|
2000
|
|
|
Uste dut Uztapide zela gustukoen
|
zenuen
bertsolaria. Nola gogoratzen duzu harekin egin zenuen lehen saioa?
|
|
|
Bertsotan ongi egitea ez da aski horrelakoetan. Komunikatzera iristeko entzulegoaren askotariko tenperatura hori oso ongi hartzen jakin behar du berea esan edo berea moldatu nahi
|
duen
bertsolariak.
|
|
|
Faboritoek ondo erantzun zuten, baina ez elkarri ez gainontzeko bertsolariek ez zieten lan erraza jarri. Unai Iturriaga aspaldiko partez punturik gehien
|
duten
bertsolari biek jokatzen duten azken txanpatik kanpo gelditu zen, baina beti asmatu barik ere, bertsoa ederto betetzeaz gain amaiera indartsurik ere eskaini zuen.
|
|
2001
|
|
|
Etziteken asmatu zorionez, ala mintzatu ziranak. Il ituan sagardotegiak baiña bizi
|
dituk
bertsolariak. (...)
|
|
2003
|
|
|
Ez luke hainbeste kantatu behar gizarte eta komunikabide arteko kontsentsutik esatea ongi ikusia den hori. Gizarteak begiratu pertsonal sinesgarriak behar ditu, eta uste
|
dut
bertsolariak hori eskaini behar lukeela. Ez naiz politikaz edo pentsamenduaren gai sakonez ari, edozeri buruz baizik, baita goizean kafea hartuz sentitzen den edozein txikikeriari buruz ere.
|
|
|
Uste
|
duzu
bertsolariek gaiei buruzko begirada pertsonal hori lantzen dutela?
|
|
|
Guk zerbait esan gura badugu, ezin dugu gai hori jartzeko zain egon. Dauden baliabideak erabilita lortu behar
|
du
bertsolariak nahi duena esatea. Lekuak badaude, eta lekurik ez dagoenen sortzeko ardura neurri handi batean norberarena da.
|
|
2005
|
|
|
Baina, nik uste, bertsolaritzak premia gehiago
|
duela
bertsolariek baino noizean behin horrelako astindua jasotzeko. Bertsolaritzaren gurpila ondo badoa ez du txapelketa beharrik, baina noizean behin jende berriari ateak irekitzeko aukera da txapelketa.
|
|
|
Ez zen egia, orain bezain motela nintzen garai hartan. Baina ez
|
zutela
bertsolaririk behar esan zuen abadeak. Aita Olaso, Alberto de Onaindia, Jose Antonio Agirreren idazkari ibili izan zena.
|
|
2006
|
|
|
Arestiri jaso nion nik nondik jo behar nuen. Etikaz harexek hitz egiten du, eztabaidak
|
ditu
bertsolariekin, eta oso garbi adierazten du zer den gure egitekoa. Niretzat oso inportantea izan da Aresti...
|
|
|
Oinak lurrean ditugula bizitzeko zoria
|
dugu
bertsolariok. Bertso bazkari eta afarietan, ingurukoa oro oso gertutik ezagutzeko parada izaten dugu.
|
|
2007
|
|
|
Festen egitaraua, gaztelera hutsean argitaratzen zen, noski. Zentsura zela eta, Xoxokan kantatu behar
|
zuten
bertsolariak ere, zein gairi buruz kantatuko zuten agertzen zen: “Los bersolaris Lasarte y Aguirre cantaran con el tema del porvenir de la zona rural y sobre la juventud actual con su vestimenta y presentación ”.
|
|
|
–Korrok egin zuen?. Portzierto, zergatik kantatu behar
|
dute
bertsolari guztiek Scooby Doo ren jabearen ahotsarekin? " Scooby Dooo, non hagooo?
|
|
2008
|
|
|
Hots, bakoitzak emaiten zuen orduan bertan asmatzen zuena edo aitzinetik moldatu zuena. Gaitzeko arrakasta
|
bazuten
bertsulariek denak jorratuz, hala nola hain famatua zen Oxalde batek bere garaian.
|
|
|
Eta, gainera? gainera, zer arraio, bera bertsolaria zen, eta bertsolariak onean eta txarrean behar
|
zuen
bertsolari, osaba Bixenteri behin entzun zionez! Pentsamendu gurutzatuak, elkarren aurka talka egiten zutenak, harik eta, segundoaren muga igaro gabe, indar bat beste indarrari gailendu zitzaion arte.
