|
2000
|
|
|
Nortasun etnikotzat honako hau
|
hartu
ohi da: osagai kultural komunen eta jatorrizein izaera komunaren oroimen historikoaren existentzian oinarritutako talde nortasuna.Hau da, nortasun etnikoa gizarteko praktiken multzo propio batzuen presentzian (hizkuntza, ohiturak, bizimodua eta abar) oinarritzen da.
|
|
|
Hirugarren atalean Euskal Herrian komunikazio esparru propioa garatzekokontuan
|
hartu
beharreko eremu bi aztertu dituzte Patxi Azpillagak eta Juan CarlosMiguelek: marko legala batetik, eta egitura enpresariala bestetik.
|
|
|
Behin egunkarietako ale guztiak eta ETB1 zeinETB2ko emanaldi guztien grabazioa eskuetan genituela, bakoitzaren eduki analisiariekin zitzaion, horretarako diseinatutako fitxa batean oinarrituz. Egunkarien kasuan, artikulu guzti guztiak
|
hartu
genituen kontuan (hamar milatik gora), eta bakoitzarenpisua ponderatu ondoren (Budd eskala baten bitartez), hauexek neurtu genituen: gai, gertaera eta pertsonaien izaera, jatorria, Euskal Herriarekin zuten lotura edo eragina, hizkuntza eta bestelako datu batzuk.
|
|
|
Honelakoetan gertatu ohi den legez, honaino ekarri gaituen lanean artikuluak sinatzendituztenek baino jende gehiagok
|
hartu
dute parte. Horiei gure esker beroenak emanbeharrean gaude.
|
|
|
Datu horiek 1991n zazpi herrialdeetan burututako Soziolinguistika Inkestatik
|
hartu
ditugu (ikusEUSKO JAURLARITZA, NAFARROAKO FORU GOBERNUA, EUSKAL KULTUR ERAKUNDEA: Euskararen jarraipena. Gasteiz:
|
|
|
Prentsaren azterketarako Euskal Herrian argitaratzen diren egunkariak zein Euskal Herrirakoedizio berezitua dutenak
|
hartu
ziren kontuan. Lehenengoak honako hauek dira:
|
|
|
Telebistaren kontsumorako joera orokorrak aztertuko ditugu lehenengo; eta, gero, kanal bakoitzak eskuratzen duen audientziaren zatian zentratuko gara. Datu horiekirakurtzean, Euskal Herri penintsularra bere osotasunean
|
hartu
dugu lehenengo; eta, gero, herrialdekako irakurketa egin dugu. Azkenik, liburu honen 4 atalean EuskalTelebistaren albistegien eduki azterketa burutu dugunez, ETBren audientziarenosaketari buruzko zirriborroa egin dugu.
|
|
|
Euskaraz, gaztelaniaz (ditugun audientzia ikerketetan frantsesez ari direnbatzuk ere kontuan
|
hartu
ditugu) edo bietara ari direnak aurki daitezke geureartean.
|
|
|
Ikerketa honetan batetik Hego Euskal Herrian ikus daitezkeen estatu mailakobost kateak, publikoak eta pribatuak, eta bestetik Euskal Herria bera emisio esparrumodura dutenak (ETB1 eta ETB2) eta lokalak (zazpi guztira) ere
|
hartu
ditugu kontuan.
|
|
|
Egunkariak, irrati emandegiak eta telebista kateak dira aztergai ditugun hedabideak, eta hiruren kasuan Hego Euskal Herriko populazioa
|
hartu
dugu erreferentzia modura, beti ere, hamalau urtetik gorako gizon emakumeen portaera mediatikoa jorratuz.
|
|
|
Eguneroko prentsa idatziak Hego Euskal Herrian duen presentzia eta betetzen duenzereginean sakontzeko, interesgarria da, besteak beste, norainoko penetrazioa, salmenta kopurua eta, gainera, zenbateko eta zelako audientzia eskuratzen duen jakitea.Kontuan
|
hartu
beharreko horien inguruan arituko gara ondoko lerroetan.
|
|
|
Tokian tokikoaz, mugaz gaindikoaz etaEuropaz azaltzen den interes berri hori, 1992 urteko gertakizun batzuen elkarketakazal ditzake: Frantziako eskualdeetako bigarren hauteskundeek, 1992ko martxoan, garrantzi berria
|
hartu
zuten, Europak eta eredu federalistek gero eta gehiago markatzenduten paisaia politikoan, subiranotasunaren printzipioan oinarrituta. Hain zuzen, estatufrantsesak, Errepublikaren eskualdeko administrazioari dagokion orientazioari buruzko1992ko otsailaren 6ko legearen bitartez, tokiko eta eskualdeko taldeei eta beraienelkarteei askatasun handiagoa onartu berri zien, kanpoko elkarteekiko akordioakegiteko.
|
|
|
argitalpenerako kronika bat idazteaz arduratu zen. 1996ko irailaz geroztik, Donostiakozuzendaritzak Ipar Euskal Herriari buruzko informazioa jaso zezakeen irakurleria zabaltzea erabaki zuen.Ordutik aurrera, bere kolaboratzaile honek egunkariaren atal orokorretan idatzi zuen, eta Baionako bestekazetari batek
|
hartu
zuen bere gain. Irun frontiere, argitalpenaren kronika.21Tokiko irratietako zuzendariak (ordukoak), Jean Pierre FARKASek dio batzuetan RadioFranceren deszentralizazioa porrot bat dela, batez ere benetako bultzada girondinoaren eta ohiturajakobino sendoaren arteko kontraesanetik sortzen diren etengabeko tentsioengatik.
|
|
|
Hiruren kasuan, egunkarietan bertan emaniko datuaksartu ditugu taulan.Informazio orokorrekoak diren egunkariak bakarrik aipatu ditugu, nahiz eta hauetariko bestelakobatzuek salmenta handiak lortu gure artean, esaterako, MARCA izeneko kirol kazeta.OJDren datuak izan ezean, ARMENTIA et al ek Kazetaritzaren hasi masiak izeneko liburuan (UPV, 2000) emaniko datuak erabili ditugu GARAren kasuan eta baita ere DEIArenean ere. ELPERIODICO DE ALAVAri dagokionez, berek luzatutako datuak
|
hartu
ditugu.5Egunkari honek gainera, azpi edizioak ere baditu, esaterako, Bizkaian Ibarrezkerra edo Uribe kostahartzen dutenak. Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina de Justificacion de la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo berean kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak hartu ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko.
