|
2000
|
|
|
eztarria, oroimena... baina bizi duzun hura landu egiten da. Nik bertsolari gazteengan ikusten ditut molde edo neurri berri batzuk eta arreta pizten
|
didate
. Horrela beharbada ikastera iritsi ez, baina beti jantzi egiten du pertsona.
|
|
|
Nik herri hizkuntza dut gogoko eta badakit, ez da harrokeria, irakurle batzuk baditudala. Han eta hemen hori aitortzen
|
didate
eta dena ez da zurikeria izango.
|
|
|
Azkenean, erabaki nuen Iparraldean ezik gainerako lekuetan bizkaiera egingo nuela; etxean ondarrutarra egiten dut eta kalean ere bizkaiera egitea erabaki nuen, hori bai, bizkaiera osatua, horrela jendeak ikusi ahal izango du, dotore edo trajez jantzita dagoenak ere egiten duela bizkaieraz. Hori erabaki nuenetik, kalean ondarrutar eta markinar askok esan
|
didate
,
|
|
|
Ez dakit, ez dut ausartegi izan nahi, besteak beste ez naizelako gauza hauetan aditua. Ez dut uste orain ikaragarrizko jardunaldi bat egin genukeenik gaiaren inguruan erabakitzeko; horrelakoek ikaragarrizko beldurra ematen
|
didate
. Nik uste dut batez ere elkarrekin egotea dela, hau bezalako egin, adituek hitzaldiak eman...
|
|
|
Euskaldunak atzerrian ibili garenean ere euskaraz ekoiztu dugula erakusteko aukera ona eskaini
|
didate
gertaerok. Europan, Ameriketan... nahi adina adibide dituzu.
|
|
|
Euskararen arazoarengatik ederto larrutu naute beti. Nik ez dut hitz egiten, baina euskara ulertzen dut; euskaraz ez
|
didate
ziririk sartuko. Lagunarteko espresio venezuelar bat erabili nuen, batere gogaikarria ez zena:
|
|
|
Esana
|
didate
nire ipuinak" entzuteko" errazak direla nolabait, ahozkotasunetik gertu daudela. Ez da aukera bat.
|
|
|
Baina, hala ere, horretan asko pentsatzen duzu: " zer egingo ote
|
didate
kabroi hauek?". Kontatu nahi izan dudana da leku guztietan despediden inguruan hitz egiten dena eta inoiz gertatzen ez dena.
|
|
|
Nahiko gauza espontaneoak izaten dira, baina era berean beharrezkoak. Niri pertsonalki asko lagundu
|
didate
. Literaturan aurrera egin ez dutenek ere gogoratzen dituzte.
|
|
|
Eskifaiako bati horretaz mintzatu natzaio, eta beheko solairuko arduradunengana igorri nau. Arazoa konponbidean dagoela ihardetsi
|
didate
. Oren biak aldera, ferria Juneau ra iritsi da, kontinentera, eta erdi lo, erdi iratzarririk, zenbait jende igo dela sumatu dut.
|
|
|
Eta miretsitako Naturaz, erne! Glaziarrak" mile" mordoan atzeratu dira; uda gero eta goizago hasirik, negu gero eta goxoagoak dituztela aipatu
|
didate
heldu batzuek (hotzena 40°C da orain; lehenago, 50°C aise). Axola zaie?
|
|
|
Lehen ere esaten genuen, nola gazte horiei gogoa sortzea den gure ardura. Pertsonalki, gazte horiek oso inpresio ona egiten
|
didate
. Gazte mordo bat badago, adibidez Baionan, maila polita daukana, eta bide horretatik segituz geroz, urrutira iritsi daitekeena.
|
|
|
Gutxienez 30 urte daramatzat arkeologia museo bat eskatuz. Kasurik ez
|
didate
egin orain arte. litzatekeela uste dugu.
|
|
|
Asko dira zinean aritu nahi dutenak baina nik laburrak egitea da dudan helburu bakarra eta ikasten jarraitzea. Lagunek esaten
|
didate
nire akatsik handiena handinahirik ez izatea dela, baina badut: bizitzan lasaitasuna mantentzea.
|
|
|
Federazioan denetik dago. Nik badauzkat espainolekin gerrak, euskalduna naizelako gaizki begiratzen
|
didate
. Ni beti egon naiz zigortua, eta beti izango naiz arraunaren historian zigortua.
