|
2000
|
|
|
Euskal kultura molde bizienean bizi dute zuberotarrek, baina kontzientziarik ez dute edo beren kultura ez dute hainbatean ikusten euskal kulturaren barnean. Anitzek ez
|
dute
bere burua ikusten Euskal Herriaren osoaren barnean. Alta, zuberotarrak euskal kulturaren parte direla ohartzen ari dira.
|
|
|
Izan ere, gizon horrek borroka egin baitu eta nola gainera! bere bizitza guztian tribuaren alde. Bere izena Mario Salegi da eta joantxe zaigun urtean argitaratu
|
dute
bere bizitzari buruzko liburu apartekoa: «Mario Salegi:
|
|
|
Baina sarri helduak dira okerrenak, eta horrekin kezkatuta ageri dira Imanol Lazkano eta Arantzazu Loidi, eskolarteko txapelketako epaileak. Arantzazu Loidik uste du" espektatiba hori haurrengan baino gehiago gurasoengan sortu da, denek nahi
|
dute
bere semea edo alaba Andoni Egaña izatea. Gure garaian ez zegoen hori".
|
|
|
Ezin ahaztu, besteak beste, Bonaparte eta Humboldt hizkuntzalariak Pasaian izan zirela eta haien ekarpenak erabili ahal izan dituztela lan honen egileek. Azkenik, XX. mendea aztertzeko zuzenean jo
|
dute
bertakoei elkarrizketak egitera.
|
|
|
Baina zalantza habitu zaio barruan. Bertsolari belaunaldi berrienek ez
|
dute
bere burua aurkitzen auzo txiki bateko egun pasa luze horietako baten. Zer esan haiei?
|
|
|
(...) Bere estilo eta irakurketa mundua Erromantizismo, Sinbolismo, Espresionismo, Surrealismo, Futurismotik Errealismo sozialistatik baino hurbilago dago. Dylan Thomas, Pessoa, Eliot, Kavafisek eragin handia izan
|
dute
beragan. Edukiak politikoak izan daitezke liburu honetan baina ikuspegia estetikoa eta literarioa da." (98 or.)
|
|
|
Hots, gogoetok hartuko dute garrantzia eta ez ekintzek, Luis Mari Mujikak aipatu bezala: " Ekintza baino gehiago nahiz aktibismoari loturiko ekintzak ez falta bertan (gertakariak baino harantzago) sor daitezkeen erreakzioak, andana intimoen ikuspegia eskaintzen digu, gehienbat." (Egan 50) Bestalde, Alvaro margolaria denez, askotan marrazkiek beteko
|
dute
bere gogoeten gidari lana. Hala ere, eleberri honetan barnekoitasunak duen garrantzia azpimarratzeko egokia iruditu zaigu Luis Mari Mujikaren hitzok bertaratzea:
|
|
|
Trilogia osatzen duten eleberrietan antzekotasun ugari aurki daitezke. Tramari dagokionez, hiruretan gertaerak une historiko jakin batean harilkatuz garai jakin batzuk islatu nahi izan ditu; hezkuntza erlijiosoak eta mundu erruralak garrantzia handia
|
dute
bere eleberrietan; plano ezberdinak erabiltzeko joera erakusten du; eta munduak bitan banatu ohi ditu, mundu manikeoak eraikiz.
|
|
|
Iñaki eskolak irudikatzen duen kultur mundura egokitzen ez denez, baserrian lanean jarraitu du. Baina, kultur munduan murgildu eta egokiturikoek ez
|
dute
bere jarrera onartuko, baztertu egiten dute. Iñakik naturarekin duen harremana azpimarratzeko zozoarekin duen harremana irudikatzen zaigu:
|
|
|
Eta amore eman du, indarraren eta legearen aurrean, nortasunnazional arrotzaren legitimitate ahalmenak ikaragarriak izan direlako. Euskal izateetnikoari falta izan zaion zilegitasun guztia izan
|
dute
bere alde herrikidetasunespainolak eta frantsesak. Menderatzailearen botere nazionalak menderatuarenherrikidetasuna eraitsi du, eta azken buruan, euskara aterperik gabe gelditu zaigubehialako euskal lurraldearen gune zatikatu eta pitzatu batzuetan; zehazki, oinarrietnokulturalik gabe.
|
|
|
Gutun gehienetan entzuleek beren kexak agertzen dituzte irratilarien lengoaia iraingarri eta kaskarra dela-eta, baita gai eztabaidatsuen tratamenduagatik ere. Suitzako lagunek edo hiritarrek bide demokratiko bat
|
dute
bertako telebista eta irrati federalen aurka joateko. Helvetiar herrian, botere politikoaren menean ez dagoen Epaimahai bat dago, non jendearen protestak entzun eta aztertzen diren.