|
|
|
ELPERIODICO DE ALAVAri dagokionez, berek luzatutako datuak hartu ditugu.5Egunkari honek gainera, azpi edizioak ere baditu, esaterako, Bizkaian Ibarrezkerra edo Uribe kostahartzen dutenak. Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina de Justificacion de la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo berean kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak
|
hartu
ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko. Beraz, OJDren kontrolpean ez dauden kazeten kopuruak, enpresan bertan jasoak dira edo beste iturri bibliografikoetatik hartutakoak dira.Kopuru hauek kalkulatzerakoan egunkari desberdinen audientziak eta berauen arteko duplikazioakere hartu dira kontuan.9Atal honetan Hego Euskal Herria dugunez erreferentziatzat, eta Ipar Euskal Herrirako audientzia ikerketa propiorik ez dagoenez, CIESen datuetan oinarritzen gara.
|
|
|
Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina de Justificacion de la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo berean kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak hartu ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko. Beraz, OJDren kontrolpean ez dauden kazeten kopuruak, enpresan bertan jasoak dira edo beste iturri bibliografikoetatik hartutakoak dira.Kopuru hauek kalkulatzerakoan egunkari desberdinen audientziak eta berauen arteko duplikazioakere
|
hartu
dira kontuan.9Atal honetan Hego Euskal Herria dugunez erreferentziatzat, eta Ipar Euskal Herrirako audientzia ikerketa propiorik ez dagoenez, CIESen datuetan oinarritzen gara. Ipar Euskal Herriari buruzkoinformazio gehiago, 2 atalean dator.10CIESen 1999ko lehen olatua hartu dugu kontuan, eta bertan eskaintzen den irakurlearenbatezbesteko profila eraiki dugu, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoko datuak erabiliz.11Metodologia desberdina erabiltzen duten ikerketetan gertatzen den bezala, Sofres AMren etaCIESen datuak ez datoz erabat ados.
|
|
|
Beraz, OJDren kontrolpean ez dauden kazeten kopuruak, enpresan bertan jasoak dira edo beste iturri bibliografikoetatik hartutakoak dira.Kopuru hauek kalkulatzerakoan egunkari desberdinen audientziak eta berauen arteko duplikazioakere hartu dira kontuan.9Atal honetan Hego Euskal Herria dugunez erreferentziatzat, eta Ipar Euskal Herrirako audientzia ikerketa propiorik ez dagoenez, CIESen datuetan oinarritzen gara. Ipar Euskal Herriari buruzkoinformazio gehiago, 2 atalean dator.10CIESen 1999ko lehen olatua
|
hartu
dugu kontuan, eta bertan eskaintzen den irakurlearenbatezbesteko profila eraiki dugu, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoko datuak erabiliz.11Metodologia desberdina erabiltzen duten ikerketetan gertatzen den bezala, Sofres AMren etaCIESen datuak ez datoz erabat ados. Gure kasuan, gainera, denbora epe desberdinak hartzen dutelako, CIESek 14 urtetik gorakoak eta Sofres AMek 4tik gorakoak hartzen ditugulako kontuan; eta, Sofres AMridagokionez, Euskal Autonomia Erkidegoko emaitzak bakarrik izan ditugulako eskura.
|
|
|
Kanpotiko ekoizpenari erreparatuta (bai osorik ematen dena bai berton berrekoizten dena, hots,, nahasketatzat?
|
hartu
duguna), beste datu esanguratsu bat ageri zaigu: Espainian ekoitzitako produktuen presentzia ezberdina kanal bietan.
|
|
|
Artikulu batek Estatu Espainiarosoan eragina duen gertaera bat aipatzen badu (esaterako, Madrilgo Gobernuaren Ministro kontseiluakhartutako erabaki bat) baina Euskal Herria era espezifikoan aipatzen ez badu, orduan. Espainiarekin soilikzerikusia duen artikulutzat?
|
hartu
dugu.
|
|
|
Mamen Peiro ren sailkapenean, eta emisio esparruari dagokionez, Estatu osora zabaltzen direntelebista kanalak eta kanal autonomikoak
|
hartu
dira kontuan. Tipologia bera Baskongadetara aplikatuz, nagusitasuna helburu (Tele, ETB2, TVE eta Antena) dutenez gain, ETB1 eta TVE koka ditzakegu, bigarren kanal?
|
|
|
3 Euskal Herrian argitaratzen ez diren egunkariak (EL MUNDO DEL PAIS VASCO, EL PAIS DELPAIS VASCO eta SUD OUEST) kanpoan utzi izanaren arrazoia honakoa da: egunkari hauetan, esanbezala, Euskal Herriarekin zerikusia duten artikuluak soilik
|
hartu
ditugu kontuan. Beraz, egunkarihauetako datuen irakurketak ondorio okerrak emango lizkiguke analisi honetan.
|
|
|
Azkenik, Espainiari soilik dagozkien artikuluei erreparatuz gero (hots, EuskalHerriarekin zerikusi zuzenik3 ez duten artikuluez ari gara), erreferentzia eremu horrenpresentzia eguraldiari eta trafikoari buruzko artikuluetan handitzen da bereziki, eta baiekonomia gaietan ere, neurri txikiago batean. Eguraldiari eta trafikoari buruzko albisteei dagokienez, kontuan
|
hartu
behar dira ez soilik iragarpenak (beren mapen bitartezerreferentzia eremuak oso zehazki birsortzen dituztenak, liburu honen 5 ataleanaztertzen dugun bezalaxe), eguraldiak zein trafikoak eragindako kalte, ondorio etaabarri buruzkoak ere baizik (uholdeak, istripuak, e.a.).
