|
2010
|
|
|
Bizikidetzan arazo gehiago sortzen dira taldeak eskubide politikoak eskatzen hasten direnean. Minoriek diskriminazioaren kontzientzia hartzen dutenean, indar guztia jartzen
|
dute
bere identitatearen defentsan. Borroka homosexuala, feminismoak, minoria arrazialak, nazio minorizatuen eskariak... honelako mugimendu sozialek ekarri dituzte langilearen mugimenduaz geroztik aldaketa sozialik handienak.
|
|
|
Neskak asko saiatu dira aurten. Jostundegira etortzen diren guzti guztiek egin nahi
|
dute
berea."
|
|
|
Biztanleen dialektoak euskararen antz handia dauka, hala nola probintziako parte handi batekoak. Nafarroako beste eskualdeetan Bizkaikoarekin nahasiagoa
|
dute
bere dialektoa".
|
|
|
Aipatu hitz zahar hauek ez
|
dute
bere j atorrizko zentzua galdu eta, horregatik, paregabeko bidea dira garai hartako jendearen ideiak ezagutzeko. Adibide garbia dirudi 365 eguneko denboraldia izendatzeko erabiltzen den hitzak:
|
|
|
1 Estatuko espainol hizkuntza ofiziala gaztelania da. Espainol guztiek
|
dute
bera ezagutzeko beharra eta erabiltzeko eskubidea."
|
|
|
" Euskaldunek Euskal Herria deitzen
|
dute
bere nazioa, Euskararen herria alegia. Eta beren hizkuntza zaharra da egiazki batzen dituena.
|
|
|
Sorginak dira iende thaillu batzuk zeiñek (diotenez) arnegatzen baitute bere egiazko Iainkoaz, fedeaz, legeaz, errezibitu duten Bathaioaz, Aita amaz, eta Elizako gauza guztiez: eta gero hartzen
|
dute
bere iaun eta nabusi deabrua, adoratzen dute, zerbitzatzen dute, eta haren borondatearen arauaz (bera laguntzen zaiela) egiten dute ahal dagiten gaizkiguztia, guztiz ere haurretan, eta lurreko fruituetan. Eta halatan hek dira munduan diren ienderik gaixtoenak, Iainkoz eta munduz erratzea merezi dutenak".
|
|
2011
|
|
|
Orain, bederen, xori ttipiak ohartuko ahal dira etsaia dutela etxean, eta gosez hiltzera utziko ahal
|
dute
bere kume maiteen galtzailea. Zuzen baizik ez litzateke.
|
|
|
Oroitzen hasi orduko, ordea, irudimena sartzen zaio, tartean, bazterrak endredatzera. Oroitzen oroitza bihurtzen da denboraren poderioz iragana, eta sentimenduen aingurarik gabe, loka, lauso, hodeien gainean hartzen
|
dute
bere gazteluek oinarri.
|
|
|
Dantzekin jarraituz, leku aparta hartzen
|
dute
bere lanean urrutitik hartu eta garaturiko zenbait sorkuntzek. Balear irletako" Canço de Picat" uzta dantza hiru bertsio grabatu ditu dagoeneko, Artzeren hitz errezitatua uztartuz:
|
|
|
Bernard eta biok denbora osoan egon gara eskuak astintzen ea horrela eulitzar haiek uxatzen genituen. Harrigarria, Tonon jaunak ez zuen ezer egiten euliak uxatzeko, edo ez
|
dute
bera molestatzen edota molestatzen dute, baina berari ez zaio inporta eta lasai asko jarraitzen du euren artean.
|
|
|
" Father Xavier nurtured a smoldering hate for Le Cagot and a flaming one for Hel". Apaiza meharra da eta ardoari eta fanatismoari darien dirdira
|
dute
bere begiek. Koldar xamarra denez, bera ez da ekintzen exekutatzailea, zirikatzailea baizik.
|
|
2012
|
|
|
Gizon armatu askok inguratzen dute Luis, bere aita axeria ez baita fidatzen nafarrak leialak izanen ote zaizkion bere seme eskarmentu gabeari, zeinaren ezaugarri nabarmenena burua bonbarda baino gogorragoa izatea baitu; berandu gabe ezagutuko
|
dute
bere manupekoek, eta, ez alferrik," Setatia" edo" Liskarzalea" izengoitia jarriko diote azkenean.
|
|
2013
|
|
|
Ez du ikuspegi beregain bat sendotzeko aukera baliatu. Horretarako ezagutza elementuak eskura izan ditu, baina ez du egin, bestelako musikek indar gehiago izan
|
dute
berarengan.
