|
2023
|
|
|
Horien lekuan, agindu interpretatzaileak eman ditu Foru agindu formarekin, esaterako, apirilaren 28ko 179/ 2023 Foru agindua, eratorritako ondare izaeraren erregela interpretatzeko irizpideak onetsiz, subholding egituretan Sozietateen gaineko Zergan eta Ondarearen gaineko Zergan aplikatzeko. Modu horretara, jarraibideak
|
baino
segurtasun juridiko handiagoa ematen dute aldizkari ofizialean argitaratzen direlako. tributu zama ekitatez banatzea, eta justizia printzipioak. Tributu sistema aplikatzeko printzipioak dira, ostera, proportziotasuna, eragingarritasuna, formazko betebeharrak betetzeagatik izandako zeharkako kostuak mugatzea eta tributu betebeharpekoaren eskubide eta bermeak errespetatzea.
|
|
|
zergak, tasak eta kontribuzio bereziak. Azkeneko biak ahalbide printzipioaren araberakoak
|
baino
gehiago, baliokidetasun printzipioaren araberakoak dira. Badirudi ekonomia ahalbidearen printzipioa bakarrik zergei aplikatzen zaiela, baina horrek ez du esan nahi tasak eta kontribuzio bereziak Konstituzioaren aurkakoak direnik.
|
|
|
Esanahi horretan, baliokidetasun printzipioan oinarritutako tributu batzuk zerbitzu publikoaren kostea estaltzeko bestekoak dira; horiei zerbitzu zatigarri deritze. Edu berean, beste zerbitzu publiko batzuk zergen bitartez
|
baino
ezin dira finantzatu eta zerbitzu zatiezin deritze. Horren ildotik, Konstituzio Auzitegiak berak adierazi duenez," Konstituzioarekin bat dator Estatuak edo autonomia erkidegoek ekonomia ahalbideaz besteko ekonomianahiz gizarte printzipioak gogoan izatea zenbait tributu ezartzean".
|
|
|
3) Ahalbide printzipioak desbideraketak izan ditzake ez baita printzipio absolutua, baina norabide bakarreko desbideraketak izan daitezke, hain zuzen, ahalbidea duenak berari dagokiona
|
baino
gutxiago ordaintzea (salbuespen eta hobariak). Kasu horietan, tributua helburu estrafiskalak lortzeko erabiltzen da eta, tributu hori bidezkoa izan dadin, Konstituzioarekin bat etorri behar da gainerako aldeetan.
|
|
|
Kasu horietan, tributua helburu estrafiskalak lortzeko erabiltzen da eta, tributu hori bidezkoa izan dadin, Konstituzioarekin bat etorri behar da gainerako aldeetan. Alderantzizko desbideraketa, ordea, ez da onartzen, alegia, ezin daiteke zergaduna behartu berari dagokiona
|
baino
gehiago ordaintzera, azken finean hori konfiskazioa izango litzatekeelako.
|
|
|
Zerga bat
|
baino
gehiago dagoenez, galdera hau azal daiteke: berdintasun printzipioa zerga bakoitzean zaindu behar ote da, ala nahikoa da tributu sistemak printzipio hori orokorrean errespetatzea?
|
|
|
Orokortasun printzipioarekin gertatu bezala, berriro ere, zenbait oinarri aurki ditzakegu Konstituzioan, pertsona jakin batzuei dagozkienez bereizketa egiteko (esaterako, tributuak erabiltzen direnean ekonomia, kulturedo osasun politika gauzatzeko, alegia, helburu estrafiskalak betetzeko). Konstituzio Auzitegiak behin
|
baino
gehiagotan ezarri du berdintasun printzipioak bereizkeria justifika ezina bakarrik debekatzen duela.
|
|
|
Ekonomia ahalbidearen printzipioari ekinez, ahalbide handiagoa duen pertsonak zergetan gehiago ordaindu behar du, ahalbide txikiagoa duenak
|
baino
. Eskakizun hori zerga proportzionalekin ere bete daiteke, berbarako, karga tasa bakarreko zergekin.
|
|
|
Hitz gutxitan esateko, konfiskatzaileak dira zerga hauek: ondarearen gaineko zerga iraunkorra, ondareak ematen dituen errentak
|
baino
gehiago ordaindu behar denean; errenta edo ekoizpenaren gaineko zergak, errenta erabilgarri oso txikia6 uzten dutenean; edota gastu edo kontsumoaren gaineko zergak, bizitzeko gutxienekoa baino eskuratze ahalbide txikiagoa uzten dutenean.
|
|
|
Hitz gutxitan esateko, konfiskatzaileak dira zerga hauek: ondarearen gaineko zerga iraunkorra, ondareak ematen dituen errentak baino gehiago ordaindu behar denean; errenta edo ekoizpenaren gaineko zergak, errenta erabilgarri oso txikia6 uzten dutenean; edota gastu edo kontsumoaren gaineko zergak, bizitzeko gutxienekoa
|
baino
eskuratze ahalbide txikiagoa uzten dutenean.
|
|
|
Zerga egitatea, beraz, arauak finkatutako egitezko kasua zen, eta, berori burutzean, tributu betebeharra sortzen zen. Ildo horretatik, likidazio egintzak ondorio berriak zekartzan aurreko egoera juridikoari begira, baina ondorio horiek zerga egitatetik sortutako betebeharra eskatzeko moduko betebehar bihurtzen dute, alegia, likidazio egintzak izaera adierazlea
|
baino
ez dauka.
|
|
|
Zerga egitateak beti du izaera juridikoa, ez ekonomikoa. Zerga egitatea arauaren emaitza
|
baino
ez da; horrek esan nahi du egitate zehatz bat zerga egitate bihurtzen dela arau juridiko tributarioaren egitezko kasua denean, hots, tipifikatzen denean. Bestelako gauza da legegileak zerga egitate bihurtzen duen egitezko kasua errealitate ekonomikoa izatea (adib., diru sarrera bat), edo aurretiaz juridikoa den egitatea izatea (esaterako, egintza edo negozio juridikoa).
|
|
|
Objektuaren gainean ezartzen da tributuaren karga. Objektua errealitatearen alor edo egitatea da, eta legeak zerga egitatea definitu
|
baino
lehenagotik existitzen da. Tributua objektuaren gainean ezartzen da, objektu hori ekonomia ahalbidearen agerpena izan ohi delako.
|
|
|
Horrez landa, tributu sistemak tributu bat
|
baino
gehiago ezar dezake objektu beraren gain. Halakoetan, zergapetze bikoitza gerta ez dadin, nahitaezkoa da zerga egitateak berdinak ez izatea kasu bietan, tributuen objektu berbera izan arren.
|
|
|
Eskuarki, egitezko kasutik bertatik atera dezakegu pertsona hori nor den. Beste batzuetan, ordea, zerga egitatea gauzatzean pertsona bat
|
baino
gehiago pilatzen dira garrantzi eta eragin berarekin, eta ez da erraza zergaduna nor den zehaztea (berbarako, salerosketa gauzatzean, legeak zehaztu behar du nor den zergaduna, eroslea, saltzailea edo beste edonor).
|
|
|
Sortzapenak tributu betebeharraren sorrera dakar, hots, zerga ordaintzeko betebeharra; eginkizun horretaz gain, sortzapenak denbora erreferentzia moduan ere balio du, aplikatu beharreko legea zehazteko, bai eta segurtasun juridikoarekin lotutako beste zeregin batzuetarako ere. Sortzapena gertatu
|
baino
lehen, ez dago betebehar izaerako loturarik, ez eta hartzekodun zein zordun moduko egoera juridiko subjektiborik ere, eta ez dago zorrik ere. Tributuen arloan arauak aldatzeko maiztasuna eta ugaritasuna aintzat hartuta, une jakin hori zehaztea ezinbesteko osagaia da.