|
|
|
Zuhaitz hauen hostoek urte osoan zehar argi gehiena xurgatzen dutenez, artadi helduen oihanpea arras iluna da, landareen hazkuntza eragotziz; huntza eta endalahar igokariek oihanari itxura itxi bereizgarria ematen diote, eta hauez eta erratzaz gainera, landare gutxi aurkitzen ditugu artadien itzalpean. Soilgune eta artadi ertzetan, aldiz, argia lurreraino iristen denez, espezie gehiagok
|
dute
bertan hazteko aukera, eta landareen dibertsitatea asko emendatzen da; gune horietan kultura askotako zuhaitz sakratua den erramua, txorbeltza edo karraskila eta patxarana egiteko erabiltzen den elorri beltza hazten dira, beste askoren artean. Hauekin batera, larrosak eta otabera arruntak koloreztatzen dituzte artadi ertzak.
|
|
|
Eta arestian kontatutako anekdota horretan, eta beste guztietan ere, bere irribarrea erdi zabalik geratzen den ate baten antzekoa da. Rocíoren aurpegian ilusio beteko begitzarrek keinu barrabaseko ahoarekin konpartitzen
|
dute
bere hizjarioa, eta noizbehinka barruan gordeta duen ume bihurria azaleratzen zaio; egunero hamar plater apurtzen dituenaren espresio era berean maltzur eta inuzentea dauka nire gelakideak.
|
|
|
Infernua
|
dute
bere.
|
|
|
D, ailleurs, bi gauza argituko dizkizut: lehenik, Rakelen gelakideek ez
|
dute
bera net gogoko, buruiritzia egiten zaie, eta bitxitzat dute taldean ibili gura ez izatea, ez baldin bada atzoko lagunarekin geratu delako ze, antza, amesgaiztoetan lagunaren izentzat hartu duten zeurea ahoskatu ei du behin baino gehiagotan; bigarrenik, jakizu bihar Boston aldera abiatzekoak garela eta, horretara, bihar handik deituko dizut. Desolé, sentitzen dut.
|
|
|
Horregatik gainditzen du kultismoa, horregatik ez da apaingarri hutsa ageri duen dotorezia. Bere aipu ugariak ez dira sortzaile handiek daukaten elementu arrotzen asimilatzeko ahalmena besterik, Parthenon beldurgarria Altubeko lainoak biltzen du, Sarajevoko muinoek inguratzen
|
dute
bere Gasteiz, Ponpeian amaitzen du Zapateria kaletik barrena... Hori, besteak beste, zeharbidez eta berak duen manera finean, gure historiaren zekena kritikatzeko modua da.
|
|
|
Azurmendik" poetikaren" ardura gabe sortzen du itxuraz, egunkari pertsonal antzeko batean, eta agian horregatik
|
dute
bere poema libreek halako indarra. Izan ere, dena ez baita geometria euklidianoa, burdinak badu edertasunik txatarrean ere.
|
|
|
Hau edo hori probablea dela?! Eta, ondorioak berak atera ahal baldin baditu, nola hunkitu ahal izango
|
dute
bera ondorioek. Bera hunkitzen duena berak egin ez duena izango da!
|
|
2001
|
|
|
ikaragarria lortu
|
dute
bere saio denek. Espainiako estatuan 3 milioi ikusle eta Canal Internacional en bidez zabalduz, munduan 60 milioi ikusle izan ditu.
|
|
|
UGTk ez zuen akordioarekin bat egin nahi izan. Eta sindikatu abertzaleek, txosten hau amaitzeko garaian, oraindik ez
|
dute
bere iritzia ezagutzera eman, nahiz eta zantzu guztien arabera, azken orduan horren aurka agertuko direla dirudien. Aldizkari hau kaleratzen denerako jakinekoa izango da horri buruzko iritzia.
|
|
|
Sistema hau ez da zuzena ez egokia, eta berritu litzateke Jean Jacques Recuouren hitzetan. Atherbeako esperientziaren arabera, familia gisara eginiko eskaeren kasuetan etorkinek aiseago erdiesten
|
dute
bertako gizartean integratzea kasu indibidualetan baino. Seme alabak izanda estatuak gehiago laguntzen du; laguntzak errazkiago eskuratzen dira.
|
|
|
Oraingo mugimendua, berriz, «eltxo hodeien» modura antolatu da, partaideek motxila bizkarrean, bazter guztietatik datoz eta edozein tokira joateko prest dira (Seattle, Praga, Gotemburg, Genoa...). Helburu estrategiko zehatzetan baino, errebeldia moraletik ateratzen
|
dute
bere kemena. Gai konkretuen inguruan mugitzen dira (herrialde txiroen kanpo zorra kitatzea, Tobin tasaren aplikazioa, herriekiko solidaritatean...).
|
|
|
ZENBAT buru hainbat aburu: ideologikoki oso pluralak dira, eta, moldeen edo borroka moduen arazoa, oso gai eztabaidatsua
|
dute
bere artean. Oso kritikoak dira sistemarekiko eta baita ezker klasikoekiko, politika oso era desberdinean ulertzen dute, eta desobedientzia zibila aldarrikatzen dute usu.
|
|
|
HAMAR urte betetzen ditu aurten Biarritzeko Latinoamerikako kultura eta zinemaren «La Cita» Jaialdiak. Hainbat alor jorratuko
|
dute
bertan urriaren 1etik 7ra bitartean. Zinemari dagokionez, 9 luzemetrai eta 9 laburmetrai lehiatuko dira Sekzio Ofizialean.
