|
2000
|
|
|
ETAk berak sortu zuen esperantza berak zapuztu du. Ez da gure asmoa lehengo eszenatokiak errepikatzea baina ETAk badaki
|
bere esku
dagoela, neurri handi batean, hori areagotzea edo konpontzen joatea. ETAren inguruan bada halako harrokeria bat:
|
|
|
Horren arabera, ez luke behar laguntza berezirik. Baina, hara hor, Frantziako Estatu Kontseiluak
|
bere esku
du hizkuntzei dagokien arazo hau eta bera da Europako Batasunean hizkuntza gutxituen aldeko gutunari betoa jarri diona, bere Konstituzioaren 2 artikuluaren kontrakoa omen dela eta. Orain onartu duelarik, zer gertatuko ote bere Estatu barnean?
|
|
|
Eta gaur egun oraindik geldi dago. Zeren Frantziako Estatu Kontseiluak
|
bere esku
omen du hizkuntzei dagokien arazo hau eta Europako hizkuntza gutxituen aldeko gutun horri betoa jarri baitzion, arrazoibidetzat adieraziz bere Konstituzioaren 2 artikuluaren aurkakoa dela. Artikulu horrek, horrela, Europaren izaera naturala ukatzen du eta aldi berean anaikiro elkartasunean bizi ahal izateko era arriskuan jarri.
|
|
|
Xedapen garran-tzitsuak dira, halaber, sozietateei dagozkienak etakontzentrazioarekin eta nazioarteko-tzearekin zerikusia dutenak. Alde honetatik, bazkide bakar batek ezin du kapitalaren %49 baino gehiago
|
bere esku
izan, eta informatzera behartuta dago parte-hartze esan-guratsua izatea dakarren edozein operazioz39.Atzerritar bazkideen (Europako Batasu-netik kanpokoak, alegia) esku egon daitekeenkapital-zatia, bestalde, ezin da %25etik gorakoa izan.
|
|
|
BAT Soziolinguistika eta glotopolitika aldizkaria-ren zuzendaria izan da Jose LuisAlvarez. Txillardegi?, horren sorreratik bertatik, eta gaur ere hala da. Zuzendaria izanik, hain zuzen, aldizkariko artikulu eta edukien aurkezpena egitea
|
bere esku
izan du, zenbakiz zenbaki. Ez du ia inoiz hutsik egin.
|
|
|
Elizak, berriz, XVI. mendean, jarduera teokratikoari jarraituz, barbaroen lurraldeak
|
bere esku
omen zituen-eta, kristau-printzeei ematen zizkien lur haiek, konkistazitzaten. Ondorioz, kristau konkistatzaileek ez bakarrik lurren jabe egiteko, baitapertsonen jabe (esklabu bihurtuz) egiteko eskubidea ere ba omen zuten.
|
|
|
Hori nahi zuen. Horixe izango zuen poz-iturri, alegia egunkariek eta poliziak eta legeak eta
|
bere esku
ez zegoen guztiak Eider iraintzea, kritikatzea, kalumniatzea, manipulatzea, maiseatzea. Ezerk poztekotan, horrek poztuko zuen.
|
|
|
Ordena gogoratzen ez badut ere, Rocíoren belaun batek igurtzi egin dit atseginaren okelan, eta nik haginka egin diot bere azala baino are ilunagoa den titiburuetako batean. Nire ezpain txikienek musu ematen zioten sabelpe horretaraino ailegatu den
|
bere esku
jostariari; eta musu ematen zioten, hain zuzen ere, esku horrek abileziaz aurkitu duelako bilatzen ari zen garau txikerra. Ez dakit noiz, ez dakit nola, nire mingainak ez du gehiago Rocíoren aurpegia ukitu, bat-batean hantxe behean baitzegoen, musu ematen eta lehenago inoiz sentitu ez dudan lurrikara bat sortzen nire erraietan barrena.
|
|
|
" Gertatu zena da IRAk jakin zuela, nola edo hala, kontaktu hori gertatuko zela, eta ondorioz justizia
|
bere esku
hartu zuen: bost hildako egon ziren Lahinchen gertatutako tiroketan, denak protestanteak.
|
|
|
Jar iezaiozu, bada, muturreko uhala eta emaiguzu txakurra, Israelgo eta Siongo Jainkoaren izenean, eta bakean utziko zaitugu... —eta, Israelgo eta Siongo Jainkoa aipatzen zuelarik,
|
bere esku
hura aitzinatu zion, gurutze eta guzti.
|
|
|
Biharamunean, loak indarberritu ninduelako-edo, neure buruaren jabe itzarri nintzen —ez, halarik ere, arras sendaturik, baina bai egunari buru egiteko moduan—, bertze marinel guztiekin batean. Eta berriro loratu zitzaidan bihotzean itsasoari nion amorioa... baina ene amorioaren lore hark, bezperakoarekin konparaturik, petalo bat gutxiago zuen, zeren bainekien ezen itsasoak eneganaino luza zezakeela, noiznahi-den,
|
bere esku
beltza —bezperako oinazeak memorian utzi zidan lorratz sakona lekuko—, eta esku beltz haren gerizpean ezin zitekeela ene amorio hura osoa eta guztizkoa izan, zeren itsasoa ez baitzen nik idurikatu nuen bezalakoa, baina zen bezalakoa.