|
|
|
Zehatzago esateko, zerga egitatea gauzatzean, gehienetan tributu betebeharra sortzen da, baina gauzatze hori egitate salbuetsi antzo kalifikatu bada, salbuespena sortzen da. Administrazioak gero emango duen baimen edo aitortzeak ondorio adierazleak
|
baino
ez ditu, hau da, salbuespena aplikatzeko betekizunak bete direla adierazten du.
|
|
|
Subjektu pasiboaren betebehar nagusia tributu zorra ordaintzea da; betebeharpeko subjektu pasibo bat
|
baino
gehiago egonez gero, Administrazioaren aurrean zordunen pilaketa gertatzen da. Pilatze hori konpontzeko, Arabako TFAOren 35.7 artikuluak, Gipuzkoako TFAOren 35.5 artikuluak, Bizkaiko TFAOren 34.5 artikuluak (eta TLOren 35.7 artikuluak) honako hau dio:
|
|
|
Administrazioak titular bat
|
baino
ez badu ezagutzen, likidazio osoa titular horri jakinaraziko dio eta horrek ordaindu behar du, salbu eta titularrak zatiketa eskatu duenean eta gainerako titularkideen datu pertsonalak, helbideak eta horietako bakoitzari dagokion kuota zehaztu duenean.
|
|
|
Bestalde, zordun bat
|
baino
gehiago batera agertzen diren arren, erantzulea ez da inoiz tributuaren subjektu pasiboa izango, subjektu pasiboak bere izateari (zergadun edo ordezko) eusten diolako. Betebeharrei dagokienez, erantzuleak bakarrik erantzun behar du tributuaren betebehar materialen zioz (ordainketa); subjektu pasiboak, aldiz, tributu betebeharra osatzen duten gainerako prestazio formalak ere gauzatu behar ditu.
|
|
|
25 Tributu arau Orokorrek borondatezko erregularizazioaren bi kasu jaso dituzte: bata, administrazio arlo hutsean, eta bestea, modu esklusiboan Ogasun publikoaren aurkako delituei badu aitorpen edo autolikidazioak aurkeztua errekerimendurik jaso
|
baino
lehen: edota, aurretiazko errekerimendurik gabe ere, aurretik eginiko aurkezpenetako akatsak ongitzen baditu beste aitorpen edo autolikidazio batzuk aurkeztuta (horrelakoak dira aitorpen osagarriak eta ordezkoak, baita autolikidazioak zuzentzeko idazkiak ere).
|
|
|
TLOren kasuan, alabaina, sailkapenaren irizpidea ez da ezarriko den zehapena, ezpada hautsi den eginbeharra: horiek horrela, gerta daiteke arau hauste astunaren kasuan ezarri den isuna arau hauste arinaren kasuan ezarritakoa
|
baino
txikiagoa izatea.
|
|
|
2 Graduazio irizpide ezberdinak aplikatuta, ehuneko hori handitu edo gutxituko da portzentajezko puntuen arabera. Irizpide bat
|
baino
gehiago batera aplika daiteke.
|
|
|
Zehapena diruzko isuna bada baina ez bada proportziozkoa (gehieneko eta gutxieneko zenbatekoen artekoa), aldiz, graduazio irizpideak aplikatuta, zehapena ehunekotan handitu ala gutxituko da arau hausteak behin
|
baino
gehiagotan gauzatzeagatik soilik, eta ez, ordea, portzentajezko puntuetan.
|
|
|
Ikus ditzagun, bada, graduazio irizpideak: a) Tributuzko arau hausteak behin
|
baino
gehiagotan gauzatzea
|
|
|
Irizpide hori Bizkaian
|
baino
ez da aplikatzen graduazio irizpide bezala. Araban eta Gipuzkoan, aldiz, arau haustearen tipoari erantsi zaio, hots, datuak ezkutatzen direnean jokabidea astunagoa dela uste da eta, ondorioz, zehapenaren gutxieneko ehunekoak handiagoak dira.
|
|
|
28 Bizkaian ñabartu denez, arau hausteak behin
|
baino
gehiagotan gauzatzeagatiko irizpidea ez da aintzat hartuko, baldin eta tributuak aplikatzeko prozeduraren ondoriozko behinbehineko likidazioan ezarri badira zehapenak, zergaldi eta tributu bereko zehapenak badira ere (Zehapenen Erregelamenduaren 6.1 artikulua).
|
|
|
Nolanahi den ere, zorra garaiz ordaintzen ez den kasu guztietan ez da zehapenik ezarriko. ...stearen tipoa, beraz, betebeharpekoak bere tributu egoera erregularizatzen badu zorra ordainduz Tributu administrazioarenaurretiazkoerrekerimendurikjasobainolehen; ez dagoarau hausterik prozedura betearazlean ere Administrazioak luzatutako likidazioa ez bada ordaindu, ezta behar bezala egindako autolikidazioa betebeharpekoak aurkeztu badu ere zorra ordaindu gabe eta aurretiazko errekerimendua jaso
|
baino
lehen31 Azken bi kasu horietan ez da arau haustearen tipoa bete: lehen kasuan ez da autolikidazio baten zorra, eta bigarrenean, autolikidazioa ez da faltsua, zehaztugabea ala osatugabea.
|
|
|
Arau hauste honen ondorioak eta aurreko artikuluetako arau hausteenak funtsean berdinak dira. Antzeman ere, gogoratu behar da, tributuzko arau hausteak behin
|
baino
gehiagotan gauzatu diren ala ez ikusteko, hots, graduazio irizpide hori gertatu den antzemateko, artikulu horietan guztietan jasotako arau hausteak izaera berekoak direla uste da. Ezin daiteke bi jokabideak lokabe zehatzea baldin eta itzulketa bidegabe lortzearekin batera autolikidazioa aurkeztu bada zorra ordaindu gabe.
|
|
|
Eragiketa baten gainean tributu bat
|
baino
gehiago ezarri nahi badira eta elkarren artean bateraezinak badira, tributu bidegabearen ziozko zor ez den sarrera eskatzeko preskripzio epea zenbatzen hasiko da tributu egokia zein den erabakitzeko organo eskudunak ebazpena eman duenetik aurrera. Esaterako, BEZaren eta KbOEren arteko bateraezintasuna.
|
|
|
Administrazioak duen tributu zorra zehazteko ahala, ordea, iraungitzen da (baita zehapenak jartzeko ahala ere, gero ikusiko dugunez). Hala ere, gerta daiteke preskripzio epearen barruan betebeharpekoak zor ez den sarrera itzultzeko eskatzea, preskripzioa behin
|
baino
gehiagotan geldiarazi delako, eta Administrazioak itzulketaren kopurua ezin zehaztea kasuan kasuko likidazioaren bitartez, tributu zorra zehazteko bere ahala iraungi delako. Halako egoerak saihesteko, salbuespenez ezarri da Tributu administrazioak zenbatekoa likidatu dezakeela, kasuan kasu emandako likidazioaren bitartez tributu zorra zehazteko ahalaren egikaritza iraungi izan arren.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 75 artikuluaren ariora, eta Bizkaiko TFAOren 78 artikuluaren ariora (eta TLOren 77 artikuluaren ariora), mugaeguneratuta baina ordaintzeke dauden tributu kredituak lehenespenez kobra ditzake Ogasun publikoak, zordunaren gainerako hartzekodunen aurretik. Salbuespenez, Ogasunak ez du lehentasunik gainerako hartzekodunen gainetik hartzekodun horiek ondasunen jabeak, edo bahi, hipoteka ala Erregistro egokian behar bezala inskribatutako beste eskubide erreal baten titularrak badira eta Ogasun publikoak bere eskubidea jasoarazi duen eguna
|
baino
lehen inskribatu badira.
