|
2010
|
|
|
1933an ELA sindikatu kristau abertzalea sortu zenean, sindikatu horretan sartzeko langileei gogoa berotzen saiatzen zen bere artikuluetan. Sozialistak indarra hartzen ari ziren aldi hartan, langileak abertzaletu beharra zegoela adieraziko zuen.Ana Urkizak
|
hiru
gai berri lantzen hasi zela diosku: lehenengoa langileen gaia, bigarrena euskaraz idaztean egin zuen bizkaieraren hautua eta hirugarrena, irakurlea, hau da,, hartzailea?
|
|
|
Augustin gazteak idazten dauan argitalpenetan (Ekin, Euzko, Euzkadi, Eguna, eta abarretan) badagoz orduko pentsaeraren eta euskal izatearen ezaugarri argi batzuk:
|
hiru
zutabeen gainean eraikitzen dira orduko euskaldun askoren idealak eta sentipenak: abertzaletasuna eta euskera alde batetik, eta erlijiotasuna bestetik, beste bien sustrai eta arima lez, hau da, abertzaletasuna eta euskerea gizatasun kristau batean oinarrituta.
|
|
|
Aitaren bidez Batzokira hurbildu zen Augustin; han
|
hiru
sail eratu ziren: emakumeena, dantza taldea eta antzerkia.
|
|
|
Eta Augustini, bere bizitzako lan arlo handi bat izango dena zabaltzen zaio. Horrela,
|
hiru
lan esparru landuko ditu Euzkadin: kronikak, artikuluak eta herri jakintza.
|
|
|
Eroso etorri nintzen 4 g.z.ekin, atzealdeko eserlekuan biren artean eserita. Elkarrizketa luzea egin genuen (4 ordukoa?) nire ondoan zetozen bi g.z.ek eta
|
hirurok
. Burua altxata baina estalita, bidea ikus ez nezan.
|
|
|
Nola arraio hitz egin dezaket nik horrela tratatu nauen/ gaituen gizonarekin, nire defendatzailea ondoan ez badut? (
|
Hiru
aldiz egun ezberdinetan, norbaitek? –EUSKO GUDARIAK?
|
|
|
lehenik, 10 puntuko argazki eder eta ikusgarrian EGUNKARIA kasua bere gordinean jarri zuen han geundenon aitzinean,, prozesu inkisitoriala? izan zela nabarmenduz eta, bigarrenik, bere bezeroen, eta sarri askotan beste
|
hiruron
defentsa zoragarria eta hunkigarria burutuz. Hiru epaileei begira nengoela, garbi ikusi nuen haien interesa entzuten zutenaren aurrean, idatzi eta idatzi ari baitziren tai gabe.
|
|
|
izan zela nabarmenduz eta, bigarrenik, bere bezeroen, eta sarri askotan beste hiruron defentsa zoragarria eta hunkigarria burutuz.
|
Hiru
epaileei begira nengoela, garbi ikusi nuen haien interesa entzuten zutenaren aurrean, idatzi eta idatzi ari baitziren tai gabe. Auzipetu lagun batek horrela esan zidan:
|
|
|
Beraz,
|
hiru
privazio mota hartu ditut hipotesitzat, adibide bezala, lehena ekonomikoa (eta marxismotik haratago joan naiz nire argumentazioan, eta daukat ezen hobeto esplikatzen dudala historia, batez ere formazio klasisten historiaren jatorria ipiniz basamortuetako kulturetan), bigarrena, alferkeria (eta hor sakondu nahi duenak badu historiaren filosofo musulman bat, Ibn Jaldun), eta hirugarrena harrokeria(... eta horiek suposatuz direla historiaren eragileak nire historiaren filosofiak, oso simpleak, burutu ditut, larregi zabaldu gabe nire hizpìdea, eta ikasten dut ezen badagoela zertan lan egin horiek eta beste guztiak, kombatitzeko, nahiz eta privazio jatorrizko bat dugun, eta horregatik utopiarik ezinezkoa den, baina bai, bada posible aurreratzea, eta posible baldin bada orduan obligazioa ere bada.