|
|
|
Txakur zaunken hotsetara, izeba Ursula irten zen leihora: Ursulak estimatzen zituen bai Kaxkagorri, langile fama
|
zuen
bertsolariak, tarteka bere ihesaldiak egiten bazituen ere?, baita haren bertsoak ere, eta horregatik edo, irri zabala egin zion gizonari.
|
|
|
Beharbada ezustekorik handiena Joxe Juan Zubieta “Etxabe” lesakarrak eman zuen, bere mailatik urrun ibili baitzen eta finalerako sailkatzeko aukerarik gabe gelditu baitzen. Momentuz, Erika Lagoma eta Xabier Legarreta dira finalean toki ziurtatuta
|
duten
bertsolari bakarrak.
|
|
|
Baina orain arte Aste Nagusiko bertso saioetan ibiltzeko aukerarik izan ez duenak
|
badu
bertsolari dotoreez gozatzeko abagunerik igandera arte.
|
|
|
Plazagizandre izateko, baina, lehen plazak behar
|
ditu
bertsolariak. Lehen plazak bertsolariaren esku zenbateraino dauden galdetuta, plazetarako lehen pauso horrek kolektibo batetik hasi behar duela irizten dio Agirrek:
|
|
|
Ahal baduzu ondo egin, gaizki ez, behintzat, eta jendearengana iristen baldin bazara, orain baino gehiago garai hartan, ahoz aho zabaltzen da. Hasierako aukera horiek aprobetxatzen jakin behar
|
du
bertsolariak?.
|
|
|
Beñardok, gainera, izeba Ursulak kontatzen zizkiòn istorioen eskutik, artzain xelebre hura hartu zuen heroitzat, eta ez zegoen heroi izaterik bere heroi ereduaren pausoei jarraitzen ez bazitzaien. Eta, gainera... gainera, zer arraio, bera bertsolaria zen, eta bertsolariak onean eta txarrean behar
|
zuen
bertsolari, osaba Bixenteri behin entzun zionez! Pentsamendu gurutzatuak, elkarren aurka talka egiten zutenak, harik eta, segundoaren muga igaro gabe, indar bat beste indarrari gailendu zitzaion arte.
|
|
|
Txakur zaunken hotsetara, izeba Ursula irten zen leihora: Ursulak estimatzen zituen bai Kaxkagorri –langile fama
|
zuen
bertsolariak, tarteka bere ihesaldiak egiten bazituen ere–, baita haren bertsoak ere, eta horregatik edo, irri zabala egin zion gizonari.
|
|
|
haur guztiek —neska zein mutiko— gizonezko bat imitatzen zuten; gehien gehienek purua pizteko imintzioa egiten zuten, hankak zabaldu eta eskuak atzean gurutzatzen zituzten, burua altxa eta ahots nasalarekin hasten ziren boz gora kantuan... " Egia da, ez
|
dut
bertsolaria ematen!", pentsatu nuen," eta eskerrak!".
|
|
2009
|
|
|
Sekula ahaztuko ez dudan usaina darion bigarren solairuko bulegoan, asto beltzarenak eta bi esaten dizkit kargudun batek. Besteak beste, profesional ona banintz nik neuk eten behar
|
nuela
bertsolari gazteen saioa. Kargudun horren gaineko karguek, berriz, ez zuten, antza, nire bertsioa entzun beharrik erabaki beharrekoak erabakitzeko.
|
|
|
Gero, segitu zuen: jendeak maite
|
zuen
bertsolari berri bat entzutea. Galderak ukaiten nintuen.
|
|
|
Joxe Agirre izango da txapela irabazleari jarriko dion pertsona. 80 urte
|
dituen
bertsolari azpeitiarra plazaz plaza dabil, oraindik, eta bi belaunaldiren arteko zubilana egin duen bertsolarietako bat da. Finalean kantatuko duten zortzi bertsolarirekin kantatu izan du askotan.
|
|
|
Lehen bertsoa mila esker Andoni/ polita izan da esanez amaitu zuen Sarasuak. Zuri ez zaizu ahaztuko/ ta niri ere ez erantzun zion Egañak, eta elkarrizketa amaitzeko bertsolaritzako kanpina beti irekita izango zuela esan zion aspaldian plazak alde batera utzita
|
dituen
bertsolariari.
