|
2004
|
|
|
Izanez ere, nire mojatxoak zera ematen du, bihotz baten partez hamar bihotz ttiki ttiki dituela handik eta hemendik partituak, hamar bihotz ttiki katuen txintxarriak bezalakoak, eta beraietan mugimendu handia dabilela beti, alai edukitzen dituela esate baterako hiru, goibel eta mutu bi, eta beste bat zartatua, eta beste lau haserre eta soinu txarrarekin. Horregatik erantzuten dit erantzuten didan bezala, eguna komentutik kanpora pasatzen
|
duenean
:
|
|
|
Hala iruditzen zitzaidan: arindu egingo nintzela karga batez eta, goldeak lurra jiratzen
|
duenean
bezalaxe, txukundu eta saneatu egingo nituela barruak. Lerrorik lerro, sailez sail, erantzun egingo nien galderei, eta agerian utziko nire bizitzaren materia.
|
|
|
Horixe gertatu zaio errotako honi ere: lo zegoela, eta bat batean esnatu, eta behi beltz horrek eragindako iskanbila sentitu
|
duenean
, ahotik ateratzeko zorian jarri zaiola bihotza.
|
|
2010
|
|
|
Kulturaren eragina minimizatu egiten du eta, hortaz, kulturak ez dio inolako trabarik egiten. Razek kulturaren funtzioaz gogoeta egiten
|
duenean
, ongizatearen osagai gisa ikusten du, nork bere buruaren identitatearen egituraketan parte zuzena hartzen du-eta. Hau guztia dela-eta, kultura berez zaindu behar den zerbait da, Razen ustez.
|
|
|
Nik entzun egiten nion Virginiari, bere negarraren aldaketak zaintzen nituen, eta poliki, urak hondar lehortua behin eta berriro bustitzen
|
duenean
bezala, soinu hark bigundu egin zuen nire barruan ahotsari ateratzen uzten ez zion oztopoa, eta hizketan hasi nintzen, eta kontatzen Lubisi gertatu zitzaiona: " Nonbait irristatu egin da amuarrainen baten atzetik zebilela, eta kolpe handi bat hartu du buruan, eta suerte txarra izan da hor Urtzan zegoela gertatzea, ur gehien dagoen tokian.
|
|
|
" Zer egin behar dut nik? Nagoen lekutik mugitzeko ikara daukat, norbait utziko zuten guardian eta xagutxo bat bezala harrapatuko naute, bertan gelditzea erabaki dut, jarriko naiz martxan eguna argitzen
|
duenean
.
|
|
|
Oso ondo ikasi dik", esan zion osabak. " Pozten nauk zerbait ikasi
|
duenean
—esan zuen Angelek motorra piztuz. Niregana jiratu zen.
|
|
|
Opin ez duk, gero, kontrario samurra. Bestela ezin
|
duenean
eskuan ematen dik zartakoa. Golpe bajo." Eskua erakutsi zigun, handitu samarra zeukan.
|
|
|
Herio soraio betorkit berak aukera
|
duenean
, baina ailetorkidan berant, baikor nagoenean.
|
|
|
Aizu, beharbada Coelhok aipatzen
|
duenean
" zerbait gogotik deseatzea" baliteke otoitz egiteari buruz baino ez aritzea.
|
|
|
Orgasmora ailegatu nahi izaten
|
duenean
postura egoki bila aritzen da etengabe, nire zakilak jo dezan berak bakarrik ezagutzen duen puntuan.
|
|
|
Handiagoa ote da mundua euria ari
|
duenean
–
|
|
|
elurte. Azken hau elur hitzetik dator, elurra egiten
|
duenean
elurtea baitugu:
|
|
|
—Ez dakit nire aitak poz handia hartuko duen alabaren bisita ukatzen zaiola jakiten
|
duenean
.
|
|
|
—Eta zer uste duzu pentsatuko duela, ezkontzarekin ziria sartu diozula jakiten
|
duenean
–
|
|
|
Baina Egok bere askatasuna murriztea da aproposena, Erreinua onartzea. Alter, agindurik eta mehatxurik formulatu ere beharrik ez
|
duenean
da boteretsuen.
|
|
|
Estatua totalitarioa eta despotikoa da beste politikarik inposiblea dela esaten
|
duenean
. Baina prozesu ekonomiko, militar, 1328 politiko eta kultural nagusiak ez dira ezinbestekoak.
|
|
|
Iruzurrak aldatzea posiblea da eta, gainera, behar beharrezkoa. Gizakia, askatasunik ez
|
duenean
ere, askatasuna" da". Ardurarik ez duenean ere, gizakia ardura ibiltaria da.