|
|
|
Baina, egiaz, ezin daiteke turismo gogoz ibili. Diranak dirala bidaldiko orduak eta galdutako gauak, hara heltzean, prest eta zoli egon behar da eta euren programa trinkoa bete, gelditu barik, batzarrak, ospakizunak, alkarrizketak, erabagiak, batetik bestera, hilabete, bi nahiz
|
hiru
jarraian. Holan be, osasunak lagundu ezkero, bizikizun pozgarria eta atsegina da:
|
|
|
Hau da, hemen eta han euskalduna. Bestaldetik, bizikera berezi horiek
|
hiru
hizkuntzen jabe izatera eraman dute, eta euskaraz gain, frantsesez eta espainolez ere ederki mintzatzen da. Euskal Herria izan da beti bere etxe naturala, bere habia eta baita bere aberria ere.
|
|
|
Azken liburu honetan euskararen sorreraz duen kezka asebetetzen saiatu da. Haatik, bere idazlanak ez dira
|
hiru
liburu hauetara mugatzen, gauzaturik edo gauzatzeko bidean dauden beste obra zenbait argitaratzeko txandaren zain baititu. Euskara errotik maite du, eta honen sustraiak aztertzen urte luzeak eman dituenez gero, bere idazlanetan beti azaltzen dira ikertze prozesu horren berri ematen diguten aztarnak.
|
|
|
Jar dezagun arreta berezia oinarrizko zazpi printzipioetarik
|
hirutan
:
|
|
|
Eskola ordua
|
hiru
solairutako eraikuntzan bada ere, nik harmailetatik igotzen dut, beroketa ariketa eginez. Ohikoa da aktoreen artean hiru minutuko arnasketak eta egitea:
|
|
|
Eskola ordua hiru solairutako eraikuntzan bada ere, nik harmailetatik igotzen dut, beroketa ariketa eginez. Ohikoa da aktoreen artean
|
hiru
minutuko arnasketak eta egitea: behatz
|
|
|
Igandea helduta, goizeko hamarretarako jendetza ikaragarria zegoen antzokiaren kanpoko aldean, eta hamar t' erdietarako Poxpolin zaharra bertsozalez gainezka egoan?
|
hiru
mila pertsona inguru?, bertsolaririk gehienak ere, bertan zeudela11 Saioa hamaika hamaiketan hasi zen Aitzolen berba batzuekin12 Gero Joseba Zubimendi gai jartzaile eta saio zuzendariak era klasikoan bideratu zuen lehenengo ariketa, bertsoz:
|
|
|
Aien alkarri ziri sartzeak!? 17 Hamahiruna bertso kantatu ostean, txapelketa eguerdiko ordu bietan amaitu zen.
|
Hiru
orduko lehia biziak asetuta utzi zituen Poxpolin antzokira hurbildutako euskaltzaleak.
|
|
|
Prudentzio Abarrategiren
|
hiru
bertsopaper
|
|
|
Abarrategiren inguruko dokumentazio lana egiten ari ginela, urduliztarraren
|
hiru
bertsopaperekin egin genuen topo. Hirurak Donostiako koldo Mitxelena kulturuneko liburutegian daude.
|
|
|
Abarrategiren inguruko dokumentazio lana egiten ari ginela, urduliztarraren hiru bertsopaperekin egin genuen topo.
|
Hirurak
Donostiako koldo Mitxelena kulturuneko liburutegian daude. Lehenengoak. Bertzo Berriak.
|
|
|
48. Esteban Uriarteren inguruan
|
hiru
ezizen agertzen dira: sorta honetako bosgarren ahapaldian berak aitaturiko. Arratiako txori txikia?,. Bermeoko urretxindorra?, eta, berak ia sistematikoki erabilitako. Utarre?
|
|
|
Gerran sartuta, abertzaletasun kutsua areagotu egingo da dimoztarraren bertso sortetan. Dakigunez,
|
hiru
bertso sorta argitaratu zituen gerran bertan jaio zen Egunaegunkarian50 Hirugarren sorta da, hain zuzen be, Joseba Tapiak bere. Agur Intxorta Maite? 51CDko. Laban daukagun opille, abestia52egitekoerabili zuena.
|
|
|
Dimoztarrak larrutik ordaindu behar izan zuen bere abertzaletasuna, 1943 urtera arte egon zen-eta giltzapean. Handik
|
hiru
urtera, 1947an isildu zen Bermeoko Urretxindorra, 53 urte zituela.