|
|
|
—Bai horixe, horixe baietz babestu
|
dute
bere lagunek.
|
|
|
Horra nola ez diren guztiak kalendarioarengatik kezkatzen, eta basolariak atzean utzirik, lehenagoko atsekabea jabetu zaie berriro; alegia, Ulison auzapezaren saldukeriagatik barregarri eta zoro bezala agertu izana. Halere, egun zoragarria egiten duenez gero eta elkarrizketa atsegina burutzen ari direlarik, patxada sakona nabaritzen
|
dute
beren baitan:
|
|
2014
|
|
|
Lukurreriaz eta kanbioez egindako lanek erakusten
|
dute
bere mendeko ekonomia (sistema kapitalistaren egunsentia) ongi ezagutzen zuela. Deigarri dira oso bere testuetan nazioarteko moneta ezberdinen aipamen ugariak, garaiko numismatikan jantzia zen seinale.
|
|
|
Bertsolariak dira. Gure kulturan hitza erabiltzen
|
dute
bere indar eta edertasun handienean. Kantuz ari dira xorrotxak.
|
|
|
Tobera ez da errealismo horretarik ari, pertsonaiek gehiago funtzionatzen
|
dute
bere arketipo balioarengatik. Agerraldiek ez dute beharrez jarraipenik eta intriga eraikitzen dute justaposizioz, dekonstrukziotik heldu irudiak gehiago baliatuz.
|
|
|
Gaia zabalegi zen, antzerkiak hiru oren et erdi iraunen zuen. Eta bertsolariek ez
|
dute
beraz Escualdunac en egin zuten lana balidatu. Horretako naiz behartua orain teoriak paperera ezartzera.
|
|
|
Materialak pilatuz idazten zuen, errepikapenak erabiliz harreman berriak sortzen zituen gauzak eta hitzen artean, eta horrek testuen ohiko irakurketa jarraitua iraultzen zuen. Ondorioz, beste atentzio bat eskatzen
|
dute
bere lanek. Arreta osoa, testuaren orainean jarri beharra dago eta irakurketa parataktikoa sortarazten du, konstruktiboa, ez kontsekutiboa.
|
|
|
Aitzitik, Curcio eta Valentinoren ustez esperientzia partekatuz bilakatzen da soziala. Ordutik hona muturreko bizipenetan sortzen diren galderak eta erakundeetan erabiltzen diren gailu totalizatzaileei buruzko esperientziek osatzen
|
dute
bere lana, eta horiek dira hain zuzen ere burutzen dituzten ikerketen nahiz argitaratzen dituzten liburuen ardatzak. Curciok eta Valentinok 2012ko ekainean Azala espazioan eta KaXilda liburu dendan emandako mintegietan neuk hartutako oharretatik.
|
|
2015
|
|
|
Parodiak eta tematizazioak tresnak eta armak dira, jasotako ikono eta artikulazio itxi eta zurrunetatik libratzeko balio dezaketen gisa berean, haiek finkatzeko eta haien mendera talde minoritarioak edota praktika anomaloak zapaltzeko balio dute. Bestela esan, dispositiboak eta disposizioak lokatuz norbait askatu ahal
|
dute
bere burua den katetik, baina maizegi nor bere tokian jartzen dute, hots, mendeko tokian. Funtsean, kolusioak desartikulatzeko bideak baitira.
|
|
|
Horregatik, dema bikoitza dugu: euskal Zerak eta batez ere euskarak anomalia izaten jarraitu behar
|
dute
bere gaineko bereizgarritasuna lortze aldera, mendeko diferentzia hutsa ez bilakatzeko, eta aldi berean, praktika zentzudunetan jendea atxiki eta engaiatu behar dute. Baina hori dena, gainera, praktika sinboliko pornografikoen demasaren aroan egin behar da, identitate proiektuen ideologiekin eta horrelako konfigurazioekin artikulatzeak praktika bizia bermatzen ez duenean.
|
|
|
Bestela esan, errepresentazioek batekoz beste egiten dute. Ordezkariek beste baten balizko agentzia hartzen
|
dute
beretzat, haiek dira eledunak, haiek ahaldunak. Besteren ordez dihardute esatez eta egitez.
