|
2013
|
|
|
BHko 1 mailako gazte euskaldunen artean harremanak sustatzeko eta elkar ezagutzeko aukera paregabea
|
daukazue
; zeregin horretan, etengabe arituko zarete elkarri galderak formulatzen: bizkaitarrak" zelakue zara?" galdetuko du, gipuzkoarrak," nolakua zera?", nafarrak," nolkua zara?" & baita horiek erantzuten ere.
|
|
|
2 Ondoren, zure datuak
|
dauzkan
taula irakasleari bidaliko diozu mail bidez. Hark, gero, mezu bat bidaliko dizu zure truke kidearen datuekin.
|
|
|
1 Elkarrizketari dagozkion galderak testutik atera ditugu, eta desordenaturik
|
dauzkazu
hemen behean. Osa ezazu elkarrizketa, hutsune bakoitzerako galdera egokia hautatuz.
|
|
|
b) Xabierrek zer
|
dauka
Payatik, eta zer Ruizetik?
|
|
|
Itxuran ere amaren partekoa naiz oso. Payatarretatik zer
|
daukadan
–Aitaren burugogorkeria.
|
|
|
Asko laguntzen dit gauzak ondo banatzen eta zehazten. Kanpora joateko ere itzelezko gogoa
|
daukat
. Bertsozale Elkartea, garai batean, neure bidaia agentzia izan da.
|
|
|
3 Behar dudan informazioa
|
daukan
pertsona horri galdetzean, jokatu
|
|
|
Sei kideak hiru bikotetan banatuko zarete, eta lehiaketa egingo duzue: ea zein bikotek lehenago amaitu adjektiboen sailkapena, ondoren
|
dauzkazuen
irizpideen arabera. Irakurri adjektibo guztiak:
|
|
|
1 Deskribapen bakoitzerako, bi antonimo
|
dauzkazu
. Hautatu egokiena.
|
|
|
Bere langelan sarrarazi zituen. Oso egokia
|
zeukan
hau. (a) mahai
|
|
|
Oilagorretan ongi ikasitakoa da. Txerto guztiak jarrita
|
dauzka
. Gorri kolorekoa da eta orban txuri bat dauka bularraldean.
|
|
|
Txerto guztiak jarrita dauzka. Gorri kolorekoa da eta orban txuri bat
|
dauka
bularraldean. Lepoko marroia darama, eta Lagun izena bertan idatzita.
|
|
|
Ez du lepokorik; arkakusoen tratamendua emateko kenduta
|
dauka
.
|
|
|
Txerto guztiak eta mikrotxipa jarrita
|
dauzka
. Oso artzain ona da.
|
|
|
Irakur itzazu Eusko Jaurlaritzak prestatu duen IKABIL proiektuari buruzko azalpenak. Zer helburu
|
dauzka
proiektuak?
|
|
|
a) Hemen
|
dauzkazu
egin gabe geratu ziren galderak. Zein dira desegokiak?
|
|
|
10 Argi
|
eduki
behar dugu zein den egitekoaren helburua, beharrezkoa ez dena baztertzeko eta denborarik ez galtzeko.
|
|
|
Ondoren, hiruko taldeetan elkartu, eta adostu zuen artean, zerrenda bakar batean, zein diren unitatean zehar ikasiko dituzuen
|
eduki
baliabideak. Irakaslearen laguntzaz, taularen bigarren zutabea osatuko duzue, Mireiak ulertzeko moduan.
|
|
|
Irakurketak sarrera on bat
|
eduki
du.
|
|
|
zait haren hitzik ere ulertzen ez badut. Orain haren irribarrearen beharra
|
daukat
, inguruan norbait dudala sentitu behar dut
|
|
|
Denok
|
dauzkagu
sentimenduak; denok eragiten dizkiogu sentimenduak elkarri, hitzez, gorputzez nahiz ekintzez. Talde lanean aritzen garenean, taldekide bakoitza bere pentsamendu, sentimendu eta jarrerekin aritzen da; baina, horrekin batera, taldekide bakoitzaren hitzek, keinuek eta gorputzek sentimenduak adierazten eta eragiten dituzte kideengan.
