|
2006
|
|
|
hainbat tradizio disziplinarren arteko lotura egiten dakiena, bertan sortzen diren ibilbide eta ikuspegi anitzak osagarri moduan lantzen dituena, teorikoa eta aplikatua dena, unibertsaltasuna eta lekukotasuna maneiatzen dakiena, eta abar.
|
Hauetako
azpimarratze asko jaso dira aldizkari honetan, neurri batean bada ere, bere historian zehar. Aldizkariaren bilakaeran parte hartu dutenen artean daude unibertsitate munduarekin lotzen diren ezagutzak eta adituak, bai irakaskuntzarekin eta bai ikerkuntzarekin gauzatzen direnak, baita gauzatu nahi direnak ere; horregatik, unibertsitatearen eta unibertsitarien inplikazioa lortzea beharrezkoa ikusten dugu modu egokienean aurrera egin ahal izateko.
|
|
|
(Aipa daitezke beste bi irakasgai ere, Filologia titulazioan, soziolinguistikan (modu zabalean ulertuta) sartzen direnak: Hizkuntzalaritza Aplikatua eta Psikolinguistika izenekoak;
|
hauek
ere hautazkoak dira). soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain 19
|
|
|
Diskurtso Teoriak, Diskurtso Teoriak eta Hizkuntzaren Didaktika, Hizkuntzaren Eskurapena: Ahozkoa eta Idatzizkoa, Irakaskuntza Eleanitza, Euskal Herriko Egoera Soziolinguistikoa, Hizkuntzen Didaktikarako Metodologia eta Lanabesak, eta Testu Generoen Karakterizazioa izeneko beste zazpi irakasgai,
|
hauek
ere derrigorrezkoak. c) Hizkuntzen Kudeaketan Aditu titulazioan, lizentziatura mailakoa izan gabe, zenbait kreditu bete daitezke, derrigorrezkoak batzuk eta hautazkoak beste batzuk.
|
|
|
ikerkuntza, materialak sortzea, adituen inplikazioa, adituen arteko guneak irekitzea (informatika teknologiak aprobetxatuz), INGUMA datu basea eguneratzea, eta abar.
|
Hauek
denak garrantzitsuak dira, baina zenbakia irakaskuntzari buruzkoa denez, artikulu guztietan ez dira jaso irakaskuntzatik kanpo egiten diren horiek, eskatu ez zitzaielako. Hala ere, merezi du jasotzen diren aipamenak kontuan hartzeak, aberatsak diren neurrian.
|
|
|
3) Pribatu bereziak, UEU eta HIZNET.
|
Hauen artean
ere ezberdintasun handiak daude: a) UPV/EHUn, unibertsitate nagusiena (handiena, titulazio gehien duena, zabalduena hiru campusetan, eta abar) eta publikoa izanik, bertan aurkitzea espero zitekeen soziolinguistika arloa� ren presentzia nagusiena, baina hain justu alderantziz gertatzen da; b) pribatu arrunten artean ere:
|
|
|
1) arautu gabeko irakaskuntza: mintegiak, jardunaldiak, masterrak eta graduondokoak, eta doktoretza ikastaroak (azken
|
hauek
ere atal honetan sartzen ditu artikuluaren egileak).
|
|
|
Euskararen normalizazioa testuinguru askotarikoan izenekoa, gaur egun nahiko modu berrian eta larrian bizitzen ari garen etorkinen fenomenoari buruz mintzatzen da. Atal
|
hauek
bereizten dira: 1) egungo egoeraren diagnosia:
|
|
|
1) egungo egoeraren diagnosia: hizkuntzaren egoera, eta immigrazioa eta aniztasuna, bi zutabetan zehar, alderdi
|
hauek
aztertuz: mehatxuak (kanpoko alderdi kaltegarriak), ahultasunak (barneko alderdi kaltegarriak), aukerak (kanpoko alderdi aldekoak), indar guneak (barneko alderdi aldekoak); 2) eremu urriko hizkuntza baten normalizazio politika testuinguru askotarikoan:
|
|
|
Ondorengo bost urteetan (86) helduei dagokienez, aldaketa kualitatibo sakona soma daiteke. Aurrenik aitor dezagun bost urte
|
hauetan
euskaldungoa ere hazi dela, 28.583 hiztun gehiago hain zuzen, baina hazkunde horren banaketa bestelakoa dela da. Helduen artean, 1986an 16 eta 64 urte zituztenen artean, galerak dira nagusi.
|
|
|
Jakina denez 86an jaso zen aurrenekoz horri buruzko informazioa Udal Erroldetan, EAEn bakarrik. Adituek ama hizkuntza esaten diote 3 urte baino lehenago ikasten denari, horrek definitzen du hiztun tipologi berri bat zeinen arabera hiztunak honako
|
hauek
izan daitezkeen: Jatorrizko euskaldunak: 3 urte baino lehenago euskara bakarrik ikasi dutenak. Jatorrizko elebidunak:
|
|
|
3 urte baino lehenago euskara bakarrik ikasi dutenak. Jatorrizko elebidunak: 3 urte baino lehenago euskara eta gaztelera ikasi dituztenak(
|
hauei
aldibereko elebidunak esaten zaie). Jatorrizko erdaldunak: 3 urte baino lehenago gaztelera bakarrik ikasi dutenak.