|
|
|
Horretarako berriro joko dugu, lehenik, egunkari guztien azterketara, geroago egunkariak banan banan ikusteko. Adierazle gisahonako ezaugarri hau
|
hartu
dugu: Euskal Herriarekin zerikusia duten albisteen arteanzein eremu hartzen den erreferentziatzat, gaien arabera (beraz kanpoan utzi ditugu, alde batetik, iritzi artikuluak, eta, bestetik, Euskal Herriarekin zerikusirik ez dutenalbisteak); bestalde, Euskal Herritik kanpo argitaratzen diren egunkariak ere. ELMUNDO DEL PAIS VASCO, EL PAIS DEL PAIS VASCO eta SUD OUEST, barnean hartu ditugu.
|
|
|
Adierazle gisahonako ezaugarri hau hartu dugu: Euskal Herriarekin zerikusia duten albisteen arteanzein eremu hartzen den erreferentziatzat, gaien arabera (beraz kanpoan utzi ditugu, alde batetik, iritzi artikuluak, eta, bestetik, Euskal Herriarekin zerikusirik ez dutenalbisteak); bestalde, Euskal Herritik kanpo argitaratzen diren egunkariak ere. ELMUNDO DEL PAIS VASCO, EL PAIS DEL PAIS VASCO eta SUD OUEST, barnean
|
hartu
ditugu.
|
|
|
7 Eraiki dugun sailkapenean, EITBren emisioan lekurik ez zuten ohiko tipologiak alde batera utziditugu, eta aldi berean, gure ikerketan oinarrizko datuak eskaintzeko baliogarriak izan zitezkeen batzuksartu. Hauek dira kontuan
|
hartu
ditugun programa generoak: Albistegiak, Haur eta Gazteentzakoprogramazioa, Kirolak, Erreportajeak, Magazinak, Euskal Kultura Tradizionala, Fikzioa, Lehiaketak, Erlijiozkoak, Euskara, Umorea, Musika eta Karetak/ Kanalaren Identifikagarriak.
|
|
|
Bestalde, neurketa honetarako telebista kanal bakoitzaren benetako emanaldia
|
hartu
dugu kontuan.Horretarako, aste konposatu bateko emanaldi osoa grabatu eta aztertu dugu. Errepikapenak ere kontuanhartzen dira, beraz.
|
|
|
euskarazkoak denakdira berton sortuak; gaztelaniazkoak, ordea, lehenago, nahasketatzat?
|
hartu
ditugunerakoak dira gehienbat: Euskal Herrian sortuak izan arren, beren lehengai nagusiaEspainiako produktuak dira (esaterako, Lo que faltaba saioa).
|
|
|
Zerrenda honetatik at utzi ditugu kirolari buruzko albistegi berezituak, generokako sailkapenetan kirolen atalean sartuta baitaude. Kontuan
|
hartu
ditugu, ordea, albistegi orokorretan kirolari eskainitako tarteak, nahiz eta batzuetan bestelako albisteetatikaparte ematen ziren (tartean iragarkiak sartuta). Era berean, albistegi orokorretan izaerabereziz agertzen ziren bestelako tarteak (burtsari zein eguraldiari buruzko berriak) albistegi horien barnean daude sartuta.
|
|
|
Albistegien azterketarako saio guztiak ez ditugu kontuan
|
hartu
, eta egunerokoalbistegi orokorretan eta bertan hedatzen diren saioak beren artean orekatzen dira, herrialde baten edo beste baten agerpenaren aldeko joerarik sortu gabe. Horrela, badakigu ezen bizkaitarra Bizkaiko albisteak jasotzen ari den bitartean, arabarra Arabakoakjasotzen ari dela.
|
|
|
Kuotak: emisio denboraren erdia europar jatorriko ikus entzunezko programekin osatu behar da, betiere informatiboak, kirol erretransmisioak, lehiaketak, publizitatea eta teletestua aintzat
|
hartu
gabe; gainera, horietako erdiak jatorrizEspainiar Estatuko hizkuntzaren batean egindakoak izan behar dira, eta %10ekoizle independenteena eta azken bost urteetan egindakoa; halaber, behartuegiten dira telebistak beren diru sarreren %5 film eta telebistarako pelikulaeuroparren produkzioan inbertitzera.
|
|
|
Irratiari dagokionean, Espainiar Estatuko irratigintzaren funtsezko ezaugarria, Europako beste lurraldeekiko berezitua egiten duena hain zuzen ere, bertan ekimenpribatuak hasiera hasieratik bete duen zeregin garrantzitsua izan da. Zentzu honetanoso atzera jo behar da denboran, bai eta lege multzo zabala aintzat
|
hartu
ere, gauregungo irratiaren egitura eta horren araupetzea ulertzeko58 Ez da hau horretarakolekua eta, hortaz, arau garaikide garrantzitsuenak aipatuko ditugu bakarrik.
|
|
|
Horien guztien zehaztapena etaemakida prozesuen ezaugarriak Soinuzko Irrati difusioaren gaineko zenbait PlangintzaTekniko eta horien ondorioz zabaldutako frekuentziak esleitzeko Deialdi Publikoenbidez finkatzen joan dira60 Horrez gain, Irrati Lokalak araupetzen dituzten Legeaketa, azkenik, bereziki, Irrati Digitalen Araudia eta Plan Teknikoa dira Estatu mailanirratia antolatzen duten funtsezko legeak. Horien ondoan, telebistaren kasuan bezala, araudi autonomikoak ere aintzat
|
hartu
beharrekoak izango dira61.
|
|
|
Alde honetatik, kontuan
|
hartu
beharreko lehen Plangintza Teknikoak Irrati telebistaren Estatutu Legearen aurretikoak dira, 1978 eta 1979koak hain zuzen ere62.Horien bidez, FMko hirurehunetik gora frekuentzia esleitu zituen Gobernu zentralakberak, 80ko hamarkadaren hasieran. Plangintza horiek bultzatzea oso garrantzitsuaizan zen zeren horren bidez lehen itxura eman baitzitzaion gaur egun Estatuan ezagutzen dugun irratiaren egiturari, Estatu mailako sare pribatu gutxi batzuk menderatutakoari alegia.