|
|
|
Testuartekotasunei dagokienez, honakoa aipatu zuen Belmontek: " Esan
|
didate
, eta beharbada egia izango da, nire lehenengo zatian Ecoren eragina jaso dudala." (Argia) Izan ere, eleberria idaztean Umberto Ecoren Arrosaren izena irakurtzen ziharduen.
|
|
|
Goizeko bederatziak dira, artega nago: estresa, lana, erantzukizunak, eta min hori... Harrera ona egin ondoren, bulego atsegin horretara sartzeko esan
|
didate
. Neurehomeopataren aurrean eseri naiz.
|
|
|
Lantxo honek, alabaina, gure ohiko musikarien gogoetan ezohiko irizpide batzuk sartzeadu helburu nagusia, semiotikatik erakarritako termino batzuk, alegia. Kontserbatorioetanosatzen diren ohiko musikari eta musika irakasle horiengana iritsi nahi dut, eta xede haudela medio, barkatuko
|
didate
hizkuntzalariek hizkuntzalaritzatik hartutako kategoriaanalitiko batzuk erabiltzean haiei buruzko oinarrizko azalpenak ematen baditut. Kategoria horiek ohikoak dira hizkuntzalarien artean, baina, guztiz berriak dira gure musikariakademikoentzat.
|
|
|
–Sentitzen dut baina, halaxe agindu
|
didate
esateko.
|
|
|
–Nik ikusi egin nahi nuen eta ez
|
didate
utzi.
|
|
|
Gero, badaezpadan, ospitaleko larrialdietara joan naiz. Horrelako kasuak ez dituztela onartzen, eta hasiera batean ez
|
didate
sartzen utzi. Eskerrak herriko erizain bat nitaz jabetu den, berari esker lortu baitut froga berri batzuk egin ahal izatea.
|
|
|
Aterpetxea autobus geltokitik hurbil dago. Geltokian bertan eskatu dut lo egiteko tokiren bati buruzko informazioa, eta beharbada neke aurpegia ikusi
|
didate
, ez dakit, kontua da hasieran uste nuena baino gertuago dagoen" Isaac’s" aipatu didatela. Eta orain hemen nago, beheko solairuko gelatxo honetan, sofa erdia niretzat harturik, makinatik ateratako kafe merkea eskuan.
|
|
|
—Eta erran
|
didate
ezen tigreak Pagabasoko leizean duela bere habia, bertze deabru guztiek bezala, eta harat joaiteko, bakar bakarrik, gauaren lehen orduan, zeren noiznahi den atera bailiteke handik, bere gaixtakerien egiterat.
|
|
|
—Ez! —ihardetsi zidan hark— Arestian erran dizuedan bezala, Ubarnekoek bakarrik joaiteko erran
|
didate
, zeren ene deliberamendu batek ekarri baitzuen tigrea bertze mundu batetik honat, eta nik ipini behar baitut harakoan, Pagabasoko leizean beheiti...
|
|
|
Izan ere, zentzuak eta ebidentziak erraiten
|
didate
ezen ez dagoela meza itemisaest etik hasterik, zeren nihaur ere izana bainaiz nehoiz, mezazale ez ezik, mezajale ere, eta zeren baitakit, halatan, zertaz ari natzaizun: bada baldinba, nola liburuaren anitz orritan jauregiko jendeaz ariko bainatzaizu, eta nola batzuk eta bertzeak hemendik harat eta handik honat ikusteko parada izanen baitugu, jauregia eta jauregi ingurua zer nolakoa zen adieraziko dizut berant baino lehen.
|
|
|
BETI erran izan
|
didate
hitz gutiko mutila nintzela, baina gauzak arras aldatu zitzaizkidala, noiz eta, bortz urte nituela eta oilo baten gibeletik jostetan nenbilela, behaztopa egin bainuen, buruz behera erori eta buruz harri bat jo; eta erraiten didate, halaber, ezen, kolpearen ondorez, tentua eta zentzua galdu eta hil hurran izan nintzela, baina, hartarik jalgi nintzenean eta perila gibelean utzi, kolpearen aitzineti...
