|
2000
|
|
|
Ontzi hauek plastikozko poltsa gardenetan jasotzen dituzte hiritarrek eta ondoren, kamioi bat pasatzen da hauek jasotzera astean behin. Poltsa
|
hauetan
ere aurrerantzean aluminiozko ontziak jasotzeko asmoa dago, momentu honetan metalezko ontziak zaborrarekin batera biltzen baitira. Dena den, metala sailkapen plantetan banatu eta berreskuratzen da eta aluminiozko latak erre egiten dira, berriz ere erabili ahal izateko.
|
|
|
Nafarroako 8/ 87 Legeak dioenez, erreserba integralek, babes neurri zorrotzak izan behar dituzte, bertan balio biologiko nahiz ekologiko handiak baitaude, ondorioz, ingurune hauetan ez da inongo giza-jarduerarik baimentzen. Debeku honetatik at leudeke jarduera zientifiko eta dibulgatzaileak, nahiz eta
|
hauek
ere murriztuko dituzten. Erreserba naturaletan berriz, neurriak ez dira hain zorrotzak eta bertako ekosistemak izaera berezia duten arren, bertako natur baliabideak ustiatu daitezke neurri mugatzaile batzuen barruan.
|
|
|
Biribila dirudi esaldiak, baina hipokresiaren salaketa batetik haratago doa. Etikarik eza,
|
hauengan
ere. Eta saiatuko bagina zikintzulo honetatik ihes egiten?
|
|
|
Trantsizioa, ikur kontrajarri hauen inguruan eman liteke. Ordea, 1976ko trantsizioan gertatu ez bezala, euskal espainolak edo espainolak espainolismoa nolabait deitua eta Espainiako estatuak orduan ez zuten oinarri soziala dute egun. Identitate honek orduan ez zuen sozietatean legitimitaterik, estatua krisian zegoen eta korronte
|
hauek
ere bai. Orduan, bestalde, pentsamendu abertzalearen goranzko hegemonia bat bizi izan zen; aldagai ezberdinetan gainera.
|
|
|
Oraindik jaialdia egoki saltzen bada, jendea biltzen da, bertsolaria motibatzen da eta jendeak ongi pasatzen du. Burua nekatu beharra dago bai antolatzaile eta baita bertsolarien aldetik ere,
|
hauek
ere protagonismoa ezin baitute jaialdi hutsera mugatu, agian berek proposatu lituzkete formula berritzaileak. Azken batean gauza beretsua egiteko jantzi berriak asmatzea baino ez da.
|
|
|
Zer gerta ere bildumari jarraiki,
|
hauek
ere ipuin labur eta zorrotzak dira. Hemen ere," gehientsuenetan amaierako ezustearen laztasunak ematen die ipuinoi irakurlearen barruak astindu, zartatu eta asaldatzeko indarra." (Egunkaria VII) Are gehiago, bilduma honetan ere Berardok idatziriko ipuinak eskaintzen zaizkigu.
|
|
|
Izenburuak berak iradokitzen duen legez, zinearen erreferentziak etengabeak dira: Casablanca, Hamlet,... baina, filme askoren aipamenak egitean ere,
|
hauek
ere desitxuratuko ditu, kontrastearen bidez sentsazio ezberdinak iradokiz, eta gogoetara bultzatuz. Izan ere, batzuetan gauzak zuzenki adierazteko joera nabaria den arren, beste zenbaitetan iradoki besterik ez dira egiten.
|
|
|
Hortaz, aurreko ipuinetako hainbat gai berragertzen dira. Izan ere, ipuin
|
hauetan
ere heriotzaren zantzuak non nahi ikus ditzakegu: HIESA, birusa,...
|
|
|
hainbat klasiko eta Joseba Sarrionandia, besteak beste; bestetik, Joseph Conrad, Henry Melville eta Salgari bezalako lan ugari irakurri ditu. Bestalde, itsasoarekin harreman esturik ez duten honako idazle
|
hauek
ere atsegin dituela aitortu zuen:
|
|
|
Adibidez, beste esaldi
|
hauek
ere azaltzen zizkigun: –Bertutea ez dago gogo hutsean, egintza gauzatzean baizik?
|
|
|
); bitaa beste bi fundatzaile
|
hauek
ere: Dominique dEt, cheberry
|
|
|
Ikus 24 oharra. Han aipatutakoez gain aipatzea merezi dute, halaber, honako betebehar
|
hauek
ere:
|
|
|
Aitzinean kultur diseinuaren ardura dutenkromosomak izanen dira.
|
Hauetan
ere ihes egin dugu eredu fisikotik. Eraikibehar duguna kultura da, ez hormak.
|
|
|
Hemen ia ukituko ez ditugun arau batzuk ere badaude, aipatu behintzat eginbeharko direnak;
|
hauek
ere elizetarakoak. 1938ko martxotik aurrera Gobernuarenirizpideak eta Gotzainenak bat ez zetozela ikusi zenean, esku sartze mugatuago batzuk entseatu ziren, hamar minutuko euskarazko tarte bat onartuz (Torrealdai 1998: 128, 135).