|
|
|
Kontuan
|
hartu
, halaber, Europako beste lurraldeetan ez bezala, irratigintzaren antolamenduanUhin Ertainetako emisio moduak duen pisua eta garrantzia, nahiz eta garapen garaikidea, funtsean, FMrenbidez gertatu den. Emisio banda horien finkapena, baita Uhin Luzeena ere, zeina RNEri egokituzitzaion esklusiban?, urriaren 27ko 2648/ 1978 Dekretuaren bidez egin zen, eta Estatu mailako hirufrekuentzia zehaztu ziren bertan Uhin Ertainetan eskuragarri.
|
|
|
Balizko Euskal Herriko komunikazio eremua enpresa aldetik aztertzean, industriaezberdinen dinamika espazial berezituak
|
hartu
behar dira aintzat, baina baita, berriroere, Ipar eta Hego Euskal Herrien arteko banaketa Frantziar eta Espainiar Estatuenartean. Prentsan, merkatuaren zatiketa territoriala handia izan da, bai Frantziar Estatuan zein, bereziki, Espainiarrean.
|
|
|
DiarioVasco eta El Correo. Enpresa hauek ez dira, gainera, El Correo taldearekin alderatuta, hedapen multimediatikoa edota territoriala garatzeko gai izan, edo ez dute bide horibehar adinako indarrarekin
|
hartu
, oraindik behintzat. Frantziar Estatuan ezberdina daegoera, bertako enpresa esanguratsurik ez baitago Ipar Euskal Herrian.
|
|
|
Halaber, kontuan
|
hartu
beharreko beste faktorea, araupetze prozesu horretan guztian gertatu direninteresen arteko gatazkak dira, zeinen ondorioz, irratigintzaren bilakaera, praktikan, oso kontradiktorioaizan den, batzuetan legedia zuzen jarraituz baina bestetan horri muzin eginez. (MARTI, J.M., BONET, M., 2000:
|
|
|
frekuentzien finkapena, kable bidezko irrati eta telebistei ezarritako betebeharrak, publizitate kopuruakirrati eta telebista publikoetan, Frantziar Estatuko filmen eta telebista produkzioen emisioa, telebista kanalen ekarpena produkzioaren finantzaketan, emisioen gaineko zehaztasun teknikoak,... Aholkularitza hauek funtsezkoak zaizkie Gobernuari zein Parlamentuari, edozein erabaki
|
hartu
edota legeak etaarauak garatzeko.
|
|
|
Oro har, parlamentuen txosten bat aurkezteko konpromisoa
|
hartu
du CSAk, urtebeteko epean, non herritarrentzako hurbiltasunezko telebistak garatzekoaukerak aztertuko diren.
|
|
|
Espainiar Estatuan, egituraketa politiko administratiboaren bilakaerari jarraituz, bestelako garrantzia du deszentralizazioak irrati/ telebistaren antolamenduan. Hainzuzen ere, irrati/ telebistaren arauketa aztertzean, lau aginte edo lege maila
|
hartu
behardira aintzat (Moragas, Garitaonaindia, Lopez, 1999: 144):
|
|
|
Ikerketarako datu bilketa egin genuenean, Deia egunkari bilbotarrak behekoeguraldi mapak erakusten zituen modu nabarmenean: bat Euskal Herrikoa, EuskalHerria bere osotasunean erakusten zuena eta, bestea, Espaniakoa, estatuko autonomia erkidego guztiak erakusten zituena (azken horretan, kontuan
|
hartu
, Iparraldeak ezzeukan lekurik) 14.
|
|
|
Ideiak elkarren eragile dira, batek besteazehazten du. Ezin dira ez ideiak ezta errepresentazioak ere, berez, zerbait isolatu etalotugabetzat
|
hartu
; aitzitik, osotasun sistematiko baten partaidetzat hartu behar dira, parte bat bestean bermatzen baita1 2.
|
|
|
Ideiak elkarren eragile dira, batek besteazehazten du. Ezin dira ez ideiak ezta errepresentazioak ere, berez, zerbait isolatu etalotugabetzat hartu; aitzitik, osotasun sistematiko baten partaidetzat
|
hartu
behar dira, parte bat bestean bermatzen baita1 2.
|
|
|
Bigarren aurkezpen honek badu nolabaiteko erlaziorik aurreko mapan mundukozentro modura
|
hartu
den ekuatore ekonomikoarekin, nahiz eta kasu honetanzehaztasun handiagoz markatzen den garapen ekonomikoaren ikuspuntua. Kasuhonetan ere, mapan lurraldeek dituzten tamainak faltsuturik daude (Groenlandiaren kasua da aipagarriena).
|
|
|
Argumentuak
|
hartu
eta miatu, horixe da, gure ustez, filosofia praktikoa: praktikoaden filosofia.
|
|
|
Sintesiabilatzea da filosofia praktikoaren zeregina, gure ustez. Horregatik, erabiliko dugunmetodologia, gai bakoitzari lotzen zaizkion hainbat matrize
|
hartu
eta diskurtso bateratuan bilduko dituena izango da. Izan ere, burujabetasuna bezalako adar anizkuneko gai batean, UEUko Filosofia Sailaren funtzioa burujabetasuna lantzen dutenperspektiba interesgarrienak jaso eta koherentziaz janztea dela uste dugu.
|
|
|
estatu nazioenegitura modernoen baitan agertzen dituzten ereduak jorratu dituzte banan banan.Askotan nazioek estatu nazionaletara deserosotasuna, lehia, etsaigoa...? ekarridutelako (Euskal Herriaren kasua, adibidez, eredu mota horretakotzat
|
hartu
ohi da). Herritarren eta estatuaren arteko harremanetan islatzen den deserosotasuna, hainzuzen. Eta ondoren hainbat nazio askapenerako mugimendutan eta autodeterminaziorako aldarrikapenetan zertuko den deserosotasuna.