|
|
|
1 Adieraz ezazue nola sentitu den taldeko kide bakoitza; horretarako, erabili hemen jaso dugun taldekide bakoitzaren izaeraren deskribapena, egoera hori ilustratzen duten irudiak, eta, jakina,
|
daukazuen
eskarmentua. Betiere, zuen erantzunen zergatiak emango dituzue.
|
|
|
Xabi hobeto ezagutzeko aukera izaten ari naiz lan honi esker. Nik galdetu gabe, asteburuan zer egiteko asmoa
|
daukan
kontatu dit.
|
|
|
1 Hainbat izenburu posible
|
dauzkazu
hemen. Beharbada, batzuk ezagunak egingo zaizkizu.
|
|
|
Bonba bat
|
daukat
ene bihotzean eta segituan eztanda egingo du.
|
|
|
Erlojua
|
daukat
bihotzean, tik tak tik tak, tik tak tik tak: urduri nabil.
|
|
|
Erlojua
|
daukat
bihotzean, tiiik taaak, tiiik taaak, izan ere, asper asper eginda nago.
|
|
|
Angelo bekoz beko
|
neukan
, zutik niri begira. Zuri zuri zegoen, trantze estu bat pasatzen ariko balitz baino abailduago.
|
|
|
Nire bihotzak leihoak
|
dauzka
, kaxoiak koadroak.
|
|
|
c) Zer
|
dauka
zure bizitzak une honetan, lore ala arantza gehiago?
|
|
|
ganbara: iz. 1 Baserrian, teilatupeko solairua, maiz aletegi gisa edo belar ondua
|
edukitzeko
erabiltzen dena; etxeetan, goieneko solairuan dagoen gela, gauza zaharrak edota etxean atzera uzten direnak gordetzeko erabiltzen dena.
|
|
|
B) Tradizio historikoak eta zentzuak baserriaren jabetza lur eta guzti oso osorik familiaren barruan eskualdatzea eskatu dute beti. Bidezko jokamolde horrek ahalbidetu zuen ustiapenen azalera ez zatikatzea eta nekazarien biziraupena ziurtatzeko beharrezkoa zena baino gehiago ez
|
edukitzea
, baina, halere, Gipuzkoako nekazarien artean lau gizatalde osatu ziren, lurraren jabetzaren arabera zuten kokapena zela medio.
|
|
|
1 Hainbat testutako zatiak nahasi zaizkizue. Zortzi testu zati
|
dauzkazue
, eta gehienak testu berari dagozkio, zein. Hau da, zeinek garatzen dituzte gai beraren alderdi desberdinak?
|
|
|
Zuhaitz bakoitzak istorio ezkutu bat
|
dauka
gordeta. Baita dohain bereziak ere.
|
|
|
1 Zuhaitz bakoitzak istorio ezkutu bat
|
dauka
gordeta. Gainera, zuhaitz bakoitzak dohain bereziak ditu.
|
|
|
Esate baterako, gaztainondoa etorkizuna iragartzeko baliagarria zela uste zuten. Halaber, zuhaitz bakoitzak istorio ezkutu bat
|
dauka
gordeta.
|
|
|
Zelten tradizioan, naturak sekulako garrantzia
|
dauka
, eta, bereziki, zuhaitzek. Zuhaitzetik ateratako zurak etxeak egiteko balio zien.
|
|
|
Zelten tradizioan, naturak sekulako garrantzia
|
dauka
, eta, bereziki, zuhaitzek. Arbolatik ateratako zurak etxeak egiteko balio zien.
|
|
|
Informazio testu bat idatzi behar denean, hartzaileak gaiari buruz
|
eduki
ditzakeen ezagutzak aurre ikusi behar dira. Gaiari buruzko ezagutza maila baxua duela pentsatzen bada, ideiak ahalik eta hiztegi arruntenarekin adierazi behar dira, eta ezinbestean aipatu beharreko hitz teknikoen esanahia esplikatzea edo argitzea da egokiena.
|
|
|
Solstizio hartan, egunak urteko laburrenak ziren, baina, handik aurrera, luzatuz zihoazen; horregatik egiten zen jaia. Sua zen ospakizun haren erdigunea, baina urak ere leku berezia
|
zeukan
. Ospakizun haien inguruan ohitura eta erritu asko daude oraindik ere euskal kulturan.