|
|
|
Lehenengo kasuan, Ogasunak lehenespena izango du, baldin eta Ogasunak bere eskubidea inskribatu
|
baino
lehen jabetza, hipoteka, bahi edo beste eskubide erreal horien titularrek ez badute eurena inskribatu (prior in tempore, potior in iure), hirugarren onusteduna babesteko eta publizitaterako Erregistroko printzipioak aplikatuta. Nolanahi den ere, eskuratzaileak bere titulua inskribatu ez badu eta kreditu hori tributu kreditua jasoarazi aurrekoa bada, orduan titular horiek euren eskubidea erabil dezakete jabari hirugarrengotza egikarituz, inskripzioak ez duelako izaera eratzailerik (kontrara, hipotekek izaera eratzailea badute, inskribatzen direnean).
|
|
|
Likidazio proposamen bat
|
baino
gehiago egonez gero, beste horrenbeste zehapen prozedura hasiko dira; horrez gain, espedienteak erakutsitako gainerako arau hausteen kasuetan ere zehapen prozedura has daitezke, espedienteetatik likidazioa ez badakarte ere. Egitateak berberak badira, prozedurak metatu daitezke, baina ebazpenak bakoiztuak izan behar dira egitate bakoitzerako.
|
|
|
Zigor Kodearen 305 artikuluak Ogasun publikoaren aurkako delitua arautu du, guztion artean delitu fiskaltzat ezagutzen dena (1 lerrokada): " Norbaitek, egitez edo ez egitez, estatuko, autonomia erkidegoko, foru aldundiko edo tokiko ogasun publikoari iruzur egiten badio, tributuen ordainketari, atxikitako edo atxiki beharreko kopuruen ordainketari, edo konturako sarreren ordainketari itzuri eginez edo bidegabe itzulketak lortuz, edo onura fiskalak ere bidegabe hartuz, betiere 120.000 euro
|
baino
gehiagokoa denean iruzurpeko kuotaren zenbatekoa, edo ordaindu gabeko atxikipenen eta konturako sarreren zenbatekoa, edo bidegabe lortu nahiz hartutako itzulketen edo onura fiskalen zenbatekoa, orduan, pertsona horri urtebetetik bost arteko espetxealdi zigorra ezarriko zaio eta 120.000 eurotik horren sei halako arteko isuna, artikulu honen 4 lerrokadaren arabera urratzaileak bere tributu egoera e...
|
|
|
36 Kontrabando delituak gauzatuko dituzte (abenduaren 12ko 12/ 1995 Lege Organikoaren 2 artikulua), merkataritza barruko merkatu gaiak inportatu eta esportatzen dituztenek, legeek ezarritako betekizunei muzin eginez eta, batik bat, merkatu gaiak aduanan edo Aduana administrazioak egokitutako lekuan aurkeztu gabe. Dena den, ondasunen eta merkatugaien balioa 150.000 eurokoa
|
baino
handiagoa izan behar da, jokabidea delitua izan dadin. Halaber, kontrabando delitua gauzatuko dute droga, estupefaziente, arma, lehergai edota horiek edukitzea delitu den beste ondasun batzuekin trafikatzen dutenek, ondasunen edo merkatugaien balioa gorabehera, bai eta tabako lanekin trafikatzen dutenek baldin eta merkatu gaien balioa 15.000 eurokoa edo hortik gorakoa bada.
|
|
|
Jokabide bat
|
baino
gehiago jaso da tipoan: zergadunaren betebeharretatik sortutako kuota ez ordaintzea, egin behar ziren atxikipenak edo konturako sarrerak eta egin ez zirenak, edota egin zirenak eta gero Ogasun publikoari ordaindu ez zitzaizkionak; itzulketak bidegabe lortzea, balio gutxitze handiagoa dakarrelako, hau da, Administrazioaren kutxatik dirua ateratzen delako eta ziurrenik, sarri askotan, bidegabe jasotako zenbatekoa itzultzeaz gain, ordaindu gabe utzitako zorra ere ordaindu delako; eta onura fiskalak bidegabe hartzea, ez ordaintzeko edota itzulketak bidegabe lortzeko jokabidearen baitan sar zitekeena.
|
|
|
Behin osagai objektiboa jorratu eta gero, tipoaren osagai subjektiboa aztertu behar da. Tributu iruzurraren delitua doloz
|
baino
ezin daiteke gauzatu modu esklusiboan (ZKren 12 artikulua). Jokabidea erruz edo zabarkeria hutsez gauzatu bada, administrazio arloan soilik zehatu daiteke.
|
|
|
Abenduaren 27ko 7/ 2012 Lege Organikoak aringarri bat sartu zuen," egindako kaltea konpontzea" izenekoa (305 artikuluaren 6 lerrokada); aringarri horren bitartez, epaile eta auzitegiek delituaren egileari edo betebeharpekoari dagokion zigorra
|
baino
gradu bate do bi gutxiagokoa ezarriko dute, baldin eta zitazio judizialetik bi hilabete igaro baino lehen tributu zorra ordaindu badu (kuota, errekarguak eta interesak) eta epaiketan egitateak aitortu baditu. Inguruabar aringarria beste partaide batzuei ere aplika dakieke agintaritzarekin egitez elkarlanean aritzen direnean, bai beste erantzule batzuen identifikazio edo harrapaketarako froga erabakigarriak lortzeko, bai delituzko egitateak erabat argitzeko, bai tributu betebeharpekoaren edo delituaren beste erantzule batzuen ondarea bilatzeko.
|
|
|
Abenduaren 27ko 7/ 2012 Lege Organikoak aringarri bat sartu zuen," egindako kaltea konpontzea" izenekoa (305 artikuluaren 6 lerrokada); aringarri horren bitartez, epaile eta auzitegiek delituaren egileari edo betebeharpekoari dagokion zigorra baino gradu bate do bi gutxiagokoa ezarriko dute, baldin eta zitazio judizialetik bi hilabete igaro
|
baino
lehen tributu zorra ordaindu badu (kuota, errekarguak eta interesak) eta epaiketan egitateak aitortu baditu. Inguruabar aringarria beste partaide batzuei ere aplika dakieke agintaritzarekin egitez elkarlanean aritzen direnean, bai beste erantzule batzuen identifikazio edo harrapaketarako froga erabakigarriak lortzeko, bai delituzko egitateak erabat argitzeko, bai tributu betebeharpekoaren edo delituaren beste erantzule batzuen ondarea bilatzeko.
|
|
|
Gaur egun 305 artikuluaren 4 lerrokadak garrantzi handiko figura arautu du, bai doktrinaren ikuspegitik bai ikuspegi praktikotik: absolbitzeko desenkusa37 Egitate burutuen jokabidearen aurrean bagaude ere, Zigor Kodeak borondatezko damuaren aukera onartzen du, behin delitua gauzatu eta gero tributu egoera erregularizatuz, beti ere Tributu administrazioa horretaz konturatu
|
baino
lehen. Erregularizazioa, beraz, egin behar da Tributu administrazioak egiaztapeneta ikerketa jarduketak hasiko dituela betebeharpekoari jakinarazi aurretik, edota halako jarduketarik ez bada, Fiskaltzak, Estatuko Abokatuak ala autonomia erkidegoko, foru aldundiko edo toki administrazioko ordezkari prozesalak betebeharpekoaren aurkako salaketa edo kereila jarri baino lehen, edota Fiskaltzak ala instrukzioko epaileak jarduketak hasi aurretik, betiere jarduketak ahalbideratzen dionean eginbideak hasi direla modu formalean jakitea.
