|
2000
|
|
|
Dugun gobernua minorian dago eta egonkortasunik gabe oso zaila dauka akordioak lortzea. Gainera, Juan Jose Ibarretxe lehendakariak bere politika okerra zuzendu ordez,
|
bide
beretik egin nahi du aurrera. Zaila du aurrera egitea, hasteko, bere erabakien eta erantzukizunen berri eman behar duelako herritarren aurrean.
|
|
|
" Goiena egitasmoa
|
bide
beretik doa. Duela hamar urte herri hedabideetan hutsik zegoen gunea baliatzean egon zen koska.
|
|
|
" Mundu ederrak eraikitzen laguntzekoa da hizkera hori (sirenak, marinel zaharra, geltoki desertuak, printzesak, e.a.) bai, egunekotik nahikoa urrun dagoen heinean." (9 or.) Iñigo Kaminok ere(" Joseba Sarrionandia. Narrazioak", Argia, I, 4 or)
|
bide
beretik jotzen du: " Josebak bere ipuinetan aldi iraganetara labaintzeko joera dauka,() Baditu lehen aldian kokatutako ipuin horietan giro zahar preziosistak, mundu geldo fantastikoa (aspaldiko ipuinetako marfilezko objektuak, neska ederrak, petrikilo misteriotsuak, agure jakintsuak...)".
|
|
|
Honek, azken batean, finantzaketamistoa erabili ahal dutela esan nahi du, nahiz eta finantzaketa publikoa, zerbitzupublikoak finantzatzera joango dela ziurtatu den. Europako Batzordearen Ebazpenean,
|
bide
beretik, zerbitzu publikoaren garrantzia berretsi etagarai digitalean ere zerbitzu publikoek kalitatezko zerbitzuak eskaintzen jarraitzeko kapazitatea izan behar dutela zehazten da; halaber, publiko guztientzako zerbitzuak eskaintzean, legitimotzat jotzen du ebazpen horrek zerbitzupublikoek ere entzuleria zabal batera heltzeko ahaleginak egitea76.
|
|
|
Txepetxenak ezezik, beste hainbat soziolinguista ospetsuren ekarpenak aldizkariaren orrietara ekartzen saiatu da, saiatu ere, Txillardegi, horien liburuen berriemanez, horiei elkarrizketak eginez, etab. Era berean, eta
|
bide
beretik, deitoratu egitendu bere sarreretako batean Jazten aldizkaria azkarregi isildu izana.
|
|
|
Zalantzarik gabe, beste kontzepzio politiko batzuekin batera, XIX. eta XX. mendeetako kontzepzio nagusienetariko bat dugu (gaur egun ere, XXI. mendearen atarian gaudelarik, nahiz batzuen ustez guztiz zaharkitua izan, ezin da ukatu indar ikaragarria duenik). Baina ez da forma zehatz bakarra hartzen duen kontzepzioa, eta askotan beste batzuekin gurutzatzen da
|
bide
berean, bat egiten du, edota nahasten da; horra hor, adibidez, faxismoak eta nazional-sozialismoak nazionalismoari emandako forma, kolonialismoarekin izan duen zerikusia, marxismoaren nazioa eta nazionalismoa ulertzeko era hain ezberdinak, kontrajarriak askotan?, Estatu liberaletan beteriko zeregina, nazio askapenerako mugimenduetan beterikoa, etab.3 Edozein ikuspegi ideologiko aukeratuta ere, za... Ikusi besterik ez dago, esaterako, tradizio marxistak gai horri buruz utzitako produkzio mardula4, non era guztietako ikuspegiak agertzen diren.
|
|
|
Batez ere sentsazio ikaragarri batek egin ohi dit bisita, eta ez naiz neska pesimista bat, ezta antzik ere, baina benetan zapore tragikoa izaten du intermitentearen une horrek. Ez dut esan nahi negarrez hasten naizenik holakoetan; alderantziz, irribarretsu hurbiltzen natzaio gidariari, nire
|
bide
bera egingo duen galdezka. Baina segundo frakzio txiki batez iruditzen zait... ez dakit, hor dagoela, gidari horrek erabakiko duela nire bizitzak momentu horretatik aurrera nondik nora jo behar duen, guztia idatzita dagoela, ez dakit, ezin dudala patu horretatik alde egin.
|
|
|
Eta gainera gero, etxera bueltatzean, parejatxoarekin joan behar izaten nuen, nire amorraziorako. Beno, gure amorraziorako, zeren Txemak ere
|
bide
bera egiten baitzuen. Eta hura zen koadrila itxura geneukana:
|
|
|
Eta aita Bartolomek erran zion: " Zer erran nahi duzu horrekin, jaun Joanes, katolikoen eta protestanten artean alderik ez dagoela...?", baina erran hura nik ezin garbiago aditu banion ere, gainerakoek ez dut uste, zeren, osabak bere solasa akabatu eta aita Bartolomek bereari ekin orduko, hasi baitzen aita irriz, jarraitu zitzaizkion bertze jauntxo guztiak
|
bide
beretik, eta guztiak aritu ziren irriz, lekat ama, zeinak xuxendu baitzion osaba Joanikoti behako hotz hura, bere etsaigoaren erakusgarri, erran nahi balio bezala: " Gaur ere ihes egin duzu tranpatik, baina egunen batean..."
|
|
|
Eta erraiten nion nola sinets zezakeen, indiar gorri haiek bezala, ezen ilargiak bi andregai zituela, artizarra, zeinak laket baitzituen gizon lodiak, eta jupiter, zeinak laket baitzituen meheak eta argalak, eta nola sinets zezakeen,
|
bide
beretik, ezen artizarrak eta jupiterrek zaintzen eta begiratzen zutela ilargia, lehenengo egunetan batak, azkenekoetan bertzeak, halako suertez, non artizarrak zaintzen zuenean egiten baitzuen ilargiak goiti, zeren jaten emaiten baitzion, eta, jupiterrek zaintzen zuenean, berriz, beheiti, zeren ez baitzion jaten emaiten... baina Antoniok ihardesten zidan ezen indiarren historia hark hiru argi age...