|
|
|
120 lagun inguruk udaletxeko ganbara bete zuten, eta esan daiteke arrakastatsua gertatu zela Goizuetako saioa. Bertso dotoreenak hamarreko txikian eta zortziko txikian bota
|
zituzten
bertsolariek elkarrekin kantatu zituztenean. Orduan entzun zen txalo gehien.
|
|
|
Zenbat gogoeta egin nitzakeen gaur, 1948ko San Isidro jaietan, oso mutikoa nintzela, Aratz errekan lehenengoz ikusi
|
nuen
bertsolari maite maite hartaz! Baina eztarria estutzen zait eta begiak malkoz bustitzen orain Joxe Lizasoren irudia begien aurrera ekartzen dudanean.
|
|
|
–Bertsolariok erlojuarekin dugun harremana oso berezia eta garrantzitsua da?. Denboraren kontrako borroka
|
dute
bertsolariek. Segundoek ezin dute debalde ihes egin.
|
|
|
2007an Gipuzkoako Txapelketako finalaurrekoetan aritu zen. Lehenbiziko aldia
|
du
Bertsolari Txapelketa Nagusian.
|
|
|
Zazpigarren egin zuen final laurdenetako sailkapenean, Bilboko kanporaketan lortutako 639,5 puntuekin. Lehenbiziko aldia
|
du
Bertsolari Txapelketa Nagusian. Nafarroako txapeldunordea da gaur egun.
|
|
2010
|
|
|
Horrenbestez, Bizkaiko bertsolaritzaren plaza inoizko irekien egongo da. Sekula txapela jantzi ez
|
duen
bertsolari bat aterako da garaile, bai ala bai. Kinielak askotarikoak dira.
|
|
|
Barakaldoko BECen
|
dute
bertsolariek gaur, 17:30ean, finaleko hitzordua. Durangaldeko hiru ordezkari izango ditugu bertan.
|
|
|
Barakaldoko BECen
|
dute
bertsolariek gaur, 17:30ean, finaleko hitzordua. Durangaldeko hiru ordezkari izango ditugu bertan.
|
|
|
Hitzordua arratsaldeko 19:30ean da aperitifarekin eta ondoren 20:00etatik aurrera hasiko da bertso afaria. Txartelek 17 euro balio dute.Kantatuko
|
duten
bertsolariak esan bezala Ane Labaka, Maiana Hirigoien, Izar Mendiguren, Eneritz Arzallus, Ximun Cazaubon eta Aimar Karrika izango dira, gai emailea Joanes Etxebarria eta epai mahaian Eneko Bidegain, Beñat Soule eta Joakin Arregi eseriko dira.
|
|
|
Gaztelumendi Odon Elorza izan zen, Alaia Martin Aitor Etxeberria Oiartzungo alkatea, Iñaki Zelaia, Marian Beitialarrangoitia Hernanikoa, Josu Oiartzabak Usurbilen bizi denez, Xabier Mikel Rekondo eta Iñaki Gurrutxaga Jon Redondo Orioko alkatea. Ez zen jende asko bildu Zubietan eraiki nahi duten Erraustegiaren aurka dauden plataformek antolatutako saioan baina Kultur Etxean elkartu ziren 60 lagun inguruk ondo pasa
|
zuten
bertsolarien ateraldiekin. Denetariko gaiak izan ziren baina bizpahiru aldiz kantatu behar izan zuten zaborraren inguruan.
|
|
|
Odei agertu zen Sustraien aurrean Ametsekin aritzeko. Hauek dira xapelketa bateko sorpresak, bainan, leku hori merezi
|
zuen
bertsolari gazteak eta bere lekua hor zeukala ere biziki ongi erakutsi zuen. Lehen ofizioa pasa eta, etorri zen kartzelako lana.
|
|
|
Hegoaldean lekua ukaiteko funtsezkoa da. Baina, ez baldin
|
baduzu
bertsulari izan nahi edo Iparraldean bakarrik, ez da beharrezkoa.
|
|
|
Ama gutxiago aipatzen dizute, baina izango zuen bada eraginik zure bertsozaletasunean.Bai, hain zuzen, Maddalen Arzallusek eta biok egin genien horrelako omenaldi txiki bat bertsolarion amei. Batez ere, Maddalenen kasuan eta nirean ezagunak egin ginelako berak aita eta neba
|
dituelako
bertsolariak, eta nik ere aita; baina amak ere hor daude. Ama da beti lo egin ezinik egoten dena kanpoan gaudenean, amak ematen dizkigu aholkurik onenak...
