2000
|
|
Eta gau batean erlijioneaz eta zientziaz aritu ziren: ...baitziren, eta zeinek Trinitatearen dogmaren kontrako dotrina zabaldu baitzuten harat eta honat, aitortzen zutelarik ezen Kristo ez zela Jainkoa baina salbazionearen bitartekari hutsa; zientziaz denaz bezainbatean, berriz, Evangelista Torricelli zeritzan zientzilariaz aritu zitzaigun, zeinak agerian jarri baitzuen airearen presioaren existentzia, zeinak esplikatzen baitzuen, aldi berean, zergatik
|
ezin zen
ura jaso eta igan, ponpa xurgatzaile baten bidez, hogei cubitumetarik goiti; eta Marcok hala galdetu zion osabari, bat-batean:
|
|
Baina gereziaren hezurra bota beharrean, goiz osoa ahoan erabil dezazula eskatzen dizut, eta berarekin josta zaitezela, eta gero, lanetik irteten zarenean, nirekin elkartzen zarenean, musu baten bidez ahora eman diezadazula". Burutazio hori, noski,
|
ezin zen
Dabidena izan eta, bai letragatik bai estiloagatik, Patxirena zela sumatu nuen, izan ere oharrak ez baitzuen igorlearen batere berririk. Sumatu eta izan.
|
|
Baina prezioa garestiegia egin zitzaion: aurreko lagun guztiekin harremanak eten egin behar zituen, ezin zuen telefonoz deitu,
|
ezin zen
bertakoekin mintzatu... Au bout du compte, bizian hilik sentitzen zela errepikatu dit.
|
|
Haatik, balio enuntziatu bat forma gramatikal engainagarria duen agindu bat besterik ez da, ez da ez egiazkoa ez faltsua. Zirkulukoentzat
|
ezin zen
balio auziei buruz eztabaidatu, soilik gertakari auziei baizik. Ez dago balio sistemarik beste bat baino hobea denik:
|
|
Fenomenalismoak subjektuarteko ulermenaren —edo ulermen objektiboaren— erabateko eza inplikatzen zuela argudiatzen zuten. Fenomenalismoaren hizkuntza pribatua
|
ezin zen
publiko bilakatu, eta beren enuntziatuen esanahia —sentimen datuetan oinarritua— komunikaezina zen. Fisikalistentzat, aldiz, enuntziatu baten egiaztagarritasunak subjektuartekoa behar zuen izan, gertakari bat beha zezaketen guztiei irekia; hain zuzen ere, zientziaren eginkizuna, subjektuartean edo modu objektiboan azter daitekeen ezagutza ematean baitatza.
|
|
Noski hura garbitu behar zuen... Aurrena baina, lehortu behar zuen,
|
ezin zen
arropa haiekin egon...
|
2001
|
|
" Erregimen" arekin bat egiten zuen edozein egunkarik honako buruhaustea izan zezakeen: berria
|
ezin zen
aipatu gabe utzi (nola edo hala enteratuko baitzen jendea), baina hartaz gehiegi hitz egiterik ere ez zegoen (Helder Camararen ideien propagandatzat har baitzezakeen norbaitek). Irtenbidea?
|
|
" Bai, helikopteroa tartean zen". Zer egin behar zuten bi igerilariek gizakia oinez iritsi
|
ezin zen
ibai zati batean nekatuta aurrera segi ezinik geratuko balira. Bada, azken espedizio honetan helikopteroari deitu zioten esanez helmugara heltzen ez baziren bila joateko uretatik ateratzera.
|
|
Edo aldizkaria atera nahi genuen, edo hitz bat pasaz gero, kito! Aberri Eguna
|
ezin zen
ezta aitatu ere. Horrelako hitz guztiak kendu behar ziren.
|
|
Batzuek aldizkaria euskalduna zelako egiten zuten, baina bazen beraien interesen arabera egiten zuenik ere. Baina publizitate askorik
|
ezin zen
egin, eta udako festetaz baliatzen ginen: gure «uda» apirilean hasi eta udazkena arte ez zen bukatzen.
|
|
Ez beti: bost jatetxetatik baten
|
ezin zen
eguneko menua txartelarekin ordaindu.
|
|
1996-1997 ikasturtean zehar burutu nuen izenburu bereko memoria, eta, izatez, gaia ez nuen besterik gabe aukeratu. Izan ere, hasiera batean ikasturte horretakoarazo jakin modura aurkeztu zitzaidana, hots, ikastalde bateko ikasleak hainziren esanekoak non agindutakoari besterik ez baitzioten jaramonik egiten, eta horren ondorioz ezinezkoa zen ezarritako helburua lortzea, hau da,
|
ezin zen
jariotasunean aurrerapenik egin?, gurean maiz gertatzen zen egoera zela konturatunintzen; eta, eginahalak eginagatik, auziari irtenbide egokia ematen asmatzen ezgenuela iruditzen zitzaidan. Are gehiago, bazegoen gure artean horrelako etsipenezko sentsazioa:
|
|
Liburu saltzailea beldurtu egin zen. Hura
|
ezin zen
pare bat minutu lehenago berarekin arroz-esnea jaten egon zen emakume bera izan. Ezinezkoa zen.