|
|
|
Ohiko grafemez gain, modulu honetan ondoko
|
hauek
ere hartzen dira kontuan:
|
|
|
Beste batzuetan honako abiatze
|
hauek
ere egin ahal ditugu:
|
|
|
tartean izanik. Beharbada, Estatuaren funtzionamendura hurbiltzeak jarriko gaitu arazoa ulertzeko bidean (oraingoz Estaturik ez duten nazioen egoera ez dugu kontuan hartuko, baina, zer esanik ez, kasu
|
hauetan
ere Estatuak badu bere presentzia eta eragina, aldarrikapen gisa zein etsai moduan13). Estatuek eskuartean izan duten aparteko tresna dugu eskola, oinarrizko eskola?.
|
|
|
Baina portaera hori ez zen historiako testuliburuetara mugatzen; irakurketa lantzeko liburuen artean(
|
hauek
ere gobernuaren oniritzia jaso behar zuten) historiak ere bere lekua izango zuen, testu hauen ezaugarririk nabarmenetariko bat, helburutzat hartzen zuten formazio zibiko politikoa izanik. Aipaturiko autoreek dioten bezala,, con estos textos se educaba a los niños del siglo XIX español y se forjaba la mentalidad del ciudadano de la patria burguesa? 285 Irakurketa orokorra egiteko asmotan edo, hauxe esango genuke:
|
|
|
Hemen aipatu ditugun horiez gain, honako
|
hauek
ere ez genituzke gutxietsi behar: 1838ko Somoruelos en proiektua, 1841eko Infanterena eta 1855eko Alonso Martínez-en proiektua, batzuk aipatzearren (Ikus PUELLES, M. (1986):
|
|
|
Eraikitzen ari zen makineria fintzeko, aipatutako probintzia mailako juntei, udaletan zeuden oinarrizko irakaskuntzakoak gehitu behar zaizkie.
|
Hauek
ere probintziako buru politikoak gobernadoreak izendaturiko pertsonez osatzen ziren (elizbarrutiko ordezkaria ezezik, alkatea,, regidor, zelakoa eta gutxienez hiru guraso) eta probintzia mailakoen betebehar berdinak zituzten(, informar, denunciar y pedir?, Ruiz Berrio ren194 hitzetan).
|
|
|
Arabiarrak, Afrika beltzekoak, latinoamerikarrak, alemanak, frantsesak, espainiarrak, euskaldunak... Taiwan eta Asiako beste herrialderen batzuetakoak ere badaude, eta
|
hauek
ere aise bereizten dituzte espainiarrak eta euskaldunak.
|
|
|
Urru eta biok zeharo jota geundelako, eta Txino eta Rafael gu zaintzera joan zirelako.
|
Hauek
ere greban zeuden, baina gu baino hobekixeago haatik. Egundoko sagu pila zegoen enfermeriako bazterretan.
|
|
2001
|
|
|
Zutikako upelak dira.
|
Hauek
ere neurri ezberdinetakoak izan daitezke. Hemengo sagardotegietan ezagutzen den handiena 105.000 litrokoa da.
|
|
|
" Baloia" du izenburua, eta euskaraz soilik estreinatuko da. Datozen hilabeteotan honako beste pelikula
|
hauek
ere estreinatuko dira euskaraz: ipuin afrikar batean oinarrituta dagoen" Kirikou" marrazki bizidunetako filma," Forever mine" thriller erromantikoa, 30 hamarkadako Irlanda deskribatzen duen" Liam" filma, Ibon Kormenzanak zuzendutako" Jaizkibel", Kean Loachen" Bread and Roses" eta Nick Gomezen" Drowning Mona".
|
|
|
Ebrotik beherantz oso ur gutxi jaisten da, lehor lehorra dago, kiratsa dario; aspaldi ez duela euririk egin. Txolarrerik ez dabil inguruan,
|
hauek
ere desagertu dira herritik. Bizilagunak urduri daude, ez dute ulertzen hegazti alai hauen desagerpena.
|
|
|
Politika ekonomikoa, fiskala, inmigrazioa, pobrezia, esklusio soziala, hezkuntza, emakumea, ingurugiroa, sanitatea, estatu eredua, Europa, globalizazioa, etxebizitza.
|
Hauek
ere politikak dira, eta guretzako garrantzi handiko politikak gainera, eta hauetan, EAJrekin ez gatoz inolaz ere bat.
|
|
|
Logikoa da, banatzaile askok zineklubak bereganatu nahi ditu,
|
hauei
ere, etekina ateratzeko asmoz. Zineklubek normalean udalek eskainitako diru laguntza jasotzen dute, diru horrekin filmak lortu eta agian bideoteka bat osatu dezakete.