|
|
|
Dena den, lehen bezala honetan ere euskaldungoa bitan bana daiteke. Batetik 35 urtetik beherakoak,
|
hauen artean
erabilera tasa% 75ekoa baino txikiagoa izanik eta, bestetik, 35 urtetik gorakoak euskararekiko atxikimendu handienekoak hain zuzen ere.
|
|
|
Hizkuntza komunitatea hizkuntza hamankomun bat erabiltzen duten pertsona multzo batek osatzen du. Horrek ez du esan nahi hizkuntzaren itxura berdinak erabiltzen dituztenik, baizik eta hizkuntzaren erabileraren inguruan arau berdinak partekatzen dituztela, azken
|
hauek
oso antzekoak bezain egonkorrak baitira.
|
|
|
Hizkuntza komunitatea hizkuntza hamankomun bat erabiltzen duten pertsona multzo batek osatzen du. Horrek ez du esan nahi hizkuntzaren itxura berdinak erabiltzen dituztenik, baizik eta hizkuntzaren erabileraren inguruan arau berdinak partekatzen dituztela, azken
|
hauek
oso antzekoak bezain egonkorrak baitira. Bourdieu k, bere aldetik, hizkuntza komunitatea definitzen du merkatu bat gisa non, hizkuntza pratikak ebaluatuak izateaz gain, indar harreman sinbolikoak gauzatzen diren.
|
|
|
Euskal Bildumak 50.000 liburu eta 1.500 aldizkari ditu. Mintegiko irakasleak eta ikerlariak honako gai
|
hauen
inguruko lanak ari dira argitaratzen: antropologia, historia, emakumearen eta kulturaren inguruko ikerketak, literatura, bibliografia eta lexikografia.
|
|
2007
|
|
|
Aldiz, esan dezakegu, 2007ko udaberri honetan, arazo
|
hauetako
batzuk leuntzen hasi garela, eta gauzak hobeto doazela.
|
|
|
Batasun maila bat atxiki beharra zegoen, eta ikuspegi berriak ere beharrezkoak ziren; nazio ikuspegia, herri mugimendu izaera, koordinazio beharra... Ikuspegi berri
|
hauek
bere egituran, bere antolaketan eta bere izaeran bilduko zituen erakunde berri baten beharra aurreikusten zuten.
|
|
|
Gabezia horretaz konturatuta abian jarri ziren aspaldian Berbalagun edo Mintzalagun izenekin ezagunak diren egitasmoak. Hiru dira egitasmo
|
hauen
eginkizun nagusiak:
|
|
|
Bestalde, xede berezietako taldeak abian jartzeko ahaleginak egin egiten ditugu, esaterako merkatariak, finantza munduko langileak, osasun arloko langileak edo etorkinak. Talde
|
hauek
askotan metodologia, material eta ahalegin bereziak eskatzen dituzte. Horiek horrela, talde hauek ondokoak lituzkete:
|
|
|
Talde hauek askotan metodologia, material eta ahalegin bereziak eskatzen dituzte. Horiek horrela, talde
|
hauek
ondokoak lituzkete:
|
|
|
• Ikastalde
|
hauek
sustatu, Administrazio Orokorreko, Diputazioetako, eta Toki Administrazioetako hizkuntza politikak uztartuz eta osagarritasun printzipioa aplikatuz.
|
|
|
• HEAn diharduen lan-taldearen profesionaltasuna goraipatu eta euskaltegiek urte
|
hauetan
egindako lana eskertu kanpaina publikoen bidez.
|
|
|
• Euskararen dibulgazio kanpainak sustatuz, hiztun hartzaile izatera animatu —elkarrizketa erraz bati erantzuteko gai izatea, nahiz eta aurrera jo ahala" barkatu, erdaraz mesedez, ikasten ari naiz" esan behar— Kanpaina
|
hauek
komunikabide publiko guztietan (eta, ahal den neurrian, pribatuetan) egingo lirateke helburu bikoitzarekin: bata, euskaraz zuzentzen bazaizkizu, beldurra galtzea; bestea, euskara ikastea guztiz lorgarria dela aldarrikatzea, ia ezinezko delako ustea gainditzen laguntzeko.
|
|
|
bata, euskaraz zuzentzen bazaizkizu, beldurra galtzea; bestea, euskara ikastea guztiz lorgarria dela aldarrikatzea, ia ezinezko delako ustea gainditzen laguntzeko. Kanpaina
|
hauetan
euskaraz komunikatzeko egoerarik arruntenetan moldatzeko ikastunitateak landuko lirateke komunikabideetan; adibidez, tabernan: " bi zurito eta beltz bat.
|
|
|
Batasun maila bat atxiki beharra zegoen, eta ikuspegi berriak ere beharrezkoak ziren; nazio ikuspegia, herri mugimendu izaera, koordinazio beharra... Ikuspegi berri
|
hauek
bere egituran, bere antolaketan eta bere izaeran bilduko zituen erakunde berri baten beharra aurreikusten zuten.