|
|
|
Gizakia, askatasunik ez duenean ere, askatasuna" da". Ardurarik ez
|
duenean
ere, gizakia ardura ibiltaria da. Eskubidea ez ezik, askea izateko obligazioa du.1329 Nola ez du izango ba ekiteko eskubidea!
|
|
|
Biolentzia kalitate gutxiko aktibitatea da. Mehatxua formulatu beharrik ere ez
|
duenean
da boteretsuen Alter, 1338 Egok bere burujabetasuna bere kabuz murrizten duenean.
|
|
|
Biolentzia kalitate gutxiko aktibitatea da. Mehatxua formulatu beharrik ere ez duenean da boteretsuen Alter, 1338 Egok bere burujabetasuna bere kabuz murrizten
|
duenean
.
|
|
|
Politika egitea posible dela pentsatzen dute, eta horrela egiten dute politika posible. Gizakiak askatasuna irabazten du askea dela sinesten
|
duenean
, ziurtasunik gabe, horrela egiten du askatasun hori posible. Mugimendu sozialen jardunak egiten du politika, estatuaren eta alderdien botereetatik aparte, XXI. mendean.
|
|
|
Arriferaz, generoa txikigarria eta handigarria ere izan daiteke: maskulinoak ideia positiboa
|
duenean
femeninoak txikitasuna adierazten du, eta femeninoak ideia positiboa azaltzen duenean maskulinoa handigarria izaten da. Arriferara arabieratik mailegaturiko hitzen genero eta numeroa bereziki miatuko dira.
|
|
|
Arriferaz, generoa txikigarria eta handigarria ere izan daiteke: maskulinoak ideia positiboa duenean femeninoak txikitasuna adierazten du, eta femeninoak ideia positiboa azaltzen
|
duenean
maskulinoa handigarria izaten da. Arriferara arabieratik mailegaturiko hitzen genero eta numeroa bereziki miatuko dira.
|
|
|
" Dioen afektua izango balio Espainiari, jakinda, dakien bezala, itzelezko kaltea egin diezaioketela Frantziaren kontrako nahasmenduek, ez lituzke babestuko ez praktikatuko. Horrelakoetan sartzen denean, badaki Frantziar Protekturatuaren aurka Marokon piztu nahi den sutera berak ere bere egurra botatzen duela, are bere burua ezkutatu ere egiten ez
|
duenean
, gertatzen da Espainia ez duela maite, gertatzen da bere bihotzeko alozetan gordetzen duela zerbait, momentua heltzen denean frantsesen eta espainolen kontrako gorroto eta herra bihurtzen dena. Eta hori dena bihur daiteke, beraz, europarren aurka abiatzeko prest dagoen jendetza, edozein europarren aurka". 462
|
|
|
Ematen du Unamunok Abderraman ibn Khaldunen zikloa duela gogoan Europako zibilizazio industriala salatzen
|
duenean
. ‘Hiritarren bizimodua’, umran hadari hori, 363 ezin du dekadentziaren sintomatzat baizik hartu:
|
|
|
Gerla kantuak dira batez ere, melodiaz beteak. Othman, aurrean espazioa
|
duenean
hasten da kantuan; mendian, ostera, isilean joaten da, dena begi, dena belarri, zaratarik txikiena ere egin nahi ez duela". 426
|
|
|
Horra paradoxa: ahozko hizkera omentzeko eta goresteko ere, idatzi egin behar.1033 Hizkuntza bera ere, Mendebaldean, gramatikaren eskutik heldu denean baizik ez da ezagutu, gramatikaren errepresentazioa izan
|
duenean
hartu da hizkuntzatzat bizimodu modernoan.
|
|
|
Desalfabetzea ez litzateke onuragarria, posiblea ere ez izateaz gainera. Erraza da, beraz, Paul Zumthorren azalpenak oroimin pribaturen batekin lotzea eta haren irizpideen azpiak salatzea, modernitatea modernitatetik kritikatzen
|
duenean
, kondizio hori jadanik ezinbestekoa denean. Hala ere, Zumthorren salaketa aukerakoa da alfabetatzearekin eta gramatikatzearekin beste balio batzuk galdu egin direla ez ahazteko eta balio horietatik batzuk errekuperatzeko.
|
|
|
Tristura, gorbata janzten
|
duenean
zaharren hizkuntzaz lotsatzen den hainbeste harroputz ikusirik. Diruaren eta estatuaren hizkuntza nagusi nahinon, eta herriko jendearen hizkera motza eta ezkutatzekoa balitz bezala.