|
|
|
Gaur egun, ordea, ahozko tradiziotik zetorren familia transmisioa eten egin da, eta, hura berreskuratzeko helburuarekin, bilketa lan handiak egin dira. Bilduma klasiko handi batzuk
|
dauzkagu
gure artean; kontuan hartzekoak dira, esate baterako, Joxe Miel Barandiaranek, Resurrección Maria de Azkuek eta Manuel Lekuonak egindakoak.
|
|
|
1) janaria, edaria eta osasuna; 2) babesa; 3) mundua ezagutzea eta haren materialak eta indarrak menderatzea; 4) gizarte bizitza antolatzea; 5) komunikatzea; 6) gauza atseginak eta gustukoak egitea; 7) nork bere burua eta gizakiaren izatea eta xedea aurkitzea. Horrela, kultura bakoitzak bere modua
|
dauka
elikatzeko, babeslekuak eta etxeak eraikitzeko, bakoitzak baditu bere hizkuntza eta jolasak
|
|
|
Zaldiko zaldi gizona da. Gaztea da; segalarien lasto txapelaz estaltzen du burua eta begitartea ikatzez belztua darama; gerrian loturik, egurrezko armazoia
|
dauka
, aurrealdean zaldi burua duena, eta, atzealdean, benetako abere isatsa zintzilik. Ziripot da pertsonaiarik aldrebesena eta barregarriena.
|
|
|
Aspalditik darabilgu buruan aitona amonen eta gazteen arteko lankidetza sustatzeko proiektu baten ideia. Uste dugu bai zuek eta bai guk asko
|
daukagula
elkarrengandik ikasteko.
|
|
|
Taldekide batek osatu egin du blogaren proiektua deskribatzeko txantiloia. Hemen behean
|
daukazu
. Lehiaketako oinarrietan jarritako baldintzak kontuan hartuz, txantiloia berrikusten hasi zarete, eta nola hobetu daitekeen aztertu duzue.
|
|
|
Bakarka eta taldean egin beharreko lanak ere zehaztu behar dituzue. Horietan laguntzeko, hor
|
daukazue
plangintza taula.
|
|
|
Hondarribia itsasertzean kokatuta dago, Bidasoa ibaiaren ondoan. Itsasaldean (mendebaldean) Jaizkibel mendia (547 m)
|
daukagu
; haren bukaeran Higer lurmuturra dago. Txingudi badiara begira Hondarribiko hondartza dago.
|
|
|
2 Orain, gelakide guztien artean, munduko klima horiei buruzko informazioa laburbilduko duzue. Gelakide bakoitzak klima bati buruzko informazioa bilatuko du Infogunean (Ekigunean
|
daukazue
esteka), eta, gero, klima bera landu duzuen ikaskideak bilduta, informazioa laburbilduko duzue. Denen arteko laburpena osatzeko, irakasleak edo ikasle batek gela guztiarekin partekatuko du fitxa.
|
|
|
2 Osatu aztertutako klimogramaren deskribapena eta ondorioztatu zein klimari dagokion, aurreko datuak eta klimogramei buruz eskainitako informazioa kontuan hartuta. Honako hau, lehenbizikoa denez, erdi egina
|
daukazue
.
|
|
|
Zure eskualdeko Hamabost Telebistak reality show delako programa bat egin nahi du; Abenturak eta kalenturak deituko omen diote. Baina zalantza asko
|
daukate
programa grabatzeko lekuaren inguruan. Hori erabakitzeko, oso garrantzitsua da lurraldeen kokapena eta ezaugarriak ezagutzea; izan ere, urruti badago, bidaia garesti aterako zaie; orduetan alde handia badago, zaila suerta daiteke zuzeneko programak egitea; eguraldiak ere grabaketak zaildu ditzake eta, nola ez, erliebeak nahiz biomak ekintzak baldintzatuko ditu.
|
|
|
1 Programaren ekoizleek bidalitako mapan, lau leku interesgarri irudikatzea falta da. Ekigunean
|
dauzkazu
maparen esteka eta mapako datuen fitxategia (kml). Lurralde horien koordenatuak zeuen artean banatu ondoren, leku horiek ikur urdinez kokatuko dituzue.