|
|
|
BETI erran izan didate hitz gutiko mutila nintzela, baina gauzak arras aldatu zitzaizkidala, noiz eta, bortz urte nituela eta oilo baten gibeletik jostetan nenbilela, behaztopa egin bainuen, buruz behera erori eta buruz harri bat jo; eta erraiten
|
didate
, halaber, ezen, kolpearen ondorez, tentua eta zentzua galdu eta hil hurran izan nintzela, baina, hartarik jalgi nintzenean eta perila gibelean utzi, kolpearen aitzinetik ez nuen erraztasunarekin mintzatzen hasi nintzela, eta hitzak eta eleak hain segidan eta hain elkarren ondoan zetozkidala, non baitzirudien ezen Spiritu Saindua ene mihitik ari zela.
|
|
|
Jaun André: gutitan eragin izan
|
didate
hain min handia hitz batzuek, nola eragin baitzidaten nafar haren hitzek. Baina zer egin nezakeen nik, disimulatu baizen?
|
|
|
—Hitzari buruzko zure teoria hauek, anitzetan, Ptolomeoren planeta sistema oroitarazten
|
didate
: hark ere asmatu eta asmatu egin zuen, epiziklo bati bertze epiziklo bat eransten ziola, konplikazioneari konplikazionea, alegia, eta maskarari maskara, eta, zertarako, eta huts egiteko, ororen buruan!
|
|
|
—Eder egiten
|
didate
kolore hauek, ezta?
|
|
|
Ttipiren bulegariak kutsu oldarkor oro erantzia zion bere mintzoari eta, halaber, nire izenaz oroitzen. Beharbada ez zen hain balentria handia, kontuan hartuta lagunaren agentzian azkenekoz izan nintzenetik bi egun baizik ez zirela joan, baina gisako huskeriek itzultzen
|
didate
niri bizipoza. Emakumeak aitzineko aldian sorrarazi zidan juzku eskasa hein batean zuzenduz, ez zitzaidan horren mari ozpina iduritu.
|
|
|
Lantokian, berrogei berrogeita hamar bat lagun ezagutu ditut Togas baino doilorragoak berez. Dena den, sasiko habian sortuek halako mesfidantza pizten
|
didate
: bertzeek adina balio dutela erakutsi beharrak joak izaten dira maizko, eta horrek ondorio gaiztoak ekartzen ditu nagusi baten bulegoa squattatzera etortzen direnean, bi egunetarako baizik ez bazen ere, abuztuko larunbat horretan bezala:
|
|
|
Uztailak uztailei, haiek betiere 22 urte, eta nik beti bat gehiago, urrunagoak eta ulertezinagoak zaizkit, galaxia ezberdinetako biztanle. Beharbada horregatik, %90etan hainbateko gorrotoa hartzen
|
didate
lantokian 48 ordu egin orduko. Gainerako 10etan, gauzak bertzela iragaten dira, honako Ana honekin bezala.
|
|
|
Ba al dut nik iraganik? Zertarako balio
|
didate
errefrauek, horiek ere ezin badezakete nire iragana zuri. Horiek ere ezin badezakete nire atsekabea otzan?
|
|
|
Ipurtargiak bilatzen ibili gara... esan
|
didate
.
|
|
|
Eta ni, ezin ukatuko dut, deseroso sentitu naiz gizon horren alboan; etengabe egiten zituen korrokada ttikiek eta, bainatu arren, zabaltzen zuen izerdi eta kolonia usain sarkorrek izango zuten horretan eraginik. Bestalde, haren keinuek ere zerbait ekartzen
|
didate
gogora (beharbada aitaren zerbait, zeren Tomek berrogeita hamar bat urte izango baititu), oraindik zer den zehazki ez dakidana.
|
|
|
Eta beharbada bozkario hori aski da elkarrengana biltzeko, elkarrez mozkortzeko. Niri, behinik behin, on ikaragarria egiten
|
didate
haren musu eta laztanek, nire ipurmasailetan pausatzen dituen esku beroek...
|
|
|
Eta masailean musu emanez agurtu dut, eta ez naiz atzera itzuli harrizko estatua bihurtzearen beldur. Eta ibilian ibilian, esan ditudan azken hitzek Patxi ekarri
|
didate
gogora, hari ere beti" Sentitzen dut" esaka amaitzen bainuen; baina Patxiren hitzek ere berriro zalantza piztu didate, zeren, Teresari esan zionez, Dabid zineman neska batekin ikusi berria baitzuen.....