|
|
|
Gizaki autonomo hori ez da bakarrik bizi, ez ditu bakarrik hartzen erabakiak. Memoria, irizpide eta proiektu kolektiboetan parte hartuz, besteekiko harremanean mugitzen da, nahi
|
duenean
horietatik aldentzeko.
|
|
|
Bestaldea. edo motibo bereizten ditu identitateetan, 946 kontuan harturik horiek botere harremanen arabera eratzen direla: ...n eta arrazionalizatzen ahalegintzen dena;" erresistentzia nortasuna" botereak agindutako identitatea guziz ametitu ordez, identitate menperatuaren alde egiten den erresistentzia da;" proiektu nortasuna" deitzen dio Manuel Castellsek hirugarren identitate mota bati, menperatutako identitatea politikoki antolatzen denean eta, errepresentazio politikoan, alternatiba bat aurkezten
|
duenean
bere identitatea aurrera eramateko.
|
|
|
Marginalak berak ere kolaboratzen du subkulturatze prozesu horretan, hiperkultura zentrala ikasten duelako eta hartan parte hartzen duelako. Marginalak kultura zentrala bere subkultura legitimatzeko ikasten
|
duenean
ere, kultura zentrala legitimatzen du. Markatuak, markatugabeak pentsatzen duena jakin behar du; alderantziz, berriz, nahikoa da estereotipo batzuekin.
|
|
|
" Ingelesak, bere Manchesterreko produktu urardotuentzat merkatu berri bat nahi
|
duenean
, misionista bat igortzen du, natiboei Bakearen Himnoa erakusteko. Natiboek misionista hiltzen dute, eta orduan ingelesak armak hartzen ditu Kristautasunaren defentsan.
|
|
|
Berberefonoek bai arabiera klasikoa bai darija ikasi behar izaten dute nahi eta nahi ez. Haien artean hitz egiteko ere bai, amazig arrifi batek amazig susi batekin hitz egin behar
|
duenean
darija erabili ohi du.
|
|
|
Orain, sua lortu eta gero, inportantea da ondo gordetzea, gal ez dadin, ondo erabiltzea, batak besteari uztea sua, besteak behar
|
duenean
. Hegalak errekuperatzea ere inportantea da.
|
|
|
Nasreddin egurretan izan da basoan. Bukatu
|
duenean
zama paratu dio astoari bizkarrean baina, hain da pisua, abere gaixoak ez baitio bere nagusiari jarraitzen ahal.
|
|
|
Arratsean, hartu duen oparia dastatu behar
|
duenean
ohartu da trikimailuaz: potea funtsean behiaren gorotzaz beteta dago, azalean baino ez du ezti kapa mehea.
|
|
|
—hots egin dio merkatariari— Esadazu gauza bat, ez baitakit hiri honetan nola den usadioa: zer gertatzen da hemen norbaitek merkantzia zerbait hartu eta pagatu gabe alde egiten
|
duenean
–
|
|
|
—Eguzkiak uraren gainean ñir ñir egiten
|
duenean
, itsasoak dirakien zilar urtua dirudi".
|
|
2011
|
|
|
Orain badakit eztena delako hura suge guztiek badutela, baina, ez pozoigabeek ez pozoidunek, ez dezaketela harekin minik egin, zeren ezten harek ez baitu hari piru batek baino gehiago xixtatzeko indarrik. Eztena sugearen mihia da, sugeak badarabil eztena, xakurrak mihia bezala, gutizia ematen dion gauza zerbait ikusten
|
duenean
edo gogora jiten zaionean; ezten harekin egiten du hixtu etsaiaren izutzeko, antzarak mihiarekin egiten ohi duen bezala. Hixtu bai, baina minik ez.
|
|
|
Egia da ikusten ez den gauza dela hori: lur batek,
|
duenean
nasaiki ongailua, ez dezan eman batere mozkinik.
|
|
|
Esnea bera meheago du, eta urtsuago; hartarik, beraz, nekez onduko da aratxea, eta, bizkitartean, anitz hurtuko baita behia bera. Gero, esnea galdu
|
duenean
, lanak ditu haragi apur bat ezin bilduz: geroago eta xeheago eginen ditu kumeak, nekezago eta xuhurkiago haziko.
|
|
|
Egia da zaldare hura ahoan apur bat gozatzen edo xehatzen duela, baina, erdia bederen osorik dago, eta xehatua den hura ere ez du beretzeko heinean. Irensten
|
duenean
zaldarea badoakio lehen sabel batetara: honek darizkion ur batzuek ezartzen dute hura, beheragoko sabelak beretzeko nahi duen heinean.
