2004
|
|
Gehienak, La Vache qui Ritek aurreratu bezala, makalak ziren, egun osoa jaten edo erdi lotan pasatzen zutenetakoak, baina, alde onak ere ikusiz, atseginak ziren, behi gozo gozoak, zernahi laguntza emateko prest egoten zitzaizkidanak.
|
Guzti
guztiek, gorri zein beltzek, nire aldamenean egon nahi zuten, nirekin batera etzan, nirekin batera joan belazeetara edo erreka txokoetara. Eta bitarte horretan guztian, nire belarri jaioberri eta xamurrek hitz ederra besterik ez zuten entzuten:
|
|
Gehienak, La Vache qui Ritek aurreratu bezala, makalak ziren, egun osoa jaten edo erdi lotan pasatzen zutenetakoak, baina, alde onak ere ikusiz, atseginak ziren, behi gozo gozoak, zernahi laguntza emateko prest egoten zitzaizkidanak. Guzti
|
guztiek
, gorri zein beltzek, nire aldamenean egon nahi zuten, nirekin batera etzan, nirekin batera joan belazeetara edo erreka txokoetara. Eta bitarte horretan guztian, nire belarri jaioberri eta xamurrek hitz ederra besterik ez zuten entzuten:
|
|
Guzti guztiek, gorri zein beltzek, nire aldamenean egon nahi zuten, nirekin batera etzan, nirekin batera joan belazeetara edo erreka txokoetara. Eta bitarte
|
horretan guztian
, nire belarri jaioberri eta xamurrek hitz ederra besterik ez zuten entzuten: " Mo, zatoz mesedez alpapa hau probatzera, Mo, jar zaitez mesedez itzal hartan".
|
|
Agian ezti gehiegi izan zen
|
hura guztia
, ez dakit. Edo bai, badakit, dudarik gabe ezti gehiegi izan zen, eta ondorioz nagitu egin nintzen, eta ondorioz alfertu, eta ondorioz Balantzategiko teilatu babesetik alde egiteko gauza ez nintzela jarri.
|
|
Edo bai, badakit, dudarik gabe ezti gehiegi izan zen, eta ondorioz nagitu egin nintzen, eta ondorioz alfertu, eta ondorioz Balantzategiko teilatu babesetik alde egiteko gauza ez nintzela jarri. Ukuilutik atariko belazeetara eta atariko belazeetatik ukuilura, horixe zen nire ibilbide
|
guztia
. Erantsita nengoen etxe hartako hormetara:
|
|
|
Guztiarekin
, nik Balantzategin aurkitzen nuen eztia ez zuten behi makalek bakarrik egiten. Banuen beste arrazoi bat etxe inguruetan geratzeko, eta hori Genoveva zen, gerran gizona galdutako gure nagusia.
|
|
konpainia apur bat egin ziezaion zeukala Genovevak morroi. Hala ematen zuela, diot, eta oso ondo esana dago, zeren morroi zaharrak ustekabe bat emango baitzigun behi
|
guztioi
, baita La Vacheri ere. Etxe hartako arrarotasunetako bat zen Bizkarroker.
|
|
Apurka apurka, ahaztuz nindoan
|
guztiaz
. Antiaju Berde eta errotako teilatuan ikusitako bi hortzaundi haiek aspaldi bateko pertsonaiak iruditzen zitzaizkidan, edo noizbaiteko amets gaizto batean azaldu bezala desagertutakoak; gerra kontuak, bukatua zegoen ala ez, Bizkarroker bezalako zaharren kontuak; inguruetako mendi batean erorita zegoen abioia edo kanposantu ttikiko gurutzeak, esanahi gabeko gauzak.
|
|
Izanez ere, aise ezabatzen du denborak gaztearen memorian dagoena, errekako urak hondarrean egindako arrastoak ezabatzen dituen bezala edo are eta errazago: bizpahiru pasada, eta arrasto
|
guztiak
galduta.