|
|
|
Eta ni ere berehala hartu ninduen Pedroren sukarrak. Marrazkia egina zuen orduko, trazu bizi bezain kementsuz, eta pintura ere aski aitzinatua zuen, marrazkiaren
|
bide
beretik, bere pintzel urduria baterat eta bertzerat mugitzen zuela, baina ez nahas mahasean eta anabasa hutsean, zeren han lerro bakoitzak eta pintzelada bakoitzak intentzione jakin bat baitzuen, koadroa aitzina zihoan heinean aiseago eta nabariago hautemaiten zitzaiona. Ez, koadro hark ez zuen zer ikusirik bere anarterainoko koadroekin, guztiak hain neurtuak eta hain bide beretik eramanak; hain bizirik gabeak eta hain arimarik gabeak; hain bigunak eta hain indarrik gabeak; hain kalkulatuak eta hain studiatuak, baina hain urrunak eta hain zurrunak; pintzeladak hain elkarri josiak, eta koloreak eta formak hain arau hertsietarat makurtuak, non forma bakoitzaren harat honatak eta koloreen keinu bakoitza bihurtzen baitziren langa eta hesi, eta langek eta hesiek koadroko iduriak espaziorik hertsienetarat kondenatzen zituzten eta aire faltan uzten; eta arau eta hesi haiek, bertzalde, burdinak ere ziren, kreatzailearen libertatea gartzelaratzen zutenak, eta koadroak bertzela izan zezakeèn balioa baliogabetzen.
|
|
|
Marrazkia egina zuen orduko, trazu bizi bezain kementsuz, eta pintura ere aski aitzinatua zuen, marrazkiaren bide beretik, bere pintzel urduria baterat eta bertzerat mugitzen zuela, baina ez nahas mahasean eta anabasa hutsean, zeren han lerro bakoitzak eta pintzelada bakoitzak intentzione jakin bat baitzuen, koadroa aitzina zihoan heinean aiseago eta nabariago hautemaiten zitzaiona. Ez, koadro hark ez zuen zer ikusirik bere anarterainoko koadroekin, guztiak hain neurtuak eta hain
|
bide
beretik eramanak; hain bizirik gabeak eta hain arimarik gabeak; hain bigunak eta hain indarrik gabeak; hain kalkulatuak eta hain studiatuak, baina hain urrunak eta hain zurrunak; pintzeladak hain elkarri josiak, eta koloreak eta formak hain arau hertsietarat makurtuak, non forma bakoitzaren harat honatak eta koloreen keinu bakoitza bihurtzen baitziren langa eta hesi, eta langek eta hesiek koadrok... Guztiz bertzelakoa zen, zinez, koadro hura:
|
|
|
Unaik emandako datuen ariora, Ximurra bederatzietan agertuko zen nire emaztearen eske. Telefonoz hitzordua finkatzen aditu eta, Kristina" prestatzera" komunean sartu zela profitatuta, ez bat eta ez bi, semeak
|
bide
bera erabili zuen albistea niri jakinarazi beharrez. Josurenean une horretan zegoen nahaspilan —anaia aieneka, manta gorriz tindatuetan bildua; anbulantziakoak korridorean, beren trasteria guztia harat honat zerabiltela; Edurne, histeriak joa, botikin ezdeusa eskuetan—, miraria izan zen haurraren azalpenak ulertu ahal izatea.
|
|
|
nire tokitik, keinuka igorri nizkion eskerrak. Irratilariak
|
bide
bera erabili zuen, hurbiltzeko eskatu beharrez, baina ezezkoa egin nion buruaz. Lagun berriak egitea ez da nire dohainetarik eta ez nengoen bertze hitz erauntsi bat jasateko tipoan.
|
|
|
Auskalo zenbat milioi dolar!". Eta,
|
bide
beretik, sekta gaiztoak, eta negozio ilunak, eta tankeak eta bonbak aipatzen dira, eta giza-basakeriaren gailurtzat, hitz beltz bat: Holokaustoa.
|
|
|
Departamendua bera ere aipatu izan da hizkuntzaren berpizkunderako bide gisa, baina oraingoz politika eta hizkuntza nahasi dituzte departamenduaren aurkako jarrera dutenek eta bidea ez da arantzarik gabekoa izango. Eta Ipar Euskal Herrian euskararen egoera aztertzen duen Larrun aldizkariaren 36 alean Itxaro Bordak salatzen duen moduan, eta Hego Euskal Herrian
|
bide
beretik goazela ezin uka, gure hizkuntza abertzaleen artean sinesgarritasuna galtzen ari bada, konponbide zaila izango du galera horrek, eta gainera ezin izango zaio inori errurik leporatu.
|
|
|
N murritza izaki, gazteen probaleku eta zailtzeko aukera izateari ere uzten ari zaio antzerki amateurra gaur egun. sIpar Euskal Herriko antzerkigintzan ez da sumatu aurrerapausorik azken urte honetan eta desintegrazioaren
|
bide
beretik doala esan daiteke; nahiz eta taldeek kalitatea<3 ren errekonozimendua lortu izan duten beti, nahiz eta bertako idazleek behin eta berriro sariak jaso, oso esparru txikian eskaintzen dira euren muntaiak eta kasu honetan muga ez da banaketa administratibo hutsa. Ipar Euskal Herrian emanaldiak eskaintzeaz gain, Hego Euskal Herrira ere iritsi lukete, baina urrats hori egitea ezinezkoa dirudi gaur egun. Ea eurak ere azken mohikanoez mintzatzen hasi diren une honetan bertako antzerkigintzari ateak zabaltzen zaizkion.