|
|
|
Osagai sentibera eta konpontzen zaila denez, tarteka aldatu beharra dago, eskuarki gidariak ez baitu kotxea behar bezala gelditzen: enbragea gehiegitan darabil; jokaera horrek, aldi berean, balaztak(
|
hauek
ere aldizka aztertu behar dira, ibilgailuaren funtsezko elementuak baitira) ere dezente kontsumitzen ditu.
|
|
|
Bai ikasturtearen hasieran, bai sasoi osoan zehar ere, patrikatik dirutza atera beharra agintzen dute
|
hauek
ere, eskolaz kanpoko jarduerak gauzatzeko ezinbestekoak diren tresna eta gainontzeko gauzak eskolako materialtzat ez hartzeko joera nagusitzen ari den arren.
|
|
|
c) Molde horretako mantentzeak dira honako estrategia
|
hauek
ere: –ba bai?,, zeba ez?, etab. Adierazpen, trinkoak?
|
|
|
– Koadrilako lagun euskaldunekin (gehienak ikasleak
|
hauek
ere) txikiteoan eta euskaraz egiten hastea.
|
|
|
Honen inguruko kezka dezente zabaldu da gure sektorean azken urteotan. Jardunaldi
|
hauek
ere horren froga dira. Hau izan daiteke, gainera, azken lau urteotaneuskalduntze sektorean azaldu den ideia, nobedosoena?.
|
|
|
Honela, lehenengo, erregea piramidearen buru zen, eta gero, aristokraziak, erromatar senatoreen eta germaniar tribuetakoen ondorengoen elkarketatik sortua? bere kabuz autonomia lortuta, feudalismoaren lehen pausoak emanziren, nekazarien menperaketa gauzatuz, hain zuzen ere, erromatar garaitik zetozenesklabuen (dekadentzian zeudenak) eta libre zirenen (dekadentzian
|
hauek
ere, etabotere falta horretatik sortuak asko) arteko desberdintasuna desagertuz pixkanaka.
|
|
|
fiskalitatate erromatarretik geratzen zena fosilduta zegoen, jabegoaren gaineko zerga (mantsuen gaineko zergatik kondeek herena bereganatzen zutelarik) zein pertsonengaineko kapitazioa (de capite). Baina
|
hauek
ere ez ziren jasotzen leku askotan.Bestetik, osagarri ziren eta feudalismora bihurtzen zihoazen beste batzuk: annuadona izenekoa jaunek erregeari urtero eman beharrekoa; errege ban edo boterearenkontra egindako lege hausturengatikako isunak; teloneum edo bidesariak; gerrakoharrapakinak (partaideen artean banatu arren, zati bat errege altxorrerako gordetzenzen, nahiz batzuetan erregeak Elizari ematen zion); saxoi edo bretoi menperatuentributoak; errege jabegoek emandako sarrera erregularrak (jana, txanponak, manufakturak); altxorra (luxuzko oihalez, bitxiz, urrez eta zilarrez... osatua), hiltzean semeen artean eta pobreei banatua.
|
|
|
Ildo berean, apaindurarenberezitasun akitaniarrak oso nabariak dira. Metalezko tira bat erabiltzen da plakaenmarkatuz eta, botoiak agertzen direnean,
|
hauek
ere bordeatuz. Oinarriko botoibien artean normalean forma lauangeluarreko hutsune txikitxo bat geratzen da.Erabiltzen diren motiboak geometriko edo zoomorfoak dira, intzisioz eginikoak.Buzaga n puntillatua erabiltzen da (puntzoiz eginikoa), eta banda horien erdianzerra hagina ikusten da.
|
|
|
Egia esan, kasu honetan, arkeologiak eskainitako datuetan oinarrituta, aldez aurretik ezagutzen ziren piezak berrinterpretatu ahal izan dira. Berrinterpretazio honek hilarri multzo biren kronologia atzeratzea ekarri du, orain VII VIII.mendeetan kokatzen direlarik, eta bestalde, kulturalki ere gehiago zehaztea, zereneta
|
hauetan
ere nahiko nabaria baita Ipar Pirinioetako eragina. Berrinterpretaziohonen autoreak A. Azkarate eta I. Garcia Camino dira12 Egia esan, autore haueklortu dutena ondokoa da, alegia, aurreko historiografiak eskainitako ikuspuntuazalan tzan jartzea eta eskema interpretatibo berria artikulatzea.
|
|
|
Era berean, honen antzekoak Okariz, Mesterika eta Goiogana n ereikus daitezte. Beraz,
|
hauek
ere Arrigorriaga-ko paradigmaren barnean sartubeharko dira, nahiz eta formatu ezberdina izan.
|
|
|
Demagun zorpeko herrialde bat (R) osotasun gisa harturik; eta baita bertako zorpeko egoiliarrak, RH,
|
hauek
ere osotasun modura harturik. Analiza dezagun Hegoaren kasua.