|
|
|
2003az geroztik, helduen alfabetatze eta euskalduntzerako ikastetxeez ari garelarik, euskaltegiak ez ezik, euskaltegiak eta autoikaskuntzarako zentroak aipatu behar dira. Azken
|
hauek
, euskaltegi izan gabe, beste hizkuntza batzuk irakasteaz gain, autoikaskuntzarako sistema bitartez euskara ere irakasten duten zentroak dira.
|
|
|
Hala ere, hiriburuak dira, normala denez, euskaltegi gehienen kokalekua (Gasteizen 9, Bilbon 15 eta Donostian 13), eta euskaltegi
|
hauek
beste 44 herritan ere ematen dituzte eskolak.
|
|
|
Hor kokatu behar dira enpresetako taldeak, administrazio ezberdinetako langileen taldeak, guraso taldeak, etorkinentzako harrera ikastaroak, dendarientzako eta ostalaritzako langileentzako ikastaroak, eta abar. Eta ikastaro
|
hauek
, gehienetan, astean 6 ordutik beherakoak izan ohi dira. 2005 ikasturtean EAEko euskaltegien jarduera osoaren herena izatera iritsi dira era honetako kolektiboei zuzendutako ikastaroak.
|
|
|
Ikasle kopuruak aldaketak izan baditu, are handiagoa izan da
|
hauen
tipologian gertatu dena, eta goian aipatu den kolektibo bereziei zuzendutako irakaskuntzarekin lotuta izan den aldaketa bereziki.
|
|
|
Hor kokatu behar dira enpresetako taldeak, administrazio ezberdinetako langileen taldeak, guraso taldeak, etorkinentzako harreraikastaroak, dendarientzako eta ostalaritzako langileentzako ikastaroak, eta abar. Eta ikastaro
|
hauek
, gehienetan, astean 6 ordutik beherakoak izan ohi dira. 2005 ikasturtean EAEko euskaltegien jarduera osoaren herena izatera iritsi dira era honetako kolektiboei zuzendutako ikastaroak. ikasturtea ikasleak batez besteko urteak
|
|
|
erabileraren ingurukoak, ikasle ohiekin egindako hainbat esperientzia, euskaltegietan txoko ezberdinetan erabilera anitzeko proiektuak. Halako asko garatu da urteetan barrena, baina
|
hauetako
asko ere bertan behera geratu da, baliabide faltagatik gehienetan. Irakasle talde oso aktiboa izan dugu eta badugu, baina zaila da horrelako ekimenak denboran luze mantentzea, baliabide urriengatik.
|
|
|
Sarrera honetan ageri den moduan, beraz, ajeak gehiago izanen dira hemen plazaratuko ditugunak, inori zorionak ematea baino. Dena dela, gatozen poliki poliki Nafarroako euskaltegien berri zuzenean jaso eta urte
|
hauetan
izandako emaitzak aztertzera.
|
|
|
|
Hauek
dira une honetan herrialdean barrena kokatuta ditugun euskaltegiak:
|
|
|
Euskaltegi
|
hauek
egoitza finkoak dira eta hauetan urtero eskolak ematen ditugu. Honez gain, euskaltegi hauetatik kanpora hainbat lekutara joan ohi gara.
|
|
|
Euskaltegi hauek egoitza finkoak dira eta
|
hauetan
urtero eskolak ematen ditugu. Honez gain, euskaltegi hauetatik kanpora hainbat lekutara joan ohi gara.
|
|
|
Euskaltegi hauek egoitza finkoak dira eta hauetan urtero eskolak ematen ditugu. Honez gain, euskaltegi
|
hauetatik kanpora
hainbat lekutara joan ohi gara. Esanguratsua da Sakanan urtero herri batean edo bestean sortu ohi dira taldeak, edo Erriberan Cascanten eman ditugu eskolak oraintsu arte; Faltses beste adibide bat izan daiteke.
|
|
|
Nafarroan mantendu egin da edo beheranzko joera izan da azken hiru urte
|
hauetan
.
|
|
|
Gogoratu behar Iruñerriaren gehiengoa eskualde mistoan dagoela. Egia da, zerbait dakiten
|
hauetako
zenbaitek euskaltegian ez ezik beste nonbait ere ikasi duela; dela etxean, dela eskolan. Euskara ikasteko hiru gune hauek dira garrantzitsuenak, hirurak osagarriak, eta gainera, batak eta besteek elkar indartzen eta elikatzen dute.
|
|
|
Egia da, zerbait dakiten hauetako zenbaitek euskaltegian ez ezik beste nonbait ere ikasi duela; dela etxean, dela eskolan. Euskara ikasteko hiru gune
|
hauek
dira garrantzitsuenak, hirurak osagarriak, eta gainera, batak eta besteek elkar indartzen eta elikatzen dute.
|
|
|
Euskalduntzeari begira bada ba eginbeharra. Ez dakiten
|
hauek
, nekez ikasiko dute etxean euskara orain arte egin ez badute; eskolaroa ere joan zaie, beraz, pertsona hauek euskaltegietan euskaldundu ditugu.
|
|
|
Euskalduntzeari begira bada ba eginbeharra. Ez dakiten hauek, nekez ikasiko dute etxean euskara orain arte egin ez badute; eskolaroa ere joan zaie, beraz, pertsona
|
hauek
euskaltegietan euskaldundu ditugu.