|
|
|
Hastera zoazten etapa honetan, hainbat aldaketa sumatuko zenituzten honezkero, ezta? Konturatuko zineten arloak ere aldatu direla; adibidez, Lehen Hezkuntzako Ingurumena orain bitan banatuta
|
daukazue
: Gizarte Zientziak eta Naturaren Zientziak.
|
|
|
1 Bizilekua aldatzea egokitu zitzaien hainbat pertsonaren lekukotasunak
|
dauzkagu
hemen. Irakur itzazue eta zerrendatu bizilekua aldatzeko izan zituzten arrazoiak.
|
|
|
Abenturazalea izatea eta bere herrian lanik ez
|
edukitzea
.
|
|
|
2 Hor
|
daukazu
Martxelek egindako hautaketaren eredua. Idatz itzazu hautatu duzun bizilekuaren izena eta hura aukeratzeko arrazoiak, urdinez nabarmenduta dauden hitzak ordeztuz.
|
|
|
Biomak sailkatzeko irizpide nagusia klima da; klimak eragin handia du toki jakin bateko izaki bizidunen ezaugarrietan. Baina biomak aztertzeko garaian, beste puntu hauek ere
|
edukiko
ditugu kontuan:
|
|
|
1 Biomen ezaugarriak jasotzeko, zortzi taldetan (bioma bakoitzeko talde bat) bilduko zarete, eta Infoguneko (Ekigunean
|
daukazue
esteka) klimei eta biomei buruzko artikuluetatik nahiz irakasleak bideratuko dizkizuen materialetatik informazioa lortuko duzue, eta bioma bakoitza azaltzeko aurkezpen bat osatuko.
|
|
|
munduko klimen mapa, klimei buruz bildu duzun informazioa eta web orrialde bat (hautatu duzun lurraldearen klimograma topatzen ez baduzu, gertuko hiriren batena bila dezakezu). Ekigunean
|
daukazu
helbide baliagarri bat.
|
|
|
4 Erlaziona itzazu honako hiru zutabe hauetako adierazpenak, zenbakien arteko lotura egiteko. Lehenbizikoa egina
|
daukazu
, lana errazteko.
|
|
|
Hornigai nagusiak, olioa, ardoa eta lekaleak, hurbileko (200 km inguruko esparrua, gutxi asko) merkataritzatik lortzen zituzten, batez ere. Eguneroko jan edanetan fruta mota ugari, freskoak nahiz lehorrak,
|
zeuzkaten
. Oiasson txerria zen gehien kontsumitzen zuten animalia, eta behikia eta ardikia, gero.
|
|
|
Ez nahasi hipotesiak eta burutazioak. Hipotesiek uste edo suposizio zentzudunak eta arrazoituak izan behar dute, oinarri zientifiko bat
|
eduki
behar dute.
|
|
|
Hainbat eta hainbat informazio jaso duzu unitatearen atal honetan. Hemen hainbat ariketa
|
dauzkazu
, informazio horretaz guztiaz jabetzeko gai izan zaren jakiteko.
|
|
|
Sor ezazu denbora lerro aproposa, denbora lerroak egiteko aplikazioa erabiliz. Irudien artxibategia Ekigunean
|
daukazu
.
|
|
|
1 Ardatzean idazkeraren historiaren une garrantzitsu batzuk
|
dauzkazu
; azter ezazu arretaz denbora
|
|
|
lerroa, eta bilatu idazkera moten arteko berdintasunak eta desberdintasunak. Horri buruzko azalpenak Ekigunean
|
dauzkazu
.
|
|
|
c) Aurreko fitxan lortutako informazioarekin, osatu Etxebizitzak historian zehar denbora lerroari dagozkion datuak. Eredu gisa, denbora lerroan jada txertaturik dagoen beste bizileku baten informazioa ere eman dizuete; Ekigunean
|
daukazue
esteka.
|
|
|
d) Esku artean
|
daukagun
informazioarekin galderei erantzuten hasi.
|
|
|
Orain, guk egingo ditugu denbora lerroak, horretarako aplikazio digital bat erabiliz. Horren esteka Ekigunean
|
daukazu
.
|
|
|
Benetako demokrazia? Baina, guk
|
daukagun
aginte mota ez al da, bada, demokrazia. Zenbat demokrazia mota ote daude? 2 Horrelako galderei erantzuten laguntzeko, Arraldeko gazte talde batek eskakizun bat zabaldu du bere web orriaren bitartez.