|
|
Nik nuen parranda gogoarekin. Gari bakarrik geratzen zen baina berarekin
|
ezin zen
kontatu. Izugarrizko atxurra zuen eta ez zuen jada ondo asmatzen hitz egiterakoan.
|
|
Arrazoiketa arin bezain sobrioa egin zuen orduan: ezin ziren Marcos eta Roma izan, Lisboan zeudelako;
|
ezin zen
Lucas izan, ondoan zeukalako; ezin zen Angel izan, hilda zegoelako; Maria bera ere ezin zen izan. Bosgarren aukera baino ez zitzaion geratzen, guztietan filmagarriena:
|
|
Arrazoiketa arin bezain sobrioa egin zuen orduan: ezin ziren Marcos eta Roma izan, Lisboan zeudelako; ezin zen Lucas izan, ondoan zeukalako;
|
ezin zen
Angel izan, hilda zegoelako; Maria bera ere ezin zen izan. Bosgarren aukera baino ez zitzaion geratzen, guztietan filmagarriena:
|
|
Arrazoiketa arin bezain sobrioa egin zuen orduan: ezin ziren Marcos eta Roma izan, Lisboan zeudelako; ezin zen Lucas izan, ondoan zeukalako; ezin zen Angel izan, hilda zegoelako; Maria bera ere
|
ezin zen
izan. Bosgarren aukera baino ez zitzaion geratzen, guztietan filmagarriena:
|
|
Hitzok bihotza zulatzen zioten. Batzuetan
|
ezin zen
isilik gelditu eta gizonari erantzun egiten zion. Erabat haserretzen zen senarra.
|
|
‘Zu euskaldun naturala zara eta, ’ hasi da Imanol ia ahapeka, ‘esadazu, zer iruditzen zaizu familia batek hizkuntza hermetiko partikularra erabiltzea? Gure etxean
|
ezin zen
espainolez egin, aitak debekatu zuelako. Gero, etxetik irten eta beste mundu batean bizi behar genuen.
|
|
Urtebete baizik ez zen behar izan, iritzi hori herritarren gehiengoaren iritzi gisa agertzeko publikoki. Baina 1997ko uztailean
|
ezin zen
jende aurrean azaldu, gizarte isolamendua ekar lezakeela usnatzen zelako. Isiltasunaren Espirala nagusitu zen.
|
|
Hala ere, azalpen berberak balio du. Nafarroa
|
ezin zen
iritzi bolada horren eraginetik kanpo geratu. Are ago, zenbaiten ustez, beste leku batzuetan, egoera aldatuz gero, ge rta litekeena frogapean jartzeko aukeratu dute Nafarroa.
|
|
Gobernuarentzat hala bihurtu zen desertore. Harez geroztik
|
ezin zen
Espainiak agintzen zuen lurrean sartu, hala egin izatera preso hartuko zuten.
|
|
Haizea firi-firi zebilen, eta zerua urdin-urdina zegoen. Itsasoaren azkeneko mugaren marra
|
ezin zen
bereizi. Kolore bera goitiak eta beheitiak.
|
|
Ezin jasan. Amatxi bere ohatzetik
|
ezin zen
altxatu. " Ekarran ttantta Marikarmen!
|
|
Ahal zutenak eskapo joaten ziren, ibaiaren orroarekin ikaraturik, eta zubiak bakarrik gelditzen ziren, tinko, adiskide erotua nola edo hala segurtatu eta lotzeko esperantzan. Baina haietako ahulenak ere botatzen zituen, inondik inora sosegatu
|
ezin zen
erraldoiak. Ibai bazterretako etxe batzuk hutsik gelditu baziren ere, Zubiko Bentatik ez zen inor mugitu.
|
|
Eta, hala, etxetik ezin atera gelditu zen. Ibaiaren bertze aldera ere
|
ezin zen
pasatu, zubia konpondu arte.
|
|
Baina, haiek ni nor nintzen baldin bazekiten, ni hasia nintzen susmatzen haiek nortzuk ziren. Britainiar armada kolonialeko kapitainen antzeko jantzia zuena Ugatza baizik
|
ezin zen
izan. Ugatza, K.A.T. (Kanonetik Askatzeko Txatarreroak) erakunde entzutetsuko buru anker eta odolgosea.