|
|
|
Amak eskuak gurutzaturik zituen, magalean zuèn larruzko objektu zilindriko baten gainean eta, batzuetan
|
bere esku
haiei beha, bertzeetan niri, erran zidan:
|
|
|
Amak, aldika, are estutzenago zituen, larruki haren gainean,
|
bere esku
gurutzatuak, erraiten zidala:
|
|
|
Eta berak: " Gehienik ere Domenico bezalakoak izaiteko jaio gintuan gu, mutila, eta hori, suerte izugarria izanik, zeren eta Domenicok hemen Florentzian bere lagunak ditik eta
|
bere esku
luzea, eta guk ez..."" Bada, Domenico bezalakoa izaiteko, nahiago diat letratu izan —erran nioan, neure baitaren baitarik—, zeren eta letratu izaiteko ikasi bainuen, azken finean". Eta egun hartan bertan pintatzeari utzi nioan.
|
|
|
Begiak bildu eta berriz ere ireki nituen, kla. Eskalatzailea hor zen beti, nire zigarrotik ateratzen zen kea
|
bere esku
potzoloez inarrosten.
|
|
|
Segundo bat geroago, atertzean, Antonio Musu-tristek baizik ez zuen ahoa ireki —" ostia!" edo zerbait halako—, bizi-hats bitxi bat hain bizitasun urriko lagunarengan. Klararen begiak betzuloetatik atera beharrean zeuden,
|
bere esku
txanponez hustuari begira.
|
|
|
Binbilinketa apur bat baretu zen; ez, ordea, sargoria, eta agurea sortasun astun batek jo zuen. Bere irribarrearekin lokartu zen, eta
|
bere esku
handiarekin eta bere galtz orbaingabeekin, eta nik Cioranen liburua atera nuen atzera sakeletik, higuin apur batez eta esku likatsuz.
|
|
|
Kandido geldirik zegoen. Zumearen ho  tsa
|
bere esku
zabalean lehertzen zeneko dardar laburra zuen bizitzaren seinale bakarra. Besterik ez.
|
|
|
Dan gizagaixoa zazpi ahaleginak egiten dabil gu ongi senti gaitezen. Behin eta berriro errepikatu ondoren hotelaren afera ez dagoe  la
|
bere esku
, honelako proposamenak egiten dizkigu: " Nahi baduzue, arratsalde beranduan EEBBetako jolas parkerik gigantosoenera joan gaitezke".
|
|
|
Basati bat akats batengatik hil dela sinesteko gauza da Frazer. Lehen mailako irakaskuntzaren testuliburuetan esaten da Atilak bere kanpaina militar handiei ekin ziela trumoiaren jainkoaren ezpata
|
bere esku
zegoela sinesten zuelako.
|
|
|
Basati bat akats batengatik hil dela sinesteko gauza da Frazer. Lehen mailako irakaskuntzaren testuliburuetan esaten da Atilak bere kanpaina militar handiei ekin ziela trumoiaren jainkoaren ezpata
|
bere esku
zegoela sinesten zuelako.
|
|
|
Matraila estuturik, tinki begiratu zion aitatxik. Amatxik
|
bere esku
hezurtsua erakutsi zion, ustez-eta hura ezagutuko zuela; aitatxi begi-gogor; amatxi sotinka hasi zen. Hartan aitatxik irribarre bihurri bat egin zion Xani.
|
|
|
kafea, kolakaoa... Beleri, bere gibelean zela,
|
bere esku
luzeaz laztandu egin zion buru apepinatua; orduan Lupok atsekabetsu begiratu zion: noski berak ere nahi zuen etxekoandreak burua fereka ziezaion.
|
|
|
Azal koloretua zeukan; aztoratuxe agian: " Zoaz, maitea", esan zion alabari;" eskuak garbitu, laster bazkaldu behar dugu-ta"; neskatilak obeditu zuen; orduan Raissak, Xanen aurrean zutik, begiak distiratsu zeuzkala,
|
bere esku
bat hartuz, hatz muturrak estutu zizkion; Xanek begiak haren begietan atxikita zeuzkan; Raissak, pixka bat aldenduz: " ez", esan zuen," ridikuloa da".
|
|
|
Gizona beragana zetorrela-ta, Xan, atze-atzeka joan eta, hormigoizko eskailera baten kontra jo, estropezu egin, erori, hortzak gora zituela, farola baten argiak itsutu egiten zuela, jarrera gaiztoan gelditu zen hantxe. Gizona bere aurre-aurrean gelditu zen; atxiki gabe baina, Xanek edozein mugimendu egitera
|
bere esku
gotorrez atzemateko prest; bere sorbalda gainetik kaleaz alde bietara begiratu zuen; ez zen inor begi-bistan. Gero begiak Xanengan tinkatu zituen; halako satisfazioa, halako mespretxua zegoen haren begiradan.
|
|
2001
|
|
|
IGCCren proiektua, bideragarria dirudien heinean, hainbat sozietate erakartzen ari da, batetik, 161.000 milioi pezetako inbertsio ikaragarria aurrera ateratzeko eta, bestetik, instalazioak ustiatu ahal izateko. Hasteko, Petronorren kontrola duen Repsol YPFk urte honetan bertan jardunean jarriko den enpresa berriaren kapitalaren gehiengoa
|
bere esku
izateko asmoa du. Petronorreko arduradunen esanetan, Texaco multinazionalak sozietate berriaren %40aren partaidetza bereganatzeko interesa azaldu du.