|
|
Baina bete dezadan promesa, noan La Vache eta biok adiskidetu ginenekoa kontatzera.
|
Guztia
behion bankete egunean hasi zen bideratzen.
|
|
—Hamaika! —esan zuen han geunden
|
guztioi
txapaka egin ondorenean— Nor da falta zaiguna? —galdetu zion Genovevari.
|
|
Komentuko lorategia izugarri handia da, eta zitadela bat iduri du jira
|
guztian
dituen murruak direla-eta. Bertan denetarik dago, eta ez belarra eta lorea bakarrik.
|
|
Oilategiak ere badaude, eta baita ukuiluak ere, ukuilu berezi eta ederrak; bereziena eta ederrena nirea dela, noski. Gauzak hola, eta lorategia hain handia zenez, ez zegoen arazorik, gazteak lorategian geldi zitezkeen, beren denda eta
|
guzti
. Arazoa zen komentuko legeek galarazi egiten dutela edozein kanpotarren sarrera, zeren gure komentua itxia baita, klausurakoa.
|
|
—Baina, Soeur —ekin zion berriro Rubiok, taldean buru egiten zuenak— Ezin gaituzu kanpoan utzi. Inguru
|
guztian
mendia besterik ez dago, eta beldur gara. Neskak batez ere oso beldur dira.
|
|
Pauline Bernardettek duda egin zuen. Buruak ezetz esaten zion, ezin zituela desobeditu komentuko erregelak, eta gainera ez zela hainbesterako, inguruetan ez zegoela hainbeste mendi, Altzuruku bera ere ez zela urruti gelditzen; baina bere bihotz
|
guztiek
, bere hamar txintxarriek, kontrakoa esaten zioten, babesa emateko mesede eskean etorritako jende hari.
|
|
Bere lagunak buruz motzak bezala, bera zikina zen, simaurra. Altxa zen denda ondotik eta, aurpegiko zain
|
guztiak
larrituz, irain lizun zerrenda bat bota zion mojari. Pauline Bernardetteren txintxarriak mututu egiten ziren kolpetik.
|
|
Ez duzu on ihurk ere mendeku har dezan bere eskuaz —esan zidan Pauline Bernardettek neska mutil haiek lorategitik desegin zirenean.
|
Guztiarekin
, bere txintxarriak bizi bizirik zebiltzan ostera.
|
|
gerran hil zen Serapiok, gerra galdu eta gero, gerra irabazi zutenek... baina kosta egiten zitzaidan beren jardunaren haria hartzea. La Vachek ere adi entzuten zuen salatik zetorrena, baina hala eta
|
guztiz
ere, nahiz bera eta biok izan ukuiluan esna geunden behi bakarrak, nahiz nik berarekin hitz egiteko gogo izugarria eduki, ez nintzen beragana joatera ausartu. Haserretuta egongo zela pentsatzen nuen, ez zidala behin ere barkatuko bera alde batera utzi eta behi makalekin ibili izana.
|
|
Kargatuta zihoazenez, gehiago kostatzen zitzaien ibiltzea: baina, karga eta
|
guzti
, haiek beti dotore.
|
|
Orduan, poetaren esana gogoratuz, halaxe deklaratuko du: Cela s’estpasse, pasa da
|
guztia
, atera naiz infernutik, begi eta bihotz berriekin ikusten dut orain mundua. Lehenago, neurria hartzeko gaitasuna falta zitzaidan, gauzen balioa neurtzeko balantza; baina balantza hori desertuan aurkitu dut.
|
|
Ordea nireak, Bakardadek, hondar gehiagokoa zirudien, bihurriagoa eta luzeagoa. Alde batetik, erabakita nengoen ukuiluko behi makalekin inolako tratabiderik ez izatera; ez nien diosalik ukatuko, noski, baina bai gainerako
|
guztia
. Alferrik emango zidaten hizpidea, alferrik eskainiko belar goxorik edo etzateko toki onik.