|
|
|
Handik urte bira, txapelketa baten hartuko du parte Uriartek, 1929an, hain zuzen ere. kasuon, lekukotasuna 1906an jaio zen B. Enbeitak ematen digu: . Hogeita
|
hiru
urte nebazala, Mungian txapelketa bat eratu eben. Sei bertsolari batu ginan:
|
|
|
|
Hiru
orduko lehia bizia amaituta, bazkalostean, arratsaldean, eman zuen epaimahaiak ebatzia: txapelduna, aho batez, Basarri; bigarrena, Matxin; hirugarrena, Zepai; eta laugarrena, Alkain63 Epaimahaikoen azken ebatzian irakur zitekeenez, berdintasun handia egon zen puntuazioen artean.
|
|
|
1
|
Hiru
txapeldunorde Iparraldeko
|
|
|
Martin Irabola Goya Matxin senpertarra, txapelketa historiko horretan Basarriren hurrengo gelditu zena.
|
Hiru
dira, beraz, bigarren postu hori lortu duten ipartar bertsolariak: 1935ean Matxin (Senpere, Lapurdi) 1967an, Xalbador (Urepel, Nafarroa Beherea), eta 2009an Amets Arzalluz (Hendaia, Lapurdi).
|
|
|
1911ko azaroaren 25ean Dominika Ermua senpertarrarekin ezkondu, eta
|
hiru
seme alaba izan zituzten. Gizon ttikia genuen Matxin, isila eta lasaia, baina barneko bizitza sakonarekin:
|
|
|
Kantatzean, haren gorputza ikara batean sartzen zen, irudi baitzuen pitonisa bere
|
hiru
zangotako atxemarkaren gainean.
|
|
|
Seguru asko Dargaitzek mamia gordeko zuen buruan, eta gero gutxi gorabehera tolestuko zuen. Berak diotso Aitzoli, etxera bidean errezitaturecit (é agertzen da testuan) egin ziola ahapaldia herriko abadeari, eta honek
|
hiru
libera eman zizkiola. Edozelan ere, metrikaren aldetiko gorabeherak nabarmenak dira Aitzolek Dargaitzeri hartutako bertsorik gehienetan.
|
|
|
GanixJainko horrek munduan lurrak egin ditu, Ibar zelaiak ere nun nahi moldatu, Ahurtaraka aldiz mendiak altxatu...
|
Hiru
aldiz gehiago urak tu largatu.
|
|
|
Senpereri dagokionez, Matxinen garaiko
|
hiru
bertsolari aipatzen ditu Franck Dolosorrek32: Gilen Larretcheberry (18551939), Jean Baptiste Millox Lou Kaskoin33(), eta Ganix Halsouet().
|
|
|
Asier Basurtoren iritziz?; hala ere, hautu horiegiterakoan, zenbait faktoren eragina izaten dute. Egin dituztenikerketen arabera,
|
hiru
faktore dira gazteengan eragin zuzenadutenak: a) lehen eta behin faktore indibidualak, hots, berak bizi duen bizitzako gunea, sentimenduak eta abar; b) faktore mikrosozialak edo norberaren inguru hurbilekoak (familia, koadrila, lagunak, eskola, lana, bikotea); c) faktore makrosozialak, guztiontzat berdintsuak (komunikabideak, testu-inguru politikoa?).
|
|
|
|
Hiru
aldetik da lege hau onar eta jasan ezina, esperpento hutsa:
|
|
|
Hauen artean aipatu behar ditugu A. Krisogono Gaztelako Probintziakoa, A. Bruno Burgosko Probintziakoa eta A. Alfonso AragoiValentzia Probintziakoa.
|
Hirurei
eman zien Eusko Jaurlaritzak ihesbidea Frantziara joan zitezen.
|
|
|
Bilboko gudalditik
|
hiru
egunera, Eusko Jaurlaritzak hartutako neurriei esker erlijiosoen eta presoen kalte pertsonalik gabe, komentuko egoera berdina zen, berriro ere kartzela izateko xedatu baitzuten. Eta oraingoan ez preso politiko zibilentzat soilik, baita apaizentzat ere eta hauen artean zen karmeldar talde bat ere4.