|
|
|
Pentsa gero, olako oien bizimodua ez dala gozoa. Maiz asko mehe egin behar izaten dute eta hamaika aldiz beren burueri ukatu ere bai, beste edozeinek
|
bere esku
dauzkan milla ta milla atsegintxo ta goxotasuneri".
|
|
|
Euskal Nortasun Agiria (ENA) zenbait pertsona eta taldek aspaldi bultzatzen duten ekimena da, Bizkaia aldetik nagusiki. Udalbiltzak euskal herritartasunaren agiriarena
|
bere esku
uzteko eskatu die ENA elkartekoei. Hauek ezetza eman diote, beraiek aspalditik ari direla, beren ekimenak pluraltasun handia biltzen duela eta EHNA ezker abertzalekoegia dela erantzun dute, beti ere aurrera begira elkarrizketarako eta konponbiderako ateak zabalik dituztela azpimarratuz.
|
|
|
Normala da PSNk hori esatea, dena den, PSN ez da eroriko ETAk
|
bere esku
daukan erabaki baten morrontzan. Halako egoera bat emango balitz, arrazoi bat gehiago ETAk su-etena aldarrikatzeko.
|
|
|
Iheslearen planoan fokalizazioa bada narratzaileak
|
bere esku
duen baliabide nagusia, beste planoetan fokalizazioak duen inpartzialtasunagatik, maila desberdinetan ematen da egoera edo ingurune batekiko jarrera. Hau horrela izanik, plano horietan hainbeste garrantzi duen Ikuspuntu ideologikoa azpimarratzea ezinbestekoa da.
|
|
|
Baina gure helburua" Ikuspuntu pertzeptiboa" edo Fokalizazioa deitu zaiona aztertzea izan denez, eta bestalde, J. M. Lasagabaster-ek II Euskal Mundu-Biltzarrean" La novela vasca al borde de la Realidad" izeneko txostenean 100 metro nobelako Polifoniaren berri hain egokiro ematen duenez, gure lan honetan ukitu gabe geratu diren alderdi horietaz jabetzeko aipatutako artikuluaren irakurketa gomendatzen dugu. Horrela, idazlearen ikuspuntua deitu izan denaren ikuspegi zabalagoa lortzearekin batera, narratzaileak
|
bere esku
duen estrategia honen konplexutasuna osotasunean aztertua geratuko litzateke.
|
|
|
Kondeen tribunala mallus-a zen: kondea zen burua (edo kondearenordezkoa), eta laguntzaile modura rachin burgi-ak zeuden (Karlomagnorekin zazpiscabini edo iudices-ek ordezkatuta), guztiak ere boni homines edo nobili viri, hots, lurjabeak eta ohituren ezaguleak, baina ez bereziki legean espezializatuak.Erregea zen legea egiten zuena eta moralki boterea zuena; beraz, apelazio-epaitegia
|
bere esku
zegoen (epailea zen), eta justizia egitea garantizatzen zuen, bannumedo aginte-eta galerazpen-boterea izateaz gain. Horregatik saiatzen zen kondeakkontrolatzen eta legea idatziz jartzen.
|
|
|
Botere handia lortu zuen, etapatrizio izatetik San Pedroren ordezkari militarra izatera pasatu zen, Aita Santuaren alboan ordezkari erlijiosoa bihurtuz, biek osatzen baitzuten ecclesia. Gainera, 800 urtean osotasunera iritsi zen hau guztia, Aita Santuak abenduaren 25eanenperadore egin zuenean, Mendebaldeko Kristandade guztia
|
bere esku
jarriz.Elizaren babeslea zen orduan, baina Aita Santuak bere independentzia gorde nahizuen, berak izendatu baitzuen enperadore (bizantziar acclamatio-a herriak sinbolikoki egin arren); enperadore bakarra zen, Elizak izendatua izatean, eta, noski, Bizantziotik bereiztea zekarren honek. Bizantziar enperadoreak ez zuen onartu, 812an italiar lurraldea eman zitzaion arte.
|
|
|
– Gaua, Ilargik dakien modura, ordu ilunen multzoa da, eta ordu horiek iritsi bezain laister nekazariak goldea lurrean etzango du, lotan, eta
|
bere esku
zaurituak garbitzera abiatuko da; arrantzaleak ere abiatukko dira etxerantz itsasontziak kaian ondo lotuta utzi bezain azkar, zeren eta gaua murgiltzen hasten bada eta artean itsasontzirik heltzeke badago, urduritasuna arrunt nabarmenki azaleratuko da emazteen aurpegietan; itzal ahal guztiduna etorriko da berriro ere; txoriak mutu agertuko zaizkio ilargiari, haizeari; eta litekeena da gu biok gau...
|
|
|
Hiruzpalau atera zituen eta
|
bere esku
gainean marra bana eginaz erakutsi zizkion koloreak.
|
|
|
‘Guk denok laguntzen dugu, ze berak mundu guztia lagundu du beti. Ni amaren sabelean nengoen eta berak atera ninduen, ’ dio, atzamarrak sama inguratuz batzen dituela, bere burua
|
bere esku
biekin urkatuz.
|
|
|
Eta agure zahar hark
|
bere esku
parkinsonianoari eraginez agurtzen gintuen nahinondik, guk martxanteretan erositako txikleak, pepitak, erregalizak jaten genituen artean. Eta gero bai, koloretako pelikula hasi zen eta han geunden gu, oeste amerikanoko lautada hautseztatuei begira diligentziaren leihotik...
