|
2000
|
|
|
Egia esan, nahi den guztia ez da aurrera eramaten, eta oraindik gauza asko dago egiteke. Edozein modutan, kontuan izan behar dugu
|
gure inguruan
orain dela urte gutxi arte ez zela ezer egiten eta orain, pixkanaka bada ere, ingurune babestuak kudeatzen hasi gara.
|
|
|
ETBren osagarri izan gura dugu, nazio mailako telebistak eta eskualdekoek bat eginez, euskarazko audiobisualen sare indartsu eta bizia osa genezakeelako. Integraziorako tresna izatea dugu helburu, euskaldunak eta erdaldunak
|
gure inguruan
biltzea, alegia. Durangaldeko herritarren artean dagoen berezko loturaz baliatuko gara eskualde honen baliabideak optimizatzeko.
|
|
|
Hasteko, komunikabideen burrunba
|
gure inguruan
. Egundoko pisua dute, jendearengana heltzen dira eta haien bidez jendeak ezagutzen zaitu.
|
|
|
Interes handiak mugitzen dira gai honen inguruan". Egun
|
gure inguruan
kalamua sendagai gisa erabili nahi duenak legearekin arazoak izan ditzake, Ipar Euskal Herrian bereziki, Frantziako legedia zentzu honetan Espainiakoa baino gogorragoa delako.
|
|
|
Lehenengoa, gurea bezelako espeziean biziraupena ziurtatzen duelako, osoberandu heltzen edo nagusitzen garelako eta, horregatik,
|
gure inguruan
daudenhelduen arretaren beharra denbora luzez izaten dugulako. Haurrak behin eta berriroeta era kontsistentean beren beharretara erantzuten duten helduei atxikitzen dira.Heldu hauek oinarrizko segurtasuna eta konfiantza ematen baitiote haurrari (Hinde, 1991).
|
|
|
Bakardadea izan zen Castellonen lehenengo aurkitu nuena, lagun falta. Herreran modulu osoa ginen kolektibokoa, eta Castellonen bost baino ez;
|
gure inguruan
preso sozialak, ordura arte ezagutzen ez genuen giroan. Argi zegoen preso sozialekin nahastu eta haiekin parekatu nahi gintuztela, haien artean urtu, nolabait esateko.
|
|
|
Bidaia luze samarra egingo genuen elkarrekin, baina nahi bezain luzea ez, zoritxarrez. Donostiako neska koskor bat ere bazen bidaia osoan
|
gure inguruan
, Tinita zeritzana... eguerdian ahoratzen zuen haragi zatia hausnartzen aritzen zen gauean oheratutakoan ere. Haur talde hartako nagusiena neu izango nintzen beharbada; sei bat urte izan behar nituen.
|
|
2001
|
|
|
Mendebaldeko gizartean badakigu ekaitzak ez dituela jainkoen izaera aldakorrak sortzen, badakigu Lurra borobila dela, Eguzkia izar bat eta Ilargia gure satelite naturala, badakigu grabitatearen legeak mantentzen gaituela lurrari itsatsita (zentzurik fisikoenean bederen) eta badakigu izarrak ez daudela sabai erraldoi beltzean zintzilik. Alegia, gero eta gehiago ezagutzen eta ulertzen dugula
|
gure inguruan
gertatzen dena.
|
|
|
Ekoizpen propioko elementu gisa ez zen
|
gure inguruan
sartu bere jaiotzetik ia hogei urte igaro arte, 1895 urte amaieran. Hamarreko hamarkadan filmatutako zenbait dokumentu sozial eta gertaera publikoz gain, ez zen fikziozko ekimen artistikorik 1923 urtera arte iritsi Alejandro Olavarriaren" Un drama en Bilbao" laburmetraiaren ekoizpenarekin.
|
|
|
Teknologia berrien erabilera-moduei dagokienez, beste nonbait aipatuak ditut jada krisi honetan satelite bidezko telebistak eta internetek duten garrantzia. Satelite bidezko telebista,
|
gure inguruan
hedapen txikiko gertaera da, baina oso zabalduta dago herrialde arabiar eta musulman batzuetan; adibide gisa, AEBko Estatu Idazkaritzaren txosten batek, iraileko erasoak baino aste bi lehenago, kezka tonuan ohartarazten zuen datua: Golkoko biztanleen %70ak eta palestinarren %60k satelite bidez jasotzen ditu telebistako berriak.
|
|
|
" Lau, bost, sei harresi
|
gure inguruan
bihotz bat bestearen barruan bezala...
|
|
|
" Egunen batean mundua lehunagoa eginen da
|
gure inguruan
eta nahinorantza abiatuko gara nahieran eta hamaika urteren ondoren lehenengoz-gorrotoaren gortesiaz-diosala eginen diegu gartzelan utziko ditugun funtzionarioei" (GP, 109)
|
|
|
Etxean eta
|
gure inguruan
oso liburu gutxi zegoen, eta, agian, eskasia horregatikgogoratzen ditut txokolate-tabletetan bildurik zetozen ipuin liliputiense haiek: Cenicienta, Caperucita Roja, Ali Baba, Pulgarcito, La casita de chocolate.