|
|
|
Badago beste arrazoi bat be Luisen buruan. Ez dau aurkitzen Alençonen bere
|
hiru
alaba txikienentzako ganorazko ikastetxerik. Eta ez dau nahi Le Mans era bialtzea bere alaba nagusi biak bezala.
|
|
|
Unibertsitate garaian hainbat herrialde ezberdinetan izan nintzen: AEB (Texas eta Floridan), Australian eta Madrilen ere bai,
|
hiru
hilabetez. Orain, 11 urte daramatzat Chicagon bizitzen (Illinois, AEB).
|
|
|
Arraro samarra izan zen; esan nahi dut, hasieran idazten hasi nintzen istorioak ez zuela azken bertsioarekin zerikusirik.
|
Hiru
edo lau kapitulu idatziak neuzkan jada Faustineren pertsonaia liburuan sartu nuenerako. Frantziarra zela ikusten nuen baina ez nuen nahi paristarraren estereotipoari erantzun ziezaion.
|
|
2011
|
|
|
Donibane Lohizuneko elkartearen sortze prozesuan
|
hiru
emazte kementsu nabarmendu ziren: Elise Aramendi, Madeleine Brevet eta Antoinette Lakarra.
|
|
|
Mugimendu honek
|
hiru
ardatz nagusi zituen: euskararen defentsa, euskal kulturaren zabaltzea eta fede giristinoaren indartzea.
|
|
|
euskararen defentsa, euskal kulturaren zabaltzea eta fede giristinoaren indartzea. Eta
|
hiru
ardatz horien defentsa eta zabalkunderako erabili zuten lehen tresna antzerkia izan zen, eta erran behar dugu, Begiraleak elkartearen antzeztaldea urte luzez arrakastaz arrakasta ibili zela Iparralde osoan zehar. Hastapenean komeria herrikoiak taularatu zituzten, eta hortxe azaldu zen antzerki egile multzo polit bat:
|
|
|
Horretaz gain, eta proiektu gisa, Bettiri Beteluren inguruko liburu bat egin nahiko lukete. Barne informazioari begira, urtean bitan edo
|
hirutan
kaleratzen duten Begi zer berri izeneko aldizkari elebiduna daukate.
|
|
|
Biltzen ari zirenen artean Mixel Dihartze, Elise Aramendi, Piarres Lafitte, Eugène Goienetxe, Jauregiberri medikua, Iratzeder eta Madalena Jauregiberri xiberotarra zeuden. Emazteki gartsu honek Hegoaldeko Emakume Abertzale Batzaren antzeko zerbait egin nahi zuen Iparraldeko
|
hiru
probintzietan, eta ahalegin guziak bide horretatik bideratzen zituen.
|
|
|
Fusilatzeko arrazoiak izan ziren buruzagi politikoak zirela edota, gerra garaian, Errepublikaren Aldeko Batzordean parte hartu zutela. Horrez gain,
|
hiru
pertsona kartzelan hil ziren, bizi baldintza txarren ondorioz (Sierra eta Alforja, 2006). Xemeindar bat Frantziako kontzentrazio esparru batean hil zen gaixorik.
|
|
|
Xemeindar bat Frantziako kontzentrazio esparru batean hil zen gaixorik. Gerra garaian, beste
|
hiru
markinar ere fusilatu zituzten militar matxinatuek: Zelestino Onaindia Zuluaga (Markina, 1898 Hernani, 1936) Hernanin fusilatu zuten, Jose Sagarna (Zeanuri, 1911 Markina, 1936) Markinan (Gorosabel, 2006) eta Ramon Murua, frontean borrokatzen ari zela.
|
|
|
|
Hiru
alderdi politiko hauek Errepublikaren Aldeko Batzordeak eta Udal Batzordeak sortu zituzten 1936ko urrian, eta agintean egon ziren 1937ko apirilaren 27ra arte. Markinan eta Xemeinen frontea geldirik egon zen zazpi hile horietan, abertzaleek, ezkertiarrek eta errepublikazaleek lan asko egin zuten herritarren artean elikagaiak banatzen, Markinako frontean zeuden gudari eta miliziarrei laguntzen, elkarbizitza ziurtatzen, frontea sendotzen eta herritik metro gutxira zeuden matxinatu frankisten aurka borrokatzen.