|
|
|
Neska ahozabalik geratuko da,
|
bere esku
biez bata zuria zarratzen.
|
|
|
Eta eskua hartu zion, eta
|
bere esku
suabearekin Goio ateraino eraman zuen. Eta atea zabaltzean Arianek musu bat eman zion ezpainetan, Goioren eskua bere eskuan estutuz, eta Goiok haren izter beteen kontra sakatu zituen zangoak, Goiok haren ezpain samurrak sentitu zituen ezpainetan eta, begiak zarraturik, ezpainak zabaldu zituen haren mihi busti eta epela topatzeko.
|
|
|
Harresi gainetik saltatzen ikusi ninduela esan zidan, Desde aquí mismo, mi atalaya, esan zuen leihoa seinalatuz, miarmak bere amarauna erakutsiko lukeen moduan,
|
bere esku
fantasma baino zuriagoarekin.
|
|
|
Eta honela dio: " Es muy conforme la reflexión de inconvenientes que en su dÃa podrÃa traer la impresión en vascuence de la vida de San Ignacio y el acuerdo tomado por ese Supremo Tribunal [ni oso oker ez banago Nafarroako Kontseilua zen] para suspender la licencia de imprimir de que V.S. me avisa en carta... en ausencia del Virrey [errege ordekoa han izan balitz,
|
bere esku
zegokeen gauza]. A esto se agrega el reparo polÃtico de no convenir hacer impresiones en otra lengua que en la castellana, inteligible a toda la nación, y asà por regla general se denegarà ¡ n por ese Consejo [eta Kontseilu hau Nafarroako erreinuko Kontseilua da; Arandak besterik gabe galarazten dio Nafarroako Kontseiluari] sin especial noticia mia, archivà ¡ ndose la obra original de la vida de San Ignacio en vascuence con el expediente de su impresión... haciendo entender a los impresores de ese reino para que no aleguen ignorancia castigando severamente cualquier contradicción".
|
|
|
1991.ean Juan Cruz Allik buru eginik UPNk Nafarro ako Diputazioaren areto ederrak berriro ere eskuratu zituenean —ia zortzi urtez alfonbra haien gainean bisitari moduan ibili ondoren—, Miguel Sanzek ordura arte inorklo rtu gabeko boterea kontzentratu zuen bere eskuetan. Memoriaz ari naiz, baina Diputazioko lehendakariordeizateaz gain, Ingurugiro, Etxebizitza eta Lurralde Antolaketa sailak
|
bere esku
gelditu ziren, eta baita Justizia eta Barne saila ere. Eta hori gutxi irudituta edo, Lehendakar itza departamentua ere bere esku utzi zuen Juan CruzAllik, hau da, Nafarroako administrazioaren antolaketa eta bere funtzionarioen kontrola.
|
|
|
Memoriaz ari naiz, baina Diputazioko lehendakariordeizateaz gain, Ingurugiro, Etxebizitza eta Lurralde Antolaketa sailak bere esku gelditu ziren, eta baita Justizia eta Barne saila ere. Eta hori gutxi irudituta edo, Lehendakar itza departamentua ere
|
bere esku
utzi zuen Juan CruzAllik, hau da, Nafarroako administrazioaren antolaketa eta bere funtzionarioen kontrola.
|
|
|
Eta Allik diputazioaren lehendakaritza eta UPNkoa utzi eta CDN sortu arteko bakerik ez zen izan. Alli ren" Sancho Panza" —figura literario unibertsal bat erabiltzearren— Miguel Sanz bera zen; bere ezkutari fidela, lan zikinak egiteko prest zegoena eta
|
bere esku
utzitako boterearen eraginez, alderdi barruko borroka bortitzean oreka nolabait Alliren eremura eraman zezakeena. Baina Cervantesen Sancho Panzak ere gobernadore izateko grina barruba rruan zuen —nahiz eta gero ez gustatu— eta gauza berdina gertatzen zitzaion garai hartan Sanz Sesmariere.
|
|
|
–Abokatuarekin hitza hartzera joanen nintzela xanpatu nion eta lankide batek,
|
bere esku
-zakuan zeukan lexomil pastilla bat eman zidan, ur baso batez lagundurik, jabal nendin bederen. Bistan dena, elkarrekin eraiki gure villa ederrera heldu nintzenean, Marttak lekuak hustuak zituela, baina bere usaina zoko-miko guztietan hedatua zen.
|
|
2002
|
|
|
Bizartsu ta bizardun ibilli gura dauanak, ostera,
|
bere esku
dauka.
|
|
|
Balbinok, gure neno labrego dalakoak,
|
bere esku
samurretako matasea harilduten dihardu, jasean, astiro; jazoera arrunten alboan, bulko ta gorabehera barriak aitatuten dituala. " Liburu bat idatziko baneu..." guraria agertzen dau kontakizunaren bigarren orrialdean.
|
|
|
Kontsumitzaile elkarte, erakunde publiko eta beste erakunde batzuen ekintzak eragina dauka guztiok kontsumitzeko dugun eran, baina azken gaitasuna kontsumitzailearena berarena da;
|
bere esku
dago merkatuaren erritmoa eta legeak ezartzea.
