|
2000
|
|
|
Eta jauregiaren aitzinaldeko planotik harat, bertzalde, bi lur eremu errektangular bereiz zitezkeen, elkarri zerraizkionak eta jauregiaren ataria osatzen zutenak: lehena, jauregiari atxekirik zegoena eta
|
bere
zabalean berrogei bat urrats izanen zituena, zelai bat zen, belarra ebakia zuena eta han eta hemen soilune batzuk zituena, hain baitzen oinezkoen oinek zein zaldizkoen zaldiek erabilia eta aurizkia; eta harrizko bideska batzuk zituen —hiru—, jauregiko ateetako aterabide zirenak, baita harrizko bertze bide bat ere, apur bat zabalagoa, jauregiaren aitzinaldeari paraleloki zerraiona, nondi... bertan, belardiak, ezpel hesiak eta loretokiak ikus zitezkeen, iduri geometrikoetan bilduak eta simetrikoki banatuak, frantses stilorik ortodoxoenean; eta erdigunean iturri eder hura zegoen, bi plater zituena, behekoa zabalagoa eta handiagoa, eta goikoa tipiagoa, biak ere emakumezko estatua batek loturik, erdiz erdi, kariatide baten eredurat; eta urzurrusta batek plater tipian goiti egiten zuen, eta gero beheiti, plater tipiaren beraren gainerat, nondik, gainezka egin ondoren, askarat erortzen baitzen, zirkular bat iduri.
|
|
|
Kandido geldirik zegoen. Zumearen ho  tsa
|
bere esku
zabalean lehertzen zeneko dardar laburra zuen bizitzaren seinale bakarra. Besterik ez.
|
|
2002
|
|
|
Hasteko eta behin, ikusi litzateke zer helburu dagoen une bakoitzean, eta helburu hori lortzeko jendea zer arau urratzeko prest dagoen. Euskal Herria,
|
bere
zabalean ulerturik, gizarte eta lurralde anitza da, eta subiranotasuna aipatzean helburu bat formulatzen da.
|
|
2003
|
|
|
2. Ezinbestekoa da aurreko erantzuna honekin lotzea, gaur egungo egoeraren ardura osoki UPNri egoztea errazegi hartzen den jarrera baita gure artean, komunitate euskaldunarekiko autokritika garai goxoagoetarako utziz. Izanere, azkeneko erasoaldiak zer edo zer agerian utzi badu, euskalgintzaren,
|
bere
zabalenean, eta komunitate euskaldunaren ahulezia nabarmena izan da. Luze eztabaidatzen ahal da ahulezia horren benetako neurriaz eta horren zergatiaz, baina erasoaldiari aurre egiteko dagoen ezintasuna ezkutatzeak ez du egoeraren azterketan lagunduko.
|
|
2005
|
|
|
Ohe ondoko mahaitxo batean xanpaina ikusi du, izotzez betea begitandu zaion zilarrezko ontzitik botilaren muturra agerian. Ohea
|
bera
zabal zabala, zeta morezko tapaki batek estalia; mutur bakoitzean zur landu argizko zutabeak altxatzen dira, hauetan biltzen direlarik goitik datozen gortina gardenak. Hara jo du zuzen zuzen, baina gero aurreko egongela txikira itzuli da:
|
|
2007
|
|
|
Berak ez zidan erantzun: buelta eman,
|
bere bizkar
zabala erakutsi eta ez zidan astebetez hitzik zuzendu. Astebetez.
|
|
|
Émilek mutiko gaztearen soinburuak tinkatu zituen
|
bere esku
zabalen artean erranez:
|
|
2008
|
|
|
ideien historia, abertzaletasunarena, folklore ikerketena, euskal literaturarena, musikagintzarena, euskal kazetaritzarena, euskal filologiarena, hezkuntzarena, Euskaltzaindiarena? Azkuek,
|
bere
zabalean, auzi horiek guztiak, eta gehiago, ukitu zituen. Horregatik liburu honetan irakurle desberdinei interesatzeko gaiak azaldu dira.