|
|
|
|
Hiru
alderdi hauetako kideek elkarrekin borrokatu zuten matxinatu frankisten aurka, baina hain interes desberdinak zituztenez, kontraesan eta gatazka ugari sortzen zen euren artean. Ia talde bat ziren, eta gerra garaian, boterea izan zuten zazpi hileetan, arazo asko izan zituzten helburuak finkatzeko, estrategia zehazteko eta matxinatuen aurka modu antolatuan eta eraginkorrean borrokatzeko.
|
|
|
Zur eta lur gelditu nintzen eta bera mintzatzen ez zenez egun osoa ixilik eraman genuen bere oihanaren gaindi ibilki. Hamaika kilometro luze eta
|
hiru
zabaltasunean zeuzkan. Dena bere esku eta arimatik sortua zela oroituz gero, hedabide teknikorik gabe gainera, gizakiak jaungoikoa bezain eraginkorrak izan zitezkeela aise ulertzen zen beraz.
|
|
|
Ekarri arrautzak maneatu nituen erregali gisan eta paisaiari so geratu gintzaion
|
hirurok
hamaiketakoaren ondoko orenetan. Bostpasei metroko zuhaitzez estalia zegoen muinotik gentozela 1913 ko herriaren itxura gogoratu nuen, erran nahi baita basamortuarena.
|
|
|
Kapitainari esker, oihanaz gain gizonaren zoriona ere salbatua izan zen. Babesterako izendatu
|
hiru
basozainak, hain laztu izanak, aizkolarien iradokizunentzat zeunden soraio. Oihana, 1939 eko gerra garaian baizik ez da arrisku larrian izan.
|
|
|
Erlatiboki zalu zen baina behialan ezagutu nuen triskantzan neramala bururatzeko herri baten sarrerako lauki baten laguntza behar izan nuen. Zinez arrotza bazitzaidan ere erabaki nuen autobusetik salto egitea 1913an
|
hiru
arima zeuzkan Vergons en aldera. Leheno elkarkiro herratsu zeuden hiru arimak histori aurreko estatu fisiko eta moralean bizi ziren aitzikaiz, itxaropenik gabeko kondizioan.
|
|
|
Zinez arrotza bazitzaidan ere erabaki nuen autobusetik salto egitea 1913an hiru arima zeuzkan Vergons en aldera. Leheno elkarkiro herratsu zeuden
|
hiru
arimak histori aurreko estatu fisiko eta moralean bizi ziren aitzikaiz, itxaropenik gabeko kondizioan.
|
|
|
Izpiliku basatiak baizik ez ziren. Bere zabaltasun haundienean zeharkatzen nuen herri hori eta,
|
hiru
egun ondoren, adibiderik gabeko triskantzan nengoen. Herri abandonatu baten hezurtzaren ondoan nintzen kanpatzen.
|
|
|
Behin eta berriz hasi nintzaion galdezka eta iluntze hartan erantzun zuen behingotz. Orain dela
|
hiru
urte zuhaitzen landatzen hasi zen. Ehun mila landatu zituen.
|
|
|
Hartan ere, bero handiko egunean, 30º asko baita San Juan surik handienen egunetarako ere, eguerdiko 13:00etan. Hantxe sinatu genuen Baserri Antzokia Fundazioaren sorrera Txorierriko udaletako
|
hiru
ordezkariek eta herritarren arteko lau euskaltzalek.
|
|
|
pagatzen dituztenak; 300, koak edo 3.000, koak, BBK, Eroski eta tankera horretakoak. Zeregin horretan badihardu
|
hiru
hilez Alazne Legarreta komertzialak.