|
|
|
EAE bezalaxe, Espainiako Konstituzioak hala baimenduta eta 1982tik aurrera, Nafarroa Garaia bere lurraldearen antolaketaren gaineko eskuduntza esklusiboaren jabe da. Jakina, kasu honetan ere, eskuduntza horren esklusibotasunamurriztua da, estatu espainolak
|
bere esku
baititu, hainbat sektoretan eta tresnaugariren bitartez, lurraldearen egituran eragiteko eskubidea eta gaitasuna.
|
|
|
Aipatu dugunez, Foru-Ogasunek zerga gehienak biltzen dituzte, baina bildutakodiru-kopuru hori ez da erabiltzen lurralde historikoen gastuak finantzatzeko soilik.Lehendabizi, Estatuari kupoa ordaindu behar diote, eta ondoren, Eusko Jaurlaritzari eman behar dioten zatia zehaztu behar dute; izan ere Jaurlaritzak Erkidegoanforu-erakundeek egiten dituzten gastu guztien %60 baino gehiago
|
bere esku
ditu (Zubiri, 2000: 68).
|
|
|
Esandakoagatik, beraz, irakasleak metodologia jakin eta bakar bat bainogehiago, irizpide eragingarriak finkatu eta zaindu beharko ditu
|
bere esku
-hartzedidaktikoan. Sekuentzia Didaktikoaren baldintzak, askoren artean?
|
|
|
Irakaslea aurrean dagoen bitartean, oso zaila da boterea
|
bere esku
ez egotea. Tentuz ibili behar du bilkuraren ahalguztiduna ez izateko.
|
|
|
argibide-iturriak. Egunotan, Erdi Aroko euskal historian jardun nahiduenak zer argibide-iturri du
|
bere esku
–Nahiz eta indusketa arkeologikoak, paisaiaren behaketa eta ikonografiak emandako informazioa gero eta gehiagoerabili, mediebalistek iturri idatzien lehentasuna azpimarratzen jarraitzen dute.Mende honetan zehar, Hego Euskal Herrian, behintzat, ugaldu egin dira EuskalHerriko historiari buruzko agirien argitalpenak 1975etik aurrera.
|
|
|
Horrela, 1738an Gasteizko udal-agintaritzan familia gutxi batzuenkideak ziren nagusi. 18 edo 20 pertsonaz osaturiko talde bat zegoen; aitak, semeaketa senitartekoak ziren guztiak; talde horrek
|
bere esku
zeukan kontrol osoa. Horrenbitartez, hiriaren diru guztia kontrolatzeko aukera zeukaten, eta, gainera, udalekolanpostu eta kargu batzuk beren konfiantzako pertsonei ematen zizkieten.
|
|
|
Administrazioek euren kazetari-eskola edo fakultateak sortu ohi dituzte etorkizuneko komunikazio-profesionalak fidelak izan daitezen. Espainian sortutako lehen kazetari-eskolan sartzeko, esate baterako, ikasleek FE de las JONS erakundeko militante-txartela eduki behar zuen
|
bere esku
. Sobietar Batasuna izan zenekoan, militantzia komunistaren agiria behar izaten zuen ikaslegaiak kazetari-eskolan sartzeko.
|
|
|
Alabaina, inozokeriarik ez: hartzaileak ez ditu
|
bere esku
ate guztietako giltzak, baten batzuk badituen arren.
|
|
|
«Estatu kapitalistak ez du bortxa zuzenaren beharrik bizitzeko,
|
bere esku
dauzkalako, besteak beste, erakunde ideologiko ugari, hezkuntzaren sistema bera eta hedabideak berak barne?».
|
|
|
Ondoren doana zerrenda bat da, botereak
|
bere esku
dauzkan kontrol-baliabide batzuen zerrenda, hain zuzen ere. Botereak hedabideak kontrolatzeko neurri administratiboak eta estrategia zigortzaileak erabili ditu historian zehar, informazioa eta komunikazio publikoa bere oinetara makurtzeko.
|
|
|
Batez ere, higiezinen agentziek eta ezkontza-agentziek darabilte gezur hau. Higiezinen agentziaren batek
|
bere esku
ez dauden etxe dotore eta eskuragarriak iragar ditzake. Eroslea hurbiltzen denean, gura lukeen etxe hori salduta dagoela esan eta ordezkoren bat aurkezten diote.
|
|
|
Norbanakoak
|
bere esku
duen ezagutzaren zati garrantzitsu bat sozialki eraikia den heinean, alegia, norbanakoaren munduaren pertzeptzioa bere ingurukoek eta bere kulturak baldintzatua eraikia den heinean, badirudi bidezkoa litzatekeela, eta beharrezkoa gainera, arreta bereziz begiratzea jatorri desberdineko beste norbanakoek izan dezaketen ezagutzari eta beste horiek esangurak sortzeko erabil ditzaketen mekanismoei.
|
|
|
Hedabide prestijiotsua, elitearen prentsa adibidez? horixe da benetan eragilea gizartean,
|
bere esku
dagoelako, hein garrantzitsu batean, modu esklusiboan?
|
|
|
Lehengo adibidera itzulita, hedabideena da gaur egun interpretazioaren mearako mailua. Munduaren ordez komunikatuak diren zeinu-multzoak interpretatzeko beharrezkoa duen inferentzia-ahalmena hedabideen esku du hartzaileak, gizakiak?,
|
bere esku
hutsean eduki barik. Ulertarazle kolektiboa, gizakiarena barik, instituzio hedatzaileena, hedabideena?