|
|
2009
|
|
|
Ugartek, betiko ohiturari jarraituz, bertara iritsi eta
|
bere esku
zabalarekin igurtzi zuen Damaren metalezko azala. Gero atzerako bidea hartu genuen berriz, Narros aldera.
|
|
2010
|
|
|
Baina inork ezin dio leporatu aurpegia ez ematea edo ezkutatzea. Eta inork ezin du beti asmatu mundua,
|
bere
zabalean, hartzen denean jokalekutzat. Beste garai bateko idazle paradigmaren azken adibidea izan da, idazle modernoarena, hala esan nahi bada.
|
|
|
Bestelako instantziek eta bestelako kontsiderazioek dute horrelakoetan hitza, eta instantzia zein ikusmira horiei dagokie galdera horri baiezkoa ala ezezkoa ematea. Bestela esanik, gizarteak
|
bere
zabalean, eta herri gogoaren ordezkari demokratikoek bereziki, dute galdera pare horri erantzuteko ahalmena. Herri aginteek dute, konkretuki, azken hitza.
|
|
2012
|
|
|
Ohearen ertzean eseri da Josu, bere aurrean tente dagoen Aniaren zilborraren altueran geratu zaio aurpegia. Eta poliki hasi da Ania biluzten, agerian geratzen den azaletik
|
bere esku
zabalak pasatuz. Alkandora, bularretakoa, prakak jaitsi dizkio, eta, azkenik, kuleroak.
|
|
|
Emmak, isilik, gurpilei begiratzen zien jiratzen. Charlesek, eserlekuaren muturreko ertzean eserita, bi besoak aldebanaturik gidatzen zuen, eta zalditxoa trosta ibilian zihoan,
|
berarentzat
zabalegi ziren gurtagen artean. Hedeak lasa, gilborra jotzen zuten, izerdiz hanpatuz, eta boc aren atzealdean estekaturiko kaxak danbatako handi erregularrak ematen zituen gurtesiaren kontra.
|
|
|
Gure izatea hobeto ezagutzen dugu, gure inguruaren izenak eta izanak egokiago barneratzen ditugu eta horretaz kanpo ere, gauza gara egunero gure sentimenduak euskaraz kanporatzeko, gure lana euskaraz egiteko, gure laguntaldean euskaraz aritzeko? hitz batez esateko, geureago eta aldi
|
berean
zabalago eta irekiagoak izateko. Ikasi eta erabili, erabiliz ikasi, erabiltzeko ikasi...
|
|
|
Baina oso oker zeuden.
|
Berak
zabaletik hartzen zuen kontu hura, eta urteak zeramatzan kartutxoen kopuruak makillatzen. Haiek, eta beste kopuru guztiak, batez ere kaobarenak eta marfilarenak.
|
|
2013
|
|
|
Hala ere, zalantzek atzera eragin izan didate denbora batez, beldurrez ezen gure aitak bizitza osoan kontrario eduki gogo izan zuen edozeinekin ni ondo konpontzeak haren oroimenaren aurkako iraina iruditu lezakeen. Alabaina, hartua daukat erabakia jadaneko, zeren, Aste Santuan apaizgoa hartu nuelarik, zori ona izan baitut Lady Catherine De Bourgh Guztizko Andere Ohoretsuak, Sir Lewis De Bourgh zenaren alarguntsak, bere babesaren ohorea eman diezadan, bai eta,
|
bere esku
zabalaren eta ongiletasunaren poderioz, ni neu hemengo eliz barrutiko erretorego baliotsua betetzeko ni faboratu ere. Bertantxe, bada, egingo dut nire ahal guztia Lady Catherinerenganako esker oneko begiruneaz jarduteko, eta gertu egoteko betiere Ingalaterrako Elizak ezarritako errituo eta zeremoniak burutzeko.
|
|
|
Ildo hori,
|
bere
zabalean, kalitatearen gaia baino zedarrituagoa da, eta antolagarriagoa hezkuntzan. Horretarako oinarri batzuk jartzen hasiak dira.