|
|
|
Asaldatu ziren orduan saiakeraren esparrukoak, hizkuntzaren ederra jendilaje horien eskuetan jausiko zelakoan. Biba klasikoak!, esango luke beste horrek —ni ere taldeko, jakina— Kezkaburu,
|
bide
beretik ere, euskal klasikotasuna aipatzerakoan maiz sarri sumatzen den irizpiderik eza.
|
|
|
Estatu espainiarrean egunkari ugari dira bere webgunean zerbitzu hau dagoeneko eskaintzen dutenak. Kataluniako La Va nguardiaizan zen aitzindaria ekimen honetan eta azken urte honetan asko eta asko izan dira
|
bide
berari ekin diotenak.
|
|
|
Zahartze tekno' Biblioteka logikoa, hondatze fisikoa bera baino azkarrago doa. Beti ere, edukia errekuperatzea errazagoa izango bada ere, hasiera bateko
|
bide
bera baino errazagoa izango da.
|
|
|
Gizaki tolesgabe eta trauskilei ez zaie neketsu izaten seme alaba anitz izatea; aitzitik, hainbaten ezean, beldur dira horiek, ea nahikoak dituzten;
|
bide
beretik ere, eskandalurik gabe ikusi ohi da nola doan andrazkoa eskurik esku eta besorik beso, senar batengandik beste batengana; ume ahul eta gaixoen babesgabekeria ahalbideratzen da; ezkontzeko gaitasuna ukatzen zaie norbanako batzuei, horiek, euren adina dela eta, izadiaren egitekoentzat aproposenak ez direnean. Ezkontza lege politiko batzuek arautzen dute, ez lege zibil eta naturalek.
|
|
|
Izadiak beti bereiztu ditu gizakiak sentimenduaz eta adimenaz. Berak nahi du,
|
bide
beretik ere, bi sexuen arteko batuketak erakar ditzakeen betebeharrak adimenak eta sentimenduak zuzenaraztea.
|
|
|
Dirua erabili eta gero, salmenta, erosketa eta bizitza zibilaren merkataritza izeneko ekintza multzo horren bitartez gauzatzen dira horiek. Azaldu ditugu,
|
bide
beretik ere, horien gobernurako erregela nagusiak.
|
|
|
Ab intestato oinordetzan, alboko senideen ordezkapen eskubidea, apartera eramanez gero, zentzu onaren aurkakoa da. Ezezagunei egiten zaie deia, hurbilenen kalterako; eskuzabaltasunen harremanak maitasuna dakartenak baino harantzago eramaten ditu; norbanakoen izateari buruz amaigabeko auziak luzatzen ditu eta ondasun zatiketen banaketa negargarriak eragin;
|
bide
beretik ere, justizia, onura eta arrazoi asmoei ere irain egiten die horrek.
|
|
|
Gizaki mota oso bat dago zientzia horretara emana. Gizaki mota horrek legeak gogoz aztertu eta aholkuak ematen dizkie herritarrei;
|
bide
beretik, euren buruak eurenez zuzendu eta jagoteko adina ez diren herritarrak eurak ere babestu egiten ditu horrek. Horixe da magistraturaren haztegia.
|
|
2001
|
|
|
Lehenengo orrialdean agertzen zuenagatik," Geroaren koska" eta" Etengabeko aldaketa" zituen Z. ARGIAK buruan, 1971ko otsaila hasieran. Gauzak aldatzearen premia ikusten zuen, eta irakurlegoa
|
bide
beretik joan zedin nahi zuen, horretarako beharrezkotzat jotzen zituen arrazoi denak emateko prest zegoelarik.
|
|
|
Bigarren abantaila da poliomielitisaren kasuan (orain arte ahotik ematen zen txertoa, birus bizi indargetuekin prestatua), birus inaktibatuak sartuko direla txertoan, 1.200.000 aurreneko dosi bakoitzeko zegoen txertoari lotutako poliomielitisaren arrisku teorikoa desagertzeko, orain arte Frantzian edota Alemanian eramandako
|
bide
beretik.
|
|
|
Aurreko hauteskundetan parte ez hartzearekin, zenbaiti besteren bati bozka emateko bidea ireki zion. Eta EAJ EAra orduan lehen aldiz joanak, oraingo honetan ere
|
bide
bera egin dutela irudipena daukat. Estrategian baino prozeduran ikusten diot nik EHri ahulezia.
|
|
|
Era berean, Lizarra Garaziko hitzarmenak aipatzen zuen «tradizio guztiak ulertu eta errespetatuko zituzkeen konponbidea eratu eta bultzatu» behar hori hankaz gora ipini nahi zen (PP/ UPN eta PSOE PSEren zinegotzi eta karguak koldarki erailaz). EHk euskal erakundeetan hartu zuen jarrera ere
|
bide
beretik zihoan: erakunde «partizionisten» suntsipena lortu nahi zen berauek PPSOEren esku utziaz.
|
|
|
Garesetik dakargun errepidean beste bizpahiru kilometrora berriz, gure eskuinaldean Nafarroako tenplurik misteriotsu eta harrigarrienetarikoa ageri zaigu, Eunateko Andra Mari eta bere elizpe oktogonala, alegia. Gareseraino
|
bide
beretik itzuliz, oraingoan eskumarantz joko dugu, errepide nagusi honetatik Iruñerantz hurbildu asmoz.
|
|
|
Gogora dezagun Estatu espainiarrean egun hogeita lau milioiraino esku telefono daudela eta Confederación de Asociaciones de Vecinos y Usuarios (Auzokide eta Erabiltzaileen Elkarteen Konfederazioa) erakundeak salatu bezala, Estatuaren mugen barnean instalaturik dauden telefonia mugikorreko antenen %95 gaizki kokaturik daudela(
|
bide
beretik, Madrilgo 6.000 antenen %15 osasun zentro, ikastetxe pribatu eta geriatrikoen gainean jarrita daude).
|
|
|
Zuk esklusibak lortzen dituzun
|
bide
beretik, hara bestea!