|
|
|
Erretxina eta plastikoa. Gainerako material sintetikoak bezala,
|
hauek
ere oso ondo jasaten dute kanpoan, nahiz eta denborarekin hondatu, tolestu eta tonu horia har dezaketen.
|
|
|
Almidoia eta koipeak hortxata prestatzeko erabiltzen diren tuberkuluetatik etorriko dira soilik. «Horchata» izena txufa naturalezko hortxata azukredunerako soilik erreserbatuta dago, baina izen
|
hauek
ere izan ditzake: hortxata naturala eta txufa naturalezko hortxata.
|
|
|
Fruta postreek izozki edo krema mota batzuk izan ditzakete, kasu berezietan. Era berean, honako
|
hauek
ere egin daitezke: – Fruta saltsa birrindua azukrearekin edo gozagarria, nahi den erara: Freskoarena, kiwiarena, abrikotarena, ananarena…– Jogurt saltsa:
|
|
|
Bere tristura arindu nahian edo. Azkenean, hala ere,
|
hauek
ere nekatu egin dira agidanean, eta beren kontuez edo klaseko gauzez aritu dira.
|
|
|
Eta coca cola pote hau?
|
Hauek
ere atzo ikusitakoen berdin berdinak al dira. Eeeez, arraioa!
|
|
|
orduan baino liburu gehiago argitaratu da, eta irakurleak ere ugariagoak dira, maila batean batez ere. Gure artean hainbeste kalte eragin duen bikaintasun nahiarekin batean38, dela sortze lanetan dela itzulpenetan, erlijio lanez kanpora, eta are
|
hauetan
ere," literatur ederra" soilki lantzeko gogo hura aienatu da. Aldizkariak, oraindik egunkaririk ez dela, askoz hobeak dira egungo egunean, bai ukitzen dituzten gaien zabaltasunagatik, bai berauek gero eta trebeago erabiltzeko moduagatik.
|
|
|
6 Egungo dialekto grekoak antzinakoak zokoratu zituen koiné hura zatikatzetik datoz; ustez berauen iturburua zitekeen protogreko hura baliteke, era berean, linguistika konparatuaren irudipen hutsala ez izatea eta egiazko konbergentziaz bildua izatea. Latinak Italiako bereizkuntzak deuseztatzen ditu (faliskoaz, oskoaz, umbroaz eta dialekto sabelikoez bakarrik ari naiz, venetoaz gainera), hizkuntza erromanikoetan bereizteko,
|
hauen artean
ere elkarganatzeko (bereganatze hutsez besterik ez balitz ere) eta urruntzeko joerak nabari ditugula (K.M.O.).
|
|
|
Bada eztabaida franko, borroka ere bai, euskal hitz altxorrari buruz: hor dabiltza, izan ere, gureak, gureganatuak(
|
hauek
ere gure gure dira, gureganatze hori zinetan eta benetan burutua dagoen heinean), eta gureganatzekoak batik bat, gureganatzeko bidean direnak eta omen direnak, horietan baitago, bestetan baino areago, sesiobidea.
|
|
|
Gogora datorkit ustez irakurri berria dudan zerbait. Demagun, eta gustura emango nuke, hitz baten jatortasunak âantzinatasuna eta  hedadura hartzen ditugularik neurri,
|
hauek
ere elkarrekin errietan maiz dabiltzala jakinikâ eta nazioartekotasunak pisu larria dutela berorren" euskaltasuna" mugatzeko. Bistan da, ordea, ez dela usu aski" hau eta hori" nahiz" hau edo hori" atera behar den kontua," hau ala hori" baino.
|
|
|
Eguraldi ona denean, itsasertzeko harkaitz mutur batera joango zaizkizu taldeka, galtzak zuri eta gerrikoa gorri. Han egoten dira zain, nor agertuko, txistulari direlako batzuk, arrantzaleak noski
|
hauek
ere. Hasiko zaizkizu txistulariak soinua jotzen, eta besteak dantzan," espatadantxan", eguerdi aldean, izerditan blai, herrira itzuli arte.
|
|
|
|
Hauek
ere bazuten beren literatura: kopla zaharrak, bat bateko bertsoak, ipuinak, esaerak, eta nahi duzuena.
|
|
|
zortziko txikitan ondu zituen" Etxeko sagastia" eta" Egamin" olerkietan, esate baterako. Nahiago nukeen honako
|
hauek
ere jaso izan balitu Labayen jaunak bilduma honetan, ezinbestean" Etxeko keea" kentzen zuelarik ere. Hizkeraz ez ezik, baita barren isuriz ere ez zegoen olerki horietatik urruti beste euskal liriko handi baten ukitua.
|
|
|
Beraz, hedabideak ez dira iritzi publikoan eragina luketen berezko aldagaitzat hartzen, baizik eta beste batzuekin batera ari den faktoretzat, faktore garrantzi  tsuak badira ere. Hedabideen gaineko teoria eta ikerketen historiaren bibliografia zabalari dagokionez, gomendatzekoak dira honako beste autore
|
hauek
ere: M. Wolf (1987 eta 1994) eta A. Mattelart eta M. Mattelart (1997).