|
|
|
" Alperrik dugu dana", dio Leturiak: " ezin diteke ezer absoluturik aurki;
|
gure inguruan
topatu dugunak zearo kutsatzen gaitu. Guk ez ditugu ez arazoak ez elburuak aukeratzen, baiñan bai berak gu...
|
|
|
Intelektualen partaidetza" ikusgarritasunaren" paradigman, hau da, hedabideek politika neurri handi batean aurkezten duten paradigman, ez da berria, eta
|
gure inguruan
bertan tradizio handia zuen zutabe-idazlea" news-showman" hutsa bihurtzeak. Horretarako, mundu honetako erlazio kausalak ulertzen lagunduko diguten, teorian behinik behin?
|
|
|
Artikulu honetan euskal kultur produktuen kritikaren zailtasunez jardungo naiz, beraz (kritikaz hitz egiten dudanean kritika positiboez eta negatiboez ari naizelarik, noski). Lehenengoak ugari dira
|
gure inguruan
, hori ukaezina da (izan ere, ugariegiak direla esango nuke), baina ez dira gai, bere bakantasunean, Kritika bere benetako funtzioaz hornitzeko.
|
|
|
Nire onera etorri nintzenean kalean nengoen, lurrean etzanda. Juliak zapladak jotzen zizkidan masailean eta jendea begira zegoen
|
gure inguruan
. Zutitzera egin nuen agure baldresa ikusi nuenean.
|
|
2002
|
|
|
Hotzagoa eta goibelagoa iruditzen zitzaigun gainera guri, albiste txarra jakinda. Bat batean, Rikardo Arregiren hileta hartan bezain ustekabean, egurrak egurra jotzean egiten duen soinu zerrenda zabaldu zen
|
gure inguruan
. Estalpeko gaztetxoak, Jexux Artze ezagutu ere egiten ez zutenak, baina haren ondorengoak ezinbestean, txalaparta jotzen ari ziren.
|
|
|
Hernanin eta Irunen jartzen den kale azokatan ere aurki daiteke bigarren eskuko arropa hau. " Bigarren eskuko arropa erosteko ohitura
|
gure inguruan
oso errotua ez dagoen arren gorakada nabari da azkenaldian, batez ere gazteen artean" azpimarratu du Garatek, Sarea Fundazioaren zuzendariak. Balio ez duen arropa zapiak egin eta ehun gisa berriro erabiltzeko baliatzen da.
|
|
|
An gengozan guztijak euzkeldunak ixango giñan, aurki. Baña
|
gure inguruan
baekijen erdera be, beintzat atzerri-elez ederto berotu euskuezan belarrijak. Iguingarrija, euzkeldunon erdeltzaletasun zijo bagea...
|
|
|
Ordago eupadea dabil, arean bere, barriro
|
gure inguruan
.
|
|
|
Zoritxarra
|
gure inguruan
dabilela eta dena gaizki ateratzen zaigula eta gauzak ez direla hobetuko sinesten hasten garenean.
|
|
|
Neolito Arokoak dira
|
gure inguruan
dauden trepanazio antzinakoenak. Hainzuzen ere, Arabako Fuente Hoz kobazuloan aurkitu zen Euskal Herrian ezagutzenden trepanazio handiena (25 cm2).
|
|
|
Geroztik, hainbat artikulu eta liburu argitaratu dira
|
gure inguruan
. Bukaerakobibliografian jasotzen ditugu horietako batzuk.
|
|
|
Sarreran aipatu dudan moduan, bigarren atal honek Berrezarkuntzari buruzkoprodukzio historiografikoa aztertuko du. Bibliometriaren erabilera ez da osoarrunta
|
gure inguruan
, nahiz eta Manex Goihenetxek gogorarazten duen moduan, ezinezkoa izan azterketa historiografikoak burutzea kuantifikaziorik gabe24 Eznaiz datu estatistikoen erabilerak sortzen dituen arazo eta susmoen inguruan luzearituko, jakinaren gainean bainago bibliometriak ezer gutxi esan dezakeela jarduerazientifikoaren berrikuntza-graduari buruz, eta maila teorikoari buruz; baina askoesan dezake produkzi... Izan ere, zenbait arazo azaldu zaizkit azterketalantzen nuen bitartean, banan-banan aipatuko ditudanak.
|
|
|
Bestalde, kontzientzia-eragozpenak eta intsumisioak hainbesteko eragina izan duten lurraldean, esanguratsua da zein gutxi ezagutzen dugunbertako antolaketa militarra eta, zuzenean Berrezarkuntzari buruz hitz egitendugunez? derrigorrezko soldaduskaren ezarpena
|
gure inguruan
nola gertatu zen.
|
|
|
Kulturarekin erlazionatutakoak Madrilgo sailaren kantitate berean daude, %13 Haien kasuan, historia-mota honek jarraitzaile gutxi izan ditu azken urteetan,
|
gure inguruan
hazkunde nabarmena izan duen bitartean. Beste datu adierazgarriaeuskara eta euskal/ nafar nortasuna ikertzeko egindako tesien ugaltzea dugu, 1995-1998 bitartean.
