|
2010
|
|
|
2.2?
|
Espainiako
Audiencia Nacional delakoan bizi izandako sentipen garrantzitsu bi
|
|
|
guk pasatakoaz aparte, langile mordoa kalean, lanik gabe, zenbait enpresa zerraturik, akziodunak kalteturik, irakurle mordoa euskal egunkaririk gabe e.a. Kalte ordainik izango al da hauentzat guztientzat?
|
Espainiako
Audiencia Nacional delakoan zuzentasunik balego, kalte izugarri hau nolabait arintzen edo biguntzen zerbait egin lukete.
|
|
|
|
Espainiako
senatari eta diputatuek beren emazteei eskubide eta ahalmen osoa ematen dietela senar jaunei tutik esan gabe abortatzeko.
|
|
|
Data hau Bizkaiko herri bati loturik geldituko da, Markinari, eta haren historiako egintza garrantzitsuenetakoa ekarriko digu gogora: karmeldar bizitzaren berrezarpena Euskal Herrian eta
|
Espainian
, beste nazio batzuetan ere berebiziko eragina izan zuena?. Karmeldar bizitzaren berrezarpena eta Ordenaren bi Kongregazioen arteko batasuna. Italiako eta Espainiako Kongregazioena?
|
|
|
karmeldar bizitzaren berrezarpena Euskal Herrian eta Espainian, beste nazio batzuetan ere berebiziko eragina izan zuena?. Karmeldar bizitzaren berrezarpena eta Ordenaren bi Kongregazioen arteko batasuna. Italiako eta
|
Espainiako
Kongregazioena, bateratsu gertatu ziren, edota hau haren ondoren laster eta eragile berberen bidez eta Markinako Karmel ardatz gisa hartuta.
|
|
|
Orain aipatzen ari garen gai honek haren ikerlan zabal eta bikaina lau liburukitan gogoratzera garamatza berez berez. Reimplantación del Carmelo Teresiano masculino en
|
España
. Documentación y correspondencia entre los fundadores() du izenburua.
|
|
|
6 Probintzia
|
Espainiako
gerra zibilean 1936
|
|
|
3Dokumentu guztiz garrantzitsuak dira A. Jose Domingoren egunerokoa, 1936ko ekainaren 8an hasi eta 1937ko apirilaren 9an amaitzen dena; eta Relato histórico del convento de Larrea y de las andanzas de su Padre Prior durante la guerra civil de
|
España
,, 148 orrialdekoa, Prioreak berak A. Rafael San Joserenak (Sotero Urionaguena) idatzia. Dokumentu honen originala (gaztelaniaz) eta euskarara itzulita Karmel aldizkariak argitaratu zuen (Karmel 2005).
|
|
|
Horretarako goi mailako militarren batek eman zion español doscientos por cien kalifikatzaileaz, eta Arabako Gobernadore Militarrarekin zuen ahaidetasunaz ba liatzen saiatuko da. Iluna, Probintzia barruan
|
Espainiaren aldeko
bere gar horrekin bat ez zetozenei eta bidegabeko kondenak8 sufritzen zituztenei agertzen zien erdeinua.
|
|
|
Horrez gainera, Probintziaren barruan gurutzada nazional txikia egin zuen gutun zirkularren bidez, esaterako, 1937ko uztailaren 30eko edota 1938ko uztailaren 16ko dataz bidalitakoen bidez. Hauetan guerra santa que comenzó con el pensamiento puesto en Dios y en
|
España
dio. Metropolian egiteaz ez zuen nahiko, dirudienez, eta Probintziak Amerikan zituen komunitateetara zabaldu nahi izan zuen gurutzada; horretarako, Bisitari Bereziaren agiriekin bidali zuen A. Redento Jesus Haurrarena Etxarri.
|
|
|
Teniendo presente que la Sagrada Congregación de Religiosos ha intervenido en nuestra amada Provincia en los asuntos gravísimos que motivan la presente resolución; y el mandato de N. M. R. ...o movimiento nacional, encarnado en la persona del invicto caudillo, el general Franco, y, además, por ser dichas manifestaciones de grave escándalo para el pueblo fiel; ordenamos y mandamos en virtud de santa obediencia y bajo precepto a todos los religiosos de esta comunidad que se abstengan en absoluto de hacer manifestación alguna externa de adhesión o simpatía a la causa gubernamental de
|
España
dentro o fuera de casa; quedando incluido en dicho precepto todo escrito, toda lectura y toda manifestación oral que lleve en sí o que pueda exteriorizar tal significado... Si alguno se atreviere a infringir este precepto será sometido a gravísimas penas...