|
|
|
Har hura handitzearekin trenkatzen ohi da, eta puska bakoitzak badauzka kumeak eman ditzaketen arrautzak. Puska haietarik anitz badoazkio zakurrari kanporat, sabela husten
|
duenean
. Arrautzak irensten dituzte ardi eta ahariek belarrarekin batean; haien sabelean kokatzen ohi dira arrautzetarik atera harrak, anitzak galtzen ere bai, ez dutelakotz kabala haien sabelean nahi bezalako alhagia.
|
|
|
Laugarrenekorik, gogo eman honi: behiak idorretik jan eta anitz edaten
|
duenean
, edo janari hezetan ur anitz duenean, on da edaria epel eman dakion, ezen ez hotzik.
|
|
|
Laugarrenekorik, gogo eman honi: behiak idorretik jan eta anitz edaten duenean, edo janari hezetan ur anitz
|
duenean
, on da edaria epel eman dakion, ezen ez hotzik.
|
|
|
Arrautza hartarik ateratzen da har bat, begiz ikus ahal bezain xehea, baina, jale ona, ez baita halakorik handitzeko. Jan
|
duenean
aski, gelditzen da alhatik; ordukotz hartua du bere gorputz guztia. Berak irunikako atorra baten barnean sartzen da, eta han dago geldirik.
|
|
|
Emazu eskuan dela ausikia; laster hantzen da beso guztia: pozoia bularretara heltzearekin hatsa kexatzen da, sabela hunki
|
duenean
, goitikak abiatzen dira; gero, begiak lainotzen, burua zoratzen; izerdi hotz batek hartzen du eria, eta ez bazaio, ordu onez, behar den laguntza ematen, harenak egin duke. Badira pozoi horri ihardukitzen diotenak; gutiz gehienak hartarik badoaz.
|
|
|
Badakigu nola guhauri ere beldurrak hausten dizkigun zainak eta burua galarazten. Orobat heltzen zaio xori gaixoari ikusten
|
duenean
suge izugarria, erdi xutiturik harrapatzera doakiola. Ihes egin nahi luke, baina, airatzeko orde, lurrerat erortzen da.
|
|
|
Ihes egin nahi luke, baina, airatzeko orde, lurrerat erortzen da. Gertatzen da ere sugeak, xori ohantzea helmenean
|
duenean
, jaten baititu kumeak edo arrautzak, eta, etzangia bere gogorako atzemanik, han berean gelditzen baita lo baten egiteko, eta ondoko egunetan harat bererat itzultzen. Hola xori ohantze bipiltzen zebiltzan haurrek, sugearen gainean eman dute eskua; ez baitzitzaien goxo.
|
|
|
Begiak halako moldez ditu eginak, non egunaz argi sobera biltzen baitiote, eta zabaltzen dituen ber burtzoratua baita. Ikusgarri da egunaz zerbaitek, beharbada goseak, bere zilotik aterarazten
|
duenean
. Hain dabil tontoki, non bertze xoriak ohartzen baitzaizkio eta heldu trufatzera, ttipienak ausartenik.
|
|
|
Sagu eta arratoiak, bai etxeetan bai landetan dabiltzanak, bertze edozer baino anitzez laketago zaizkio. Haietarik
|
duenean
xoriez esker guti du. Haien ondotik dabil xokoz xoko, landaz landa, sasiz sasi, bai arratsetan iluna osoki belztu artean, bai goizaldera lehen argi xirrixtak agertu diren bezain laster.
|
|
|
Hontzari atzematen ahal zaion estakuru bakarra hau da: sagurik ez
|
duenean
lotzen zaie gauenara, apo, suge, igel eta laborariaren aldeko diren bertze ihizi zenbaiti. Baina, ezin bertzean baizik ez du holakorik egiten.
|
|
|
Xitarik edo antzaraedo ahate pirorik ez
|
duenean
bere helmenean, miruak jaten ohi ditu xori ttipiak, laborarien adiskideak. Horretan ere, bada, etsai dugu.
|
|
|
Baina, erruteko ordua heldu zaionean, bilatzen du xori ttipi zenbaiten ohantzea. Atzeman
|
duenean
bere hautukoa, hartarik hurbil erruten du lurrean arrautza bat, eta bere moko zabalean, haren jabeen arrautzen artean. Bertze arrautza guztiak, bata bertzearen ondotik, erruten ditu, eta orobat ohantze arrotz bederetan ezartzen.
|
|
|
Gertatzen da ardura, azala jauzarazi
|
duenean
, haren azpiko harrak, eta bereziki marmutxak, ihesi baitoazkio. Orduan okila, haien ondotik lasterka joateko orde, itzuli egiten du bertze aldetik, eta horrela ahora heldu zaizkio ihesi zihoazen marmutxak.