|
|
|
Hedabideek eragiteko gaitasuna dute, zalantzarik gabe, euskal gizartean eta Estatuko gainerako gizarte esparruetan (bereizkuntzak egin litezke
|
hauen artean
ere). Baina eragiteko gaitasun hori bere egiazko kontestuan baizik ez daiteke neurtu, eta kontestu hori sortzen den egoera psikologiko, instituzional eta soziala ere hartu behar da kontuan.
|
|
|
Aurreko garaietan hedabideen eraginaren alkantzu (erreala) eta mugen (errealak
|
hauek
ere) gainean estereotipo batzuen presentzia uler bazitekeen arren, Lizarra Garaziko Akordioak gizartean eduki duen sostenguak aukera eman zion hainbati hedabideen eraginaren arazoa Euskal Herriaren gizarte egituran hobekiago egokitu ahal izateko. Halaz ere, beren horretan diraute estereotipoek.
|
|
|
Lizarrako Akordioaren aurkako hedabideek euskal gataz  ka tratatzerakoan bideratzen duten burrunba izugarriak oso bestelako erreferentziak aurkitzen ditu, beren jokabide editorialaren arabera, Akordio horren hurbil edo, kasu batzuetan, Akordio horrekin guztiz bat eginik dauden hedabideengan. Baina
|
hauetan
ere âDeia eta Gara egunkarietan batez ere (are gehiago, lehen, Euskadi Información egunkarian) â publikoaren irudi estereotipatu bat suma daiteke, eta horrek informazioa bereizi eta tratatzeko moduan eta, areago, jokabide editoriala zehazteko moduan du eragina. Irudi horren arabera, bat da publikoaren pentsamendua eta alderdi nazionalisten diskur  tsoa 27 eta, diskurtso horren fotokopia komunikazio jarduerara bihurtu ondoan, publikoaren eskaerei egokiro erantzuten dietela uste dute.
|
|
|
Urtehaietan alde batekoek bakarrik, beste aldekoak isil isilik zirela. Baina ondoren
|
hauek
ere bai. Kontaera horiek orduan jaso, eta gero, handik laster, zera ikusi nuen:
|
|
|
Irain, deskalifikazio, sasi informazio eta gezur ugari dago ondoko orrialdeetan.
|
Hauek
ere mezuaren osagai dira, ez lasto hutsa. Bada, gero, saio ugari normalizazio prozesua erdiz erdi jotzeko asmoz moldatuak, bai maila diskurtsiboan eta bai maila politikoan.
|
|
|
Ta rtehonetan, komunikabideek adierazi dute America Online eta Time Wa rner elkartu direla planetako enpresa mediatiko handienean (letraduek onartu dute monopolio hau," kontsumitzaileen garaipena delako", hitzez hitz). Enperadorea zein den letraduek erabakitzen duten bitartean, letradu
|
hauek
ere megaenpresa mediatikoa onartu dute, kontsumitzaileen onurarako. Egoera honetan, Eduardo Subirats ek galdetu du:
|
|
|
Honekin, ordea, ez dugu gure esperientzia gutxienean ere zabaltzen, baina esperientzia zabaltzeko bidean laguntzen digu, norabide egokia hartzen laguntzen digu. Ideiek, beraz, mugapen
|
hauekin
ere esperientziaren zabalpenari laguntzen diote; zentzu horretan beharrezkoak dira, eta hauxe litzateke" dedukzioa", hau da, beren legeztapena.
|
|
|
Nik, datozen lerroetan, har eskubideei buruz jardungo dut. Eskubide txalogarriak dira
|
hauek
ere, bai; baina oso ilunak izan zaizkidanak beti azterketa filosofikora eramanez gero. Nola sortzen da, non oinarritzen da zure erantzun beharra nire giza eskubide deitu ohi diren horiei?
|
|
|
Ziur aski ez dute ihes egiterik lortuko. Nire azken hitz
|
hauek
ere ez dakit inoiz iritsiko ote diren zure eskuetara. Dena dela, jakizu, onik irteten badira zuregana joango direla; hauxe izan zen nire azken erabakia, agian egokiena.
|
|
2002
|
|
|
Atal bakoitzak hiru jarraipen ditu, eta zuzena zein den asmatu behar da. Liburuaren bukaeran datoz erantzunak, baina jolas moduan asmatu behar dira
|
hauek
ere.
|
|
|
" Doping, kirola eta osasuna, Ignacio Maria Ibarrola bazkideari omenaldia" izenburua duena, eta" Drogazaletasunaren arazoa gizartean". Bestalde, honako bost lan
|
hauek
ere aztertuak izan dira bere orrialdeetan: " Gasteizko hilkortasuna"," Giza haziaren emankortasunean zerikusirik duten faktoreak"," Opiazeoen menpekotasunaren eragina metabolismo opioide endogenoan"," Klonazioaren eta zelula kultiboen alderdi etiko eta juridikoak" eta" Egungo medikuntza praktikan mintzairak daukan garrantzia".
