Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak
Formularioa garbitu

Emaitzak: 169

2009
‎Eta ez dut hau esaten nobela bat delako; Bizia loko narrazioetako batzuk topikoetan erortzen zirela iruditu zitzaidan eta, alde horretatik, obra bezala ez ninduen asebete. Antzararen bideak, berriz, egoeraren konplexutasuna ezin hobeto jasotzen du. Bizia loko «Mekanoa» narrazioa (nire ustez, bildumako onena) gogora ekarri dit puntu batzuetan, biek ala biek tragediaren neurria (familia berean alderdi kontrajarriak egotea, horixe da, azken batean, gerra zibilaren oinarria) azalerazten dutelako.
‎umore mingots hori, horrela deitzerik badago, Mrozeken edo A. M. Homesen estilokoa. Askotan ez dakizu azaltzen dituen egoerekin («Etorkizuna» narrazioan agertzen dena, esaterako) barre ala negar egin zenukeen. Iruditzen zait hori duela berezko Zalduak, tragedia barregarri bihur­tzeko gaitasuna alegia.
‎Eta zinez ez dakit zer harreman duen estilo zuzenak errazkeriarekin. Hain zuzen, Zoaz infernura, laztanari gehien eskertu dio­dana zera izan da, hain egoera gogorra itzulingururik gabe eta, batez ere, melodraman erori gabe aurkeztu izana. Zeren Rosa tratu txarren biktima izango da, baina horrek ez du esan nahi pertsona bezala kontraesanik ez duenik.
‎Askok bazuten osaba edo lehengusu bat, eta hark emango zituen hildakoaren jaioterria, adina, gurasoen izenak, etab. Zoritxarrez, meategietan eta artzaintzan arituriko hainbat euskaldun bakarrik etorri ziren Idahora, eta inork ere ez zekizkien haien gurasoen izenak, edo nola kontaktatu Euskal Herriko ahaideekin. Norbait egoera horretan hiltzen zenean, Boisetik Euskal Herrira bidaltzen zen gutunean hilda­koaren izena ematen zen? «halako honen familiari»?, eta pertsona horren herrira igortzen zen gutuna.
‎Informazio bat sartu eta beste bat irteten da kutxa beltzera, kutxa beltzaren barruan zer gertatu den oso ongi jakin ez dakigularik. Poema batera ere, pertsona bat animo egoera jakin batekin sartzen da, hau da, bere barne oreka etengabe zalantzan jartzen duten beldur, tristezia eta galerek eragiten dioten desorden batekin sartzen da[?]. Poema horretatik irtetean desorden hori txikiagoa bada, esan nahi du poema on bat zela, eta ulertu egin dela.
‎lehen planoak, angelu ezinezkoak (urpeko kamerak olinpiar jokoetan), flash backa, suspentsea, kamera ezkutua? Funtsean, klima poetikoak eta egoera atipiko epikoak sortzeko zinemaren armak izan dira horiek betidanik.
‎Zinemara, esate baterako. Nola dago egun euskal zinemaren egoera –Gai horri buruz hizketan, Harkaitz Canori luzatu diot galdera zehatza.
‎Izan ere, bolada batez «Me cago en la leche» eta horrelako esamolde koloretsuak barra barra erabiltzen nituen. Gaztelaniaz zehar esana balioesten da zenbait egoeratan lagun bati irrigarri geratzen ari dela esan behar diozunean. Berehala harrapatu nuen.
‎Zirkunflexua ipini ala ez ipini, frantziar idazkarisa gazteak ez du asmatuko haren izena ongi ahoskatzen, baina entomologoak liluratu egiten du zeinuaren edertasuna azalduz. Erromako Inperio Santua, tximeletak eta Jan Hus en erreforma ortografikoa aipatuz, besteak beste?, eta topaketa laburraren hondarrean irribarre xamur bat agertuko da neskaren aurpegian gizonaren bihotza harrotasun malenkoniatsuz gainezka jarriz. Egoera hau ametsezkoa da munduan inor gutxik hitz egiten duen hizkuntza bateko hiztunentzat. Mintzaira egunen batean desager daitekeelako ideia, izaki bizi baten gisa geratzen zaizkion egunak gutxi direlako ustea, ez da, esaterako, ingelesez arituko bagina bezain pentsaezina.
‎Hau egoera artifizial bat zela gogorarazi zidaten, hots, planifikatua zen, eta gogoeta baten ondorioz erabakia. Londresera egindako bidaia batetik etxera itzuli nintzenean.
‎askoz egoera zabar eta nahasiagoan zeuden garai hartan, etxeko beste gauza guztiak bezala, gu guraso bilakatu aurretik.
‎Lehen sekula irudikatuko ez nukeen egoera batean bizi naiz: nire bi alaba txikiak nik egiten ez dudan hizkuntzan aritzen dira.
‎Idazle naizen aldetik, zer egin dezaket? Hitza lanbide dudanez, hizkera horren naturaltasun falta salatu nuke, baina, aldi berean, kontraesana dirudien egoera bat bizi dugu euskal idazleok: konpromiso sozial handi bati erantzuten aritu gara euskara batuaren sorrera suspertu genuenetik, konpromiso sozial berarekin jardun dugu euskara batuaren garapena bultzatu dugunean ere.
‎Ez alferrik: hizkuntzaren egoerak betebehar moral asko eta erreparo gehiegi txertatu du gure psikologia literarioan, idazteari ekiterako orduan.
‎Baina hizkuntza hegemoniko bateko idazleak bizi duen neurosi linguistikoa oso arina da gurearekin kon­paratuta. Nirea bezalako hizkuntzetan idazten dugunok nekez ken ditzakegu gainetik gure hizkuntzaren egoera berezkoa eta hizkuntzaren testuingurua. Kaosa ordenatzen saiatzeaz gainera, hizkuntzari erreparatu behar diogu:
‎gure bidez sekula iritsiko ez ginatekeen egoera eta erregistroetara iristen gara han hemengo autore handien itzulpenekin.