|
|
|
Ikusi
|
duenean
, bada, harra helmenean duela, sartzen du, harrak berak egin ziloari behera, mihia. Okilak anitz luzea du mihia, eta, bertze alde, mihi haren burua bizar gogor batzuez egina.
|
|
|
Hura hunkitzen duten xinaurri guztiak loturik gelditzen zaizkio. Ikusi
|
duenean
okilak baduela ahotara bat ona, sartzen ohi du mihia eta ehunka irensten ditu xinaurriak.
|
|
|
Lo egin nahi
|
duenean
, edo zerbaitek izutzen duenean, sagarroiak burua ematen ohi du sabelpean, eta hain hertsiki biribilkatzen da, buru buztanka, non alde orotarat ez baitu elorririk baizik ezagun. Hel dakiola orduan edozein etsai; egin diezaiola oihu eta mehatxu; hartaz ala atzoko haizeaz orobat du axola sagarroiak.
|
|
|
Lo egin nahi duenean, edo zerbaitek izutzen
|
duenean
, sagarroiak burua ematen ohi du sabelpean, eta hain hertsiki biribilkatzen da, buru buztanka, non alde orotarat ez baitu elorririk baizik ezagun. Hel dakiola orduan edozein etsai; egin diezaiola oihu eta mehatxu; hartaz ala atzoko haizeaz orobat du axola sagarroiak.
|
|
|
Bai, sagarroiak jaten ditu sagarrak, eta ez du izena osoki ebatsia. Baina, sagarrer lotzen zaie bertzerik ez
|
duenean
, eta negukotzat ez du bakar bat ere biltzen, zeren neguan jan gabe bizi baita sagarroia. Zer?
|
|
|
Hautua
|
duenean
, sagarroiak utziko du sagarrik ederrena, barexka, edo har, edo marmutxa gaixtagin zenbaiti lotzeko. Heltzen bazaio satorgin edo sagu zenbait, ez dio hari ere begi gaixtoa eginen; gogo onez janen du, edozein izan dadin; biga badira, nahiago baizik ez.
|
|
|
Galdatuko dizut orain bertze gauza bat. Su hazia biharamuneko begiratu nahi
|
duenean
, zer egiten du edo eginarazten etxekoandreak?
|
|
|
Arte edo zepo hori bazterbide batean emanik balitz, hutsik egon liteke, ezen satorra ez dabil bide horietan aitzinago xilatu nahi dituenean baizik, eta hein batetara eramanez geroz, uzten ditu debalde, bertze zenbaiten hasteko. Ezen satorrak beti erdiko bide horri hurbil izan nahi du, bai zerbaitek beldur egiten dionean ihes egiteko, bai alha aldia egin
|
duenean
bere ohantzerat lasterrago heltzeko. Ez dut erran nahi gogoeta horiek guztiak egiten dituela, baina, badu asmo bat Jainkoak emanik, zeinak egin arazten baitizkio gauzak berak balekizki bezala edo hobeki.
|
|
|
Jan
|
duenean
aski, egin duenean aski gorputz, hona non harra ematen den bere beteko kusku baten barnean. Kusku hura egiten dute asko harrek beren sabeletik ateratzen duten hari batekin, sare baten pare, baina, hain xehe, hain tinki, hain azkar non ez baita nihondik ezagun barnean den ihizia, eta sare haren urratzeko indar egin behar baita.
|
|
|
Jan duenean aski, egin
|
duenean
aski gorputz, hona non harra ematen den bere beteko kusku baten barnean. Kusku hura egiten dute asko harrek beren sabeletik ateratzen duten hari batekin, sare baten pare, baina, hain xehe, hain tinki, hain azkar non ez baita nihondik ezagun barnean den ihizia, eta sare haren urratzeko indar egin behar baita.
|
|
|
Bai mutil koxkorra nintzela, bai denborarekin bihurtu naizen herritar heldua naizela, balio horiexek ditut inspirazio iturri. Badakit praktikan maiz bortxatzen direla Amerikan bertan, eta zer esanik ez bere kanpo politika gauzatzen
|
duenean
. Hala ere, nahi den bezain utopikoak izanagatik ere, oraindik ere sinesten dut gizateriarentzat ikuspegi gorena dutela beren baitan.
|
|
|
Urrats bat besterik ez zait falta leihatilara iristeko, eta atezainaren aurrean gola sartzeko zorian dagoen jokalariak bezala gorde dut, erne, nire lekua. Istant bat itxaron behar izan dut oraindik eta, aurreko bizkar zabalak alde egin
|
duenean
, funtzionarioarekin gertatu naiz buruz buru. Alferrik egin dut saioa esaldia gogoratzen; zuria egin zait gogoan, eta une horretan, hain juxtu, dragoi batek doministiku egin izan balu bezala, ikaraldi handi batek astindu du errenkada eta, ezer esaten asmatu baino lehen, jokoz kanpo utzi naute bazterrean etsita.