|
|
Alferrik emango zidaten hizpidea, alferrik eskainiko belar goxorik edo etzateko toki onik. Kontu
|
haiek guztiak
bukatuta zeuden. Beste aldera, ordea, La Vacherekin edukitako harremana erasana zegoen, eta denbora eman behar zitzaion zauriari.
|
|
" Mo, denbora puxka bat badaramazu haran honetan, eta oraindik ez dituzu bertako bazter
|
guztiak
ezagutzen. Zergatik ez zara inguruak miatzen hasten?
|
|
Ez neukan presarik ezertarako. Eguraldia ona zen, lekua eder aparta, Balantzategi eta haraneko beste etxe, erreka eta belaze
|
guztiak
bere mende hartzen zituena. Zer gehiago behar nuen ondo bizitzeko?
|
|
—hots egin zuen La Vachek arnaska. Ez nengoen bere ondo ondoan ere, eta
|
guztiarekin
bere bihotzaren taupadak sentitzen nituen.
|
|
batean, kamioi berrian eramango dituzte; bestean, musika ezezaguna jarriko diete; hurrengoan, pentsu bitxiren bat emango die ugazabak. Eta beti bisitak, eta beti behi berriak, toki eta nazio
|
guztietakoak
, eta abar eta abar. Hitz batean esateko, zotzak ez ezik egur puskak eta enborrak dauzkate ukuiluko behiek bizitzaren sua pizteko.
|
|
Egia handia da Pauline Bernardettek egun hartan adierazi zidana, neronek ikusi nuen garbi asko mendi mendian pasatako bolada hartan. Hasiera batean, luze egiten zitzaidan denbora, eta ahal izan
|
guztietan
freskura zeukan txoko bat aurkitu eta bertan gelditzen nintzen lotan. Ez neukan noski hara joateko damurik, zeren Balantzategi eta abarretan sufritutakoak ez baitzitzaizkidan burutik joaten.
|
|
Nolatan urtebete? Denbora
|
hura guztia
, zertan zitzaidan joana. Ez nekien, eta oraindik ere ez dakit.
|
|
Baina, kontuz, geldi nadin, noan egia
|
guztia
esatera. Ez dezadan nire barruko Setatsuak bezain zuri hitz egin; azkenaldi honetan maizegi egiten dudan gauza, bide batez aitortuta.
|
|
Izanez ere, gure mendiko suaren gar
|
guztiak
ez ziren kolorinetakoak izan: mihi beltz batzuk ere izan genituen tartean.
|
|
—Leku on batean, hori seguru. Nahi luke, hemen egin dituzten lapurreta
|
guztiak
egin eta gero. Basorik ere ez dute utzi ia.
|
|
—ekin zidan bat batean La Vachek haserre— Zer inporta dio behi makalei pasatakoak! Ondo merezia dute
|
guztia
!
|
|
Kalean behi bat etzaten bada, ez du inork altxako, ez dio inork kentzeko esango, baizik eta zain geldituko dira denak harik eta behiak altxatzea erabakitzen duen arte. Eta bitarte
|
horretan guztian
, jendeak ukitu egiten du behi hori, eta gero bere eskua kopetara eraman errespetu seinaletzat. Eta entzun azkenekoa:
|
|
Eta egia zen. Gainerako
|
guztia
pixka bat gehiegizkoa iruditzen zitzaidan, baina urkatzearen kontu hura ez zegoen gaizki— Oso urruti gelditzen al dira India eta Pakistan? —galdetu nion, hortzaundiak gogoan.
|
|
Bultzaka eta bultzaka, azkenean udaberria mendi osoaz nagusitu zen, eta belarra eta lorexka besterik ez zen ikusten bazterretan. Berehala, neguan galdutako pisu
|
guztia
irabazi nuen, eta patxada batean ematen nituen orduak. Patxadan eta pentsatzen, jakina.
|
|
—Bada Greziako heroi
|
guztiek
hartu zuten gerra hartan parte, bai Atenaseko Akilesek, bai Espartako Ajaxek, bai Patroklok eta bai gainerako denek. Troia izeneko hiria hartu nahi zuten.