|
|
|
Eta guk, haurrak euskaraz eskolatzen ditugu. Euskara hizkuntza zaila da oso, ez da hori ikasiko duenik. Uste zabaldu
|
hauez gain
, egia da, zailtasun handiak, oztopoak, badituela ikasi nahi duenak. Euskararen aldeko baino kontrako giroa dugu instituzioen aldetik.
|
|
|
Ikasle
|
hauetaz
landa, autoikaskuntzan badira 15 eta euskaltegietatik kanpo ematen diren eskoletakoak 50 inguru aurten. Lan munduan sarrera txiki bat egin dugu, azken hiru urte hauetan bost lantegitan hasi baikara klaseak ematen.
|
|
|
Ikasle hauetaz landa, autoikaskuntzan badira 15 eta euskaltegietatik kanpo ematen diren eskoletakoak 50 inguru aurten. Lan munduan sarrera txiki bat egin dugu, azken hiru urte
|
hauetan
bost lantegitan hasi baikara klaseak ematen. Astean 2 edo 4 ordukoak izaten dira, ordea, eskola hauek, beraz, euskalduntzeari begira ez oso eraginkorrak.
|
|
|
Lan munduan sarrera txiki bat egin dugu, azken hiru urte hauetan bost lantegitan hasi baikara klaseak ematen. Astean 2 edo 4 ordukoak izaten dira, ordea, eskola
|
hauek
, beraz, euskalduntzeari begira ez oso eraginkorrak.
|
|
|
Nafarroako honako toki
|
hauetan
aritzen gara: Leitzaldean (Leitza, Larraun, Imotz Basaburua, Goizueta,...), Malerrekan, Bortzirietan (Bera, Aipatutako azterketa honetan ageri denez, erdaldun hutsak diren 15 urtetik gorako Iruñerriko biztanleak 215.000 dira.
|
|
|
Euskalduntzeari begira bada ba eginbeharra. Ez dakiten
|
hauek
, nekez ikasiko dute etxean euskara orain arte egin ez badute; eskolaroa ere joan zaie, beraz, pertsona hauek euskaltegietan euskaldundu ditugu.
|
|
|
Euskalduntzeari begira bada ba eginbeharra. Ez dakiten hauek, nekez ikasiko dute etxean euskara orain arte egin ez badute; eskolaroa ere joan zaie, beraz, pertsona
|
hauek
euskaltegietan euskaldundu ditugu.
|
|
|
Lesaka), Iruñean, Barañainen, Atarrabian, Eguesen, Zarrakaztelun, eta Vianan eta Mendabian. Azken bi
|
hauek
Arabako Errioxako euskaltegiaren barnean.
|
|
|
Euskaltegian euskara ikasi baina erabiltzeko aukera gutxi duten horiei begira, bada hiru urte, Mintzakide proiektua martxan jarri zela Topagunea eta beste hainbat talderekin batean. Euskaraz aritzeko ohitura duen jendea gutxitan aritzen den
|
hauekin
harremanetan jarriz proiektu honen bidez.
|
|
|
Ikasle
|
hauetaz
landa, autoikaskuntzan badira 15 eta euskaltegietatik kanpo ematen diren eskoletakoak 50 inguru aurten. Lan munduan sarrera txiki bat egin dugu, azken hiru urte hauetan bost lantegitan hasi baikara klaseak ematen.
|
|
|
Ikasle hauetaz landa, autoikaskuntzan badira 15 eta euskaltegietatik kanpo ematen diren eskoletakoak 50 inguru aurten. Lan munduan sarrera txiki bat egin dugu, azken hiru urte
|
hauetan
bost lantegitan hasi baikara klaseak ematen. Astean 2 edo 4 ordukoak izaten dira, ordea, eskola hauek, beraz, euskalduntzeari begira ez oso eraginkorrak.
|
|
|
Lan munduan sarrera txiki bat egin dugu, azken hiru urte hauetan bost lantegitan hasi baikara klaseak ematen. Astean 2 edo 4 ordukoak izaten dira, ordea, eskola
|
hauek
, beraz, euskalduntzeari begira ez oso eraginkorrak.
|
|
|
2005/ 06 ikasturteko ikasle kopuruak
|
hauek
dira:
|
|
|
Gehienetan lantegi bateko ikasleak dira edota lanbide berdina duten pertsonak. Lehenago ere hainbat esperientzia batzuk izan baziren ere, arlo hori iraunkortu da azken urte
|
hauetan
, euskararen presentzia jendarteko zenbait alorretan hedatu arau. Hala nola, 2002tik Euskal Konfederazioak Herriko Etxeei proposaturiko hitzarmenaren ildotik euskararen presentzia bermatzen hasi da herri administrazioan eta ondorioz bertako langileen formakuntza garatzen.
|
|
|
Honako artikulua, HIZNET ikastaroko sakontze egitasmoan oinarrituta dago, http://hiznet.asmoz.org/images/ stories/ ikerketa_ lanak/ AZarraga, LMartinez, MJaio.pdf orrian ikusgai. Bertan euskaltegi ezberdinetako 183 ikasleri egindako inkesten bidez burututako lan enpirikoa erabili dugu, artikulu
|
hauetara
dakartzagun hausnarketa eta proposamenak egiteko. Ikasleek duten motibazioa aztertu dugu, euskaltegietara bultzatzen dituzten arrazoiak ezagutzearren.
