2000
|
|
Ez da erraza azaltzen... Kontua ibiltzea da, lurra zapaltzea,
|
zauden
tokian egotea, baina benetan egotea, zuzen zuzenean eta ez modu abstraktuan... Ez, ezin dut ondo azaldu.
|
|
– Hara, nik ez dakit zergatik
|
zauden
nirekin. Ez dakit zergatik ikusten eta entzuten zaitudan, ez dakit zergatik nire aurrean ez zaren espiritu hutsal bihurtzen.
|
2001
|
|
ura eri artean bailitzan eskapatzen zait. Eraman nazazu
|
zauden
leku horretara!
|
|
noren zain
|
zauden
beste egunetan
|
|
Nola
|
zauden
jakin nahi dut.
|
2002
|
|
Egunkari espainolak apal batetik hartu eta dirutza laga duzu salmahaian. Buelten zain
|
zauden
bitartean, argazki eta titular handiak begiztatu dituzu Europako eta Estatu Batuetako kazeten lehen orrialdeetan: " Les Espagnols révoltés par le chantage de l’ETA"," Spagna in piazza contro l' ETA"," Spain prays for hostage facing death deadline"," ETA droht mit der Tötung eines Eatführten"," ETA descerraja 2 tiros en la nuca de España".
|
|
Badirudi alai datorrela. Etzanda
|
zauden
besaulkira hurbildu da, saltoka dantzan jolasean. Aurpegira zabaldu ditu esku hotzak eta, ondoren, alkandoraren azpian sartzen saiatu da.
|
|
nik badakit hala ere non ez
|
zauden
.
|
2003
|
|
baikor
|
zauden
egunean
|
2004
|
|
" Baina... Etxean dena hankaz gora zagon eta, leihoak ere jarri gabe
|
zauden
!"
|
|
Apa. Ze guapa
|
zauden
."
|
2006
|
|
Aizu, esan dio Mamenek, azterketa hori nola
|
zauden
jakiteko da, hari burlatzeak ez dauka sentidorik.
|
2007
|
|
Lehen bilobek maite ninditenan, jolasean ibiltzen ginenean eta abar. Orain gero eta helduagoak ditun eta alabak bilobetako baten logelan jarri nain, eta bilobak logela bakarrean elkarrekin
|
zauden
, eta ez dakin nola begiratzen nauten... Egia esatea nahi badun, bilobak gorrotatzen hasia naun.
|
|
|
zauden
zaudenaren neurrira egina doi doi
|
|
batzuetan
|
zauden
tokikoa zara
|
|
non
|
zauden
ez dakizun planoak argazkiak
|
2009
|
|
ez
|
zauden
haurdun ez zauden abendua otsaila ekaina
|
|
ez zauden haurdun ez
|
zauden
abendua otsaila ekaina
|
|
ez
|
zauden
gose eta abuztuan agian bai eta
|
|
ez
|
zauden
hilik zortzi lau bizirik baizik
|
|
ez
|
zauden
lekuetara,
|
|
|
zauden
leihoaren bihotzari
|
|
|
zauden
leihoaren bihotzera
|
2010
|
|
Aspaldi zenbatu nitinan: hogeita bost
|
zauden
ospitaletik Quartier Nagusiraino, eta beste hainbeste Quartier Nagusitik hi haukaten Emakumeen Maison d’Arrêt txikiraino. Kartzela eremuaren sarrerako hesiaren ondoan dagoen bandera zuri gorri blua ere doi doi ikus zezakenat, arratseko azken printzetan dantzan; armaz hornitutako zaindariak –masta bezain harro eta zut– izango ditin alboan.
|
|
Azken datuen bila, mikrofono direkzionalekin eta beste gailuekin etxean zenbat gauden eta nortzuk garen asmatzen, etxeko argiak gelaz gela nola ibili diren zelatan
|
zauden
goizeko seietan etxeko atea apurtuz sartuko direnak: egongelatik sukaldera, sukaldetik bainugelara, bainugelatik logelara, logelatik langelara.
|
|
Ba al dakizu noiz eta non jaio zinen? Ba al dakizu zergatik
|
zauden
hemen, zer gertatu zaizun gogoratzen al duzu?
|
|
non zu
|
zauden
, niri email bat idazten.
|
|
– Ahalik eta denbora gehien irabazi behar dinagu, komunikabideek grebari ez eze geure ekintza honi ere arreta jar diezaioten. Jakinaren gainean
|
zauden
.