|
|
|
absolbitzeko desenkusa37 Egitate burutuen jokabidearen aurrean bagaude ere, Zigor Kodeak borondatezko damuaren aukera onartzen du, behin delitua gauzatu eta gero tributu egoera erregularizatuz, beti ere Tributu administrazioa horretaz konturatu baino lehen. Erregularizazioa, beraz, egin behar da Tributu administrazioak egiaztapeneta ikerketa jarduketak hasiko dituela betebeharpekoari jakinarazi aurretik, edota halako jarduketarik ez bada, Fiskaltzak, Estatuko Abokatuak ala autonomia erkidegoko, foru aldundiko edo toki administrazioko ordezkari prozesalak betebeharpekoaren aurkako salaketa edo kereila jarri
|
baino
lehen, edota Fiskaltzak ala instrukzioko epaileak jarduketak hasi aurretik, betiere jarduketak ahalbideratzen dionean eginbideak hasi direla modu formalean jakitea. Ildo horretatik, 7/ 2012 Lege Organikoaren zioen azalpenean adierazi bezala, erregularizazioak"... erabat neutralizatzen ditu jokabidearen balio gutxitzea eta emaitzaren balio gutxitzea; ulertu behar da, tributu egoera erregularizatuta, tributu betebeharra hasieran ez betetzeak dakarren zuzentasunik eza desagertu dela(.)".
|
|
|
37 Izenari eutsi diogu, nahiz eta, Zigor Kodea 2012an aldatu zenetik, jurisprudentziaren eta doktrinaren zati baten aburuz, egokiagoa da ez zilegi penala salbuesteko klausulari buruz hitz egitea," absolbitzeko desenkusari" buruz
|
baino
. Besteak beste, horixe da Auzitegi Gorenaren jarrera (ikusi maiatzaren 29ko 877/ 2018 epaia, 1528/ 2017 errek.). artikuluak diona" zorra aitortu eta ordaintzea" eta 7/ 2012 Lege Organikoaren zioen azalpenak ere), hots, kuota ordaindu behar da baita berandutze interesak eta errekarguak ere.
|
|
|
Bigarren horren arabera, delitu fiskalaren ondoriozko erantzukizun zibila eta isun zigorra betearazteko, epaile eta auzitegiek Tributu administrazioaren zerbitzuen laguntza eskatuko dute. Lehenengoaren arabera, behin
|
baino
gehiagotan aipatu dugun 7/ 2012 Lege Organikoak sartuta, likidaziorako eta zerga bilketarako administrazio prozedurak jarraitzeko aukera dago, egitate berdinengatik auzitegien aurrean Ogasun publikoaren aurkako delitua dela-eta prozesu judiziala ari bada ere. Jarraian jorratuko dugu aukera hori TFAOen VI. Titulu berria erakarri duena.
|
|
|
Arau haustea da atxikipen edo konturako sarreren menpeko errentak ordaintzen dituenari datuak ez komunikatzea edo datu faltsuak, osatugabeak edo zehaztugabeak komunikatzea, horietatik datu egokiekin
|
baino
atxikipen edota konturako sarrera txikiagoak eratortzen direnean.
|
|
|
Zigor Zuzenbidean, PEREZ ROYOk azaldu duenez, zigorra ezarriko zaie delitua gauzatzean parte hartu duten subjektu guztiei. Zehatzeko Administrazio zuzenbidean, eta tributuzko zuzenbide zehatzailean, ostera, zehapena bakarra da, urratzaileak bat
|
baino
gehiago badira ere. Subjektu erantzule bat baino gehiago direla adieraz daiteke, baina isunaren diruzko izaera aintzat hartuta, behin euretarik edozeinek isuna ordainduta, ondorio askatzaileak izango ditu gainerako erantzuleentzat23.
|
|
|
Zehatzeko Administrazio zuzenbidean, eta tributuzko zuzenbide zehatzailean, ostera, zehapena bakarra da, urratzaileak bat baino gehiago badira ere. Subjektu erantzule bat
|
baino
gehiago direla adieraz daiteke, baina isunaren diruzko izaera aintzat hartuta, behin euretarik edozeinek isuna ordainduta, ondorio askatzaileak izango ditu gainerako erantzuleentzat23.
|
|
|
Horiek horrela, subjektu batek
|
baino
gehiagok arau haustea batera gauzatu badute, horiek guztiak zehapena ordaintzeko beharra dute modu solidarioan. Bestela esanda, Tributu administrazioak euretarik edozeinen aurka jo dezake zehapenaren zenbateko osoa ordain dezan.
|
|
|
Amaitzeko, Bizkaian, gainera, aurreko edozein kasutan, Administrazioak egiaztatzen badu programa informatikoa egin duen pertsonak edo entitateak, programa aldatu duenak edo sistema informatikoaren gaineko kontrola duenak programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatu dituela, orduan, pertsona edo entitate hori zehatuko da urratzaileari ezarritako zenbateko berdinarekin. Azken bi horiek 2023ko abenduko 31ra arte indarrean egongo dira Bizkaian. c) Jarduera eta ekitaldi ekonomiko berarentzat kontabilitate" bikoitza" edo desberdinak eramaten badira, 5.000 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban (behin
|
baino
gehiagotan jokabidea errepikatuz gero, isuna bikoiztu daitekeela), 10.000 eurokoa Bizkaian, eta 30.000 eurokoa Gipuzkoan, kontabilitatea horrela eraman den ekitaldi ekonomiko bakoitzeko. d) Kontabilitateak eta tributu arauek zehaztutako liburuek eta erregistroek lau hilabete baino gehiagoko atzerapena badute, 300 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian...
|
|
|
Amaitzeko, Bizkaian, gainera, aurreko edozein kasutan, Administrazioak egiaztatzen badu programa informatikoa egin duen pertsonak edo entitateak, programa aldatu duenak edo sistema informatikoaren gaineko kontrola duenak programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatu dituela, orduan, pertsona edo entitate hori zehatuko da urratzaileari ezarritako zenbateko berdinarekin. ...litate" bikoitza" edo desberdinak eramaten badira, 5.000 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban (behin baino gehiagotan jokabidea errepikatuz gero, isuna bikoiztu daitekeela), 10.000 eurokoa Bizkaian, eta 30.000 eurokoa Gipuzkoan, kontabilitatea horrela eraman den ekitaldi ekonomiko bakoitzeko. d) Kontabilitateak eta tributu arauek zehaztutako liburuek eta erregistroek lau hilabete
|
baino
gehiagoko atzerapena badute, 300 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian. e) Administrazioak eginbidetu edo gaitu ez dituen liburuak eta erregistroak erabiltzen badira, edo liburu erregistrook epez kanpo eginbidetu edo gaitu badira, 300 euroko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian.
|
|
|
Halaber, TFAOek ezarri dutenez, ez betetzeak fakturatu beharreko eragiketen zenbatekoaren %20
|
baino
gehiagori eragiten dionean (egiaztatu edo ikuskatu nahi den tributuari edo tributu betebeharrari zein epeari dagokienez), edo ez betetze horren ondorioz Administrazioak ezin duenean jakin zein diren fakturatu beharreko zenbatekoak, orduan, zehapenaren zenbatekoa %100 gehituko da.
|
|
|
Nolanahi den ere, FALCON Y TELLAk adierazi duenez," isilpean eduki behar" hori hautsiko da urtero zordunen zerrendak argitaratzeko, tributu betebeharren inguruko ez betetze esanguratsuak badira. Ez betetzea esanguratsua izango da ordaintzeko dauden tributu zor eta zehapenen zenbateko osoa 600.000 euro
|
baino
handiagoa bada ez dira kontuan hartuko geroratuta edo etenda dauden zorrakbetearazpen aldian badaude aurreko urteko abenduaren 31n. Zerrenda horretan sartuko dira zordunak ere, erantzule solidario izendatu direnean.