‎Ez du idazlearen ordez pentsatzen, ez dio lanik arintzen. Ez dauka egoera guztietara egokituko den fraseologia malgurik; beti topatzen du bere estiloari enbarazu egiten dion osagarri txikiren bat, zailtasun apalen bat, baina apala izanagatik ere, enbarazutsua dena. Hizkuntza hegemoniko batean ari den idazle batek, ingelesez, gazteleraz, frantsesez?
‎hitz eta baliabide erretoriko haiek guztiak testuinguru berri batean txertatu behar nituen: ahal nuen naturalen, egoera bortxatu gabe. Irakurleak ezagutzen ez zuen hitza testuinguruak argitu zezala.
‎Horregatik, benerazioz, harriduraz eta inbidiaz begiratzen diet haluzinatuei, dagoeneko ikusi eta segurtasunez beren bidea zein den badakiten zoroei. Pentsatzeko ohitura txar eta zorigaiztokoak erasoturik, nire jatorrizko egoera basatia da. Hezi eta otzandu nahi izan naute, zuetako edonor bezala, baina nire hezle eta bezatzaileek zintzoki egia esan nahi badute, ez dutela erdietsi onartu.
‎I, ve lived too much in America ever to go back», esaten dio Robert semeari. Loten alabek bezala, bere egoera onartu behar du (agindutako lurralde maitea norberak eraikitzen duen ilusioa da) eta aurrera jarraitu. (176)
2010
‎Dokumentuaren zehaztasuna baino gehiago da jertsearen zuritasunak, tiro zuloetatik odolik ez isurtzeak edo handik bost urtera ustelgabe irauteak konnotatzen dutena. Bestela esanda, idazleak errugabearen martirioaren aurreko emozioa adierazteko «objektuen korrelato» indartsua den formula batean txertatzen ditu, T. S. Eliot en kontzeptua erabiliz, poetak objektu, egoera edo gertakari kate batean mamitzen duen esperientzia sentsoriala emozio jakin baten formula bihurtzen da, kasu honetan, gupidaren emozio sakon baten ebokazio indarra duena?
‎Alabaina, Jean Etxepare haratago doa «Amodioa» saioan: nortzuk eta apaizak salatu zituen, euskararen egoera tamalgarriaren erantzule gisa. Euskal Herri argizari jale horretan, apaizei leporatu zien euskararen kamustasuna eta ezgaitasuna, Eliza Katolikoak instrumentalizatu baitzuen euskara, eta berorren ondorio murriztaileak deitoratu zituen:
‎eta oraindik, 1995ean, Séamus Heaney poeta. Gaelikozko literaturaz nekiena, aldiz, kantugileren bat edo bestez landarat, eta hizkuntzari buruzko egoera higatuarenaz ez bezala, hutsaren hurrengoa zen.
‎Giro bizia bai, komertzio gune, musika, pubak... Ipar alderago, Iar Chonnachta es­kualdean (Conamara, Gaillimh/ Galway, Oilean Arann/ The Aran Islands) hizkuntzaren egoerak hobea ziru­dien. Historikoki bertako gaelic way of life delakoak, oparoenetarikoa izaki, eragin handia ukan bide zuen 1916 1921ko independentzia gerlan eta ondoko urtee­tan loraturiko mugimendu intelektual eta literarioaren sorreran eta garapenean.
‎Ekainaren 30ean, pilota partida gehiago, exhibiziokoak barne; berriz ere hitzaldiak Unibertsitatean eta ondotik Club de Valeran («Euzkadi nazio bezala» eta «Euskalerriko erri kirol eta pilota modalidade ezberdinak» gaiez)? Hernandorenak kontatzen duenez, irlandarrek ez bide zekiten askorik Euskal Herriaren egoeraz , baina azaldu orduko aldekotasuna agertzen omen zuten. Hango prentsa ere euskal «enbaxadaren» oihartzun egin zen, ez ziren falta euskal egoerari buruzko zen­bait aipamen (3 eta 4 argazkiak. Karmel Leizaola Eskubiren artxibokoa?
‎Hernandorenak kontatzen duenez, irlandarrek ez bide zekiten askorik Euskal Herriaren egoeraz, baina azaldu orduko aldekotasuna agertzen omen zuten. Hango prentsa ere euskal «enbaxadaren» oihartzun egin zen, ez ziren falta euskal egoerari buruzko zen­bait aipamen (3 eta 4 argazkiak. Karmel Leizaola Eskubiren artxibokoa, bisita eta topaketa horietako baten isladak dira).
‎Ez dut esango bertsolaritza lanbiderik txarrena denik, baina dispertsio mentala dakar eta hori oztopo handia da idazteko. Beste lanbide askotan jarduerak automatizatu eta errutina bihurtzen dira, baina bertsolaria beti dabil leku batetik bestera, egoera desberdinetan».
‎XX. mendeko euskal literaturaren egoerara etorriz, Baudelaire bezala (eta Rodríguez Baixeiras bera bezala) idazle asko aritu dira itzulpen literarioak egiten: Orixe, Zaitegi, Ibinagabeitia, Aresti, Lasa, Izagirre, Sarasola, Arrieta, Sarrionandia, Igerabide?
‎Eta ni, alde horretatik, baikorra naiz (Galiziako egoera ezagutzen duenak badaki hango egoera diglosikoa hemengoa baino askoz sakonagoa dela, eta zuzenean gailegoz idatzitako obrak ere oso gutxi saltzen direla) batez ere argitaletxeren baten ekimenez plazaratutako best seller eta beste obra arrakastatsu batzuen itzulpenek izan duten harrera ona ikusirik.