|
|
|
Baina
|
hauentzat
ere segurtasun arazoek eragin handia izan dute euren erabakian. Erabaki gogorra, beste herri batean hutsetik hasi behar duenarentzat.
|
|
|
Sarritan aztarna arkeologikoetan zurezko eraikuntza eta tresnak (aizkoren kirtenak, orraziak...) azaldu dira. Objektu
|
hauetan
ere enborren eraztunak topa daitezke, eta, beraz, arkeologia aztarnak datatzerakoan dendrokronologiak berebiziko garrantzia izaten du.
|
|
|
Lan tailer hauetatik atera daitezke ekimen txikiak. Eta ez naiz ari antzerki eta dantza ikastetxe handietaz; nahiz eta
|
hauek
ere iritsiko diren. Orain, aurten, datorren urtean, jendeari laguntzeaz ari naiz.
|
|
|
Familia guztietan gertatzen den bezala, elkarte erlijioso
|
hauek
ere pentsamolde ezberdinak dituzte. Batzuek modu batera ulertzen dute beren eginbeharra; eta besteek ordea, bestera.
|
|
|
Euskararen alorra ere bereziki zaindua izan da frantziskotarren aldetik.
|
Hauek
ere irakaskuntzara lotuak egon dira urteetan, baina euren modu berezian. Izan ere, herriarekiko harremanak, predikua edo jende taldeen gidaritza izan da frantziskotarren eginkizun nagusia.
|
|
|
Horietan dago koska.
|
Hauek
ere berri samarrak dira, eta ikusiko dugu zer emaitza ematen duten. Horrez gain, bi abiadurako normalizazio prozesuak gertatzen ari dira eta hori bai da kezkagarria euskal hizkuntza komunitatearentzat.
|
|
|
Armada sobietar ohiak bizi duen krisi ekonomikoaren eraginez, gaizki hornitutako tropak ziren, eta ezin izan zitzaizkien txetxeniarrei gailendu, abioi, helikoptero eta artileriaz herrialdea birrindu bazuten ere. Bigarren gerran soldadu arrunt
|
hauek
ere hartzen dute parte, baina pagatutako boluntario tropak dira kontraktniki deituak oinezko gerrako lan funtsezkoenak (eta zikinenak) egiten dituztenak. Kontraktniki hauek okupatzen dituzte herriak, hauek burutzen dituzte" garbiketa" operazioak.
|
|
|
Euskara ikasteko metodoak ez ezik, hainbat hiztegi ere kaleratu ditu Gereñok. Autore eta editore emankor honek honako eleberri
|
hauek
ere idatzi zituen, besteak beste: Arantza artean (1969), gizakiaren zapalkuntza sozialari buruz; Argi bat iluntasunean (1970), lan gatazkei buruz; Nora naramazue?
|
|
|
Bere naturari aitzi iaio ezik, bertze gauzak baino lehenago ez geroago eztezake bilhaka; hekiez batetan baizik. Eta elhe hunen araura, bata eztateke bertze zerak baino zaharrago ez gazteago izan, ez eta
|
hauk
ere bata baino zaharrago edo gazteago. Bertzalde, lehengo elheari gagozelarik, bata, garaitiko gauzak baino gazteago eta zaharrago lizateke, eta hauk hura baino zaharrago eta gazteago.
|
|
|
Bai erantzun zidan Oianbeltz ek. Gizonek, uztarriak puskatzen ahalegin egiten duten bezenbatean, beste gizon batzuek, gizonak
|
hauek
ere, jakiña uztarrigiñen ari dira. Uztarrigilleak eta puskatzalleak gudu etengabean ari dira, eguna ta gaua bezela.
|
|
|
Gaztelan zeuden ximin gazteek hango hiztegi tipia hornitzen hasi ziren. Mono, mona, izen eta izenondo; monada eta moneria, izenak
|
hauek
ere (monada= bakun, bakarki, beste eremu bateko zen) esangura polit antzera. Horraitio, monigote ere jaso behar, goganbeharrez bederik.
|
|
|
Bitaminetako batzuk organismoan sintetizatu egiten ditugu, kopuru txikitan: bitamina (larruazalean osatzen da, gorputza eguzkitan ezarriz) eta K, B1, B12 bitaminak eta azido folikoa (hesteetako floran osatzen dira
|
hauek
ere).
|
|
|
Organismoak premiazkoak ditu
|
hauek
ere, baina oso oso kopuru txikitan.
|
|
|
Ibai
|
hauek
ere bidean harrapatzen duten guztia suntsitzen dute, erreta, kolpatuta edo lurperatuta.