|
|
|
Euskaldun batek mendebaldarrak, oro har zilborrera eramaten du hatza" ni" adierazi nahi
|
duenean
, baina txinerazko irakasleak, goizean, sudurrera eramaten du lehen pertsona singularrean emateko; beraz," ni" esan, eta Carrington ek erakuslearekin egin dio japoniarrari tiro eta, bitartean," zu" esaten zuen japoniarrak behin eta berriro bere zilborrari begira. Ikastaroa hasi berria daukagu, baina ez diot atarramentu onik ikusten; nahikoa izan dugu egun bakarra Babelgo Dorrea eraikitzeko. magnoliaren muinoa errekan txorrotxio oreinaren hesia abarretan ernamuinak lore alez ale, bazter oro gorri erroitzeko bordan bakardade aiko maiko, jausten dira hasi arratsean mendian bakarrik lorez lore kanela lurrera txori sail bat ilgoraren izu txorrotxioz beterik erreka ageri ez bada ere inor basoaren baitan zurrumurru arratseko printzak hostartetik goroldio gainean oihartzun
|
|
|
Ez da ahaztu behar, era berean, esaldiaren barruan okupatzen duen lekuaren arabera alda daitekeela funtzio gramatikala txineraz; baina, jakina, euskaldun batek ez du zertan harritu horrekin: " argi" hitzak, esate baterako, ez du eginkizun bera" argi gorri"," urdin argi"," argi ibili" edo" argi dezadan" esaten
|
duenean
.
|
|
|
Olatuak eta mendiak ere bateraezinak izan litezke, baina XVII. mendeko margolari batek adibidez, (Shitao) handiak, mendiak utzi zizkigun uraren gainean kulunkan eta olatuak lurraren gainean geldi; beraz, zergatik ez, idazleari ere gutxien espero
|
duenean
ager dakioke apaletan eltzerik edo libururik txukaderan.
|
|
|
Izan ere, harrigarria iruditu arren, horrelakoetan zer eta ur falta izaten da lehenbiziko ondorioetakoa. Edo hobeki esanda, urak herria leku guztietatik hartu
|
duenean
, etxeetan sartu, autoak eraman eta karrikak ibai bihurtzean bizilagunek arazo askori aurre egin diete, horietako bat urperaturik dagoen herrian ez dagoela ur edangarririk.
|
|
|
Profesio hau ospe txarrekoa izanik, inork ez dio kazetariari deus aitortuko, ezta kasu honetan bezala txalo zaparrada merezi
|
duenean
ere. Grabagailuak jasotako anabasatik gutxieneko koherentzia duen idazkia egiten jakin duen kazetariaren meritua handia izanagatik ere, nekez entzunen du laudoriorik.
|
|
|
Norbaitek sorlekua ez ezik, haurtzaroa ere egun batetik bestera utzi behar
|
duenean
nekez bueltatuko da utzi zuen tokira, hiria beste bat baita eta, batez ere, itzultzen dena ere ez delako alde egin zuen berbera. Itzultzean urak esku artetik nola, horrela ihes egiten digu hain hurbil eta hain urrun geneukan jaioterriak, txikitako hirira bueltatzerik ez dagoela ulertzen dugun arte.
|
|
|
Baina orduko, aitak deliberaturik zeukan ez zuela berriz ere haur dinamitatzaile soziokultural honekin hitzik egingo, eta ez zidan denuntzia bat jarri Justizia Jauregian dirudun itxura handirik ez nuelako. Batek daki orain zer egingo duen Irina Kondanovarekin ezkondu naizela entzuten
|
duenean
. Haurrak nola gobernatu ez zuen zehaztu Maquiavelok, gizon zuhurra eta zentzuduna baitzen.
|
|
|
Huraxe zen falta zitzaiona, bere amaren zartako txiki bat, bizkarrean ematen den horietako bat. Eta hori eduki
|
duenean
, prozesua fite fite burutu da. Bere benetako zerizana itzarri egin dela esan liteke.
|
|
|
Izugarria. Sosak mugarririk ez
|
duenean
jaialdiak ere ez du mugarik. Irinak errepertorio klasikoaz gainera, ukitu folk batzuk ekarri zituen.
|
|
|
Jendeak auto bat erosten
|
duenean
, askatasuna erosten omen du. Eta askatasunarekin batera, adiskide alaiak, emaztegai edo senargai gazte eta ederrak, ilunabarreko koloreak, haizearen laztanak, euriaren musuak eta batzuetan hondartza zabalak ere bai.