|
|
|
Eta masailean musu emanez agurtu dut, eta ez naiz atzera itzuli harrizko estatua bihurtzearen beldur. Eta ibilian ibilian, esan ditudan azken hitzek Patxi ekarri didate gogora, hari ere beti" Sentitzen dut" esaka amaitzen bainuen; baina Patxiren hitzek ere berriro zalantza piztu
|
didate
, zeren, Teresari esan zionez, Dabid zineman neska batekin ikusi berria baitzuen.....
|
|
|
Orduan itzala baino argalago geratu nintzen eta, berriro ere, oraingoan barne egonezin honen eraginez, bide horretan noala esa  ten
|
didate
denek (Teresak behinik behin hori nabarmendu izan zidan, eta Estherrek eta Adelak ere horixe esan didate goizean dutxatik irteten ikusi nautenean, hori eta beren donuts etatik jateko, dagoeneko sabela aski lehor baitute).
|
|
|
Orduan itzala baino argalago geratu nintzen eta, berriro ere, oraingoan barne egonezin honen eraginez, bide horretan noala esa  ten didate denek (Teresak behinik behin hori nabarmendu izan zidan, eta Estherrek eta Adelak ere horixe esan
|
didate
goizean dutxatik irteten ikusi nautenean, hori eta beren donuts etatik jateko, dagoeneko sabela aski lehor baitute).
|
|
|
Baina ez nuen uste... Gaur, ostera, dei bat jaso dut, baina inork ez du berbarik egin eta eseki egin
|
didate
. Beharbada...
|
|
|
Nik uste bezala, goizeko zortzi eta erdietarako kanpoan zen. Gainerako taldekideak ordu bete beranduago geratuta zeuden eta, haiek joan bezain laster, ni hotelera itzuli naiz eta, hemen ondo ezagunak baikara, batere arazo barik eman
|
didate
Rakelen logelako giltza. Ez dakit neure buruari noizbait barkatu ahal izango diodan, baina gaur Rakelen egunerokoa eskuratu dut!
|
|
|
esan zidan zenbakia markatu bitartean; eta gero, telefonoaren bestaldekoarekin sutsu eta espantuka mintzatu ondoren: Txofer malapartatuak egin dizuna legala dela esan
|
didate
, eta ez dagoela zereginik: antza, autobuseko txartelak balio duena halako bost, eta ez gehiago, onartzera behartuta daude; hortik gora, txofer bakoitzak gura duena egin dezake.
|
|
|
Ez al zaizu gazta puska ederra iruditzen?". Eta txokolatezko donuts ak zabaltzearekin batera, algaraka aitor  tu
|
didate
beren asmoan EEBBetan" turismo sexuala" egitea ere sartzen dela," Baina ordaindu gabea, noski, ze dolarra oso garesti dago". Zentzu horretan, ohartarazi didate ez harritzeko gelara gizonen bat ekartzen badute, ezta Dan bera bada ere, zeren, Estherrek geroxeago argitu didanez, Adelak apustu egin baitio, bidaiak irauten duen hilabetean zehar baietz Danekin oheratu.
|
|
|
Eta txokolatezko donuts ak zabaltzearekin batera, algaraka aitor  tu didate beren asmoan EEBBetan" turismo sexuala" egitea ere sartzen dela," Baina ordaindu gabea, noski, ze dolarra oso garesti dago". Zentzu horretan, ohartarazi
|
didate
ez harritzeko gelara gizonen bat ekartzen badute, ezta Dan bera bada ere, zeren, Estherrek geroxeago argitu didanez, Adelak apustu egin baitio, bidaiak irauten duen hilabetean zehar baietz Danekin oheratu. " Orain Times Square ra joango gara afaltzera eta gero pub en batera.