‎Eta ni, alde horretatik, baikorra naiz (Galiziako egoera ezagutzen duenak badaki hango egoera diglosikoa hemengoa baino askoz sakonagoa dela, eta zuzenean gailegoz idatzitako obrak ere oso gutxi saltzen direla) batez ere argitaletxeren baten ekimenez plazaratutako best seller eta beste obra arrakastatsu batzuen itzulpenek izan duten harrera ona ikusirik.
‎Hunkituta nengoen argitarapenarekin, bai, eta aseta baino gehiago nire artearen emaitzarekin, baina hala ere ez nuen uste taberna batean trago batzuk jotzera elkartu eta bertan eman niezaiokeenik: . To, hemen daukazu zu agertzen zaren ipuina, inmortalizatu egin zaitut, ez zara zu, jakina, baina zu zara nolabait ere; edozein modutan, inportanteena nire idazle maisutasuna da, nola eraiki dudan giroa, nola menderatzen dudan egoera , estilo zuzen hori, adjektiboen aukeraketa eta eszenen komikotasuna??.
‎Bitartean, goseak akabatzen dago Afrika. Bizi dugun egoeraz jabetzeko, irakurri El hombre, ese desconocido, Alexis Carrell ena, edo La decadencia de Occidente, Oswald Splenger ena, eta La aventura de las ideas, Alfred Whi­tehead ena. Pesimistak dira.
‎Ez dago XVII. mendea eta XX.a alderatzerik, bistan da eboluzioa, baina pertsonaren gizatasunari kalte egiten dioten birus asko dago. Guri dagokigunez, egoera ez da konponduko, mendeak eta mendeak iraungo dugu horrela Espainiak eta Marokok. 1492az gero, espainiarrek arabiarrak bota zituztenetik, kito.
‎Idatzi egin behar da «Lapurraren egunerokoa», gero! Egoera inhumanotik zer edo zer humano ateratzen saiatu zen Genet. Estilo gordina zuen, nazka eragiten du batzuetan: zakilak, kaka, Francoren garaiko Espainia?
‎Atzerrian idazteak izan lezake alde ona ere. Sortzaileak, hala poetak nola nobelagileak, inspirazio iturri izan lezake egoera . Jakina egoera gogorra dena, etxekoetatik eta lagunetatik aparte bizi zara, baina idazteko bide ederra ematen dizu.
‎Sortzaileak, hala poetak nola nobelagileak, inspirazio iturri izan lezake egoera. Jakina egoera gogorra dena, etxekoetatik eta lagunetatik aparte bizi zara, baina idazteko bide ederra ematen dizu. Dena dela, erbesteratzea ez dadila betikotu, orduantxe akabo bestela, inspirazio iturri beharrean, neurri gabeko zigor izango da.
‎Unibertsoaren mugimendu harmonikoa burlaize bihurriz urratzen ariko banintz bezala zen. Baina ez nekien oso ondo zer egin nezakeen egoera hartan irauteko, nire ihesari arnasa ematen jarraitzeko. Horregatik, bide ertzeko kluba ikusi orduko ia ia pentsatu ere egin gabe sartu nintzen barrura.
‎Batzuentzat balea zuria Jainkoaren irudia da, eta Achab kapitainak gizakiaren ahalegin existentziala islatuko luke, eta gaur egungo aro modernoetan Jainkoa hiltzeko gizakiak berak duen gurarekin identifikatu. Beste batzuentzat, ordea, balea zuria Herio da, heriotza egoera puruan, eta Achab kapitainaren grina heriotzarantz eramaten duen gorroto itsua eromenean irudikatua. Poema honetan, alabaina, bestela erabili ditut irudi biak, Achab ena eta Moby Dick ena.
‎Halako egoera batean, gogoa Samuel Johnson-ek behin konfiantza bikainez «egiaren egonkortasuna» deitu zuen horretan atseden hartzeko irrikaz egoten da, bere funtziona­mendu propioaren eta bilaketen nolakotasun egonkortasun galarazlea onartzen badu ere. Teorikoki hezia izateko premiarik gabe, kontzientzia segituan konturatzen da elkarren lehian dauden zenbait diskurtsoren egonlekua dela.
2011
‎Tirriki tarraka, iritsi ginen noizbait Bordelera. Egoera hain larria zen ezen galdezka hasi ginen, haserre antzean, nolatan ausartu ote ginen bidaia hura halako auto batean egitera. Gure nerbioak eta galderak gorabehera, autoak bere egitekoa bete zuen eta erositako ezertxo ere gal­du gabe ekarri gintuen Donostiaraino:
‎Artikulu honen asmoa ez da meritua kentzea izugarri egoera zail eta ilogikoan eskubide mailan asko lortu duten idazle horiei. Asmoa da agerian uztea okerra dela ingelesa eta frantsesa, inolako kritikarik gabe, Afrikako idazkera eskolatuaren bitarteko nahitaezkotzat hartzea, eta ez dakarrela aurrerabiderik Afrikako literaturarentzat eta kulturarentzat.
‎«Obra atseginagoen mesedetan publiko zabalari ezezaguna zaion Voyage au Congo hau berebiziko liburua dugu tonuagatik eta edukiaren aberastasunagatik, monumenturik ordezkagaitzena XX. mendeko lehen erdiaren Afrikako historiarako, aro kolonialaren ezaugarri diren egoeren , gizakien eta mentalitateen aurkezpen gogoangarriari esker.»
‎Nora eraman gaitu jokamolde honek? Beldurgarrizko egoera batera. Hiru urtean:
‎Hamar mila indigena herrietarik alde eginak bizi dira, egoera salbai (salbaiago!) batean, Boli Kostako basoetan.