|
|
|
Zerbait jakin ezean, guk esan behar diogu. Eta bere jakin mina berdintzen
|
duenean
, den dena daki. Gaur gizon batek pistola bat atera du Plaza Handian.
|
|
|
Eta hori modu horretan delako, guztiz dira besteekiko ezberdinak haren interpretazioak, baita kantu eta melodia berdinen gainean direnean ere (jarri dugu Bereterretxerenaren adibidea). Achiaryk libre egiten du hegan kantuan, eta melodiak une batez mugatzen
|
duenean
, jarraitzen du aire librean, hitzak eta nota edo armonia ezagunak bere funtzioa bete baitute, haietatik aske ibiltzeko.
|
|
|
Achiaryk, berriz, melodia berdinari lirikotasun guztia atera ondoren, ospatu egiten du bertako mezua; oinetatik eztarriraino gertatzen den epifanian. Pedro Solerren gitarra flamenkoa ondoan
|
duenean
, beren kontrapuntuak, erritmo hautsiak, tremoloak. paisaia irekietara eramaten gaituzte. Jean Schwarzekin, berriz, inprobisaziora jotzen du, luze, Laboaren" Lekeitio 3" dialektikaren laudorioaren ispilu gisa hartu litekeen bertsioan.
|
|
|
Eta hautu hau erabakigarria da azken hamarkadetan gertatutako aldaketen artean Ordorikak hartu duen jarrera ulertzeko eta grabaketa produkzio mailan albumaren zentraltasunaren amaiera igartzen den honetan— Jarrera hori kantuaren autonomia azpimarratzen duenarena da; hau da, kantua, hein handi batean," nonbaitetik datorren" edo berez gauzatzen den zerbait da eta, bere barne eta kanpoko hainbat berezko osagaiak sortzailearen kontroletik haratago daude. Azken lan honi buruz hitz egin
|
duenean
, uste dut arlo honetan egon dela azpimarra, eta hautu honi lotuta dauden sorkuntzaren ondorioetan:
|
|
|
Musikaren alaitasunak beste zerbaitera bultzatzen
|
duenean
ere —erritmo hirukoitz alaia dutenak, hala nola" Eskutxoek jo dute"," Naiari" edo aipatutako" Sehaskan egizu lo" kanten kasuan—, giro hits hori gailentzen da beti. Baita joko goxo eta samurrenak ezin ederrago esanak daudenean ere(" Ama jolasean ta haurtxoa irrikan/ soin txurian irriztan laztanen kilika"" Amasemeak oherakoan").
|
|
|
Lehenengoa proklama iraultzaile esplizitoa izanik, ezin hobeto uztartzen da garai hartako askoren gogoan. Bigarrenean, aldiz, pauso bat haratago doa Imanol, eta bederatzi minutu iraungo duen lana taxutzerakoan (Gwendal taldearekin grabatutako lehen diskoan) Brechten hitzekin bukatu
|
duenean
" gaur eta hemen" bota eta doktrina horren ustezko urgentziazko ondorio zehatzenak sektarioenakoihukatu behar ditu. Bertsio hori 1971eko Laboaren" Lekeitio 3" rekin alderatzea nahikoa da gai hauei buruz lezioa hartzeko.
|
|
|
Eta zer esan Atxagak eta Ordorikak berak, edo Atxagak eta Laboak lortutako uztarketari buruz? Uztarketa hori gerta liteke edozein kantarik poema bat baliatzen
|
duenean
bere kantu edo musikarako. Baina gure artean gertatutakoak badu intentsitateak eta trinkotasunak eragindako indartzailerik.
|
|
|
Miranderen ideiek gauzatze poetiko bat izan zuten, eta gauzatze hori beste norbaitek berea egiten
|
duenean
kantariak kasu honetan— ez du zergatik zentzu eta funtzio berbera izan. Imanol ez zen Mirande, noski.
|
|
|
Hantxe hasi da, lasai asko, titiburuetatik gorantz eta beherantz tira egiten, eta segituan hasi da esne piloa pertz handi batera erortzen. Horrela aritu da denbora puska batean eta saioa amaitutzat eman
|
duenean
, tutu bat hartuz hasi da esnea pertzetik gure botila handietara pasatzen.
|
|
|
Zigarroa amaitu
|
duenean
txanda egin dugu eta berak hartu du berriz kanaberaren ardura. Eta berriz ere operazio guztia errepikatu dugu.