|
|
|
Ebazpena jakinarazteko gehieneko epea kasuan kasuko prozedurari buruzko arauketan finkatuko da. Prozedurari buruzko arauetan ez bada ezartzen gehieneko eperik, sei hilabete
|
baino
lehen ebatzi behar da. Salbuespenez, premiamendu prozeduran ez dago gehieneko eperik aurretiaz ezin daitekeelako jakin zordunaren ondasunen aurkako exekuzio derrigorra zenbat iraungo duen; premiamendu prozedura luzatu daiteke Administrazioak duen kobratzeko eskubidearen preskripzio epean zehar.
|
|
|
Lehenengoen artean, ikuskapen prozeduran emandakoen artean, behin behineko likidazioak ere izan daitezke. Ildo horretatik, behin behinekoak dira tributu betebeharraren osagai bat zehazteko beste betebehar baten osagaiak kontuan hartu behar direnean eta azken horiek egiaztatu gabe badaude; edota likidazio proposamen bat
|
baino
gehiago egin bada tributu betebehar beraren gainean, esaterako, subjektu ikertuaren adostasuna ez bada erregularizazio proposamen osoaren gainekoa, delitu fiskalaren araberako likidazioak badira, edo arauek ezarritako bestelako kasuetan.
|
|
|
Egoera hori gainditu nahian Estatuen arteko alde biko edo alde anitzeko akordioen bidez
|
baino
ezin daitekeena konpondu, eta zergapetze bikoitza saihesteko hitzarmenetan aurki daitezkeen neurri lotsatiak albo batera utzita, Europatik zehar helburu horrekin ahalegin nabarmenak egin izan direla esan daiteke eta onetsitako bi zuzentarauetan, gutxienez, mamitu dira: 2011ko otsailaren 15ko Kontseiluaren 2011/ 16/ UE Zuzentaraua, tributuen arloan administrazioen arteko lankidetzari buruzkoa, eta 2010eko martxoaren 16ko Kontseiluaren 2010/ 24/ UE Zuzentaraua, zenbait zerga, eskubide eta gainerako neurrien kredituak kobratzeko elkarren laguntzari buruz.
|
|
|
iraungitzea, eta autolikidazioak eta behin behineko likidazioak berrikusteko prozedura hastea. Prozeduraren iraungitzea gertatuko da autolikidazioa aurkezteko borondatezko epea amaitu denetik sei hilabete
|
baino
gehiago igaro badira edota, autolikidazioa epez kanpo aurkeztu denean, berori aurkeztu zenetik sei hilabete baino gehiago igaro badira, eta behin behineko likidazioa ez bada jakinarazi. Bizkaiko TFAOk gehitu duenez, sei hilabeteko epearen barruan egiaztapen murriztuko ikuskapen prozedura edo balioak egiaztatzeko prozedura hasi bada, autolikidazioaren bidez hasitako prozedura ez da amaituko baina prozedurako epearen zenbaketa
|
|
|
iraungitzea, eta autolikidazioak eta behin behineko likidazioak berrikusteko prozedura hastea. Prozeduraren iraungitzea gertatuko da autolikidazioa aurkezteko borondatezko epea amaitu denetik sei hilabete baino gehiago igaro badira edota, autolikidazioa epez kanpo aurkeztu denean, berori aurkeztu zenetik sei hilabete
|
baino
gehiago igaro badira, eta behin behineko likidazioa ez bada jakinarazi. Bizkaiko TFAOk gehitu duenez, sei hilabeteko epearen barruan egiaztapen murriztuko ikuskapen prozedura edo balioak egiaztatzeko prozedura hasi bada, autolikidazioaren bidez hasitako prozedura ez da amaituko baina prozedurako epearen zenbaketa
|
|
|
Salaketa edo kereila ez izapidetzea erabakiz gero, interesak zenbatzen hasiko dira deuseztatutako likidazioari zegokion egunetik aurrera eta likidazio berria eman arte sortuko dira. prozeduraren egintzen kontra TFAOen premiamendu prozeduran aurreikusitako arrazoiak
|
baino
ezin izango dira aurkaratu.
|
|
|
Zigorgarritasunaren gutxienekoa eta zigorrak (zigor osagarriak barne), aldiz, ezberdinak dira. Ildo horretatik, iruzurraren zenbatekoa 100.000 euro
|
baino
gehiagokoa denean egutegiko urtebeteko epean, zigorra izango da tributu iruzurraren delituan orokorrean ezarritakoa. Horrez gain, urtebeteko zenbaketa bazter uzten du eta delitua zigortu daiteke behin iruzurraren zenbatekoak gutxienekoa gainditu duenean baldin eta delitua talde edo antolakunde kriminal baten baitan gauzatu bada edota egiazko jarduera ekonomikoan itxuraz ari diren pertsona edo erakundeek gauzatu badute, benetan inolako jarduerarik gauzatu gabe.
|
|
|
Bi kasuetan, gainera, b) eta c) letretako jokabideetan, tipoaren osagai objektiboak behar du tributu aitorpenak aurkeztu ez izana edota aurkeztutakoak kontabilitate faltsuaren erakusgarri izatea. Horrezaz gain, egin ez diren edo faltsututako kargu edo abonamenduen zenbatekoa, dela gehiagokoa, dela gutxiagokoa, ekitaldi ekonomiko bakoitzeko 240.000 euro
|
baino
gehiagokoa izan behar da, euren artean konpentsazio aritmetikorik egiteke.
|
|
|
Zigor Kodearen 305 artikuluaren 4 lerrokadak ezarri bezala, borondatezko erregularizazioa kontabilitateko akatsen kasuan ere aplika daiteke, nahiz eta zuzendu behar diren zorrak 120.000 euro
|
baino
txikiagoak izan (ZKren azken xedapenetatik bosgarrena).
|
|
|
Betebeharpekoek Administrazioari eska diezaiokete, tributu bakoitzari buruzko foru arauketak hala aurreikusten duenean (Sozietateen gaineko Zergan alderdi lotuen arteko eragiketetan, kasu), aurretiaz eman dezala tributu zorra eragin duten errenten, produktuen, ondasunen, gastuen eta tributuaren likidaziorako garrantzitsuak diren gainerako elementuen balioespena. Akordio horiek tributua aplikatu
|
baino
lehenagokoak izan behar dira beti eta lotesleak dira hiru urteko epean, gehienez, Administrazioarentzat. Akordioen aurkako errekurtsorik ezin da jarri, bai ordea, akordioa aplikatzearen ondoriozko egintzen aurka.
|
|
|
Proposamena loteslea da Administrazioarentzat. Kontsulta idatzi lotesleekin
|
baino
urrats bat haratago doaz, kontsultetan ez baita erantzuna proposamenetan beste zehazten. Proposamenak zenbait eragiketa gauzatu aurretik edo eragiketak aplikagarri diren zergaldia amaitu aurretik soilik aurkez daitezke, hala nola, berregituratze eragiketak (bat egiteak, eskuraketak), pertsona fisikoen ondarea berrantolatzeko eragiketak, Tributu administrazio batzuei eragiten dizkieten eragiketak, nazioarte mailakoak direnean ere...
|
|
|
Aurretiazko tributu proposamenak sei hilabete (Araban hiru hilabete) igaro
|
baino
lehen ebatzi behar dira. Epe horretan ez onesteak ez dakar Administrazioak proposamenean adierazitako irizpideak eta zenbatekoa onartzea.
|
|
|
Aitorpena aurkezteak ez du esan nahi tributu betebeharraren bidezkotasuna onartzen denik; egitate aitortuak gauzatu direla aitortzea
|
baino
ez da aitorpena, baina ez du esan nahi aitortutakoaren kalifikazio juridikoa onartzen dela.