|
|
|
Izan ere, finkatutako estatuen buruhauste bihurtu bainolehen, finkatze horren aurretik izandako iraultza moderno ororen ideologiatzat hardaiteke kontzientzia nazionala. Interpretazioak interpretazio, ez dago modernitateafilosofikoki (ezta historikoki, ekonomikoki, artistikoki, eta abar ere) azaltzerik, nazionalismoak bete duen zeregin determinantea kontuan
|
hartu
gabe.
|
|
|
Hasiera batean behintzat, konstituzionalismoa kosmobisio desberdinak dituzten ikuspegi eta jarrerei erantzun bat emateko ahaleginaren baitan kokatzen da, betiere aniztasun hori prozesu eratzaile iraunkorraren oinarri gisa
|
hartu
denean.
|
|
|
Aipaturiko testu horiek, bada, konstituzioizena eraman arren, ez dira zuzenbidean, eta politikagintzan are gutxiago? konstituzionalismoaren ildokotzat
|
hartu
behar. Aitzitik, lehenengo Mundu Gerrarenondoren idatziriko zenbait konstituzioren antzera, estatuko egituraren berri ematendigute; baina ez dute balio, estatuaren aurrean giza eskubideen defentsa behar adinabermatu ahal izateko.
|
|
|
Lurralde desberdinetako ekonomiak elkarren artean gero eta menpekoagoakdiren gaur egungo munduan, merkantzia eta inbertsio fluxuak kapitalen trukearen%2 inguru baino ez direla estimatu da; gelditzen den %98 hori fluxu espekulatiboada. Horrela, gaur egungo ekonomia espekulatiboak bere menpean
|
hartu
du ekonomia erreala.
|
|
|
Ez genekien nolako interesak zeuden Internet en atzean. Orain arte izan direnizugarrizko gastuak, telekomunikazio azpiegituran gehienbat, gobernuek berengain
|
hartu
dituzte. Unibertsitateek ez dute batere ordaintzen eta beste erabiltzaileekordaintzen dutena, kostuaren zati bat besterik ez da.
|
|
|
Azken urteotan informazio teknologiek1 izugarrizko hedapena izan dute.Lehenago, konputagailuek lantokiak
|
hartu
zituzten. Gero, ordenagailu pertsonalaksortu ziren eta etxe gehienetan sartu ziren.
|
|
|
Ikerketa akademikoaren interes falta salatzearekin batera, egoera horren zergatia azalduko luketen bi argudio aurreratzen ditu egile horrek: batetik, eta soziologia politikoari dagokionez, gizarte nazional jakin bat aintzakotzat
|
hartu
izana.Kritika beste kontzeptu eta disziplina eremuetara zabal daiteke, ordea. Antzeko ibilbidea ezagutu dute berriki arte estatu kontzeptuak eta honen inguruan dauden bestehainbat kontzeptuk, zeren erabat aintzakotzat hartu edota ikerketatik at izan baitira, askotan aintzakotzat hartu izanagatik, hain zuzen ere?, antropologiaren eremuanbatik bat disziplinaren bilakaera izanik egoera honen errudun.
|
|
|
batetik, eta soziologia politikoari dagokionez, gizarte nazional jakin bat aintzakotzat hartu izana.Kritika beste kontzeptu eta disziplina eremuetara zabal daiteke, ordea. Antzeko ibilbidea ezagutu dute berriki arte estatu kontzeptuak eta honen inguruan dauden bestehainbat kontzeptuk, zeren erabat
|
aintzakotzat
hartu edota ikerketatik at izan baitira, askotan aintzakotzat hartu izanagatik, hain zuzen ere?, antropologiaren eremuanbatik bat disziplinaren bilakaera izanik egoera honen errudun. Alabaina, sozialki etapolitikoki sortu eta garatutako kontzeptuen aurrean gaude (Leca 1991), eta, hortaz, beste edozein kontzeptu eta antolaketa modu bezala, ikergai bilaka daitezke.
|
|
|
batetik, eta soziologia politikoari dagokionez, gizarte nazional jakin bat aintzakotzat hartu izana.Kritika beste kontzeptu eta disziplina eremuetara zabal daiteke, ordea. Antzeko ibilbidea ezagutu dute berriki arte estatu kontzeptuak eta honen inguruan dauden bestehainbat kontzeptuk, zeren erabat aintzakotzat hartu edota ikerketatik at izan baitira, askotan
|
aintzakotzat
hartu izanagatik, hain zuzen ere?, antropologiaren eremuanbatik bat disziplinaren bilakaera izanik egoera honen errudun. Alabaina, sozialki etapolitikoki sortu eta garatutako kontzeptuen aurrean gaude (Leca 1991), eta, hortaz, beste edozein kontzeptu eta antolaketa modu bezala, ikergai bilaka daitezke.
|
|
|
euskal nortasunaren10 berri ematea, eta batez ere, balekotasun eta berme ofizala ematea; azken finean, euskal nortasuna formalki aitortzea.Hego Euskal Herriko agiririk zaharrenak, Espainiar Errepublikaren garaian 1936kogerra hasia zela orduko Eusko Jaurlaritzak sortutako pasaportea eta Euzko Izat Agiriaditugu. Garai hartan Jaurlaritzak bere gain
|
hartu
zituen, oso epe laburrerako baina, estatuari zegozkion eta orduko Errepublikaren eskumenpean zeuden beste hainbat
|
|
|
Logika berberari jarraituz, nazioarteari begira, politika ekonomiko kontserbadoreak, ekonomia irekia? delako ideala azaleko xede modura aurkeztu badu ere, baiGATT izenekoa (General Agreement on Tariffs and Trade Merkataritzaren etaMugasarien gaineko Ituna), bai Mundu Merkataritzako Erakundea (MME)? 1995an lehenengoari txanda
|
hartu
ziona, ondasun eta zerbitzuen nazioartekomerkataritza arautzen ibili dira.