|
|
|
Hasieratik bete betean asmatu dau Basarrik. Aitzoleknahi
|
zukeen
bertsolari eredugarri hura begien aurrean zeukan:
|
|
|
–Eta bazuen arreba bat, Mari, hau ez zen plazetan ibiltzen, baina etxean anaiarekin aritzeko balio zuen? 28 Mattin Treku bertsolariak dioskunez, Matxinen alaba bat ere trebea omen zen bertsotan: . Alaba ere ba omen
|
zuen
bertsularia harek.
|
|
2011
|
|
|
Kanporaketan hiru" beterano" Nahikari Gabilondo, Beñat Lizaso eta hiruok, eta beste hiru gazte zaudete, Beñat Iguaran, Adur Gorostidi eta Iban Urdangarin, nolako taldea da? Estilo antzekoa
|
duten
bertsolariak ote garen sentipena daukat, nik ezagutzen ditudanak behintzat. Ez dira bertsolari oso poetikoak, oso literarioak, nire tankerako bertsolariak baizik eta hor ondo kokatzen dut nire burua.
|
|
2012
|
|
|
Hori ere egia da. Hirurok pertsona moduan diferenteak ginen, eta uste
|
dut
bertsolari moduan ere diferenteak ginela oso. Bertsolaritzaren beste gauza polit bat da hori.
|
|
|
Eta hori eskatzen dio entzuleak. Herri baten aurrean bertsolariak bere irudi bat ematen du, eta herri batek plaza batzuk ematen baldin badizkio bertsolari horri irudi hori gustatu zaiolako ematen dizkio; hara joaten den bakoitzean, herri horrek nahi
|
du
bertsolari horrek hortik ematea. Ez da berdin gauza bera nik esan edo Joxe Agirrek esan; edo beste bertsolari batek esan.
|
|
|
Neurozientzia kognitiboaren barruan, ohikoak dira jarduera jakin batean trebezia maila desberdinak dituzten taldeak alderatzea. Kasu honetan, bertsoak sortzen espezialistak diren pertsonak (bertsolariak), sorkuntza mota horretan trebatzen ari direnak (bertso eskoletako ikasleak), eta bertsotan egiten ez dutenak alderatuko ditugu, ikusteko zer berezitasun
|
duten
bertsolariek besteekiko.
|
|
|
–Nahiago
|
ditut
bertsolariak...
|
|
2013
|
|
|
Lagunartean etxean bezala aritzen zen, lasai eta trebe. Horretaz gainera, beste eragozpen bat zeukan jendaurrean kantatzeko, oso ahots apal eta hilekoa zen, Zapiraindar guztiak bezala (Ataño 1979: 80) 41 Mende hasieran, gaurko aurrerapen teknologikorik ez eta, herrietako plazetan bertsogintzan aritzeko eztarri onak behar
|
zituzten
bertsolariek.
|
|
|
Ez da gutxi!». Gasteizko euskalgintza eta bertsogintzari buruz ere iritzi baikorra
|
du
bertsolariak; hain zuzen ere, ate berriak irekitzen ari omen zaizkie hauei ere: «Azken urteotan bakoitza bere mundutxoan ibili ote garen irudipena daukat, eta norabidea egunerokoak markatu digu, nik uste, eta, orain urtebetetze ospakizunetan gaudela aprobetxatuz, badugu norabidea hautatu eta elkarrekin indarra egiteko».
|
|
|
«Bizitza izango dute/ noski, buruz buru/ beste guztiok ere/ hala izan dugu». Puntukakoa
|
dute
bertsolariek fase honetako beste lanetako bat. Iturriagak artez osatu zuen ariketa, Sotok zenbaitetan umore bila atakan jarri arren.
|
|
|
Bertsogintza modernoa ez zuen aukerarik izan asko ezagutzeko 1976an hil baitzen, baina ez dakit oso gustuko izango ote zuen, jakina, eskubide guztia zuen gustuko ez izateko?. Behin, 1976an edo, hil zen urtean segur aski, hitzaurrean ez da izendatzen urtea, baina esaten du gehiago ez
|
zituela
bertsolariak entzungo?, Oiartzunen bertsolariak entzuten izan omen ziren biak ala biak, eta bertso saioaren ondotik etxera bueltan, horrela aitortu omen zion Arruek: –Gaurko bertsolaritzak artifizialkeriz kutsatzeko arriskua du?.