|
|
|
Jaulkitzailearen aholkua: tasarik hoberena erdiesteko, hobe txekeok banketxean eskuratzea, horrelakoetan biribiltze hobea lortzen baita aireportu edo geltoki, komertzio, jatetxe, denda, hotel zein antzekoetako mostradorean baino; dena den, aukera
|
hauek
ere badute abantailarik, hala nola ordutegi dezente zabalagoa.
|
|
|
Euskal Herrian, eta batez ere Bizkaian, laurogeiko hamarkadan izandako industria eraispena biziki gogorra izan arren, gaur egunbertako ehun produktiboaren eta enpleguaren ehunekobeste handia (%32 eta %28, hurrenez hurren) industria adarrek osatzen dute. Europako Batasuneko industriarenparte hartzea atzean uzten du euskal industriarenak (zortzi bat puntu gutxiagoproduktuari zein enpleguari erreparatuz), eta horrek agerian uzten du euskal industriaren indarra eta potentzialtasuna fordismoaren osteko garai
|
hauetara
ere iristekogauza izan dela, industrializazio zaharreko beste lurralde batzuetan ez bezala.
|
|
|
Alde batetik, komunikazioa eta zerbitzuak; bestaldetik, irakaskuntza eta ikerkuntza. Helburu zehatzei begiratzen badiegu, jadanik batzuk lortu dira, gero joango naiz azaltzen?; baina, ipini ziren helburuen artean, beste
|
hauek
ere baziren: kohesiorako hizkuntza organoak eratzea, kohesiorako hizkuntza organo nagusia eratzea, zentro bakoitzean hizkuntza ereduegokia zehaztea, ikasleentzako hizkuntzarako heziketa plana egitea, eskuliburuenkalitatea bermatzea eta terminologia zentro bat eratzea, komunikazio ofizialaeuskaraz ematea eta idatzizko material ofiziala arautzea.
|
|
|
adinekoengustuko materiala biltzea garrantzitsua begitantzen zaigu. Hizkuntza mailabaxua edukitzeak ez du esan gura haur txikientzat egindako ipuinekin ibilibehar dugunik (nahiz eta
|
hauek
ere erabili). Horretan, uste dugu arreta jarribehar dela interesekoak izan daitezkeen testuak batuz.
|
|
|
Gure indusketetan ez dugu aurkitu horrelako froga argirik, nahiz eta baipentsatu, itxuraz, hun beretik ateratako materialak badaudela batzuetan (Otsaarte, Zorroztarri, Trikuaizti I). Azken hilerri honetan bata bestearen gainean itsastendiren bi geometriko ditugu,
|
hauek
ere noski hun beretik erauzitakoak. Baina hauekhiletetarako apropos landu ote ziren, ala besterik gabe hilotzen batek ote zeramatzan?
|
|
|
Orain arte soziologoei etapolitologoei utzi diegu ardura hori. Dena den, guztiz onuragarria deritzotikerketa
|
hauetan
ere dimentsio historikoa sartzeari, eta, horrela, ikerketenikuspegia zabaldu eta sakontzeari. Hemen ere saiatu naiz proposamen horiaintzakotzat hartzen, eta nire partetik ekarpen berri apala egiten.
|
|
|
Ilustrazio modura aipatu berri den arazoarekin batera, irtenbidea tekniken hobekuntza dela argudiatuz, sarri aipatu ohi dira honako esaldi
|
hauek
ere: –Ingurumen babesak lanpostuak sortzen ditu?;, ekonomia eta ekologia osagarriak dira?; edo, ingurumena babesteko, hazkunde ekonomikoa beharrezkoa da?.
|
|
|
Galdera horri erantzuna emateko asmotan, bestelako jarrera darabilte lanaren atal honetan eredu bezala erabiltzen direnek,
|
hauek
ere sarri hainbat irakurketaren bidetik izan arren.
|
|
|
Ioana zan Titir! Lerrondoak eurak, iturriak, zugazti
|
auek
ere zuri deiez zeuden.
|
|
|
|
hauen artean
ere banaketa egin beharrean gaude. Izan ere, batzuk lexikoan elkartuta eskaini ditugu, soziatiboa eta destinatiboa, esaterako, azpian dagoen genitiboa erabat ihartua dagoelako (en+ kin:
|
|
|
“Zaintzailearen sindromearen” sintoma asko deskribatu dira. Aipatutakoez gain, beste
|
hauek
ere badaude: gaixoaren aurreko urduritasuna (“baina ez dizut esan hau ez egiteko? ”), espero ez diren erreakzio aszibleak (“nazkatuta nago/ nazkatuta nago”), beste senitarteko batzuekin izandako tentsioak, kontzentratzeko zailtasuna, eguneroko eginbeharretarako gogorik ez izateko jarrera, autoerrukia, isolamendua, porrot sentimendua, neke fisikoa eta hainbat eratako omatiko agertzea.