|
|
– Bete formulario hau eta zehaztu zenbat errelebotan aritzeko prest
|
zauden
.
|
|
– Bart, etxeratu nintzenean, zain nuen atarian. Ondo
|
zauden
galdetu ostean, gutuna eman zidan zuretzat.
|
|
han ote
|
zauden
haztatu eta
|
2011
|
|
Gero eta erosoago nengoen ordezkoen aulkian. Non
|
zauden
jakiteak egoeraren jabe bihurtzen zaitu.
|
|
Ni neu aldendu nintzen orduan, bazter batetik filosofatu nahi duen bele gurutzeren baten besoan, aita ehortzi genueneko korroka huraxe harritxintxarretan, huraxe burura, ez dakit non
|
zauden
aita, zaude, Bixarberde iluneneko putzuan zegoen engoitik, neure burua kendu nahi nuen zeremonia infantil despedida hunkigarritik zamagabe, gertatu mingarri haietarik urrundu, Aleksandra nire akordura ekar zezakeen demendrenetik eten, haren aztarnak ezabatu gure auzo liberatu guztietan.
|
|
Eta hor ere ez eta hor ere ez. Zure familiak jakin nahi luke non
|
zauden
, ordea. X marks the spot.
|
|
X marks the spot. Urte asko pasatuko dira jakingo duen arte, eta non
|
zauden
ez jakitearen larritasun hori aurpegiko zimur bakoitzean zizelkatzen doakiela zahartuko dira zure ahaideak. Mihilu eta txilar eta izpiliku eta erromero usainak iraungo du, turistak eta errepide nagusiak gertuago egongo dira eta zabalagoak izango dira karreterak, konurbazioak, zirkunbalazioak, errotondak.
|
|
– Inoiz ez dakizu prest
|
zauden
igerilekura jauzi egin arte.
|
|
Lo egin ezinik dabiltzan milaka gizaki kezkatu ados egongo dira honetan: lo
|
zauden
orduak dira onenak. Baina hainbeste urte mugitu gabe egoteak ezin du ona izan.
|
|
– Ez dakit zuzen
|
zauden
, hala ere: emigranteak izan gara beti.
|
2012
|
|
Eta diruarekin zerikusirik ez daukaten gauza horiek, zer? Nor arduratu da ea ondo
|
zauden
jakiteaz eta arazoak izan dituzunean zure ondoan egoteaz?
|
|
– Zu
|
zauden
tokian bertan laga dut eguerdian.
|
2013
|
|
hormaren bestaldean
|
zauden
|
|
zabiltzan aldeko edo
|
zauden
aldabeko
|
|
Zeren nik, jasotako ezustekoagatik negar anpuluei eutsi ezinik egin nuen txangoa. Amak baina, agerian utzi ninduen; a neska, gizonok ondo
|
zauden
, ez dun ikusten bota zidan.
|
2014
|
|
|
zauden
lekura,
|
|
|
zauden
itsasora...
|
|
zu
|
zauden
lekura letraz letra.
|
2015
|
|
Makina bat modu izango dira hori gauzatzeko. Zuk baldarrena aukeratu duzu, zu
|
zauden
aulkian egon direnak iraintzea. Zoaz pikutara!
|
|
Alde egin dutenek nahi izango luketen moldean, alegia, beste hizlariekin ados. Baina, zer egin desados ez ezik, erabat kontra
|
zauden
baieztapenekin. Bada, orduan, edonork ulertuko du erabili ditudan kalifikatzaileak oso neurtuak direla.
|
|
Artetan, herriaren haraindira badoaz delegazioak, xamana modukoak barne, leinu kide eta auzoengana, oihanean barna, bizpahiru egunez. Bidaia horretan, ez dakizu nora zoazen, non
|
zauden
xuxen, noiz helduko zaren. Deliziosa.
|
2016
|
|
bihotzeko Jon, ez dakit ondo zaudela sinetsi edo ez, hemen ez da gauza onik entzuten eta irakurtzen Saharari buruz. Kezkatua nago, eta kalean besterik ez didate galdetzen, ea zer moduz
|
zauden
. Azken asteburua etxean eman dut zure marrazkiak ikusten.
|
|
– Zein handi
|
zauden
, Ikerne! –esan dio neskatilari.
|
2017
|
|
Txato irudikatu du irribarrez. “Hara zer queerra
|
zauden
egina! ”. Lotsak hartzen du horrelakoetan, adinaren kontuak behar dute, gero eta deserosoago sentitzen baita bere gorputzarekin.