|
|
|
Ikasgeletatik ikasle asko pasatzen dira, helburu, izaera, kezka, gaitasun, soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain eta sentsibilitate ezberdinekin. Baina ez dugu nabaritzen
|
hauek
euskararen normalizazioan duten eragina egiten den esfortzuaren adinekoa denik. Euskaltegietatik irteten diren hiztunek ez dute hizkuntza normaltasunez erabiltzeko aukerarik eta, ondorioz, euskaldun moduan jarduteko ere ez.
|
|
|
Gure tesiaren mamia laburbilduz, gure ustez, perfilen sistemak, euskaltegietara ikasle asko bultzatzen baditu ere, motibazio txarra eragiten die. Sarritan azpimarratzen den bezala,
|
hauengan
euskaraz aritzeko motibazio egokia eragiteko, euskaltegia ez da nahikoa. Euskara egoera gutxituan egonik, bizitzeko beharrezkoa ez izateaz gain, askotan hizkuntza erabiltzeko aukera gutxi egoten da, are gehiago zenbait lurralde eremu eta gizarte arlotan.
|
|
|
Gainera, HABEren Helduen Euskalduntzerako Oinarrizko Kurrikulua, irakaskuntza mailan, metodologia komunikatibo eraginkorrean asmatu ahal izateko tresna egokia izan daiteke. Gainera, Europako Erreferentzi Marko Bateratuak ikaslearen ikasprozesuan eragiten duten elementuak zehazteaz gain,
|
hauen
deskribatzaile mailakatuak proposatzen ditu. Testuinguru bakoitzari egokitu beharreko deskribatzaile hauek helburuen zehaztapenerako, programaziorako, eta ebaluaziorako guztiz erabilgarriak izan daitezke.
|
|
|
Gainera, Europako Erreferentzi Marko Bateratuak ikaslearen ikasprozesuan eragiten duten elementuak zehazteaz gain, hauen deskribatzaile mailakatuak proposatzen ditu. Testuinguru bakoitzari egokitu beharreko deskribatzaile
|
hauek
helburuen zehaztapenerako, programaziorako, eta ebaluaziorako guztiz erabilgarriak izan daitezke.
|
|
|
Gure tesiaren mamia laburbilduz, gure ustez, perfilen sistemak, euskaltegietara ikasle asko bultzatzen baditu ere, motibazio txarra eragiten die. Sarritan azpimarratzen den bezala,
|
hauengan
euskaraz aritzeko motibazio egokia eragiteko, euskaltegia ez da nahikoa. Euskara egoera gutxituan egonik, bizitzeko beharrezkoa ez izateaz gain, askotan hizkuntza erabiltzeko aukera gutxi egoten da, are gehiago zenbait lurralde eremu eta gizarte arlotan.
|
|
|
Gaur egun, hizkuntzaren irakaskuntza ikuspegi komunikatibo eta funtzional batetik ikusten dugun aldetik, ez dirudi oso egokia hain mugatua den ebaluazio sistemarekin jarraitzeak. Sinonimoek, berridazketek eta abarrek ez dute ebaluazio egokia egiten (Hizneteko lanean sakonago aztertu ditugu ariketa
|
hauek
)
|
|
|
Plangintzak dira hizkuntza esparru ezberdinetara zabaltzeko dugun bidea. Euskalduntze alfabetatzea
|
hauen
barruan kontenplatu behar dugu; hauetara bideratuta eta hauen osagarri eta sustatzaile. Horretarako, egun dauden tresna eta baliabideak aztertu behar ditugu eta hizkuntzaren irakaskuntza eta ebaluazioa bideratu.
|
|
|
Plangintzak dira hizkuntza esparru ezberdinetara zabaltzeko dugun bidea. Euskalduntze alfabetatzea hauen barruan kontenplatu behar dugu;
|
hauetara
bideratuta eta hauen osagarri eta sustatzaile. Horretarako, egun dauden tresna eta baliabideak aztertu behar ditugu eta hizkuntzaren irakaskuntza eta ebaluazioa bideratu.
|
|
|
Plangintzak dira hizkuntza esparru ezberdinetara zabaltzeko dugun bidea. Euskalduntze alfabetatzea hauen barruan kontenplatu behar dugu; hauetara bideratuta eta
|
hauen
osagarri eta sustatzaile. Horretarako, egun dauden tresna eta baliabideak aztertu behar ditugu eta hizkuntzaren irakaskuntza eta ebaluazioa bideratu.
|
|
|
Eurek emango diete euskalduntze prozesuan daudenei beharrezkoa duten elkarreragina, eredua eta, nola ez, motibazio integratzailea.
|
Hauekin
harremanetan sentituko dira euskaldun ikasleak arlo ezberdinetan. Beraz, euskal hiztunak ere hizkuntz politikaren alde aktibatzea funtsezkoa izango da.
|
|
|
Bai Euskarari eta EBPN dira egun indarrean ditugun plan estrategikoak.
|
Hauek
normalizazioa antolatzea bilatu dute eta, urrats garrantzitsua izan dira, batez ere eragin beharreko esparruak identifikatzea ekarri dutelako eta, lurraldekako prozesuaz gain, arlokakoa bultzatu nahi dutelako. Era berean euskalduntze alfabetatzearen norabidea edo ikusmira zabaldu egin behar dela uste dugu, eskualdekako edo herrikako sareaz gain arlokakoa bultzatu litzateke.