|
|
|
ondasun eta zerbitzuen nazioartekomerkataritza arautzen ibili dira. Finantzen kasuan ez bezala, erakunde horiek aintzat
|
hartu
zituzten estatuen neurri protekzionistak beren negoziazioetan, mugasariendesagerpena lortzeko epe luzeko helburu horren bidean; eta ondorioz, mugasariengutxiagotzeaz gain, egokitze eta harmonizazio konponketak egunorokoak dira.Ondasun fisikoen merkataritzaren aferaz gain, ikustezinen eta zerbitzuen nazioarteko salerosketen araudiak aztertzen ari da MME: idazleen eta gainerako sortzaileartistikoen eskubideak, ustiapen lizentziak, itsas garraioaren araudiak, ikus entzunezko hedabideenak, eta abar.
|
|
|
Teoria menperatzaileak ez ditu espazio eta objektu ekonomiko bereziak aintzat
|
hartu
, jadanik ekonomiatik at, aurkitu, baititu:
|
|
|
Franco hil ondoren ezarritako demokraziak, bere mendebaldeko testuingurukogainerakoen antzera bestalde, ez du espainiarren nazioaz kanpo beste inongo herriren askatasunik onartzen; eta gizabanakoa bakarrik
|
hartu
zuen oinarrizko eskubideen jabe modura, zuzenbide osoa hastapen horren arabera egokituz1.
|
|
|
Horrela, kolektiboak izan daitezkeen aldarrikapenak ez dira kontuan
|
hartu
etainjustiziazko egoera gatazkatsua lehertu da behin baino gehiagotan2.
|
|
|
HasieranJ. P Sartre-k askatasunaz uste zuena
|
hartu
dut hizpide. Ondoren, berriz, herri askatasuna erdiesteko politikagintzan zer nolako aldaketak gauzatu liratekeenazaltzen saiatu naiz.
|
|
|
Era berean, agintearen sedukzioaz kanpo bizitzen irakatsi zigun (1945ean ezzuen
|
hartu
nahi izan Frantziako Ohorezko Legioa, ezta 1963an Literatura arlokoNobel Saria ere) inolako menpekotasunik ez onartzeagatik (Situations, Gallimard, 1972) eta bere gogamen askeari eusteagatik, batik bat.
|
|
|
1) Hizkuntza identitate finko, eta, berez hor dagoen? egoeraren adierazpenzuzen gisa
|
hartu
izan da. 2) Hizkuntza identifikazio prozesuaren kontzeptzio soilgisa hartu izan da, taldearteko gatazka, etnikoak?
|
|
|
egoeraren adierazpenzuzen gisa hartu izan da. 2) Hizkuntza identifikazio prozesuaren kontzeptzio soilgisa
|
hartu
izan da, taldearteko gatazka, etnikoak, ezaugarritzen dituzten faktorepsikosozialak kontuan izan gabe.
|
|
|
Ikerketa honetarako, elementu sinboliko gisa hizkuntzak funtsezko rola betetzen dituen bi herrialde
|
hartu
ditugu: Katalunia eta Euskal Herria.
|
|
|
1905eko ekainaren 7a zen. Erabaki larri horiek
|
hartu
zituenChristiania ko Parlamentuak. Suediak zer egingo?
|
|
|
Christiania ko norvegiar gobernuak dimisioa aurkeztu zuen bere osoan, agintea. Storthing, ak
|
hartu
zuelarik. Honek Suediarekiko Batasuna deuseztatu zuen, etaNorvegiako Tronoa, hutsik?
|
|
|
Bada, gure ustez, kasu horretan, eskubidea lurraldearena izatetik herritarrena izatera pasatzen da. Egon daitezke60.000 nafar estruktura berri horretan parte
|
hartu
nahi dutenak, nahizgehiengoak parte hartu nahi ez izan, eta etorkizunezko egituraketa horretan herritarhoriek eskubidea eduki lukete parte hartu ahal izateko.
|
|
|
Bada, gure ustez, kasu horretan, eskubidea lurraldearena izatetik herritarrena izatera pasatzen da. Egon daitezke60.000 nafar estruktura berri horretan parte hartu nahi dutenak, nahizgehiengoak parte
|
hartu
nahi ez izan, eta etorkizunezko egituraketa horretan herritarhoriek eskubidea eduki lukete parte hartu ahal izateko.
|
|
|
Bada, gure ustez, kasu horretan, eskubidea lurraldearena izatetik herritarrena izatera pasatzen da. Egon daitezke60.000 nafar estruktura berri horretan parte hartu nahi dutenak, nahizgehiengoak parte hartu nahi ez izan, eta etorkizunezko egituraketa horretan herritarhoriek eskubidea eduki lukete parte
|
hartu
ahal izateko.
|
|
|
Horrez gain, testuinguru orokorra dago. Eta hor, nik uste, Europa eraikitzearen prozesua guztiz kontuan
|
hartu
beharreko datua da. Horrek aldaketak ekarriko ditu, ziur, nahiz eta nihaurez ados egon prozesu horieramaten ari den moldearekin.
|
|
|
EHk proposatutako estrategia da, agian, errazena eta argiena hiruren artean: haren premisa da Euskal Herriak oinarri demokratiko bat behar duela, beren proiektuak defenditu eta gauzatzeko denek baldintza berdinak izan ditzaten. Gaur egungolege barrutiari ez dio baliotasunik ematen, Euskal Herria estatu burujabe bilakatzeko oinarri oinarriko ezintasuna duelako, batez ere; eta Batzar Nazional Eratzaileasortzea proposatzen du, trantsizioaren buruzagitza
|
hartu
eta barruti juridiko politiko nazionala presta dezan.
|
|
|
Urriaren 15ean, Ezbaika Elkarteak mahai ingurua antolatu zuen Gasteizko, bertan Euskal Selekzioen aukerak, eta ondorio positiboak nahiz negatiboakaztertu zirelarik. Aipatutako ekimenean Juanito Oiarzabal-ek (mendigoizale ezaguna bera), Ibon Rodriguez-ek (Euskal Herriko Surf Federazioaren lehendakaria), Joserra Garai-k (Euskadiko Federazioaren lehendakaria), Urtzi Lertxundi-k (BorrokaOlinpikoaren Espainako txapelduna), eta Martzel Toledo-k (ESAITen koordinatzailea)
|
hartu
zuten parte. Moderatzaile gisa kirol kazetaria den Joseba Fernandez aritu zen.