|
2002
|
|
Ikuskizunetara joandakoak antolatzeko modua
|
ezin zen
ordenagabe eta arduragabeagoa izan. Augustok zuzendu eta arautu zuen, senadore bati Pozzuolin egindako laidoak eraginda, joko jendetsu batzuetan ez baitzuen aurkitu jende-piloaren artean lekua egingo zionik.
|
|
Bihotza ziztu bizian ari zitzaion. Hori guztia
|
ezin zen
ona izan osasunerako– Aizan, Amaia, buelta hartzea ba al daukan?
|
|
Etxean ere zenbaitetan jarduna zen kondoia jartzen, badaezpada. Baina Joxe Mari puta horrek bere horretan jarraitzen zuen, burumakur eta lurrari begira –samurra, biguna... pattal! – Horrela
|
ezin zen
gauza handirik lortu. Listua irentsi zuen, estuturik.
|
2003
|
|
Tenporizadore mekanikoa (30 segundoko tarteetan baizik
|
ezin zen
erregulatu).
|
|
Batak, Batzar Nagusian onartuetakoaren bidetik, Karlos Santamaria zuen bozeramaile. Horren ustez, Nafarroarik gabe
|
ezin zen
Euskal Unibertsitateari buruz hitz egin eta ez ziren gauza bera. Euskal Unibertsitatea, eta. Euskal Herriko Unibertsitatea?.
|
|
Saioa bukatu ondoren, entzule batzuk Arestik azaldutako zenbait iritziren aurka agertu ziren eta berarekin eztabaidatu nahi zutela adierazi zuten. Hitza hartu zutenen ustez,
|
ezin zen
ulertu poemen bitartez arazo politikoak eta sozialak aireratzen zituen poetak eztabaidari uko egitea. Are gehiago, Arestiren poemek gizarte-berdintasuna azpimarratzen zuten, baina isilpean uzten zituzten euskaldunek Francoren aurka zeramaten borroka, bai eta nazio edota estatuaren konzeptuak ere.
|
|
Horrek guztiak hausnarketa sakona eskatzen zuen, eta horretarako Talde Eragilearen berregituraketa. Edozein kasutan,
|
ezin zen
ukatu UEUko ikastaroen kalitatea, batzuek egiten zuten moduan44 Jose Ramon Etxebarria, aldiz, UEUra hurbiltzen ez zirenen arrazoiak arakatzen saiatu zen, zio garbirik aurkitu gabe. Euskal Unibertsitatea proiektu nazionala izanik, denen laguntza ezinbestekoa zen, baina asko ziren UEUn parte hartzeari uko egiten ziotenak, batzuk gainera, aurreko urteetan UEUn ibilitakoak ziren.
|
|
arloan. Bestetik,
|
ezin zen
unibertsitate paraleloa izan, EHUk askoz ere jende eta diru gehiago mugitzen baitzuen. Zein zen, orduan, bidea?
|
|
Izan ere, UEUko kide gehienak EHUko kideak ziren, baita Txillardegi ere, eta beraz, ezin zuten UEU utzi eta EHUra pasa, bertan zeudelako ordurako. EHUk Euskal Herriaren zati handi bat biltzen zuen, eta
|
ezin zen
baztertu ez zuelakoan Euskal Herri osoa hartzen. Bestalde, ezin zen UEUren udako ikastaroen gehiegizko balorazioa egin, urte osoko unibertsitatea euskalduntzea garrantzitsuagoa baitzen.
|
|
EHUk Euskal Herriaren zati handi bat biltzen zuen, eta ezin zen baztertu ez zuelakoan Euskal Herri osoa hartzen. Bestalde,
|
ezin zen
UEUren udako ikastaroen gehiegizko balorazioa egin, urte osoko unibertsitatea euskalduntzea garrantzitsuagoa baitzen. UEUren liburugintza bera pentsaezina zen EHUko irakaslerik gabe, ezta bertako ikasleek osatzen zuten merkaturik gabe.
|
|
Haragiari, haren segurtasunari eta arriskuei buruzko galderek eta erantzunek, eta garai hartan aurreikusi
|
ezin zen
krisi baten irismenari buruzkoak, Interneteko kontsumitzaileentzako informazio-produktu baten ideia piztu zuten. Produktu horrek oso zabalduak ez diren alderdiak asetzen ditu, hala nola elikagaiak ekoizteko teknologien fidagarritasun-maila edo egoera txarrean dauden elikagaiak kontsumitzearen ondoriozko toxiinfekzioen legezko bidetik erreklamatzeko aukerak.