|
|
|
zatiketak, bakoitzak bere pentsamoldea, euskarak ere bereizi zuen jendea... Gauza guztiak
|
dute
bere momentua. Momentua ondo harrapatuz gero, indar handia hartzen duzu.
|
|
|
estazioko berritsuaren eta Giseleren planoetan. Itxuraz inongo loturarik ez duten bi plano hauek, sakonean, Lasagabaster ek8 dioskunez, berritsuaren diskurtsoaren izaera polifonikoan
|
dute
bere azalpena. Esan daiteke, berritsuaren etengabeko hizketaldi horretan maila heterologikoan azaltzen zaizkigun diskurtso kultural desberdinek gerora, Giseleren historian, behin eta berriro nabarmenduko diren gatazken" background" kulturala eskaintzen digutela.
|
|
|
Bat da nagusia, ispiluaz hara ikusten dena irudia dela, eta leihoaz harat errealitatea. Baina, hala ere, oraindik badago antzekotasunik bien artean, ispiluak eta leihoak ikuskizuna mugatu egiten
|
dute
bere laukiaren barnean, eta haietan ikusten duena beste zerbait da, beste irudi bat ispiluan, beste errealitatea leihoan. Leihoaren aurrean jartzen garenean, gure barnealdea eta leihoaren ateko kanpo aldea kontrajartzen dira, ispilua eta leihoa parekatuz.
|
|
|
Hurrengo perfumeak ere arrakastatsuak izan dira; Azurée (1969), Alliage (1972) eta, batez ere, Private Collection (1972). Horrez gain, kosmetikaren arloan izugarrizko ospea eskuratu
|
dute
bere produktuek.
|
|
|
Gutxira, Iñaki eta Beraza etorri dira zaharrak paseatzetik. Beraiek egin
|
dute
berea gaurkoz. Gaixo diren aitona amonak etxean jaso eta furgonetaz Eguneko Zentrora eraman.
|
|
|
Ze kolore
|
dute
bere hitzek. Kolore lausoa, antzua, azkeneko ur hondarrarena bezalakoa.
|
|
|
Argitasun huts horiek, ordea, mamiaren pare, teoriaren hezurrak behar dituzte zutik egongo badira. Teoriak, noski, iragankorrak dira, ez
|
dute
bere hartan irauten. Baina izen hori merezi duen edozein teoriak esan dezake bere buruaz besteak esan zuena:
|
|
|
Ezagunegia, aukeran. Gerran gertatutakoek eta ikasitakoek arrasto handia utziko
|
dute
bere baitan eta, hein batean," Putzu" karlismotik nola urrunduko den dugu nobelaren gai nagusietako bat; Euskal Herria rekiko maitasuna da harengan tinko iraungo duen gauza bakarrenetakoa. Alde horretatik, azken Karlistadan parte hartuko zukeen nolabaiteko aurrenazionalista baten bilakaera pertsonala renistorioa kontatzen zaigu.
|
|
|
No rmal/ anormal antitesian laburbildu nahi dute guztia, konnotazio negatibo guztiekin, gutxitu fisiko edo psikologikoa ere aditzera emanez. Sekula ez
|
dute
bere testuinguru naturalean kokatzen" normalkuntza" kontzeptua, ez testuinguru linguistikoan, ez eta soziolinguistikoan ere.
|
|
|
Hala izan luke, baina historikoki urte luzetan ez da izan, eta hori da gure desgrazia handienetako bat. Abertzaleek bakarrik egin
|
dute
berea euskararen errebindikazioa. Nola egin duten, hori besterik da.
|
|
|
Hauek denak lege transzendentalak dira, ez datoz esperientziatik, baizik eta honen barnean orientatzeko balio dute. Lege hauek ez
|
dute
beraz errealitatea deskribatzen, baizik eta bera arakatzeko erregelak dira. Interes berezi bat duten maximak deitzen ditu Kantek," ez dute ezer determinatzen, baizik eta arrazoimenari batasun sistematikorantz doan bidea erakutsi besterik ez diote egiten" (A668/ B696 (E506)).
|
|
2002
|
|
|
1944an Frantziska Bereziartu eta Jose Mendiguren ezkondu ziren eta bertan jaio ziren euskal literaturgintzan eta itzulpengintzan hain ezagunak diren Iñaki eta Xabier Mendiguren Bereziartu. Euren haurtzaroko oroitzapenek, bihurrikeriek barne, Igartubeitin
|
dute
bere sustraia.
|
|
|
Areago, zein modutan popularizatu, banalizatu edota bulgarizatu den mezua. Ekimen batek arrakasta lortzen duen unetik baliatua eta erabilia izaten da beste helburuetarako, beste diskurtso batzuen bidez zabaltzen da edo beste diskurtso ezberdinek erabiltzen
|
dute
bere mezua.
|
|
|
Baieztapen guztiek behar
|
dute
bere froga, ordea, eta hona hemen artikulugileak aurrekoari eransten ziona: " Erbiak begi biziak ditu eta bera ere bizkorra da benetan.
