|
2006
|
|
|
Arestiri jaso nion nik nondik jo behar nuen. Etikaz harexek hitz egiten du, eztabaidak
|
ditu
bertsolariekin, eta oso garbi adierazten du zer den gure egitekoa. Niretzat oso inportantea izan da Aresti...
|
|
2008
|
|
|
Plazagizandre izateko, baina, lehen plazak behar
|
ditu
bertsolariak. Lehen plazak bertsolariaren esku zenbateraino dauden galdetuta, plazetarako lehen pauso horrek kolektibo batetik hasi behar duela irizten dio Agirrek:
|
|
2009
|
|
|
Saioa Alkaiza iruindarrak eta Garaxi Taberna beratarrak. Kontrako muturrean dago Bittor Elizagoien, aurtengoarekin 30 Txapelketa jarraian egingo
|
ditu
bertsolari baztandarrak. Beste aldetik, atsedenaldia hartu ostean beste bi bertsolari arituko dira berriro:
|
|
|
polita, merkea eta ona. Euskal Herriko ekonomia kulturalak erraz digeritzen
|
ditu
bertsolari biko bertso saioak. Muntaia askorik gabeko iraupen luzeko jarduera kulturala da bertsogintza.
|
|
2014
|
|
|
Doinuak aukeratu, errimak landu, gaurkotasun gaiak jorratu, etxeko lan ugari egiten
|
ditu
bertsolariak txapelketa garaian. Bitartean, bere plazetako jardunarekin jarraitzea da ohikoena, eta gehienen ustetan" ona" da hori" eskarmentua" irabazteko.
|
|
|
dutxetatik begiratzenzaienean, adibidez. Batzuetan, gaiak berak lerratzen
|
ditu
bertsolariak botere harremandesorekaturantz, besteetan, gaiaren «laguntza»rik gabe egiten dugu dominaziorakoedo/ eta subordinaziorako bidea.
|
|
|
Etxamendik kantuz aritzeko molde oso berezia du. Etenak ez
|
ditu
bertsolariek bezala mekanikoki markatzen txapelketan bertso perfektuaren egiteko. Hatsankatu bezala ari da, hasperenka.
|
|
2015
|
|
|
burutik kantatzen zen”, osatu zuen. Orain ere burutik kantatzen den arren, emoziotik kantatzen hasita sumatu
|
ditu
bertsolariak. “Psikologikoki funtzionamendu egokia burua eta emozioa uztartuz joatea da.
|
|
|
Azken aldian bertsolaritza literaturizatzen ari dela ematen duela zioen berak, neurri luzeetarako joera dago eta publikoa hunkitzea malkoa eragitearekin nahastu izan da sarri. Ondorioz, drama izugarriak eraikitzen
|
ditu
bertsolariak, eta horrek sinesgarritasuna galtzea eragin dezake.
|
|
|
Araoatik Peru Abarrategi, Nafarroatik Maddalen Lopez, Bizkaitik Txaber Altube, Gipuzkoatik Maider Arregi eta Lapurditik Kerman Díaz, Nahia Sasco, Lur Renteria eta Aitor Servier. Aldi huntan, haatik, ez da epaimahairik izanen bainan publikoak
|
ditu
bertsulariak sariztatuko, eta ez da xapeldun bakarra izendatua izanen, bertsulari bakoitzaren ezaugarriak eta ahalak goraipatzea baita helburu (bozkatuko dira saio gustukoena, umoretsuena, sakonena eta abar). Ainhoa Sarasua izanen da aurkezle.
|
|
2016
|
|
|
MEMENTOKO GERTAERAK baliatu behar
|
ditu
bertsolariak. Espero ez diren gauzak
|
|
|
Tematika feminista oinarritzat hartuz, gai jartzaileak ataka ezberdinetan jarriko
|
ditu
bertsolariak. Momentu bakoitzean bertsolariek bakarkako ariketan edo binakakoan, egun pil pilean dauden gaiei modu poetikoan erantzun die hitzak eta errimak egoki josiz.