‎posko­lonialismoaren kezka nagusietako hiru aipatu dituzu, Aritz. Kolonialismoak eragindako zauriei erantzun eta konponbide bat bilatzeko orduan, teorialari posko­lonialari ezinbestekoa zaio nazioa eta hizkuntza zein egoeratan aurkitzen diren eta haien erronkak zeintzuk diren aztertzea. Ariketa garrantzitsua da hori, helburua baita kolonialismoaren logikari jarraipenik ez ematea.
‎Azkenik, poskolonialismoa ez da «afrikarren kon­tua» soilik; subalternitate egoerak ditu eztabaidagai. Intelektualaren rola aipatzerakoan, Spivaken «Can the Subaltern Speak? »en bi bertsioak nituen buruan.
‎Zamaontzian behar hori justifikatu izanak (familiatik urrun dago Edwin) ez du kontua hobetzen, kontrakoa baizik, hipotesia baita familiarengandik urrun dagoen edozein gizon ondo tratatzen duen lehen neskatoare­kin oheratzeko prest dagoela. Halako planteamen­dua aurkezteko prest egongo ginateke aipatu gizona Mendebaldekoa, hots, zuria, tokian tokikoa, egoera ekonomiko onekoa, balitz?
‎Hizkera trebatu lezake emakume edadetu batek, noski, horrek sinetsaraz lezake egokita­sun atsegingarri hori. Baina fikziozko egoera horretan gutun luze luzea idazten duen ama batengan espero al daiteke eramapenez eta gorabeherarik gabeko ariera asaldaezin hori. Ez al dio behin ere ihes egingo amaren eta alabaren arteko harremana eten izanaren arrazoiak?
‎Binetetako batean izan ezik, egileek Martin Mystèreren. Ra-ren mendekua? abenturako indigenen ahotan jartzen dituzten testuek ez dute zerikusirik marrazkian agertzen den egoerarekin . Komiki horren ekoizpen editorialaz arduratzen direnek, antza, Euskalduntzen edo antzeko metodo zaharren bat hartu, eta aliritzira hartutako esaldi batzuk kalkatu besterik ez zuten egin.
‎Beraz, nire lehenengo lau urteetan iraun egin zuen nire heziketa formaleko hiz­kuntzaren eta Limuru nekazari komunitatearenaren arteko harmoniak. 1952an Kenya osoan larrialdi egoera deklaratu ondoren, nazionalista abertzaleek zu­zendutako eskola guztiak erregimen kolonialak bere gain hartu, eta ingelesek gidatutako Barrutiko Eskola Batzarren agindupera pasatu ziren. Ingelesa nire heziketa formalaren hizkuntza bihurtu zen.
‎Borroka antikolonialaren garaian, gaitasun mugagabea erakutsi zuten jarrera antiinperialista ongien eta sendoen artikulatzen zuten liderren edo alderdien inguruan batzeko. Izatekotan, burgesia txikiak, batik bat comprador12 direlako horiek, beren frantses eta ingeles eta portugesarekin, beren lehia ziztrinekin, beren chauvinis­mo etnikoarekin?; horiek sustatu zituzten goitik beherako zatiketak batzuetan gerra egoeraraino . Ez, nekazariek konplexurik ez zuten beren hizkuntzen eta haiek zekartzaten kulturen aurrean!
‎espresio bakoitza aztertu behar nuen eta zer egoeratan erabil zitekeen ikusi, gero ingelesez parekorik hurbilena emateko. Ariketa ezin inte­resgarriagoa zen niretzat».6
‎Denbora lotan zegoen garaiak ziren haiek, eta guztiari hartzen genion bere neurria. Baina laster jakin izan genuen hura ez zela egoera arrunta, denborak aurrera egiten duela, orduak markatzen eta kontatzen zituzten tramankuluak zeudela, nagusiek asmatuak, eta tamalez gerora (berandu) jakin izan dugu badagoela grabitateari ihes egiterik, baldin eta horretan pentsatzeko astirik ez baduzu. Hortaz, errekondoan eta herriko plaza inguruan ematen genuen denborarik gehiena, hau da, erriberan.
‎Iparraldean, euskararen egoera makurraz mintzo eta beti bat eta bera diostate: «bereziki Iparraldean».
‎ Egoera hori ezagutu dut, eta horregatik asko baloratzen dut daukaguna eta, batez ere, azken hogei urteetan eduki duguna. Afrikatik Kaliforniako bizimodura pasatu gara berrogei urtean.
‎Argiako Bego Zuzak eta Kikek animatu ninduten, nik testuak idatzi eta Amaia Etxeberriak marrazkiak egin zituen. Bukatuta­koan, lasai geratzen zaren egoera horietakoa zen: bukatu diagu, emandako hitza bete diagu.
‎Gainera, ura edan egiten da, lurrindu egiten da. Eskolan ikasten genituen hiru egoera haiek: sólido, líquido y gaseoso.
‎Bestalde, poema hori GPS bat litzateke, egungo nire egoera kokatuko lukeena prozesu horren barruan, une jakin bateko adibidea.
‎EGUNGO KULTUR EGOERA
‎Eta besterik gabe, zuzenean bota diot galdera: nola ikusten duzu egun hezkuntza irakaskuntzaren egoera –
‎Kalitatean ere asko irabazi omen da, bai testuen eta bai ilustrazio eta materialen aurkezteko eran. Zer egin litzateke egoera hau hobetze­ko. Horixe bota diodan galdera; eta bere erantzuna:
‎Ez zen hori berria erromantizismotik aurrera, artea krisian egon baita beti modernitatean. Beste modu batera esanda, krisi egoera horixe izan zen modernitatearen muina, eta abangoardiak izan ziren krisi horren historian azkeneko kapitulua.