|
|
|
Alderdi politiko abertzaleei dagokienean, denek egin
|
dute
bere lan harremanen esparru propioaren aldarrikapena, EAJ EA EEren gobernu ituna adibide. Badirudi, hala ere, —dio Nazio Batzordeak— abertzale batzuentzat bigarren mailako kontua dela gai hau; bestela ez litzateke ulertuko Ardanza lehendakariak burutu duen gobernu birmoldaketan Lan Saila lan harremanen esparru propioaren etsai nabarmena del PSE EEren esku utzi izana.209 ELAk akats politiko larritzat duen erabaki honek erakusten du euskal sindikalismoarentzako hil ala bizikoa den arazoak ez duela beste batzuentzat gatazka gai izateko adinako garrantzirik.
|
|
|
Hasieran isiltasunarekin eta gero kezko hesiekin beste aldera begiratu nahi izan dute, ez diezaien inork bada ez bada ere zuzenean galdekatu euren erantzukizun zuzenaz. Urtetan aurrezki kutxak Nafarroako ekonomian duen garrantzia goraipatu duten agintariek bat batean normaltasunez hartu
|
dute
bere desagerpena. Bigarren mailako zerbait balitz bezala.
|
|
|
Euren ekintzen gaineko erantzukizunari iskin egiteko orduan aurrezki kutxako agintariek beti azalpen baliagarri bat izan dute eskura. Kargudun publiko gisa azalpenak eskatu zaizkien bakoitzean, beti erabili
|
dute
bere izaera juridikoaren komodina. Botoi hori sakatu duten bakoitzean eztabaida desbideratu, ardurak saihestu eta azkenean nahi dutena egiteko aukera izan dute.
|
|
|
Bere hoteletan egin ohi ziren jardunaldi eta hitzaldiak eten zituen. Ondotxo ezagutzen
|
dute
bere eragin ahalmena Alderdi Popularrekoek.
|
|
|
Gehienentzat lan egiten zuten bulegoan hasi eta amaitzen zen aurrezki kutxa: " Langileoi osotasunaren irudia falta zaigu eta askok ez
|
dute
bere bulegotik haratago ikusten", kontatzen du J. L. langileak.*
|
|
2016
|
|
|
" M. Gazeta liberalak nabarmenquiro edo osoro gaiztoac direnean, El motin, Elglobo, El liberal, eta beste asco becela, catolico onai izua ematen diye, bañon aurretic aitatu diran bi gaceta ayec, La epoca eta La union alegia, piscanan eta ezcutuban dacarte puzoya, eta gaitzic ez dutelacoan catolicoric onenac ere iracurtzen dituzte gaceta oyec, eta iguerri gabean becela, irintsitzen
|
dute
berac dacarten puzoya. I. Euscal Erriyan cer gaceta ditugu caltegarriyenac?
|
|
|
Gizakiak dira ekimena dutenak, behatzeko, ezaupidea osatzeko eta kontrolaren sinbologia garatzeko. Naturaren jainkozkook ez dira naturaren indarren irudikapena baizik, ez dute borondaterik ez nortasunik, eta ez
|
dute
beraz kategoria izen egokirik, jainkozko esaten badiegu ere, jainko tik ezer ez dutelako. Honelakoek gizakiekin osatzen duten harreman esparrua, gizakien ekimenaren gainean eraikitzen da, gizakien askatasun ontologikoaren gainean.
|
|
|
Gizakiak dira ekimena dutenak, behatzeko, ezaupidea osatzeko eta kontrolaren sinbologia garatzeko. Naturaren jainkozkook ez dira naturaren indarren irudikapena baizik, ez dute borondaterik ez nortasunik, eta ez
|
dute
beraz kategoria izen egokirik," jainkozko" esaten badiegu ere" jainkotik" ezer ez dutelako. Honelakoek gizakiekin osatzen duten harreman esparrua, gizakien ekimenaren gainean eraikitzen da, gizakien askatasun ontologikoaren gainean.
|
|
|
Testu hauetan ageri ez bada ere, esan behar da oparigintza mota honetan bitartekari espezializatuak egon ohi direla beti gizakien opariak jaso eta" jainkoen moduak" eskatzen dituen erritoen arabera eskaintzeko. Bitartekari espezializatu horiek noski opariaren zati bat eskuratu ohi
|
dute
bere lanaren sari.
|
|
|
Ez dira efizienteago, inondik ere, baina izugarri boteretsu bihurtu dira. Gizartearen kontrolpetik at jarri
|
dute
bere burua. Legea urratzen badute, ukiezinak dira.