|
|
|
–
|
Espainiako
gerra zibila amaitu zen hil berean bildu zen Markinan Probintziako Kapitulua. 1939ko apirilaren 29an A. Jose Leon Lpz.
|
|
|
Maturana, bere joera frankistengatik ezaguna zena, hautatu zuten Probintzial kargurako. Prioreak hautatzean kontuz ibili behar zen
|
Espainiaren aldekoak
ez zirenak ez hautatzeko10.
|
|
|
–1706an sortu zen Probintzia. Urte horretako apirilaren 23an bildu zen Pastranan
|
Espainiako
Kongregazioko Kapitulu Jenerala. Hauteskundeak egin ondoren, Gaztela Zaharreko San Elias Probintzia banatzeaz hitz egin zen eta hartatik bereizitako parte batek Nafarroako San Joakim izena hartu zuen; horrela jaio zen Kongregazioaren bederatzigarren Probintzia.
|
|
|
–Hainbat seinaletan sumatzen zenez,
|
Espainiako
Kongregazio osoa gainbeherako aroan sartu zen. Desegite seinale larriak agertzen zituen gizarteak kutsatu zituen guztiak.
|
|
|
–Ordenak
|
Espainian
heren bat galdu zuela uste da. Ez bakarrik gerragatik edota hilketengatik, Fernando VII.ak 1814an komentuak beren jabeei bihur zekizkiela eta erlijiosoei haietara itzul zitezela agintzen zuen dekretua eman arren, haietariko asko munduan gelditu zirelako baizik.
|
|
|
Badirudi ibiltari samarra zarela: Frantzia, AEBak,
|
Espainia
, Herbehereak, Illinois (Chicago)?, ezagutzen al duzu Euskal Herria. Iparraldea?
|
|
|
Laurogeigarren hamarkadaren hasieran lehenengo aldiz
|
Espainiara
joan nintzenean, Kortaturen, hau da, Ferminen taldearen zinta bat oparitu zidan lagun batek eta izugarri gustatu zitzaidan bere musika. Hamaika urte nituen bere punk rock joera deskubritu nuenean.
|
|
2011
|
|
|
5Jose Luis Gaytan de Ayala Markinako alkate tradizionalista zen 1933tik; Gipuzkoako Diputatu probintzial izan zen 1926tik 1930era, Primo de Riveraren diktadura garaian; eta 1936ko hauteskunde orokorretan,
|
Espainiako
legebiltzarrerako Comunion Tradizionalistako hautagaia izan zen, baina ez zuen jesarlekurik lortu Diputatuen Kongresuan.
|
|
|
Bigarren errepublika aldaketa garaia izan zen
|
Espainian
, Hego Euskal Herrian, eta, ondorioz, baita Markinan eta Xemeinen ere. Sakoneko aldaketa politikoak, sozialak, ekonomikoak eta kulturalak gertatu ziren 1931tik 1936ra, eta horrek ordura arteko balioak, pentsamoldeak, jarrerak eta botere harremanak aldatu zituen:
|
|
|
(2007): Guerra de
|
España
Testimonio de un militar de la Republica. Hondarribiko Udala.
|
|
|
Lacomb, J.A. (1998): Introducción a la Historia económica de la
|
España
Contemporánea.
|
|
|
Diruz estu zebilen hilean orduko mila pezeta edo laurehun marko hartzen zituelarik. Baina
|
Espainiako
gobernuak Gazteen Olinpiada antolatu zuen Bartzelonan. Hori Hitler eta bere gobernuari ez zitzaion gustatu eta oztopoak jartzen zizkien espainiarrei, batez ere ikasleei.
|
|
|
Berlinen badago espainiar ikasle talde bat, besteak beste Martín Almagro, eta hauek denak Eugenio Montes, ABC egunkariko kazetariaren inguruan biltzen dira.
|
Espainako
guda zibila hasita dago eta itsasontziz Lisboara jotzen du. Handik Salamankara joaten da, eta hainbat arinen Valladolidera, bere familiarengana.