‎Abangoardien agortzearekin batera iristen du arteak egoera hori, geureganaino dato­rren egoera , bestalde: bere formulaziorik larrienean esateko, modernitatearen utopia eta esperantzak agortu diren uneaz ari naiz.
‎Abangoardien agortzearekin batera iristen du arteak egoera hori, geureganaino dato­rren egoera, bestalde: bere formulaziorik larrienean esateko, modernitatearen utopia eta esperantzak agortu diren uneaz ari naiz.
‎Musikarako mututasuna aldarrikatu zuen, eta txukuntasunaren baitan kaosa ereitea. Artearen agortzea susmatuz? «desartizazioa» hitza sortu zuen egoera hori adierazteko?, Beckett-en L, in­nommable eleberriaren azken hitzak hartu zituen bere mezua aditzera emateko: «Il faut continuer», nahiz eta ahaleginean frakasatu.
‎Ekarri zidan, halaber, pare bat hortentsia gorrixka mardo. Lore gustukoena dut hortentsia, eta benetan eskertu nion detailearen samurtasuna, baina egoera berezia zen hura, etorkizunean bata bestearen aurrean zehazki nola kokatu behar genuen oraindik ikasi gabe geundenez, uhala jartzen baikenion bihozberatasunari.
‎Azalpena osatzeko, egokia litzateke loturak egitea liburuko azken poemarekin, Entropia, urtebete geroago idatzia izanda ere, baratzea duelako gertaleku, beste egoera batean, barne­ bilakabide baten isla. Horretaz hitz egitea, ordea, beste poema baten atzealdea azaltzea litzateke, eta luzatu naiz sobera.
‎Ongi, hel­duko nuk bederen. Egoeraren komikaz baliatzeko, eta autoa gasolinaren betean baitago, karkulu egiten hasten naiz, noradino behar dudan pusatu, eta handik itzuli, mekanikaren egarriak etxen utz nezan, ttanko. Belateko errebide zaharrean (berriaren tunela hetsia baita) gelditzen naiz, iturriko uraz goxatzeko moto­rraren ezin hiltzeak piztearen kezka kentzen baitit.
‎Horregatik, eskertzekoa da itxitura hartatik irteteko zuzen­dariak jatorrizko narrazioari eransten dion itsasoa ikusteko txangoa. Askatasunaren irudi alegoriko horietan gauzatzen dira une batez gazteen irrikak, bizi duten egoera errotik aldatu nahia eta gero ilunari agur esateko gogoa. François Truffaut zuzendariaren Les Quatre Cents Coups filmari egindako keinua ez da hutsala:
‎Hurrengo misiolaria, John Smith, Brown jauna baino askoz gogorragoa da. Okonkwo oso nahigabetua dago egoera horrekin, zer­bait egin beharra dago, gainbehera baitator dena. Errepikatu egiten du iboen esaera zahar hura:
‎Chinua Achebek oso ondo jakin du garai jakin bateko egoeraren amaiera deskribatzen, kolonizazioaren aurka talka egitean. Liburuan ikus daiteke nola amaituz doan tribu kulturaren aroa kristautasunak ekarritako mundu berri baten aurrean.
2012
‎Mariano Buena Aita Nagusia egoitza batetik bestera ibili zen errebeldeak errenditze­ko konbentzitu nahian, baina arrakasta handirik gabe, eta adorea erabat galduta heldu zen Tecoripara. Egoera ikusita, eta Aita Nagusiaren alfer bidaiari nahitaez jarraituko zitzaion kanpaina militarra eragotzi nahian, Juan Sarobek matxinatuak bilduta zeuden tokira joatea pentsatu zuen, bera bakarrik, ea haiekin hitz eginez bake bidera ekartzen zituen. Burutik kendu nahi izan zioten fraide gazteari asmo hura, zituen arriskuengatik, baina Sarobek bereari eutsi zion.
‎Hizkuntza aldaketa egitea tokatzen zen eta ohiturik geundenez gauzak ikasi behar genituela jakitera eta gurea abandonatu edo hobetu behar zen egoera bat zela sentitzera, ez zigun buruhauste gehiegirik sor­tzen hizkuntza aldaketak, eta egia esateko, batzuoi Talesen teorema edo azelerazioaren formula baino dezentez errazago egiten zitzaigun gaztelera entzun, esan eta idaztea. Niri ere, euskararen imurtzi latz hori nuela eta, Donostiako Lasallen Atxagari bezala, dei­tuko zidaten «casero» edo antzeko zerbait, Nafarroa, Aragoi eta Valentziako eta mutiko bizkaino haietako gehienek ez baitzekiten gure «casero»ren esanahia, baina superbibentziarako dohain egokiagoduna izan nonbait asteasuarra baino eta ez nintzen enteratu, eta ez enteratzeaz aparte ikaragarri gustatzen zitzaidan erdaraz aritzea, saltsaren erdian egotea esango luke gure anaiak, baina erdi erdian.
‎Izan ere batzuetan (askotan ere bai, beharbada) ardura jakin bat zeure gain hartzeko eskatzen edo eskaintzen dizute eta, kostatuko zaizula jakin arren, ez zaizu ezinezkoa, gaindiezina, iruditzen. Gero, ordea, handik puska batera, bes­telako ardurak hartzeko eskaerari aurre egin beharrean aurkitzen zara; egitasmo bateko partaide, talde bateko kide zara; egoera aldatu egin da, zure beharra dutela adierazten dizute, benetan behar zaituztela. Eta, zuk ezetz esan arren beti egongo dela beste norbait jakin arren, nekezagoa, askoz nekezagoa egiten zaizu ezetz esatea.