|
|
2015
|
|
|
106 Injustua litzateke, haatik, periferiari ere erreparatu ziotela ahaztea: gaelikoz egindako poesia, Hegoameriketako literatura, Poloniako literatura... ahula izanik, ordura arte heteronomiatik (euskara, erlijioa, politika) edo subordinazioan ulertu izana zen maiz, eta Bainaren belaunaldikoak eta indar bereziz, Potten hasi ziren literatura
|
bere
zabalean aintzatzen. Nolabait, esan daiteke haiei esker euskal (literatura), (euskal) literatura bihurtu zela.
|
|
|
Orain baino lehen, mestizaiaren arazoa, moduren batean, 60ko azken urteetan edo 70.etan ibili zen estreinako aldiz gure artean, orduan Senghorren poesiaren eta, négritude, aren inguruan piztu ziren polemika batzuekin lotuta, zuzen oroitzen banaiz, poeta horien obrako mestizaia kulturala goratzen edo eztabaidatzen baitzen. Arazoa
|
bera
zabalagoa eta lehenagokoa zen. –Lirika beltzak?, Lehen Mundu Gerraren ostean, komunitate afro amerikarren ahozkotasuna eta sentimenduak, oihartzun biblikoak, jazzaren erritmo eta harmonia subtilak eta disonantziak, Harlemgo dialektoaren kolorearekin konbinatuz Ipar Amerikan loratu eta gero (McKay, Langston Hughes), bere produzio erdigunea Antilla frantsesetara pasa zuen Bigarren Mundu Gerraren inguruan eta ondorenean (Aimé Césaire martinikarra, Léon G. Damas Guaianakoa, etab.). Ingelesetik frantsesera pasa zen, beraz. Nicolas Guillén Kuban ahazten badugu?, eta New Yorketik Parisera, hemen (dik) Afrika frankofonora zabalduz, Léopold Sédar Senghorrekin bereziki, Parisen zegoen senegaldarra berau.
|
|
|
Euskaldunak aske izan ginen garai bakarrean Nafarroako bandera zuan gurea», eman dit errieta kuadrillako lagun batek. Ez diot erantzun baina etorri zait gaurkoz ikurriña dudala
|
bere
zabalean maiteago, baina agian ez litzatekeela kalteko izango guk ere bandera berri bat asmatuko bagenu independentziarako.
|
|
2016
|
|
|
Era
|
berean
Zabalgana gizarte etxea eraikitzeko lanak bukatzeko eta hura irekitzeko zenbatekoa 6 milioi eurotik gorakoa izango da. Garraio publikoaren arloan, Udalak Tuvisari sematen dion ekarpena ia milioi euro bat igoko da, autobusak berritzen jarraitzeko; horretaz gain, Gasteizko Udalak tranbia luzatzeko (1.139.625 euro) eta BRT ezartzeko (440.000 euro) partidak aurreikusi ditu.
|
|
|
▶ Gauza bera bularka igeri eginez: begirada zolara buruz, bi besoak aldi
|
berean
zabal saihetsera buruz izterretaraino, eta aitzinera ekar, urpean.
|
|
2017
|
|
|
Kafea hartzera liburutegira pasa gintezkeela adierazi zigun neskameak. Oso gela harkorra eta berotsua, baina aldi
|
berean
zabala eta argia. zuzendurik, udako arratsalde luzeetan hondoraino sartzen ziren eguzki izpiak eta agian horregatik izan zen Micaela eta bere lagunaren gogokoa, amaigabeko solasaldian, edo irakurketari emanak, gau-erdirainoko beilak igarotzeko.
|
|
|
Errealitateak Angelen bulegoko eserleku garesti horretan esertzen nau, berak leiho handitik at begiratzen duen bitartean.
|
Bere bizkar
zabalak ez dit bista gozatzen uzten.
|
|
|
Literaturan j arri dugu guk arreta,
|
bere
zabalean, eta itzulpenaren beraren markoan kokatudugu autoitzulpena. Tanqueiroren (1999) hitzak baliatuz, autoitzultzailea itzultzailepribilegiatua izan daiteke, baina itzultzaile nolanahi ere.