|
|
|
Hori jakin nahian,. Euskal Herriko etorkizuna globalizazioaren munduan, izenburupeko mahai ingurua antolatu zuen EZBAIKAk, apirilaren 11n, DonostiakoKoldo Mitxelena kulturgunean. Bertan hizlari hauek parte
|
hartu
zuten: Euskal Herritarrok ordezkatuz, Joseba Permach (ekonomialaria eta HBren Mahai Nazionaleko koordinatzailea); Eusko Alkartasunaren izenean, Martin Aranburu (Gazte Abertzaleak taldeko lehendakaria eta EAren exekutibako partaidea); eta Euzko AlderdiJeltzalearen ordezkari gisa, Markel Olano (EAJ PNVren EBBko partaidea).
|
|
|
Baina, guretzat behintzat, hori ez da nahikoa: Euskal Herriak bere hitzaeta erabakiak hartzen hasteko garaia iritsi da. Etahor kokatuko genuke, lehenengo urrats historikomodura, Udalbiltzaren sorrera, non Euskal Herrikoherrialde ezberdinetakoudal ordezkariak bildu diren, eta jada pausoak ematen ari diren atalez atalEuskal Herriaren diagnostikoa egiteko, eta horrenondorioz
|
hartu
beharrekolehenengo erabakiak hartzen hasteko. Ba, gureikuspuntutik, Udalbiltzarekin egin dugun bezala, gure helburua hitza har
|
|
|
Kongresu honetan norbaitek hitza
|
hartu
zuen hau galdetzeko: –Psikoterapeutaal naiz??
|
|
|
Hor kokatzen ditut ekialdeko arteak, hots, gorputzaren kontrolerako diziplinaguztiak. Baina bertan kokatzen ditut, halaber, gorputzaren funtzio eta apeten menperatze psikikoaren ariketatzat
|
hartu
behar diren antzinateko arte mendebaldarrakere.
|
|
|
Ipurmamiakestuturik edukitzeak atzera egitea adierazten du, eta nahitaez du eragina funtziosexualean eta sentipen sexualen deskargan, pelbisaren mugimendu kulunkariak etadesiraren indarra inhibitzen dituelako. Bizkar sorgorrek ezin dituzte sentimenduakberen gain edo barne
|
hartu
. Bizkarrean sentipenik ez duen pertsonak ezin du beresumina abiarazi animalien modura, bizkarra konkortuz eta alde horretako ileaklaztuz.
|
|
|
–Nire amak ez zeukan besorik, lau hanka baizik, zaldiek bezala. Horregatikezin izan ninduen sekula besoetan
|
hartu
. Eta nik haren lau hankak heredatu ditut, eta ez dut inoiz jakin neure haurrak besoetan hartzen?.
|
|
|
besoainurrituta daukagula sentitzeko, sarri askotan nahikoa izaten da besoa mugitzea.Beraz, tentsio kronikoa izateagatik mugitu ezinik dagoen gorputzaren edozeinatalek beharrezkoa du mugitzen hastea. Alabaina, pazienteak prozesu horretan bereborondatez
|
hartu
behar du parte. Eta horretarako, lehenik eta behin atal edo aldehorietako tentsio muskularrez eta sentipen ezaz kontzientziatu behar du.
|
|
|
Berriz, analistak ez du izan behar ez sistematikoki zapuztaile, ez sistematikokipermisiboa: bidezko eta egokia izaten saiatu behar du bere jarreran eta erabakiteknikoetan, sendaketaren aurrerabidea eta pazientearen eboluzioa bakarrikkontuan
|
hartu
behar dituelarik. Beraz, giza harreman bereziaren aurrean gaude:
|
|
|
–Neurotikoaren kasuan, kontaktua/ erretiradaren erritmoa deseginda dago. Ezindu bere kabuz erabaki noiz parte
|
hartu
eta noiz erretiratu, bere bizitzako amaitugabe dauden asuntuak, gertatzen diren prozesu guztien etenak bere orientabide zentroa nahastu dutelako... Bere gizartearekin kontaktu berezia izan dezakeenpertsona, gizartetik guztiz erretiratu gabe eta gizarteak irensten utzi gabe, ongiintegratutako pertsona da?. 13
|
|
|
Gestaltista askok, bere terapia prozesu indibidual edo taldekoaren jarraipenean ere, zikloa lan tresna nagusitzat hartzen dute. Prozesu hau moztu edo eteten denean, kontuan
|
hartu
ditugu zein erresistentzia izan diren etena sortu dutenak.
|
|
|
Alor operatiboan, zikloak kontuan
|
hartu
beharreko bi aldi ditu:
|
|
|
egiten duguingurua, era pasiboan eta erabat. Familia aginduak izan daitezke(, langilea izanbehar duzu?), familiaren inguruko kultura azaltzen duten arau edo esaerak, munduarekiko ikuspuntu baten aldeko direnak, edo beste balore edo eredupertsonalak, besteen identitatea sortzeko balio digutenak (beharrezko barnerapenedo asimilaziorik gabe, mailegatuta
|
hartu
zelako). Freud-ek, erabateko introiekzioa (edo introiekzio patologikoa), zatikako introiekzioa, eta introiekzio osasuntsuabereizi zituen; azken hau osasuntsuagoa da, egoa eraikitzen deneko, adreiluak, eskaintzen dituelako.
|
|
|
Gertakizun hau abiapuntutzat hartuz, handik bi hilabetetara New York ekoGestalt Institutua sortu zuten, terapia taldeak eta kurtsoak ematen hasi zirelarik.Laura izan zen Institutuaren zuzendaritza
|
hartu
zuena, Perls ek estatu osoan zeharerakustaldiak egiten zituen bitartean.
|
|
|
1926an Holism and Evolution argitara eman zuen. Holismohitza grekotik
|
hartu
zuen: –holos?, hau da, osotasuna.
|
|
|
Perls ek Gestalt Terapian izan zuen eraginaz gainera, Gestalt Psikologiatikoinarrizko bi printzipio
|
hartu
zituen, Irudi Hondoa eta Bukagabeko Gestalt ideiak, hain zuzen ere.
