|
2015
|
|
|
Lerro horretan kokatu zen Larzabal, hizkuntzaren garrantziaz ohartua zen. Eskola pribatuak ere,
|
bide
beretik, bere kritika jasotzen du.
|
|
|
XX. mendera igaro eta Katalina Eleizegiren Garbiñe (1916) eta Loreti (1918), eta beste hainbatekin, euskaldunen historia berreskuratzen eta goraipatzendituzten obrekin topo egiten dugu. Eta, gerra zibilaren ondoren ere,
|
bide
berari jarraituko zaizkio euskaldunen artean, Nemesio Etxaniz (Irulearen negarra, 1953), Jon Etxaide (Begia begi truk, 1978), edota Antonio Labaien (Muñagorri, 1978), hala nola Piarres Larzabal. Eta helburu berdintsua zuen Bigarren Mundu Gerraren ondoren sortuko den bai teatro historikoak bai eta egungo pastoralak.
|
|
2018
|
|
|
Izan ere, eta bere eskutitzetan agerian geratzen den moduan, 1902tik 1916ra doazen hamalau urteetan zehar Mariano bakarrik geratzen joan zen, edo behintzat horrela sentitzen zen," bere lagunik onena" hil ondoren48 eta geratzen ziren bere adineko guztiek
|
bide
bera jarraitzen zihoazen heinean49 Sentipen honi bere alaba eta suhiarekiko urruntzea gehituko zitzaion, hasieran etxea kudeatzeko irizpide ezberdinengatik50 eta, geroago, nekazaritza lanetarako ezgai geratu ondoren51 (83 urterekin!)," aterperik gabeko zaharren egoitza" batera joateko asmoarengatik52 Mendigatxaren pentsaera honen adierazle da Azkueri gutunez gutun eskainitako esker ona,...
|
|
|
Koherentzia eskasez zentsuraren zereginaren kontra ari zirela bazirudien ere, munduko potentzien aurrean Espainiarekiko modernitate eta askatasun irudia barreiatu zen, erregimenaren xedea huraxe izanik. Euskal Herrian,
|
bide
beretik, Miller, lonesco, Durrenmatt, Frisch, Camus, Tagore, Gazzo edota Brecht-en antzezlanak oholtza gainean ikusi ahal izan ziren 60ko hamarkadan, eta zentsurak ez zituen oholtza gainetik erauzi.
|
|
2019
|
|
|
12 EBZren inguruko azken urteotako interes eta emaitza ugari eta aberatsagoek ere lagundu ahal dute
|
bide
berean; cf. Gorrotxategi 2018 bilduma ederra eta Ariztimuño 2011 akitanieraz gehi Lakarra 2018a eta (prest. b) AEZ eta AEMz; EBZz Lakarra 2014, Urrestarazu 2021 horren zatiketaren alderdi zenbaitez eta Zuloaga 2020 MEZz.