|
|
Erregelamenduak lehentasunezko helburu bat du, pertsonen osasuna babestea; eta, hori lortzeko, ezartzen du ke-aromek segurtasun-ebaluazioa egin behar dutela, prozedura komunitario baten bidez, merkatuan jarri edo elikagaietan, edo haren azalean, Erkidegoaren barruan, erabili aurretik. Izan ere, Giza Elikaduraren Batzorde Zientifikoak lehen esan bezala,
|
ezin zen
metodo komun bat diseinatu elikagaiak aromatizatzeko erabiltzen ziren ke-aromen segurtasuna ebaluatzeko, haien artean desberdintasun fisiko eta kimiko handiak baitzeuden. Hori dela eta, arauak ezartzen du ebaluazio zientifikoak produktu primarioen segurtasunean jarri behar duela arreta, hau da, ke primarioen kontzentratuetan eta mundrunaren frakzio primarioetan, eta produktu gisa erabiltzeko edo elikagaietan edo haien azalean erabiltzeko ke-aromak sortzeko segurtasunean.
|
|
Hauetako batzuk legeak lirateke. Baina, dakigunez, garai hartan indukzioa
|
ezin zen
logikaren tresneriarekin justifikatu. Jakina, arazoaren azpian Humek indukziozko printzipioari egindako kritika eguneratua suma dezakegu:
|
|
Monksekin ostera
|
ezin zen
kontatu. Ordurako beste neskarekin ari zen, bizi-bizi, hizketan.
|
|
Taxiak alde egin nahi izan zuen. Han
|
ezin zen
hain luzaz egon. Keinu bat egin nion, itxaroteko, hango goiko bat nintzela adieraziz.
|
2004
|
|
Horrek saioaren izaeraren arrazoi nagusia agertzen digu: informatu
|
ezin zen
garaian informatzea, alegia.
|
|
Goldea erabili
|
ezin zen
lur malkartsuetan laia erabiltzen zuten baserritarrek eta Laia auzoan dagoen kartel batek jasotzen duenez," gure aldean ezinbestekoa zen laiaren erabilera". Amaia Yarto Mendinuetaren hormirudi batean irakurgai dago laiaren historia, Joxemartin Apalategi eta Ander Manterola antropologoek jasotako datuak batu ditu-eta Amaia Yartok.
|
|
HBren arabera euskal lurraldetasuna bere osotasunean ez zegoen bermatuta estatutu horrekin. Are eta gehiago
|
ezin zen
onartu Baskongadetako eraikin instituzionala altxatzea baldin eta Nafarroa eta Baskongaden artean Moncloako Estatutuaren planoen edo" Foru Hobekuntzakoen" bitartez horma berri bat sortzen bazen. Beraiek Hego Euskadi osoko" eraikin instituzionala" batera altxatzea aldarrikatzen zuten, HBk bultzatzen zuen" Euskal Herriko Biltzar Nazionala" indartuko zuen Nazio Autonomia Estatutuaren bitartez hain zuzen ere.
|
|
Niri zuzenbidea gustatzen zitzaidan, baina horretarako bibliotekara joan eta liburuetan arakatu nahi nuen, sakondu. Deustun
|
ezin zen
horrelakorik: irakasleek eguneko lezioa ematen zuten eta hurrengo egunean buruz ikasita eraman behar zenuen.
|
|
Etorkin kopuruari aurre egiteko azpiegitura gabe aurkitu zen Hernaniko herria. Erdigunean
|
ezin zen
etxebizitza gehiago egin, eta pixkanaka kanpoaldean auzo berriak eraikitzeari ekin zioten; Florida, Portu, Karabel... Auzo hauek langile auzoak izan ziren nagusiki.
|
|
Baserria zen lan bakarra. Baina jende asko
|
ezin zen
bizi baserriko lanetatik eta horregatik gazte anitzek kanpora joan behar izan zuen: Frantziara eta Amerikara batez ere.
|
|
Alexandro Handia boterera heltzean, estatua
|
ezin zen
soilik hiriaren mugen barruangaratu; beraz, metropolia baliabidez hornitzeko, munduko gainerako lekuak mendeanhartzeko premia izan zuen. Handik aurrera, Hiri-estatuan parte hartzen zuten hiritatrak ezziren benetako eskubide politikoen subjektuak.
|
|
Irailaren amaieran, Rodríguezek demanda jarri zuen Wanadooren aurka, kontratatutako zerbitzuaren “abiadura txikia” zela eta. Haren ustez,
|
ezin zen
inola ere onartu banda zabaleko Interneteko sarbide-zerbitzu baterako. Badás epaileak baietsi egin du demanda, uste baitu hornitzaile horrek ez zituela bete bere publizitatean eskaintzen dituen abiadura-baldintzak, “gutxienez osatu gabea” baita, “engainagarria ez egiteagatik” ez bada.