|
|
|
Honez gain, erreferentziaidatzi zaharrenak (Arabako lurraldean hasi zirenak) ere bat datoz data horrekin, etahorregatik abiapuntu moduan hartu izan da. Izan ere, historialari dokumentalistenhipotesiak ere
|
bide
beretik hasi ziren, zeren beraien ustez hegoaldetik zetorrenakulturatze prozesua hasi baitzen IX. mendean, lurralde atlantikoetan eragin handia izango zuena, hain zuzen. Laburbilduta, hauxe esan daiteke:
|
|
|
A kasuarekin daukan ezberdintasun bakarra hauxe da, alegia, oraingo honetan kanpo mailegua 4 $koa dela. Ordainketa guztiak
|
bide
beretik daude gauzatuta eta kanpo zorraren zerbitzuak Altxor Publikoari herrialdean metaturiko kanpo zorraren gutxitzearen baliokidea irabazi gisa ematen dio.
|
|
|
Vikasek egunero, eskolara joateko, itzulinguruko bidea hartzen du, lagunek nondik datorren jakin ez dezaten. Goseak hamikatua badago ere, eskolatik etxera itzultzeko, luzeago izan arren,
|
bide
bera hartuko du.
|
|
|
hemen mila zortziehun eta laurogei aldean franko gauza aldatzen dira, Abbadieren euskal jaiekin, Donostiako Euskal Erria aldizkariarekin, bigarren karlistada bukatu zen bezala bukatzearekin eta abar. Gero berriz mila bederatziehun inguruan, Arana Goiri eta Azkue zirela bide (nahiz biak
|
bide
beretik ez ibili, ezta gutxiago ere, nolabait helburu batera jotzen dute), gauzak franko aldatzen dira berriz ere eta gero gerra ondoren ere bai. Hizkuntzaren betiko abiada aski ezaguna da:
|
|
|
Gaur egun ikusi da, zorionez, baliabide berrien erabilpenak ez duela horrelako mugarik ezarri behar testuan, eta horren froga egile batzuen lana dugu, interneterakojauzia egin dutenean, ez baitute kontzesio estilistiko ezta linguistikorik egin. Koldo Izagirre (nor bestela?) dugu aitzindari, baina
|
bide
beretik badatoz etorri beste batzuk. Azken finean, mundu zabaleko erreakzio eta sentimendu guztiak, tamaina txikian, norberaren auzoan ere garatzen dira, Misses Marplek erakutsi zigun bezala.
|
|
|
Oinarrizko Bai euskarari! oinarri hartuta, euskaraz bizitzeko eskubidea aldarrikatzea eta hori gauzatuko duten neurriak sustatu edo sortzea izan da urteetan euskalgintzak egin duen lana, eta
|
bide
berari jarraitu behar dio, unerik latzenetan ere bere lanari eutsiz. Eta lan hori, dudarik gabe, bi modutan egin behar du:
|
|
|
Egia da Schopenhauer eta Heidegger bezalako filosofo gutxi batzuek lehen argitaraldia hobesten dutela, baina nire ustez Kanti berari jarraiki behar gatzaizkio. Lehen argitaraldian sintesiaren azalpen psikologikoagoa ematen zuen eta gero funtzionalagoa den bat sortzen saiatzen da, eta ondorengo lanetan
|
bide
beretik egin zuen aurrera. Adibide bat jartzekotan, 1781ean sintesia irudimenaren produktua zen, eta irudimenaren funtzioa oro har nagusia zen; 1787an, berriz, irudimena adimenak sentimenean duen eragina baino ez da.
|
|
|
inertzia eta
|
bide
berak zapaltzea
|
|
2002
|
|
|
Hortik aurrera bidea zeharo zailtzen da eta adituentzat bakarrik gomendatzen da. Beste guztiontzat hoberena
|
bide
beretik itzultzea da.
|
|
|
Haizea zakartzen hasi da eta jaisteko garaia dela pentsatu dugu. Nekaitzeko leporako jaitsiera igotako
|
bide
beretik egin daiteke, baina leku ezberdinetik jaitsiko gara gu. Gailurrean dauden oroitarrietatik abiatuz, mendiaren ipar bizkarraren gainetik jaisten hasi gara, ez dago bidezidor garbirik, baina eguraldi argiarekin erraza da.
|
|
|
Hizketaldi luzean, inguru guztia ikusi, eta lakura jautsi eta Ibardinera joan, beste egun batean egingo zituztela erabakirik, etxerantz abiatu ziren etorritako
|
bide
beretik, bakoitza bere makilaren lagun. Beheranzko bidean goranzkoan antzemandakoarekin egin zuten topo, atzera.
|
|
|
Edo, Lizarrustitik Etxegaraterako zeharkaldi ederra egin daiteke Gipuzkoa eta Nafarroaren mugatik, mugarriz mugarri. Horiek beste baterako utzi, eta buelta etorritako
|
bide
beretik egin dugu, Zelataleporaino, eta hortik, Zelatamuñora berriz igo ordez, mendia eskuin aldetik inguratu dugu, metro gutxitara aurkitzen den Zelatalepoko trikuharria ikusi asmoz. Honek ere panel txukun bat dauka ondoan.
|
|
|
Bigarren trikuharriaren bila abiatu gara. Seinalea zegoen lekuraino etorritako
|
bide
beretik, eta hortik aurrera, beste lepo zabal bateraino (903 metro). Lepotik gertu, piska bat aurrerago, aurkitzen da Mintegitxuta trikuharria, hau ere hesiak babestuta eta azalpenetarako panel batek lagunduta.
|
|
|
Abentura kirolak oso modan daude, eta jendeak edozertarako ematen du izena. Mendizaleak zeharo ezberdinak dira, nahiz eta gauza berak egin eta
|
bide
berean joan. Uste dut beraiek ez dutela mendia sentitzen guk bezala.