|
|
|
Hasieratik azkeneraino ez ditu bere begiak testu zoragarri horretatik kentzen. Gabonetan Elizak bere liturgian
|
hiru
bider aldarrikatzen dauan zati hau da agiri honen hari eroalea. Maite ditu Aita Santuak Joan ebanjelariaren berba honeek:
|
|
|
Batez be
|
hiru
hitzaldi ziran ekintza akademiko honetan, eta hirurak kutsu pertsonalaz girotu zituen euren hitzalditxoak, bertako entzuleentzat atsegingarriago egiteko asmotan. Lehenengo Julen Urkizak, Karmel aldizkariko zuzendariak, erakutsi zituan Aita Linoren izaerari buruzko zertzelada batzuk hitz honeekin:
|
|
|
Batez be hiru hitzaldi ziran ekintza akademiko honetan, eta
|
hirurak
kutsu pertsonalaz girotu zituen euren hitzalditxoak, bertako entzuleentzat atsegingarriago egiteko asmotan. Lehenengo Julen Urkizak, Karmel aldizkariko zuzendariak, erakutsi zituan Aita Linoren izaerari buruzko zertzelada batzuk hitz honeekin:
|
|
|
Nik Aita Lino azken zortzi urteetan ezagutu izan neban, batez be Karmel aldizkariko idazlanak zirala eta, baita beraren Idazlan guztiak
|
hiru
liburukitan argitaratu nituanean be. Horregaitik konfiantza handiz lan egin genduan alkarrekin.
|
|
|
Baina Retana bera ez zan Markina Xemeingo komentutik agertzen. Hango
|
hiru
urteak amaitu eta barriro Begoñara bihurtu zanean, emon eutsan amaiera obra handi horri.
|
|
|
Mezaren amaieran herriko bertsolari bik bertso eder eta gozoak eskaini eutsezan Aita Linori. Eta bertsolari biei Linoren Idazlan guztiak obraren
|
hiru
liburukiak oparitu eutsezan.
|
|
|
Julen Urkizak KARMEL SORTAn argitaratutako Idazlan Guztiak
|
hiru
liburuetan argi ageri da zein zabala izan zan Aita Linok jorratutako ikerketa arloa. Julen Urkizak liburuaren sarreran aurkibide eder bat eskaintzen deusku:
|
|
|
Bere emaztea eta laguntzaile bikaina izan zen berarentzat eta bere ikasleentzat ere. Laín Entralgo, bere lagun minak esaten duen bezala,
|
hiru
ardatz izan zituen bere bizitzan: ikerketa, irakaskintza eta Espaina.
|
|
|
1979an
|
Hiru
uhainak izeneko ipuin eder eta gogoangarria plazaratu zuen Elkar argitaletxearen bitartez, eta 2003an, Maiatz en bidez, Lau sasoi, lau ipui liburu xarmangarria. Horretaz gain, ipuinak, gogoetak, olerkiak,?
|
|
|
Kartzelako 16 urteak seira jaitsi zizkioten.
|
Hiru
beteak zituela irten zen 1940ko uztailaren 29an, baina baldintzapeko askatasunez. Horregatik, beste hiru urtez debekatua zuen euskal komentuetara etortzea.
|
|
|
Hiru beteak zituela irten zen 1940ko uztailaren 29an, baina baldintzapeko askatasunez. Horregatik, beste
|
hiru
urtez debekatua zuen euskal komentuetara etortzea. Baldintzapeko askatasuna ematen zioten agirian, A. Linoren delitua zein zen ere badator:
|
|
|
Eta
|
hiru
egun aurretik, apirilaren 4an, bilera aipagarri bat gertatu zen, euskal kulturarentzat egun aipagarria: Bilboko Erzilla Hotelean 9 liburukiko. Diccionario de Autoridades?
|
|
|
Ondorengo
|
hiru
urteak Gasteizen egin zituzten filosofia ikasten() eta lau Begoñako Karmelon teologiako ikasketak egiten(). Hemen hasiko da idazten eta 1931ean sortutako Karmengo Argian argitaratzen, baita Santa Teresaren. Camino de Perfección?
|
|
|
Haren lanak bilduta daude KARMEL SORTAK argitaratu zituen
|
hiru
liburu ederretan. Liburuotako letrak, alabaina, ez dira nahikoak adierazteko hark euskalgintzan moldatu zuen partaidetza, erakunde eta elkarte askotan gauzatu zuena:
|
|
|
Frai Bartolome Santa Teresari buruz
|
hiru
idazlan idatzi zituen. Boletin de la R.S. B. de los Amigos del País?