|
|
|
Administrazioak edozein informazio eska dezake, bere ustez tributuetarako garrantzizkoa bada, nahiz eta prozedura zehatza hasi ez, edota eskatu diren datuak erabili nahi badira ikuskapenaren helburuak finkatzeko, besterik gabe. Horiek horrela, prezio batetik gorako ibilgailuen erosleei buruzko informazioa eskatu izan da, edota saltoki handi batean urtean 30.000 euro
|
baino
gehiago gastatu duten ordain txartelen titularren informazioa ere (2015eko otsailaren 18ko Auzitegi Goreneko Epaia). Bilketa bidez lorturiko informazio hau emateko eskaeren aurka ezin daiteke alegatu banku sekretuaren mende egonik informazioa babestuta dagoela.
|
|
|
TFAOek artikulu oso bat Arabako eta Gipuzkoako TFAOren 82 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 84 artikuluadaukate prozedura horiek zerrendatzeko: tributuei buruzko kontsulta idatziak, ondasun higiezinen eskuraketa edo eskualdaketen aurreko informazioa, aurretiazko balorazio akordioak eta aurretiazko tributu proposamenak (azken hori foru lurraldeetan
|
baino
ez da arautu).
|
|
|
merkataritza ganberak, lanbideetako elkargoak, aholkulari fiskalen elkarteak, sindikatuak, enpresarien elkarteak, eta abar. Administrazioak jaso eta sei hilabete igaro
|
baino
lehen (Araban hiru hilabete igaro aurretik) erantzun behar die kontsultei, baina erantzun ezean ez dago ondoriorik. Epe horretan ez erantzuteak ez dakar Administrazioak kontsultan adierazitakoa onartzen duenik.
|
|
|
alikuotak eta finkoak. Lehenengoak zerga oinarriari (dirutan adierazten denari) aplikatzen zaizkio, kuota kalkulatzeko, eta portzentajeak
|
baino
ez dira. Tasa alikuotaren sistema da ohikoena, eta ondarearen zein errentaren gaineko zergetan erabili ohi dena (PFEZ, SZ, OZ, ODZ), baita kontsumoaren gaineko zergarik garrantzitsuenean ere (BEZ).
|
|
|
ez da berandutze interesik eskatuko prozedura ezberdinak ebazteko legez ezarri diren epeetatik gora Tributu administrazioa luzatu den denboran zehar, geroratzeko eta zatikatzeko eskaeretan (eta Bizkaian konpentsatzeko eskaeretan) izan ezik. Esaterako, Bizkaian horrela gertatuko da berraztertze errekurtsoa jarri denetik hiru hilabete
|
baino
gehiago igaro direnetik, edo urtebetea baino gehiago igaro denean erreklamazio ekonomiko administratiboa jarri denetik, kasu bietan aurkaratutako egintza etetea erabaki bada (TFAOren 232.4 eta 245.2 artikuluak). b) Likidazioa deuseztatu eta likidazio berria egiten denean. Halakoetan administrazio ebazpenak edo ebazpen judizialak ukitu ez dituen izapideak eta egintzak osorik gordeko dira.
|
|
|
ez da berandutze interesik eskatuko prozedura ezberdinak ebazteko legez ezarri diren epeetatik gora Tributu administrazioa luzatu den denboran zehar, geroratzeko eta zatikatzeko eskaeretan (eta Bizkaian konpentsatzeko eskaeretan) izan ezik. Esaterako, Bizkaian horrela gertatuko da berraztertze errekurtsoa jarri denetik hiru hilabete baino gehiago igaro direnetik, edo urtebetea
|
baino
gehiago igaro denean erreklamazio ekonomiko administratiboa jarri denetik, kasu bietan aurkaratutako egintza etetea erabaki bada (TFAOren 232.4 eta 245.2 artikuluak). b) Likidazioa deuseztatu eta likidazio berria egiten denean. Halakoetan administrazio ebazpenak edo ebazpen judizialak ukitu ez dituen izapideak eta egintzak osorik gordeko dira.
|
|
|
Likidazio berriaren zenbatekoa interes tasa aplikatzeko oinarria izango litzateke. c) Aitorpenak eta autolikidazioak epez kanpo aurkezten direnean aurretiazko errekerimendurik gabe. Bizkaiko Lurralde Historikoan, TFAOk jaso duenez, ez da berandutza korriturik eskatuko aitorpenak epez kanpo aurkeztean ala autolikidazioak epez kanpo aurkeztu eta ordaintzean, borondatez egin bada eta horiek aurkezteko borondatezko epea amaitu denetik sei hilabete
|
baino
gehiago igaro ez badira. Gainerako lurraldeetan, interesik ez eskatzeko, epez kanpo eta aurretiazko errekerimendurik gabe aitortzeagatik ezarritako errekarguekin eta betearazpen aldiko errekarguekin lotu behar dugu, hortaz, errekarguok jorratzean aztertuko ditugu.
|
|
|
Errekarguen ondorioz tributu zorraren zenbatekoa handitzen da eta handitze horrek kalte ordainaren izaera ala zigor izaera izan dezake. Errekarguaren zenbatekoa berandutze interesena
|
baino
handiagoa bada, errekarguon izaera zehatzailea izango litzateke, eta errekarguen zenbatekoa berandutze interesena baino txikiagoa ala berdina izango balitz, horien izaera kalte ordainarena izango litzateke (azaroaren 13ko 164/ 1995 Konstituzio Auzitegiaren Epaia).
|
|
|
Errekarguen ondorioz tributu zorraren zenbatekoa handitzen da eta handitze horrek kalte ordainaren izaera ala zigor izaera izan dezake. Errekarguaren zenbatekoa berandutze interesena baino handiagoa bada, errekarguon izaera zehatzailea izango litzateke, eta errekarguen zenbatekoa berandutze interesena
|
baino
txikiagoa ala berdina izango balitz, horien izaera kalte ordainarena izango litzateke (azaroaren 13ko 164/ 1995 Konstituzio Auzitegiaren Epaia).
|
|
|
Epai horretan Konstituzio Auzitegiak baieztatu duenez, inori bere asmoa kentzeko helburuarekin batera errekarguaren bidez zigortzeko helburua badago, zehapen bat da eta ez errekargua. Errekarguaren kopurua ikusita, berandutze interesak
|
baino
askoz handiagoa denez, errekarguaren itxurarekin" ezkutuko zehapena" ezarri da, bete betean agintzen dena inguruabar objektiboen arabera eta inolako prozedurarik gabe.
|
|
|
68 Horrela, 164/ 1995 Konstituzio Auzitegiaren Epaia: " Errekarguaren eginkizuna (administrazio kontratuetan edo kontratu pribatuetan zigor klausularen eginkizuna bezala) ez da zehapena jartzea esangura hertsian, ez baita administrazio arloan jokabide ez zilegiaren ondoriozko zigorra, ezpada tributu betebeharrak betetzeko pizgarria, edo bestela esanda, ez betetzeko asmoa kentzea". zehaztutako zorra
|
baino
zor handiagoa ordaindu behar da, hasierako aitorpena akastuna izan zelako, autolikidazioa aldatu delako edo aurretik ez zelako aitorpenik ala autolikidaziorik aurkeztu izan.
|
|
|
6 hilabete igaro
|
baino
lehen
|
|
|
6 hilabete igaro
|
baino
lehen
|
|
|
a) Autolikidazioa epez kanpo (betearazpen aldian) eta aurretiazko errekerimendurik gabe aurkeztu denean. Errekarguarekin batera, betearazpen aldiko berandutze interesak gehitu behar dira autolikidazioa aurkeztu eta ordaindu denerako sei hilabete
|
baino
gehiago igaro badira borondatezko epea amaitu zenetik; zehapenik, ordea, ezin da ezarri, berandu aitortzeagatik 203 artikuluan ezarritako zehapena izan ezik. Berandutze interesak, halakorik denean, zenbatuko dira betearazpenaldia hasi denetik autolikidazioa aurkeztu eta ordaindu den arte. b) Likidazioa epez kanpo ordaintzen denean, premiamendu probidentzia jakinarazi aurretik.
