|
2017
|
|
|
Nire ustez Kamerunen buruzagi izan zen frantsez Afrika Ekuador aldeko azken gobernadorea. Bazuen holako ospe itxura
|
bainan
ez zen harro. Beti apal, garbi, zuzen; adimentsua eta ardura urrikaltsuduna.
|
|
|
Ez nuelakoz uste boz bakarra nuela epaileen artean; banekien Georges Dreyfus ene erabakien alde jarriko zela eta taldeko beste epaileek berdin eginen zutela. Ene buruari galdegin banion zertarako ez naiz lehenago etorri, beste orduz bezala, elkarrekin ikus ditzagun gai minberenak, auzialdiaren aitzin
|
bainan
ez nuen denborarik galdu honekin. Ez nuen pentsatzen gure erabakiak hain ondorio latzik izango zuenik Ibarrategi gizartean galduko zela eta ez zela sekulan bere etxerat itzuliko, ihes babesa ukatzen ginuelarik gehienek hola egiten baitzuten eta orduan gogoan nuena ahalik eta erabaki zuzenena hartzea zen.
|
|
|
Ibarrategi jarri zen, eskuak mahainaren gainean pausatuak zirrarik erakutsi gabe. Berrogeitahamar urteko gizona zen, kostuma zahar gris batekin jantzia, higatua
|
bainan
dotorezia handiarekin ekartzen zuena, axolik gabe holako xehetasunetaz. Bilo kiskiratuek korona bezala buruan itzulia egiten zuten kopeta gora atxikiz.
|
|
2018
|
|
|
, 11:10. ", beheko bi galderekin funtsean ados nago,
|
bainan
Euskaltzaindiak zihurtatu luke, euskera arloko herri mugimendu, administrazio, eta euskal lurralde guztien partehartze orekatua. Bestalde euskeraren aurrera begirako erabilera eta lan mundura zabaltzearenaz aparte, erabilerari buruzko pare bat atalek, hildoak markatzea behar dutelakoan nago, nire inguruan behintzat:
|
|
|
|
bainan
ikaretan dago
|
|
|
Gizona beti bezala badoa obedienki eta hasten da, manua zuen bezala, zinta sedaren neurtzen zuhaitzaren inguruan,
|
bainan
azkeneko ingurua egin duen bezain sarri, horra nun suntsitzen zaizkon begi aintzinean bai zuhaitza eta bait zinta seda. Eta gizona hantxe gelditu zen, deusik ezin ikusiz eta ezin asmatuz, gogoetan jarria (Cerquand, 1986:
|
|
|
Zeren eta Saindiak emaiten duen uretik ez duzu botoilan ekartzen ahal, egun guztia otoitz eginik ere: han berean eskia pasatu eta zure buria pasa, oraino,
|
bainan
ez botoilean ekartzeko (Yvonne E.).
|
|
|
Denek emaiten zuten edo dirua edo zerbait uzten. Zonbait aldiz haurren arropak uzten zituzten han, ez sendatu ondoren
|
bainan
sendatu baino lehen, lehendabiziko aldian. Eskaintza egiteko egiten zuten, ene gostuko:
|
|
|
Ikusi dut haur bat senarra hemen bazen erranen zauzun holakorik ez dut naski behin ere ikusi:
|
bainan
dena, dena zakar: ez zin ixkilima buru baten pausa biderik garbirik.
|
|
|
Eta hola izan zen, medikiak eman zakon haurra... eta laguntza eta jin zen Harpeko Saindura;
|
bainan
beti oinez, mendiz mendi. Eta gure amaren etxera sartu zirelarik gizon hek abiatiak ziren denbora txarra ikusita, heen (haur neskatoen) biderat, xerka.
|
|
2019
|
|
|
|
bainan
eztarriz sano gabiltza
|
|
|
|
bainan
haren gainetik jauntzen eguzkia"
|
|
|
" Kantuaren, dantzaren eta poesiaren bidez Nafarroa euskalduna zela azaltzen dugu beldurrik gabe. Agian beste ikuspegirik badago han edo hor
|
bainan
aztarnak eta testigu asko hor ditugu gure begien aurrean horren frogatzeko. Mendeurren honetan eskaini nahi ditugu gure kanta eta dantzak gure arbaso miresgarrier.