|
|
|
Onenean ere, hain iturri gutxitatik edan beharrak gauza onik ezin ekarri, estandarizazioa helburu nagusitzat dutenentzat salbu. Egia esan, telebista-kateak inoiz baino gehiago dira
|
gure inguruan
; hala ere, zaila suertatzen da maiz ezer desberdinik aurkitzea, zappingak ez baitu barietatea ahalbidetzen, ez beti behintzat. De facto, kultura berdintzailerako deia gero eta ozenagoa da gure etxe-atarian.
|
|
|
Hizkuntza gutxietsiak eta hobetsiak daude
|
gure inguruan
. Ez munduaren kognizioa eta komunikazio-funtzioak bete ezin ditzaketelako, ezpada gizarteak berak edo botereek eurek jarrera oso desberdinak dituztelako hizkuntzen erabilpenarekiko:
|
|
|
Gaur egun, XXI. mendean,
|
gure inguruan
, hiru estatu baizik ez dira ofizialki eleanitzak: Belgika, Luxenburgo eta Suitza.
|
|
|
estatu-nazioa da ugariena gure artean. Hala ere, lurralde handiak dira
|
gure inguruan
, izatez askotarikoak direnak eta kultura-aniztasunean bizi gura dutenak. Globalizazio-prozesu indartsuaren baitan, gure gizarte hiperaurreratuetan, bat baino gehiago dira izatez estatu kultura-anitzak direnak:
|
|
|
Horretan egiten du huts euskarak (eta beste hizkuntza askorekin ere berdin gertatzen da). Alderantziz,
|
gure inguruan
dauden hizkuntzak (gaztelania, frantsesa, ingelesa, eta abar) bere garaian ongi garatu ziren, sistema pospositibo batetik sistema prepositibo batera pasatuz, esaterako, eta sekulako aldea hartu zioten horrela euskarari. Komunikazioaren ikuspuntutik begiraturik, garatutzat jo daitezkeen hizkuntza guztiek bide hori segitu dute (deklinabide markak utzi eta preposizioetara iragan, adibidez), eta munduan ez da hizkuntza garaturik alderantzizko bidea kurritu duenik.
|
|
|
Gizartearen aldetik, urte luzeetan enantzu handiko guraso militanteak izan ditugu
|
gure inguruan
. Militante eraginkorrak, berak hasi direlako zenbaitetan hizkuntza ikasten, edo militante pasiboak, berek egin ez zutena ororen gainetik bere seme-alabek egin dezaten nahi dutelako, gogozko tokian maldarik ez delakoan eta hizkuntza osmosi bidez beretuko dutelakoan.
|
|
|
PSE, PNV, EA traidores", edo honen aski antzekoa zen zerbait jartzen zuen pankarta hartan. Eta ondoren, denak herriko etxera prozesioan gindoazela-lehenago ere esan dut herri honetan prozesioak maite ditugula-,
|
gure inguruan
genituen berriz ere oihuak egiteko orduan, beste zenbait gauzatan ez bezala, orro kontuetan sekulako trebetasuna erakusten duten horiek: " euskaraz egingo dugu!" zioten," ofizialtasuna!".
|
|
|
Atxagak Chicagoko [20] beltzekin konparatu gaitu euskaldunok,
|
gure inguruan
" sinpatikoak" eta" antipatikoak" ditugula eta hala gabiltza batzuetan euskaldunak, zu ere ibiliko zara talde batean elkartu eta zazpi lagunetatik batek bakarrik ez jakinki euskara gainerako guztiek haren erdarazko esanetara moldatu behar duzuenean. Sinpatikoek nahi dute batzuetan gure tokia hartu, baina ez diegu utzi behar hori egiten, horixe dio Atxagak, horixe edo holako zerbait.
|
|
|
Ez dut aparteko neurgailurik erabiliko hartarako, nire esperientziak erakusten didanaz gain. Bakoitzak baitu bere esperientzia, urteek zama gisa batzuetan, altxor gisa besteetan, nahi gabe gainera jarri diotena, eta esperientzia hau, nahi izanez gero ere, ez baita hain erraz baztertzen eta bide alboan uzten, batez ere eskuartean aztertzeko arazoetan iritzi subjektiboak, erdizka eta hiru, dantzan hasten direnean
|
gure inguruan
, jauzika eta doblaka. Baina esperientzia denez geroztik, ez da dudarik urteek zorroztu didaten ikusmena bera ere, nire-nirea izanik, eztabaidagarria eta kritikagarria dela, segur bainaiz bakoitzaren esperientzia pertsonala, nornahi ere den hau, ezin dela besterengana hedatu.