|
|
Akordatzen da zenbat kostatu zitzaion Begori Axirekiko harremana bukatutzat eman eta haiek bikote zirela onartzea. ...u ez balitz bezala aurrera egite hura, gauzen gainetik, norberaren buruaren usteen gainetik, iragana ezabatu ezin bazen ere, bai bestelakoa izan zeneko segurantziaren itxurak egitea; zentzu horretan Axiren igual iguala denez, ezinezkoa zen haien arteko bikote hura biak ere desioen atzetik herioak harturik abiatzen zirenez talka egingo zutelako; horixe esaten zion Josebak Axiri, “Ez dakit nola
|
zauden
nirekin oraindik, nola ez duzun alde egin zure desioen atzetik”.
|
|
– Baina
|
zauden
lekutik ondo igarriko duzu jendeak zer sentitzen duen.
|
|
– Ordezko identitateak nahi adina
|
zauden
.
|
|
– Erakarpena adinako ikara sortzen zidan itsaspeko munduak –esan nion lehorrean– Izendatzen ez dakidan hainbeste zomorro
|
zauden
!
|
|
– Ikaragarri onak
|
zauden
, nahi dun bat?
|
|
– Nik ez dinat kaka horretan sinesten, are gehiago, izua zionat, AZTa hartu zuten ia denak zuloan
|
zauden
. Baina esker ona antzeztu beharra zaukanat.
|
|
– 50 beltz diferente
|
zauden
.
|
|
– Hiru abesti
|
zauden
aukeran: Itoizen Lau teilatu, Hertzainak en Aitormena eta Zaramaren Iñaki, ze urrun dagoen Kamerun.
|
|
Lasaigarria zen. Dena aldatuko duen unea, pentsatu nuen, zu ez
|
zauden
eta zure alaba zuk nahi zenukeen hura bilakatzen den unea. Orduan, kristalezko mahaitxoaren gainean beraien argazki bat zegoela ikusi nuen, hirurena.
|
2018
|
|
– Zuk badakizu gai zarela
|
zauden
tokian geratzeko horrelako zerbait gertatuta ere.
|
2019
|
|
Edo: “Ze ondo
|
zauden
duzun adinerako! ”.
|
2020
|
|
deika ibili naiz non
|
zauden
|
|
Zikloak itxi egin behar dira, Egoitz, berriak hasi eta zaharrek magia kutsu hori manten dezaten. (Seinalatuz) Eta zuri beldurra ematen dizu aurrera egiteak… Horregatik zaude azkenaldian
|
zauden
bezala…
|
|
KARMELE: Zikin jokatuta iritsi zara
|
zauden
lekura...
|
|
Jende asko Indiara joaten da bere buruaz zeozer deskubritzeko, guk ez genuen horren urrun joan behar izan, aski izan genuen Andaluziarekin. Zure mamuek
|
zauden
lekura jarraitzen zaituztelako beti.
|
|
desmuntatu nahian inozentzia, inkontzientzia, gaztaroa. Mingarriegia delako aspaldiko idealen ispilua, mingarriegia da zure baitan bizirik daudela sumatzea, jakintsuago, helduago, arduratsuago, gutxi gorabehera ondo, baina gehiegi bizitzeko beldurrez
|
zauden
honetan.
|
|
Naizena naizelako da posible bizi dudana, beste inork bizi ezin duena. Norbera den guztiarekin bat egitean bilakatzen da bizitza bakana, ezer ez ukatuta
|
zauden
lekuan bizitzen hastean. Eta naizela diodan idazle euskaldun honek berretsi egin du egun batzuk lehenago Laboaren kontzertuan egindako hautua:
|
|
Hori da, hori klasiko bat da, edo bizitza pribatua daukazu, esaten dena pribatua, lan erreproduktiboa edo zera; edo bizitza publikoa eta soziala daukazu. Niri oso ondo iruditzen zait, baina nik orain ez daukat gogorik hainbeste... askoz hobeto nago umeekin, nahiz eta batzuetan
|
zauden
: ze pasatzen da hemen?
|
|
“Bai, badaukazu zelulitis, daukazu zelulitis mogolloia”. Segun ze zelulitis mailatan
|
zauden
ezberdin ikusten duzu dena, perspektiba kontua da. Baina niri berdin zait.