|
|
|
57 Ortzadarrak zeruan arratsian denbora ona erakusten du;
|
bainan
ez dezazula sekulan zinez denbora izaratoari, ez eta brodal zalea gaizki bestituari.
|
|
|
mainuak hartu tzu
|
bainan
debalde
|
|
|
|
bainan
heriotz guziek ez dute erran nahi berdina.
|
|
|
Neke da
|
bainan
sekulako,
|
|
2020
|
|
|
Eta Kattalin, ostalertsa, auskalo nagusia, baina a ze jefa: " Politika egin behar dela nahi dut,
|
bainan
politika saltsa... Hanitzentzat saltsan artzea da politika egitea".
|
|
2021
|
|
|
jauregi zabal eder bat. Donianeko zelai guzia bixtan duke, hunek;
|
bainan
adinak bere baitan sartua iduri
|
|
|
gineraman joan behar harat,
|
bainan
ba burdin-bideaz; eta garalat jautsi orduko, Izpurako
|
|
|
meneko, jende xumeetarik ororen arabera,
|
bainan
emeki emeki aitzindarigorat helduak.
|
|
|
|
bainan
zilarrezkoak.
|
|
|
nahuzun bezain, kafea beroa da behar bezala,
|
bainan
kafe liparrik ez du gure kafeak: dena xikorea da
|
|
|
Ikusi ditugun plakañoen gainean, baditake,
|
bainan
mihian eta bihotzetan?...
|
|
|
Eite hanitz badu erreka hunek Agoitzekoarekin,
|
bainan
eitziar gehiago, eite baino. Meharrago
|
|
|
Bagoazi bethi,
|
bainan
ez xuxen xuxena: mendealerat buruz geramatzalarik bideak, eskuin,
|
|
|
Badira itxura guzietakoak, biribilik ez haatik bihi bat,
|
bainan
ba dena ozka, dena arrail, dena
|
|
|
harrien hilerri gogoetagarri batean;
|
bainan
iguzkiak argitzen du, berotzen, arintzen ere ba hilerri
|
|
|
gogorra, han hemenka eztiki urreztatuz lurrerat irintzen ari diren peña zurpailak;
|
bainan
gure buruen
|
|
|
zabal ideki hilerriaren erreka, burdin bideño bati zeiharrean leku egitea gatik,
|
bainan
are tinkiagotzeko
|
|
|
sahetsetako arkaitz osoki murritz eta gainetako munho bipilekin,
|
bainan
halarik ere ikusgarria gelditzen
|
|
|
aipatzeko gai litaken jauregirik ez dugu ikusten. Oro izan behar dira bizkitartean,
|
bainan
oro dudarik
|
|
|
dira ausarki ehun moldetarat, solas bera bethi haste. Tuta etzuen jo, ez, ene lagunak,
|
bainan
jo izan
|
|
|
gizon gaixtoen jauntzi ñabarra,
|
bainan
zer oinetako ederrak ez derabiltza, nolako plaka disdiranta ez
|
|
|
Zeiharkatuz bagoazi malda eztiari gora, noiz eguerdi alderat, noiz mendeal alderat,
|
bainan
|
|
|
jausten ere dira zonbait, ez bidearen erdirat,
|
bainan
ba arlako alderat. Jausteko4 eskualdeaz ez, beren
|
|
|
begitarte zimailaz ere ez,
|
bainan
garaitiko zer guziez Baigorritik etxerat itzultzen diren Bankar
|
|
|
daukat etzela iguzkiaren errai samurretarik arroltzeren idurirat osoki biribil eta leun jauzi pikorra,
|
bainan
|
|
|
Ez ditu haatik paretak xuri,
|
bainan
ba beltzaan, murritz eta bizkitartean leun, beheretik
|
|
|
ez baita hanbat ikusten Eskualerrian. Erromako eliza nausiarenaren aldean ttipia litake,
|
bainan
ez dugu
|
|
|
Aberaski egina da;
|
bainan
, estalgiaren nola atherbeen goratasuna desbardin duelakotz han hemenka,
|
|
|
berria da hura ere, dena leiho zelai alderat,
|