|
|
|
Irailean ekingo diote argitarapen lan horri, Julio Urkixo Mintegiaren sorreraren 50 urteurrena ospatzeko ekitaldien baitan. Mitxelenaren lanek hamar milatik gora orrialde dituzte eta beraz, lau urteko epea kalkulatu
|
dute
bere obra osoa plazaratzeko.
|
|
|
Neurri gogorra da alderdi politiko baten bizitza aurrera eramateko, eta Estatuak Batasunarekiko pentsatuta dituen neurrietako bat besterik ez da seguruenik. Alderdi konstituzionalistek epaile izarraren erabakia txalotu dute, eta gainerako guztiek gogor kritikatu
|
dute
bere autoa. Kritikaren inguruko adostasunak, dena den, ez dirudi haratago joateko aukerarik zabalduko duenik.
|
|
|
" Poesia metafisikoa ez dela leitzen esan izan didate, eta nik uste dut baietz. Urtero Inglaterran, Zeelanda Berrian edo Australian argitaratzen dena eskuratzeko ahalegina egiten dut, eta hangoa ikusi besterik ez dago une honetan zer egiten ari diren ikusteko; esate baterako, nobela jada ez da kontakizun hutsa, gogoeta mordoa
|
dute
beren baitan". Hemengo bideak" itxiegiak" direla uste du Ezkiagak, lan mota batzuei bakarrik egiten zaiela bidea eta hori ere bada arrazoia bere lanak lehiaketetara aurkezteko:
|
|
|
errealismo objektibista, errealismo kritikoa, errealismo sozialista, errealismo magikoa, errealismo zikina... Batzuek Jean Paul Sartrek idazleari eskatutako konpromisoa egingo
|
dute
bere; besteek, berriz, estilo fantastiko edo surrealistena ere guztiz errealista izan daitekeela frogatuko digute. Baina, oinarrian, guztiak ahaleginduko dira XX. mendeko gizakia gehien asaldatu duten gertakari eta arazoez mintzatzen.
|
|
|
Julio Caro Baroja. Sarritan, historialariek ez
|
dute
beraren lana aintzatesten, antropologiatik hurbil dagoelakoagian. Baina 1956 arte, zalantza barik, bera dugu historialari sozial garrantzitsuena.Los Vascos izeneko liburua, 1949an argitaratua, Annales aldizkarian. Parisenindartzen zegoen historiako paradigma berriaren ispilu zena?
|
|
|
ikusita (2001). Gizabanako guztion oinarrizko eskubideak eta biziraupena jokoan dauden honetan, aniztasuna eta aldaketa ezaugarri nagusitzat edukirik,(, ez dute egitura estatalik bere probetxurako, eta aniztasun harrigarria
|
dute
beren baitan, ez daukate botere politikoa eskuratzeko estrategiarik, baizik eta gauzak aldatzeko proposamen gordinak eta legitimoak?), mugimendu eko bakezalearen lekukoa hartu ei duen gizarte sare berri honen indarra azpimarratuz, Barcena ren ustez badago argi izpi txiki bat. Eta aukera txiki hori gutxi izango ez balitz, ezin ahaztu aro modernoaren altxorra (gizarte bizitza bizitza kolektiboa bezala), munduaren bermea eta biziraupena gizakiaren erabakien eta aukeren esku egotea dela (edo behar luke!).
|
|
|
Elgoibarko Zazpiki Irratia ere 1984an sortu zen; abenduan, hain zuzen ere. Irrati horren oinarrietan elgoibartarren eta euskararen alde lan egiteko asmoa jasotzen zen26 Ideologia desberdinetako pertsonek eta taldeek parte hartu
|
dute
bertan hasieratik; besteak beste, Gazte Asanbladak, Senideek, Talde Antimilitaristak, eta abarrek.
|
|
|
Diskurtso luzeek, albisteek, berrien gaiek, diogunez? proposamen multzoak biltzen dituzte euren baitan, eta proposamen egitura konplexua sortzen
|
dute
beren baitan. Egitura konplexu horiek uste duguna baino garrantzi handiagokoak dira.
|
|
|
Triste eta lotsatua, Pandionen alaba zorigabea ahizpari ez begiratzen saiatu zen, Tereok bortxaz eginarazi zion intzestua zela ta. Begirada zoruan tinko, jainkoak berak jarri ditu jasandako bortizkeriaren lekukotzat, eta eskuek, mingainik ezean, adierazi
|
dute
bere errugabetasuna. Proknek, ahizpa malkoak uholdeka isuriz ikustean, ezin dio erresuminari eutsi:
|
|
|
Izan ere, Filomela basoetako urretxindor bilakatu zen; Prokne, berriz, enara bihurtu eta bere jauregiko dorrean pausatu zen. Honen lumek, odolaren antza duen kolore batez tindatuak, oraindik gordetzen
|
dute
bere ankerkeriaren seinalea. Tereo ere, minik bizienaren menpe, eta mendekatu ahal izatea irrikatuz, txori bilakatu zen.