|
|
|
Guztiarekin, gaur garbiago sentitzen hasi naiz, izan ere gaur hilekoa jaitsi baitzait. Ongitxo oroitarazten
|
didate
hori oraintsu gelako aulki baten bizkarrean eseki ditudan jeans garbitu berriek (nahiz eta konpresa ipinia izan, jarioak fraketan arrasto nabarmena utzi dit). Egia da arropa zikinerako gustura hartuko nukeela garbigailu bat; baina egia da, halaber, garbigailua orain neure gorputzean nabaritzen dudala:
|
|
|
Hori guztia oroitu dut hilerri aire bat duen Petrified Forest-en barrena, bakar bakarrik ibili bitartean, izan ere Ruben ez baitzait hurbildu ere egin. Parke horretan, denbora luzeak, milaka urtek harrizko bihurtu dituen enbor horien artean ibiltzean, oroitzapenak tximeleten antzera altxatu zaizkit eta, horrekin batera, pentsarazi
|
didate
orain arteko nire bizitza gero eta harrizkoagoa izan dela, malgutasunik gabea eta, denboraren eragin begi bistakoak gorabehera, aski beti bat...
|
|
|
Berehalaxe abiatu gara patiora paseatzera, jo alde batera eta jo bestera, berriketan. Bigarrenean hiru lagun daudela azaldu
|
didate
, eta Jokin hara eraman badute lau izango direla; emakumeenean badirela hiru neska; eta Antxon hona ekartzen badute, lau izango garela hemen.
|
|
|
erakutsi
|
didate
|
|
|
Kontatu
|
didate
|
|
|
Oroimenean toki propioa hartu
|
didate
|
|
|
" Zer egiten duzu hemen?", galdetu zion Elik. " Esan
|
didate
", balbalkatu zuen Xanek," hemen bizi dela... Henriren anaia".
|
|
|
" Gari?", harritu zen atezaina;" hemen ez dago Garirik". " Hemen lan egiten duela esan
|
didate
ba... mutil txiki bat...". " A, Garijo izango da, mantenimendukoa.
|
|
|
Izan zuen hark, agian, bere eragina. " Esan
|
didate
", esan zuen Elik," Olaben zinelarik, ura sartu dela...". Xanek harrituta begiratu zion.
|
|
2001
|
|
|
Etxean bi neska txiki bizi dira nirekin. Nik maite ditut eta haiek ni maite naute, hala esaten
|
didate
behintzat, eta nik sinestu nahi dut, eta ordainean ipuinak kontatzen dizkiet. Hasieran besteek idatzitako ipuinak ziren, baina halako batean neure buruari galdetu nion:
|
|
|
Nik idazten dut iruditzen zaidana, baina gero nire maniak zeintzuk diren kanpotik ikusten da. Askotan esan
|
didate
," zer mania duzun usaimenarekin, askotan aipatzen duzu!". Eta ziur asko denborarekiko ere mania bat badut, bai.
|
|
|
Ez naiz sekula berandu iristen inora, horrekin histerika bat naiz. Etxeko gizonek telefono mugikor bat oparitu
|
didate
, horretarako bakarrik: ez daramat sekula piztua, norabait berandu noanean deitu eta abisatzeko soilik erabiltzen dut.
|
|
|
Hantxe egin nuen asiloaren lehen eskaera, baina ukatu zidaten. Helegitea aurkeztu dut behin eta berriz, baina ezezkoa eman
|
didate
beti. Eskerrak laguna frantziarra dudan, berari esker hobekiago sentitzen naiz".
|
|
|
1999an emaztea eta hiru seme alaba utzi nituen. Saiatu naiz behin haiekin kontaktatzen, baina militarrek mehatxatuta daudela esan
|
didate
. Ez dira bizi lehengo tokian, galdu dut kontaktua.
|
|
|
Nonbait gustatu egin zitzaion nire pausaje eta planta, eta esan zidan" hemendik bi edo hiru egunetara deituko dizute Hollywoodetik". " Bai zera, Hollywoodetik deituko
|
didate
niri, zaude isilik!" pentsatu nuen.
|
|
|
Lehen artzain ezezagun bat nintzena, orain beste zeregin batzuetarako ere deitzen
|
didate
: Amerikako Ardi Industriako Elkarteak bere konferentzian hitzaldi bat emateko deitu zidan, eta orain gutxi Uharte Arakilen izan nintzen Nafarroako Artzain Egunean, gazta txapelketako epaimahaian...
|
|
|
Bai, baina ez dugulako asko erabiltzen. Niri egunero erabiltzen ditudan taulek 6 hilabete irauten
|
didate
. Eta asko erabilitakoan erditik apurtzen zaizkit.
