ziren kasu horien adibideak aurkeztu, talde horren barruan daude" mun1978an konstituzio espainola sortu zenean, euskaldunak mobilizatu egin ziren talde gisa babes instituzional handia lortzeko beren
|
hizkuntzarentzat
, batez ere hezkuntzan, komunikabideetan eta administrazio publikoan. Duela gutxi eginiko ikerketa batzuek adierazi dute, ziur asko, hizkuntza galera alderantzizkatzen, edo, gutxienez ere, egonkortzen ari dela; egoera soziolinguistikoak, ordea," gaixotasun problematiko" etako bat izaten jarraitzen du oraindik ere.
|
|
|
euskarazko olerki batzuk eta euskararen aldeko erdarazko leloak biltzen zituena459), dela zentzu politikoan (Sabino Aranaren aldizkariak ohi zirenez: proklama politiko oso erradikalak baina euskara arloan eduki oso testimonialak); Aitzitik euskara modu praktikoan lantzen zuen, euskararen aldeko zaletasun pintoresko, ideologiko edo literarioa gainditu eta
|
hizkuntzarentzat
normalizazio bokaziodun esparru bat irekiz kazetaritza arloan.
|
|
|
Nafarroaren barneko muga hori UPN eta PSNk ahalbidetzen dute, eta horrek etorkizunean arazoak ekarriko ditu. XXI. mendeko Europan, barne mugak indartzea atzerapausoa da; ez du ekartzen inolako bermerik
|
hizkuntzarentzat
; oztopoak bakarrik sortzen ditu.
|
|
|
Zergatik? Izan ere," irizten den sentipenezko Haua eskuraezina baitzaio bere baitan orokorra denari, kontzientziari dagokion
|
hizkuntzarentzat
"(" das sinnliche Diese, das gemeint wird, der Sprache, die dem Bewusstsein, dem an sich Allgemeinen angehort, unerreichbar ist"). Garbi dago hizkuntzak ezin duela lortu sentipenezko maila (die sinnliche Gewissheit, sentipenezko ziurtasuna).
|
|
2009
|
|
|
Enpresak, gizarte erantzukizunaren ikuspegitik, neurri ekologikoak hartzen baditu zergatik ez hizkuntzarekin? Hizkuntzen garapen iraunkorra ona da enpresarentzat, langileentzat eta
|
hizkuntzarentzat
.
|
|
|
Horretaz gainera, hizkuntzaren izaerak ere badu eraginik gatazkaegoera hori sortzeko mekanismoetan. Labur beharrez, esan dezagun, hizkuntzaren erabilerak errealitate sozialari identitate modu bat itsasten diola, nolabait ere modu jakin batean ezaugarritzen duela errealitatea, eta, hori dela medio, hizkuntzaren jarduna errealitate sozialaren sortzaile den neurrian, errealitate soziolinguistiko hori arrotza dela bere lekuan erabili nahi den bigarren
|
hizkuntzarentzat
. Bistan denez, hizkuntzaren definizioak baluke zer esanik eta zer azaldurik elebitasun sozialaren ezinkizunean.
|
|
|
Amezaga, Arana eta Azpillagaren irudiko (2010: ork. gabe), berriz, «zuzentzailea mugarria izan zen euskara informazioaren teknologia berrien munduan sartu zuen neurrian; zeregin nekeza inguruan nagusi diren hizkuntzen gramatika egiturarekin zerikusirik ez duen
|
hizkuntzarentzat
, hizkuntza nagusi horien inguruan garatu baita halakoak egiteko oinarrizko teknologia gehiena. Bestalde, zuzentzaile horrek euskara teknologia berrietara egokitzeko moduko hizkuntza delako irudia finkatzen lagundu ez ezik, ikaragarri lagundu zuen artean estandarizatu eta arautzeko prozesuan zegoen ortografia hedatzen ere; ez dugu ahantzi behar literaturako euskara batua 60 hamarkadaren amaieran sortua zela.
|
|
|
Hizkuntza helburuak finkatzerakoan, bistan da lehentasuna izan behar dutela hizkuntza ofizialek, eta, beraz, gaitasun maila apalagoa aurreikusi behar dela hirugarren
|
hizkuntzarentzat
eta, kasua balitz, are apalagoa laugarrenarentzat. Egoera soziolinguistikoa tarteko, babes eta bultzada handiena, euskarak behar du, hizkuntza aukeratzeko eskubidearekin batera aipatu dugun obligazio saihetsezina beteko bada, hots, euskara" erabiltzeko adina ezagutzeko" obligazioa.