|
|
|
Enbargo jarduketa bakoitza eginbideetan jaso behar da, eginbide hori jarduketa norekin egin eta pertsona horri jakinaraziko zaiola (TFAOen 174 artikulua), eta ikusiko dugunez, pertsona hori ez da zorduna nahitaez izan behar. Enbargo eginbidean betebeharpekoaren zor bat
|
baino
gehiago metatu daitezke eta enbargoa egin ondoren burutuko da.
|
|
|
Edozein kasutan ere, bere garaian adierazi dugun bezala eta erreklamazio ekonomiko administratiboei dagokienez, gogoan izan behar dugu tributuak aplikatzeko eginkizunak eta berrikuspen eginkizunak modu bereizian egikaritzen direla; esleitu ere, Tributu administrazioaren organo ezberdinei esleitu zaizkie halako eginkizunak. Horiek horrela, berraztertze errekurtsoak edo berrikuspen prozedura berezkiek APApEL markatutako bidea nola edo hala jarraitzen badute ere (hori bai, gaiak agindutako berezitasunekin, esaterako, berraztertze errekurtsoa borondatezkoa da tributuen arloan eta administrazio bidea agortzen duen erreklamazio ekonomiko administratiboa
|
baino
lehen jarri behar da; administrazio prozedura erkidean, ostera, administrazio bidea agortzen duten egintzen aurka jar daitekeen aukera bat da errekurtsoa, auzitegietara jo baino lehen), erreklamazio ekonomiko administratiboak antolamenduaren adar honen prozedura bereziak dira, eta erreklamazioak ebazten dituzten administrazio organoak Tributu administraziotik lokabeak dira organoaren eta eginkizu... Estatuan, zeregina Auzitegi Ekonomiko Administratiboei dagokie; Araban, Arabako Organismo Juridiko Administratiboari; Bizkaian, Bizkaiko Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari; eta Gipuzkoan, Gipuzkoako Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari.
|
|
|
Edozein kasutan ere, bere garaian adierazi dugun bezala eta erreklamazio ekonomiko administratiboei dagokienez, gogoan izan behar dugu tributuak aplikatzeko eginkizunak eta berrikuspen eginkizunak modu bereizian egikaritzen direla; esleitu ere, Tributu administrazioaren organo ezberdinei esleitu zaizkie halako eginkizunak. ...edo hala jarraitzen badute ere (hori bai, gaiak agindutako berezitasunekin, esaterako, berraztertze errekurtsoa borondatezkoa da tributuen arloan eta administrazio bidea agortzen duen erreklamazio ekonomiko administratiboa baino lehen jarri behar da; administrazio prozedura erkidean, ostera, administrazio bidea agortzen duten egintzen aurka jar daitekeen aukera bat da errekurtsoa, auzitegietara jo
|
baino
lehen), erreklamazio ekonomiko administratiboak antolamenduaren adar honen prozedura bereziak dira, eta erreklamazioak ebazten dituzten administrazio organoak Tributu administraziotik lokabeak dira organoaren eta eginkizunaren ikuspegitik, hots, euren zeregina betetzen dute zehapenak jartzeko organoetatik edota tributuak bildu, ikuskatu eta kudeatzeko organoetatik bereizirik. Estatuan, zeregina Auzitegi Ekonomiko Administratiboei dagokie; Araban, Arabako Organismo Juridiko Administratiboari; Bizkaian, Bizkaiko Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari; eta Gipuzkoan, Gipuzkoako Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari.
|
|
|
betebeharpekoak motu propio kontabilitateko agiriak ekarri baditu aurretiazko errekerimendurik gabe. Baina berrikusteko jarduketak Administrazioaren esku dauden datuak kontabilitatean jasotako idazpenekin bat datozen ala ez egiaztatzeko
|
baino
ezin dira izan. betebeharrei begira ere, azken kasu horretan ebazpena emateko aintzat hartu ez diren inguruabar edo egitate berriak aurkitu ezean.
|
|
|
Prozedura honako arrazoi batengatik amaituko da: a) Tributu administrazioak emandako behin behineko likidazioagatik; b) iraungitzeagatik, sei hilabete igarota, baina Tributu administrazioak beste prozedura bati ekin ahal izango dio likidazio egokiaren bidez tributu zorra zehazteko ahala preskribatu edo iraungi
|
baino
lehen; c) egiaztapen mugatuko prozedura (Bizkaian, soilik) edo ikuskapen prozedura hasteagatik, azken horietatik egiaztapen murriztuko eta egiaztapen laburtuko prozedurak izan ezik.
|
|
|
Arabako TFAOk, aldiz, beste bi modalitate gehiago arautzen ditu: batetik, autolikidazioa edo aitorpena aurkezteko errekerimenduarekin batera behin behineko likidazioa jakinaraz daiteke baldin eta likidazioa emateko interesdunak ekarritako egitateak, alegazioak eta frogak ala Administrazioaren esku daudenak
|
baino
ez badira kontuan hartu, baina betebeharpekoak epe barruan errekerimenduari erantzunez gero behin behineko likidazio hori ezerezean geratuko da; eta bestetik, proposamenik ez da egin baldin eta berori egiteko betebeharpekoak berak aurkeztutako beste aitorpen edo autolikidazio batzuetan sartutako datuak ala hirugarrenek emandako informazio betebeharretik lortu eta Administrazioaren esku dauden dat... Azken aukera hori ez da Bizkaiko eta Gipuzkoako TFAOetan jaso, proposamena beti aurretiaz jakinarazi behar delako eta interesdunari entzunaldirako beta eman behar zaiolako behin behineko likidazioa eman aurretik.
|
|
|
Izapide hori burutu eta gero, hala denean, interesdunak peritu baten balioespena ekarri behar du peritu tasazio kontrajarriko prozedurara, eskubide edo ondasunaren izaerara egokituta. Tributuaren foru arauak kontrakoa xedatu ezean, perituak ez badatoz bat ondasunen edo eskubideen balioespenean eta Administrazioaren perituaren tasazioa ez bada 120.000 euro
|
baino
gehiago eta betebeharpekoaren perituarena baino %10 handiagoa, azken hau hartuko da oinarritzat likidaziorako. Osterantzean, hirugarren peritua izendatu behar da, eta horren balioespena likidazioaren oinarritzat hartuko da, aitortutako balioa eta Administrazioaren lehenengo aldian egiaztatutako balioa muga direla; balioespen horren aurka ezin aurkeztu izango da errekurtsorik.
|
|
|
Izapide hori burutu eta gero, hala denean, interesdunak peritu baten balioespena ekarri behar du peritu tasazio kontrajarriko prozedurara, eskubide edo ondasunaren izaerara egokituta. Tributuaren foru arauak kontrakoa xedatu ezean, perituak ez badatoz bat ondasunen edo eskubideen balioespenean eta Administrazioaren perituaren tasazioa ez bada 120.000 euro baino gehiago eta betebeharpekoaren perituarena
|
baino
%10 handiagoa, azken hau hartuko da oinarritzat likidaziorako. Osterantzean, hirugarren peritua izendatu behar da, eta horren balioespena likidazioaren oinarritzat hartuko da, aitortutako balioa eta Administrazioaren lehenengo aldian egiaztatutako balioa muga direla; balioespen horren aurka ezin aurkeztu izango da errekurtsorik.