|
|
2017
|
|
|
MEMENTOKO GERTAERAK baliatu behar
|
ditu
bertsolariak. Espero ez diren gauzak ere gertatzen zaizkie bertsolariei kantuan ari diren unean.
|
|
|
Bertso saioetan maiz gertatzen den zerbait gertatuko da Orion; kalean zeresan handia ematen ari den zerbaitek, kasu honetan gitarrak, erabateko protagonismoa hartuko du gonbidatua ere izan ez den tokian: Joxe Mari Iriondok ofizioka jarriko
|
ditu
bertsolariak, musika tresna bana jotzen orkestra berean, eta gitarra ezertarako ez aipatu arren, horixe bihurtuko da liskar bide Euskal Herriak inoiz emandako musika conjunto xelebreenean: 11
|
|
|
bertsoa berbaldi errimatua denez, errimaren agindupeko entrenamenduak dira bereak. Osagai gehiago ere baditu entrenamenduak, doinua adibidez, baina ororen gainetik, hizkuntzak zailtzen
|
ditu
bertsolariaren giharrak, aizkora horrekin ibili behar du atzera eta aurrera: enbor mardulak bota nahi badira, zorrotz eduki behar mintzoa.
|
|
2018
|
|
|
Hizkuntzak desberdintzen
|
ditu
bertsolariak eta beste herrialdetako inprobisatzaileak, baina ez horrek bakarrik. Inprobisatzeko modu asko daudela argi geratuko da bira honetan. Iruñeko Udalak lagunduta Mintzola Ahozko Lantegia eta Lanku Kultur Zerbitzuak ari dira antolaketa lanetan.
|
|
2019
|
|
|
norbanakoaren izaera eta jarrera baldintzatzen dituen sentimendu eta irudikapen multzoari lotzen zaio izen moduan; osagai asko edukitzeagatik ulertu edo ebazten zaila den hari izenondo legez. Hain justu nork bere konplexuen irakurketa politiko bat egiteak eta beroriek lantzeak eraman
|
ditu
bertsolari emakumeak beren jarduna konplexutzera, sakontzera, ñabartzera… Eta prozesu horren nondik norakoez hausnartzeko elkartu ditugu Oihana Iguaran (Amasa Villabona, 1991) bertsolari eta ikerlaria, Jone Miren Hernandez (Lasarte Oria, 1970) antropologoa eta Iratxe Retolaza (Donostia, 1977) literatur kritikaria. Kafesne bana, pastak eta mahai bete paper:
|
|
|
Haien iritziek, aitortzak edo gaitzespenak (zeharkakoa izaten da maiz, kideei buruzko iruzkinen bidezkoa) eragin zuzena dute elkarrizketaturiko bertsolarien autoestimuan, autopertzepzioan eta errendimenduan. Esposizio maila altuak eta familia egituraren antzekoa den sistemak eragindako iritzien eta iruzkinen iragazkortasunak “Biolentziaren ordena sinbolikoa aita da/ amaren ordena sinbolikoa biolentzia da” (Goikoetxea, 2014) zaurgarri egiten
|
ditu
bertsolariak, zaurgarriago emakumezkoak. Izan ere, emakumezkoek ez dute Anaidiaren babesik.
|
|
2020
|
|
|
Martinek ere lotzen du burua gorputzarekin. Askotan ikusi omen
|
ditu
bertsolariak, saio baten aurretik jauzi txikiak ematen edo gelaren alde batetik bestera ibiltzen: “Bertsoak oso bibrazio ezberdinak ditu; oso estatiko aritzen gara, aktibitate fisiko oso baxua dugu, baina aktibitate mental oso oso azkarra.