|
|
90eko hamarkadaren erdialdean, obesoen kopurua %22, 5era iritsi zen, eta gehiegizko pisuarena %54, 4ra. Ondorioa
|
ezin zen
negatiboagoa izan: Estatu Batuetan obesoen hazkundea bikoiztu egin zen azken hogeita hamar urteetan.
|
|
Tomatea, piperra eta kalabazina ere lur aberatsaren erakusgarri dira. Azkenburukoa
|
ezin zen
bestela izan, melokotoia edo udarea ardoarekin, bere fruta-arbola bikainetatik. Gaztelako lurrak eskuzabalak dira plater indartsuetan, hala nola Burgosko eltze usteldua, dilistaz, babarrun gorriz, kaparroiz, behi-mihiaz, barazkiz, txerri-belarriz… Burgosen debekatuta dago odolki famatua, gaztelako baratxuri-eta ogi-zopa galtzea, eta probintziako beste latitude batzuetan ohikoagoa den arren, garrantzia hartzen du esne erreak.
|
|
Lege-erreformaren beste berrikuntzetako bat da automatikoki aldatzen diren ibilgailuetarako bakarrik den gidabaimena lortzeko aukera onartzen dela. Orain arte baimen hori arrazoi medikoengatik baino
|
ezin zen
erabili. Bestalde, intsulina injektatu behar duten gidari diabetikoen baimenaren indarraldia lau urtera luzatzen da.
|
|
Larruzko karpeta bat zeraman eskuan. Irudia urrundik hartua eta lauso samarra zenez, gizona garaia eta adin ertainekoa zela besterik
|
ezin zen
antzeman. Andre juduak berebiziko arretaz erreparatzen zidala ohartu nintzen, nigandik erreazkzio edo iruzkin jakinen bat espero balu bezala.
|
|
Baina nik oso bestela pentsatzen nuen: halako oinazea ematen zidan grina hura
|
ezin zen
parte onekoa izan. Ez al zuen minik ematen?
|
|
Gainera, SDri ezer erran gabe atera zen Koloniatik. Tira, ez zuen uste horrek ondorio larriegirik edukiko zuenik (hala espero zuen behintzat), baina jende haiekin
|
ezin zen
jolasean ibili.
|
|
Josebari barrea atera zitzaion. Erlatibitatearen Teorian sinetsita ere,
|
ezin zen
gelako sabaia izan bueltaka ari zena. Ondorioa berehalakoa zen:
|
|
Alde batetik, Joseba bera horrela ikusteak sortzen ziona: mutila
|
ezin zen
ondo egon, eta mina berea balitz bezala sentituko zuen neskak. Beste alde batetik, irrazionala eta aitorrezina zena –are mingarriagoa, beraz–:
|
|
Lasaitu egin behar zuen. Horrela
|
ezin zen
inora joan.
|
|
Gizon luzanga eta higatu hark zientzialaria edo eroa baino ezin zuen izan. Hala ere, agindu oso zehatzak zeuzkan,
|
ezin zen
arriskatu.
|
|
Elektroiek partikula gisa joka zezaketen, edo uhin moduan. Txikienaren mailan, zioen Bohrrek,
|
ezin zen
geure logika arrunta aplikatu. Txanpon bat botatzean ez al zen batzuetan alde bat ateratzen, besteetan bestea, baina betiere txanpona izateari utzi gabe?
|
|
politikan, ekonomian, kulturan, gizartean eta erlijioan ere bai. Hori, jakina, denek elkarrekin eta bat eginez baino
|
ezin zen
lortu, hau da, familia arteko, herritarrenarteko eta nazioen arteko lokarri estuak finkaturik. Herriaren askapenerako bide hartan hartu beharreko fronte guztiak zilegi zitzaizkion, eta ardura handiz jarraitzen zituen hego nahiz iparraldeko gertakariak, gatazka politikoak, atxiloketak, Iparraldera ihesean joan beharrean aurkitzen zirenen eta errefuxiatuen egoera...
|
|
bere burua kulturaz janzten, irakurtzen eta idazten, ikasten eta irakasten, euskal obrak eta agerkariak biltzen eta hedatzen... Euskal kultura
|
ezin zen
desagertu, horrek euskaldunen desagerpena erakarriko baitzuen," kulturaren barnean beita ere loretzengizona ren izaitea"(" Euskal billerak Hazparne’n", Jaki n, 1957). Seguruenik berak ere sufritu zuen artikulu hartan aipatzen duen gizartearen ez-ulertzea eta laguntza falta.