|
|
|
[56] Renaixençari benetan izan zuena baino garrantzi handiago eman izan zaio?
|
hizkuntzarentzat
izan zuen garrantziari dagokionez behintzat?, baina, bitxia bada ere, euskal kultur eragileek are gehiago eman zioten oraindik.
|
|
|
Aukera hori hartu dugunontzat euskaraz bizi ahal izateko baldintzak sortu nahi ditugu eta horretarako ari gara lanean euskalgintzan. Horregatik ere
|
hizkuntzarentzat
esparruak garatu eta zabaldu nahi ditugu; geure bizitza euskaraz normaltasunez egin ahal izateko.
|
|
2010
|
|
|
Loturok, gainera, egun inoiz baino indartsuagoak eta azkarragoak dira. Horren aurrean, ezin ukatu lotura horiek
|
hizkuntzarentzat
erabat suntsigarriak gerta ez daitezen sortu diren bitartekoak eta defentsa mekanismo praktiko nahiz psikologikoak ere inoiz baino indartsuagoak direla. Borroka eta lehia bat dago hor, baina gako nagusiak eta arrakastaren giltzak ez daude, neurri handi batean behintzat, herri euskaldunetan, beste nonbait kokatuta dauden zenbait botere guneetan baizik, boterea oso era zabalean ulertuta.
|
|
|
Eskola munduan daude gaur egun, edo handik pasatakoak dira, jendaurrean txukun antzean hitz egiten eta iritzi landu samarra ematen dakiten euskal hiztunasko eta asko. Hori ez da, berez,
|
hizkuntzarentzat
inolako zorion: anormaltasun seinale da hori, albokohiztun herri nagusien galga hartzen bada normaltasunaren paradigmatzat.
|
|
|
Itxitasun honek berdin balio du
|
hizkuntzarentzat
zein kirolarentzat (selekzio nazionalak debekatuak daude), eremu juridikorako zein politikorako. Estatuaren barruan dagoen aniztasuna ukatzen dute, ea horrela lortzen duten nazio horien nortasunaren aztarna guztiak desagerraraztea.
|
|
|
Garai honetan Erreforma protestantea laguntza gaitza izan zen zenbait herri
|
hizkuntzarentzat
ofizialtasunerako bidean; Euskararenean ez zuen ia eraginik izan, jazarria izan baitzen kasik desagertzeraino.
|
|
|
" Gutun kultural" bat proposatu zuen amazigentzat, berberetasuna zentzu folkloriko batean behintzat ametituz. Borrokak jarraitu egin zuen eta, 1994 kurtsoan antolatutako boikoten ondoren, beste espazio txiki batzuk zabaldu ziren
|
hizkuntzarentzat
. Azkenean, hildakoak eta zaurituak bidean, hizkuntza nazional estatusa lortu zen amazigerarentzat Aljeriako bi ganbaretan 2002ko apirilean.836 Hala ere, hitzarmenaren ondorioak ikusteko daude oraindik, ondoriotzat hartzen ez bada behintzat amazigeraren aldeko proiektuak behin eta berriro atzeratu eta onetik ateratzea.837
|
|
2011
|
|
|
Joan den mende erdian, elebitasunak nolabaiteko eskizofrenia ekar zezakeela ere aitortzen zuenik bazen arren (Ries et al. 1932), gaur pertsona eleanitza da prestakuntza aldetik eredugarrien agertzen dena. baino. da hemen eta orainetik urrun jarriko gaituena, eta leku denbora horretan pertsonaien egoera orekatua agertuko da. hizkuntza bakoitzak bere erara egiten badu ere denak dituzte hasierako formulak eginkizun horretarako(" Behin batean ba omen zen..."); ondoren aldaketa, desoreka, eta ekintzen momentua letorke, luzeago edo laburrago, baina desorekak ekintzarako beharra, tentsioa, sortuko du; ekintza horiek oreka bidea aurkituko dute, eta bukatzeko konponbidea etorriko da. Testu molde berarekin jarraituz, badakigu baita ere, egituratze horren bitartekoak, antolatzaileak, izaera berdintsua izango dutela, nagusiki denborazkoak izango dira, eta ipuinaren pasarte nagusiak markatzeko erabiliko dira hizkuntza guztietan. ezagutza hauek, beraz, baliagarriak dira ikasten den edozein
|
hizkuntzarentzat
. Bestela esateko, hizkuntza batean ikasiz gero bestean ere ikasiak izango lirateke.