|
|
2018
|
|
|
Lagun batek dioen bezala, bertso munduak uste badu iraultzailea dela 2017an transexualitateaz kantatzea, mundu horrek arazo bat badu. Zorionez, bertso mundua (bertsolariak eta bertsozaleak),
|
bere
zabalean, aitzindaria da gogoeta sozialetan. Bertsozaleen zati handi bati heltzen zaizkio iritzi politiko eta sozial aurrerakoiak.
|
|
|
Orain baino lehen, mestizajearen arazoa, moduren batean, 60ko azken urteetan edo 70.etan ibili zen estreinako aldiz gure artean, orduan Senghorren poesiaren eta, négritude, aren inguruan piztu ziren polemika batzuekin lotuta, zuzen oroitzen banaiz, poeta horien obrako mestizaje kulturala goratzen edo eztabaidatzen baitzen. Arazoa
|
bera
zabalagoa eta lehenagokoa zen.
|
|
|
Liburuak idatziko ditut. Horixe ikusten dut une hartaz harantzago, desertu handi horretan, desertu horren mugetan azaltzen baitzait neure bizia
|
bere
zabalean.
|
|
|
Horiek izan ziren kontrabandistaren adioak.
|
Bere esku
zabalak enea tinkatu zuen eta, ginen gainetik abiada harturik, utzi berri genuen oihanera joan zen. Ia une berean, oinaztargiek, ostotsak jarraiki zitzaizkienek, bazterrak argitu zituzten eta haxelaria ikusi nuen, jadanik urrun, bere bizkar zabal eta adats luzearekin, ote eta txilar gainetik jauzika, Xangarin mugalariak egin zezakeen bezala.
|
|
|
Bere esku zabalak enea tinkatu zuen eta, ginen gainetik abiada harturik, utzi berri genuen oihanera joan zen. Ia une berean, oinaztargiek, ostotsak jarraiki zitzaizkienek, bazterrak argitu zituzten eta haxelaria ikusi nuen, jadanik urrun,
|
bere bizkar
zabal eta adats luzearekin, ote eta txilar gainetik jauzika, Xangarin mugalariak egin zezakeen bezala.
|
|
|
irabazleek aise eta azkar ematen zuten sosa. Boluntario inozo handi bat ikusten nuen,
|
bere bizkar
zabalak eta irri tontoarengatik ikusgarri zena. Inguruan bospasei lagun gazte zituen.
|
|
2019
|
|
|
Herri hezitzaileen filosofiaren barruan, hainbat neurri hartu dituzte herritar orok izan dezan proban parte hartzeko aukera: batetik, kronometroa kendu eta zozketa bidez banatuko dituzte sariak, lehiakortasunetik kooperaziora jauzi egiteko; bestetik, distantzia desberdineko ibilbideak prestatu dituzte kilometrokoa, 3,3 kilometrokoa eta 6,7 kilometrokoa, herritar denen parte hartzea sustatzeko; horrez gain, misto hitza
|
bere
zabalean hartuko dute generoaz harago, eta adin desberdineko bikoteek, adimen anitzeko bikoteek, ezaugarri fisiko desberdineko bikoteek eta abarrek egin ahal izango dute lasterka.
|
|
|
Gogortu zituen bere gorputzeko gihar guztiak, eta
|
bere bizkar
zabala astinduaz, laino bat bezala airean bota zuen bere gaineko elur txuria. Berehala ikusi ahal izan zuen egun berriaren argi dirdiratsua.
|
|
2020
|
|
|
Sandokan prest zegoen,
|
bere bizkar
zabalak berogailuaren hormatan tinkatuaz.
|
|
|
Martxoaren 8 batean auzoko manifestaziora jaisteko erabakia hartu duen gazte horretaraino, historian luzatzen den pertsona zenbatezinen itsaso eder eta mingarria. Ikus dezakezu ura
|
bere
zabalean, eta miretsi bere barea edo haserrea, irentsi ditzakezu ortzimugei buruzko kantu zatarrak bizitzako azken bazka balira bezala, eta hala ere jakin badakizu inork ikusi ezin duen paisaia harrigarri bat ezkutatzen dela itsasoaren hondoan, badakizu hor dagoela eta ezin duzula atzeman, eta hori bera ere bada itsasoa: nahiz eta hor dagoela jakin, ikusi ezin duzun guztia.