|
|
—Bada, hirian sartu tramankulua, barruko gizon eta
|
guzti
. Izan ere, izugarri gustatzen zitzaien behi haren itxura.
|
|
Zeren, nahiz uda izan, umerik ere ez baitzen ikusten.
|
Guztiarekin
, baietz pentsatzen nuen, biziko zela norbait, soroak eta baratzeak zaindurik ikusten zirela. Nire aldetik, ez neukan kexarik:
|
|
Batzuetan lagunik gabe gelditzen garela konprenitu zuen, neronek lehentxeago bezala.
|
Hura guztia
konprenituz, jiratu eta bere etxera sartu zen. Haundiaren saioak bukatuak ziren betiko.
|
|
—Esker mila, Mo! —esan zidan orduan bere barruko txintxarri
|
guztiak
mugituz.
|
|
Okerrena, halere, ez da gezur asko egotea, zeren beharbada memoria
|
guztien
xehetasuna dugu hori. Okerrena zera da, arindurik ez duela gogoratzeak edota gogoratutakoa paperean jartzeak.
|
|
Urritu ordez, galderak biderkatu egiten dira, eta larritasunak sakondu. Gu behiok sagarrak bagina, adarrean ondo ondo heldu eta justu orduantxe eroriko ginateke lurrera, galdera
|
guztiak
erantzun eta gero. Baina ez gara sagar, ez gaude inoiz heldu eta osatu, eta, adarretik erortzean, gurekin izaten dugu berdetasunaren lotsa.
|
|
—Bai, egia da —aitortu nuen, eta gogoratzeak berarekin dituen nekeak aipatu nizkion gero. Nire memoriok ez dutela egia
|
guztia
esaten, eta horretaz gainera kezka eta galdera besterik ez didatela sortzen— Horregatik nabil erorixea —bukatu nuen.
|
|
—Bada, hemen arazoa da gogoratzeko agindu zidala barruko ahotsak, bizitutako
|
guztia
errepasatzeko. " Urtetan aurrera zaude eta bada garaia", esan zidan barrukoak.
|
|
Ezin da ezetzik esan. Baina,
|
guztiarekin
, egia onartu beharra dago: zaldiak ez daki zer den ondo lo egitea.
|
|
Ordea, ez zen zuzen zuzen hala gertatu, zeren nik uste ez nuena jarri baitzitzaidan aurrean, edo zehatzago esateko, nik neure bizitza
|
guztian
ezagutu dudan pertsonarik etsaiena: Antiaju Berde izeneko hura.
|
|
Ordea ez nuen hura bakarrik ikusi. Ilargi, zeru eta mendi
|
haiekin guztiekin
batera, ni jaiotako harana ikusi nuen bere baso, belaze eta etxeekin; etxe bat errekaren ezkerraldean, beste bat eskuineko aldean, Balantzategi hurbilago, eta are eta hurbilago errota. Ordea, ilargi, zeru, mendi, haran, baso, belaze, etxe eta errotarekin batera, nire begiek beste lau izaki ere ikusi zituzten aurrez aurre.
|
|
Ez dakit zenbat gauza ikus daitezkeen batera, ez dakit zenbat ikusi nituen nik basotik jaitsi eta errota aurrean gelditu nintzenean; dakidana da gauza
|
haiek guztiak
ahaztu egin zitzaizkidala kolpetik, eta nire begiratua antiajuen kristal berdeari erantsita bezala gelditu zela. Ez nuen besterik ikusten, soilik antiajuen kristal berdea, eta errotaren teilatuko bi anaia hortzaundi haiek ez zuten, nahiz oihuka ari, nire arretarik lortzen.