|
|
|
Noski, komunikabide antipatikoek, ez zuten aipatu ere egiten. Hitzaldira sartzen ari nintzela, informatiboetakoak etorri zitzaizkidan; nik hitzaldia zeri buruzkoa zen azaldu, eta esaten
|
didate
: " Beno, orain esazu gauza bera baina erdaraz".
|
|
|
Denborarekin, dakizuna ikasi nahi duen jendea dagoela ohartzen zara eta egunez egun maisu txiki bihurtzen zara; gero maisu hobea, eta orain munduko leku guztietatik deitzen
|
didate
.
|
|
|
Zentraletik berehala erabakitzeko eskatu
|
didate
.
|
|
|
Txikik neska izan behar omen du. Hori eskatu
|
didate
. (Pausa) Ez, ez eta ez.
|
|
|
(Ozen, Agustini) Ez
|
didate
beste erremediorik utzi!
|
|
|
Hori ez da nire mahaia... Mahai bakarra agindu
|
didate
.
|
|
|
Atal honetan lagundu egin
|
didate
–M1, mintegian egindako hausnarketa etaariketek.
|
|
|
Bosgarren puntuan etorkizunean esperientziari zer jarraipen mota emanlekiokeen galdetzen nien. Egia esan, ez
|
didate
ezer askorik proposatu; ez dute, nonbait, batere argi ikusten aurten egindakoaz aparte zer gehiago egin daitekeen.Irakasleetako batek komentatu du gure aldetik egin beharrekoa eginda dagoela, etaorain ikasleek berek, beren kabuz, eman lioketela jarraipena aurtenegindakoari. Baina, hori horrela gerta dadin, norberaren konbentzimendu maila etalanerako prestutasuna omen dira giltzarriak.
|
|
|
Elkarrizketa gehienetan, makinabat egin zizkidaten?, lehenago edo beranduago ateratzen zen gaia: beste emakumeidazle batzuekin parekatzen ninduten eta literaturaz ez ezik, emakumea izateakzein neurritan eragin duen ere galdetu izan
|
didate
. Komunikabideek arreta bereziaeskaini zidatela onartu beharra daukat, eta hori ezinbesteko faktorea da liburubaten arrakasta ziurtatzeko orduan.
|
|
|
–Motxailea naizela esan
|
didate
parkean. Zer da motxaile izatea?
|
|
|
–Erraza dela esan
|
didate
dendan, eta beraiek erakutsiko dizutela.
|
|
|
Erdi tragoz baita ere. Barkatu, eraztun hau topatu dut eta zurea izan litekeela esan
|
didate
. Hobeto.
|
|
|
Bai. Baina" esan
|
didate
" hori ez. Nork esan dit.
|
|
|
Baina orain ez. Ez
|
didate
ezer esaten jada. Niri gertatzen zaidanarekin zerikusirik duen zerbait kontatzen al dute ba?
|
|
|
Isilik joan naiz gainontzeko bidean. Ez dut inoiz epilepsi kasu bat ikusi, baina beldur berezia sortu izan
|
didate
beti. Besterik gabe ahotik aparra dariela eta ero moduan alde guztietara zartaka jartzen diren kontu hori.
|
|
|
kasu horretan, berriz, beraiek dira gizon berriak eta gizon zaharra ni. Eta erraz egiten
|
didate
burla baina nik ezin diet burla hori bihurtu. Edo bai.
|
|
|
–Medikuek hotela utzi behar dugula esan
|
didate
, gaur bertan.
|
|
|
Oroitzapen ederrak normalean. Batzuetan ordu gehiegi ematen ditudala komunean eta irtetean ez dudala azalpenik ematen, horixe leporatzen
|
didate
. Oroitzapenak ezin dira azaldu, horixe da gertatzen zaidana.
|
|
|
–Kabiarra ekarri
|
didate
gaur –erantzun zion Lucasek serio.
|
|
|
–Noiz kenduko
|
didate
sueroa, Maria?
|
|
|
Egungo egunean zailtxo da Indian suge liluratzailerik ikustea. Nire lagunek lehenago asko zeudela esaten
|
didate
. Alde batetik, animaliak errespetatzeko agintzen duen legea zabaldu zen India osoan 1972an.