|
|
|
Euskalduntzealfabetatzea
|
hauen
barruan kontenplatu behar dugu; hauetara bideratuta eta hauen osagarri eta sustatzaile. Horretarako, egun dauden tresna eta baliabideak aztertu behar ditugu eta hizkuntzaren irakaskuntza eta ebaluazioa bideratu.
|
|
|
Euskalduntzealfabetatzea hauen barruan kontenplatu behar dugu;
|
hauetara
bideratuta eta hauen osagarri eta sustatzaile. Horretarako, egun dauden tresna eta baliabideak aztertu behar ditugu eta hizkuntzaren irakaskuntza eta ebaluazioa bideratu.
|
|
|
Euskalduntzealfabetatzea hauen barruan kontenplatu behar dugu; hauetara bideratuta eta
|
hauen
osagarri eta sustatzaile. Horretarako, egun dauden tresna eta baliabideak aztertu behar ditugu eta hizkuntzaren irakaskuntza eta ebaluazioa bideratu.
|
|
|
Adibidez, euskaraz funtzionatuko duten atal edo" bide osoak" zabaltzea proposa liteke, adibidez, ikasten ari direnek praktikak egiteko aukera izan dezaten. Atal edo lerro
|
hauek
, gainera, beste atalak euskalduntzeko eredu eta esperientzien bilgune izango dira. Aurreko batean esan bezala, Galdakaoko ospitalean lanean dauden eta Euskal Herri osoko euskaltegietan euskara ikasten dabiltzan guztiek euskaltegia bertan izango balute, bertan gertatzen diren komunikazio egoeretan trebatuko bagenitu, unean uneko laguntza praktikoa emango bagenie, egundoko bultzada izango litzateke euskararen normalizazioa bultzatze aldera.
|
|
|
Hizkuntzaren ikaskuntza naturalagoa proposatzen dute, elkarreragina bilatuz eta egoera errealetan erabiltzera bideratuz. Kurrikulu berria eta Europako Erreferentzi markoa dira
|
hauetako
batzuk.
|
|
|
Zeregin bakoitzerako, hizkuntz jarduera ezberdinak egin ditugu.
|
Hauek
testu mota ezberdinetan gauzatuko dira eta bertan aurkituko ditugu bai arau gramatikalak, bai osagai semantikoak. Hala ere arrisku bat badago:
|
|
|
linguistikoak, testualak, soziopragmatikoak, eta estrategikoak.
|
Hauek
ikasle bakoitzak bere funtzioak betetzeko dituen beharren arabera landu genituzke, hau da, bere testuinguruak esango digu zeintzuk diren ikasleak dituen gaitasun linguistiko premiazkoenak, testuinguruan izan ohi den erabilerara moldatzeko landu behar dituen abileziak, zeintzuk testu mota erabili behar dituen... Adibidez, Haur Hezkuntzako irakasleak ipuinak edo haur hizkera landu ditu, baina saltz... Kurrikulu honetan horien arabera antolatu dira edukiak, helburuak eta ebaluazio irizpideak.
|
|
|
EEMBn, alde batetik ikasten den hizkuntzaren testuinguru soziokulturala kontuan hartzea premiazkotzat jotzen da, bestetik, modu orokorrean, ikasleak aurrera egiteko beharrezkoak dituen gaitasunak modu mailakatuan deskribatzen dira. Gaitasunen deskribatzaile orokor
|
hauek
oso lagungarriak izango dira ikasle bakoitzaren perfilari aplikatzeko, bere beharrak eta baldintzak kontuan hartuz eratuko baitira.
|
|
|
Hizkuntzaren erabilera guztiak alderdi
|
hauekin
loturik egongo dira. EEMBn banan banan biltzen dira atal guztiak, eta ikasleak hauetako bakoitzean eman beharreko urratsak deskribatuz, helburuak zehazteko, prozesua antolatzeko eta ondoren ebaluatu beharrekoa zedarritzeko tresna paregabea eskaintzen zaigu.
|
|
|
Hizkuntzaren erabilera guztiak alderdi hauekin loturik egongo dira. EEMBn banan banan biltzen dira atal guztiak, eta ikasleak
|
hauetako
bakoitzean eman beharreko urratsak deskribatuz, helburuak zehazteko, prozesua antolatzeko eta ondoren ebaluatu beharrekoa zedarritzeko tresna paregabea eskaintzen zaigu.
|
|
|
Horrela A1, A2, A2+, B1, B2, B2+, C1, C2 mailak bereiz ditzakegu (erreferentziazkoak), edo maila zehaztuagoetan beharrezkoa ikusiz gero.
|
Hauen
berezitasunak, kasuan kasuko deskribatzaileen bidez emango dira. Deskribatzaile hauek hizkuntz trebetasunei, komunikazio jarduerei, hauek burutzeko estrategiei eta komunikazio gaitasunei egiten diete erreferentzia.
|
|
|
Hauen berezitasunak, kasuan kasuko deskribatzaileen bidez emango dira. Deskribatzaile
|
hauek
hizkuntz trebetasunei, komunikazio jarduerei, hauek burutzeko estrategiei eta komunikazio gaitasunei egiten diete erreferentzia.