|
|
|
haurren psikiatra gisa egiten zuen lanaren osagarrimodura, familiekin lan egiten hasi zen. 1957an familiaren zainketarakolehen zerbitzua, Family Mental Health Clinic, sortu zuen New York en.1960an Family Institute sortu zuen, New York en baita ere; N. Ackermanhiltzean, haren izena
|
hartu
zuen Institutuak, eta gaur egunera arteFamilia Terapiaren zabalkunderako foku nagusietako bat izan da.1961ean Palo Altoko Don Jackson-ekin elkartu zen, Familia Terapiarenaldizkari nagusia izan den eta oraindik ere baden Family Processizenekoa fundatzeko.
|
|
|
Mutur psikoanalitikorantz gerturatzen diren eskolen ezaugarri nagusiena, lehenplanoan gizabanakoa jartzea da, familia oso kontuan
|
hartu
arren. Familia gizabanakoez osatuta dago, eta bakoitzak bere historia eta bere norberatasuna ditu.
|
|
|
a) giza sexualitatearen erantzunaren ezagupena (Master etaJohnson, 1966), ikerkuntzaren ikuspuntutik ekarpen handiena ekarri zuena, b) gizasexualitatearen arazoen deskribapena, bai gizonengan bai emakumeengan agertzendiren arazoen taxonomia zehaztuz; haietatik abiatuz, garai horretan berriztatzaileazen terapia sexualerako metodo bat proposatu zuten (Master eta Johnson, 1970). Soilik ikuspuntu historikoak ematen digu lan hori kritikoki baloratzeko etahasieran aurkeztu zuten triunfalismoa gainditzeko bidea. Dena dela, gaur egungoterapia sexualaren egoera ulertzeko, kontuan
|
hartu
behar dira, ezinbestekoerreferentzia dira-eta. Honen inguruan, giza erantzun sexualaren ezagupeneanegindako ekarpenak nabarmenak izan baziren ere, maila psikologikoarizegozkionak eskasak izan zirela esan genezake.
|
|
|
Gauzak honela, XX. mendearen azken laurdenean H. S. Kaplan-ek argitaraturiko liburuetako bat parafraseatuz, Terapia sexual berria deitu izan denakonfiguratuz joan dela esan daiteke. Izendapen hau gehiegizkoa izan daiteke, agian, baina kontuan
|
hartu
behar da, marko teorikoek beren lana egitekoproposamen honen funtsezkoena oinarritzat hartu eta berezkoak dituzten printzipioteorikotara egokitu dutela: konduktismoa, kognitibismoa (Lopiccolo, 1989), sistemen teoria orokorra (Verhulst, 1988), planteamendu humanistak, objektu harremanetan oinarritutako norabide psikodinamikoa duten terapiak (Apfelbaum, 1988) eta abar.
|
|
|
Gauzak honela, XX. mendearen azken laurdenean H. S. Kaplan-ek argitaraturiko liburuetako bat parafraseatuz, Terapia sexual berria deitu izan denakonfiguratuz joan dela esan daiteke. Izendapen hau gehiegizkoa izan daiteke, agian, baina kontuan hartu behar da, marko teorikoek beren lana egitekoproposamen honen funtsezkoena oinarritzat
|
hartu
eta berezkoak dituzten printzipioteorikotara egokitu dutela: konduktismoa, kognitibismoa (Lopiccolo, 1989), sistemen teoria orokorra (Verhulst, 1988), planteamendu humanistak, objektu harremanetan oinarritutako norabide psikodinamikoa duten terapiak (Apfelbaum, 1988) eta abar.
|
|
|
Egile hau giza egite sexuala zientzia gisa ulertzen duensexologiaren jatorritzat jotzen da. Iwan Block ek sexologiaren esparrua gizarte zientzien barnean sartu zuen (ordura arte medikuntzaren alorrari zegokiolakontuan
|
hartu
behar da). Bere azterlanek sexologia, antropologia etaetnologiarekin harremanetan jarri zuten.
|
|
|
1919an IkerketaSexologikoen Magnus Hirschfield Institutua eratu zuen. Institutu hau ikerketa, formakuntza, tratamendu eta kontsulta zentroa izan zen, eta garaiko zientzialariospetsuek parte
|
hartu
zuten bertan. 1921ean sexologiaren lehenengo nazioartekokongresua egin zen eta handik Sexu Erreformarako Mundu Liga sortu zen.Erakunde honek bere ordezkaritza izan zuen Espainia errepublikarrean OinarriZientifikoen arabera eraturiko Sexu Erreformarako Espainar Ligan.
|
|
|
1921ean sexologiaren lehenengo nazioartekokongresua egin zen eta handik Sexu Erreformarako Mundu Liga sortu zen.Erakunde honek bere ordezkaritza izan zuen Espainia errepublikarrean OinarriZientifikoen arabera eraturiko Sexu Erreformarako Espainar Ligan. Hemen goi mailako zientzialariek eta profesionalek parte
|
hartu
zuten, horien artean GregorioMarañon ek. Aipagarriak dira Gregorio Marañon-en lanak mugimendu horrensorreran:
|
|
|
Zuzendariaren luzapenak dira ni laguntzaileak, rolak beren gain
|
hartu
etadramatizazioan pazienteekin antzezteko funtzio berariazkoarekin. Nahitaezkoa daberen gorputz lengoaia erabat menderatzea, protagonistarena interpretatu ahalizateko, eta baita harmen handiaren jabe izatea ere, protagonistaren emozioak etabizipenak atzeman ahal izateko.
|
|
|
Beste esperientzia garrantzitsua, errepresentazioak haurrari sinbolizatutakoa da; hau da, taldekide guztiek ulertzen diote inolako esplikaziorik gabe. Fikzio batensaretzea da, non guztiek parte
|
hartu
eta ulertzen duten, inork ezer esplikatu gabe; beraz, ahozko interpretazioa bigarren planora pasatuko da, terapeutak, rolean kokaturik, elkarrizketari lehentasuna emanez.
|