|
|
|
Menéndez Pidali. Honek ere bazekien euskara pixka bat eta erabaki zuen, volver, dejándose llevar de su apego a
|
España
y también de su afán de ser útil a su patria en un momento difícil... En un momento crítico, cuando se veía inevitable la segunda guerra mundial, resolvió don Ramón, contra la opinión de amigos y colaboradores, volver a España a instalarse en casa de Chamartín?. Tovar. Instituto Nebrija?
|
|
|
Menéndez Pidali. Honek ere bazekien euskara pixka bat eta erabaki zuen, volver, dejándose llevar de su apego a España y también de su afán de ser útil a su patria en un momento difícil... En un momento crítico, cuando se veía inevitable la segunda guerra mundial, resolvió don Ramón, contra la opinión de amigos y colaboradores, volver a
|
España
a instalarse en casa de Chamartín?. Tovar. Instituto Nebrija?
|
|
|
Laín Entralgo, bere lagun minak esaten duen bezala, hiru ardatz izan zituen bere bizitzan: ikerketa, irakaskintza eta
|
Espaina
. Baina ez frankismoak gora eta behera erabiltzen zuen Espainia, beste adierazi eta eduki sakonagoa zuena baizik.
|
|
|
ikerketa, irakaskintza eta Espaina. Baina ez frankismoak gora eta behera erabiltzen zuen
|
Espainia
, beste adierazi eta eduki sakonagoa zuena baizik. Badaude hainbat eta hainbat idatzi eta ekintza hori erakusten dutenak.
|
|
|
(Studia ingogermanica eta palaeohispanica in honorem A. Tovar et L. Michelena, 291) Euskararen mesederako, politikan abertzaleak ez zirenek lan bikainak egin dituzte euskararen alde, adibidez Julio de Urkijo jaunak.
|
Espainako
lau hizkuntzak ezagutzen zituen eta umetan Elorrion euskara ikasteak eta gaztetandik izan zuen zaletasuna latin aurreko hizkuntzak penintsulan ezagutzeko, nire iritziz, arrazoi indartsuagoa dira, hartu zuen bidea hartzeko. 1944an Castro Guisasolaren liburu baten kontuemate bat argitaratu zuen, eta 1945an euskararen etimo batzuei buruz beste lan bat. Boletín de la Real Sociedad Vascongada de Amigos del País?
|
|
|
zuen grekera irakasteko.
|
Espainiako
agintaritzaren esparrutik urruntzen hasita zegoen. Han atera zuen. Las lenguas primitivas hispánicas?.
|
|
|
Eta horrela jarraitu zuen haren lana: Die Wölker und die Städte des antiken Hispanien (Antxinako
|
Espainiako
herri eta hiriak). 1944an Caro Barojaren. Materiales para una historia de la lengua vasca en su relación con la latina?
|
|
|
J. Vigón jeneralak iraindu egiten du hitzaldi agiri baten.
|
Espainia
arazo lez eta Espainia arazorik gabe dira orduan dauden bi joera nagusiak. Lehenengoa Lainen bidea da, eta bigarrena, Opusko R.
|
|
|
J. Vigón jeneralak iraindu egiten du hitzaldi agiri baten. Espainia arazo lez eta
|
Espainia
arazorik gabe dira orduan dauden bi joera nagusiak. Lehenengoa Lainen bidea da, eta bigarrena, Opusko R.
|
|
|
Moztu egiten ditu, los últimos hilos de un pasado político de veinte años, desvanecidas las ilusas esperanzas de que en la política española pudieran pesar de otro modo que como consecuencias fatales e impuestos los nuevos hechos de la segunda mitad del siglo?, (eta), intenté buscar para el trabajo personal un clima que no podía hallar en las aulas españolas?. Deserriratuta bizi izan da bere emaitzak
|
Espainiako
gizarteari eskaintzeko, eta 1958 inguruan, barruko deserriratzetik atzerrira joango da.
|
|
|
De los sucesos políticos posteriores no tengo conocimiento directo. En los años que siguieron no volví a
|
España
salvo por motivos de la vida familiar. Excepto un paréntesis obligado en Salamanca() y un fallido intento de volver a la universidad de Madrid (1965), no residí en España hasta después de la muerte de Franco?.
|
|
|
En los años que siguieron no volví a España salvo por motivos de la vida familiar. Excepto un paréntesis obligado en Salamanca() y un fallido intento de volver a la universidad de Madrid (1965), no residí en
|
España
hasta después de la muerte de Franco?. (Historia 16, 1985, 115 zbka., 27.orrial.).