|
|
|
Ekoizpen-eredu kapitalistan, diote marxistek, lan ez-ordaindua dela medio edo langilearen esplotazioa dela medio, kapitalistak beretzat propio sortzen duen gainetekina da plusbalia. Harago joanez, egoera hipotetiko batean murgildurik, nahiz eta kapitalistak bere balio osoan erosten dion
|
bere esku
-lana langileari, produktua merkatuaren eskuetan uzten duen unean, produktu horrek, langaien kostuak eta ekoizpen-kostuak likidatuta, kapitalistari ematen dion errentagarritasuna, etekina, da plusbalia.
|
|
|
–Nik urratzen dudan itsaso zabalaren agintea duzuen jainkook, atseginez eskainiko dizuet hondartza honetan zuen aldareen aurrean zezen zuri distiratsua, hitz ematen dut, eta uhin kresaltsuetara jaurtiko ditut honen erraiak opari gisa, eta uholdeka isuriko dut ardoa?. Hau esan eta sakonean, uhinen azpian, Nereida-abestalde osoa entzun zen, eta Forko, eta Panopea birjina; eta Portuno jainkoak berak,
|
bere esku
eskergaz bultzatu zuen estropadan eta Noto edo hegodun gezia baino zaluago doa hegaz lehorrerantz, portu barruan desagertuz.
|
|
|
Egintza honekin bi helburu lortu zituen: bere zorrarekin zenturioien leialtasuna ziurtatzea, eta
|
bere esku
-zabaltasunarekin soldaduen atxikimendua irabaztea.
|
|
|
egiten du negar berekiko,
|
bere esku
eroek hainbesteko indarra izan dutelako.
|
|
|
Gainera, galdetu bankuari eragiketen kostuen urteko zenbatekoa. –Kreditu-txartela jaso eta
|
bere esku
dituen txartel iraungi guztiak suntsitu bezain laster sinatuko du. Bestalde, normalean erabiltzen ez direnak leku seguruan gordetzea komeni da.
|
|
|
Dibulgazio-kanpaina honek ziba baten irudia erabiltzen du, gaixotasunak tronpo gisa jokatzen baitu. «Esnatzen denean, kontrolik gabe aurrera egiten du eta
|
bere esku
jartzen diren organo guztiak kolpatzen ditu, batez ere erraiak, birikei, giltzurrunei, begiei, bihotzari», dio Alberto Alonsok. Gaixotasun autoimmuneen taldekoa da, organismoaren akats baten ondorioz gorputzeko elementu osasuntsuei erasotzen dieten antigorputzak sortzen dituztenak.
|
|
|
Telefonoaren beste aldetik, sudur-hotsa iristen zait. Igarria da ez diodala bidea erraztu, deserosoa zaiola nik erabakia
|
bere esku
utzi izana.
|
|
|
Egoera horren eskasiak zerikusi handia du EAEk ikerketa eskumena
|
bere esku
oraindik ez izatearekin. Hau da, eskumen hori gureganatzea oso garrantzitsua da.
|
|
|
Hemen daukak benetako gaizkinetako bat: Martin Cerezo, gaur egun taxista dabilena baina benetan polizi inspektorea dena; gerra ostean ezaguna izan huen Duesoko kartzelako funtzionario beharretan, eta
|
bere esku
hutsez garbitu zitian asko eta asko. Gutxi gorabehera hire aitak nozitu behar izan zituenen parekoak.
|
|
|
Besarkatu egin zuen gizona. Luze eritzitako segundo pare batez izan zituen Santosen sorbaldak
|
bere esku
-besoen mende. Besarkadari utzi eta ohean jesarri zen.
|
|
2003
|
|
|
jende gazte xumea, etorkizunetik zerbait espero eta nola edo hala bizirik iraun nahi duena, gerrak berarekin dakarren ankerkeriatik ihes eginez. Etsaiak jadanik
|
bere esku
hartutako hiri bateko" zuloan" gorde den gizon ezkertiarra, hari lagunduz falangistek atxilotu eta fusilatzen duten emakumea, mendian babesa nola aurkitu asmatu ezinean dabilen beste gazte errepublikarra, inguru haietako baserri batean bere senar erreketea noiz itzuliko zain bizi den emakumea, Bizkaiko frontera daramaten milizianoak bere ardurapean dituenak nola hiltzen dituzten ikustea... Haien guztien barnean dagoena agerian uzteko orduan, elkarren artean gurutzatzen diren hiru istorio nagusi irudikatu ditu Iñaki Egañak bere bigarren nobela honetan.
|
|
|
planak bakea ekarriko duela edo bakearekin batera erdituko dela. Ez dut uste horrelako promesik egitea
|
bere esku
dagoenik, neurri handi batean gure eszenatoki politikoan ETA aldagai independentea delako, eta Ibarretxek inork baino hobeto badaki noraino baldintza dezakeen eszenatoki hau.
|
|
|
Ondorioz, gainerako 300 euroak dibidenduetarako zuzenduko lituzke enpresak. Akziodun bakoitzak gehiago edo gutxiago kobratuko du,
|
bere esku
dituen akzio edo tituluen arabera. Eskuarki, mozkinak banatzen dituzten enpresek urtean behin edo bitan egin ohi dute hori.