‎Ez zen erraza, baina banituen lagunak inguruan. Aldaketa urteak ziren, irakasle elebidunen beharra zegoen, diru gehiegirik ez, eta Irakasleen errektoreordeak eta biok eskuz esku lan egin behar izaten genuen askotan, eta horrek, ezinbestean, irakasleen egoeraz eta irakasleen plantillaz zerbait jakitea zekarren berarekin. Beraz, handik urte eta erdira irakasleen ardura zeraman errektoreordeak dimi­sioa eman zuenean, nire mahai gainera etorri zen aspaldiko adiskidea nuen errektorearen erregua.
‎Denda batzuetan egoten ziren salgai, edo lagunek eta kolaboratzaileek saltzen zituzten. Errekrutatze bulegora ere joan ginen komandante bati helbide hura bera ematera, egoera behartzeko eta prorrogei uko egiteko erabakia hartu zenean estatu mailan.
‎Atzera begira jarrita, hogeita hamabost urteko ibilbide honetan izaera politikoko beste egoera bat ikusten dut jende gehienaren aldean desberdin egiten nauena nik nahi gabe. New Yorken, orain dela hamaika urte, irailaren 11n, izan ziren atentatuak dauzkat gogoan.
‎Eseri nintzen sofan eta seinalatu nion berak salan erabiltzen duen pareko besaulkia. Azken ur­teotan, egoera zaildu zaigunetik, iruditzen zait itxi egin dela, etxean ere kentzen ez duen maskorra fabrikatu duela, hitzak kanporatzen uzten ez dion geruza.
2013
‎Jon Casenavek, baina, bestelako begiz aztertu du Aldudeko medikuaren egoera , eta osterantzeko kausak ere ikusi ditu Etxepareren marginalitatean. Jon Casenavek «barruko baztertutzat» jo du Etxepare, alegia, marginal de l, interieurdela esan du, eta, zer esanikez, Aldudeko isolamenduak bazterketa larriagotu besterik ez zuen egin.
‎Beti da ondorengo irakurketa, noski. Eta lehen aldiz 2007an irakurri nuenean berdin iruditu zitzaidan maisulana; baina data hartatik sei urte joan direnean, areago iruditzen zait orain dela berealdiko maisulana, aurrea hartu baitzion gaur eta hemen bizi gaituen egoera narras makurrari. Meriturik ez dio jarriko Rafael Chirbesek bere buruari, ez da idazle horietarik.
‎Meriturik ez dio jarriko Rafael Chirbesek bere buruari, ez da idazle horietarik. Eta esango dizu bere Crematorioez dela eleberri profetikoa; baina horiere bada, mende hasiera honetako gure arimaren egoeraren erretratua den bezalaxe.Esango dizu ez dela ustelkeria urbanistiko politiko moralaren gaineko eleberri bat; bainabada, hori ere bada, garai baten izpiritua, garai baten atmosfera harrapatzeko saiakeraden bezalaxe. Esango dizu inguruan gertatzen ari zena begiratzea baino ez zuela egin.Baina sarri inguruan gertatzen ari dena hain dago agerian non inork ez duen ikusten, edo inork ez duen ikusi nahi.
‎Giro horretan jardun zuen poema bikainak hondatzen laurogei urtez gora joandako gizonak, hogeita hamahiru urteko fraideak pulpitutik durduzatu ondoren berrogeita sei urte zituen ultrakatolikoak bildutako mezakanpai kuadrillaren manipulazioan, bakarrik eta egoera psikologiko ahulean, konspirazio baten biktima (hitz horixe lerratu zitzaion Artetxeri, una conspiración de amigos...). Bere poesia librearen autokritika egin zuen, bai, eta zerua irabaziko zuen.
‎Batzuetan, bizitza arruntean, azkar pasatzen dira lauhilabete. Baina gogoz kontrako egoeran epe hori luze luzea gerta daiteke: monotonian murgilduta dauden egunak astiro astiro pasatzen dira, eta gaua iristea da desira bakarra, atsedena hartzeko eta egunen batean gauzak aldatuko direla amesteko.
‎Legazpin zegoela, bere lehen poesia idatzi zuen, andregaiari bertsotan idatzitako eskutitz batean.Izenburua, «Entre penas y alegrías», bere egoera osoongi laburbiltzen zuena: alde batera alai sentitzen zen, lana zuen lurralde aberats hartan, baina bestera triste, gehien maite zituen pertsonengandik urrun.
‎J.S.: Protesta eta kexu moduan idatzi ziren, oso egoera gogorra bizi izan genuen 1981etik aurrera Puerto de Santa María eta Herrera de la Manchan... Leku tristea da kartzela, erdi heriotza programatu horrekin:
‎Hor biak ari dira maskararik gabe, Arzuagak ematen dion zentzuan. Gertatzen da egoera oso zaila dela eta behartzen duela bakoitza bere papera jokatzera. Che bere paperean harrapatuta dago, iraultza irabazi eta borreroen borrero izatera behartuta justizia ezinezko baten bila.
‎Che bere paperean harrapatuta dago, iraultza irabazi eta borreroen borrero izatera behartuta justizia ezinezko baten bila. Arzuaga ere harrapatuta dago berak bilatu ez duen egoera larrian, Elizaren ordezkaria da eta defenditzen dituenak ere ez dira batereinozenteak, nahiz biktimak borrero bihurtzean borreroak biktima diren. Ez dut uste ezChe ez Arzuaga lengoaia bikoitzekoak direnik, Chek esan nahi duena da, ojala aurkituko bagina egoera normal batean zu fraide trajerik gabe eta ni iraultzaren biharamuneko justizia ministroaren obligaziorik gabe.