|
|
Gerra ondorengo urte latz haietan askotan
|
ezin zen
ia hitz egin ere, eguneroko bizimodua alde horretatik oso gogorra zen. Herriko nagusiak frankismoaren ingurukoak baitziren, mamu asko zeuden.
|
|
Gure denon arteko lotura euskaraz sortu nahia izaten zen. Kultura eta hizkuntza mailan
|
ezin zen
gehiago itxaron baldintza hobeagoen zain.
|
|
Badakigu berak eskolan ikasitakoak eta bere garaian egiatzat jotzen zen guztiak ez ziola inolako segurantziarik eskaintzen, eta hau guztia nahikoa argiro geratuko zen azalduta Diskurtsoaren lehen orrialdeetan; baina, azpimarratu dugun legetxe, zalantzaren prozesua
|
ezin zen
hor geratu eta ezagutzeko ahalmen guztiak hartuko ditu Descartesek jomugatzat. Honen berri emateko Meditazio metafisikoetako bigarren atalean eskaintzen digun ahalmen horien kritikari begiratuko diogu, eta ohartuko gara hiru urratsetan eskaintzen digula bere argudiapena.
|
|
" Mo, heldu da beste hezur pare bat hausteko ordua", esan nion neure buruari. Pauline Bernardette hala tratatzea
|
ezin zen
ametitu. Ezin nion lagun hari huts egin behin batez, euli buruarekin nenbilen garaian, La Vacheri huts egin nion bezala.
|
|
Haien adiskidantza oroitzapenaz baino
|
ezin zen
elikatu, baina, bestalde," edade honetara heldurik edozein adiskidantza oroitzapenez elikatzen duk; izan ere, orainak ez ziok gure adiskidantzari aukera gehiegirik eskaintzen, ikusi ere oso gutxitan ikusi izan gaituk. Gure adiskidantza, hizlariak esan bezala, errealitateari iruzur eginez edo, argi esateko, errealitateari egindako iruzurrari esker bizi duk, oroimenak hoberako aldatzen duela".
|
|
Carlosekin egindako fucking apustua. Baina Ikerekin
|
ezin zen
, erabakita bazuen erabakita zuen, eta bost axola hari erabaki horrekin mundua suntsitzen bazen ere. Ike bestea, Ike Carlosen sexualitatea benetan kilikatzen zuena?
|
2005
|
|
" Antonek, nik ez bezala pilota ezagutzen du eta hori funtsezkoa zen. Hasieran egin nuen frontoien proiektuan
|
ezin zen
pilotan jokatu. Antonek eman dio eskultura eta jokoaren arteko lotura".
|
|
Edo aldizkaria atera nahi genuen, edo hitz bat pasaz gero, kito! Aberri Eguna
|
ezin zen
ezta aitatu ere. Horrelako hitz guztiak kendu behar ziren.
|
|
Jugoslavian, garai hartan, goi mailara iritsiz gero ere saskibaloia
|
ezin zen
ogibide izan, eta denek ikasketa ildo bat zuten buruan, jende guztiaren lehentasuna ikasketak ziren. Beraz, esan izan balidate ere:
|
|
Artelanak egin dituzten artistei bospasei ipuin eman zitzaizkien aukeran, horren arabera lanak osa zitzaten, baldintza bakarrarekin: norberak aukeraturiko ipuina
|
ezin zen
izan bere kultura edo kontinentekoa. Artista bakoitzak ipuina aukeratu ondoren, ipuin horrek sentiarazten ziona margotu edo zizelkatu zuen eta, horrela, gauza bitxiak ikusteko parada daukagu erakusketa honetan.
|
|
Era berean, emakumeak gehiegi ikastea ere ez zen begi onez ikusten; izan ere, ikasi behar zituzten kontu bakarrak amatasunarekin lotuak zeudenak ziren. Emakumeen hezkuntza
|
ezin zen
gizonezkoen parekoa izan, hori arriskutsua izan zitekeela uste zuten. Lehen Hezkuntza jasotzearekin aski zen.
|
|
Emakumea dezentea izan behar zen, pudikoa, isila, gizonaren menpekoa eta zerbitzaria, eta bere lekua, etxe barruan zegoen, eta beste inon ez. Moral kristauaren arabera jantzi eta jokatu behar zuen, makina bat aldizkari, liburu eta eskuliburu egon zirelarik emakumearen portaera nolakoa izan behar zen eta nolakoa
|
ezin zen
izan argi utziz. Legalki, diskriminaturik aurkitzen zen, gizonaren azpitik, eta sexualitatearen alorrean, izugarrizko mugak jarri zitzaizkion, gizon eta emakumeen elkargune lekuen inguruan izugarrizko kontrola ezarri zelarik.