|
|
|
Irritsetan murgildurik eta josirik bizioek zapalduta. Ezin
|
dute
beren baitara hurbildu. Inoiz ustegabeko barealdirik badator, itsaso sakonean bezala, haizetzaren ondoren gorabeherak izaten diren antzera, batean hona bestean hara, inoiz ez dute beren irritsetan atseden aldirik.
|
|
|
% 83 pozik dago bere bizitzarekin, baina gehienek beltz ikusten
|
dute
bere lan etorkizuna
|
|
|
Zirriki zarraka ari gara prestatzen gure ikasleak, maizegi hain beharrezkoa den material egokiaren ordez gure borondate ona besterik jartzen ez dugula. Benetan bitxia herri hau, zeren unibertsitateko materiala landu duten batzuek ez
|
dute
bere bizian eskolarik eman, eta, batzuetan, beldur naiz, unibertsitate bat zer den ikusi ere ez. Horretan ere, nonbait, aski bereziak gara.
|
|
|
Une horretan sortzen da Aliren jarraitzaileen alderdia —Xia—, eta horrek ez ditu zilegitzat hartzen Omeia kalifa gobernariak, Aliren seme diren Hussein eta Hassan eta beren ondorengoen eskubideak defendatuz. Xiita hauek Sunna errespetatzen dute, baina ez
|
dute
bere izaera sakratua onartzen, gainerako musulman guztiek, sunite k, egiten duten bezala. Horren ordez, garrantzi berezia ematen diote Aliren ondorengo hamabi Imanek ahoz igorri omen zuten ezagutzari.
|
|
2003
|
|
|
Hiru urte luze joan dira Demoak plazaratu zirenetik. Balorazio ezberdina egiten
|
dute
bere lanaren eraginaz: «Gizarteari begira zerbait ekarri dugu, politikari begira zaila da neurtzen.
|
|
|
Eta hala ere, aberatsak dira zeharkatzen dituzten eskualde askotako herritarren aldean. Emakume eskaintza aberatsa
|
dute
beraz aurrean. Eta ororen buru, informazio eta babesbide egokirik ezean, dramatikoa izatera iritsi da kamioilarien osasun egoera:
|
|
|
Obraren hitzaurre interesgarrian mintzo da gai honezaz, irudi oso ilustragarria erabiliz. Kurl obran proposatzen duen ereduan zerikusia
|
dute
bere bizitzako gertaera bik: jaiotzez bizkaitarra eta bizitzez nafarra izateak.
|
|
|
Gaur esan diteke ia ia bakoitzak bere kotxea daukala, bainan orduan ez, orduan oso gutxi ziran kotxea zeukaten handikiak, eta Universitariako fakultadeetara joateko irakasleak eta Instituto Nacional de Electrónica eta honelako tokietan lan egiten zutenak, automobiletan joan beharrean, gaur bezela, honelako autobusetan joaten ziran. Sartu dira gutxika gutxika beste gizon eta emakume batzuk ere bera irakurtzen zegoala, bainan esandako bost gizonek eurenganatzen
|
dute
bere arreta guztia.
|
|
|
Ahaztu egin
|
dute
bere kasa moldatzen eta zalantza, arazo eta zailtasunei aurre egiteko gaitasuna bereganatzen iritzi eta ekintza autonomiatik baino ezin dela ikasi, eta hori urteekin batera ikasten dela.
|
|
|
zikoizkeriaren, elkar ezin adituaren, ezin ikusiaren mugak bereziki. Kristauek ez
|
dute
beraz gerraren aurka nazioarteko frontea eraikitzen ahal?
|
|
|
Hau da euskaraz: . Herri guztiek
|
dute
bere gain jartzeko eskubidea. Eskubide horri esker, beren hautura erabakitzen dute beren estatutu politikoa bai eta beren gogara segurtatzen beren ekonomiaren, gizartearen eta kulturaren garapena.?
|
|
|
UEUk argitaratutako liburu guztiekin Nekane harro badago, espero dut hau ez izatea estimazio txikiagoan. Arantza Bilbaok testuaren orrazketa egiteaz gain, hausnarketa eta gomendio ugari luzatu dizkit, eta irakurleek ere eskertuko
|
dute
berak egindako lana.
|
|
|
Arku elektrikoko soldadura batean, bi eroale ukitzen dira (arkuaren elektrodoa eta askatzen den pieza). Eroale horiek potentzial diferentzia bat jasaten
|
dute
beren artean korronte fluxua sortzeko. Ondoren, bereizi egiten dira, eta 4.000 gradu zentigradutik gorako arku deskarga sortzen da.
|
|
|
Horietatik 60 itsas gainazalaren azpian daude, eta, beraz, aireontzien zirkulazioa ere arautzen da kilometro erdi horretan, gainazalaren gainean. Eremu horren barnean 60 metroko baztertze eremua mugatuko da, zetazeoa dagoen lekutik hasita, eta ontziek ezin izanen
|
dute
bertara sartu. Zetazeo bat ustekabean agertu delako animaliaren eta itsasontziaren arteko distantzia hori txikiagoa bada, motorra itzali edo ez jarri martxan.