|
|
2017
|
|
|
Orduan gizonak bakarrik du ain sabel erosua, ardoan lakuntzaz bearrian dagola, zergatik beste abere guztik ederki egosten
|
dute
bere janaria ur utsarekin, eta indartsuk eta osasunduk azitzen dira; orduan Jaungoikoa, egiteakoan mundua eta bakoitzak bear zun guztia bizitzeko, bakar bakarrik aztu zan gizonan sabelaz, zergatik ardoik ez zun egin.
|
|
|
Ekialdetiko migrazio neolitikoa inportantea izan zen, eta kulturalki oso indartsua. Euskarak eta paleosardinierak ez ote
|
dute
bere baitan migratzaile horien hizkuntzaren pusketaren bat. Galdera badugu baina erantzunik ez.
|
|
|
Logudorerak prestigio handiagoa du, jatorrago eta garbiagotzat jotzen da, baina kanpidanera da hiztun gehien duena, eta hiriburuan ere horixe mintzatzen da. Hizkuntzalarien arteko konponezinek ere izan
|
dute
bere partea. Pentsatzen jarrita, Euskal Herriko egoera ere antzekoa izan zitekeen duela berrogei edo berrogeita hamar urte batzuk gipuzkeraren eta beste batzuk bizkaieraren alde tematu izan balira.
|
|
2018
|
|
|
direla apaizaren predikuak latina eta guzti, dela litterature du colportage (-kordel literatura) deritzona, zeinak hedatu baititu adibide baterakoErdi Aroko legenda epiko eta hagiografikoak, direla merkatari, errekardari eta txerpolariak, direla erromes, pelegrin eta eskaleak, direla errekrutatzeak eta zerga biltzaileak, eta abar. Kanpoko eragin arrotz horiek, zenbaitetan ezin urrutikoagoak, hizkuntza eta dialekto asko mintzatuz iritsi dira basetxerik bakartuenetara, eta aldatu egin
|
dute
bertako hizkera zelan edo halan.
|
|
|
Errepublika babesten zutenez espetxea, jazarpena eta erbestea ezagutu zituzten Gerra Zibilean zehar. 1950ean senarra hil ostean hasi zen idazten terapia gisa, horregatik ageri
|
dute
bere lehen ipuinek horrenbesteko indarkeria, horregatik dira horietan protagonista pertsona konplexuak eta zitalak. Madrilen eta Donostian idatzi zuen, eta 1959an Ligeramente negro izenburuko liburua eman zuen argitara.
|
|
|
" Ala nola negua daien udaberrira agertzen da, eta nere biziko neguan egin bear dut al guzia urbiltzeagatik nere biziko udaberrira, eta ala nola udaberrian betetzen dire lorez aldaskatu berri guziak, ala neure biziko oroimen guziak atera dezatela lore mota guzietatik neure idaztietan". Bere oroimena ederki aletutako izkribuetan leku handia
|
dute
berak bizitzan ezagututako berrogeita zazpi emakumek," Indar aundiko emakumeak" izenburuko sailean bilduak.
|
|
|
Nere anai maiteak, eta batez ere euskerazko idazliak, ar zazute nere agur gartsua. Ara, negua etorri zaigu, txoritxuak joan dira edo ixildu, zagatzak ostorik gabe gelditzen ari dira, ortzia estalirik ilun iluna, mendiak lañoen artian ezkutatu
|
dute
bere gallurra... sarri etorriko zaizkigu elurrak, eta hotzak.
|
|
|
Herri bat ez da bere borondatez zatitzen, ez da modu naturalean gertatzen, herri baten helburua iraupena delako, bai baitaki baturik errazago erdietsiko duela helburua. Herri bat prozesu historiko biolento baten bidez zatitzen da soilik, zatitu egiten
|
dute
bere etsaiek, errazago bereganatzeko, bai haren lurrak, bai haren kontzientzia." Pako Aristik Pasai Donibanen egin zuen mintzaldi batetik hartutako hitzak dira.
|
|
2019
|
|
|
—Baina hemengoek ez
|
dute
bere izena esaten.
|
|
|
Bere ustez, deskolonizazio prozesuak beti dira prozesu biolentoak. Are gehiago, deskolonizazio prozesuak eta biolentziak binomio banaezina sortzen
|
dute
bere iritziz, eta hortaz, kolonizatuek biolentzia erabili behar dute aske izateko (Fanon, 1983 [1961]: 25).