|
|
|
Egiaztapen mugatuko prozedura modu hauetako batean amaituko da: ...enaren ondorioz tributu egoera erregularizatu beharrik ez dagoelako berariazko adierazpena jasoko direla; b) iraungitzearen ondorioz; hasteko erabakia jakinarazten den egunetik bederatzi hilabete igarota (Araban sei hilabete) gertatuko da, baina prozedura iraungitakoan Tributu administrazioak beste prozedura bati ekin ahal izango dio tributu zorra zehazteko ahala preskribitu (edo Bizkaian iraungi)
|
baino
lehen; c) egiaztapen mugatuaren objektua hartzen duen ikuskapen prozedura bat (Bizkaian, egiaztapeneta ikerketa prozedura) hasita.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 142 artikuluaren eta Bizkaiko TFAOren 141 artikuluaren izaera irakastekoa da, arautzeko izaera
|
baino
gehiago. Horiek horrela, eduki praktiko handirik gabe, artikuluak egiaztapena eta ikerketa bereizten ditu.
|
|
|
Prozedurak irauteko gehieneko epea betetzen ez bada edo prozedura sei hilabete
|
baino
aldi luzeagoan eteten bada, betebeharpekoari egotzi ezin zaion
|
|
|
Amaitzeko, ez dira erreklamazio ekonomiko administratiboak onartuko honako egintzei dagozkienean: izapide egintza hutsak, tributuak aplikatzeko eta zehapenak ezartzeko esparruan epigrafe honetako goiko lerrokadan aipatu ez ditugunak; xedapen orokorrak; administrazio bidean erreklamazioa jartzeko aukera ematen dutenak, bide judizialera, arlo zibilean edo lan arloan, jo
|
baino
lehen, edo aukera hori agortzen dutenak; administrazio bidea agortuko duen ebazpena Ogasun Saileko foru diputatuak hartu beharreko prozeduretan ematen direnak; eta erreklamazio ekonomiko administratibotik salbuetsita, foru arauen baten edo legeen baten itzalpean ematen diren egintzak.
|
|
|
Erreklamazio ekonomiko administratiboa hilabeteko epean aurkeztu behar da, aurkaratu den egintzaren jakinarazpena egin eta biharamunetik hasita, edo administrazio isiltasunaren ondoreak gertatzen diren unetik aurrera. Tributuak aplikatzeko edota zehapenak ezartzeko jarduketen ondoriozko administrazio egintzaren aurka jar daiteke, ala berraztertze errekurtsoaren ustezko zein berariazko ebazpenaren kontra baldin eta halako errekurtsoa erreklamazioa
|
baino
lehen jarri izan bada egintzaren aurka. Erreklamazioa norbanakoen arteko jarduketen edo ez egiteen gainekoa bada atxikipena zein konturako sarrera, jasanarazpena edo ordezpena egin delako edo egin gabe utzi delako, orduan hilabeteko epea zenbatzen hasiko da halakoak egin diren edo egin ez diren egunaren biharamunetik; enpresari eta profesionalei dagokien fakturak egin eta emateko beharraren gainean bada, ostera, hilabetea zenbatuko da betebehar hori betetzeko modu formalean eskatu den egunetik.
|
|
|
Antolamenduaren gainerako adarretan gertatu bezala, oraingo honetan ere eskubidea aurretiaz aitortu behar da, edota aurretiaz autolikidatu behar da, gero betearazi ahal izateko. Hori guztia egia bada ere, autolikidazioen sistema orokortu zenetik aurrera65, ikusiko dugun bezala, aurreko baieztapena ordaintzeko betearazpen aldiari dagokio, borondatezko aldiari
|
baino
gehiago. Bi horiek dira, izan ere, zerga bilketarako prozedura mamitzen den bi aldiak.
|
|
|
Arabako, Gipuzkoako eta lurralde erkideko arauketetan betearazpen aldia hasi ahal izateko zorraren zenbatekoa aurretiaz zehaztu behar da; hortaz, eskatu nahi den zenbatekoa zein den ez badakigu, ezin izango da kobratu. Lurralde horietan, badago tarteko epealdi bat autolikidazioa ordaintzeko borondatezko aldia amaitu denetik betearazpen aldia hasi arte; tarteko epe horretan betebeharpekoak zorra ordain dezake Administrazioak inolako errekerimendua bidali
|
baino
lehen, eta ondorioz, ezin izango da zehapenik ezarri, baina zorrari gehituko zaizkio errekerimendurik gabe aitorpena epez kanpo aurkezteagatiko errekarguak.
|
|
|
Horiek horrela, esan daiteke berandutze interesek ez dutela zigor izaerarik, ezpada kalte ordainaren izaera ala hartzekodunari eginiko kaltea medeatzeko izaera soilik, ordainketa atzeratu delako Administrazioari ala betebeharpekoari egin zaion kaltea konpontzekoa. Apirilaren 26ko 76/ 1990 Konstituzio Auzitegiaren Epaiak dion bezala, esangura hertsian zigor bat
|
baino
gehiago, konpentsazio berezia dira berandutze interesak, irizpide objektiboaren araberakoak: Tributu administrazioari legez zor zaizkion kopuruak epe baten zehar ez izateak dakarkion finantza kostea, hain zuzen.
|
|
|
...larizazio proposamena emateko kontzeptu juridiko zehaztugabeak aplikatu behar badira; araua kasu jakinari behar bezala aplikatzeko, egitate erabakigarriak antzeman behar direnean; edo tributu betebeharrari begira garrantzitsuak diren datu, osagai eta ezaugarriak zenbatetsi, baloratu ala neurtu behar badira eta ezin badira zehatz mehatz zenbatu, orduan Tributu administrazioak tributu zorra likidatu
|
baino
lehen, tributu betebeharpekoarekin akordioa egin dezake, halako aplikazio, egitateen antzemate, eta datuen zenbaketa, balioespena edo neurketa zehazteko. Akordioa eta horren oinarriak aktetan jasoko dira, eta akordioa burutuko da betebeharpekoak eta jarduleak akta sinatzen dutenean61.
|
|
|
Gipuzkoan, adostasun akten kasuan, berandutze interesak zenbatuko dira arauak ezarritako epea igarotzeagatik likidazioa emanda eta jakinarazitzat hartuko den egunera arte gero azalduko dugunez, hilabete batera arte akta sinatu denetik, akta berariaz jakinarazi ezik. Kontrara, epe hori
|
baino
lehen ebazpena jakinarazi bada proposamenekoa berresteko, berandutze interesak zenbatuko dira ebazpenaren egunera arte. Eta desadostasun akten kasuan, Ikuskapenari buruzko Erregelamenduaren 58 betebeharpekoak zehapen prozedura lokabeari uko egin badio; eta Bizkaian, ordaintzeko konpromisodun adostasun aktetan.
|
|
|
Adostasun akten ostean tributu betebeharpekoari likidazioa jakinaraziko zaio. Likidazio egin behar den unea
|
baino
lehen organo eskudunaren ustez aktan jasotako likidazio proposamena aldatu balitz, organoak horren berri emango dio betebeharpekoari, likidazioarekin bere adostasuna ala desadostasuna berriro adieraz dezan. Gipuzkoan, oro har, TFAOren 151.3 artikuluaren arabera, adostasun aktak jasotako proposamenaren ondoriozko likidazioa isilbidez jakinarazi eta eman dela uste izango da, hilabetea igaro bada akta sinatu eta biharamunetik zenbatzen hasita.
|
|
|
Horiek horrela, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 228 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 229 artikuluak araututako prozedura honetara jo ahal izateko, hurrengo kasuen bat izan behar da: a) Tributu zorren edo zehapenen ordainketa birritan egiten denean. b) Ordaindutako zenbatekoa administrazio egintzatik edo autolikidaziotik sortutakoa
|
baino
handiagoa denean, edota ordaindutakoa zerikusirik ez duenean inolako autolikidazio edo egintzarekin. c) Preskripzio epea76 (edo Bizkaian iraungitze epea) igaro ostean tributuzorren eta zehapenen zenbatekoak ordaindu direnean. d) Zergen arloko arautegiak hala ezartzen duenean.
|
|
|
6 hilabete igaro
|
baino
lehen
|