|
|
|
Honi begira erran beharra dago, lehenik eta behin, bai gorputz eta bai buru GAIak direla eta morfosintaktikoki (edutezko izenordainari, kasuari, komunztadurari eta abarri begira) jokamolde iduritsua dutela eta, beraz, biak ala biak ikuspegi tipologikotik baliokidetzat, hots, GAIean oinarritutako izenordain bihurkaritzat har daitezkeela. Ondorioz, errepikapen gramatikalizazioan bihurkaria adieraz6 Osagai gramatikal berak (kasu honetan, euskarazko buru izenak) aldi berean gramatikalizazio
|
bide
bereko urrats bat baino gehiago (GAIa edo hitzez hitzekoa, anaforikoa eta bihurkaria) erakustea usaiakoa da hizkuntza aldaketan. Gertakari honi geruzaztatzea (layering) deitu ohi zaio (Hopper, 1991:
|
|
|
Ondorioz, erran daiteke lekukotze hauek bi kontu agertzen dituztela: alde batetik, Iberiar penintsulako Erdi Aroko latinak euskarak jasan duen izena> anafora> (izenordain) bihurkaria gramatikalizazio
|
bide
bera egin du, eta bertzetik, Iberiar penintsulako Erdi Aroko hizkuntzetan hedatua zen gorputz eta buru hitzak zentzu anaforikoan eta bihurkarian ibiltzeko joera. Izan ere, joera hau bera dokumentatua dago garai bertsuko nafar erromantzean (17a), gaztelanian (17b c), katalanean (17d) eta portugesean (17e, Real Academia Española, 1994; Lazar, 1995; Monreal & Jimeno, 2008, 246; Galves et al., 2017; Quetglas & Gomez, 2019)
|
|
|
Amaitzeko, eta endodiglosiaren gaiari zuzenean helduta, Ondarroako nerabeek euskaraz dihardutenean, tokiko euskara zein eremutan eta euskara batua zein beste eremutan erabiltzen duten aztertuta, ondorio nagusi bi ditugu: batetik, eta antzeko ikerketen (Fernandez San Martin, 2019) emaitzen
|
bide
beretik, tokiko euskara da nagusi aztertutako eremu guztietan, alde handiarekin gainera. Bestetik, eremuz eremu alde aipagarriak daude eta dauden alde horiek azaltzeko, endodiglosiaren eskema teorikoa erabili daiteke, oro har, euskara batua goi formal mailako eremuetan gehixeago erabiltzen delako behe informal mailakoetan baino.
|
|
2020
|
|
|
Arestian aurkeztutako taulan adierazi bezala, gazteei galdetu diegu ea zer hizkuntza ezagutzen dituzten eta zer hizkuntza eredutan eskolatu diren eus2 Aparicio eta Tornosek eta beste autore batzuen
|
bide
beretik egingo dugu guk ere, eta bigarren belaunaldiaz (2.0 belaunaldia) eta 1.5 belaunaldiaz arituko gara. 2.0 belaunaldiko haurrak dira beren herrialdea 6 urtetik gora zituztela utzi zutenak eta 1.5 belaunaldikoak hortik beherakoak (Aparicio; Tornos 2006). kal hezkuntza sisteman.
|
|
2021
|
|
|
Mikel Belaskok (1996: 175), Nafarroako Eguesibarko Elkano kontzejuaren izenaz jardutean, Mitxelenaren
|
bide
bera hartuta, honela adierazten du: " Elcano.
|
|
|
Kale izenei buruzko argitalpenak ere
|
bide
bera hartzen du (Onomastika Batzordea 2019: 27):
|
|
2022
|
|
|
Horrek bat egiten du euskaraz idatzitako lanak ikergai hartuta gai hau jorratu duten ikerketa bakanekin (Boillos; Bereziartua 2021). Bestalde, orain arteko ikerketek erakutsi duten
|
bide
beretik (Bereziartua eta Boillos 2020; Boillos eta Bereziartua 2021), mugimenduen konbinazioari dagokionez ez da inolako joerarik atzeman. Horrek guztiak ez du bat egiten inpaktu handiko argitalpenetan nagusi diren hizkuntzetan idazten diren laburpenekin (Heuboeck, Holmes eta Nesi 2010).
|
|
|
Alde batetik, Hegoaldeko irakasleen usteen deskribapen hau baliotsu eta fidela da, hezkuntzak eta gizarteak, euskara ardatz, elebitasuna eta ingelesa hirugarren hizkuntza gisa bultzatzen eta babesten baitituzte. Bestetik, aurreko lerroetako ondorioaren
|
bide
beretik, frantsesak jasotako garrantzi maila apalak indartzen du Hegoaldeko irakasleek frantsesa eleaniztasunaren ekuazioan ez sartzea, eta ekintza horren atzeko arrazoiak gizarteak hizkuntzarekiko duen atxikimendu mugatuaren, arroztasunaren, motibazioaren, funtzioaren eta beharren isla izan litezke. Azken ondorio horretan sakondurik, Martmez de Lunak (2018) azpimarratu bezala, Euskal Herriak paradigma eleaniztunera egokitu behar du euskara, eta, hortaz, aukera paregabea izan daiteke Hegoaldearen eta Iparraldearen kohesiorako erreminta gisa baliatu ahal izateko.
|