|
|
Erregimenaren politika ekonomikoa berrikusi zenean, industriaren garapena finkatu zen lortu beharreko helburuetako bat bezala. Industriaren hedapena lortzeko bideetako bat langileen kopurua areagotzea zen, eta gizonezkoen laneskua mugara iritsi zenez,
|
ezin zen
gehiago areagotu, egin zitekeen gauza bakarra lan egiten zuten emakumeen kopurua areagotzea zen. Garapen Planak argi utzi zuen emakume langileen kopurua handitzeko beharra zegoela.
|
|
1 Lege-aldaketen edukia alde batera utzirik, xedapen eta betekizun berriak ezartzeko orduan oinarrizko bermeen gainetik pasatzeko asmoa begi bistakoa zen eta, horregatik,
|
ezin zen
jurisprudentziaren aldetik gehiegikeria zabarrenak zuzentzeari ekitea besterik espero. Arestian jarritako adibideak zuzenketa horietako batzuk, ziurrenik esanguratsuenak eta eztabaidatuenak, dira, printzipio nagusien urraketak indargabetu eta askatasunen Estatu baten egoera normalera itzultzeko bidea ematen dutenak.
|
|
Aparatu horiek arazo bat zuten: irudiak ‘pantailari itsatsita’ geratzeko joera zuten, denbora luzeegian ‘geldirik’ egoten ziren eta, beraz, monitorea
|
ezin zen
erabili. Teknikaren aurrerapenarekin, CRT monitoreek arazo horri aurre egin ahal izan zioten, eta, gaur egun, TFT LCD pantaila lauek (CRTak ordezten ari direnak) ez dute jasaten, beste teknologia bat erabiltzen dutelako.
|
|
Gizonaren indarraren kontra ez zuen zereginik, tirakadaz tirakada arropa guztia kendu zion eta biluzik laga zuen. Golpe gogor bat nabaritu zuen hanka artean, eta jarraian, gizonaren piso guztia sentitu zuen gainean. la amasa hartu ere ezinda, beste kolpe bat nabaritu zuen, etajarraian beste bat, eta beste bat, eta gizonaren esku zakarrak bularalde laua igurzten hasi ziren, eta
|
ezin zen
mugitu ere egin, eta garrasi egiten zuen, eta gizonak orroe egiten zuen, eta aurpegia miazkatu zion, eta mingaina aho txi-
|
|
–Agian Yoshiaki san
|
ezin zen
momentuan etorri, joan den orduan negozioa alde batera uztea ez da erraza –gaineratu du Madokak.
|
|
Ez daki noren eskuetan erori den, baina ez litzateke batere txukuna izango dena delako horrek bustita topatzea datorrenean. Kale ilun estua, furgoneta beltza, ireki
|
ezin zen
metalezko ate madarikatua... Eutsi, Naroa, eutsi.
|
|
Handik gutxira Ander auzunetik joan zen: lan bat zuen Berangon eta
|
ezin zen
egunero lanera auzunetik joan. Utzi egin zuten.
|
|
Eskolako aldageletan
|
ezin zen
izan. Beti kisketadun komunean aldatzen baitzen eta kulerorik ere ez baitzuen erakusten.
|
|
Baina lanean ari zenean ere, Gur
|
ezin zen
isilik egon:
|
|
Esan digu aitite Julianek ate bat egin ziola alkateari, handia, eta atean idatzi zuela alkatea kokoloa zela. Eta esaldi hori
|
ezin zen
borratu, arkatza borratzen den bezala eta arbela borratzen den bezala, letrak grabatuta zeudelako eta egurrezkoak zirelako, eta borratu nahi bazuten, egin behar zuten atea apurtu. Baina alkatea ez zen konturatu aitite Julianek hori idatzi ziola.
|
|
–Denok saiatu baina ez genuen lortu, horretarako Kuraki izan behar; ze ona! –ez zen isiltzen,
|
ezin zen
isildu! – Hori bai, bere" kiss me, kiss me" famatua belarrira xuxurlatu zigun denoi, zerua ikusten zenuen harekin...
|
|
Hura
|
ezin zen
jasan. Kokoteraino nengoen, lehertzeko zorian, eta horrela esan nien:
|
|
Lilaren atzematea. Hura gabe
|
ezin zen
bizi. Edo hilen zen.
|
2006
|
|
Egia zera da, gaur badakigula oso berandu iritsi zirela sirionotarrak Benira, batzuen ustez XVI. mendean eta beste batzuenean XVII.ean. Holmberg
|
ezin zen
ohartu sirionotarrak aurretik beste batzuek eraikitako paisaia batean bizi direla. 1962an ohartu zen horretaz William Denevan izeneko beste antropologoa.