|
|
Obra bat egiteko ez dago mintzatu beharrik, lana egitearekin aski duzu. Jainkoak Babelgo dorrea ez gorago joatea gogo bazuen, zergatik ez zizkien aitzur, pala eta pikatxoi
|
guztiak
kendu. Nik horixe egingo nuen han egotera:
|
|
Nik horixe egingo nuen han egotera:
|
guztiak
aitzur, pala eta pikatxoirik gabe utzi, eta kitto.
|
|
—Etor hadi hona, ttiki, bankete on bat egin behar diagu hire kontura —esaten zidan besteak bere hortz
|
guztiak
erakutsiz.
|
|
—Banketeak? Behi
|
guztioi
–
|
|
Ukuilura erretiratuko zarela zure lagun horri agur esanda. Esaiozu agur edukazio
|
guztiarekin
eta zoaz lo goxoa egitera. Gainera, ezagutu egin behar dituzu Balantzategiko beste behiak.
|
|
Berriro ere, ez adituarena egin nion Setatsuari. Erabakita nengoen La Vacherekin hitz egitera, eta hainbeste gauza jakin nahi nituen non galdera
|
guztiak
pilatu egiten baitzitzaizkidan. Zer zen Balantzategiko banketeen kontu hura?
|
|
Eta batzuetan kanoiak. Eta baita abioiak ere inguru
|
guztiak
metrailatzen eta mota guztietako animali jendea hiltzen. Abioi horietako bat hemen inguruko mendi batera erori zen.
|
|
Eta batzuetan kanoiak. Eta baita abioiak ere inguru guztiak metrailatzen eta mota
|
guztietako
animali jendea hiltzen. Abioi horietako bat hemen inguruko mendi batera erori zen.
|
|
Begiak gorri gorri eginda, gazte moxkortuak harrotzen hasi ziren. Haietako batek isatsetik heldu zidanean,
|
guztia
galdua zegoela jakin nuen. La Vacheri erreparatu nion:
|
|
Burua lurrera botatzen nuen bakoitzean, beraiek altxa eta segitzera behartzen ninduten. Une batez, La Vache ikusi nuen kalean gora, jendea alde
|
guztietatik
zuela eta itobeharrean: bera ere odoletan zegoen, berak ere probatua zuen Antiaju Berderen eztena.
|
|
Bada zera, Setatsuaz hitz egiterakoan zakar aritzeko joera daukat, batez ere temosoa delako eta bakerik ematen ez didalako. Eta egia da, nire Ahots, Aingeru Guardakoa edo dena delakoa setatsua da, eta hiztunegia, eta tristea ere bai batzuetan, eta askojakina; baina akats
|
horiekin guztiekin
batera, oso lagun ona eta argia izan zaidala ere onartu beharra daukat. Oso argia eta zuhurra.
|
|
Bideak, herri inguruetan zabal eta sendo direnak, mehetu egiten dira auzoetara iritsitakoan, eta mehetu ez ezik hil ere bai auzoko azken etxearen atea jo eta gero. Baina,
|
guztiak
hiltzen al dira. Ez, lagun, den denak ez dira hiltzen.
|
|
Mendi gailurrak aurrean eta mendi gailurrak atzean, jira
|
guztian
ez zegoen mendia besterik. Ez etxerik, ez auzorik, ez herririk.
|
|
—Zuk nahi duzuna, lagun maite. Nirekiko
|
guztiak
zure esku daude, zure morroia nauzu. Eta, bide batez esanda, oso gustukoa dut neure morrontza.
|
|
Hala eta
|
guztiz
ere, eta esandakoak esanda, hasiera batean ez nion gaizki erizten nire barruko Setatsuari, eta arrazoi pittin bat ere ematen nien bere alde hitz egiten zidatenei. Aldika aldika, nire lagunik lagunena iruditzen zitzaidan, une atseginetarako adiskide ona eta garratzetarako hobea; hitz egiten zuenean, gustura entzuten nion.
|
|
Harkaitz beltza eta elurra, han ez zegoen besterik. Ni jaten aritutako belazea txuri zegoen; eta txuri hurrengoa; eta txuri beste
|
guztiak
ere. Belaze haiek guztiak zeharkatu eta etxerantz joaten zen bidea, berriz, ez zen inondik ageri, zuritasunean galdua zegoen.
|
|
Ni jaten aritutako belazea txuri zegoen; eta txuri hurrengoa; eta txuri beste guztiak ere. Belaze
|
haiek guztiak
zeharkatu eta etxerantz joaten zen bidea, berriz, ez zen inondik ageri, zuritasunean galdua zegoen.
|
|
Eta berriro ere, isiltasuna, elurraren zuria, harkaitz haren beltza. Eta bitarte
|
horretan guztian
, nire barruko Setatsua txintik atera gabe. Antza, mindua zegoen aurrez emandako erantzun txarrarekin.
|
|
bidearen arrastorik ere ez. Gauaren iluntasunak uzten zion leku
|
guztian
, mendiak txuri jarraitzen zuen. Asper asper eginda nengoen.
|
|
Ordea Setatsuak oso bestela pentsatzen du, berak pentsatzen du behiok handitasun bat badugula gurekin, eta gainerako animali jende
|
guztia
azpian gelditzen zaigula. Egun hartan ere, elurtea eta elurtearen bakardadea aintzat hartu eta, niri kontra eginez, himno moduko bat osatu zuen gure arrazakoen alde.
|
|
Eta beste zomorroak? Ez daude inon, zeren ihes egin baitute, lur barrurantz ihes, gero eta barrurago ihes, eta auskalo non dauden honezkero koldar
|
horiek guztiak
, apika lurraren erdi erdian. Eta zer esan belar artean ibili edo, ibili baino gehiago, irristatu egiten ziren suge eta ziraunez?
|
|
|
Guztiarekin
, gauza bat da ikara eta bestea oso desberdina asperkeria. Eta bai, ikarari egiten nion aurre, baina ez hala asperkeriari:
|
|
Baina egoera oso fastikagarria zen, gero eta gehiago. Egiten nituen ahaleginak, nondik eta nola iritsia nintzen haraino, non kokatzen zen etxea, nolakoa zen bidea, baina buru gainean sentitzen nuen harlauza batek erantzun
|
guztiak
zapuzten zizkidan.
|
|
Baina ez neukan gogorik, eta aspertzen segitzea beste erremediorik ez zitzaidan gelditu. Azkenean, lepoa luzatu eta marru egin nuen nire indar
|
guztiarekin
:
|
|
Begi zirrikituarekin harkaitzerantz begiratu nuen: koxkor
|
guztiak
elurraren gainean zeuden orain; hamasei bat ziren, denak belarridunak. Pauso bat eman nuen, belarridunek beste bat.
|
|
Nik hiru, haiek hiru. Eta aurreko alde
|
guztian
, gauaren iluna eta elurraren zuritasuna. Eta izar batzuk, eta ilargia.
|
|
—entzun nuen barruan. Koxkor
|
guztiak
pilatuta zeuden niregandik bospasei metrora, eta beren arnaskadak senti nitzakeen.
|
|
Ausardiaz eta bi aldiz pentsatu gabe, otsoei buruz jiratu eta elurra jaten hasi nintzen, lasai eta gogotsu, aho parean neukana elurra ez eta ailorbe sortak izan balira bezala. Koxkorrak, hura ikusiz, harritu edo egin ziren, eta gelditu ere bai, aurrena bat eta gero gainerako
|
guztiak
. Belarridunak eta begidunak ziren.
|
|
Orduan, pendizera iristeko esperantza
|
guztiak
nirekin nituen unean, sua bezalako zerbait etorri zitzaidan aitortu ez dudan leku horretara, eta isatseko azken ileetatik tiraka hasi zitzaidan otsoetako bat. Begiratu egin nion zuzenki:
|
|
—Zahartu zara, lagun, eta nagituta zaude, baina
|
guztiarekin
ez dut zure gogoratu ezinarena sinisten. Nor gogoratzen da ondo gaztetako denborez?