|
|
|
Eta Txominek sakelak banan-bana alperrik aztertzen zituala, Inasik, zabaldu
|
bere esku
-poltsäa, atera berehalaxe handik lapitza eta paper zati bat, eta eman zizkion. Inasik esandako numerua idatzi, eta Txominek atzera ematen dio lapitza.
|
|
|
-Pribilegioa eskertuko neuskio-eta azken hitzak hasperen artean ito ziren, ulergaitz-,
|
bere esku
baleuko...
|
|
|
Unaxek ondo zekien baina, hori
|
bere esku
ez zegoela, eta bere patuaren jabe zen izarrari otoika hasteko prest ere ez zegoen, inondik inora.
|
|
|
Premisa horiek betetzen ez dituzten lehenak, ordea, AmeriketakoEstatu Batuak eurak dira. ...sak ezabatu ezabatzen dituzte, hori bai, bainaaldi berean baita euren enpresa estrategikoak diruz ondo baino hobeto hornitu ere.AEBetako enpresa esportatzaile nagusia (Boeing konpainia), berbarako, II. MunduGerra garaian aberastu zen, Gobernuaren inbertsioak nabarmen areagotzean.Horrez gain, une jakinetan (1990eko hamarkadaren hasieran, esate baterako) Gobernuak enpresa horri bidea leundu izan dio
|
bere esku
-hartze zein dirulaguntzapublikoei esker4 Baina hori bai, nola gizarte-sektore zigortuenak hala euren enpresa estrategikoak babes barik utz ditzatela eskatzen diete gero estatu behartsuenei.
|
|
|
Aditu horrek gogorarazi zuen emakume heldu batzuei zaila egiten zaiela praktika hori beren bizitzan txertatzea. Horregatik,
|
bere esku
dauden gauzak erakustearen alde egin zuen, hala nola, etxeko eskailerak oinez igo eta jaistea edo bizikleta estatikoa egitea.
|
|
|
Solairuan asteartean sartu zen, lehen aldiz ospitaleko larrialdietan gaixotasunaren sintomak agertu ondoren. Itxura guztien arabera, ez du pneumoniarik jasaten, baina, zuhurtziagatik, ospitaleak ez du behin betiko baztertuko aukera hori, harik eta pazienteari egin zaizkion proben emaitzak
|
bere esku
eduki arte. Analisiak Majadahondako (Madril) laborategi batera bidali dituzte, eta handik egun batzuetara emaitzak Carlos Hayara bidaliko dituzte.
|
|
|
Deiek beste bi egunez jarraitu zuten; une horretatik aurrera, gertaeren berri eman zitzaien poliziari, eta harremanetarako telefono berezi bat eta solaskide profesional bat ezarri ziren, Polizia Kidego Nazionaleko ikuskatzaile buru bat, «Rodolfo» izena erabiltzen duena. Horrela, deiak egiteko erabiltzen den zenbakia erregistratuko da, hau da, telefono mugikor bat,
|
bere esku
-hartzea judizialki eskatzen duena eta onartzen dena. Urte bereko abenduaren amaieran, beste dei bat egin zen, non (hondartza bat) eta nola ordaindu behar zen erreklamatutakoa (poltsa batean sartuta) adierazteko.
|
|
|
Baina etxera iritsi, afari legea egin, ohean sartu eta adiskidearen emaztea besarkatuko duelarik, espero ez bezala erantzun duela iruditu zaio, emakumea jakinaren gainean balego bezala. Maitasuna egingo dute eta biharamunean, ohean bakarrik esnatuko delarik,
|
bere esku
hutsei erreparatuko die, amets baten ondoren bezala, hain suharki laztandu berri duten gorputzaren aztarnarik ere ez dutela ohartuz. Hala ere, artega joango da adiskidearengana, baina ez dio ezertxo ere kontatuko eta zoriontsu izango da denboraldi batez bere zuloan, tarteka gauez maitalearekin bizitako uneak behin eta berriz gogora ekarriz.
|
|
|
Elkarrekin zeudenean neskak mirespen handiz hitz egiten omen zion, eta gizasemeak eroapenez entzuten. Edariren bat eskura zuenean bakarrik suspertzen omen zen pixka bat gizona eta esku librearekin,
|
bere esku
luze eta dotorearekin, laztan laburren bat edo beste egiten omen zion aurpegian neskari. Dotorea, lerdena, zaildua omen zegoen, baina inolaz ere ez gizon gordina.
|
|
|
–Epailearen aurrean saiatu naiz agertzen, onez onean lehenik eta deiadarka gero, neu naizela idazlea, eta, egia osoa kontatzeko prest nagoela behin eta berriz errepikatu diedan arren, ez didate jaramon handirik egin, beren artean berriketan jarraitu dute edo egunkarietako kirol kronikak irakurtzen, epaileak, aharrausi eginez,
|
bere esku
irekiarekin mahaian jo eta isiltzeko agindu didan arte. Orduan, buruak nire aldera itzuli badituzte ere, ez diet niri entzuteko jarrera abegikorrik ikusi, ezer kontatzen hastekotan lehen egunetik hasi beharko bainuen eta bai epailea eta bai bere laguntzaileak presarekin ikusi ditut, beren larruzko maleta beltzak atontzen ari baitziren, etxera edo beren egitekoetara abiatzeko –hasi zitzaidan eta, begirada itzuliz, aurpegira begiratu zidan.
