|
2006
|
|
|
Oinak lurrean ditugula bizitzeko zoria
|
dugu
bertsolariok. Bertso bazkari eta afarietan, ingurukoa oro oso gertutik ezagutzeko parada izaten dugu.
|
|
2010
|
|
|
–Uriarteren bat bateko bertsogintzatik, emoitza urria geratu jaku. Kepa Enbeita Urretxindorragaz askotan ibiltzen zela dinoe sasoiko lekukotzek, baina haren bat bateko bertsorik, guk dakigula, bat edo bi besterik ez jaku heldu? 54 Hurrengo lerroetan ahalegintxoa egingo
|
dugu
bertsolaria bere testuinguruan kokatzen eta, ahal den neurrian, haren bertso ibilbidea zehazten.
|
|
2014
|
|
|
Zortzi bertsolari igoko dira oholtzara, beste asko bidean geratu dira. Gorka Ostolaza Potxis, Miren Amuriza, Jone Uria, Iratxe Ibarra, Gorka Lazkano eta Onintza Enbeitarekin hitz egin
|
dugu
bertsolari bakoitzaren lanketaz.
|
|
|
Esan
|
dugu
bertsolariak publiko orokorrak eta bertsokideek erraz eta azkarulertuko dituzten ideia labur, kontzentratuak behar izaten dituela: hizkuntza batubat.
|
|
|
Fluxu horren jarioan kokatu
|
dugu
bertsolariaren arrazoi sortzailearen logika inferentziala, mundu ikuskera birsortuz, erresuma metaforikoa amaigabe gara lezake. Arrazoi sortzailea autosorkuntzaren «egia»ren paradigma bihurtzen da, ekoizpen kulturalaren norabidea.
|
|
|
Subjektu estetikoak «izan» eta «izan liteke» bi talaien arteko sorkuntza kulturalaren espazio trantsizionalean ekoizten du bere egiaren arrazoia (autoekoizpena). Hor kokatu
|
dugu
bertsolariaren prozedura predikatiboaren gako sortzailea: arrazoi sortzaileak gidatzen du bere hitzaren sorkuntza norabidea.
|
|
|
Gerraurreko txapelketaren oihartzunak Euskara eta Aberriaren aldeko gorazarrea zekarren. Alde batetik, eliza katolikoak urteetan bultzatutako ethos kristauaren mundu ikuskera bati ainguratuta aurkitu
|
dugu
bertsolariaren ahotsa, gizarte tradiziozalean errotutako balioei atxikia. Bestetik, Euskal Pizkundearen gorakadak zekarren euskal gogoaren aldeko giroan, Aberriaren eta Euskararen gorazarrea, baserritar bizimoduaren epikarekin osatu egiten da, luze bizi izandako mundu ikuskera baten oihartzunean.
|
|
|
Pailazo, clown eta antzerki solas ari garelarik ahazten
|
dugu
bertsolariek plazara ekartzen duten elementu bat, hau baita larderia. Irria aipatua eta aipatuko dugu, irria ez da beti ateratzen irrigarri delako.
|
|
|
Erratea, izendatzea, jabetzea da. Berriz aipatuko
|
dugu
bertsolariaren rola definituko dugularik libertimenduko. Hitz neurtuak egia dio, erran zaharrak bezala, formak pasarazten du ateraldi estatusetik egiara.
|
|
2017
|
|
|
Hasieran ikusi degun" zurrunbiloa" aurreraka goaz orain, hitzak gero eta argiago agertzen dira tunel horretan, jada esaldi bat ere osatua ikusten
|
dugu
bertsolaria mikrofonora inguratzen den biartean. Bertsolaria mikrofonora inguratu eta bertsoa botatzen du. (Gaia hauxe zen:
|
|
2018
|
|
|
Bakarkako txapelketa hasiberri anitzentzat gehiegizkoa izan zitekeela konturatu ziren elkarteko kideak, eta plazan aritzeko bertzelako aukerak eskaini nahi izan zizkieten bertso eskoletan trebatzen ari ziren kantariei. " Garai batean uste zen berezkoa zutela bertsolariek plazan abesteko gaitasuna; orain argi
|
dugu
bertsolariak trebatzen direla, hobera egiten ahal dutela prestatuz, ikasiz", erran du Perezek.
|
|
2019
|
|
|
Horrela, ahalduntze prozesu honetan emakume ikertzaileak ikertzen (Carmen Larrañaga eta Jone Miren Hernández) eta bertsolariak hitzaldiak ematen eta euren egoeraren inguruan hitz egiten hasten dira (Ainhoa Agirreazaldegi edo Uxue Alberdi kasu). Showalterrek (1983) aipatzen zuen bigarren aroa
|
dugu
bertsolari horien aldarri sasoi hau. Horretarako, emakume bertsolariek bertsoen mikrokosmosetik at feminismotik edan eta bisibilizazio lana eta espazio berreskuratzea aldarri izan dute.
|
|
2021
|
|
|
atzemate berri horretan nahasi egiten ziren herriaren bazterreko ahotsa, iragan atzendua eta bertsolariaren irudi mitifikatua" (Gandara, 2015: 351). erdira bitarte bere eragina ez zuela galdu ikusiko
|
dugu
bertsolariaren iruditeriari dagokionean[...]" (Larrañaga, 2014: 98) 301.
|
|
2022
|
|
|
Beti asmatzea zaila da, eta egia da beti berdina eginda ere sorpresa efektua galtzen dela azkenean. Txapelketa batean edo beste edozein saiotan ere bai, oholtza gainean kantuan jartzen zarenerako, jendeak badaki zure berri, aurretik zer egin duzun, nola kantatzen duzun, zer eskaini dezakezun… eta horrekin bizi behar
|
dugu
bertsolari guztiok, onerako eta txarrerako.
|
|
|
Oholtzatik, betiere, saioa distortsionatuta entzuten
|
dugu
bertsolariok. Ez ditugu bertsoaldi guztiak entzuten.
|
|
2023
|
|
|
Baina batzuok Bilintx maite badugu da, hain justu ere, arima lainotu horretatik kantatzen diolako bizitzari –kantatzen dion bezala Becquerrek, edo Mussetek, edo Leopardik, edo Heinek–, minari ederra ateratzen dakielako. Batzuok hori guztia ikusten
|
dugu
bertsolari betilunaren atzean. Bilintx bere garaiko gizona da, gu guztiok baino garaikoagoa, eta horregatik gehienak ez dira oraindik gai haren bertsoen dirdira jasotzeko –goizegi da agian– Konturatu zarete nola begiratzen dioten?
|