|
|
|
Prentsa filtrazio bat gertatu zen, eta hauxe kaleratu zuten izenburu handiekin: " Gizonez mozorrotu zen neska lesbiana bat salatu
|
dute
bere neska lagunari sexualki erasotzeagatik".
|
|
2020
|
|
|
Kaletik politikarien zain hurbil doazen kazetariek entzun ez dezaten, baliteke, edo ezpainen mugimenduetatik haren hitzak berreraiki ez ditzaten. Baina haren kideez inguratuta izaki, kazetariek zaila
|
dute
berak zer dioen aditzea edo ikustea. Batek pentsa lezake hurbilekoak direla zerbait hori entzun behar ez dutenak.
|
|
|
[CO] Gero gerokoak. Fanatiko horiek inoiz ez
|
dute
berea eginen; lehen ezin izan bazuten, orain hagitzez gutxiago. Leyreren aldeko negoziazio batek ez du terrorista kabroien porrota atzeratuko.
|
|
|
Bertso zaharrak bildu eta kantatzearekin egindako ekarpenaz gain, bertsolaritzan erabiltzen diren doinu askok eta askok Leteren abestietan
|
dute
bere jatorria: ohikoa zaigu bertsolarien ahotik Habanera edota Izarren hautsa kantuetatik ikasitako doinuak entzutea.
|
|
2021
|
|
|
Lokuzio, esapide edo esamolde hauetako batzuk jaso eta aztertzen saiatuko naiz hurrengo lerrootan. Horietako batzuk esan dut, ezen bildumatxo honek, jakina, mugak izanen baititu, eta muga horiek direla eta, soilik nire belarrietara zein begien bistara agertu izan zaizkidanak eta egun oraindik Euskaltzaindiaren Hiztegia n agertzen ez direnak hartuko
|
dute
bertan tokia.
|
|
2022
|
|
|
Bere bizitzaren berrogei urte luze h erbestean eman duenak samintasunez eramanen du hilobiraino bere sorterria. Jende xumeek betetzen
|
dute
bere bizitza: " Ez gara garenak, baizik eta gaudenak!", gaztigatu digu.
|
|
|
Ez daude oso ohiturik honelako ikasgai saio serio batean irakaslea kantuka entzuten. Lotsa sumatzen
|
dute
bere baitan, baina irakasleak ez du horrelakorik. Beharrezkoa da abestia, hitzak ahaztu direnean abestiak ekartzen baitu haurtzaroko doinuaren gomuta eta hurbildu egiten du airearen mina eta aita semeen arteko besarkadaren sentiberatasuna.
|
|
|
Eta azken ipuinerako bere maletetan eraman eta ekartzen
|
dute
bere ondasun guztia, edo bere bizi puskak, nonbait atseden emango dien eserleku batean berekin izango dituztelakoan.
|
|
|
Lehen egunetik gaur arte putzu horretan egon omen da. Landa eremu zabalean etxe berri bakartia zen lehen, orain kalearen erdiko eraikin zaharra izatera pasa da, historia osoa putzutik ikusi du dortokak, eta orain inguruko dorre garaietatik ikusten
|
dute
bere putzua, ia lekuz kanpo dagoen palmondoak erdi estalita. Ez zen ba hau ere hartarako jaioa izango.
|
|
|
Gogoeta zabala idatzi zuen horretaz. Maiaz kantatzen duten gazteek, hasteko, kontzientzia linguistikoa sortzen
|
dute
beren baitan, denborarekin jabetuz doaz. Entzuleen artean ere maia izaerarenganako konfiantza ereiten dute.
|
|
2023
|
|
|
erasotzaileek eta militarrek, oro harbazuten eta badute joera bat herri xehea hiltzeko hesiturik eta desarmaturik dagoela. Badirudi jokaera horrek sadismoak eragindako atsegin berezi bat ematen diela borreroei, denbora guztiko eta mundu osoko ordena militarrek berezkoa dutena.58 Ikusi bezala, horiek guztiak justifikatzeko ordena militar guztiek aitzakia bera erabiltzen
|
dute
bere hizkera kriptikoan: " autodefentsarako erantzuna".
|
|
|
Kaixo lagunok arantzurdea nauzue eta ziur aski pentsatzen duzuenaz oso bertzela ez naiz gerlari bat maitale bat baizik arantzek nire baitako maitasuna babesten
|
dute
bere tipian unibertso osoa bezain mugagabeko misterio hori oi arantzak balira zaurgarri bakarrak azal zuri leun batek ere konparazione baduke larriki urratzerik bertze zernahi azal bai horixe
|