|
|
2021
|
|
|
Dena den, babesik gabe ere ikusten
|
ditu
bertsolariak: " ez bide dute, suertez ere, beren etxapean, ez seme, eta ez adiskide begirune onarekin begiratzen diezatenik; eta argatikan daude gaxo urrikarriak, txoko bazterretara izkutaturik, beren distiazio ederra erdoia eta amalaunak arras galtzen diezatela[...]" (1990:
|
|
|
Euskaldunen jatorrizko askatasuna eta genealogia esoterikoa eskaintzen
|
ditu
bertsolariaren kantuak, eta zirkulu interesgarri bat ixten da, Xahok berak bere burua azti gisa ez ezik bardo bertsolari gisa ere aurkezten baitu testu askotan. Horren harira irakurketa interesgarri bat egiten du Zabalok:
|
|
|
Proiektu bat bada adostua eta hitz egindakoa eta Elkarteak babesten duena egin liteke". 386 Baina, bestelako proba batzuekin bai animatu da. Esaterako, asko erabiltzen
|
ditu
bertsolariek sortutako letra duten kantuak: " Hor jatorria aipatzen dut kantua jartzearekin batera:
|
|
|
1966ko El País Vasco eta 1967ko Bersolaris, poetas populares vascosen ondotik, Pio Barojaren ilobak berriro filmatuko
|
ditu
bertsolariak Donostiako Aurrezki Kutxa Munizipalak bere mendeurrena ospatzeko enkargatu eta finantzatu zion Gipuzkoa film luzean. Proiektu handia izan zen, hiru urteko grabaketa lanak eskatu zituena, anaia Julio Caro Barojarenak izan ziren testuak, eta Documentales Culturales de Euskadi izan zen ekoiztetxea.
|
|
|
Politikari bere sailtxoa emanarren, andik kanpo egiteko aundiak
|
ditu
bertsolariak. Sail zabalagoak, alegia, ontaz eta artaz itzegiñaz.
|
|
|
Entzun ez. Izan ere, etnografoari ez zaizkio bertsoak interesatzen eta postal turistiko bat gehiago gisa erakusten
|
ditu
bertsolariak, traineren, alardeen, baserrien eta dantzen artean. (Martinez, 2011:
|
|
|
Euskaldunen jatorrizko askatasuna eta genealogia esoterikoa eskaintzen
|
ditu
bertsolariaren kantuak eta zirkulu interesgarri bat ixten da, Xahok berak bere burua azti gisa ez ezik bardo bertsolari gisa ere aurkeztu izan baitu testu askotan.
|
|
|
Baina festetako saiora itzuliz, urtero punta puntako bertsolariak ekartzen dira saioa borobiltzeko, eta herriko bertsolariekin batera osatzen dute taldea. Herritarrek kanpotik deitutakoen inbidiarik ez dute izaten, saio borobilak ateratzen dira guztien artean eta estimatutako plaza da; entzuleak gogoz hartzen
|
ditu
bertsolariak, eta txaloz ordaintzen die egindako lana.
|
|
|
Arestian erran dudana: egiten
|
ditu
bertsolariak, eta bertsolari ateratzen ez diren bertsozaleak. Adibidez, nabaritzen da duela 40 urte, bertso kaskar bati txalo jotzen ziola jendeak; gaur, ez.
|
|
|
479 puntu eskuratu
|
ditu
bertsolari bilbotarrak. Paule Ixiar Loizagak egin du bigarren.
|
|
2023
|
|
|
Bertsolaritza jolasa da, hitzekin jolastea, publikoari eragitea, elkarri eragitea, inprobisazioaren zirrara sentitzea. Funtzio horrek erakartzen
|
ditu
bertsolariak zein entzuleak.
|
|
|
Euskaldunen jatorrizko askatasuna eta genealogia esoterikoa eskaintzen
|
ditu
bertsolariaren kantuak, baina bestelako zirkulu interesgarri batzuk ere marrazten dira. Honela, esan bezala, Xahok bere burua ere azti gisa aurkeztu izan zuen hainbatetan.
|