|
|
|
Nik zerrenda horretako lagin batzuen zenbakia aipatuko ditut hemen. 21 tesi zuzendu zituen
|
Espainiako
eta Tübingengo unibertsitateetan.
|
|
|
Salamankako unibertsitatean Europako erdi aldean gizaldi baten baino epe luzeagoan landu zituzten metodoak ezarri zituen. Eta hortik
|
Espainako
beste unibertsitateetara zabaldu zen, batez ere bere ikasleen bitartez. Bere argitaratutako lanek argi uzten dute nola landu behar den alor hori gaurko ikerketaren bideak jarraitu nahi badira.
|
|
|
6 Gaztelerazko literatura
|
Espainian
eta Hego Amerikan. Kataluinako eta Galiziako literatura:
|
|
|
Baina bere ezagunek diotenez, hotz hartu zuen erakunde honek. Zoritxarrez Tovarrek bere bizitzako ardatz bat izan zuen etika, nahiko ahaztua zegoen
|
Espainako
gizartean eta unibertsitatean ere. Eta inbiria ere erraz garatzen den esparrua da.
|
|
|
AGUD M., BRSVAP, 1986; BUSTAMANTE J., Revista Española de Antropología Americana, 1986; LAGO CARBALLO, A. Cuadernos Hispanoamericanos, 1987; LAIN ENTRALGO, P., Boletín de la Real Academia Española, 1985, eta. Más de cien españoles?, 1981; SALCEDO E.,. Vallisoletanos. Antonio Tovar?, 1984; SILES RUIZ J.,. Homenaje a Antonio Tovar?, Valladolid, 1987 Harrigarri samarra bada ere badago Juan GILek idatzitako lan bat,. Antonio Tovar?, Sevilla, 1984, mailegatzeko ez dagona
|
Espainia
osoko biblioteka baten ere.
|
|
|
Ama, berriz, biziki giristinoa zen, eta euskaraz bakarrik hitz egiten zuen. Jadanik ezkonduta zirela, eta
|
Espainiak
Marokoko Rif aldean zuen gerlara ez joateko, desertatu, gurdia etxeko ondasunez eta hargin ofizioko tresnez bete, eta Iparraldeko bideari ekin zioten. Gurdian, gainerako gauzen artean, bizpahiru txerri zekartzaten eta muga pasatzerakoan poliziek haien harrabotsak entzun ez zitzaten, rona eman zieten eta horditurik, erdi lotan, ekarri zituzten Urruñaraino.
|
|
|
Etxahunen bertsoetan bi edo iru bider badator Galiziako Santiagoren, bere bertsoetako Saint Jaka edo Jundane Jakaren izena. (?) Bizi bearrak eroanda
|
España
aldeetan urte bi egin zituen. Bere anaiarentzat diarduala, onela di, o bere bertso baten:
|
|
|
Bi urte ditut
|
Españan
pelegri gisa, hireganik deuseren ezin ukhenez biziaren billa.
|
|
|
Inguruko hizkuntzetako erreferentziazko lanak:
|
Espainiako
ministerioaren l. ziklorako zerrenda (5.050 hitz). El cofre de palabras? (3.000 hitz); Espainiako ministerioak:
|
|
|
Espainiako ministerioaren l. ziklorako zerrenda (5.050 hitz). El cofre de palabras? (3.000 hitz);
|
Espainiako
ministerioak: 2 ziklorako zerrenda:
|
|
|
Gure turismoa bultzatzeko be balio izan dau 2011 JMJk. Gurea eta
|
Espainiakoa
, inolako zalantzarik gabe.
|
|
|
Mundu guztitik etorritako bi milioi gazte alkartu dira Madrilen Aita Santuaren deiari erantzunez. Horrenbeste gazte jendetzarik ez da bildu inoiz
|
Espainiako
lurraldeetan. Ez dago beste lider bat munduan Aita Santua izan ezik hainbeste gazte batzeko gauza danik.
|
|
2012
|
|
|
|
Espainiako
konstituzioak (1978) zuzenbide zibil propioa kontserbatu eta aldatzeko eskubidea emoten deutse Autonomia Erkidegoei; foruak izatea, sarritan uste dana baino sarriago ageri dan kontua da. Estatu barruko hamazazpi Autonomia Erkidegoen artean hamarrek foru zuzenbide propioa daukie; horrela, esaterako, gure artean Euskadiko Autonomia Erkidegoak eta Nafarroako Komunitateak.