|
|
2021
|
|
|
42.6b Juntadura
|
bere
zabalean hartuta, dena den, honako hau esan daiteke: maila bereko unitateak elkartzen direla juntagailuen bitartez:
|
|
|
Beste paradoxa bat: osasun irizpideak erabili dira beti argudiotzat, baina bizitza
|
bere
zabalean hankaz gora jarri duen izurri batean. Ardura indibiduala ezin da inoiz gutxietsi edo zuritu, baina kutsatuta egoteak edo kontaktu izateak etxean hamar eguneko bakartzea eskatzen du, adibidez, eta ez da nolanahiko betebeharra; zama ekonomiko handia da sendi askorentzat, eta zaintza aldetik ere konpontzen aski zaila.
|
|
|
⣠Orduan, zaintzeko.
|
Bere
zabalean. â Gehiago ukitu nau jakiteak umeak eskolako komunetan sartzen direla elkar besarkatzera ezkutuan.
|
|
2022
|
|
|
«Txillardegirentzat euskararen aldeko gizarte zibila garrantzitsua izan zen, eta gizarte zibil euskaltzalearentzat ere ezinbestekoa izan da Txillardegi». Hain zuzen, gai horri, euskalgintzari, heldu dio aurkeztutako liburuetako batek;
|
bere
zabalean hartuta, betiere. Izan ere, Txillardegiren lana, funtsean, «ertz desberdinak ukitzen dituen euskalgintzako lan handi bat» dela uste du Alaitz Aizpuru Filosofian doktoreak eta testuen hautatzaileak.
|
|
|
«Txillardegirentzat euskararen aldeko gizarte zibila garrantzitsua izan zen, eta gizarte zibil euskaltzalearentzat ere ezinbestekoa izan da Txillardegi». Hain zuzen, gai horri, euskalgintzari, heldu dio aurkeztutako liburuetako batek;
|
bere
zabalean hartuta, betiere. Izan ere, Txillardegiren lana, funtsean, «ertz desberdinak ukitzen dituen euskalgintzako lan handi bat» dela uste du Alaitz Aizpuru Filosofian doktoreak eta testuen hautatzaileak.
|
|
|
Beste era batera esanda, amatasuna ez da era batekoa, forma anitzekoa baizik. Amatasun kontzeptua
|
bera
zabalegia da adiera bakarrarekin haren definizioa asegarria izateko. Hala, amatasunari buruz ari garenean, une bakoitzean zertaz ari garen zehaztea ezinbestekoa dela iruditzen zait, ama izatearen zein adarri buruz ari garen jakin ahal izateko.
|
|
|
Garrantzitsua izan da izurria
|
bere
zabalean begiratzea. Ana Galarragari ikasi diogu hitza:
|
|
2023
|
|
|
Autoreak antolatutako bi hezkuntza eredu bereizi zituen: alde batetik, hezkuntza formala, eskolakoa, bizitzako eremuetan eragin gutxiagoa duena, baina aldi
|
berean
zabalagoa, osoagoa eta segurua; eta, bestetik, hezkuntza asistematikoa (ez formala), eguneroko bizitzarekin lotura duena, ziurtasun gabekoa, sozializatzeko eremuetan ematen dena. Deweyek hezkuntza ez formalaren baitan hiru ideia azpimarratzen ditu:
|
|
|
indartzea.
|
Bere
zabalean. «Bigarren mailako herritarrik gabeko Euskal Herri batekin amesten duen oro» irudikatzen dute sarean:
|
|
|
Pena duzue legean ez delako aipatzen Euskal Herria
|
bere
zabalean. Euskal Herri osora begira ari zarete zuek.
|
|
|
Shakespearek ederki antzeman zion 4 sonetoan; naturak ez omen du herentziarik uzten, mailegatu baizik: " Naturak dio maileguz
|
beretik
zabal ematen bihotz zabalari". Naturak emandako edertasun fisikoaz ari da, baina esaldia orokortu liteke azken lorerik ñimiñoeneraino.
|
|
|
Eta berriro, gehiago! Eta
|
berak
zabal zabalik. Gehiago Terri!
|