|
|
|
Testu honek ondo baino hobeto deskribatzen ditu irakurle askoren sentipenak gaur egungo poesiaren aurrean jartzen direnean. Eta, esan bezala, gure artean eta
|
gure inguruan
idazten den poesiaren parte handi baten izana islatzen jarraitzen duelakoan nago. Gure literaturan oraindik ere betetzen da, adibidez," egunkarietan poesiaz idazten dutenak poetak berak direla" ekuazioa, hein handi batean, behintzat:
|
|
2003
|
|
|
Subiranotasuna harrotzen denean, absolutismoaren haizeak jo ohi du, gehiagotan gutxi batzuen mesederako, denen askatasunerako eta elkarkidetzarako baino. Dena den, aitortu beharra dago, niri gustatu ez arren,
|
gure inguruan
botere politikoen arteko harremana subiranotasunaren parametroetan erabakitzen dela, eta, beraz, ezabatzen ez den bitartean, bere erabilera mugatu beharko dugula. Hori da, hain zuzen, Setien jaunak proposatzen duena.
|
|
|
Zuhur eta argi hitz egiten du. Estiloaren eta diseinuaren munduan Euskal Herrian puntako enpresak ditugu egun. Eta
|
gure inguruan
dena da diseinukoa: hartu dugun kafe kikaratik hasi eta arroparaino.
|
|
|
Batetik, jendeak eta bestetik, badira kaptore batzuk ere, diseinatzaileak direnak, garaiko gauzak sentitzeko eta pixka bat moldatzeko gaitasuna dutenak. Baina gauza denak eginak daude,
|
gure inguruan
daude. Diseinatzaileak egiten duen bakarra da begirada pittin bat ezberdina ematea, modu batean interpretatzea, irakurketa berezi bat egitea.
|
|
|
Lehenengo ta behin, Gabon jaiak jai handiak direala danontzat: era batera zein bestera,
|
gure inguruan
danon bihotzetan sortzen dira egunotan maitasuna ta anaitasuna, poza ta zorion-egarria, alkarrentzako gurari on eta samurrak, behartsuakanako bihotz eta esku zabalagoa. Hori danori ondo dago, ondo baino hobeto, eta ez dogu galdu behar, bestelan gure kulturearen alderdi ederrenetariko bat galduko geunke.
|
|
|
Gaur, gure artean eta
|
gure inguruan
, gauza batzuk arin eta sakon aldatu dira, eta, harenbaten, aurrerantzean ez dira gitxiago aldatuko. Hori holan dala, zer dino Eleizeak, zer dinoe gure gotzainak?
|
|
|
kolore berde argikoa eta nahiko handia. Tamaina erregularrekoa da, eta
|
gure inguruan
gehien kontsumitzen den dilista da. Rubia de Armiña:
|
|
|
Gure herrialdean eta
|
gure inguruan
gehien kontsumitzen den oilasko haragia da. Prezio baxuak, nutrizio osaera proteiko egokiak eta adin guztietarako onargarriak diren ezaugarri organoleptikoek kontsumoa errazten dute.
|
|
|
Espainiako psikiatrek ohartarazi dute elikadura-nahasteak gero eta ohikoagoak direla
|
gure inguruan
, eta ikuspegi terapeutikoa gero eta konplexuagoa dela.
|
|
|
Ikasturtearen amaieran lan arrazoiak direla eta, familia hori herri euskaldun batera joan beharrean aurkitzen da, hau da, euskara hutsez bizi den herri batera. Esan beharrik ez dago bertako eskolan ere euskara hutsez ari direla (D ereduan), eta A ereduko eskola horrek zer nolako laguntza eman dien teorian
|
gure inguruan
ofiziala den euskara ezagutzeko. Beraz kontuak atera ikasturte hasieran zer suposatuko duen Euskal Herriko beste errealitate kultural batekin topo egitea.
|
|
|
Jendeak oihu egiten zuen. Marmarka sentitzen nituen
|
gure inguruan
. Kamioi batek bozina jo zuen eta gidariak" Guapa!" oihukatu zuen leihatilatik.
|
|
|
Eta arratsalde hartako manifestazio jendetsua, nik uste ez bezala, ezin lasaiago ibili zen. Herrian, urduritzeko moduko lasaitasuna zegoen eta talaiariek ez zioten inongo jeepi antzeman
|
gure inguruan
.
|
|
|
Hori ez da horrela gertatzen gu adimenez motzak izateagatik, ez horixe. Hori gertatzen da kulturari buruzkoikuskera hori gure aurrekoek eta, are gehiago, gaur egun,
|
gure inguruan
daudenek gugan eragin digutelako. Kultura gauza bihurturik dago eta, ondorioz, letren munduan apalki agertu zenetik (XVI. mendea), kultura hitzari ikuskera horretatik begiratu zaio lehenago gehiago erabiltzen zirente rminoekin batera —filosofia, humanitateak, artea edo zientzia, adibidez—, pentsamendu merkantilistaren eraginez, hain kaltetuak gertatu ez direnak.