|
|
|
Hauen berezitasunak, kasuan kasuko deskribatzaileen bidez emango dira. Deskribatzaile hauek hizkuntz trebetasunei, komunikazio jarduerei,
|
hauek
burutzeko estrategiei eta komunikazio gaitasunei egiten diete erreferentzia.
|
|
|
Adibidez, trebetasunei dagokienez, ahozko/ idatzizko trebetasun sortzaile/ hartzaile/ elkarreraginezkoa bereizten ditu.
|
Hauen
deskribatzaileen ondoren, bakoitzaren bitartez burutu ohi diren hizkuntz jardueren eskala mailakatuak ematen ditu eta hauetan lor daitezkeen helburu ezberdinak deskribatu. Azkenik jarduera hauek burutzeko erabili beharreko estrategiak bereizten ditu.
|
|
|
Adibidez, trebetasunei dagokienez, ahozko/ idatzizko trebetasun sortzaile/ hartzaile/ elkarreraginezkoa bereizten ditu. Hauen deskribatzaileen ondoren, bakoitzaren bitartez burutu ohi diren hizkuntz jardueren eskala mailakatuak ematen ditu eta
|
hauetan
lor daitezkeen helburu ezberdinak deskribatu. Azkenik jarduera hauek burutzeko erabili beharreko estrategiak bereizten ditu.
|
|
|
Hauen deskribatzaileen ondoren, bakoitzaren bitartez burutu ohi diren hizkuntz jardueren eskala mailakatuak ematen ditu eta hauetan lor daitezkeen helburu ezberdinak deskribatu. Azkenik jarduera
|
hauek
burutzeko erabili beharreko estrategiak bereizten ditu. Hauei guztiei, jakina, guk geuk ikasleekin batera identifikatzen ditugun jarduerak gehitu genizkieke, tokian tokiko beharretara egokituz.
|
|
|
Deskribatzaileak eta erreferentzia maila bateratuak dira, zalantzarik gabe, erabiltzaileek gehien baliatuko dutena. Deskribatzaile
|
hauek
zabalak dira, eta tokian tokiko berezitasunei egokitu behar zaizkie. Jakina, gure kasuan plangintza bakoitzean, xehetasunez osatu lirateke.
|
|
|
Zentzu horretan, auto ebaluaziorako deskribatzaile batzuk proposatzen ditu.
|
Hauen bitartez
ikaslea bere egoeraz jabetuko da eta, aldi berean, bere ikas prozesuaren inguruko kontzientzia hartuko du. Honek aurrerapausoak baloratzea ahalbideratuko dio.
|
|
|
Azken urte
|
hauetan
hala administrazioan nola euskalgintzan nolabaiteko kezka sortu da euskararen erabileraren inguruan. Garai batean zegoen ustea eta desioa (ezagutzak erabilera ekarriko zuela) ez zela zuzena ikusi da:
|
|
|
Aipatutako esparru horiek pertsonen bizitza pribatuarekin lotuak daude eta horietan legeek eta arauek eragin gutxiago dute. Esparru
|
hauetan
, beraz, hizkuntza ohituretan eragiteko bestelako bideak jorratu behar dira: eskaintza oparoa, erakargarritasuna, gozamena, praktikotasuna, erosotasuna, sentiberatzea,...
|
|
|
Euskara elkarteetan eta Topagunean lantzen ditugun ildoen arteko bat Mintzapraktika jarduerena da. Hortaz gain, euskaltegi, ikastetxe eta Administrazio publikoak ere parte hartzen ari dira egitasmo
|
hauen
kudeaketan eta sustapenean. Mintzapraktika programen oinarria, euskaraz hitz egiteko ohitura duten lagunak, hitz egiteko ohitura ez dutenekin elkartzea da.
|
|
|
Baina azken urteotan izan dute hazkunde nabarmenena egitasmoek (azken hiru urteetan egitasmo eta partaide kopuruak bikoiztu egin dira). Datu
|
hauek
argi adierazten digute jendearen gustuko programak direla hauek, motibazio ezberdinetatik abiatuta mintzapraktika egitasmoetara gero eta gehiago hurbiltzen baitira. Era berean, antolatzaileek tokiko euskarazko harreman sareak sortzeko ekimen baliagarritzat hartu dituzte Mintzalagun, Berbalagun, eta Mintzakide egitasmoak.
|
|
|
Baina azken urteotan izan dute hazkunde nabarmenena egitasmoek (azken hiru urteetan egitasmo eta partaide kopuruak bikoiztu egin dira). Datu hauek argi adierazten digute jendearen gustuko programak direla
|
hauek
, motibazio ezberdinetatik abiatuta mintzapraktika egitasmoetara gero eta gehiago hurbiltzen baitira. Era berean, antolatzaileek tokiko euskarazko harreman sareak sortzeko ekimen baliagarritzat hartu dituzte Mintzalagun, Berbalagun, eta Mintzakide egitasmoak.