|
|
|
Harrera egin ondoren hitzalditxoa egin digu zuzendari jaunak bertan geunden guztioi (egia esan, ez dut nik gauza gehiegirik ulertu, oso azkar mintzatzen zelako eta, gainera, doinu oso itxia erabiltzen zuelako bere frantses arraro horretan. Amaitu
|
duenean
, txaloak izan dira. Segidan Madame Creuze andereak kanpalekuan geratuko direnak (horien artean Anicke eta Chantal) eraman ditu, nork bere trasteak hartuta, bakoitzari zegokion kanpin denda erakustera.
|
|
|
Eta tartean egurrezko ohol bat eserleku gisa ere balio duena. Hor esertzen da Jean lorategian lana egin behar
|
duenean
eta gomazko katiuskak jantzi behar dituenean.
|
|
|
Gurpila aldatu
|
duenean
, berriz sartu gara autobusera eta handik alde egin dugu. Ordurako logura uxatua genuen eta betiko martxan hasi gara:
|
|
|
Horrelaxe iritsi zaigu bazkaltzeko ordua. Klaudio txoferrak autopistako restop bat ikusi
|
duenean
bertara eraman du autobusa eta hantxe geratu gara atsedenaldia eginez. Bar, restaurant, denda, gasolindegia eta parke bat, belaze zabal bat iturri eta eserlekuekin... denetik zegoen restop hartan.
|
|
|
Ez baitute," pena" hitzaren kasuan," peine" ahoskatzen," pen" baizik. Eta espainol batek ikusten
|
duenean
frantses batek" peine" idazten duela, segituan pentsatuko du orrazi bati buruz ari dela, dakizuenez," peine" baita" orrazi" gazteleraz. Baina, gauzak gehiago konplikatzeko oraindik, ingeles batek" pen" esaten duenean, ez du esan nahi" pena", ez du esan nahi" orrazi"; esan nahi du" idazteko luma edo boligrafo".
|
|
|
Eta espainol batek ikusten duenean frantses batek" peine" idazten duela, segituan pentsatuko du orrazi bati buruz ari dela, dakizuenez," peine" baita" orrazi" gazteleraz. Baina, gauzak gehiago konplikatzeko oraindik, ingeles batek" pen" esaten
|
duenean
, ez du esan nahi" pena", ez du esan nahi" orrazi"; esan nahi du" idazteko luma edo boligrafo". Eta gauzak gehiago endredatzearren oraindik ere, italiar batek hitz hori esaten duenean ez du esan nahi pena, ez du esan nahi orrazi, ez du esan nahi luma edo boligrafo, esan nahi du" makarroi" edo" espageti".
|
|
|
Baina, gauzak gehiago konplikatzeko oraindik, ingeles batek" pen" esaten duenean, ez du esan nahi" pena", ez du esan nahi" orrazi"; esan nahi du" idazteko luma edo boligrafo". Eta gauzak gehiago endredatzearren oraindik ere, italiar batek hitz hori esaten
|
duenean
ez du esan nahi pena, ez du esan nahi orrazi, ez du esan nahi luma edo boligrafo, esan nahi du" makarroi" edo" espageti".
|
|
|
Harrigarria da ikustea urtebete lehenago politika arloan aktiboki jokatu zuen mutilari nola desagertu zaizkion grina guztiak eta nola konformatzen den ozta ozta bizirik irautearekin. Joseba haserre dagoenean baino ez zaio madarikazioren bat edo beste euskaraz ateratzen, eta, ingelesez hitz egiten
|
duenean
, azentu arraroa omen dauka: baina nork ez du azentu berezirik arrazen arrago horretan?
|
|
|
Azkenean, betikoa: oztopo guztiak gaindituta eta eragozpenei aurre eginez, arerioei esan beharrekoak esan eta iraganeko kate guztiak hautsi ondoren, Josebak Angierekin alde egitea pentsatu
|
duenean
, idazleak Joseba hiltzea erabaki du. Egia esan, aukera hori baino ez zitzaion gelditzen, bestela Angierekin zoriontsu ezkondu eta seme alabak izan lituzke.
|
|
|
Ziurrenik, maitasun aitorpen bera bezain faltsuak dira, ez baitirudi egokiena Bibliko Salomonen Kanten Kantutik pasarte bat buruz errezitatzea neska bat limurtzeko. Baina, Bibliaren bide zuzena alde batean uzten
|
duenean
, mutilak ez du hobeto asmatzen, neska basamortuko kaktusekin konparatzen baitu. Polizia voyeur batzuen aurrean maitasuna egiten duten bitartean bikotearen apurketa alferrik luzatzeak guztiz sinesgaitz egiten dute pasartea.
|
|
|
Zoritxarrez, Jose beranduegi konturatzen da arrazoi horretaz, atzera bueltarik ez
|
duenean
:
|