|
|
2004
|
|
|
Badira
|
gure inguruan
hamaika gauza eta bazter miragarri oso gutxik ezagutzen dituztenak. Horiek guztiak argira atera nahiko lituzke Sua edizioak kaleratzen duen Euskal Herria aldizkariak, eta bere azkenengo zenbakian, euskal geografian aurki daitezkeen 26 arroila eta leize zuloren berri emateaz gain, beste lan hauek ere agertzen ditu:
|
|
|
Xabier Etxaniz Rojok" Donostia Opera Prima" saria irabazi zuen iaz Koadro isila lehen nobelarekin. Laurogeiko hamarkadaren erdialdetik hurrengo hamarkadaren hasieraraino
|
gure inguruan
suertatu ziren gertakizun politikoak institutuko ikasle batzuen amets eta ikuspegitik nola bizi izan ziren islatzen duen narrazio honetako protagonista institutu garaian Jarraiko militante izandako hogeita hamar urteko marrazkilari etsitu samar bat da. Emaztea eta maitalea galtzeko trantzean dago, eta ez daki ezer egiterik izan ote duen gauzak horrela ez izateko.
|
|
|
Urtaro berriarekin mila aldaketa gertatzen dira
|
gure inguruan
; zelai eta zuhaitzak loretan lehertzen dira, badatoz hegazti migratzaileak zalaparta batean, animalia askok hibernazioa utziko dute eta martxan jarriko dira nagiak atereaz. Ugalketa garaia dator, hasi da udaberri festa, zoramena.
|
|
|
Ertzaintza sortuz geroztik, Espainiako eta Frantziako zerbitzu sekretuak ziur bere gainean daudela. Baita
|
gure inguruan
ere bai. Azti ibili, beraz, espioiak guztion urratsen atzean dabiltza-eta.
|
|
|
Izan ere, Gipuzkoako guraso bananduen elkarteak, adopziorako laguntza ematen duenak, harrerako familiak biltzen dituenak eta Euskal Herriko gay eta lesbianen elkarteak ohartu ziren eskoletan familiaren nortasuna jorratzeko garaian erabiltzen diren materialen edukiak birpasatu eta egokitu beharra zegoela. Gaur egun familia tradizionalen ondoan, odolezko harremanetan oinarritutako familia horien ondoan,
|
gure inguruan
era askotako familiak eta familia harremanak daudela azaldu nahi izan diete haurrei: adopzioan hartutako umeak edo harreran hartutako seme-alabak dituztenak, homosexualen seme-alabak eta gurasoak apartatuta dauzkaten haurrak ahaztu gabe.
|
|
|
Orain, abizenak behar ditu. Demokrazia ordezkatzailea esaten zaie, berbarako,
|
gure inguruan
indarrean dauen ereduei (edo parlamentu-demokrazia, edo liberala, edo…). Azkenaldian, asko hitz egiten ari da beste demokrazia mota batez:
|
|
|
...nerik, erdibiderik), negatiboa (kontrako alderdiak bakarrik hartzen ditugu kontuan eta, gainera, nabarmendu eta handitu egiten ditugu, alde mesedegarriak gogoan izateke), zurruna (geure buruari ezartzen diogun arau sistema zorrotza da eta bertan egin beharrekoa zernahiren gainetik lehenesten dugu), neurriz gainekoa (geure bizitzaren gaineko erantzukizuna bertan behera utzirik, besteen bizitzen eta
|
gure inguruan
gertatzen den zernahiren ardura geureganatzeko joera dugu horrelakoetan) edo perfekzionista (eskakizun maila perfektua ezartzen dugu, egiten dugun den-denean).
|
|
|
Hala Kongresuak nola Senatuak onetsi zuten arren, “aurreko Gobernuak geldiarazi egin zuen prozesua, ez baitzion Nazio Batuei berresteko tresna bidali”, adierazi dute komunikatu batean hamar erakundek. Stockholmeko Hitzarmenak debekatzen dituen hamabi COPen artean, “une honetan Espainia gehien kezkatu behar dutenak DDT, PCB eta dioxinak eta furanoak dira, oraindik gure bizitzan eta
|
gure inguruan
baitaude”, esan dute. Espainian gai kutsatzaile horiek gizakietan eta elikagaietan duten presentziari buruzko azterketa gutxi egin arren, “Espainiako biztanleen %80k eta %100ek COPen kontzentrazio detektagarriak dituzte, hala nola DDEa (DDT degradatzearen ondorio) edo PCBak”, dio Miquel Portak, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko irakasleak (UAB) eta CIMAek.
|
|
|
Egunero egiten diot gainbegirada bat, eta albisteren batek atentzioa deitzen didanean dena irakurtzen dut, eta askotan egin dut nik hori. Ongi dago Hitza, hurbiltasun hori dauka, oso lokala da eta
|
gure inguruan
gertatzen diren gauzetaz ari da. Batzuetan dakizkizun gauzetaz ari da, baina oso ongi dago.
|
|
|
Eta gaua egun bihurtu zen aire erasoen kontrako foku haren pean. Tiro gehiagok urratu zuen aire izoztua
|
gure inguruan
. Haien ahots ziztrinen gainetik beste mintzo indartsuago bat gailendu zen.