|
|
|
Lehen liburu honek izan duen bilakaeraz argitasunak eman ondoren, hartaz egin diren argitalpenen berri ematen digu eta jarraian, haren poesiaz
|
hiru
adituk dituzten iritziak azaltzen.
|
|
|
Haren klasikoen lanetan beste
|
hiru
agertzen zaizkigu, aipatu besterik egingo ez ditugunak: Joannes Etcheberriren Noelak eta kanta espiritual berriak (1970), testua berrikusiz eta sarrera eta oharrak eginez; eta Bernard Gastelluzarren Eguia Catolicac salvamendu eternalaren eguiteco necesario direnac (1983).
|
|
|
Sail batzuetara mugatu behar ezinbestean. Airetiko begiradaz eta barrunbetan sartu gabe jardungo dut, baina
|
hiru
edo lau tokitan hegoak bildu eta pausatu egingo naiz hurbilagotik begiratu ahal izateko. Esaterako, hauek begiratuko ditut bereziki:
|
|
|
Salmoen
|
hiru
bertsioak hasiera hasieratik zabalkunde handia izan arren, ez zuten behar hainbesteko oihartzuna izan. Egin eginean ere, eliz testuak euskaratzeko batzordeak bere lana argitaratu ahala, gainerakoak baztertu egin zirelako.
|
|
|
Egin eginean ere, eliz testuak euskaratzeko batzordeak bere lana argitaratu ahala, gainerakoak baztertu egin zirelako. Aurreko urratsa kontuan hartu zen, jakina, irakurgaien arteko testuak eta egokitzerakoan, baina testu bakar bat egin beharrak berez ekarri zuen, jende artean erabiltzen ziren
|
hiru
bertsioak (Iparraldekoa, Gipuzkoakoa eta Bizkaikoa) baztertzea. Hala ere, eragin handia izan zuen testu bateratuak sortzerakoan Dionisio berak aitortu digunez.
|
|
|
II.1 Hitzik egokienak aukeratzea:
|
Hiru
fasetan:
|
|
|
|
Hiru
urteko lan luze eta neketsuaren ondoren, pozik eskaini ahal izan genien euskal munduan lanean ari zirenei euskara hutsean definiziozko Euskararako Hiztegia. Jendeak hasieratik agertu zigun begirunea eta babesa hiztegia erosiz; baita hartutako bidetik jarraitzeko laguntza handia eman ere.
|
|
|
1770 urtean inauguratu zen. Kanpandorrea,
|
hiru
gorputzez osatua. Arkuaren gaineko balkoiaren koroa gisa, XVIII. mendeko herriko armarri barrokoa, handia.
|
|
|
9 LEGORRETA. Salbatore eliza XVI. mendeko Salbatore elizak, ezaugarri gotikoak eta barrokoak uztartzen ditu, eta
|
hiru
zatitan banatutako urre koloreko erretaula dauka barruan. Dorrea XVIII. mendean jasotakoa izango litzateke, Jose de Lizardi eta Domingo Bernardo de Abariaren lanaren arabera.
|
|
|
Kanpandorrea Francisco Iberok egina da. Karratua,
|
hiru
gorputzekoa, eta oso handia. Erlaitza harrizkoa du, molduraz apaindua eta zizelkatua, eta gainean, baranda bat dauka, eta haren gainean, berriz, kupula.
|
|
|
13 TOLOSA. Santa María 1503ko sutearen ondoren 100 urtetik gorako lanak behar izan zituzten gaurko eraikina jasotzeko. Areto oinplanoa eta garaiera handiko
|
hiru
habearte ditu. Euskal eliza gotiko oinplanoen lehen eredu.
|
|
|
Zurezko egitura batek babesten duen sarrera nagusiak dorrea zeharkatzen du. Kanpandorrea oinplano angeluzuzenekoa da eta
|
hiru
atal ditu; goikoak zirkuluerdiko arkua du alde bakoitzean, kanpaientzat. Kanpai horma bat du gainean, aurreko aldean zirkuluerdiko bi bao dituena
|
|
|
Ez jatan bape aspergarri egin. Hitzaldian zehar, azalpenen arabera, tarteka tarteka, lau eliz-gizon gaztek eta beste
|
hiru
laiko gaztek, euren eskuetan bakotxak bere, liber usualis, dituela, arduratu ziran gregorianoaren melodi hunkigarrienak abesten.