|
|
|
Bortitz. Musu likitsa eman zidan belarrian eta
|
bere esku
traketsekin azala urratu zidan. Ikusleen artean buila nabarmena zen, gero eta ozenagoa.
|
|
|
Galiziar frantsestua. Eta nik puska batean eutsi nion
|
bere esku
hotzari. Porrotaren ondoko puntu eta aparte bat.
|
|
|
1835eko ekainean Zumalakarregi hil zen arte behintzat, bera izan baitzen gerrilla-teknikak erabiliz benetako armada bat osatu zuena, euskal probintzia guztiak bere gain hartuz. Hurrengo bi urteetan, Madril konkistatu asmoz abiatzen den armada errealistak porrot egin eta, gainera, nazioartean zuen laguntza galtzen duenean, karlismoa euskal lurraldean lubakitu eta eusten saiatuko da; hauxe izango da, 1836 eta 1839 bitartean, gerra bukatu arte,
|
bere esku
egongo den lurralde bakarra (Balmaseda, Gasteiz, Iruñea eta mugaren arteko lurraldea, zehatzago). Bitarte horretan ez dira hemen liberalen aginduak beteko.
|
|
|
XVIII. mendearen bigarren erdiko Espainiako Eliza monarkia katolikoaren eliza zen, Borbondarrek beren politikaren arabera egokitua. Erreinuko erakunderik aberatsena zen, jabegoen %15a
|
bere esku
zegoen, eta ekonomia-arlo nagusiek ekoiztutako errenten 1/ 5 jasotzen zuen, gutxi gorabehera (Callahan, 1989: 45). 1790eko hamarkadan hasi zen, ordea, bere gainbehera erakunde gisa; prozesua 1840 aldera burutu zen, Elizaren ondasunak desamortizatzean eta bere pribilegioak murriztean.
|
|
|
Sermoigintzan sarritsutan errepikatzen den ideia dugu, batez ere ezusteko heriotzaren azalpen gisa. Izan ere, Jainkoa Nekazari Handia baita, eta hala, laborari onak
|
bere esku
dagoen guztia egiten badu bere zuhaitzen edo bere baratzen emankortasuna areagotzeko, zenbat gehiago ez du egingo Hark:
|
|
2004
|
|
|
Tesia bukatu eta ikerketan segitzen zuelarik, silize organikoak hainbat gaitz sendatzeko dituen ahalmenez ohartu zen kasualitatez: erabiltzen ari zen nahasketa batean
|
bere esku
psoriasiduna sartu eta sendatu zitzaiola konturatu zenean. Geroztik, mikroskopio elektronikoaren erabileraren eta arearen (silizioaren) inguruko ikerketetan eman du bizitza.
|
|
|
Zuzenbide ikasketak Deustuko Unibertsitatean burutu eta berehala Rufino Urkijo aitaren bulegoan hasi zen lanean. Baina handik hiru urtera aita hil eta bulegoa
|
bere esku
geratu zen.
|
|
|
Edonola ere ezker abertzale ofizialak, Batasunak, erantzukizun historikoa dauka une honetan. Nahiz eta proposamenaren muinarekin bat ez egin edota diferentziak izan, ezker abertzaleak
|
bere esku
dauka gizarte eta herri honek bere iritzia ematea. Niri herri kontsultan proposamenari ezezkoa ematea zilegia iruditzen zait, baina herri kontsulta galaraztea oso gogorra irudituko litzaidake.
|
|
|
Sudurra ta okotza, luzengak biak, elkarri mun eman nahirik ditu. Gaurko periodikua du
|
bere esku
troskoetan. Lo zurrunga batzuk egiten ditu noizbehinka.
|
|
|
Jasotzaileak ezetzari eusten badio, funtzionario jarduleak jakitera emango dio ebazpenaren kopia edo zedula epaitegiko idazkaritzan
|
bere esku
geratzen dela; horrek komunikazioaren ondoreak izango ditu, eta hori guztia agerraraziko da eginbidean.
|
|
|
Txostengileak
|
bere esku
izango ditu auzi-paperak, epaia emateko edo intzidente nahiz errekurtsoen gaineko ebazpen-erabakia emateko; auzitegiko gainerako kideek edozein unetan azter ditzakete auzi-paperok.
|
|
|
2) Demandatu nahi den pertsonari egindako eskabidearen bidez, horrek
|
bere esku
duen gauza erakuts dezan, epaiketa gauza horri buruzkoa denean.
|
|
|
3) Bere burua jaraunsle, jaraunskide edo legatu-hartzailetzat duenak egindako eskaeraren bidez, jarauntsi edo legatuaren kausatzaileak azken-nahiaren egintza burutu eta egintza hori
|
bere esku
duenak halakoa erakuts dezan.
|
|
|
4) Bazkide edo erkide baten eskaeraren bidez, sozietate edo erkidegoaren agiri eta kontu guztiak erakuts daitezen; aurreko eskaera hori zuzenduko zaio sozietate nahiz erkidegoari, edo agiriok eta kontuok
|
bere esku
dituen bazkide nahiz jabekideari.
|
|
|
5) Bere burua kalteduntzat duenak egindako eskaeraren bidez, erantzukizun zibileko aseguruak estal dezakeennean, aseguru-kontratua
|
bere esku
due gertaera batek kalteak eragin dizkionak berori erakuts dezan.
|