|
|
Legeak, kasu horiek zehaztea eta ezkontza desegitekozio gisa dibortzioa onartzea helburu izanagatik ere, oraindik erruan oinarritutakozigor moduko bat jasotzen zuen. Izan ere, ezkontza
|
ezin zen
, inolaz ere, ezkontideen arteko akordioaren bidez desegin. Dibortzioa, ezkontideek hauta zitzaketenaukeren artean azkena bailitzan zegoen jasota, eta banaketa aldi luze baten osteaneuren artean adiskidetzeko aukerarik ez zegoen kasurako soil-soilik.
|
|
alkateak, zinpeko edo zinegotziak, errexidoreak, fidelak, eskribaua?; eta jurisdikzio berezitua: ezin ziren hiribildutik kanpora epaituak izan, ez zen errudun kolektiborik egilea ezagutzen ez zen krimenetan,
|
ezin zen
inor preso hartu edo ezin zitzaion inori fidantzarik kendu erruduna zela frogatu izan gabe?; delituen tratamenduarekin, defentsa militarra), forua eman dien jaunari oraindik dagozkion eskubideak zehaztea, zeinak auzokideentzat ziren (ez biztanle guztientzat). Trukean hiribilduko kideek urtero diru-kantitate bat ordaintzen zioten jaunari (erregeari, hura zenean jauna) eta jaun fundatzaileak justiziako isunen zati bat jasotzen zuen.
|
|
Enperadorearen noble hoberenak hiltzea soilik garaiko etsai gogorrenari egotzi zekiokeen, islamaren borrokalariei, hain zuzen ere. Beraz, baskoiek armadaren erretagoardia guztiz suntsitu eta ihes egin zutela Karlomagno itzuli baino lehen,
|
ezin zen
esan.
|
|
aurreztearen aldeko koakzio aszetikoak kapital-formazioa eragin zuen. Sortutako kapitala
|
ezin zen
inondik inora xahutu eta, ondorio gisa, helburu produktiboetan berriro inbertitzen zen.
|
|
alde zaharra biziberritzeko lanean ari gara, eta alderdi politiko denak bat gatoz ahalegin horretan. Alde zaharrean inbertsiorik egin gabe
|
ezin zen
beste legealdi bat pasatu, eta berrurbanizatzen ari gara. Hor dugu gune sozio-kulturala, azpiko aparkalekuen proiektuarekin.
|
|
Baina Espainiako koroaz jabetzeko Napoleon-en jukutriaren aurrez aurre, errege izateko edo izateari uzteko orain Gorteen (nazioaren) onarpena galdatzea, jokaldi juridiko-politiko abil bat zen, liberal konstituziozaleei bezain egoki kontserbatzaileei zetorkiena: erregetzaren legitimaziorako herriaren edo nazioaren inbokazioak berdin izan baitzezakeen irakurketa iraultzailea bezala ertarotarra, eta kasuan iraultzailea
|
ezin zen
izan praktikan88 Ideia moderno bat ertarotartuz, edo viceversa, Cadizko" Gorteetan" askaera bat asmatu da, alderdi kontserbatzaile nahiz liberala ase zitzakeena, teorian berdin baliagarria bientzat – edo praktikan bientzat berdin baliaezina. Hasi den mendearen paradigma bat bezala:
|
|
Zulo hartatik lehenbailehen ateratzeko gogoari eutsi zion:
|
ezin zen
hain berekoia izan. Artean Geppertek bere laguntza behar zuen.
|
|
Ordenagailu eramangarria ere sartu zuen bidaia zorroan, eta, Eguzkienean telefono instalaziorik ez zegoela gogoratuta, uhin bidezko modem garesti bat erosi zuen. Ez zion grazia handirik egin dirua hala xahutzeak, baina
|
ezin zen
Internetik gabe bizi, aitortze hutsak ergel samarra sentiarazten bazuen ere. Sakelako telefonoak seinale ahula hartzen zuen mendi haietan, baina gehienetan ongi funtzionatzen zuen.
|
|
Eguzkienearako errepide ilunean gidatzen zuelarik, Anek bere buruari galdetu zion zergatik
|
ezin zen
Zesar bezalako on puska batez maitemindu, zergatik aukeratu behar zuen beti oinazearen bidea. Bere burua zigortzeko?
|
|
Lau besokada aurrera eta beste lau atzera besterik
|
ezin zen
egin, tokia txikia baitzen, eta uda izan arren ura hotz-hotza ateratzen zen gainera. Beraz, di-da izaten zen nire bainualdia, eta handik berriro herrira.
|
|
Umearenaz
|
ezin zen
guztiz ziur egon Ainhoa, baina zerbaitek esaten zion, bere baitan, ondo funtzionatuko zuela. Froga guztiak aurkakoak baziren ere, edo horrexegatik hain zuzen ere:
|