|
|
|
Horregatik, ondorengo egunetako komunikabideetan izan zuen oihartzunik eta ekainaren 7ko Gara egunkariak izenburu hau zekarren: . Ondarroatik mundura, euskal literatura ezagutarazi edo omentzeko
|
hiru
modu?.
|
|
|
sagar lapurretan, intxaurretan, gaztainatan? Nik eta nire ingurukoak goiz ikasi genuen golkokada sagarrik ez hartzen, bi edo
|
hiru
eta kito. Guarda ere egoten zen.
|
|
|
Bat ona. Mendian sagar lapurretan mutil aldra ikusten zuenean,
|
hiru
bider txistu joten zuen. Bat entzundakoan, argi ibili.
|
|
|
–14 urterekin joan nintzen seminariora. Saturraranen andrazkoen presondegia zen eta
|
hiru
preceptoría, probintzia bakoitzean bat, zabaldu zituzten. Ni Donostiara bidali ninduten, Mira Conchara, baino ez!
|
|
|
Jose Juan Zubizarretak eskatu zidan berari irakasteko eta gero berak bere lagunei irakatsi zien. (?) Gure urtekoek In Altum izeneko hileroko aldizkaria daukagu, eta Nikolas García Urrizek seminario garaiko gomuten artean hau idatzi zuen orain dela
|
hiru
hilabete In Altum en: –Txominek hainbeste euskal abesti irakatsi zizkidan, abesti asko asko?.
|
|
|
Egunero ordu erdi solfeoa. Kanturako
|
hiru
talde zituen: Korua, Santa Zezilia Kapera eta. Corillo?
|
|
|
Musika hezkuntza zabala eta sakona. Ni bosgarren urtera arte tiple eta gero segidan
|
hiru
koruetan tenor. Capilla Santa Cecilia koruak Bilboko Filarmónican eta Donostiako Centro Culturalean ere abestu zuen.
|
|
|
Errigoititik pasatuz, Ermua izan zan Txominen abadetzako lehenengo herria.
|
Hiru
urte egin zituan hemen. Hemengo ekintza erlijioso kultural batzuen artean, katekesia, musika (kantua) eta antzerkia aitatzen ditu:
|
|
|
korukoak denak. Eta presbiteriokoak ere
|
hiru
izan ezik gatikarrak. Handik hiletara, ni han ez nengoela, jakin nuen gizon hura Ajuriagerra zela eta parrokoari gutun bat idatzi ziola zorionak ematen.
|
|
|
Beste ekintza bat izan zen, dantza taldea antolatzea. Neskatoen zortziko
|
hiru
talde eta mutikoen zortziko talde bi. Dantza taldeak, nik handik alde eginda ere, aurrera jarraitu zuen.
|
|
|
Hara ekarri zuten Periko Solabarria ere. Han
|
hiru
egun egin eta aske utzi ninduten. Eta gau bertan Ameriketara airean.
|
|
|
Santa Ageda eskea, abestia bera Iñaki Garmendiak
|
hiru
bozetara konposatua. Eta kantoi guztietan beti kantu bera ez errepikatzearren, beste kantu itxuroso birez txandakatzen genuen kalejira.
|
|
|
U.E.U:
|
Hiru
urtetan.
|
|
|
...bor poltsa ugariak ezbaika miatu zituzten, trabatutako geletan barneratu aitzin: Tamaina eta etnia ezberdinekohiru panpina erregosi; A eta Z teklak soilik irakur zitezkeenidazmakina tinta zinta gabea; erretratu karratu bat babestekobehar lukeen marko obalatu bat; biolontxelo baten bi soka grabeenak; putarik putenak bakarrik jantzi zuenezkontza soineko zimurtua; daga okertu eta kamuts bat; hamabiak
|
hiru
segundo gutxi markatzen zituenkuku ordulari bat; aterki baten kirtena edobuzo baten arnasgailua. Sukaldean hartz disekatu bat ediren zuten, bigarren heriotza lazgarriaLITERATURA
|
|
|
San Pelaioko
|
hiru
arrizko kurtzeak
|