|
|
|
Zinemak nahiz telebistak munduko beste kulturekin harremanetan jartzen gaitu baina, era berean,
|
gure inguruan
bizi direnengandik isolatzen gaitu ere.
|
|
|
Ez ikasle garelako, baina irailak urte hasieraren itxura dauka, urrian oraindik hasi ezinik gabiltza... tira. Ikastu rte honetan ere
|
gure inguruan
bi nobedade handi izan ditugu, aipatzekoak esango dut: ei tb2 4. cometaeuskalherria.com. Munduari eta gure inguruari begiratzeko bi aukera gehiago.
|
|
|
—Orain libreak gara —atera zen La Vache suspertuki, bere zauri eta nekeak ahaztuz— Esnatuko gara bihar goizean, eta
|
gure inguruan
biderik ez dagoela ikusiko dugu. Eta biderik ez badago, horrek esan nahi du nahi adina bide daukagula.
|
|
2005
|
|
|
Arzakekin-eta ari gara igandero-edo espekulazioan-espekulazio honestoan, e!-honetaz guztiaz mintzatzen. Demagun, bisonte bat
|
gure inguruan
dabilela. Harrapatu behar dugu.
|
|
|
Handik gertu dago Ewen Chardronnet eta Ikusiren Info-structure. Karpa baten barruan, pantaila handian
|
gure inguruan
dabiltzan sateliteen egoera ikus dezakegu eta pantaila txikiagoetan satelite horien bidez jasotzen diren telebista seinale etengabe eta itogarriak. Masa informaziorako sistemak zalantzan jartzen ditu horrela Astronauta Anonimoen Elkarteko kide frantziar honek.
|
|
|
Horixe da Victor Morenok bere buruari egin dion galdera El soborno del cielo liburuaren mamia plazaratu aurretik. Egilea ez da erlijio mota horren fededun, eta horregatik historian zehar gertaturikoetan oinarritzen da
|
gure inguruan
nagusitu den erlijio mota hori ezein tolerantzia, zientzia, ikerketa, askatasun eta erantzukizun mota moztu izan duen eskalpeloa izan dela aldarrikatzerakoan. Erlijioa, Victor Morenoren aburuz, adimenaren zein sexuaren munduak irensten ahalegindu da.
|
|
|
Gurasoei ez jaken inoz halakorik egiterik otu,
|
gure inguruan
herren egitea, gitxieneko zaintzeaz aparte, normaltzat hartzen zalako, ez ebalako etxeko eguneroko bizitzaz kirrinka egiten, neure hazkuntza orokorrean eragin nabarmenik ebanik emoten ez ebalako, hori guztiori uste dot behintzat.
|
|
|
Milaka dira gure arreta bilatzen duten iragarkiak. Komertzialak ez diren estimulu ugari ere baditugu
|
gure inguruan
: informazio instituzional eta politikoa, deialdi kulturalak, era askotako erakundeen informazioa, e.a.
|
|
|
Oporrak Udaldiari dagokionez, gidak gomendatzen du uraren erabilera moteltzea (oporretan zazpi aldiz gehiago gastatzen da), kostan utzitako zaborrik ez uztea, itsasertza, landaredia eta fauna errespetatzea, ahalik eta ingurumen-inpaktu txikienarekin nabigatzea eta atzematen dituen hirigintzako irregulartasun guztiak salatzea. Greenpeaceko Ingurumen Hezkuntzaren Arloko arduradunak, Pablo Mascareñasek, nabarmendu du garrantzitsua dela “kontsumitzaileok
|
gure inguruan
kalte gutxien eragiten duten produktu eta zerbitzuak aukeratzeko dugun ahalmena erabiltzea, eta horretarako lan egiten duten gobernu eta enpresei eskatzea”. Etxea Greenpeacek dio etxeak energia-kontsumoaren gune garrantzitsua direla, eta, beraz, kontsumoa gutxitzen bada, ingurumena ez ezik, familia-ekonomia ere kaltetzen direla.
|
|
|
Herrian eta
|
gure inguruan
orokorrean ikusten dugun alternatiba ezagatik sortzen da gazte asanblada. Badirudi dirua ezinbestekoa dela edozer gauza egiteko, ondo pasatzeko beti ordaindu behar duzula, edo hori zabaldu nahi digute behintzat.
|
|
|
Ez dakit hitzaldiak gainbeheran dauden.
|
gure inguruan
bai, nago. Koldo Izagirrek eman zuen bat, arrunt interesgarria, Iruñeko Zaldiko Maldikon.
|
|
|
Dena konstituziotik eratorri behar omen da. eta gaur españako konstituzio eguna. Gainera, dena interneten dago, eta ez dakigu zer dugun
|
gure inguruan
, askotan.
|
|
|
Gure e-blogosfera propioa dugu. euskarazko blogen ekosistematxoa. 200 bat bitakora interesgarritik gora izango da une honetan
|
gure inguruan
, Euskal Herrian zein gure mugetatik kanpo —hori ere ahalbidetzen duelako Internetek— Euskaraz dexente sortzen ari gara. Eta nazioarteko sei segundoak sei egun bilakatzen dira gurean batez beste.