|
|
|
–Berandu gabiltzala uste dut –atera zitzaidan– Ez ligukete sinetsiko. Komunikabideek lau haizetara barreiatua
|
dute
bere izena. Jendeak negar asko egin du zerraldoaren aurrean.
|
|
|
Sartu da Idoia. Ume guztien begiradek bat egin
|
dute
bere gainean. Maisua gela erdian dago, mahats mordo bana belarrietan eta masailak gorriz margotuta.
|
|
|
Mundu honetan guztiek
|
dute
bere gurutzea, eta, bere egoera edozein delarik ere, pazientzia eta umiltasunez. Kristok egin zuen bezala, eramaten jakin behar da.
|
|
|
Zorroztasun moral horrek eramango zuen, baita ere, Erregimen Zaharraren amaieran hain bizia izango zen dantzei buruzko polemikaren piztaile nagusietako bat izatera. Idazlanei dagokionez, erlijio gaietakoak dira denak ere, eta hizkuntzalari guztiek gogotik txalotu izan
|
dute
bere estilo fineko euskara.
|
|
|
Luze eztabaidatzen ahal da ahulezia horren benetako neurriaz eta horren zergatiaz, baina erasoaldiari aurre egiteko dagoen ezintasuna ezkutatzeak ez du egoeraren azterketan lagunduko. Are gehiago, indar eskasiaren jakitun dira hemengo agintariak eta hori profitatu nahi izan
|
dute
bere estrategia azkartzeko, desgaste handiegirik nozitu gabe.
|
|
|
ezagutzeko ulermena eta maitatzeko borondatea. Era berean, ikusgarri zaigu Jainkoak gizakia hazi duela ezagutzeko eta maitatzeko, eta, horren ondorioz ere, xede bati atxikitzeko, horien ezagutze eta maitatzeak haren atsedena eta poza ekarri behar dutela; horretara eraman behar
|
dute
bere ibilera guztiek. Hartara, gizakiaren lehen legea da xederik gorena duen jomuga hori bilatzea eta maitatzea; horretan aurkitu behar da bere poza, eta lege hori, beste lege guztien hasiera dena, manuzko izan behar zaio ekintza guztietan.
|
|
2004
|
|
|
Arkupe ederrek, egurrezko aurrealde zoragarriek, ateetako dintel apainduek, artisau herria dela garbi asko erakusten dute: bertan
|
dute
bere txokoa beiragileek, perfume egileek, jostunek, zurginek… Jasokundeko Amaren elizak, jatorriz harriz egindako eraikin bakarrak, judutar hilerria du alboan, XVII. eta XVIII. mendean kolonia judutarrak izan zuen garrantziaren isla. Penintsula Iberiarreko erlijio jazarpenetik ihesi etorritako judutar sefardiek eskualde honetako zenbait herritan topatu zuten babesa, Bastidan eta Bidaxunen, esaterako.
|
|
|
Izan ere, Bizkaiko Malabarista Elkarteak III. Koblakari jardunaldiak antolatu ditu egunotarako. Ikusteko eta ikasteko abagunea izango
|
dute
bertara hurbiltzen direnek. Kalean, Noxtrasladamus, Maravilla Kapitaina eta Patxin, Potxin eta Balin pailazoak arituko dira.
|
|
|
Merkatuaren hegemoniakiraun bizitzeko ekonomia sozialari inposatutako baldintzak eta autogestioakdaraman egitasmo sozial eta politikoa, aurka daude hemen. Eta horien artekoaurkaritzak edo aurkaritza horren ondorioek, leku bakoitzeko ekonomia sozialarenedukia diseinatzen
|
dute
bere berezitasun propioekin.
|
|
|
titulartasuna ez da erosketa baten bidez lortzen, baizik eta aldi batean erabiltzeko eta gozatzeko eskubidea eskuratzean datza, oro har 50 urtekoa, udal emakida baita. Jabetza Udalari dagokio eta zozketa publikoaren bidez banatzen dira; kasuan kasuko auzoko bizilagunek baino ezin
|
dute
bertara sartu. Eskuratu ondoren, esleipendunak plaza alokatu ahal izango du, Udalaren aldez aurreko baimenarekin.
|
|
|
Jardunaldia izango da Aita Menni Ospitalaren areto nagusian, Santa Ageda auzoan. Hori dela eta, hara joaten direnek aukera izango
|
dute
bertan bazkaltzeko.
|
|
|
• Gizarte eragileak jarraipen eta kontrol organoetatik kanpo uzten dira. Gizartea ren babesa bilatzen ez duten egitasmoek oztopo nabarmena izaten
|
dute
bere helburua erdiesteko.
|
|
|
Funtsean, komunikazio gabinetea da Proyeccion, Jaurlaritzako aholkulariak izandako kazetariek osatu duten taldea. Instituzioekin lan egiten dute batik bat, eta komunikazio aholkulari bezala definitzen
|
dute
bere enpresa. Euskaraz.tv sortzean, ikusi dute bai, euskarazko telebistak Interneten duen hutsunea.
|
|
2005
|
|
|
Gauza guztiek
|
dute
bere momentua. Momentua ondo harrapatuz gero, indar handia hartzen duzu.