|
|
|
Dena dela, ikerketa honen arabera, gutxiago dira bertsozale sutsuak. Hain zuzen ere, Euskal Herriko biztanleria elebidunaren %8, 1ak
|
du
bertsolariak entzuteko ohitura; hau da, 54.000 pertsona (bertso emanaldietara joan dira azken hiruhilekoan). Inkesta horren arabera, bertsolariak entzutera joaten direnen artean, %24, 4 hiru edo lau alditan edo gehiagotan joan da azken hiruhilabetekoan bertsolariak entzutera.
|
|
|
Beraz, bertsozale sutsuak edo nahi
|
baduzue
bertsolariak entzuteko ohitura dutenak 54.000tik 88.000rako tartean egongo lirateke. Biztanleria euskaldunaren %8 eta %15 artean.
|
|
|
Euskaltzaindiarekin eskuzabaltasun handiz jokatu zuen Joakinek, Sendoako bere artxiboan
|
zituen
bertsolari zaharren milaka argazki bere esku jarri zituen duela urte batzuk, edo eta Auspoa sail osoa Koldo Mitxelenarekin batean Interneten jartzeko baimena eman, A. Zavalarengandik hartu zuen erabilpen zuzenaren kontsigna beste baldintzarik gabe.
|
|
2014
|
|
|
2012an abian jarritako lehiaketaren emaitza" oso ona" izan zela ebatzita, aurten ere esperientzia errepikatzea erabaki dute. Bardoak en bitartez bestelako txapelketetan parte hartzen ez
|
duten
bertsolariek parte hartzea lortu dute, batez ere. Tamaina txikiko bertso saioak izaten dira, Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa Nagusiko tentsio unerik gabekoak.
|
|
|
Nik penstatzen
|
dut
bertsolaria... [irriak], bueno berts... bertsotan nabilen.. e... nabilelako edo nabilenetik, bueno gero, txikia nintzen lehen, baino, e... ekarri didala hori... pentsatzeko gogoa eta, igual hori, pues, gaztaroan aurrera joan ahala, ba...
|
|
|
Alegia, orain ez bezala, oso talde trinkoa osatzen zuten, ikuspegi, balio eta erreferentzia beretsuei atxikita. Hori dela eta esan ohi
|
dute
bertsolariek" Frankoren garaian errazago eta erosoago zela bertsotan jardutea". Entzuleriaren handi txikia.
|
|
|
Kazetariak hau esan zion jarraian: . Ikusleak
|
baditu
bertsolari begikoak, baina ez da pozten besteak kanporatzen direnean?.
|
|
|
Hainbat egilek azpimarratzen dutenez (White, 2001; Foyle, 2007; Laborde, 2011), bertsozaleek ezinbesteko protagonismoa
|
dute
bertsolarien performancean8.Whiteren hitzek ezin hobeto laburbiltzen dute ideia hori (White, 2001: 12):
|
|
|
Gorputza, nonbait, errefusatuageratzen da. Ez du ematen garrantzi berezirik
|
duenik
bertsolariaren jardunbidean.
|
|
|
Aurreko bi puntuetannabarmendu den bezala, berdintasunari dagokionez, argi dago bertsolaritzakbere mugak erakutsi dituela historian zehar kultur eta identitate adierazle gisa.Bertsolaritzaren eta gizartearen artean elkar eragite zuzena dagoela nabaria da: bere gizartearen fruitua da berau; baina modu berean bertsolaritzak badu gaitasunabere testuinguruan eragiteko. Hainbat egilek azpimarratzen dutenez, bertsozaleekezinbesteko protagonismoa
|
dute
bertsolarien performancean.va Linda White renhitzek ezin hobeto laburbiltzen dute ideia hori (White, 2001: 12):
|
|
|
Bertan Xabier Amuriza azaltzen da protagonista gisa, 1980ko Euskal Herriko Txapelketankantatutako bertso baten egituratze prozesua azalduz. Momentu horretako bere barne pentsamenduaazaltzen
|
du
bertsolariak dokumentalean, eta bertan, une horretan publikoarekin zuen «elkarrizketa»edota loturaren eragina argi ikusten da.