|
|
|
Zeinen arrotz bikote haiek
|
gure inguruan
dantzan, ametsetakoak iduri, gurma zarratuan lauso ikusten nituen, neska ezezaguna eta biok ginen errealitate bakarra han, izerdi hura, erremin hura gorputzaren zuztarrean. Kantariak Eric Burdon berdindu nahi zuen, The House of the Rising Sun, Antxetak ingelesez abesten zuen bakarra hura zen, The Animals-ena genuen.
|
|
2006
|
|
|
Agian ez, zeren berdin erori diren bikote tinkoko makina bat kasu ezagutu ditugu. Hori baino gehiago,
|
gure inguruan
ezagutu ditugun jokabideen erakuste bat da.
|
|
|
" Unibertsitatean esan dezaket ekologista naizela eta inork ez nau begiratuko arraro. Baina
|
gure inguruan
inork ez du esaten feminista denik, badaezpada". Zeri diote beldurra?
|
|
|
Nik beti irakurtzen dut normalean, gustatzen zait
|
gure inguruan
zer esaten ari diren jakitea.
|
|
|
Askotan pentsatu izan baitut, eta urteak pasa diren neurrian gero eta argiago, gure aldarrikapen gehienak, gure oihuak, gure profeziak fantasia hutsa ez ote ziren. Ez baikenion geure buruari baimentzen desfidakorrak eta eszeptikoak izatea, nahiz
|
gure inguruan
liskarra, sektarismoa eta inposaketa baizik ez ikusi. Ez dut uste, oraindik oso gaztea nintzelarik,. Euskalerri nerea?
|
|
|
Hasieran, eta geroago ere,
|
gure inguruan
ez zen ia inor musika zekienik. Begira jartzen naiz eta Antton Valverde dakust...
|
|
|
Touraine-ren ustez, irudi horiekin denbora gehiegitxo jolasean ibili eta gero, teoria erabat kritikoekin elikatzen ibili ostean, hauxe deskubritzen dugu
|
gure inguruan
: erabat aldatuta dagoen paisaia, arazo berriak, gizarte-mugimendu berriak?
|
|
|
Beraz,
|
gure inguruan
zeruko esferak biratu egiten duela iruditzen zaigu, Lurraren errotazioaren eraginez. Itxurazko biraketa horren periodoa Lurraren errotazioaren berbera (23 h 56 m) izango da, jakina.
|
|
|
Horrelaxe hasten zen 1996ko uztail hasieran proba gisara munduratu genuen lehen edizio elektronikoaren agurra. Gaur eguneko mundua nekez uler daiteke Internet edo posta elektronikorik gabe, baina duela hamar urte ezezagunagoak ziren,
|
gure inguruan
bederen. Ordurarte, irakurleekin nahiz berriemaileekin telefonoz, eskutitzez edo faxez izaten genituen harremanak posta elektroniko bidez ere gauzatzen hasi ziren.
|
|
|
Galondoetan artaldeak bazkatzen ziren, eta mahats luku bakanak zimelduta eta izoztuta ageri ziren hotz haren pean. Harrituta nindoan, halako lur zabal eta oparorik ez baita
|
gure inguruan
. Bidean zetozen merkatari batzuekin egon ginen, mandazain batzuk ere gurutzatu genituen eta, baso baten erditik igarotzean, aizkoraz enborrak ebakitzen ari zen gizaseme talde bat agurtu genuen.
|
|
|
Errotatik jendea irteten hasi zen gure zaratak entzunda. Arraro begiratzen ziguten eta sudurra okertzen zuten
|
gure inguruan
. Elkarrengandik aldendu ginenetik aurrerakoa kontatu zien Bernatek:
|
|
2007
|
|
|
Bestalde, jendeok inguruko gauza eta gertakizunez benetan daukaguna baino kontrol handiagoa dugula uste omen dugu: exajerazioz, inguruan eragiteko daukagun ahalmena den baino handiagotzat daukagu eta garrantzia kentzen diogu zorteak edo ondoko pertsonek
|
gure inguruan
daukaten eraginari. Optimismo honek eraman ditu hondamendira hainbeste jeneral harro... eta hauen mendeko milaka edo milioika gizaki.
|
|
|
Informazio jarioak ez du bermatzen harreman osasuntsua, inondik ere. Eta horren adibideak dozenaka ditugu
|
gure inguruan
.
|
|
|
• Gure eskaintzak normalizazio prozesuaren beharrei nolako erantzuna ematen dien aztertu eta hartarako egokitu. Honek
|
gure inguruan
normalizazio planei adi egotea edo normalizazio planak sustatzea dakar.
|
|
|
Umeak etorri dira baloi bategaz eta Ekaitz eurakaz hasi da berbetan. Neskatoak
|
gure inguruan
jesarri dira, eta han ibili gara ulea eta azala ikutzen... Berezi-berezia izan da.