|
|
|
Beste alderdi askotan ez bezala, hemen sentitzen dut eman duela euskal idazlegoak hausturarik handiena. Inguruko hizkuntza handietako idazle gehienek aski
|
dute
bere tradizioarekin: gaztelerazko, frantsesezko edo ingelesezko tradizioarekin.
|
|
|
Oso bidaia luzea izan da. Bagdadetik Kurdistango Erbil hirira hegaldi bat hartu
|
dute
bera eta bere emazteak. Irakeko Kurdistanean sartu bezain laster, peshmerga, edo soldadu kurduen kontrolak etengabeak dira.
|
|
|
Mugimendu hori ez dago batak edo besteak har dezakeen erabakiaren gorabeheran. Askatasun pertsonal osoa erabilita, gehienek erabakiko
|
dute
bere adinean txapelketara joatea. Beraz, beste erabaki bat hartzen duenari utzi bakean!
|
|
|
XVIII. eta XIX. mendeetan hazkunde demografiko handia izan zuen, burdin meategiak zirela medio. Meatzaritza zen orduko jarduera ekonomiko nagusia, baina denborarekin garrantzia galdu du eta industriak eta eraikuntzak hartu
|
dute
bere lekua.
|
|
|
marxismoaz, euskal eleberrien kondairaz, atsotitz eta esaera jatorraz... Literatura sorkuntzan ospe handia lortu
|
dute
bere polizia eleberriek: Esku leuna (1978), Goizuetako ezkongaiak (1979), Izurri berria (1984), Alaba (1984), hala nola beste lan batzuek:
|
|
|
Etor daitezke oraino Europan dauden beren herritarretaz arduratzeko. Hauek ez
|
dute
beraz europarrekin lan egiterik. Iheslari politiko ere etorri daitezke bainan kasu honetan, Vatikanoko baimena behar dute hemen lan egiteko154 Ikus daitekeen bezala ez da hor aterabiderik guretzat.
|
|
|
Haurrak oraindik ez du jolasteko adin berekoen presentzia eskatzen; espazioa eta baita jostailuak ere partekatu ahal izango ditu beste haur batzuekin, baina haiek ez
|
dute
bere jolasean parte hartzen.
|
|
|
Zin degizut, kartzelan diren pertsonek ez
|
dute
bertara itzuli nahi.
|
|
|
artikuluak jasotzen duen anbiguotasunaren babespean ikusten
|
dute
bere burua, hots: Instalazio kuota gastu arrunten hiru ohiko hilekoren munta baino handiagoa bada, disidentea ez dago obligaturik finantzaketan esku hartzera eta, gainera, ez zaio bere kuota aldaraziko, ezta hobekuntza edo abantailaz aprobetxatzea ezin galaraz badakioke ere.
|
|
|
33 Barrow Uhartea, Australiako ipar mendebaldeko kostaldetik 80 kilometrora dago, eta orain 7000 urte banandu zen kontinentetik. Animalia kanpotarrekez
|
dute
bertara sartzerikizan, eta beraz ez dute dena suntsitu. Bestelakoa da hemengo basabizitza.
|
|
|
Ehun mota bakar batez osotuta egoteagatik organoak antzekoak baldin badira baina lana independenteki egiten badute, orduan, sistemaz hitz egiten da. Beraz, aparatu batean parte hartzen duten organoak ez dira independenteak, hau da, ezin
|
dute
bere kabuz bete aparatu horren funtzioa. Aitzitik, sistema baten osagaiak independenteki aritu ahal dira.
|
|
|
Esperimentu baten emaitza edo ikerkuntzarako objektua bada, gero eta argiago sentitzen baita hola, ez du zentzurik egindakoa pikutara bidaltzeak, ez bada proiektu horren aurka ei dagoen sare delako horrek erabaki duelako proiektua geldiarazteko modurik onena bera garbitzea dela. Agian gero ikertuko
|
dute
beraren burmuin zatien artean. Baina ez, zerbaitek diotso bidetik kendu nahi duten oztopoa Naroa dela.
|
|
|
11 Pertsona guztiek
|
dute
bere etxeetatik edo lurretatik kanporatuak ez izateko eskubidea, horren atzean Ingurumenari eragiten dioten xedeak badaude, edo Ingurumenari eragiten dioten erabaki edo ekintzen ondorioz; eskubide honetan salbuespena izango dira larrialdiak edo gizarte osoaren onurarako diren helburu baztertezinak, horiek beste inola lortzerik ez badago. Pertsona guztiek dute bere kanporatzeari dagozkion erabakietan modu eraginkorrean parte hartzeko eta horren inguruan negoziatzeko, eta eskubidea dute, halaber, kanporatuak izanez gero, kendutakoa ahalik eta lasterren itzul diezaieten, ordain bat eman diezaieten eta/ edo egoitza edo behar adina lur egoki eman diezaieten.