|
|
|
Iparraldeko bertsolari gazteekin hobeki ageri da aspektu hori orain, zahartzen direlako poxi bat, Amets edo Sustrairi prestigioari lotua zaie. Baina onartu behar
|
du
bertsolariak kargu hartzean betekizun hori ere egiten duela bere. Berriz jiten zait gogora Angel Aitzibururen jujearen funtzioa.
|
|
|
Berriz jiten zait gogora Angel Aitzibururen jujearen funtzioa. Birjinantok zion kasu eman behar
|
zuela
bertsolariak plazan justu izatean, ez irri eginarazteko jende kategoria batzuk bakarrik sobera lardaskatuz. Zitatzen du buhameen kontra gauzak erran zituen bertsolariarena.
|
|
|
Ez da egokia. Jantzia behar
|
du
bertsolariak ere eta xamarra ez da hain itsusia, gainera orain ez delako egun guziko jantzia. Villar-en" Antzerkian jantziak frailea egiten du" esapideak funtzionatuko du hobeki.
|
|
|
Lehen urratsa ez baitu egin. Edozein izanik ere desmartxari emanen diogun forma berria, santibatekariek lagundurik jendeengana jo behar
|
du
bertsolariak, horren sostengatzera jin daitezen erreferaz, ezen jendearen biltzeko onartua izan behar baitu bertsolari gisa. Orain bertso eskolek betetzen dute funtzio hori.
|
|
|
Lehen urratsa ez baitu egin. Edozein izanik ere desmartxari emanen diogun forma berria, santibatekariek lagundurik jendeengana jo behar du bertsolariak, horren sostengatzera jin daitezen erreferaz, ezen jendearen biltzeko onartua izan behar
|
baitu
bertsolari gisa. Orain bertso eskolek betetzen dute funtzio hori.
|
|
|
Gizon argi batek hor ez du hauturik, onartzea baizik. Ez
|
du
bertsolariak, libertimenduetako Xalbadorren anaia bixki hark, beste hauturik Uztapiderekin aritzea baino eta denbora berean izpiritu txarra duen batek aise ulertuko du epai mahaiak ez duela deus epaitzen hortik hara. Egiten ahal duten minimoa dela Uztapide txapeldun ezartzea.
|
|
|
Irudi hurbilketa argia bada. Telebistan segitzen dute, hiriko auzo batean dabil kamara, gazte batzuk ari dira karrikan eskutik lotuak (lip dub da hau?), loditasun ezberdinetako sokak estekatzen dira Sinets dezagun beren belaunaldiko look fabrikatua
|
duten
bertsolari post nerabeak Txirritaren tradiziotik direla bertsolari?
|
|
|
Honen euskara maila ez da arrazoitzat hartzen ahal. Badago haatik nazionala den gauza, probintzia guzietan, arestiko argazkietako jendeek bezainbat maite
|
genituela
bertsolariak baina testuinguru ezberdinetan ateratzen genituela. Besterik ezean forofismo bat nahi izan delako sortu, edo sortu zaigulako eta epaimahaikideak ezarri pulpitu baten gibelean atzo zentsuratzeko, orain, hondarrean, partida bat bederen irabaz dezagun artetan.
|
|
|
Bertsolaria juje bazen nola epaitzen ahal du beste batek? Larderia beti
|
badute
bertsolariek, Amets batek bere diskrezio naturalean anitz badauka, nor atrebituko da hari erratea bertsoa ez dela hain on. Nork ezagutzen du bertsolaritza bertsolariek baino hobeki, errateko zer balio duten bertsoek?
|
|
|
Konbentzi gaitzate. Minuta guztiz min egiten digun hortaz nahi
|
ditugu
bertsolariak entzun. Bertsoek zati gaitzaten arriskua onartuz.
|
|
|
bertsolaritzak bizi ukan duen transmisio aldaketarekin, beste gauza bat gertatzen zaie ditxoei ondorioz. Lehen, errimak ez ziren hain arautuak, ointegiak ez zituzten ikasten bertsolarigaiek eta errima komunez aparte, batzuetan lagunak bat ebasten bazuen, edo ez bazen heldu eta zerbait erran behar... gertatzen zen gaia uzten zela eta zer nahi erraten zela errimarengatik eta holako kaosa sortzen zela plazan, xilarra baitzen gai gisa ondotik kantatu behar
|
zuten
bertsolarientzat. Sorpresak, gertakariak gehiago ziren lehengo libertimenduetan, memento arraro horietaz kondatuko dute hauek edo haiek nasai baina gehienetan prestaketa eskasez zozokeriak egiten ziren plazan, geretarik gabe zebilen aktoreak edaten zuen kuraia emateko eta. astakeria auhendagarriak eskaintzen.