‎Arzuaga ere harrapatuta dago berak bilatu ez duen egoera larrian, Elizaren ordezkaria da eta defenditzen dituenak ere ez dira batereinozenteak, nahiz biktimak borrero bihurtzean borreroak biktima diren. Ez dut uste ezChe ez Arzuaga lengoaia bikoitzekoak direnik, Chek esan nahi duena da, ojala aurkituko bagina egoera normal batean zu fraide trajerik gabe eta ni iraultzaren biharamuneko justizia ministroaren obligaziorik gabe. Jendea errealitate historikoan harrapatuta bizi da antzerki gidoian pertsonaiak bezala, eta Chek nostalgia utopikoz bezala dio:
‎J.S.: Beldurra, klaro, ez dut uste beldurtia naizenik, baina sentitu dut beldurra egoera batzuetan. Hiltzeko gogoa behin izan nuen, torturapean gehiago ezin nuenean, Indautxun, irtenbide moduan.
‎Noiz sentitzen zara deserosoago, irakurri gabe egon behar duzunean edo idatzi gabe? Eman dezagun bi hilabete eman behar dituzula egoera horretan, noiz zaude deserosoago?
‎Testuingurua aldatu da, ezta? Idazten hasi ginen garai hartan, galzorian zegoen hizkuntza bat geneukan-eta, alde batetik azken mohikanoak bezala sentitzen ginen eta bestetik egoera aldatu nahi genuen. Zaharraren aldeko erresistentzian bezala ari ginen historiaren ibilbide markatuaren kontra eta, aldi berean, dena berritu nahi genuen, errealitatetzat inposatzen zitzaigun guztia gainditzeko.
‎Eta bazterketa horrekin konforme ez bazeunden, zeure buruarekin izango zenituen kontraesanak lehenengo. Egoera zalantzan ipintzeko gauza bazinen, euskal partea kolkoan eramaten jarraitu zenuen eta gainera arazo bihurtuta.
‎Aguantatu dutela esan dezakete talde bateko edo besteko konformistek, baina pegatina paparrean ipini eta errua besteei botatzea ez da nahikoa. Modu kritikoan eta autokritikoan begiratu behar zaio egoerari , eta ametitu da abertzaleek ere lan handiak egin dituztela euskal nazioa antolatzeko bideak hondatzeko. Balantzea eginez, sakrifizio handiak egin ditugu nahi genuenaren alde, baina nahi genuenaren aurka ere ez gara makalak izan.
‎Tira, ez dakit zerk aspertzen nauen gehiago, nobelak idazteak edo irakurtzeak. Gaur egungo bizipenak, gogoak, hausnarketak eta egoerak , horiek bai, fikzioaren bidez kontatu ditut. Mihise historikoaren gainean, hainbat pertsonaia daude, itzalak antzerki batean bezala proiektatzen direnak.
‎Bai, oso interesgarria da. Batez ere jakingo zuelako, zegoen tokian egonda, orduko errepresioaren tamaina, eta Artecheren egoera berean aurkitu zuelako bere burua. Artecheren Diario de un vasco en la posguerra liburu aparta iruditzen zait, El abrazo de los muertos bezala.
‎Une honetan, krispazio egoera baten erdian bizi gara. Ni ez naiz unibertsitate irakaslea, ez naiz teo rikoa, baina badakit nola dauden nire anai arrebak, nire lagunak, auzokoak, herriko jendea.
‎Suizidioak daude. Oso egoera konplikatua da, eta liburu hau egoera horren ikuspegitik idatzita dago. Hori testuan garbi dagoela iruditzen zait:
‎Suizidioak daude. Oso egoera konplikatua da, eta liburu hau egoera horren ikuspegitik idatzita dago. Hori testuan garbi dagoela iruditzen zait:
‎Eta ni ere ez nabil aparte.. Biharamunetan ere egin izan dugu, Azu, ez ahaztu, bota diot bere gerria eskuekin bildu eta atzealde perfektu hori hankartera ekarriz. Nik ere pisua kendu nahi izan diot egoerari . Nonbait, modu sotilean ikasi dut gure erlazioa gehiegi ez zamatzen.
‎Gutxitan erabiltzen du baina tarteka, hiru hilabetean behin edo, sentipen hori askatzea guztiz beharrezkoa egiten zaio. Mikro dositan, fintasun handiz, errazio ondo kalkulatuen bitartez jakinarazten dit ez dela erabat egokitu egoera honetara. Ez gertutasun honi etsipen puntu batez lotu zaio, behartu samar eta, paradoxikoki, libre.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Aldaerak
Lehen forma
Taula kopiatu
egoera 112 (0,74)
Egoera 17 (0,11)
egoerak 8 (0,05)
egoeraren 6 (0,04)
egoerari 5 (0,03)
egoeran 4 (0,03)
egoeratan 3 (0,02)
egoeraz 3 (0,02)
egoeren arteko 2 (0,01)
EGOERA 1 (0,01)
Egoeraren 1 (0,01)
egoerara 1 (0,01)
egoeraraino 1 (0,01)
egoerarekin 1 (0,01)
egoeraren arabera 1 (0,01)
egoerari buruzko 1 (0,01)
egoerekin 1 (0,01)