|
|
|
11 Pertsona guztiek dute bere etxeetatik edo lurretatik kanporatuak ez izateko eskubidea, horren atzean Ingurumenari eragiten dioten xedeak badaude, edo Ingurumenari eragiten dioten erabaki edo ekintzen ondorioz; eskubide honetan salbuespena izango dira larrialdiak edo gizarte osoaren onurarako diren helburu baztertezinak, horiek beste inola lortzerik ez badago. Pertsona guztiek
|
dute
bere kanporatzeari dagozkion erabakietan modu eraginkorrean parte hartzeko eta horren inguruan negoziatzeko, eta eskubidea dute, halaber, kanporatuak izanez gero, kendutakoa ahalik eta lasterren itzul diezaieten, ordain bat eman diezaieten eta/ edo egoitza edo behar adina lur egoki eman diezaieten.
|
|
|
14 Herri indigenek eskubidea
|
dute
bere lurrak, lurraldeak eta natur baliabideak kontrolatzeko eta bere bizimodu tradizionalari eusteko. Honen barnean dago bere biziraupenerako baliabideak gozatzeko uneko segurtasunerako eskubidea.
|
|
|
Honen barnean dago bere biziraupenerako baliabideak gozatzeko uneko segurtasunerako eskubidea. Herri indigenek eskubidea
|
dute
bere lurraldearen, lurra, airea, ura, itsasoko izotza, basa bizitza eta beste baliabide batzuk barne suntsipena edo degradazioa ekar dezakeen ekintza edo jokabide mota ororen aurrean babesteko.
|
|
|
Oraina rtekoa ikusi besterik ez dago: gutxik mantendu
|
dute
bere maila zutabegintzan, bide berriak eta estilo propio bat lortzeko gogor egin du lan hain gaizki ordaindutako ofizio makur horretan. Kaleratu dituen hamabi liburuak dira horren froga.
|
|
|
Gizakumea biziduna da, bizidun bikaina, arnas handiko arima du eta gainontzeko bizidunengandik zeharo aldentzen da, azken horiek euren artean baino. Halaxe erakusten
|
dute
bere izaerari dagozkion ekintza askok. Horien artean, gizakumeak berezko dituenen artean, erkidegorako gogoa dago, alegia, gizarterakoa.
|
|
|
Gizakumea biziduna da, bizidun bikaina, arnas handiko arima du eta gainontzeko bizidunengandik zeharo aldentzen da, azken horiek euren artean baino. Halaxe erakusten
|
dute
bere izaerari dagozkion ekintza askok. Horien artean, gizakumeak berezko dituenen artean, erkidegorako gogoa dago, alegia, gizarterakoa.
|
|
|
Bere istorioa kontatzeari ekin dio hitzen hodian daukan pasabide meharretik nola edo hala: apolitikoak ziren etxean, baina bazuten miliziano zaurituak sendatu izan zituen osaba medikua, horregatik atxilotu zuten, haren klinikako txoferra zelako, hemeretzi urte berak orduan, ireki dute ziegako atea gauean, esan
|
dute
bere abizena, irteteko," fusilatzera, badakik", presondegitik atera baino lehen kaperara daramate, han zen presondegiko apeza, Urriza, presoak konfesatzen ari," gu baino izutuago zegoan hura", eta txapelokerrak patioan zain, gauerokoa, jendea Hernaniko hilerrira eraman eta beruna emateko," osaba zegoan kaperan", hark eskatuta deitu omen zioten, azken borondatea iloba... Eta ondotik, alegia Aitzolen torturatzailea hemen bertan edukitzea deus ez balitz bezala," Oso negu gogorra izan zuan hogeita hamaseikoa, hemen hezetasun handia zaukaagu neguan, ikusiko duk", orduan harrapatu omen zuen petxuko hau, eta ez" eritegiko monjek dioten moduan" zurrutean galduta dabilelako.
|
|
2006
|
|
|
Kasik, ni ikustea baino nahiago du alaba ikusi egurra mozten. Baina afizioa aunitz galdu egiten zaio Stephanieri; diru guti da pagatzen diotena eta gazte horiek sos pixka bat nahi
|
dute
bere sakelarako. Eta ez dutelarik sosik ikusten gibelera joaten dira.
|
|
|
Bi ikertzaileok adinekoengana jo
|
dute
bertako euskara biltzera. Hala ere, edade handikoak ez ezik, gazteak ere mintzo dira euskaraz.
|
|
|
Arlo hori, orain arte, elkarte militanteek hartu izan
|
dute
bere gain, botere publikoek ez dute sekula bere gain hartu euskararen presentzia bizi sozialean bultzatu beharra. Hori da berrikuntza inportantea; lehen aldikotz botere publikoak, Estatuak barne, zeregin hori eman dio EEPri politika publiko baten finkatzeko.
|
|
|
Udal artxiboan gordetzen den Guardia Zibilaren dokumentu batek dioenez 200 lagun inguru daude bertako hilerrian lurperatuta, horien artean Onaindia eta Aitzol apaizak. Aranzadik saiakera egin zuen 2003 urtean hildakoak bertatik ateratzeko, baina uste dute obra eta lur mugimendu asko jasan dituen hilerriko beste leku batean lurperatu zituztela gorpuak eta horregatik erabaki
|
dute
bere horretan uztea. Horren ordez, monumentu bat jarriko da hilerrian, fusilatutako pertsonen omenez.
|