|
|
Jakin egin behar. Izanez ere, behiok suerte txarrekoak gara gauza
|
guztietan
, eta denbora partitu zuten egunean ere suerte txar berberori sartu zitzaigun tartean. Edo hori entzun izan dut behintzat nik.
|
|
Eta baita berak erantzuna estimatu ere. Poz batean jarri eta belar goxoa ekartzen dit aurrera, berealditako belar pila, eta klase
|
guztietakoa
, alpapa, frantziberdea, ailorbea. Eta, jakina, nik irentsi egiten dut dena pixka bat protestatu eta gero—:
|
|
Ordubete, beharbada, edo ordu eta erdi. Bitartean, begi aurreko maindirea deseginez joan zen, eta gorpuztu egin ziren hasiera batean mantxa huts izandakoak; eta azkenean, norbaitek maindire hura urtu egin izan balu bezala, haren atzeko
|
guztia
agerian gelditu zen niretzat. Zuhaitzak, orduan, sendotu eta zuhaitz oso egin ziren:
|
|
—Lagun on ona —entzun nuen orduan, eta huraxe izan zen Aingeru Guardakoari edo Setatsuari edo dena delakoari entzun nion estreinako aldia— Euskal Herrian jaio zara, Balantzategi etxeko basoan. Aurrean duzun harana, errota zaharrarekin hasi eta inguruetako baso, etxe eta erreka
|
guztiak
hartzen dituena, zure territorioa izango da.
|
|
—Ezin da desegin gure Aingeru Guardakoa delako —esan zidan behin, artean oso gazte nintzela, Bidani izeneko behi nagusi batek— Poza eman lizuke bera zure barruan dagoela jakiteak. Lagunik lagunena izango zaizu bizitza honetan, eta bakardade
|
guztiak
sendatuko dizkizu. Aukera bat egin beharrean aurkitzen zarela?
|
|
Noizbait bukatu omen zen gizonaren denbora kontu hura, eta aurrera segi omen zuen partiketak. Eta txindurriek, erleek, tximirrikek, txepetxek, kaioek, zapelatzek, dortokek, gameluek, amuarrainek, lehoiek, tigreek, kanguroek,
|
haiek guztiek
eta beste animalia askok jakin egin omen zuten zenbat denbora edukiko zuten munduan. Azkenean, dena bukatutzat jo eta erretiratzera omen zihoan Denbora partitzailea.
|
|
" Zer zaintzen dute katalexu horrekin? Haran
|
guztia
–Balantzategi bakarrik?", pentsatu nuen.
|
|
Barneratu egiten nintzen basoan eta, leku bigunean etzan ondoren, hosto bat aukeratzen nuen zuhaitz batean, hosto berde berdea, udazkenekoa baino gehiago udaberrikoa zirudiena. Hartan, aukeratutako hostoari buruz jartzen nituen begiak, eta zain geratzen nintzen, egun batez, bi egunez, hiru egunez, behar zen denbora
|
guztiaz
. Oro har, denbora asko behar izaten zuten hostoek adarretik airera, eta airetik lurrera erortzeko.
|
|
Kolore marroia erabat zabaltzen zenean, puntu gorri batzuk azaltzen zitzaizkien, eta erori bezperan zeuden. Eta, bitarte
|
horretan guztian
, nik apustuak egiten nituen neure buruarekin, baietz gaur arratsalderako beste mantxa bat atera, edo baietz bihar goizean erori. Egia esan behar badut, asko entretenitzen nintzen horrela, ahaztu egiten zitzaizkidan arazoak.
|
|
Egia esan behar badut, asko entretenitzen nintzen horrela, ahaztu egiten zitzaizkidan arazoak. Eta gainera, izugarrizko poza ematen zidan asmatzeak, saltoka eta
|
guzti
hasten nintzen.