|
|
|
Baina azken urteotan izan dute hazkunde nabarmenena egitasmoek (azken hiru urteetan egitasmo eta partaide kopuruak bikoiztu egin dira). Datu
|
hauek
argi adierazten digute jendearen gustuko programak direla hauek, motibazio ezberdinetatik abiatuta mintzapraktika egitasmoetara gero eta gehiago hurbiltzen baitira. tesian hizkuntzaren ikas prozesuan parte hartzen duten hiru elementuak ezagutza, motibazioa eta erabilera direla azaltzen da. " Txepetx" ek azaltzen dituen hiru faktoreak gurera ekarrita, motibazioa izango litzateke hizkuntza bat ikastera edo hizkuntza batean irautera bultzatzen duten arrazoiak, desioak, emozioak edo interesak; ezagutza, hizkuntzaren funtzionamenduaz jabetzeko prozesua zein ahalmena; eta erabilera, hiztun komunitatearen esparru guztietan eta hizkuntza funtzio guztietan jardutea.
|
|
|
Baina azken urteotan izan dute hazkunde nabarmenena egitasmoek (azken hiru urteetan egitasmo eta partaide kopuruak bikoiztu egin dira). Datu hauek argi adierazten digute jendearen gustuko programak direla
|
hauek
, motibazio ezberdinetatik abiatuta mintzapraktika egitasmoetara gero eta gehiago hurbiltzen baitira. tesian hizkuntzaren ikas prozesuan parte hartzen duten hiru elementuak ezagutza, motibazioa eta erabilera direla azaltzen da. " Txepetx" ek azaltzen dituen hiru faktoreak gurera ekarrita, motibazioa izango litzateke hizkuntza bat ikastera edo hizkuntza batean irautera bultzatzen duten arrazoiak, desioak, emozioak edo interesak; ezagutza, hizkuntzaren funtzionamenduaz jabetzeko prozesua zein ahalmena; eta erabilera, hiztun komunitatearen esparru guztietan eta hizkuntza funtzio guztietan jardutea.
|
|
|
Hizkuntzaren erabilera ohiturak aldatzean Goleman en ustez abilezia teknikoek baino (hau da hizkuntza gaitasuna, edo ezagutza edo hau ikasteko duen koefiziente intelektuala...) abilezia emozionalek izango dute garrantzia edo eragina (euskara erabiltzeak sortzen dion sentsazioa, euskarak suposatzen dizkion lotura afektiboak, emoziozko aldaerak...). Golemanen ustez, gainera, bi abilezia
|
hauek
proportzio desorekatuan banatzen dira: abilezia teknikoek% 20ko eragina duten heinean abilezia emozionalek% 80ko eragina izango dute.
|
|
|
Hizkuntzaren erabilera ohiturak aldatzean Goleman en ustez abilezia teknikoek baino (hau da hizkuntza gaitasuna, edo ezagutza edo hau ikasteko duen koefiziente intelektuala...) abilezia emozionalek izango dute garrantzia edo eragina (euskara erabiltzeak sortzen dion sentsazioa, euskarak suposatzen dizkion lotura afektiboak, emoziozko aldaerak...). Golemanen ustez, gainera, bi abilezia
|
hauek
proportzio desorekatuan banatzen dira: abilezia teknikoek% 20ko eragina duten heinean abilezia emozionalek% 80ko eragina izango dute.
|
|
|
Jarduera
|
hauen
arrakasta desberdina izan da unearen eta lekuaren arabera. Edozelan ere, ikasle askorentzat euskara hobetzeko ez ezik, hizkuntza eta haren inguruko munduarekin identifikazio positiboa eta harreman sareak sustatzeko balio izan diete urteetan.
|
|
|
Jarduera
|
hauen
arrakasta desberdina izan da unearen eta lekuaren arabera. Edozelan ere, ikasle askorentzat euskara hobetzeko ez ezik, hizkuntza eta haren inguruko munduarekin identifikazio positiboa eta harreman sareak sustatzeko balio izan diete urteetan.
|
|
|
Ez da galdera berria, eta erantzun batzuk egon dira dagoeneko. balioaz ohartu eta sustapen serioagoa garatzeari ekin diotela. Hala ere, praktika jarduera
|
hauetan
hizkuntzaren normalizazioan aurrera egiteko hutsune batzuk sumatu daitezke:
|
|
|
• Jarduera
|
hauetako
askotan ikasle talde hutsak izan ditugu, edo esporadikoak izan dira. Ondorioz, zailtasunak egoten dira euskara erabiltzen duten harreman sareak finkatzeko eta zabaltzeko, edo euskararentzako esparru jarraiak finkatzeko.
|
|
|
Eskola denboraren ekintza edo jarduera osagarri modura ikusi dira sarritan, edo programa paralelo modura kasurik onenetan. Ez da egoten ikaslea praktika esparru
|
hauetarako
prestatzeko ildo espezifikorik, edo praktika uneetako hizkuntz esperientziez eskola denboran hausnartzeko lekurik programazioetan.
|
|
|
Programazioetan une
|
hauek
txertatzea, praktika jardueretan bezala, gehienetan hizkuntza lantzeko beharrezko estrategia modura ulertu izan da, jariotasunari begira batez ere, baina euskaltegia horrela euskara erabiltzeko gune ere bihurtu da kasu askotan, euskara erabili zein euskal mundua ezagutzekoa. Jarreretan zein harreman sareetan nolabaiteko eragina eduki dela ezin da ukatu horrenbestez.
|