|
|
|
Baserriz baserriko bidea ederra omen da, baina laino hertsiak ez digu metro gutxitara ikusten uzten. Beti
|
bide
berari jarraiki, poliki poliki eta lainopean ia 1.000 metroko desnibela gainditu eta Anhaouko lepora iritsi gara. Atertu du, lainoa apurka badoa eta eskuinean Sarimendiko tontorra ikus dezakegu.
|
|
|
Ondo gosaldu eta zortzietarako abiatu gara bezperako
|
bide
beretik, lehen eguzki errainuak Kartxillako tontorreko harkaitzak ukitu dituenean. Distantzian luzeagoa da gaurko bidea, atzokoa baino.
|
|
|
Hona autopistak eskaintzen dizkizun abantailetako batzuk: bidesaria ordaintzea eta
|
bide
bera egitearren erregai gehiago kontsumitzea, helmugara iristeko denbora gutxiago ematearen truk.
|
|
|
Euskaraz idatzitakolehen tesina, Jazinto Iturbe kimikariarena, 1973an aurkeztu zen Zientzia Fakultatean. Donostiako Kimika Fakultateko Luis Mari Bandres eta Antxon Santamariaizan ziren 1976/ 77eko ikasturtean euskaraz lehen klase ofizialak eman zituztenak.Bi urte beranduago Leioako Zientzia Fakultateko irakasle talde bat (Jazinto Iturbe, Jose Ramon Etxebarria, Itziar Urretxa, Jesus Mari Txurruka, Jesus Mari Arregi, Mari Jose Zarate eta Iñaki Garcia Gurtubai)
|
bide
beretik abiatu zen, eta 1979/ 80ekoikasturtean posible zen Biologiako lehen ikasmaila euskaraz ikastea26 Kasubietan, artean unibertsitateko irakasle ziren hainbat lagunen borondatea izan zenekintza horren ardatza, baita ikasle euskaldunen taldeen presentzia eta presioaikasgeletan. Bi elementu horiek funtsezkoak izan ziren 1985 urtera arte, hots, EHUko Estatutuak onartu eta indarrean jarri ziren arte.
|
|
|
Euskal irakasleen %76 UPV EHUn daude, eta urtero euskal irakasleenkontratazio politika eutsia jarraitu da. Datozen urteetan ere
|
bide
beretik jarraitzeaaurreikusten da.
|
|
|
ondorioz, argumentatzeko eta antolatzeko gaitasuna dutenen aldetik baino. Horrek ez du esan nahi, jakina, aldaketa teknikoek gaur arteko
|
bide
beretik jarraituko ez dutenik, beste arlo batzuetan bezala, behepolitika teknikoa eta ekonomikoa badagoelako, autoritarioa, horrek ekar ditzakeen arriskuekin, baina baita aukera guztiekin ere. Hori dela eta, politika arruntari politika erreflexiboak lekua hartu behar dion moduan, beharrezkoa da behepolitika arruntaren ordez, behepolitika erreflexiboa ere bultzatzea.60
|
|
|
Mundu garatuak, komunikazioaren teknologiaz batera, kultura eredu zehatzak esportatzen ditu. Konkista teknologikoak konkista kulturala ekarri ohi du bere atzetik; gaur egun
|
bide
beretik goaz eta teknologia eredu aurrerakoiak eredu kultural berriak ezartzen ari dira munduaren lau bazterretan.
|
|
|
Sartu zuten atxilotua kaiolan, moztu zizkioten hegalak Eta amidlegk bidea lorea ere zigortu zuten errota astun haiekin zapalduz. Biek arima galdu zuten eta
|
bide
beretik desagertu ziren; datorren udazken batez hostoekin batera hegaldatzeko asmoz.
|
|
|
Ordu erdi lehenago, ama izan zen oker interpretatu zuena ni bustita eta errukarri etxeratu izana. Aitari ere bere alabatxo bakarrak sufritutako bortxa sexualaren
|
bide
beretik ari zitzaion, itxura guztien arabera, irudimena.
|
|
|
Hildakoari ahotik zerion odolaren
|
bide
bera egiten hasi ziren nire begiak: haren aurpegitik abiatu, zoruko zirrikituetan barna egin eta nire oinetaraino.
|
|
|
ikastaroan
|
bide
bera hartu zuenBrusela koak.
|
|
|
Elebidun fama (merezia) duten eskualdeetan (Belgika, Suitza, Suomi), biztanlerik gehienak elebakarrak izaten direla; eta ez elebidunak. Eta
|
bide
beretik Unibertsitateak: be ren irakaskuntzan eta beren barnemartxan, elebakarrak izaten direla.
|
|
2003
|
|
|
Euskal Herriaren errealitatea Erkidego Autonomoa baino zabalagoa dela aitortzen du, baina errealitate politiko ezberdinak bizi ditugula ere aitortzen du. Errealitate horiei errespetu zorrotza eskaintzen zaie, baina euskaldun guztiok elkarrekin
|
bide
bera egin dezagun aukerak ere eskaintzen ditu. Testu artikulatua egiten hastean konkreziotarako aukera izango da; orain, bakoitzak bere aldetik testu horretara ekarpenak egiteko garaia da, azken urteotan guztiok buruan eduki ditugun egitasmoak hor txertatzeko garaia.
|
|
|
J. M. JUARISTI. Denak
|
bide
berean.
|
|
|
Hasier Etxeberriak bost euskal idazleekin elkarrizketan idatzitako liburu mamitsu ederraren erdal bertsioak oso ale gutxi saldu omen ditu. Eta Setienek argitaratu berri duen «Ética y nacionalismo» ere
|
bide
beretik doa. Euskal Herrian saltzen omen da, baina Espainiako partean ezer ez.
|
|
|
I. Ekarpen Foroak bi galdera horiei erantzun die dagoeneko, baita gizartearen aniztasunetik erantzun ere. Eremu politiko eta sindikaletik egiten ari diren galderak eta gizabanakoen galderak
|
bide
beretik doaz azkenaldian. Eremu horietan ildo komun batzuk daude eta horiek aurkitzeko lanean ari gara.
