|
2005
|
|
|
Hirugarren atalekoak hizkuntza osoaren zati bat dira, baina ez dira hizkuntza komunarenak. Edonola ere,
|
hiru
hiztegi eremu horiek ez dira finkoak hizkuntzen historian, termino berezituak behin eta berriro iragaten baitira hizkuntza komunera batez ere hedabideek eragiten duten bulgarizazio prozesuaren bidez. Duela gutxi erabat berezituak ziren berotegi efektu, ozono geruza, immunoeskasia edo klonazio bezalako terminoak hiztun gehienek ezagutzen dituzte egun. Bestetik, terminologiak askotan hartzen ditu h... gurdien zati bat eta iruteko erabiltzen den tresna bakarrik adierazteko balio zuen lehen, eta egun Geometria, Fisika eta Kristalografia bezalako jakintza esparruetan erabiltzen diren termino ugaritan aurkitzen dugu:
|
|
|
Hiztegi Batua eta terminología berezituaren arteko harremana ere, gogo eta iturria dugu. Hizkera tekniko zientifikoaren barruan bereizi ditugun
|
hiru
hiztegi multzoren artean, lehenengo biak Hiztegi Batuaren eremuan daude zalantzarik gabe baina zientzia eta teknikaren esparru desberdinetako terminología berezituaren arloan ere erabilera komunean bezala jokatzea eskatzen al digu Hiztegi Batuak. Euskaltzaindiak Hiztegi Batuan kare-harri idatzi behar dela esan digunean edota:: bolkan hitza baztertu duenean hitz horien erabilera komunaz aritu da.
|
|
2009
|
|
|
Lehenengo biak batera aztertu ditugu, eta datu hauek bildu ere: zazpi testutan eta
|
hiru
hiztegitan agertzen dira. Batzuetan bukaeran daude, besteetan hasieran; batzuetan marrarekin, beste batzuetan marrarik gabe eta banaturik, eta gainerakoetan lotuta.
|
|
|
Euskara batua sortu baino lehen idatzi ziren bederatzi testu matematikoren terminologia aztertu dugu, baita haien barruan argitaratu ziren lau hiztegitako terminoak ere; zortzi testu eta
|
hiru
hiztegi 1913 eta 1933 artekoak dira, eta testu bat eta bere hiztegia 1972koak.
|
|
2013
|
|
|
Asmo guzti horiek eta egindako bidearen zertzeladak argiago aditzera emateko, hurrengo lerroetan 30 urteko ibilbidean zutabe nagusi izan diren
|
hiru
hiztegi. Sinonimoen hiztegia, Euskararako Hiztegia eta 3000 hiztegia abiabidetzat hartuta jardungo dut hurrengo lerroetan.
|
|
|
Egin eginean ere, gure lan oparoaren abiapuntua Sinonimoen hiztegia izan zen orain dela 30 urte (1983). Ordutik hona era desberdineko
|
hiru
hiztegi argitaratu ditugu alor honetan.
|
|
2015
|
|
|
Agurainen erabiltzen ziren hitzak jaso zituen. Oraindik argitaratu gabeko beste
|
hiru
hiztegi ere ikusi ditut: Kepa Ruiz de Eginok Agurainen, Andoni Llosak Lagranen eta Joseba Legardak Barrundian osatutakoak.
|
|
2017
|
|
|
Elebakarrak izateak ez zituen lotsatzen, ez eta beldurtzen ere. Honen froga ditugu Islandian gordetzen diren XVII. mendeko Euskara Islandiera
|
hiru
hiztegi eta apenas ezagutzen den Atlantiko aldeko pidgin hizkeraren testua. Honetan Euskara eta beste batzuk nahasirik agertzen dira.
|
|
2018
|
|
|
Hauekin burutu elkarrizketak grabatu dituzte, datu horietatik abiatuz hizkuntzalariek hiztegiak sortu dituzte. Moluka uhartetan bakarrik (bi milioi biztanle) 70 tokiko hizkuntza zenbatuak izan dira," tokiko hizkuntzen garapen bulegoak"
|
hiru
hiztegi plazaratuak ditu. Ageri da tokiko hizkuntzen salbatzeko xantiera irekia dela, baina egiteko gelditzen den lana erraldoia da.
|
|
2021
|
|
|
Itzuli+ tresnak interneteko zenbait baliabide tresna bakar batean batu ditu: Itzuli itzultzaile neuronala,
|
hiru
hiztegi (Elhuyar, Morris eta Collins), euskarazko Wikipedia eta ahots sintesia. Itzuli+ Firefox eta Chromerako sortu da.
|
|
|
25 urteotan, papereko edizio bat baino gehiago izan du euskara gaztelania hiztegiak, eta geroago euskara frantsesa eta euskara ingelesa hiztegiak gehitu zaizkio. 1999an, paperetik digitalerako saltoa egin zuen, eta, 2013tik, kontsultak
|
hiru
hiztegietan batera egin daitezke, ordenagailuen eta beste tresna mugikorren bidez.
|
|
|
Interneten Elhuyarren
|
hiru
hiztegi elebidunak kontsulta daitezke: bilaketak euskaraz eginda hiruretako emaitzak batera ikusteko aukera eskaintzen du.
|