bainan
oso osoan harri pikatu gorratsez egina da, pareta
|
|
|
bagoazi, erran ditugun platana lerroak ezker utziz; ez ordean komentuko athe nausiari buruz,
|
bainan
|
|
|
bederen badituzkena,
|
bainan
gora baino puska batez hertsiago, ez hain barna ere aitzin gibel. Behere
|
|
|
garaitikoak adailuz dela du iduri,
|
bainan
zoin tinki ez josiak oraino elgarri adailuak, hoinbertze menderen buruan! Arku batzu derakuste, arkuen zango batetik bertzerako artean pareta askatzen delarik apur
|
|
|
hegiaren gainean xut, bronzazko bigarren gizairudi bat: Inazio berriz ere,
|
bainan
orai zaldizko aitzindari
|
|
|
haatik bronzaz,
|
bainan
ba xuri gorratsezko orhe gogor batez egina, ez baitzira guti harritzen, aldarteka
|
|
|
agerrerat. Gu hurbiltzearekin, bospasei ikusliarrek gogotik klaskarazten dute ponpako esku ziria,
|
bainan
|
|
|
Espainiako haundi maundiek Zarauzrat udako jitea laket zuten; frantsesek ere ba,
|
bainan
jende bier
|
|
|
Aditu zaituztet. Bi begiez behatu diozue orok itsasoari,
|
bainan
ez da zuetarik bat, ohartu denik
|
|
|
haratago gibelatzen,
|
bainan
bethi bere tokian halere eta bethi berdin eder; egunetik egunera
|
|
|
badarraikigu luzatuz,
|
bainan
zabaldu gabe hanbat, konkor berak erakusten dauzkigularik mendi-alde.
|
|
|
hiriarenzat naukan amodioa,
|
bainan
oraino tokiaren beraren alderakoa. Iduri zuen hunek ohantze bat
|
|
|
dituzte estali. Badela egoitza ederrik ez dut ukatuko,
|
bainan
arras gutiak dira begiarentzat bezala
|
|
|
da atzerritarra. Aberasten duke tokia,
|
bainan
ez hobetzen. Aberastasuna ez da aski, gizonaren ontzeko.
|
|
|
|
bainan
ez oro xede bereko.
|
|
|
Oinhaze hanitz gabatzen zuen ara hortaz,
|
bainan
zonbait egunendako baizik ez. Berriz agertzen
|
|
|
ari delarik bizkitartean,
|
bainan
jende beharrentzat bakarrik.
|
|
|
otoaren ganat. Ezagun du ba motorrak, nundik duen bere makurra, kasketarena ez badu;
|
bainan
ez
|
|
|
Urumea.
|
bainan
zeren gatik umea. Zoazi zu...
|
|
|
doaken ibaia begiak luzatzearekin ezker, huna bigarren aldikotz agertzen zaikula,
|
bainan
agertzen
|
|
|
noiz elgar ganatzera, noiz elgarretarik urruntzera,
|
bainan
bethi arte berarekin hek bat bertzetik, nahiz
|
|
|
tokiaren gainean,
|
bainan
begiak argirikako zoradura batekin eta irriñoa ezpainetan. Piko bat etzuten
|
|
|
Pindar eta gar ere, baditake;
|
bainan
erretzetik beiratu ninduten han berean aurkitu frantses
|
|
|
Gogoetatzen gitu ixiltasun horrek,
|
bainan
ez ohartuarena egiten dugu, lo ditazkelakoan orobat.
|
|
|
Xoko batean bada oraino erretaula ttipi bat osoki begikoa,
|
bainan
orhoitzaren horiek guziak
|
|
|
argitua da hau ere, ezin eztikiago. Xuriak ditu soailua, paretak, zola bera,
|
bainan
ez dute gisuaren xuria,
|
|
|
dagokitala ustez:
|
bainan
ikusten nuen baino gehiago ez dut aditzen, ez dut hautemaiten ere orai.
|
|
|
Ez dira baitezpada hain handi ez lodiak,
|
bainan
ba, altzeiru hutsak direlakotz, doidoi jasan ahalekoak.