|
|
Halere, ez zuen jostaketa hark luzaro iraun, zeren, negua hurbilduz zihoanez, baso
|
guztia
soilduta gelditu baitzen haran gailurretik hasi eta erreka ondoko zuhaitzetaraino. Adar jostaketa egitea pentsatu nuen orduan, zuhaitz adar ttikiak noiz erori zain ibiltzea, baina etsi egin nuen segituan:
|
|
Nire barruko Setatsuak segi eta segi egin zuen, baina nire arretarik lortu gabe. Nire arreta
|
guztia
Artizar edo Venusi buruzkoa zen. Lehenago hostoei bezala, orain puntu gorrizta hari begiratzen nion, areago gorrituko ote zen, azkenean erabat belztuko ote zen edo ez ote zen belztuko, eta apustuak ere egiten nizkion neure buruari, baietz aldamenekoak baino gehiago iraun, ezetz gaurko gauean erori.
|
|
Gero eta neure buruaren jabeago, behi beltzok egindako banketea gogoratu zitzaidan, eta egun hartan gertatutako
|
guztia
: menditik jaitsitako zaldiak, zaku kargaketa, Genovevak eta Bizkarrokerrek mendiko haiei eman zieten afaria.
|
|
Nolanahi ere, eta profeziak profezia, egun hartako banketean ez zen ezer berezirik pasa, eta aurrekoaren berdin berdina izan zen xehetasun
|
guztietan
. Gauarekin batera, zaldien pauso dotoreak entzun genituen, eta Bizkarrokerren agurra:
|
|
Zeren, dudarik gabe, kargamentu kontu haiengatik egiten baitzuten hortzaundiek beren zainketa. Katalexu eta
|
guzti
, egin ere."
|
|
Baina, suerteak hala nahi izanda, arazo haiei buruzko zerbait argigarria jakingo nuen arratsalde hartan; gurpilari lokatz izpi batek alde egingo zion, eta izpia, etxe hartako sekretu bat, nire eskuetara etorriko zen. Eta
|
guztia
banketea hasi eta berehala gertatu zen, behi batek —beltzen artean gaixo hutsa zen batek, zehazki esateko—, niregana etorri eta pentsu pixka bat eskatu zidanean.
|
|
—Jan nahi duzun
|
guztia
—erantzun nion azalean ezin kabituz. Senaz edo, garrantzi handiko deskubrimendu bat egina nuela konprenitu nuen.
|
|
Baina alferrik, berak ez zion ekiten, niri zegokidan osatzeko lana. Eta bitarte
|
guztian
, gurpilari libratutako lokatz izpiak iristen zitzaizkidan: gerra izan zela haran hartan, fusilatu egin zutela Genovevaren gizona, La Vachek esaten zuen bezala gerra ez zela artean bukatu, Antiaju Berdek Balantzategi zaintzen zuela hortzaundien bitartez, zaldiak gauez jaisten zirela beren kargamentua hartzera, eta noizean behin bakarrik, gau jakinetan.
|
|
gerra izan zela haran hartan, fusilatu egin zutela Genovevaren gizona, La Vachek esaten zuen bezala gerra ez zela artean bukatu, Antiaju Berdek Balantzategi zaintzen zuela hortzaundien bitartez, zaldiak gauez jaisten zirela beren kargamentua hartzera, eta noizean behin bakarrik, gau jakinetan. Azkenean, izpi
|
haiekin guztiekin
lokatz figura bat lortu nuen, esaldi bat, egia bat:
|
|
Baina nahi bezala ibiliko ginateke. Mendi
|
guztia
guretzat, bide guztiak guretzat. Ukuilurik ez!
|
|
Baina nahi bezala ibiliko ginateke. Mendi guztia guretzat, bide
|
guztiak
guretzat. Ukuilurik ez!
|
|
Modu batera edo bestera, denak daude sartuta —hasi zen La Vache hausnarrean, hitzak poliki poliki luzatuz— Balantzategin behiok behi gara, eta belarra belar. Baina gainerako gauza
|
guztiak
ez dira ematen dutena. Hasteko, ez da nekazari etxea.
|