|
|
|
“gizartearen onerako lanak egitea 4 eta 24 asteburu artean”. Beste
|
hauek
ere sartzen dira: “arau hauslearen errepresio pribatua, gurasoei aldi berean jakinarazita”, gidabaimena aldi baterako etetea eta alkohola saltzen den lekuetara hilabete eta sei hilabete bitartean joateko debekua.
|
|
|
Eskaera tramitatzeko, funtsezkoa da langilea INEMeko bulego batean lan eskatzaile gisa inskribatzea eta prestazioa eskatzea azken kontratua kaleratu edo amaitu eta hurrengo hamabost egunetan. Horrez gain, agiri
|
hauek
ere aurkeztu ditu: prestazioa eredu normalizatuan egiteko eskaera (Enplegu Bulegoak emango du), azken sei hilabeteetako soldaten eta kotizazio agiri ofizialen kopia, enpresaren baja, nortasun agiria eta Gizarte Segurantzako afiliazio agiria.
|
|
|
Proba horietan azterketa teorikoa eta praktikoa sartzen dira. Araudiak, Sustapen Ministerioak prestatuak, honako
|
hauek
ere ezartzen ditu: prestatze bermeak, aseguru estaldura baten beharra eta motorrek eta bainulariek hondartzan elkarrekin bizi ahal izateko baldintzak, hala nola ura hartzeko pasabide balizatuak, nabigazio eremu espezifikoak edo haretik 200 metro baino gutxiagora zirkulatzeko debekua.
|
|
|
«Haurren adinean, larruazala da sentikorrena». Eguzkiak, maiatzaren garai
|
hauetan
ere, albo ondorioak ditu. Garrantzitsua da erretzea.
|
|
|
Afaritan inoizko berri  tsuen eta alaien aurkitu zuten etxekoek. Eta
|
hauek
ere biziki poztu ziren, halaber, haren pozaren arrazoia sumatu zutenean: Julianek azkenean lagun koadrila egina zuen Luzaron.
|
|
|
Ez da hori, hala ere, inguruan dugun administrazio bakarra, ongi dakizunez. Hor ditugu Foru administrazioak, udal administrazioak(
|
hauek
ere administrazio baitira), eta abar: hemen, esaldiak," eta abar luze bat" eskatzen zidan, baina ez naiz erori tentaldi horretan, jabetu zarenez, etabarrak euskaraz neurrikoak izan baitira beti.
|
|
|
Unibertsitatearen itzalaz baliatzen naiz eta hango baliabideetan bermatu, unibertsitateak berak ematen didan askatasun gogo lasaigarriaz, nire egoera aspaldiko kantu hartan ageri denarena bezalatsukoa baita: premu izanik etxerik gabea eta, hortaz, bere etxeaz hitz egin dezakeena larderia duten arazo korapilatsu
|
hauetan
ere.
|
|
|
Bestetik, gainerako etxeekin gertatzen ez den bezala, etxe honen inguruak garbitzaileez beterik daudelako, euskaraz ez dakiten garbitzaileez, denak barrandari lanetan, beti adi nor dabilen hor, etxe barnean, kiratsa lurrin bihurtu nahian isats eta garbikari guztiak hartu eta etxea behin betikoz garbitu eta ikuztera sartzeko prest daudenak. Hobe, hobe kontu
|
hauetan
ere lauhazka ibiltzea, jendea, kanpokoa nahiz barnekoa, erraz samurtzen delako. Eta barkatu hitz hori aukeratzeagatik:
|
|
|
Eta ber gauza beste
|
hauekin
ere (hemen" (r) i buruz" eta" n bitartean" aurreratzea da proposatzen duena):
|
|
|
Ikusten duzunez,
|
hauek
ere goiti dute jaidura, amodioa bezala, eta ezin dira gauza beheretan gelditu. Nire ustez, hizkuntzaren erabilera hori aski kezkagarria da.
|
|
|
Edo ikastolekin gertatzen dena. Ikastolek urtero antolatzen dituzte beren festak Euskal Herriko probintzietan(
|
hauei
ere orain" lurralde historikoak" deitzen zaie). Milaka jende inguratzen da jai egun handi horretan antolatzaileek markatutako tokietan.
|
|
|
Udako Euskal Unibertsitatearekin gertatzen dena ekar dezaket hona. UEU [23] sortu zen, jakingo duzu beharbada, unibertsitate mailako ikasketak euskaraz ez zirenean egiten ahal, ikasketa
|
hauek
ere hego bereziek igoak nahi genituen hartan. Euskaltzaindiaren inguruan sortu zen.
|
|
|
Hibrido hauen artean koka ditzakegu, baita ere, sailka  tzeko zailagoak diren lan batzuk, guztiz gomendagarriak
|
hauek
ere: aforismoaren, poesiaren eta ipuin hiperlaburraren artean mugitzen diren Joxerra Garziaren Egonean doazen geziak (2000) eta Juan Kruz Igerabideren Herrenaren arrastoan (1998).
|