|
|
|
Hau kontatzen dut, sarri lotuko bainatzaio" bertsozaleak sortu behar dira" ideiari. Txapelketen ondotiko lema
|
baitute
bertsolari promozionatuek. Uste dut jendeen arteko berina hori badela oraino.
|
|
|
Baginakien gure arbasoak euskaldunak zirela. Baionan, erran zioten gure deitura bera
|
zuen
bertsulari ospetsu bat izan zela XIX. mendean. Ez ginuen pentsatu orduan gu zazpi anai arrebak haren seme baten ondokoak ginela.
|
|
|
Lur Renteria, Maddalen Arzallus, Maddi Sarasua eta Miren Artetxe andereetan, Battitt Crouspeyre eta Xumai Murua gizonetan. Hor guretzat izanen dugu parada hauta berriari behako bat emaiteko eta Euskaldunek hoin maite
|
ditugun
bertsularien entzuteko. Beraz, denak gomit gira.
|
|
2015
|
|
|
" Mandubiko erromeriatik neska batzuk ezagutzen genituen, eta beste erreferentziarik gabe hartu genuen bidea. Joxe Lizaso
|
genuen
bertsolari: ona zen gero!
|
|
|
Nik beti galdera bera neukan: hainbat jendek gogoko
|
dituen
bertsolariek zergatik ez dute luzitzen txapelketan. Nondik dator eten hori?
|
|
|
Era bertsuan mintzo zen gaiaz Agirre ere: “Uste dut zure gorputzaren kontrola eta zure gorputzaren barrutik doazen zirkuitulabur horiek denak kontrolatzea ezinbestekoa
|
duela
bertsolari batek. Berak izan behar du bere gorputzaren eta bere buruaren jabe”.
|
|
|
Uste dut oso oso erabaki kontzientea egin dutela”, jarraituko zuen. “Uste
|
dut
bertsolari batzuk liberatu egin direla eurek sentitzen dutena adierazi dezaketela ikusi dutenean”, biribilduko zuen Vazquezek. Emakumezkoetan, berriz, alderantzizko joera ikusi du Agirrek:
|
|
|
Emozioak plazaratzeak gatazkak sortzen dizkie bertsolariei. “Nik uste
|
dut
bertsolariak beti ari direla borrokan euren buruekin. Ez da batere erraza eremu publikoan protagonista izatea.
|
|
|
70eko hamarkadaren erdian, ia dena ezinezkoa zenean, Guardia Zibilaren kuartelera eraman gintuztenean Felipe eta biok, bera 17 urteko mutikoa eta ni 16koa, kontatu dizuet, leku apur bat pribilegiatuan kantatu nahi
|
zuen
bertsolariak astebete lehenago entregatu behar zituen inprobisatu beharreko bertsoak, itzulpenarekin eta kopiekin.
|
|
|
Mixelek erran bezala
|
zuen
pertsulari izaitea Ofizioa Xalbador zenak, zer ofizio maitea! Pentsamendua untsa pizatuz, hitz neurtuz erraitea Denek dakigu harrigarria zuen berezko jitea Arraro baita hain mail gorako dohainaren ukaitea.
|
|
|
Araoatik Peru Abarrategi, Nafarroatik Maddalen Lopez, Bizkaitik Txaber Altube, Gipuzkoatik Maider Arregi eta Lapurditik Kerman Díaz, Nahia Sasco, Lur Renteria eta Aitor Servier. Aldi huntan, haatik, ez da epaimahairik izanen bainan publikoak
|
ditu
bertsulariak sariztatuko, eta ez da xapeldun bakarra izendatua izanen, bertsulari bakoitzaren ezaugarriak eta ahalak goraipatzea baita helburu (bozkatuko dira saio gustukoena, umoretsuena, sakonena eta abar). Ainhoa Sarasua izanen da aurkezle.