|
|
|
‘Baina bat bertan geratu dela esan
|
didate
portuan eta zeu izango zinela pentsatu dut.’
|
|
|
‘Izango ez da ba! ’ erantzun
|
didate
barrutik.
|
|
|
‘Hizketan hasi zarela esan
|
didate
eta! ’ diot berriro. ‘Zer moduz, Goio? ’
|
|
|
‘Behin ilunduz gero jendea hil egiten dute kalean, ’ abisatu
|
didate
.
|
|
|
‘Zurekin ausartzen naiz, ’ zioen Arianek, ‘baina hemen hegoaldean jende anitzekin espainolez behar dut egin, zeren eta euskaraz egiten dudanean zomorro arraro bati bezala so egiten
|
didate
, konprenituko ez balute bezala... ’
|
|
|
‘Koko ogia, ’ erantzun
|
didate
.
|
|
|
... Jostuna deitzen
|
didate
denek... Ba, jostuna izango naiz.
|
|
|
istorioan aurrera joan ahala, beraiengandik oso gertu dauden garaietara iritsi gara; eta, jakina, nahiago izan dute ez jarraitu. Baina, noski, bataren zein bestearen etxeetan entzundakoekin neuk nahi dudan moduko istorio soinekoak josteko baimena eman
|
didate
. Baldintza  bakarra:
|
|
|
Gainera, esan dizut gereziak direla. Gehiegi jan ditut eta kalte egin
|
didate
, besterik ez. Egin lo", berriz, andreak.
|
|
|
... Orain arte, beti esan izan
|
didate
Jaunar  tzeko eguna izaten dela bizitzako egunik zoriontsuena. Baina hori gezurra da.
|
|
|
Adiskide on batzuek eskatu
|
didate
, ez dakit ongi zergatik, Orixeren gorazarretan irten den liburu mardul honen atarian mintza nadin. Honenbeste euskal idazle garairen aldamenean, hobe litzateke, noski, ni azken aldean azaltzea, inon azaltzekotan.
|
|
|
Izan ere, Jainkoaren bila abiatu ziren biak eta ez zuten atsedenik hartu heriotzako orduan baizik. Bide batetik eta beretik ez zirela ibili esango
|
didate
noski, ez zela sekula Orixe bide nagusitik baztertu ez errebelatu bilaketa luze horretan. Ez naiz nor, ez dago esan beharrik, auzi hori erabakitzeko.
|
|
|
Gure arbasoek ez zuten, halaz guztiz, gogor hartu hizkuntza, nik axalekotzat jotzen ditudan kasu batzuetan baizik. Ukatu izan
|
didate
hori horrela zela, baina lehengoan irauten dut eta iraungo, aski den adinako kontrako frogarik erakusten ez didateino. Arrazoizko dirudi inolaz ere, jokabide egokiagoa izatea, nahiz sendagarria ez izan, etxeko gauzak antolatzeko zenbait esku geneukaino, ondoren ezagutu duguna baino, eskubideak eskualdatu ondoan:
|
|
|
Gaur egun, berriz, zuberoako udalak biltzen dituen Xibe roaHerri Elkarteak eskaturik, euskarazko izenen esaera eta idazkera egokientzako laguntza eskatu
|
didate
eta pozik eman diet baietza. Hogei urtez egin du bide urak, baina konbentzituta nago gogor egileak, sasi tindatzaileak ez balira izan, oraindik ere, Zuberoako eta oro har Ipar Euskal Herriko bide, karrika eta plazak erdara hutsez izango liratekeela.
|
|
|
IBAN ZALDUA aur egungo Euskal Herrian kritika egitea kasik ezinezkoa dela iruditzen zait. Ez dakit inoiz posible izan den, baina polemika eta erreakzio batzuek (nik edo beste zenbaitek egindako kritiken aurkakoek, alegia) zer pentsatu eman
|
didate
. Artikulu honetan euskal kultur produktuen kritikaren zailtasunez jardungo naiz, beraz (kritikaz hitz egiten dudanean kritika positiboez eta negatiboez ari naizelarik, noski).
|
|
|
Bietan idazki bat utzi ere bai. Baina hango jaunek ez
|
didate
erantzun ere egin. Niri gauza bitxia gertatu zait:
|