|
|
|
Emakume harroputza ematen zuen eta alabaren gorabeherek ezer gutxi axola ziotela pentsatzen hasia zen. Elkarrizketak
|
bide
beretik jarraitu zuen tartetxo batez. Neska horrek haren laguntza behar zuen momentu horretan.
|
|
|
Haren ondotik, beste kardinale bat, Giulio Mazzarini, aita sainduaren nuntzio bezala etorria Parisera, Frantziako erregearen kontseiluburu bilakatu zen 1642tik aitzina, eta honek ere
|
bide
bera erakutsi zion Luis XIV.a errege gazteari. Ez du geroztik nehork ahantzi Borbondarrak erran zuela:
|
|
|
Zenbait hilabete geroago soldadu alemanak eta haien mongoliar presonerak itzuri zitzaizkigun beren mando eta karroekin Frantziako iparraldera, eta azkenean
|
bide
beretik etxera itzuli ziren hain aspaldian igurikatzen genituen gure herritar presoak, ihesliarrak eta gerlari ohi berriak. Horretan amaitutzat eman baikenuen II. Mundu Gerla.
|
|
|
Bigarrenik,
|
bide
bera hartu zuten gero Europako beste erresuma zenbaitek eta bere gain utzi menturaz lau mende hartan eskutan zeuzkaten ontasunak: Hala nola, Portugalek Mozambike, Ginea, Angola eta Timor; Espainiak Maroko Iparra eta Sahara Mendebala; Belgikak Kongo, Burundi eta Ruanda; Herbehereek Indonesia; Italiak Libia, Etiopia, Eritrea eta Somalia.
|
|
|
Gehiago oraino, ene irudipena da, Joanes Paulo II.ak, bere aitzineko aita sainduen
|
bide
beretik, baina haiek baino urrunago aitzinatuz, aita Woronieckiren irakaspenari esker, 1995eko urriaren hastean, New Yorkeko Nazio Batuen Biltzar Nagusian eman zuen hitzaldi garrantzitsuan, giza eskubideen oinarriak eta eremuak finkatu nahi izan zituela, zehazki bereiziz honela munduko estatuburuen aitzinean gizakien eskubideak eta beti ahanzten diren nazioen eskubideak:
|
|
|
Ez dezagun ahantz Mao Zedong lemazain handia ere
|
bide
beretik zebilela, fusilaren puntan zegoela boterea irakasten zuelarik.
|
|
|
Geroztik, 1948an, onartu zen Gizakien eskubideak goraki iragartzen dituen Deklarazio Unibertsala, baina ez da oraino nehon agertzen munduko Nazioen Eskubideak, orokorrean eta
|
bide
beretik, iragartzen dituen nazioarteko hitzarmenik. Baitezpada kontuan hartzeko puntua da hau, ezen Justiziak eta Askatasunak zenbait galde garrantzitsu eginarazten dizkigute gaurko munduan?
|
|
|
Goihenetxerekin segituz, Etxepareren
|
bide
beretik letorke Joanes Leizarraga kalbinista, sortzez lapurtarra baina Nafarroa Beherean ezarria (1506??). Leizarragak ez zuen historiografia lanik idatzi, baizik Testamentu Berria euskaratu (1571 urtean argitaratuz).
|
|
|
Garibairen
|
bide
beretik, eta haren tesiak garatuz, beste euskal idazle batzuk euskararen eta euskaldunen inguruko apologiak idatzi zituzten: Andres Poza bizkaitarrak (De la antigua lengua, 1587), Baltasar Etxabe gipuzkoarrak (Discursos de la antigüedad de la lengua cántabra vascongada, 1607), etab. Baziren euskal foru herrialde bakarrean zentraturiko historia lanak ere, baina elementu tubalista kantabrista berberak sartzen zituztenak, adibidez, Juan Martinez Zaldibiaren Suma de cosas cantábricas y guipuzcoanas (1571).
|
|
|
balearen ehiza, euskal balearen desagerpena etorriko zelarik harrapaketa handien ondorioz? ez dira errezetarik geratu, baina Busca Isusiren ustez (Busca Isusi, 1983) egongo ziren?; eta, balearen bila joan ostean, makailu harrapaketa hasten da Ternuan, makina bat hilko zirelarik lan gogorra izanik17 Foruek kongrioa ere aipatzen dute, baina egun apenas dago (agian balearen
|
bide
bera eramango zuen). Eta gero Ameriketara emigrazioa eta merkataritza edo burdingintzara dedikatzea izan ziren irtenbideak gosearen aurrean (irteera hauekin euskal sukaldaritzaren hedapena etortzea ez da arraroa), Aro Berrian garatuko zirenak (XVI. mendean batez ere).
|
|
|
UEUren prentsa bulegoan aritu ziren Karmelo Landa eta Antton Azkargortaren iritziz, etapa berria hasi zen, Jaurlaritzarekin izandako harremanei esker «babes ofiziala eta hain urria izan den diru-laguntza lor daitezke». Baleren Bakaikoa (EHUko irakaslea berau eta bertako Euskararen Batzordeko partaidea) zuzendari aukeratzeak,
|
bide
beretik, EHUren, itzala, lortzea erraztu zukeen.
|
|
|
Euskararen mundua letren arloarekin lotu bada ere, zientzia eta teknikak izan ziren Unibertsitatean sartu zutena. ...gain, arlo horretako ikastetxe bat, Donostiako Kimika Fakultatea, izan zen lehena euskaraz lehen klase ofizialak ematen, Luis Mari Bandres eta Antxon San tamariaren eskutik 1977/ 78ko ikasturtean83 Urte horretan Leioako Zientzia Fakultateko irakasle talde bat (Jazinto Iturbe, Jose Ramon Etxebarria, Itziar Urretxa, Jesus Mari Txurruka, Jesus Mari Arregi, Mari Jose Zarate eta Iñaki Garcia Gurtubai)
|
bide
beretik abiatu zen eta 1979/ 80ko ikasturtean posible izan zen Biologiako Lehen Maila euskaraz ikastea84 Urtebete lehenago hasi ziren Sarrikoko Ekonomia lizentziaturako ikasleak matematikako klaseak euskaraz jasotzen85 Kasu horietan, artean unibertsitateko irakasle ziren hainbat lagunen borondatea izan zen ekintza horren ardatza, era berean ikasle euskaldunen taldeen presentzia eta presioa ikasge... Euskarari bidea irekitzeko, unibertsitatean, funtsezkoak izan ziren bi ele mentu horiek 1985 urtera arte, hots, EHUko Estatutuak onartu eta indarrean jarri ziren bitartean.