|
|
2016
|
|
|
aldizkaririk ez ateratzea erabaki bagenuen ere, ni konbentzitu ninduen Basarriren etxera joan eta lehen aldizkari hartarako elkarrizketa bat egin niezaion. Eta beti eskertuko diot Joxani aukera eman izana, ordura arte ez bezalako hurbiltasunetik ezagutu ahal izan bainuen laurogei urteak urruti ez
|
zituen
bertsolari handia. Haren langela; haren idazmakina; gordean zeukan bertso sorta bat…
|
|
|
MEMENTOKO GERTAERAK baliatu behar
|
ditu
bertsolariak. Espero ez diren gauzak
|
|
|
Plazak utzi zenituela hemezortzi urte dira; dena den, beste gauza batzuen artean, bertsolari gisa aurkezten duzu zure burua. Noiz, nola, non bizi du bertsoa plazak, bai kanturako, bai entzule modura, utziak
|
dituen
bertsolariak? 1982an Eskolarteko Txapelketa irabazteko zoria izan nuen, eta berehala hasi nintzen bertsolari sentitzen: “Nik bertsolari izan nahi diat”.
|
|
2017
|
|
|
Bitxikeria bat: arratsaldeko lehen lana, ofizioka jardutea
|
zuten
bertsolariek, hamarreko moldean… baina bikote bakoitzak aukeratzen zuen hamarreko handian edo txikian aritu. Ofizioko beste lan batean, Iparragirre abila dela doinuan aritu behar zuten nahitaez.
|
|
|
Zuek, Errenterian Xenpelarren busto bat egitea bururatu balitzaizue, ez
|
zenuten
bertsolariaren argazkirik.
|
|
|
Eta nik uste dut sortzaile onak transmititzen duela bizitza esperientzia bat, eta hori sentitzeko eta transmititzeko gaitasuna horretan datzala, eta ez sortzaile izatean. Eta nik uste
|
dut
bertsolarientzat ere berdin dela, eta gertatzen dela ezta. Hori ez daukazunean simulatu egin behar duzu ezta, sentipenak simulatu, arrazoiak simulatu, eh hori da nik pixka bat amesten dudan bertsolaritza.
|
|
|
Nik uste
|
dut
bertsolari munduan badaudela bi gauza.
|
|
|
bada), denbora tarte laburra
|
du
bertsolariak bertsoa
|
|
|
MEMENTOKO GERTAERAK baliatu behar
|
ditu
bertsolariak. Espero ez diren gauzak ere gertatzen zaizkie bertsolariei kantuan ari diren unean.
|
|
|
Eta bertsolari ugari bere lekua egin nahian! Atera dira zenbait Beñat Gaztelumendi eta Alaia Martin, adibidez, baina ibilbide luzea
|
duten
bertsolariak dira biak ere, 30 urte laster beteko dituzte.
|
|
|
Ziria pauso bat urrunago helduko da" She lovesyou" kantuarekin. Abestiaren leloa" Ze ingoiu yeah, yeah, yeah" bihurtuta, plazetatik jubilatu nahi ez
|
duten
bertsolari zaharren ahots bihurtuko dira Barandiaran eta Gurrutxaga:
|
|
|
Doinu modernoekin harreman zuzena izan zuen arren, Nemesio Etxanizek ez
|
zituen
bertsolariak xaxatu aire haiekin esperimenta zezaten. Halakorik egin balu, zorotzat joko zukeen inork baino lehen Basarri adiskideak berak.
|
|
|
Euskaldun bizardunek eta aingerutxoek jota, gitarrak protagonismoa hartu zuen Anoetako pilotalekuan lau bertsok irauten duten denbora tarte txikian. Bost urte lehenagoko finalean ez bezala, ez
|
dituzte
bertsolariak antzina, danbolina eta mina errimatzen jarri. Neurri batean, kanpoan zebilenari kantatu zioten bertsolariek, munduari.
|
|
|
Au da bukatzeko esan nai nukena: aparteko askak bear
|
dituztela
bertsolariak eta abeslariak. Oso senidetasun gutxi dutela bien artean".
|
|
|
Egileak denbora har dezake lanketarako, eta nahi beste landu ditzake abestiaren entzuketa bakoitzean ugaritu daitezkeen ñabardurak eta aukera diferenteak. Bestalde, bat bateko bertsoan ez bezala, hitzen musikaltasuna eta sonoritatea bereziki zaintzeko aukera
|
du
bertsolariak, hizkuntza musika tresnatzat hartuta.
|
|
2018
|
|
|
Artetxe: " Ekartzen ahal
|
du
bertsolariak lasaiago izatea. Oholtza batetik publikoaren urruntasunera, pentsatzen dut urduritasuna gehitzen duela.
|