|
|
Ahazten zaizkizu pastillak, betaurrekoak, izenak, urtebetetzeak, aurpegiak, bideak. Eta azkenik, ahazten zaizu non
|
zauden
eta zergatik, eta nor zaren. Ahaztu.
|
|
Ahazten zaizkizu pastillak, antiojoak, izenak, urtebetetzeak, aurpegiak, bideak. Eta azkenik, ahazten zaizu non
|
zauden
eta zergatik, eta nor zaren.
|
|
Baina barrea lasaitu ahala, lagunak serio eta kezkatuta esan zion: “Hemen hainbat
|
zauden
terrorismo jihadistaz edo akusatuta. Ez ditun ia inorekin harremantzen, haien artean ere justu antzera.
|
|
Ez ditun ia inorekin harremantzen, haien artean ere justu antzera. Baina hemen
|
zauden
, gero eta gehiago, eta hori bera dun susmagarriena, gero eta gehiago izatea. Errezeloa dinat masan atxilotzen dituztela, askok ez dakitela ondo zergatik dauden hemen ere, zer marroi jango duten… Akaso, gure borrokak ez ditun alderagarriak izango, baina errepresio sistemak bai.
|
|
“Gaur, mesedez, ez nazan gehiegi ukitu eta ez ezan janaririk atera, ez dinat arriskatu nahi. Gogotsu
|
zauden
, eta ez zienat izorratzeko aitzakia txikienik ere eman nahi”. Eskua pasatu dio lagunari iletik:
|
2021
|
|
PSIKIATRA 1: Ba al dakizu non
|
zauden
–
|
|
PSIKIATRA 1: Eta ba al dakizu zergatik
|
zauden
hemen?
|
|
Zu ez
|
zauden
gauetan.
|
|
Goazen harira. Eta hasteko erradazu zenbat diru idokitzeko prest
|
zauden
afera honen argitzeko. Sosarena trenka dezagun behingoz...
|
|
Ze guapa
|
zauden
!
|
|
Trapua eman diozu azukreztatutako ahoa garbi dezan. Zu harro
|
zauden
hein berean dago hura damututa, hain izan da trauskila erakustaldia.
|
|
Oharra: ahal baduzu bidali ongi
|
zauden
fotografi bat; izan ere, bidali zenidan hartan ia ez zara ageri.
|
|
Zaude lasai, neska, badago horretarako astia. Ez zait hainbeste interesatzen orain arte ikasi duzuna, zer ikasteko prest
|
zauden
baizik. Zure aitak esan dit hungarieraz eta alemanez hitz egiten duzula, ingelesez gain, eta horrek balio dit.
|
2022
|
|
(Mikrofonotik kanpora) Kaixo, amona! Zer guapa
|
zauden
, segi zure eskubideak aldarrikatzen… A, baina ez ahaztu biharko kroketak, e, amona, bazkaria daukat eta… Bai, bai, orain egin lasai protesta eta gauean etxerakoan prestatuko dizkidazu… Primeran! Musu!
|
|
|
zauden
seinale omen da, nonbait; hala ote?
|
|
Batere ez. Horretarako
|
zauden
kotxeak.
|
|
Ez zara gai ikusteko behartuta
|
zauden
etorkizun hau berez ez dela zuri dagokizuna. Zeure burua gorrotatzen duzu, behar duzun maitasuna zure buruari emateko gai ere ez zarelako, eta beste inork ere dizula eman sinestera iristen zarelako.
|
2023
|
|
Horrekin ez dut esan nahi emaitzari garrantzirik eman behar ez zaionik: besterik gabe, zer puntutan
|
zauden
adierazten duen zerbait da. Eta hezkuntza emaitzetan bakarrik oinarritzen bada, zer eskatuko diote antzerkiari?
|
|
datorren urtean langabezia soldata jasoko duzu. Sistema honetan
|
zauden
artean ezin duzu beste lanik egin erregimen orokorrean. Ezin zara, adibidez, denda edo taberna batean aritu.
|
|
Eta supituan esan zidan: “Ez dakizu zenbati gustatuko litzaiekeen zu orain
|
zauden
lekuan egotea”.
|
|
Berezkoa izan daiteke, baina konfiantza eta beste gauza asko lantzen diren moduan, sena ere landu egiten da. Egiteko
|
zauden
horri, gertatzeko dagoen horri, arreta berezia jarri behar zaio, eta horretarako bost zentzumenak irekita egon behar dira.
|