|
|
|
Poluitutako guneen jarraipenak ziurgabetasuna badu ere, itsasoaren asaldurak ez baitu beti ahalbidetzen egindako ikuskatzeak baieztatzea, Estaca de Baresekiko erregai flotatzailea izatea gauza segurua da. Orbanek azaroaren amaieran Kantauri itsasertza beltzez tindatzen duen olatuari jarraitu zion
|
bide
bera hartu dute. Zenbait astez lasai egon ondoren, arakatze gailuek hidrokarburo hondakinak aurkitu zituzten joan den ostegunean.
|
|
|
Bat Bermeoko frantziskotarren komentuan zegoen (B: hala izendatuko dut aurrerantzean. Bermeogatik?, Villasantek berak sermoi sorta hauek bereizteko erabilitako
|
bide
berari jarraituz; nik ez ditut, dena den, Villasanteren edizioko orrialdeak seinalatuko, eskuizkribuei dagozkien orrialdeak baizik); bestea Irungo Pasionisten komentuan (I), eta hirugarrena Jerusalemen aurkitu zen duela gutxi (J). Zarauzko eta Arantzazuko komentuetan beste sermoi solte batzuk ere gordetzen dira.
|
|
|
Hankak ibiltzeko dira, mendira igo eta posizio berriak ikusteko. Hankak menditik itzultzeko dira, joan den
|
bide
beretik, nahiz bestetik; gailurretik basoak bestela ikusten dira maiz.
|
|
|
Baina mezua ere ausarta izan da: aurreko liburu guztiak sartu nahi izan dituela honen barruan, hemendik aurrera ezin duela
|
bide
beretik jo, Bernardo Atxaga bera bukatu ote den, Joseba Irazuren garaia hasten ote den aurrerantzean... Aurkezpena ere ez da txikia izan.
|
|
|
egun indarrean dauden azterketa kulturaletan kultura merkantzia hutsa da edota agintean dagoenak kultura erabiltzen du besteak menderatzeko. Horrenbestez, jomuga bererantz aurrera joaten segitzen dugu eta
|
bide
beretik, gainera. Hori bai, gero eta azkarrago.
|
|
|
12 Zabalkundea eman edo esanahiaren urripena dakarten lege interpretazio desberdin horiei dagozkie,
|
bide
beretik, ekitatean oinarri duten erregela aldatzaileak; horiek ere erabilgarri izan daitezke zenbait kasutan; baita beste egoera batzuetan aplikagarri izan eta zuzenbidearen derrigorra aipatzen dutenak ere.
|
|
|
Ohitura horiek, lege izanik ere, sarritan idatzi gabe daude, eta euren erabilerak gordetzen ditu indarrean eta bizi bizirik. Horrexegatik, erabilera hori zehatza izan ez eta erregeek probintzia eta leku bakoitzean indarrean daudenak bildu eta idatziz jartzea agindu dute;
|
bide
beretik ere, berretsi egin dute euren baitako lege eta erregelen aginpidea.
|
|
|
12 Argigarri, orobat, Ragueauren hiztegia (ikus Bibliografia), gidari ziurra delako Domaten garaian indarrean eta bizirik zeuden hainbat erakunderen esanahia eta araubidea agerian uzteko. Horien euskaratzea ere, aurrekoen
|
bide
beretik egin da, beharrezkoen izan diren baliabideei eutsiz.
|
|
2004
|
|
|
Londresko New Scientistek nahiko luke Argentinan gertatutakoaren ondoren,
|
bide
beretik sartzekotan diren herrialdeek eskarmentu hartzea, Brasilek batez ere: hau da AEBen ondoren munduko soja esportatzaile handiena, eta Lula lehendakariaren gobernuak transgenikoak onartzea erabakita dauka, hein batean, jadanik legez kanpo Brasilen transgenikoak oso zabalduta daudelako.
|
|
|
Segi dezagun
|
bide
beretik Jakin taldeko beste kide batekin, euskararen eta pentsamenduaren arteko lokarriak lotuak edo askatuak dauden jakite aldera. Lokarri horiek lotuak bide zeuden lehen.
|
|
|
Ondoren, espezie mehatxatu bati bakarrik egokitutako intsektu, akaro, onddo eta bestelako organismoen aukeraketa ikusi zuten. Hala, gaur egun mehatxupean dauden organismo horietako (6.300) espezieez gain, intsektu eta parasitoen elkartutako 200 espeziek dagoeneko itzalita dituzten espezie nagusien
|
bide
bera jarraitu dutela ondorioztatu zuten. Lan horretan ez ziren erakunde mota asko sartu, saltamonteak, esaterako; beraz, mehatxupean dauden 6.300 espezieez gain, desagertzeko arriskuan dagoen kopurua “gutxienez lau aldiz handiagoa” da, 25.200 bat espezie, Tennesseeko Unibertsitateko (AEB) Robert Dunn en arabera. eta azterlanaren egileetako bat.
|
|
|
Bainan hortik herritarren parte hartzea erraztu dela esatera tarte handia dago". Udalak proiektuen inguruan informaziorik ematen ez duela ere aipatzen dute, eta" gestioak aurreko legegintzadiaren
|
bide
beretik doaz".