|
|
|
1979: Esan dogunez,
|
Espainiako
konstituzioak Erkidegoei eskubidea emon eutsen Foru Zuzenbide bereziak indarrean jartzeko. Horrela, Euskal Foru Zuzenbidea 1979ko Autonomia Estatutuko 10 artikuluan jasota dator.
|
|
|
Bertan bizkaitarren betiko askatasunak autortzen dira; baita, Bizkaiko Jaunen betebeharrak be. Foru Zaharreko eskubide guztiak onartuak izan ostean LURRALDE LAUKO bizkaitarrak Bizkaiko Jaunaren oinordeko zan
|
Espainiako
monarkiari onespena emoteko bideak zabaldu zituen. Bertan, besteak beste, honakoak ageri dira:
|
|
|
Horrela iraun eben mendez mende, 1839ko urriaren 25era arte; data horretan Isabel II.ak sinatutako klausula baten ondorioz (Onesten dira foruak monarkiaren konstituzioaren batasunaren kaltetan ez diran adinean) indar barik geratu ziran arte. Data horretan,
|
Espainiako
gobernuak foruak eta estatutuko gainerako legeak bateratzeko agindu eban, Espainiako Gorteen esku jarriz arazorik sortzen zanean interpretazioak argitzea.
|
|
|
Horrela iraun eben mendez mende, 1839ko urriaren 25era arte; data horretan Isabel II.ak sinatutako klausula baten ondorioz (Onesten dira foruak monarkiaren konstituzioaren batasunaren kaltetan ez diran adinean) indar barik geratu ziran arte. Data horretan, Espainiako gobernuak foruak eta estatutuko gainerako legeak bateratzeko agindu eban,
|
Espainiako
Gorteen esku jarriz arazorik sortzen zanean interpretazioak argitzea.
|
|
|
Ehun urte geroago, 1978an
|
Espainiako
Konstituzioa onartzean indargabetu egin ziran EUSKAL FORUAK kendu zituan 1839ko eta 1876ko lege biak, barriztatzeko eskumena Euskadiko Autonomia Erkidegoari emonez. Berrizketa hori 1992an egin eban, Eusko Legebiltzarrak.
|
|
|
– 1839ko urriaren 25ean, Gaztelako Isabel II.ak,
|
Espainiako
konstituzioaren menpe jarri zituanetik, geroago eta indartsuago ezarri izan dira Euskal Herri osoan Espainiako legeak. Gaur egun, arlo gehienetan Zuzenbide Orokorra (Espainia osokoa) erabiltzen da gure artean.
|
|
|
– 1839ko urriaren 25ean, Gaztelako Isabel II.ak, Espainiako konstituzioaren menpe jarri zituanetik, geroago eta indartsuago ezarri izan dira Euskal Herri osoan
|
Espainiako
legeak. Gaur egun, arlo gehienetan Zuzenbide Orokorra (Espainia osokoa) erabiltzen da gure artean.
|
|
|
1839ko urriaren 25ean, Gaztelako Isabel II.ak, Espainiako konstituzioaren menpe jarri zituanetik, geroago eta indartsuago ezarri izan dira Euskal Herri osoan Espainiako legeak. Gaur egun, arlo gehienetan Zuzenbide Orokorra(
|
Espainia
osokoa) erabiltzen da gure artean.
|
|
|
Harrigarria bada be, foruen etsairik handienak. Anaitasuna, Askatasuna, berdintasuna? aldarrikatu dituen Frantziako Iraultza eta haren bidetik etorri ziran
|
Espainiako
Gorteak izan dira. Globalizazioak be antzerako zerbait ekarri leikigu, danok danetan, ezelako bereizketa barik, bardinak garela defendatzean.
|
|
|
Edozein bizkaitar noblea (aitoren semea) zan eta titulu horri lotutako eskubideak zituan, baita lurraldetik kanpo
|
Espainiako
beste nonbaitera bizitzera joanda be.
|
|
|
Baina, XII. Mendean, hiribilduak sortzen hasi ziren, eta Bizkaiko jaun eta andreek aparteko foru bat ematen zieten, Gaztelakoa. Hala, hiribilduotan Gaztelako erresumako zuzenbidea ezartzen zen, egungo
|
Espainiako
zuzenbide zibil orokorra?. Beraz, elizate izandakoetan foru zuzenbide zibilari eusten diote, eta hiribilduetan eta Urduñan, zuzenbide zibil orokorrari.
|
|
|
Bizkaian, bi zuzenbide zibil daude indarrean: foruetatik datorren foru zuzenbide zibila eta
|
Espainiako
zuzenbide zibil orokorra. Eskubide eta betebehar ezberdinak aitortzen ditu bakoitzak.
|
|
|
–Hori bai, dan dana erderaz. Eta
|
España
es nuestra amada patria, a la que??
|
|
|
Lur hauetara etorri zen
|
Espainiako
Maria Teresa printzesarekin ezkontzera, eta esaten dutenez, aterpeturik zegoen Donibane Lohizunetik Hendaiara joan zen gurutze misteriotsua gertutik ezagutzeko asmoz. Artikuluan diotenez, inork ezagutu ez zezan, zaldiz eta bakarrik joan zen Hendaiara, gaskoi noble baten janzkeraz, eta ezpataz, sastakaiaz eta pistola pare batez armaturik.
|
|
|
Inon baino misiolari geiago izan ditu, beste inon baino lurralde geiagotan zabaldu dau bere misiolaritza. Leenengo,
|
Espainiako
lurraldeetan barriztatu eta eregi ebezan alkarteak emengo semeak, eta geroago Portugalen be bai, eta beste kontinenteetan: emengo frutuak joan ziran emeretzigarren gizalditik asita, Cubara, Indiara, Txilera, Perura, Colombiara, Brasilera, Uruguayra, Panamara, Guatemalara, eta Africa ko Malawira.
|
|
|
7 Urkiza, J., 2007, Reimplantación del Carmelo Teresiano masculino en
|
España
. Documentación y correspondencia epistolar de los fundadores (1867
|
|
|
Donostiako LA VOZ DE
|
ESPAÑA
egunkari karlistan antzeko gauzak idatzi ebazan soldadu faxistakaz batera Bakion sartutako beste barriemoile batek, beronek lehengoak baino jakingarri gehiago emoten deuskula. Euskeraz iminita5:
|
|
|
Lehenengo lehenengo Brigada Mistoko brigadista moltso bat sartu zan herrian, euren burruka banderak agirian ebezala. Herriko biztanle batzuk amaibako poztasunaz hartuak izan ziran soldaduak,
|
Espainiako
bandereari gur eginaz. Hiru gizon belauniko imini ziran haren aurrean:
|
|
|
Herria, zoriak zer ekarriko, bakar bakarrik lotu zan, argi-indarrik ez eukala. Gerogarrenean Bakion sartu ziran erreketeak poztasunez eta gedarka hartu ebezan,. Arriba
|
España
–ka, hatan be. Bakion Espainiaren aldeko sentimentu sakona igarten zan, Bermeon igarri ebenaren aurkakoaren aldean.
|
|
|
Gerogarrenean Bakion sartu ziran erreketeak poztasunez eta gedarka hartu ebezan,. Arriba España, ka, hatan be. Bakion
|
Espainiaren aldeko
sentimentu sakona igarten zan, Bermeon igarri ebenaren aurkakoaren aldean. Bakio, ostera herri abertzalea izan zan.
|
|
|
Arrastian, ogiz betetako zakuak eroiazan kamioneta bat sartu zan Bakion. Haren atzean arineketan egiten eben umeak. Arriba
|
España
–gedarka ibili ziran.
|
|
|
Hori dala eta,
|
Espainiaren aldeko
sentimentua igarri ei eban barriemoileetariko batek, Bermeon ondo etorria egiten bidera inok ez eutsoelako urten, aurki. Baia, onartu egiten eben Bakion herritarrik gehienak abertzaleak zirana.
|
|
|
(5) LA VOZ DE
|
ESPAÑA
, 200 zk.? 1937.05.11 (6) UNIDAD, 202 zk.?
|
|
2013
|
|
|
Hiru urte igaro ondoren A. Amaliok, Probintzial eta A. Romanen ikaskideak, esan zidan: . Kapilau jaunaren arrebak, mojak, esan zidan A. Roman Viva
|
España
oihukatu nahi ez zuelako hil zutela. Ez genuen sinistu hori ez hark eta ez nik.
|
|
|
–Viva
|
España
oihukatu nahi ez zuelako hil zutela entzun dut.
|
|
|
Konfesatu zenean, horma kontra jarri zuten eta tiro egin aurretik esan zioten: oihukatu Viva
|
España
. Karmeldarrak ez zuen ezer esan.
|
|
|
Berriro esan zioten: oihukatu viva
|
España
, baina hark ez zuen hitzik egin; orduan, piketekoek, Viva Cristo Rey oihu eginez, tiro egin zioten.
|
|
|
Guztien gainetik, Aita Rafael San Joserena (Sotero Urionaguena) aipatu behar. Relato histórico del Convento de Larrea y de las Andanzas de su P. Prior durante la Guerra Civil de
|
España
1936 1940Karmel deritzon lana idatzi zuen honek eta guk aldizkari honetan argitaratu genuen gaztelaniazko originala ezkerreko aldean eta euskarazko itzulpena eskuinekoan (2005). Hauxe da iturri nagusia eta lehen mailakoa A. Romanen azken egunei buruz.
|
|
|
Gure ingurura Europara begiratzen badugu, ahanztura nabarmenak ikusten ditut komunikabideen mailan. Hemen eta
|
Espainako
komunikabideetan nazismoaren sarraskiak aipatzen dira. Ikustekoa da esaterako. Vocento?
|
|
|
Hauek denak gizartearen kontrako krimenak ziren, eta Alemaniak oztopo bezala jarri zituen Txekiak merkatu batura sartzea eskatu zuenean, baina Europak horrelako krimenak ahaztu egin zituen, merkatua eta sal-erosketak giza eskubideen aurrean jarriz.
|
Espainarekin
ere horrelako zerbait egin zuten, Frankoren diktadura guztiz ahaztuz. Coventryko bonbardaketak oroitzen dira, baina Dresderen bonbardaketa, ez hainbeste.
|
|
|
1937an Gomá kardinalaren eskutitz entzutetsua izenpetu zuen, baina ba omen zituen zalantzak. Dena den atzerrian
|
Espainako
gotzain geheienek hartu zuten bidea iragartzeko lanean parte hartu zuen. Errioxan ez zegon fronterik baina hilketak gertatzen ziren.
|
|
|
Eta oraindino gehiago. Jakob Gapp marianista bat zen, Austriatik
|
Espainara
bidali zutena nazien aurka hitz egiten zuelako bere homilietan. Balentzian eta Donostian egon zen.
|
|
|
Estaduek dituzten iroldegientzat nahiko lan errazak izaten dira. Behin Rodríguez Sahagun ministroa
|
Espainako
CNI (Centro nacional de Inteligencia) erakundeak duen zentraleko eraikuntza ikustera joan zen. Eta atean agurtu zuen bere bikoitzak, izpi erakundeak prestatutako itxuratzaile batek.
|
|
|
Baina historia ez da hor amaitzen. Bartzelonan ospatu zen nazioarteko Eukaristiaren Kongresua eta
|
Espainako
gotzain asko joan ziren. Fidel García ere joan zen.
|
|
|
Eijo. Patronato? horren buru zen
|
Espaina
osoan eta gainera Frankoren batzorde politikoko kide. Eta elizbarruti bakoitzean, gotzaina zen. Patronato?
|
|
|
Los políticos, cristianos oficiales, de pata negra, no digamos. Con este silencio purificador se salvaba
|
España
y la Religión? (57 orrialdea).
|
|
|
|
Espainiako
agintaritza politikoa eta gotzainak
|
|
|
Etxegureni harrapatutako paperek esaten zuten desjabetze legeren bat praile eta mojentzat ateratzen bazuten, itxurazko salmentak egin behar zituztela. Eta ondasun mugikorrekin zor publikoa erostea komeni zela, baina ez
|
Espainiakoa
, Bretaina Handikoa edo Frantziako baizik. –Junta de Metropolitanos?
|
|
|
Fidel gotzaina zen eta beste gotzain guztiak bezala, deia jaso zuen parte hartzeko. Eta zorionez
|
Espainiako
gotzain guztien artean nabarmendu zen. Cirarda gotzainaren esaldia aipatzen da gotzain hauen argazkia ematen duena:
|
|
|
(J. IRIBARREN, Papeles y memorias. Medio siglos de relaciones Iglesia Estado en
|
España
, 1992, 237 orrial). J. Mª Laboak idazten du:
|
|
|
(Acta Synodalia sacrosancti Concilii Vaticani IIdi, Periodus I, vol I, nº 16, 332 orrial., eta nº 8, 579 orial.) Jainkoak bere mezua iragarri du Idazki santuen bitartez eta tradizioaren bidez. Baina azterketarako dokumentua Ottaviani eta Erromako kuriak egina zen.
|
Espainiako
gotzainak eta Italiako asko honen alde atera ziren. Batikano Iaren jarraipen bat bezala antolatu zuten Ottaviani kardinalak eta kuriakoek.
|
|
|
Baina desberdintasun handiena
|
Espainako
gotzainekin, Erlijio askatasunari buruzko dekretuan agertu zuen. 1954an Credo sanctam Ecclesiam liburutxo bat idatzi zuen eta hor lehenengo pausoak ematen ditu benetako erlijio askatasun baten bila.
|
|
|
Beste juntako gotzainak ere antzekoak ziren. Dotrina aldetik
|
Espainako
gotzainik gehienak prestakuntza teologiko eskasa zuten. Hori XIX gizalditik zetorren.
|
|
|
Eta Gomá Iruñan egon zen hilabete batzuetan. Ez zuten jakingo
|
Espainako
24 probintzitan fronterik ez zegon tokietan, 72527 afusilatu daudela izen eta abizenekin 1936ko uztailean hasita, 1944ra bitartean (Santos Juliá eta kolaboratzaileak, Víctimas de la guerra civil, 411 orrial.). Baina fronterik ez zegon herrietan herritar batzuk desagertzen zirela.
|
|
|
Eta bestelako pertsona zintzoak ere bai, historia hau giza eskubideen barnean oso osorik dagolako. Zergatik. Junta de Metropolitanos?,
|
Espainako
gotzainen zuzendaritzat ez zuen ezertxo ere egin Fidelen izen onaren alde. Jakina da denak frankistak zirela.
|
|
|
Azkenik, azpimarratzekoa da argitaletxeak gero eta gehiago ateratzen direla nazioartera. Euskal Editoreen Elkartearen eskutik, zein
|
Espainiako
Editoreen Elkarteen Federazioaren bidez, euskal argitaletxeek sarritan parte hartzen dute nazioarteko azoketan. Emaitzak ez ditut ezagutzen, baina pentsatu nahi dut erakusleiho hauek salmentak handitzeko eta kanpoko argitaletxeekin elkarlan egitasmoak gauzatzeko balio izan dutela.
|
|
2014
|
|
|
Eliz gizon emakumeentzat ere une latzak ekarri zituen gerra zibilak, eta apaiz diozesitar eta erlijioso euskal herritarrak, bi alde politiko militarretan banaturik gertatu ziren, Euskal Herrian bertan eta
|
Espainia
osoan. Urte haietan eta geroago protagonista eragilea eta erabilia izan zen Eliza.
|
|
|
Esan dut hiztegia
|
Espainiatik
idatzita dagoela, beraz ez Euskal Herriko berariazko begira puntuetatik, baina, ikusi dugunaren arabera, esan daiteke gure zenbait berezitasun historiko aintzakotzat hartu dituela autoreak (Gasteizko Seminarioarenak edo gerrakoak batik bat).
|
|
|
zituenak: Isabel I.aren Ingalaterrakoak, Frantziako Iraultzakoak, nazien menpeko Poloniakoak, Mexikoko jazarpen urteetakoak,
|
Espainiako
Gerra Zibilekoak. Baina apaiz sekularren egunerokotasun apala gutxiago begiratu de
|
|
|
XX. mendeko biografia laburrak bildu ditu argitalpen horrek. Liburua Elizaren beraren barrutik eta
|
Espainiatik
egina dago, horrek ekar ditzakeen aberastasun eta muga guztiekin.
|
|
|
Hautapena egiteko bakoitzaren balioak eta garrantzia neurtzeak katramaila askaezinak dituela esango nuke, eta ausartzia puska batekin aurrera egin behar izan duela autoreak, e. b., bakoitzaren bizitzako arrakasta, oihartzun soziala eta utzitako eliz edo kultur ondarea aintzakotzat hartuta, ezkutuagokoak diren otoitza edo fideltasun balioak neurtzen zailak gertatzen direlako. Bistan da, bakoitzarekiko hori dena balioztatzea ez da berez samurra, eta are zailagoa
|
Espainiatik
Euskal Herrikoaz hitz egin behar denean, gogoan izanik hemengo eliztarrek Estatuko gainerakoekin izan dituzten XX. mendeko aldeak (Gerra Zibila eta frankismoaren hamarkadetako politika eta jarrerak, adibidez).
|