egoeren 1 (0,01)
Argitaratzailea
Konbinazioak (2 lema)
Taula kopiatu
egoera hori 14 (0,09)
egoera bat 10 (0,07)
egoera ez 4 (0,03)
egoera bera 3 (0,02)
egoera gogor 3 (0,02)
egoera hau 3 (0,02)
egoera hura 3 (0,02)
egoera larri 3 (0,02)
egoera aldatu 2 (0,01)
egoera berri 2 (0,01)
egoera buelta 2 (0,01)
egoera egon 2 (0,01)
egoera ezagutu 2 (0,01)
egoera guzti 2 (0,01)
egoera hobe 2 (0,01)
egoera tamalgarri 2 (0,01)
egoera absurdo 1 (0,01)
egoera amaiera 1 (0,01)
egoera anakroniko 1 (0,01)
egoera argitu 1 (0,01)
egoera arrazoi 1 (0,01)
egoera arrunt 1 (0,01)
egoera artifizial 1 (0,01)
egoera atipiko 1 (0,01)
egoera aurkitu 1 (0,01)
egoera aurre 1 (0,01)
egoera baizik 1 (0,01)
egoera basati 1 (0,01)
egoera batzuk 1 (0,01)
egoera behartu 1 (0,01)
egoera berezi 1 (0,01)
egoera berezko 1 (0,01)
egoera bestelako 1 (0,01)
egoera betebehar 1 (0,01)
egoera biktima 1 (0,01)
egoera bortxatu 1 (0,01)
egoera deklaratu 1 (0,01)
egoera delikatu 1 (0,01)
egoera diferente 1 (0,01)
egoera diglosiko 1 (0,01)
egoera ekonomiko 1 (0,01)
egoera emozional 1 (0,01)
egoera epe 1 (0,01)
egoera erabili 1 (0,01)
egoera ere 1 (0,01)
egoera eroso 1 (0,01)
egoera erretratu 1 (0,01)
egoera erro 1 (0,01)
egoera etorri 1 (0,01)
egoera ezezagun 1 (0,01)
egoera fisiko 1 (0,01)
egoera geratu 1 (0,01)
egoera haiek 1 (0,01)
egoera hain 1 (0,01)
egoera higatu 1 (0,01)
egoera hits 1 (0,01)
egoera hor 1 (0,01)
egoera horiek 1 (0,01)
egoera horixe 1 (0,01)
egoera ikusi 1 (0,01)
egoera irudi 1 (0,01)
egoera jabetu 1 (0,01)
egoera jakin 1 (0,01)
egoera kidetasun 1 (0,01)
egoera kokatu 1 (0,01)
egoera konplexutasun 1 (0,01)
egoera konplikatu 1 (0,01)
egoera lagun 1 (0,01)
egoera latz 1 (0,01)
egoera makur 1 (0,01)
egoera narras 1 (0,01)
egoera normal 1 (0,01)
egoera onartu 1 (0,01)
egoera oraindik 1 (0,01)
egoera orokor 1 (0,01)
egoera oso 1 (0,01)
egoera politiko 1 (0,01)
egoera profesional 1 (0,01)
egoera psikologiko 1 (0,01)
egoera puru 1 (0,01)
egoera salbai 1 (0,01)
egoera soziopolitiko 1 (0,01)
egoera triste 1 (0,01)
egoera ukan 1 (0,01)
egoera ukatu 1 (0,01)
egoera zabar 1 (0,01)
egoera zail 1 (0,01)
egoera zaildu 1 (0,01)
egoera zalantza 1 (0,01)
Konbinazioak (3 lema)
Taula kopiatu
egoera bat bizi 2 (0,01)
egoera buelta eman 2 (0,01)
egoera tamalgarri erantzule 2 (0,01)
egoera aldatu egin 1 (0,01)
egoera aldatu nahi 1 (0,01)
egoera amaiera deskribatu 1 (0,01)
egoera artifizial bat 1 (0,01)
egoera atipiko epiko 1 (0,01)
egoera aurre egin 1 (0,01)
egoera bat erdi 1 (0,01)
egoera bat ikusi 1 (0,01)
egoera bera aurkitu 1 (0,01)
egoera bera errepikatu 1 (0,01)
egoera berri aurre 1 (0,01)
egoera betebehar moral 1 (0,01)
egoera diferente aurkitu 1 (0,01)
egoera diglosiko hemengo 1 (0,01)
egoera egon euskara 1 (0,01)
egoera ekonomiko on 1 (0,01)
egoera epe hori 1 (0,01)
egoera eroso bat 1 (0,01)
egoera erro aldatu 1 (0,01)
egoera ez kidetasun 1 (0,01)
egoera fisiko zein 1 (0,01)
egoera gogor bizi 1 (0,01)
egoera gogor den 1 (0,01)
egoera gogor itzulinguru 1 (0,01)
egoera guzti egokitu 1 (0,01)
egoera guzti modu 1 (0,01)
egoera hain larri 1 (0,01)
egoera hau ametsezko 1 (0,01)
egoera higatu ez 1 (0,01)
egoera hor jarraitu 1 (0,01)
egoera hori adierazi 1 (0,01)
egoera hori aurre 1 (0,01)
egoera hori ez 1 (0,01)
egoera hori ezagutu 1 (0,01)
egoera hori gutun 1 (0,01)
egoera hori hil 1 (0,01)
egoera hori ikusi 1 (0,01)
egoera hori ikuspegi 1 (0,01)
egoera hori zinez 1 (0,01)
egoera hura iraun 1 (0,01)
egoera irudi ikusi 1 (0,01)
egoera jakin bat 1 (0,01)
egoera kidetasun tratatu 1 (0,01)
egoera konplexutasun ezin 1 (0,01)
egoera lagun bat 1 (0,01)
egoera larri bat 1 (0,01)
egoera latz gogo 1 (0,01)
egoera makur mintzo 1 (0,01)
egoera narras makur 1 (0,01)
egoera normal bat 1 (0,01)
egoera onartu behar 1 (0,01)
egoera oraindik gutxi 1 (0,01)
egoera oso zail 1 (0,01)
egoera politiko berri 1 (0,01)
egoera profesional beti 1 (0,01)
egoera psikologiko ahul 1 (0,01)
egoera soziopolitiko eragin 1 (0,01)
egoera ukan eztabaidagai 1 (0,01)
egoera ukatu utzi 1 (0,01)
egoera zalantza ipini 1 (0,01)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia