|
2000
|
|
|
Europatik Testuinguruko Terapia delakoari ekarpen garrantzitsuak egin zaizkio, hain zuzen ere, konkretuki Heidelberg eko unibertsitateko irakasle den HelmStierlin eremu honetan sartzearekin; honek egin dituen ekarpen garrantzitsuenartean, psikopatologiaren zati handi baten oinarrian
|
dagoen
aita semeen artekoesplotazio moduak diren Ordezkaritza, Atxikipena eta Kanporatzea bezalakokontzeptuen garapena dago (Stierlin, 1979).
|
|
|
" Gutun guztietan eta urtez urte erraiten zigun ezen aitzina zihoala, eta esperantza zuela ezen, urte batean ez bazen bertze an, etxerat itzuli ahal izanen zela, bertze Rafael bat bihurturik eta aitari emanikako hitza beterik. Zeren eta horretan ados
|
baitzeuden
aita semeak, noiz eta Pedrok aitaganik Italiarat joaiteko baimena eskuratu baitzuen. Aitak erran zion:
|
|
|
Eta eztabaida hartan sutsu
|
nengoen
aita jesuitaren alde, nola denbora batean egon izan nintzen osaba Joanikoten alde, neure konbertsione iduriko hark guztiz aldatu ninduenez gero.
|
|
|
Sutan
|
zegoen
aita jesuita, beraz, eta sutan zegoen ama... baina aitak ez zuen nahi gauzak bere lekutik atera zitezen eta, noiz eta amak behe solairuko bertze salarat eraman baikintuen —sala tipirat—, erran zuen:
|
|
|
Bai, egia da hori lehen izan zela eta, urte batzuetarik honat, gauzak aldatzen ari direla, eta Elizak ere bere neurriak hartu dituela, Trentoko kontzilioaren ondotik partikularzki: ikusi bertzerik ez
|
dago
aita Bartolome eta don Laureano bera ere zer lan bikaina egiten ari diren hemen Urbiainen... Baina, igandeko solasaldi hartan gertatu zenagatik eta haren txakurtxoak egin zuenagatik ere, ez genuke Joanikot galdutzat eduki behar.
|
|
|
Eta, handik aitzina, laburzki izan bazen ere, bere joan etorrien berri eman zidan Piarres Oihartzabal kapitainak: nola Indietarantz abiatu zen, eta nola, ibai Ori nocon barrena zihoala, kaputxinoen misione hura ediren zuen, non
|
baitzegoen
aita Zacarías, eta non eskuratu ahal izan baitzuen, haren bidez, lehen hari muturra, aita kaputxinoak gure berri eman zionean: Antonio, Joxe eta hiruron berri, alegia.
|
|
|
" Barkatu, baina aitaren beharra du ume honek, aitaren beharra", aitortzen omen zuen orduan amak eta esaten dut nik ere orain, bestela egunotan ez baitzitzaidan haur denborako ametsa berriro errepikatuko: ni, eskola atarian semearen zain
|
dagoen
aita naiz; halako batean, txirrinak jo, eta haurrak tarrapataka irten dira; gutxi asko, haur bakoitzak badaki nor eta non daukan zain; nire semea ere irten da eta nik besoak zabaldu ditut haurra besoetan hartzeko; baina nireak, ametsetako nire semeak alegia, beste aita baten besoetara jo du! Guztiarekin, barteko ametsa are bereziagoa izan da, bereziagoa izan denez:
|
|
|
Kontenplazioa dugu hemen nagusi, eta zuhaitz baten ikusteak darama poeta beste ikustate batzuetara, sentimenduen mundu adierazgaitzera. Iratzederrek Beloken beneditarra sartzea erabaki zuenean halako gertakari historiko xume bat zen gertatu, bertan
|
baitzegoen
Aita Lertxundi musikaria kantika liburua osatu nahi eta ezinik. Orduan agertu zitzaion behar zuen letragilea, otoitza euskaraz ederren egiten zekien olerkaria.
|
|
2001
|
|
|
Hari begira
|
nengoen
aita hil eta kukua gelditu zenean.
|
|
|
Juan Bautista ez beste guztiak Ikastetxekoak ziren eta batxilerreko laugarren kurtsoaren atarian zeuden. Juan Bautista besteak baino urtebete zaharragoa zen eta estudioak utziak zituen, laugarren urtea errepikatzen ari zela bota baitzuten, eta hamasei urte noiz beteko zain
|
zegoen
aitarekin lanean hasteko.
|
|
|
‘Ama, non
|
dago
aita? ’ galdetuko duzu.
|
|
|
Ezin eten zitzakeen ere nahitaezko lokarri politikoak30, ez Bidasoaz ipar aldean hegoan bezain astuna zen integrismoaren morron  tzatik askatu ere. Labur beharrez, Jean Etxepareren Buruchkak zirela bide 1910ean gertatua besterik ez dut gogoratuko, berau larriago delarik 1941eko, gutxi gorabehera, berrargitalpenean, eta nire aldetik ezer gehitzeko asmorik gabe hortxe
|
dago
Aita Villasantek dakarrena31, Historia de la literatura vasca, Bilbao 1961, 301 or.
|
|
2002
|
|
|
Beraz, jauregi batera joan ziren denak bizitzera, eta gure mutikoaren lagunek, miresturik, esaten zioten hori zela zortea, aita errege! Baina bera ez zegoen batere pozik, jadanik ez
|
zegoelako
aitarekin jolasterik.
|
|
|
Ezmezean
|
zegoen
aita, begiak ezker eskuin mugitzen zitzaizkiolarik argibideren baten bila, baina ez zuen deus esaten. Ikusten ari zena ez zen bere gustukoa, eta denbora behar zuen begien aurrean zeukana definitzeko, ulertzeko.
|
|
2003
|
|
|
Itzulpen mesedegarriok lagun askoren nekeak, ahaleginak eta jakituria zabaltzen dabe egunero Euskal Herri osoan, eta luzaroan zabalduko al dabe! Euron artean ezkutauta, hortxe
|
dago
Aita Lino be.
|
|
|
Euskaldun fededunok, gaur be, badogu zer ikasirik parabola honetan: sarritan esana da, euskaldunok bizi izan dogun erlijinoan, Jaungoikoa, bai, Handi, Ahaltsu, Jaun eta Zuzen lez agertzen dala, batez be; eta hori danori egia izan arren, horren ganetik
|
dagoan
Aita On eta Errukiorra ez dala horrenbestean agertzen.
|
|
|
Piezak hartu eta jartzen ditu poliki poliki, bakoitza bere tokian. Baina serio
|
dago
aita. Pentsakor.
|
|
|
Eta badaki beragatik dela. Nekatuta
|
dago
aita. Eta logurak.
|
|
|
" Serio
|
dago
aita", pentsatu du semeak. Egunkaria irakurtzen duenean ere horrelako aurpegiera jartzen du.
|
|
|
Iritsi da aita azkenik, eta mahaian eseri da, amak umeei entsalada zerbitzatu bitartean. Entsaladako erretiluari begira
|
dago
aita, antsia batean. Amak zerbitzatzen bukatu duenean, aitak erretilua hartu, bere plateraren gainean jarri eta zanpa zanpa hasi da, zakur gosetuak hezur metaren gainean bezala.
|
|
2004
|
|
|
lehen petxutik esaten zenarekin, tuberkulosiarekin alegia. Eta familian beti esaten zen hil zorian
|
zegoela
aitari eskatu ziola Jainkoagatik gu ez hezitzeko Euskal Herrian. Zergatik?
|
|
|
Garaiz egindako adierazpenaren bidez bakarrik inskribatu ahal izango da emakume ezkonduaren seme edo alabari buruzko ezkontzaz kanpoko seme alabatasuna, bai eta senarraz besteko gurasoari
|
dagokion
aitarengandiko seme alabatasunaren aitorpena ere, baldin eta inskripzioaren aurretik egiaztatzen bada presuntzioa ez dela aplikatzen. senarraren aitatasunari buruzko lege
|
|
|
Ziur
|
nago
aitak besaulki tolesgarri horietako bat nahi duela.
|
|
|
Esan berri dut zurrutaren gaitzetik osatu samarra
|
zegoela
aita. Hala ere, debutaren data gogoangarria afari on batekin eta xanpainarekin ospatu beharra zegoela esan zuen, Donostiako jatetxe on batean, familian.
|
|
|
Lehenengoa gaztelaniatik hartu dugun kalkoa da; euskaraz beti gurasoak esan izan dugu, baina tamalez gaur egun oso zabalduta
|
dago
aitak formaren erabilera (eta se meak, lehengusuak, anaiak...). Hau erdarakada izateaz aparte, androzentrismoa da, emakumea ezkutatzen duelako maskulino orokortzailearen atzean.
|
|
2005
|
|
|
Merienda prestaketak dirauen bitartean, sasoi betean
|
dagoan
aita batek" zu, ur azpian dagoan kobazuloa erakutsi behar deutsut" dinotso sasoi berean dagoan beste aita bati. Bainujantzi hutsean gelditu arte erantzi, ur azpirako betaurrekoak hartu eta han doaz itsaslabarrean behera hatxak kontuz kontuz eta ausardiaz zapalduz uretaraino, ur azpian desagertu arte.
|
|
|
06 Handik gertu
|
dago
Aita Trinitarioen eliza ere, herriko monumentu enblematikoetako bat.
|
|
|
Egañaren esanetan (2004: 142)?? ez
|
dago
aita guztiei kantatzerik. Bereari kantatuz lortu zuen gu denok hunkitzea?.
|
|
|
Leiho txikitik begira paratu zen berriz ere, eta aita ikusi zuen kalean behera pauso bizian oinez. Ez zuen imajinatu ere egiten zein zen egoera, ez zuen pentsatzen ere jarri nahi zergatik
|
zegoen
aita hain haserre eta zergatik ama ez zen etxeratu. Berandu zen.
|
|
|
Hamaikak jotzeko
|
zeuden
aitak deitu zidanean. Hamaikak eta hogeian jaioterrian nintzen, arrebaren etxean.
|
|
|
Orain ez. Orain gaixorik
|
dago
aita. Eta batzuetan etxean egoten da eta batzuetan ospitalean.
|
|
|
Ze kromo guztiak ipini ditut albumean, futbolarienak, eta osorik daukat albuma eta aitari erakutsi nahi nion. Baina amak esan zidan ez eramateko, nekatuta
|
dagoela
aita eta oso gaixorik eta ez eramateko albuma ospitalera. Baina konbentzitu egin nuen ama eta esan nion oso inportantea dela albuma eta oso zaila dela albuma osorik egitea eta ia inork ez duela egin eta nik bai, eta oso inportantea dela.
|
|
|
Eta ospitalea zen oso usain arrarokoa, eta gela handi batean
|
zegoen
aita, eta ama hasi zen aitarekin hitz egiten, baina oso suabe, eta izeko Martinak ere oso suabe, eta nik ez nion hitz egin, ze begiak apur bat itxita zituen, eta aulki batean jesarri nintzen, eta albuma ipini nuen hanken gainean. Eta atzamarrekin neukan albuma helduta, baina indar handia egiten nuen atzamarrekin, eta marka batzuk egin nizkion albumari.
|
|
|
Eta kartoia apurtzen hasi zen, ze nik izerdi asko neukan eskuetan eta indar handia egiten ari nintzen atzamarrekin, eta aitari begiratzen nion denbora guztian. Eta oso argal
|
zegoen
aita, eta ilea ez zeukan ondo orraztuta, eta hori ere arraroa da. Oso arraro zegoen aita, eta aitaren begiak ere bai.
|
|
|
Eta oso argal zegoen aita, eta ilea ez zeukan ondo orraztuta, eta hori ere arraroa da. Oso arraro
|
zegoen
aita, eta aitaren begiak ere bai.
|
|
|
Eta azkenean ez nion albuma erakutsi, ze oso argal
|
zegoen
aita. Eta ez nuen ezer esan denbora guztian, eta aitari begira egon nintzen, eta albuma hanken gainean denbora guztian.
|
|
|
Martina ahizpak" Zelan Erroman?" galdetu zion;" Ondo ez" erantzun zuen. Tomasek ulertu zuen hobeto
|
zegoela
aita, baina ez zegoela oraindik guztiz ondo. Martinak, berriz, ulertu zuen askozaz okerrago zegoela Erroman eta erremedio txarra zeukala harenak.
|
|
|
Eta nik libelula erakutsi nahi nion aitari, eta esan nahi nion Madagaskarrera joateko. Horregatik galdetu diot osaba Pedrori Non
|
dago
aita, osaba. Logelan?
|
|
|
Bigarren gauza: Ospitalean
|
dago
aita. Hirugarren gauza:
|
|
|
Amak esan zizkidan hiru gauzak esaten ditut nik: Ez, ez dago (lehenengoa), Ospitalean
|
dago
aita (bigarrena) eta San Fausto ospitalean (hirugarrena), eta Agur esaten diet gero edo Gero arte edo isilik geratzen naiz. Etxekoa ez den jendeak Erroman esaten dio aitari.
|
|
|
–Ba ni prest nago, irrikan
|
nago
aitak eta amak nola haluzinatzen duten ikusteko –adierazi zuen Pelek.
|
|
|
–Goazen kanpora paseo bat ematera eta kontatuko dizut –esan zion arrebak, eta ate ondoan eskegita
|
zegoen
aitaren zamarra hartu zuen.
|
|
|
Denboran atzera jo behar dut, aitaren garajera, Joxe Mari eta biok txalaparta jotzen dugun garaira; oraindik hor
|
dago
aitaren kamioia, garbiturik, neuk haren omenez zaindurik.
|
|
|
Gustura esango nien ur parkearena eta Menorcakoa, seguru nagoelako haiek ez direla Menorcan egon eta ur parkean ere ez direla egon. Beñat bai, Beñat egon da, berak kontatu zidan, baina nirea handiagoa zen, hori seguru, eskailerak zituelako eta gero bi toki zeudelako jauzi egiteko eta azkenean piszina handi bat eta han
|
zeuden
aita eta ama" zer moduz?" galdezka, inbidiaz.
|
|
|
Txiza egin, muturra txalupapetik atera... buruz buru
|
zeuden
aita semeak sare metaren ondoan, inork ezin arindu genion tristetasun hura ikusi nuen berriro Hucken aurpegian eta, ez bainuen laguna hala nahi, aspaldian egina nintzen haginkadarik ederrena egin nuen, prakadun bati egiten nion aurreneko ausikia bere aitari egin niona prakak dotore urratuta, egik barre, egik algara Huck, nire amorrua zorrotz tinkatua zagok umerik merezi ez duenaren aztalean, harr...
|
|
2006
|
|
|
122) ezkontza formalkiberdinak diren pertsonen arteko itun gisa ikusteak kendu egiten baitio ekonomikoki eta sozialki ahulena den aldeari ezkontza lotura desegiten den uneanbestearengandik ordain ekonomiko egokia jasotzeko aukera. Estatistikek erakustendutenez, adostasunezko dibortzioa sustatzen duen sistema ezarri zenetik, gutxituegin da Italian etxean seme alabekin gelditzen diren emakumeei pentsio bat pasatzera behartuta
|
dauden
aita dibortziatuen kopurua. Izan ere, no fault dibortzioarenereduan beste ezkontidearen onespena beharrezkoa ez denez, senarrak dibortziatunahi badu ez du zertan emakumea diruzko ordainsarien bidez, konpentsatzen, aritu.
|
|
|
Hura aurkitzenbazioten, hil egingo zutela uste izan zuen. Eta, gainera, non
|
zegoen
aita. Nonzegoen arreba txikia?
|
|
|
Ez dio kamerari begiratzen. Ezta kameraren atzean
|
dagoen
aitari ere. Atzerago dagoen pasaporteen kontrolera begira ari da.
|
|
|
–Hainbat oroitzapen ez dira oso samurrak –erantzun zuen Muntanerrek– Baina, egia erran, harro
|
nago
aitaz. Bizitza osoa eman zuen behartsu eta ahulen aldeko borrokan.
|
|
|
Benetako sukarra izan zen. Kafe soroak han eta hemen hazi eta ugaltzen joan ziren, eta, inork ahantz ez zezan eginbehar hura, han
|
zegoen
aita Francisco Romero sutsua aitormen etxolan, bekatu larriren bat egin zuen edonori abemarien eta paternosterren artean kafe landare bat edo beste landatzeko penitentzia emateko, ez baita bekatuen barkamena abemaria eta beste hainbat errezo lehorrekin amaitzen ekonomia ondo ulertzen denean...
|
|
|
–Hasita
|
nago
aitaren lekua hartzen, ama –aroztegi laguntzaile modura hasi bainintzen inguru hartan.
|
|
|
Nik koska egin nion beheko ezpainari, eskuak ukabildu nituen azkazalek mina eragiteraino. Ez nuen ezer esan, ez nuen zirkinik egin, harrituta
|
bainengoen
aitaren erreakzioarekin.
|
|
|
Liskarrekin hasi ginenetik, lehendabiziko aldiz
|
zegoen
aitarekin oso osoan.
|
|
|
Hala ere, arbasoen jainko da ia edozein jainko; era berean," sakratu" duzu anitz tradizio. Dudarik gabe, iraganari
|
dagokio
aita autoritatezkoa. Sentsibilitate modernoari egokitzekotan" aita" beharrean" guraso" ipini genuke beharbada.
|
|
|
Ez dakit kontziente izan nintzen orduko hartan erretorearen bisitaren motiboaz. Baietz uste dut, amak esana baitzidan ez
|
zegoela
aitarentzat esperantzarik, hil egingo zela.
|
|
2007
|
|
|
Geroxeago Rainaldo Dasselgoak, Kaiser Barbarossaren kantzelari eta Koloniako Artzapezpikuak, Hiru Erregeen erlikiak ere Koloniara garraiarazi dituenean, denak prest dirudi Koloniak hiriburutza bikoitza, politiko zein erlijiosoa, sinbolizatzeko. Rainaldok, berak zerbitzatzen (eta hein batean gobernatzen) zuen Kaiserra Germanian egon arren, ezer agindu ezinik Erroman egon
|
dagoen
Aita Santuaren aurka, Inperio Sakratu Erromako Pontifizeagandik menpegabearen, Jainkoari zuzenean subordinatuaren ideia irozotzen zuen, h. d., gorputz politikoaren menpegabetasuna Elizatik, berriro Augusto Pontifize Maximoaren maneran!?; eta Inperioaren baitan bi erresumen bat izate hori agerrarazteko, Karlomagno inperatorea santu deklaratu eta aldareetara jaso du, eta Akisgramgo elizan haren kul... Honelakotsu uziei erantzuten die egungo katedral gotiko galantak:
|
|
|
Azkenez, aipatu beharra
|
dago
Aita Yves de la Brière jesuita, La, tteri aholkuak eman zizkiona, hala nola Aintzina> sortu edo mugimendu euskaltzalearen egitaraua idatzi orduko, ideia euskaltzaleak ez zirela doktrina katolikotik urruntzen egiaztatuz. La, ttek berak eskaturik ikuskatu zuen De la Brièrek egitamu euskaltzalea, frogatzen duena irakasle jesuitarengan zuen begirunea.
|
|
|
Horrela, familia ugariaren titulua jasotzen dute bi anai arreba edo gehiago, tutoretzapean, harreran edo zaintzan dauden aitarik eta amarik gabeko umezurtzak, tutorearekin, hartzailearekin edo zaintzailearekin bizi direnak, baina haien kargura ez daudenak, edo 18 urtetik gorako aitarik eta amarik gabeko hiru anai arreba edo gehiago edo bi, horietako bat ezgaitua bada, elkarrekin bizi eta mendekotasun ekonomikoa dutenak. Tutoretzapean, harreran edo zaintzan
|
dauden
aita amarik gabeko bi anai arreba edo gehiago ere jasotzen dituzte, tutorearekin edo hartzailearekin bizi badira. Ez da nahikoa parametro horiek betetzea.
|
|
|
Urrutizkinez bederen ez nago zuetarik urrun. Ongi
|
dago
aita?
|
|
2008
|
|
|
Adin txikikoen eskubidea bermatu nahi du dibortzio legeak. Horregatik, etxebizitza amaren esku uzten da seme alaben onerako, honek etxebizitza duina izan dezan, baina ez da kontuan hartzen haurrak urtean gutxi gorabehera 126 egun pasatzen dituela bisita erregimena duen aitarekin, eta aitak ez badu bizileku duinik, haurrak ez dauka non
|
egon
aitarekin. Nora eraman seme alabak, campingera?
|
|
|
Olinpikoa ez dakit, baina artzaina, behintzat. Ni kanpoan
|
nagoenean
aita amak, ahizpak, nebak zaintzen dizkidate ardiak… Haiek gabe ez dago ardirik.
|
|
|
–Etxean al
|
dago
aita. Eta Beñardo?
|
|
|
Beste mila lehen amodio ere izan direla eta badirela, norberak bizi izan duen lehen amodioaren aurretik, baina ez dugula ikasten. Nik ere bizi izan nuen neurea, baina hara non
|
gauden
aita eta biok, zuk ere jakin baituzu noizbait aita eta biok ez garela ongi konpontzen azken bolada honetan, hiru mailako eskailera erabili zuen azkenean, esan nahi zuena esateko.
|
|
|
Mendian
|
zeuden
aita, Nazario, Ismael eta Beñardo, mutilek hamabi, hamaika eta hamar urte zituzten, hurrenez hurren?, laurak igitaia eskuan hartuta, garoa ebakitzen eta gurdia kargatzen, Beñardok bere ohiko osteratxoa egin zuenean irudimenak burura ekartzen zizkiòn piku haietako baterantz: esan nahi baita Beñardok lanari utzi eta zerua zeharkatzen ari zirèn paseko uso batzuei begira jarri zela.
|
|
|
Holaxe jarraitu zuen denak harik eta, hileta ondorengo egunean, hirurak aldera arratsalde gordin, lainotsu, izoztu batean, une batez atarian
|
nengoela
aitaganako gogoeta goibelez beterik, kamioan barrena poliki poliki zetorren norbait ikusi nuen arte. Itsua zen zalantzarik gabe, makila batekin txapaka txapaka jotzen baitzuen aurreko lurra, eta bisera berde handi bat zeraman begiak eta sudurra gordetzen zizkiona; txalkortua zegoen, adinagatik edo ahuldadeagatik, eta marinel kapa zahar handi, zarpailtsu bat zeraman soinean, txanoduna, erabat desitxuratzen zuena.
|
|
|
(Amatxo), non
|
dago
aita?
|
|
|
Hori guztia, etxe nagusitik erabat banatua dago eta bere sarrera propioa du industria itxurako altzairuzko atean barrena. Irrikatan
|
nago
aita eta ama non egiten diren ikusteko.
|
|
|
20.000 pta. jarri zituen (ordurako bazen zerbait). Aita Leteren jarrera honek badu interesik, zeren erakusten baitu orduan Gipuzkoan egiten ari zen guz tiaren parean, ez
|
zegoela
Aita Nagusi hura Bizkaia ahantzita ibiltzeko (jakina da Euskal Herri osoa hartu ohi zuela aintzakotzat bere proiektuetan). Gogoratu behar da, gainera, Aita Lete bera euskalkiz bizkaitarra zela.
|
|
|
Iraganeko tradizio luzearen poderioz joera honetatik salbuetsirik
|
daude
aita santuen eta errege erreginen izenak, bai eta behialako saindu, autore eta pertsonaienak ere (gazt. San> Tomás> Moro> edo Julio> Verne, eusk. On> Kixote...) > horietako batzuetan sarritan gurean gehiegikeriak gertatu arren18 Inoiz geografi izen zaharra antzinako errealitatea adierazteko bereizi da (Antzinako
|
|
|
egiazko euskaldunen ahotan bizi zen Euskal? Herria izenaren lekuan Euzkadihogei asmatu eta lehenetsi zuen, euskararen numerazio sistema aldatzen saiatu zen (ren ordez berramar eta halakoak sortuz), eta oker euskaratuta ei
|
zegoen
Aita. Gurea bere gogora eta modu ulertezinez moldatu zuen («Geure Atta Goikua: zeure ixena donetsi bedi; zeure ala belkigu...») 136 Hola segurta daiteke, Arana Goirik nahi zuen bezalako 320 kongresistatik gorako biltzar batek askoz okerrago ordezkatuko zuela euskaltzaleen komunitatea (berau edozein zentzutan ulertuta ere:
|
|
|
ABEL. Lurjota
|
zagok
aita.
|
|
|
GERMAN. Nola
|
daude
aita???
|
|
|
KANDIDO. Bai. Hunkituta
|
zegoen
aita. Baina ederki eutsi die malkoei.
|
|
|
Saio aurretik berbetan egon ginen: bat sukarrarekin zegoen, beste bat bezperan larrialdietara joanda sudurreko odoljario baten ondorioz, sukarrarekin
|
zegoenaren
aita kartzelatik irten berria da, beste baten aita gutxitan joaten da alaba entzutera txapelketako saioetara (bertsolaria bada ere), bestea arazo hormonalak konpondu ezinik dabil...
|
|
|
Beste mila lehen amodio ere izan direla eta badirela, norberak bizi izan duen lehen amodioaren aurretik, baina ez dugula ikasten. Nik ere bizi izan nuen neurea, baina hara non
|
gauden
aita eta biok... zuk ere jakin baituzu noizbait aita eta biok ez garela ongi konpontzen azken bolada honetan –hiru mailako eskailera erabili zuen azkenean, esan nahi zuena esateko.
|
|
|
–Etxean al
|
dago
aita. Eta Beñardo?
|
|
|
Mendian
|
zeuden
aita, Nazario, Ismael eta Beñardo –mutilek hamabi, hamaika eta hamar urte zituzten, hurrenez hurren–, laurak igitaia eskuan hartuta, garoa ebakitzen eta gurdia kargatzen, Beñardok bere ohiko osteratxoa egin zuenean irudimenak burura ekartzen zizkiòn piku haietako baterantz: esan nahi baita Beñardok lanari utzi eta zerua zeharkatzen ari zirèn paseko uso batzuei begira jarri zela.
|
|
|
Ia benetan gure belaunaldikoak gai garen beste eredu bat sortzeko. Ia zein ondorio duen egun osoan etxetik kanpo ez
|
dagoen
aita baten presentziak. Ardura hori hartu nahi dut.
|
|
|
Eta, hala ere, besarkatzea nahi nuke, Barrutiaren besoetan goxo gorde, orain erietxean
|
dagoen
aita urruti dudala.
|
|
|
Hortxe
|
dago
aita izan zitekeen gaixoa, erkindurik, begietan izua, so, erantzunen bat espera.
|
|
|
Aita etxean sartzen da eta alaba besoetan aupaturik, besarkatu egiten du estu estu. Hasieran Rosa oso pozik
|
dago
aitaren jarrerarekin, barre egiten du, txalotxoak jotzen ditu, baina aitaren besarkada kementsuegia baita, neska koskorra laster itotzen hasten da estualdiarekin, ezin du arnasarik hartu.
|
|
|
Ez da erraza gogoari goian eustea. Sarri askotan, zain
|
dagoen
aita edo amaren gogo bihotzak, biak eskutik helduta, errusiar mendi bateko bagoi batera igotzen dira, eta hantxe geratzen dira, bagoitik jaitsi ezinik. Orain gora eta gero behera, ziztu bizian.
|
|
2009
|
|
|
zinemagile ezagunaren aita da. Artaxoarrak zituen gurasoak, hor
|
daude
aita ama, bata bestearen ondoan lurperatuta. Noizean behin agertzen omen da Erice Artaxoako hilerrira.
|
|
|
Lanean jarraitzen baduzu badirudi ez zarela ama ona. Eta non
|
dago
aitaren papera, aita dagoen kasuetan. Bateragarritasunaz ari garenean erantzukizun partekatuaz hitz egin genuke, baina gaur egunean bateragarritasun hitzak amaren lana eta haurrarekiko ardura bakarrik hartzen du, ez gizonena.
|
|
|
Non
|
dago
aita non dago ama non parrokoan zentzune, amodioak amodioa dau beti bere lagune.
|
|
|
Azcarayren esanetan, umeek, nagusien moduan, denbora behar dute dolua egiteko eta kaltegarria da euren bizitzetan pertsona berri bat bat batean sartzea. Haurren barnean beti
|
dago
aita eta ama elkarrekin zeuden egoera horretara itzultzeko desio sakona, eta denbora behar dute ohitzeko.
|
|
|
Zalea ez zen arren, gustura jarraitu zituen norgehiagokaren hamar minutu, zerbeza bat edaten zuen bitartean. Tarteka, beren seme alabekin
|
zeuden
aitei erreparatu zien, batek futbolinera jokatzen zuen bi alabatxorekin. Bere burua horrelako egoera batean irudikatu nahian.
|
|
|
Amak kendu badio titulu hori, ez dago atzera bueltarik. Dena den, lasaiago
|
dago
aita eta amarekin bakarrik.
|
|
|
Gero, Regina enerako bidean. Adak oinez itzultzea eskatu zion, giharrak askatu nahi zituela eta?, Maria Bibianak ederki abisatu zion zeinen bere onetik atereak
|
zeuden
aita eta Teofilo Maria.
|
|
|
Kalonjeak ez baitzion errusiar egileari aitzindaritza hura barkatzen, Eliza ortodoxoak eskomikatu izana barkatzen ez zion bezala? zeren, Eliza ortodoxoak eskomikatu bazuen, Eliza ortodoxoa baino ortodoxoagoa zèn Erromako Elizak berdin jokatuko baitzuen Tolstoirekin, hartarako aukera izan balu, ziur
|
zegoen
aita kalonjea. Nazariok eta Reginak ez al zioten, gainera, seme alaben irakurketak zaintzeko ardura berari eman?. Zure kargu geratzen dira neska mutilek egin beharreko irakurketak, don Anizeto?
|
|
|
Teofilo Mariak, izan ere, bazuen joeratxo hura, aitagandik bereizten zuena eta une berezi batzuetan bere burua errazago engainatzera eramaten zuena? ...rtzeko beste modu batera eraman zutenak, hitzen eta errituen indarrean oinarrituagoa fedearen beraren indarrean baino, bai baina ez, ez baina bai; une hartan eta kontrastean, ordea, Teofilo Mariaren fedea baiezko sutsuan kokatuta zegoen, eta fedeak ematen zion orduantxe indarra; esan nahi baita bazirudiela, aita semeen betarteei astiro eta arretaz erreparatuz gero, semea baino ahulago eta makalago
|
zegoela
aita, psikea ere, zuzen horizontal beti berdin bat izan beharrean, kurba gorabeheratsu bat delako, bere erritmoekin eta bere maximo eta minimoekin: aita, beraz, kurbaren minimoan sartuta zegoen, eta hura zen guztia; minimo hura ez zen, baina, aita blokeatzeko ez isilarazteko adinakoa, itxura batean, zeren, bere papera bereganaturik, ez al zen, bada, aitatasunaren lekua semearen lekuen eta ez lekuen estalgarri??, aurpegia semearengana erabakitasun handiz itzuli eta halaxe esan baitzion, irmo eta fermu:
|
|
|
Regina enean, izan ere, seme alabak ziren, ume umetatik, ongi baino hobeto zaindu beharreko altxorra, haiek orbetarren etorkizuna, haiek etxe hartako poza eta alaitasuna? hori noiznahi nabari zitekeen, 1918ko udazkeneko igande arratsalde euritsu hartako bazkalondoan, adibidez, anai arreba guztiak egongelan zeudela. Adak, gazteenak, zazpi urte zituen, eta Teofilo Mariak hamabi?, nor bere marrazkia egiten, aita egunkariak irakurtzen ari zen bitartean, hantxe
|
zegoen
aita kalonjea ere, etxeko jaunaren aldamenean, eginbehar bertsuan, antza, nahiz eta bere ahalegin hartan lotan gelditu zen, eta ama eta izeba Ernestina puntu egiten.
|
|
|
Ama hil baino aste batzuk lehenago zaratak entzuten hasi zirela Soraren gela barruan. Phineasek gogoratzen du itxita zegoela gelako atea, ia beti bezala, eta ospitalean
|
zegoela
aita. Gogoratzen du kolpe batez ireki zuela Sorak logelako atea gero, zarata handiarekin hori ere, eta korrika sartu zela sukaldera.
|
|
|
Phineasek gogoratzen du ospitalean
|
zegoela
aita, eta Sora logelara sartu zela berriro eta denbora asko egon zela gero irten gabe. Gogoratzen du aste batzuk geroago hil zela ama.
|
|
|
Aita atearen kontra hitz egiten hasi eta gutxitan erantzuten zion Sorak, gogoratzen du Phineasek, eta gutxiagotan ateratzen zen gelatik. Phineasek gogoratzen du oso nekatuta
|
zegoela
aita, ama gaixorik zegoelako eta ez zekielako alabarekin zer egin.
|
|
|
MILENA. Zure erruz jota
|
daude
aita eta ama.
|
|
|
IKERNE. Ez esan txorakeriarik. Zu ondo
|
zaude
aitarenean, eta ikusiko duzu, etorkizunean gora egingo duzu.
|
|
|
Behin baino gehiagotan aurkitu zuen aita kalonjeak berak iritzi hura, hemengo edo hango literatur aldizkarietan, hain zen munduan zehar ezaguna Tolstoi eta hain zen nabarmena hari buruzko berriek hartzen zutèn protagonismoa. Kalonjeak ez baitzion errusiar egileari aitzindaritza hura barkatzen, Eliza ortodoxoak eskomikatu izana barkatzen ez zion bezala... zeren, Eliza ortodoxoak eskomikatu bazuen, Eliza ortodoxoa baino ortodoxoagoa zèn Erromako Elizak berdin jokatuko baitzuen Tolstoirekin, hartarako aukera izan balu, ziur
|
zegoen
aita kalonjea. Nazariok eta Reginak ez al zioten, gainera, seme alaben irakurketak zaintzeko ardura berari eman –" Zure kargu geratzen dira neska mutilek egin beharreko irakurketak, don Anizeto... baita ikusi beharreko pelikulak ere, bide batez" –, estu bete beharreko eginkizuna, lasaikeriak bazter utzita?
|
|
|
Gero, Regina enerako bidean –Adak oinez itzultzea eskatu zion, giharrak askatu nahi zituela eta–, Maria Bibianak ederki abisatu zion zeinen bere onetik atereak
|
zeuden
aita eta Teofilo Maria.
|
|
|
...rtzeko beste modu batera eraman zutenak, hitzen eta errituen indarrean oinarrituagoa fedearen beraren indarrean baino, bai baina ez, ez baina bai; une hartan eta kontrastean, ordea, Teofilo Mariaren fedea baiezko sutsuan kokatuta zegoen, eta fedeak ematen zion orduantxe indarra; esan nahi baita bazirudiela, aita semeen betarteei astiro eta arretaz erreparatuz gero, semea baino ahulago eta makalago
|
zegoela
aita, psikea ere, zuzen horizontal beti berdin bat izan beharrean, kurba gorabeheratsu bat delako, bere erritmoekin eta bere maximo eta minimoekin: aita, beraz, kurbaren minimoan sartuta zegoen, eta hura zen guztia; minimo hura ez zen, baina, aita blokeatzeko ez isilarazteko adinakoa, itxura batean, zeren, bere papera bereganaturik –ez al zen, bada, aitatasunaren lekua semearen lekuen eta ez lekuen estalgarri? –, aurpegia semearengana erabakitasun handiz itzuli eta halaxe esan baitzion, irmo eta fermu:
|