|
|
|
ia, ie, io, ua eta ue silababikoak dira eskuarki. Mendia hitzak, hiru silaba ditu beraz; eta artaburua hitzak,
|
bide
beretik, bost silaba.
|
|
|
Oso zaharra da, era berean, e/ a alternantzia: bizkaieraz" barri", gainerakoetan" berri";" baltz" bizkaieraz," beltz" gainerakoetan; eta,
|
bide
beretik," garri"," txarri"," baztar"," garnu"," pipar" eta" zara", Ekialderago" gerri"," txerri"," bazter"," gernu"," piper" eta" zera" entzuten dira. Ohar daitekeenez," er" posizioan gertatzen da hau maizenik.
|
|
|
Azkue (hiru silabatan, eta ez bitan; eta honetan Euskaltzaindiaren aitaren nahia betetzen dugularik); Ortueta (4 silaba), Ariztegieta (6 silaba), eta abar. Zenbait mailebutan,
|
bide
beretik, diptongo goranzkoak ez onartzea zailegi gertatuko bide litzateke: sozialismo (5 silaba, eta ez 4).
|
|
|
Fraintzia’ko eta Españia’ko erresumetan, hizkuntza batzuk galtzeko zorian daude, Probentzera eta Eskozia’ko" ersera"
|
bide
beretik abiatuak ikusi uste ditut, eta biak berak galduak. Ossian (Macpherson) eta Mistral parean ikusten ditut:
|
|
|
6 Hizkuntza eta Pentsakera (1966) artikulu luzea, geroago izen bereko liburu bihurtuko zena, Branka aldizkarian agertu zen lehenik. Euskara" gain-egitura burgesa" zela esatea modan zegoenean; eta,
|
bide
beretik, ikastolak ere" burgesak" zirela (gaztelaniazko eskola publiko espainola, artean, hura miraria!, frankismo betean, herrikoitasunaren eta progresismoaren gotorlekua omen zelarik), Branka k, bere urrian (oso zabalkunde urrikoa zelako), hizkuntzaren eta ikastolaren garrantzia goraipatu zuen.
|
|
|
Baina lilura hark ez zidan luze iraun. Banekien –Lantzak behin eta berriz erran bezala– Arma Santuaren patua eta nirea
|
bide
beretik ibiliak zirela orduraino. Armaren existentziaren berri izan aurretik ere banuen egia haren susmoa.
|
|
|
Hala, bada, lehen denboraldian ez zuen partidarik jokatu, eta bigarrenean ere
|
bide
beretik zihoan, egun batean aulkian elkarrekin egotea egokitu zitzaigunean. Ni lesio batetik aterea nintzen, eta ez nengoen gustura han bazterrean.
|
|
|
Eta kazetarien galderak ere igandez igande errepikatzen dira, eta nola jokalariak eroso sentitzen baitira arauzko zirkuluaren mugen barruan, behin eta berriro errepikatzen dituzte erantzunak. Eta kazetariren batek inoiz zirikatzen baditu,
|
bide
beretik erantzuten ahaleginduko dira jokalariak, arauzko zirkulua babes, hitzen keinu berean tematurik, judu ortodoxoak harresiaren aurrean bezala. " Aizu, badirudi Barçako aldageletako giroa pil pilean dagoela, atzo Real Madriden galdu ondoren...", mihitik tiratu nahiko dio kazetariak Barçako jokalariren bati; eta honek:
|
|
|
Ha rtara," kultur salbuespen" edo" kultur aniztasunaren" izenean, Estatu guztiek euren zinemagintza babestu eta sustatzeko mekanismoak ezarri dituzte, oso konplexuak eta zehatzak batzuetan, sinpleagoak eta mugatuagoak bestetan, bakoitzak zinemari eskaintzen dion garrantzi estrategikoaren arabera bere kultur sistemaren baitan. Europar instituzioek eurek ere
|
bide
beretik jo dute azkenaldian, europar zinema babesteko sistema osagarriak ezarriz Estatukoen gainetik. Ondorioz, babes eta sustapen mekanismoak dira gaur egun Europako ekonomia zinematografikoaren ardatza.
|
|
|
Haren idatzietan sarritan aipatzen ditu Vietnam, Kurdistan, Biafra, Txekoslovakia, India, Afrika, Hego Amerika nahiz Europako nazio txikiak. Eta Euskal Herriak ere, nazio berri eta gazteen
|
bide
beretik, autonomiaren aldeko bilakaera horren alde lan egin behar duelakoan dago.
|
|
|
Adierazpen perpausa da gure teoriari orain dagokiona (ho de apofantikos tes thedrias)" (Peri Hermeneias 4.17 a 1). Aristotelesek bezala, Wittgensteinek ere egundoko garrantzia emango die adierazpen perpausei, tradizio logiko eta epistemologiko luzearen
|
bide
beretik. Izan ere, logikari funtsezko zaio gertakarien egiatasuna edo faltsutasuna adierazten duten perpausak aztertzea.
|
|
|
Bigarren aipamena
|
bide
beretik doa, kasu honetan tonu guztiz hipotetikoan eta" jainko" hitza zentzu demiurgikoan hartuta:
|
|
|
Galderon erantzun bideak munduaren zentzuari buruzko erantzun bidea seinalatzen du. (‘Erantzun bide’ diogu, gisa honetako galderek ez baitute inoiz erabateko eta behin betiko erantzunik; erantzun bidean argitzen eta sakontzen dira, galderak argitzen eta sakontzen diren
|
bide
beretik). Wittgenstein gazteak uste zuen mintzamenari —hots, munduari, bizitzari— bere sakoneko zentzua ematen diona isiltzera behartuak gaudela, zentzu hori adierazi ezinezkoa baita.
|
|
2005
|
|
|
Etorritako
|
bide
beretik itzultzerakoan, gailurraren eta Behatzen arteko lepotik Errioxa ikus dezakegu, baita Kodes mendizerra ere Behatzaren atzealdean. Bideko zuhaitz eta animalietara joan zaizkigu begiak.
|