|
|
|
gazteriari erakats zitzaten, ez bakarrik Elizaren erakaspenak,
|
bainan
oraino zuzenki eta ontsa bizitzeko
|
|
|
Ttipia da,
|
bainan
dena marbre xuriz apaindua, eta begikoa osoki. Bat batean paretan thindatu
|
|
|
planaderari so egoiteko tirriak erretzen gitu,
|
bainan
nola utz Loiola, eskerrak bihurtu gabe holako aroa
|
|
|
artean ohatzen dituen aldaretaraino,
|
bainan
egiaz arruntkiegi duela gapeluak hesten, arroltze kusku
|
|
|
Huts hutsa, latsaarri bat bezain berdina duela ez ginezoke uka,
|
bainan
ez diogu erantzuten
|
|
|
Noizbait ekartzen dauzkigu gure basoak, ur freskoz bethe garrafla batekin,
|
bainan
eskatu ginion
|
|
|
oraino hanbat arranguratzekorik;
|
bainan
gaiztoa delakotz bertzalde, da ezin jasana. Harrigarriak dira
|
|
|
Irabazten dute ba, nahi baduzu,
|
bainan
ez halako izigarririk. Frantsesa bainiz gisa batera, nola
|
|
|
Azpeitiako karrika iragan eta, hartzen dugu ezker;
|
bainan
, herriko etxetarik urrundu gabe, zubi
|
|
|
|
bainan
itsasotik lur hegi gorasko batek maldatua, agertzen zaiku haran bat ezin pollitagoa. Eguerdi
|
|
|
zainduz. Itsasotik beiratzen duen lur hegiak badu arteka bat, legartzaraino heltzen dena,
|
bainan
|
|
|
Bada, egun batez Euskaltzaindiak deitu zuen bere ganat idazle bikaina. Joan zen Agirre,
|
bainan
|
|
|
Ilhargirik ez da ezagun. Airea epel da,
|
bainan
izariz.
|
|
|
Bide puxka batean aitzinatzen gira,
|
bainan
geroago nekezago: aurrez aur, beren argi handiak
|
|
|
Hastapenean, otomobil ederren ikusteaz atsegin dugu,
|
bainan
laster akitzen gituzte: sobera
|
|
|
Eztitzen zaiku azkenean zirimola. Buztan, huna oraino oto batzu,
|
bainan
geroago argalagotuz
|
|
|
banintz? Jateko sala ezin argiago dugu, bere marbre xuriekin;
|
bainan
gu zazpiez bertzerik ez da nehor,
|
|
|
buruz lotzen dira gaixoak. Pekatzeko ziren nolazpait egungo erhokeriak;
|
bainan
, nork du zinez hoben?
|
|
|
Gogoa arindua, bazterrari so nago. Zerua bethi ilhun da,
|
bainan
izarrak argiago baizik ez. Noiz
|
|
|
Elektrikaz argitua, dena. Athe leihoak oro hetsiak,
|
bainan
nola ez margoztatuak oro,
|
|
|
Zirurikarik saminenean baderamagu guk ere azken patarra gaineraino;
|
bainan
, aitzindua
|
|
|
urrundanik ekarri ur eta elektrikari esker. Ez dezakegu uka badela aurrerapen asko,
|
bainan
ez baita
|
|
|
Zer toki ona, elgarrekin goxoki bazkariteko!
|
bainan
gazte andana bat buruz buru
|
|
|
Bagoazi, bagoazi bidez bide,
|
bainan
nihun itzalpe goxorik ez ezagun, han hemenka zuhatz argal
|
|
|
zertsu tenore den. Behakoa goiti, eskua ondotik atzemanka, ikherka...,
|
bainan
gathearen muthurra
|
|
|
Ikher berriz eta berriz,
|
bainan
debaldetan. Ni ene xokoan, barneak ordukotz erakitzen
|
|
|
ginuken gogotik, gure bidean izan balitz;
|
bainan
, Iruñako bertzaldean da aurkitzen Javier, urrunsko,
|
|
|
dutenak hartu zuen,
|
bainan
, nahi bazuen edo ez, nabartarrer utziz beren zuzenak. Geroztik hunat,
|
|
|
soldadoekin, hiriaren Espainiari kentzeko xedetan;
|
bainan
jin bidetik itzultzea behartu zitzaion, ederki
|
|
|
itsumenduz ezarri zuelarik Espainiako erregetzat bere aneia Joseph;
|
bainan
, xo! ez ditzagun hemen
|
|
|
beltz bat eskuan. Orozbat ohartzen gira badirela orai, laborari etxearen aitzinean, ez bat
|
bainan
hiru
|