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
b) Erregelaren tamaina berdina den kasuetan, ikuspegi berdina al
|
daukagu
–
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
Erosketa hau egin aurretik 340 puntu
|
dauzkazu
zure txartelean
|
|
|
Erosketa hau egin aurretik 340 puntu
|
dauzkazu
zure txartelean
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
Azken PISA txostenekoak (2009) dira datuak, Hegoaldean, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako azken ikasturtean zeudenen artean,% 76ak 15 urte
|
zeuzkan
; alegia,% 24ak mailaren bat behintzat errepikatu zuen. Zenbakitan adierazteko:
|
|
|
Dagoeneko konturatuko zinen inguruan zenbaki mota ugari
|
daukagula
. Zenbaki horiek guztiak irizpide batzuen arabera sailkatzen dira, gainera.
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
Eragiketa kate bat
|
daukagunean
honela jokatu behar da:
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
Eguneroko bizitzan, maiz, nahiko diru izan ala ez, oztopo izaten da. Horregatik, ekintzaren bat aurrera eraman nahi dugunean, komeni da aurreikustea horrek suposa dezakeen gastua, eta, hari aurre egiteko zenbat diru
|
eduki
dezakegun. Aurreikuspen ekonomiko hori egiteko familiek, enpresek edo erakundeek aurrekontuak prestatzen dituzte.
|
|
|
Zergatik? Arrazoirik ez
|
badauka
, nola zuzenduko zenituzke bere hitzak?
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balietsiz, oro har
|
|
|
4 Aurreztuta
|
dauzkazun
30 rekin eta amak aurreratuko dizun diruarekin 37 ko jokoa erosi nahi duzu. Nola adieraziko duzu amarekin duzun zorra?
|
|
|
Askari handirako mahaiak, aterpean hiru ilaretan ipini dituzue. Marraztutakoa eta eskolan eskura
|
dauzkazuen
mahaien ezaugarriak kontuan hartuz, zenbat mahai eta zein motakoak dituzuen kalkulatzea falta zaizue.
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
inkesta bat egiten ari da Euskal Autonomia Erkidegoan bizi diren eta lanean ari diren pertsona nolako aukerak
|
dauzkaten
lan, familia eta norbere bizitza bateragarri egiteko. Inkesta hau ofiziala da, beraz, nahitaez erantzun beharrekoa.
|
|
|
Inkesta hau ofiziala da, beraz, nahitaez erantzun beharrekoa.
|
Edukiko
zenituzke minutu batzuk guretzat?
|
|
|
Taulak lagunduko dizu talde laneko dinamika baloratzen eta jarduera batetik bestera talde laneko funtzionamenduaren inguruan hartu beharreko erabakiak hartzen. Horretarako, bertan agertzen den adierazpen bakoitzarekin
|
daukazun
adostasun maila adierazi 1etik 5era; 1 izango da ez nago batere ados eta 5 guztiz ados nago.
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
g) Zein emari
|
eduki
zuen martxoan. Eta abenduan?
|
|
|
1 Ingurune batzordeak, ikastetxeko jantokiko menuak aztertzeko nahia ere
|
bazeukan
.
|
|
|
Aplikazio jarduera amaitu dut eta dagoeneko erantzunak ere zuzenduta
|
dauzkat
. Egindakoa balioetsiz, oro har
|
|
|
Baina, zer adierazten du proportzionaltasun konstanteak? Zer unitate
|
dauka
–
|
|
|
1 Horretaz jabetzeko, azter ezazu arretaz Proportzionaltasun konstantearen esanahia, eta esan bi erlazio hauetan zein den proportzionaltasun konstantearen esanahia eta zer unitate
|
daukan
. Amaitzen duzunean, talde handian ekarpenak jaso eta osatu eta zuzendu zure proposamena, eta egin beharrezko egokitzapenak.
|