|
|
|
–Euskaldun elebakarren edo sasielebidunen gizarte gune trinko bat egotea ezinbestekoa da euskal
|
hizkuntzarentzat
, batez ere elebakartasuna nork bere hizkuntzan ahalik eta erarik sakonenean bizitzeko borondatezko hautua baldin bada?. José Mª Sánchez Carrión Txepetx, Un futuro para nuestro pasado, 1987, 264 or. Ildo bertsutik:
|
|
|
Euzko Gogoaren hizkuntza eredua gerraurrekoa zen, baina ez sabindar hertsien moldekoa, baizik eta Azkuek proposatutako gipuzkera osotuaren ildokoa (garbizalea baina ez hiperpurista). Aldizkariaren bidez euskal
|
hizkuntzarentzat
estatus berria aldarrikatzen zuen, baina ez erdararen bidetik, euskararenetik baizik, bidenabar euskararen corpusa osatuz.
|
|
|
Beraz, Soziologia eta Estatistika Batzordearen lanari esker argi geratu zen ezen irakaskuntza eta idazketarako Arantzazun abiatutako batasunak emaitza ezin hobeak lortu zituela hamar urteen buruan. Halaber, argi geratu zen, batasuna, afera linguistiko bat baino gehiago zela, eta Euskara Batuaren alde edo kontra egoteak,
|
hizkuntzarentzat
aurreikusitako kultur proiektuarekin zerikusia zuela. Beste modu batera esanda, Euskara Batuaren alde zeudenak hizkuntzaren modernizazio eta kultur transmisiorako tresna bihurtzearen alde zeuden.
|
|
|
Hizkuntza bat mehatxu egoeran sartzen da belaunaldien arteko transmisioa eteten hasten denean. Alegia, belaunaldiz belaunaldi, hizkuntza bat hitz egiten, idazten, irakurtzen, ulertzen duten lagunak gero eta gutxiago izatetik dator
|
hizkuntzarentzat
mehatxua. Horrelako prozesuak gertatzen diren komunitateetan, ondorioz, «jatorrizko» hizkuntza alde batera utzi eta haren ordez beste hizkuntza batera pasatzen dira, hizkuntza handiago batera.
|
|
|
Bigarrenik, oso litekeena da hizkuntza handiko hiztunek euren
|
hizkuntzarentzat
oztopo modura ikustea hizkuntza txikia indarberritzeko saioak. Hizkuntza indarberritzeko saiakeran dabiltzanek garbi utzi behar lukete beraien helburua ez dela hizkuntza handia oztopatzea.
|
|
|
Bigarrenik, ezinbestekoa da arriskuan dagoen
|
hizkuntzarentzat
funtsezkoenak diren funtzioak identifikatzea eta lehentasunak ezartzea, baita funtzioen arteko loturak egitea ere. Hizkuntza txikietan oso ohikoa da funtzioen artean batere loturarik ez egotea.
|
|
2012
|
|
|
(...) bizitza modernoak ezinezko bihurtu du edozein kulturarentzat erabat burujabe izatea. horren harira Fishmanek hasiera batean harridura sor dezakeen proposamena luzatzen du ahultasun egoeran dagoen
|
hizkuntzarentzat
: diglosia.
|
|
|
Hizkuntzen arteko erlazioa ez da isolazio eta gatazkakoa izan behar eta kulturen arteko harremana itzulpenen bidez egiten da hein handi batean. Gure
|
hizkuntzarentzat
ere itzulpena oso inportantea da, batez ere erdaretatik euskarara itzultzea, jakintza edo literatura gehiena beste hizkuntzetan argitaratzen da... (Sarrionandia 2002:
|
|
2013
|
|
|
esatea delako. Zenbaki ia menderaezin horren bidez gure literaturaren aberastasunaren aldarrikapena egin nahi zuen, eta legitimazioa eskuratu euskal literaturarentzat eta
|
hizkuntzarentzat
. Aldiz, ekidin egin zuen, hoberenak?
|
|
|
Esan dugu hiztun komunitatearen egoera ez dela inongo motibazio iturriri uko egiteko modukoa. Motibazio abertzalea energia izan da
|
hizkuntzarentzat
, eta hala izaten segitzeko itxura dauka ondo bidean. Iñaki Martinez de Lunak behin esan zuen moduan, honetan ere, hanka batekin baino hobeto aurreratzen da birekin.
|
|
|
Gizarte ekimenetik sortu eta eutsitako erakunde eta enpresa sozialetan egiten dute lan euskararen hauspoan ari diren langile asko eta askok, funtzio berebizikoa betez
|
hizkuntzarentzat
. Hori berez ona da, eta munduko hainbat begiralerentzat inbidiagarria, gizarteen erakunde egitura orekatuagoa, biziagoa eta gizarte zibilari lotuagoa amesten dutenenentzat bereziki (hortik doaz etorkizuneko gizarteei buruzko gogoeta garatuenak).
|
|
2014
|
|
|
Hemen landu dugu baina baita Galizian, herrialde katalan guztietan, Andorran. Azken kasu honetan tailerrak behar dituzte eta horrek erakutsi digu estatu bat atzean izatea ez dela nahikoa
|
hizkuntzarentzat
.
|
|
|
Hizkuntzaren eboluzioa Nafarroan izugarri positiboa da eta testuinguru soziopolitikoaren aldaketa oso ona da
|
hizkuntzarentzat
. Euskara ezkortasunari lotua egon da denbora luzez.
|
|
|
frankismoaren garaian emana, oso mesedegarria gertatu zen
|
hizkuntzarentzat
, eta Biblia osoa euskara estandarrera itzultzea ekarri zuen. Halere, hasierako neurri esperantzagarri haien on dotik, eta euskararen geroagoko ofizialtasun politiko eta admi nistratiboa gorabehera, Elizak euskararen lehenagoko erabilera dialektalari eusten segitu du, eliztarren alfabetizaziorako tresna egokia izan zitekeenaz baliatu gabe.
|
|
|
Anbizio handiko proiektua da eta zolarik gabeko leizean gara meskabatzen orain. Urrunago doa
|
hizkuntzarentzat
. Hor sortzen duen munduak bere egoera berriak ditu, bere behar berriak eta beraz bere hitzak eskatzen ditu.
|
|
2015
|
|
|
Euskaraz bizi diren udalerriak onuragarriak dira gure hirientzat eta Euskal Herri osoarentzat ere, euskara hain zabalduta ez dagoen tokientzat eredu eta arnasa direlako. Horregatik, arnasgune dira gure
|
hizkuntzarentzat
.
|
|
|
Pertsona irtenbidean hizkuntza eskubideak bermaturik agertzen dira gizabanako multzo txikia osatuta ere, eta horixe dateke bere alderik positiboena. Alde negatiboa da lurralde konpaktazioa oztopatzen dela horrela, eta hori kaltegarria da gutxiengoan dagoen
|
hizkuntzarentzat
. Lurralde irtenbidean alderantziz gertatzen da:
|
|
|
Zuek inportanteak zarete
|
hizkuntzarentzat
, hizkuntza inportantea delako zuentzat.Hizkuntza Eskubideen Behatokia
|
|
|
Baldintza horien artean, konplexuena aipatzea falta zait: gainbeheran, oso egoera desberdinean eta arrisku faktore larri desberdinekin dauden hamahiru
|
hizkuntzarentzat
izan behar du legeak, nagusiki indigena ez den herrialde batean.
|
|
|
Ez dira lau gauza, baina ez dira gauza bera. Uste dut kaltegarria dela bata bestearekin konfunditzea, bai
|
hizkuntzarentzat
, bai euskal nazioarentzat, eta bai edozeinentzako modukoa izan lukeen politika demokratikoarentzat.
|
|
2016
|
|
|
Bai, edozein
|
hizkuntzarentzat
den bezala. Frantsesa XVII. mendean finkatu zenean antzerkia baliatu zuen are gehiago finkatzeko eta garatzeko.
|
|
|
Interesgarria iruditu zaigu diasporari ematen dion tokia
|
hizkuntzarentzat
eremu berriak sortzen diren mentura adierazteko abiapuntu batetik. Izan ere, euskal kulturak azken urteetan munduan zehar hedatzeko nahikeria berria erakusten baitu.
|
|
|
Lege horren arabera, finkatu perimetroan Ontarioko administrazioa behartua da bere zerbitzu guziak frantsesez eskaintzera publikoari. Hauxe bada lege bat bide berri bat markatzen duena frantses
|
hizkuntzarentzat
Ontarion. Ez da egun batez indarrean emana izan bere osotasunean, baina emeki emeki, administrazio guziek betetzen ari dute, nahiz estatua ez den elebiduna.
|
|
2017
|
|
|
Euskarak nazioa behar du, eta gaur gaurkoz ez dauka, mendez mende oinarritzat izan duen nazio kultural historikoa suntsitu digutelako413 Minorizatuak dauden gure nazioarentzat eta
|
hizkuntzarentzat
abertzaletasunaren heldulekua oinarrizko zutabea da, Fishmanek gogorarazi berri digun moduan. Hizkuntzaren aldaera estandarra izaten da nazioaren neurria zertan den ongien islatzen duena.
|
|
|
zein tokiko erakundeek, benetako estatus bat definitu dezakete bertako
|
hizkuntzarentzat
. Hizkuntza
|
|
|
Eta, hala ere, ez da euskaraz ari diren irakasle ikertzaileen gora-behera batera mugatu behar aldizkariaren ekarpena. Lehen lerroan jarririk euskara zientifikoaren bultzatzaile izan behar baitu, eta lanbide hori ez da behin ere agortzen bizirik iraun nahi duen edozein
|
hizkuntzarentzat
, beti baitoa berritzen zientzien alorra. Eta horrekin euskararen hedapen alorra ere, noski.
|
|
|
Eta elkarlana. Auzolana.Ilusioa eta elkarlana behar dugu, gure bizitza egiten dugun toki guztietan, ahalik eta erarik bateratuenean gure
|
hizkuntzarentzat
etorkizun bizia irabazteko. Elkarrenganako adeitasunez.
|
|
|
Euskaraldia, hainbat herri ekimenen erantzunari esker loratuko den 11 eguneko udaberria izango da gure
|
hizkuntzarentzat
. Araban, iaz burututako Aguraingo 75 ordu euskaraz dugu ekimen horien artean.
|
|
|
Ilusioa eta elkarlana, euskararen lurralde eta esparru juridiko guztietan ahalik eta erarik bateratuenean gure
|
hizkuntzarentzat
etorkizun bizia irabazteko. Elkarrenganako adeitasunez.
|
|
|
" gaur bertsolaritza euskal gizartearen eta kulturaren gunean egotea zorte handia iruditzen zait bertsolaritzarentzat eta
|
hizkuntzarentzat
, bertsoak euskaratik eta euskaraz sortu beharra baitauka derrigor. Beste kultur ekimen asko nahiz eguneroko bizitzako mila gauza, euskaraz sor daitezke baina ez nahitaez euskaratik". 199
|
|
|
Bestalde, nazioartean zabaldu egiten den
|
hizkuntzarentzat
ere arriskutsua da gehiegizko hedapen hau. Mintzo horrekiko motibapena eginkizun jakin bat betetzekoan datza:
|
|
|
Beste gisa batez esanik, hizkuntzaren lurraldean" pisu" handiko pertsonek, gizarteko garrantzitsuenek, mintzairarentzat inportanteenak direnak izan lukete. Eta nortzuk dira
|
hizkuntzarentzat
inportanteenak. Hizkuntza goren gradora garatzen dutenak.
|
|
|
italiar batek, Italieraz bakarrik jakinik, ez du inolako arazorik bizitzeko eta pertsona bezala garatzeko Italian, ez eta frantses batek Frantzian..., normala den bezala. Mintzaira normalizatuetan gehiengo zabala, funtsean, elebakar hiztunez osatuta dago; haien oinarri sendoena da, mintzairek elebakarrak behar dituzte;
|
hizkuntzarentzat
hauek baitira hizkuntza haientzat dena: guztia, bihotzaren bihotza.
|
|
|
Bigarrenean AB/ B, aldiz, hiztun osoak beste mintzaira bat hasten dira ikasten. Honek abantailak baizik ez ditu hiztunarentzat eta kalterik ez
|
hizkuntzarentzat
; lehenengoak kalteak baizik ez hizkuntzarentzat.
|
|
|
Bigarrenean AB/ B, aldiz, hiztun osoak beste mintzaira bat hasten dira ikasten. Honek abantailak baizik ez ditu hiztunarentzat eta kalterik ez hizkuntzarentzat; lehenengoak kalteak baizik ez
|
hizkuntzarentzat
.
|
|
2018
|
|
|
Estatus plangintzak, ordea, hizkuntza komunitatea biziberritzea du helburu, hizkuntza komunitate horren estatusa igotzea,
|
hizkuntzarentzat
erabilera esparru berriak irabaztea (edo daudenak bermatzea), alegia.
|
|
|
Euskal Liburutegi bat behar da, itzul lana behar da. Horren ezean, ez dago aurrerabiderik ez euskal
|
hizkuntzarentzat
ez euskal kulturarentzat. Bi arrazoirengatik, esango nuke.
|
|
|
Urrutiak adierazi du hitzarmen hau etorkizunera proiektatu nahi duela Akademiak, mendeurrenaren eskutik.Euskaltzainburuak azaldu du hitzarmenak lau oinarri dituela: Lehena, Hiztegi Juridikoa hobetzea litzateke, euskarari hiztegigintza juridikoa eskaintzea
|
hizkuntzarentzat
mesedegarria baita. Bigarren oinarria Parlamentuaren ekarpenean oinarrituko litzateke, Ganberak euskaraz sortzen duen lan guztia erabilgarria baita Akademiarentzat.
|
|
|
Nola dago gure hedabide sistema eta industria kulturala? Nago Durangoko Azokan entzuten ditugun kontsumo datu ponpoxoak oxigeno bonbona direla ito urren dabilen gure
|
hizkuntzarentzat
. EITB bezalako tresna garrantzitsuak espainiar agendaren menpeko ikusten ditut gehiago, beste ezertan baino.
|
|
2019
|
|
|
euskararen egoera osasuntsua da interneten (internetetik kanpo duen egoerarekin alderatuta, behintzat) eta komunitate aktiboa du. ...zitza errealeko hizkuntza ohiturak sarera eramatea tarteko, software irekiak badu euskara; komunitatearen borondateari nahiz Ikt garapen jakintzari esker (eta zenbait software itxik ere badute euskara), badaude sarean euskara erabiltzearen aldeko ekimenak(. eus fundazioa da adierazgarriena) eta wikipedian osasun bikaina du hizkuntzak. hortaz, euskara iritsi da Iktetara eta hori onuragarria izan da
|
hizkuntzarentzat
euskarak interneten baduelako bere arnasgunea eta sendotzeko aukera. hala ere, oraindik bide luzea egin du euskarak Iktetan, teknologiaren garaiaren hasieran gaude eta. Aipatu bezala, euskarak trantsizioa egin du aro digitalera, eta hurrengo erronkatzat bere egoera hobetzea nahiz etorkizuneko erronka berrietara moldatzea izango du.
|
|
|
Euskara iritsi da IKTetara eta hori onuragarria izan da
|
hizkuntzarentzat
euskarak interneten baduelako bere arnasgunea eta sendotzeko aukera.
|
|
|
Euskararen enbor bakar eta komuna zaindu behar zen, horrek euskalkien arteko bereizketak urratuko bazituen ere. Euskalkien desberdintasuna aberastasuna izan daiteke
|
hizkuntzarentzat
, baina garai hartan batez ere hizkuntzak zuen ahuleziaren seinale zen?.
|
|
|
Oro har, anafora urritasuna da nagusi, testuari berari erreferentzia egitea zaila izaten baita: «Izen kohesioaren estrategiaren ezaugarririk garrantzizkoena testuari berari erreferentzia egitea da eta ezaugarri hori da, hain zuzen, zailena
|
hizkuntzarentzat
. Horregatik, adinean berandu agertzen da ahozko adierazpenean eta beranduago oraindik idatzizkoan» (Sainz, 2007:
|
|
|
" mendi eta baserrien Venezia duzu nafar eskualde hau, jauregien antzeko hitz ederrekikoa, pergamuak bezalako esaera zuhurrekikoa, ubideen antzeko egitura harmoniatsu eta sakonekikoa; baina batzuen ezjakintasuna eta bestetzuen utzikeria dugu Venezia horren zimenduak hondorarazten ari den itsasoa". Horrexegatik guztiagatik, jaisten, jausten eta amiltzen utzitako
|
hizkuntzarentzat
âedo jaitsarazi, jausarazi eta amilarazi zuten hizkuntzarentzat, nondik begiratzen denâ, soziolinguistak igotzeko, goratzeko eta aireratzeko sendabide pragmatikoak proposatzeari ekin zion.
|
|
|
" mendi eta baserrien Venezia duzu nafar eskualde hau, jauregien antzeko hitz ederrekikoa, pergamuak bezalako esaera zuhurrekikoa, ubideen antzeko egitura harmoniatsu eta sakonekikoa; baina batzuen ezjakintasuna eta bestetzuen utzikeria dugu Venezia horren zimenduak hondorarazten ari den itsasoa". Horrexegatik guztiagatik, jaisten, jausten eta amiltzen utzitako hizkuntzarentzat âedo jaitsarazi, jausarazi eta amilarazi zuten
|
hizkuntzarentzat
, nondik begiratzen denâ, soziolinguistak igotzeko, goratzeko eta aireratzeko sendabide pragmatikoak proposatzeari ekin zion.
|
|
|
Sarrionandiarenak bezala, euskarara ekarritako poemak dira Leterenak ere. Poemak beren osoan euskal irakurlearentzat, horixe da inportantea helmuga
|
hizkuntzarentzat
. Poema berri bat da euskarazko eskaintza, zeinak badaraman Benjaminek poetikotasuna deitzen duena, ez noski originaleko poetikotasun bera, baina bai Letek emandakoa euskararen markarekin.
|
|
|
Hi eta ni asmatu zituzten garaian. Pentsatu zer garrantzia izan zuen gure arbasoentzat eta zer transzendentzia
|
hizkuntzarentzat
. Hi eta ni asmatzerakoan, gutxienez, pertsona bilakatu ziren.
|
|
|
Edozein
|
hizkuntzarentzat
garrantzi handiko osagarriak, bai; baina, are gehiago, komunztadura dela-eta, haiei dagozkien hizkiak aditz jokoetan markaturik eramaten dituztenentzat. Honen adibidea euskara da, zeren eta, bere esaldietan agertzen diren zenbait izen sintagma, pertsonen arabera, aditz jokatua haien izenordainaren markekin eratzen baitira; beraz, inolako dudarik gabe ondorioztatzen ahal dugu pertsona markarik gabe, eta zehatzagoa izanda, pertsona izenordain markarik gabe, euskal aditz konjugazioa pikutara joanen litzaigukeela.
|
|
|
Euskaran aditzarekin komunztaturik erabiltzen diren hiru izen sintagmen funtzioak hauexek dira: subjektuarena (nominatiboa), objektu zuzenarena (akusatiboa) eta zehar objektuarena (datiboa); bada, nomenklatura hau ez da oso egokia gure
|
hizkuntzarentzat
, horregatik, gurean, nahitaez, honela azaltzen da: NORK (ergatiboa), NOR (absolutiboa) eta NORI (datiboa).
|
|
|
Ohiko lengoaia basaren gainetik berezkoa ematen ez zuen hizkuntza bat zabalduko zela, bortxatua eta egokia, baina artifiziala edo antzua. Baina hil ala biziko egoera zen gure
|
hizkuntzarentzat
, zaharra hil egingo zen, eta berria bizi behar,. Hala, denborarekin eta autonomiaren estabilizazioarekin, Babelia n ere agertuko ziren euskaldun batzuk, euskaldun karteltxoarekin baina onartuak izango zirenak.
|
|
|
Horixe izango litzatekean euskeraren hondabiderik aproposenetariko bat, eta erdara batura berehalaxe joteko ibilbiderik aukerakoena. Txokokeria eta zabarkeria azpiratuz eta gaindituz, oinarrizko batu batetik euskera batuaren aukerea egin genduan, osterantzean gure
|
hizkuntzarentzat
hondamena aurreratu geinkeana kontuan hartuz.
|
|
2020
|
|
|
Teknologiaren aldeko apustua estrategikoa da ez etorkizunera begira, baizik eta orain hala
|
hizkuntzarentzat
nola komunikazioarentzat. Apustua gauzatzeko inbertsioa dira, ikerketarako, garapenerako, ezarpenerako eta zabalkunderako.
|
|
|
Gisa hortan pentsatzen ginuen euskarari hain segur behar den tokia egina zitzaiola barneko ornetan. Ez da maleruski holakorik, nahiz idazleak euskarazko hitz batzuk molde pedagogikoan seinalatzen dituen, etxe, ezkaratz, zuzulu, padera eta bertze, euskal
|
hizkuntzarentzat
duen errespetu handia erakutsiz. Menturaz, euskara ez dakiteneri eta Euskal Herria ezagutzen ez duteneri zuzendua den liburua da gehiago?
|
|
2021
|
|
|
Adjektiboa atzetik edo aurretik: Deus onik ez duzu (Zalgize); Deus onik ene liburuan ediren badezazu (Tartas); Ez da deus hoberik (Zaldubi); Deus kaltegarririk, are hilgarririk, baldin bada
|
hizkuntzarentzat
, antsigabekeria da (Mitxelena); Nehork bererik deus ez (Zaldubi); Sorailuak aldiz, ez aldareak ere, ez dute aipagarririk deus (J. Etxepare); Egia erran, Kattalinek ez du deus zehatzik iragarri heldu den aste bururako (Bidegain).
|
|
|
Hemen gaude erraiteko bizirik gaudela eta gure identitatearen aitortza eskatzen dugula". Aldarrikapenen artean dute N|uu
|
hizkuntzarentzat
ofizialtasuna. Guztira hamaika hizkuntza ofizial baldin baditu ere Hegoafrikak, aitortza minimorik ez dio oraindik bideratu betidanik hor izan den hizkuntza horri.
|
|
|
eskualde bateko biztanleen% 10en ama hizkuntza dena ukranieraren pare erabili daiteke eremu horretan. 18
|
hizkuntzarentzat
posiblea izan da" eskualdeko hizkuntza" bihurtzea: arestian aipatu ditugunez gain, armenierarentzat, erromanierarentzat (ijitoen hizkuntzarentzat), karaimerarentzat, krymtxakerarentzat (desagertzear dagoen Krimeako juduen hizkuntza, turkiar familiakoa) eta rusinerarentzat (Ukrainako mendebaldean hitz egiten hizkuntza, batzuetan ukraineraren dialektotzat hartzen dena).
|
|
|
18 hizkuntzarentzat posiblea izan da" eskualdeko hizkuntza" bihurtzea: arestian aipatu ditugunez gain, armenierarentzat, erromanierarentzat (ijitoen
|
hizkuntzarentzat
), karaimerarentzat, krymtxakerarentzat (desagertzear dagoen Krimeako juduen hizkuntza, turkiar familiakoa) eta rusinerarentzat (Ukrainako mendebaldean hitz egiten hizkuntza, batzuetan ukraineraren dialektotzat hartzen dena). Lege horrek, praktikan, batez ere errusieraren erabilera babesten zuen Ukrainako eremu zabal batean, eta kritika ugari jaso zituen; azkenik, 2018an atzera bota zen.
|
|
|
Klusterreko zuzendariaren hitzetan, «zerbait berria» behar zela pentsatzen zuten, «baina ez orain arte egin dena beste leku batean egiteko, baizik eta orain arte egin ezin ziren gauza horiek egiteko». Euskara egoera eta espazio berrietara eramateko asmoz, gaur egun asko lantzen ari diren «ideiak eta egiteko moduak» laborategira ekarri nahi dituzte, «gure
|
hizkuntzarentzat
berriak direnak».
|
|
|
«Oso egoera hauskorra da», aitortu du Omniumeko zuzendaritza batzordeko kide eta Som Escola plataformako partaide Marina Gayk. Katalanaren osasunari buruzko kezkak areagotzen ari diren honetan, eta eskolan erabilera apaltzen ari dela ikusita, gaztelaniazko irakaskuntzak pisu handiagoa hartzea latza izan daiteke
|
hizkuntzarentzat
. Hartara, murgiltze sistemarako aterki berri bat sortzeko ordua dela nabarmendu du Gayk:
|
|
|
Hamabost zeinu feniziar kontsonantiko inguru egokitzen hasi zen, ordena berean, antzeko izen batekin (aleph, bet, gimel" alfa"," beta"," gamma"... bihurtu ziren). Bere
|
hizkuntzarentzat
baliagarriak ez ziren letrak ere hartu zituen, kontsonante ahulak deiturikoak, eta haien zeinuak bokalentzat erabili zituen: gutxienez bost behar ziren.
|
|
2022
|
|
|
Ez dira oso probableak, baina batzuetan zauriak izaten dira amaren bularrean. “Ez da gertatzen”; izan ere, normalean, haurraren mihia beheko ebakietan egoten da elikatzen denean, eta edozein zauri handiagoa izango da bere
|
hizkuntzarentzat
amarentzat baino. Jaioberri baten hortzak atera behar dira?
|
|
|
Nazioarteko komunitateari «eta haren instituzioei, bereziki Europako eremuan», mezu bat bidali zieten atzo milaka euskal herritarrek eta katalanek: «Gure herrientzat errespetua eskatzen dugu; gure
|
hizkuntzarentzat
eta kulturarentzat begirunea exijitzen dugu; gure herritar guztien eskubide zibil eta politikoak errespetatzeko eskatzen dugu. Gure herrien borondate demokratikoa errespetatzea exijitzen dugu».
|
|
|
Arnasgunea. Haur txikientzat nola,
|
hizkuntzarentzat
ere sehaska, ez lozorroan egoteko, hazteko, zaindua izateko, euskararen doinuetan kulunkatzeko sehaska.
|
|
|
Corpus terminologikoa sortzearen konplexutasunaz zerbait ohartarazi dut, baina mugatua sentitzen naiz hitz gutxitan agertzeko. Neologismoen bidea ilusionagarria izan litekeela esan diot, baina
|
hizkuntzarentzat
letala ere bai. Corpusa garatzea ez da borondate oneko talde baten zeregina, ez hizkuntzalari batzuena ere.
|
|
|
Nire baitan iruditzen zait nahi ditugun borroka guziak eginik ere Espainia edo Frantziaren kontra, ezin garela garaile atera. Hala ere nire gudua segituko dut gure
|
hizkuntzarentzat
, esperantzarekin euskara bederen ez dela galduko. Nire itxaropen gordeena delarik zu bizirik gelditzea, geroan elkarrekin egoteko.
|