|
|
|
Hori ez da horrela gertatzen gu adimenez motzak garelako, ez horixe. Horigertatzen da kulturari buruzko ikuskera hori gure aurrekoek eta, are gehiago, gauregun,
|
gure inguruan
daudenek gugan eragin dutelako. Kultura gauza bihurturikdago eta, ondorioz, letren munduan apalki agertu zenetik (XVI. mendea), kulturahitzari ikuskera horretatik begiratu zaio lehenago gehiago erabiltzen ziren terminoekin batera, filosofia, humanitateak, artea edo zientzia, adibidez?, pentsamendu merkantilistaren eraginez kultura bera bezain kaltetuak gertatu ez direnak.
|
|
|
Baina, postmodernizazioan edo informazionalizazioan, aldatu bide da itxurakegiteko modua. Diskurtsoaren hegemonia transzendentea galdu da, hortaz ere, itxurak diskurtsotik bizitzaren immanentziara eraman ditugu; egunero duguinauteria
|
gure inguruan
, gure jarduera arrunten zentzua aldatu baita: nola eta zertanjardungo dugun pentsatuta, erabakitakoari ekin behar diogu.
|
|
|
Izan ere, txertoaren hiru dosia sexu-harremanik izan ez duten emakumeei injektatu behar zaie. Izan ere, txertoaren eraginkortasuna murriztu egiten da 10 urte bete baino lehen eta 14 urte bete ondoren, eta
|
gure inguruan
oso ohikoa da neskato batek adin horretatik beherako harremanak izatea. Txertoa jartzeak (10.000 bat neska urtean) 3,5 milioi euroko kostua ekarriko du.
|
|
|
Jo dezagun seme-alabak hezkuntza sistemara murgildu beharrean zauden ama edo aita zarela. Legeak aitortzen dizu ikastetxea hautatzeko eskubidea, alegia,
|
gure inguruan
hiru hezkuntza sare artean hautatzeko eskubidea. Gurasoen egiteko nagusia ikastetxea hautatzean geratzen da sarri.
|
|
|
Baina zeregin hori izugarria da:
|
gure inguruan
begiratzen badugu, orduan berehala ikusiko dugu ze gizaki gutxi iritsi den orain arte benetako elkarrizketara. Eta, horren aurrean, zera galdetu behar dugu:
|
|
2008
|
|
|
Hemen ere kontuz ibiltzeko ohartarazi digu Slugerrek: Europar Batasuna indartsua dela eta bere babesa dugula dio, baina corralitoak eztanda egin aurretik Argentinan gertatzen zena ikusten du
|
gure inguruan
: jendeak mantendu ezin duen bizi-maila darama, ezeri uko egin gabe eta krisi posible bati erreparatu gabe.
|
|
|
Gauza asko ditugu eskasak
|
gure inguruan
, kexatzeko mila arrazoi, baina hala ere harro sentitzeko eta zoriontsu izateko arrazoiak ere baditugu. Zerotik hamarrera… gertaeren arabera.
|
|
|
Azken urteetan
|
gure inguruan
euforia gehiago sumatzen da depresio edo zalantza baino. Ikerketa-proiektu asko bideratzen ari dira Europan, eta hainbat gobernuk eta erakundek mota honetako programak edo zerbitzuak erosten edo kontratatzen ari dira.
|
|
|
• Hizkuntzen munduko bereizgarrien arabera (kontuan izan
|
gure inguruan
ukipen egoeran dauden hizkuntzak ditugula):-Derrigorrezko bigarren hezkuntzan (12 -16 urte artean) jarraitutako eredu linguistikoaren arabera: %47, 5ek D eredua edo eusLan honetan erakutsi nahi ditugun emaitzak identitate etnolinguistikoa (IELa) eta beste teoria batzuk erabiliz eginiko ikerketa enpiriko zabal batean txertatzen dira.
|
|
|
1) osagarrien arabera, H -5: IELaren eraikuntzan, identitate etniko globalaren ondoan —euskalduna, espainiarra, euskalduna-espainiarra,... — hizkuntza eta kultura dimentsioak ere —euskalduna eta espainiarra— esanguratsuak izango dira;
|
gure inguruan
bestelako zenbait dimentsio ere garrantzizkoak izan daitezke, lurraldetasuna eta politikoa, esate baterako; 2) mailaren arabera, H -6: IELa taldearteko mailan kokatuko da, eta aipatutako osagarriak kategoria moduan jokatuko dute, inguruan talde etnolinguiskoak sortuz; 3) moten arabera, H -7:
|
|
|
Mediku famosorik izatekotan, Lekeitioko D. Isidro Salinas zan
|
gure inguruan
. Asko ekiala, aberats zein pobre, danak ondo artatzen ebazala.
|
|
|
Horretarako, lehenik eta behin,
|
gure inguruan
halako gunerik baden edo ez jakin beharko dugu trafico.es helbidean agertuko zaigu gune baimenduen zerrenda).
|
|
|
batzuk handiagoak ziren, besteak txikiagoak... Pixkanaka, ordea, urrituz eta urrituz joan ziren, eta, orain, familia horretako ordezkari bakarra dugu
|
gure inguruan
.
|