|
2000
|
|
|
Bat nator Koldok
|
esandako
gauza askorekin. Euskara batuan euskalkiek ere badute beren lekua.
|
|
|
Arestian esan bezala, kartzelako egonaldiak moztu zuen Imanol Laspiurren politika bidea; hala ere, beste zenbait esparrutan kementsu aritu izan zen lanean. Hasieran
|
esandako
moduan, euskaltzaleen hasierako mugimendu gehienetan parte hartu zuen Imanolek beste euskal herritar askorekin batera, besteak beste: Jokin Zaitegi, Alfontso Irigoien, Yon Etxaide, Txomin Peillen, Karmele Rotaetxe, Txillardegi, Aresti, Balendiñ, Aurre Apraiz, Nemesio Etxaniz, Xarriton eta beste hainbatekin.
|
|
|
Zonaldeko bizi kalitateak behera eta etxebizitzen prezioek gora egin ahala, Castroko bizi kalitateak eta etxebizitza merkeek erakarrita hurbildu da hainbat eta hainbat bizkaitar. Baina bertako alkatetzatik
|
esandako
hitzen arabera," lotara soilik etortzen dira". Euren enpresa edo lanpostuak Bilbo Handian dituzte, ikastera ere hara joaten dira eta gehienek ez dute Castron erroldatzeko asmorik agertzen.
|
|
|
Beste batzuek
|
esandako
berdina esango nuke: batzuek su etenaren giro horretan itxikeria eta malgutasun eza erakutsi zuten; ETAk, aldiz, abiadura premia eta denborari aukera bat ez ematea jarri zituen oztopo gisa.
|
|
|
" Egunkaria" dela, HABE dela, dena delakoa. Dinamika horren kontrako ideologia dago, funtsean, Xabierrek
|
esandako
horretan: hau egin behar da?
|
|
|
Administrazioak erakundetze prozesuari bakarrik eskaini zion arreta eta laguntza, eta hor aurrez aurreko borroka bat hasi zuen herri mugimenduekiko. 90eko hamarkadaren hasieran lehen
|
esandako
bikoiztasunaren fenomenoa egon zen. Dena zen administrazioaren proiektuak sortzea.
|
|
|
Monasterioa lautada azpian hartzen duen mendiska batean kokatuta dago eta bere inguruan aisialdirako prestaturiko gune polita egin da. Tenpluari dagokionez, 962 urtean jada idatziz aipatua,
|
esandako
moduan erromanikoa da, baina elementu bizantiarrek ere beren lekua dute. Elementu azpimarragarrienen artean sarrera nagusia eta Andra Mariren taila (XII. mendea) aipatuko ditugu.
|
|
|
Bidegurutzean momentuz ezkerrera joko dugu (gero itzuli egin dugu), 4 kilometrotara urtegiari izena ematen dion Uribarri Ganboan sartzeko. Lehen
|
esandako
moduan, puntu honetan Landara itzuli, eta bere ondotik Bergararantz zuzenduko gara.
|
|
|
Bada, perpausaklotzekoerabiltzendenlokailuilatibotzatagerizaigugramatiketan, bainagureidazlearenerabileran, kausazkoaereizanohida; euskaramintzatuanerabiltzendenzeedotaidatzizgehiagoagertzendenezenlokailuenharikoa; horrelakoetan, aurrez
|
esandako
zerbaiten azalpena edo arrazoia ematera dator.Bartolomekpuntuajartzendu, eskuarki, aurrekoesaldiarenamaieran, baina harenjarraikoaizanohidalokailuhonekinhastendena.Ilatiboadenean, ordea, ez duperpaushasieranjartzen, bestesintagmarenbatenjarraianbaizik; hortaz, hurrengoadibidehauetatiklehenengoaetalaugarrenailatiboakdirateke; bigarrena etahirugarrena, kausazkoak:
|
|
|
Hots, hemengo eta oraingo berriemaileen hitzetan nabari da mito batzuetakogertakariak ez direla hain aspaldian jazo, eta ez dira, hargatik, antzina gertatuarenerrepikapen edo imitazioak; aitzitik, behin bakarrik gertatu direla uste dute kontatzaileaskok, haiek
|
esandako
aldian hain zuzen. Badira behin eta berriz, han eta hemen agitudirenak (adibidez, laminak ogi eske etortzen ziren labekada egiten zenean; maiz, beraz), baina gauza gogoangarri eta erreferentzial asko behingotzat eta ez oso aspaldikotzat hartuak dira; esan nahi baita, protagonistak ongi identifikatuak direla, berriemaileak berak zuzenki ezagutu ez baditu, haren gurasoek edo aitita amamek bai.
|
|
|
Aztertu nahi dugun gertaera,
|
esandako
aurrekin horiek gogoan direla, ia hiruurtetan luzatu zen, 1937ko ekainetik 1940ko martxoraino. 1937ko abenduaren 17koOrdenak eman zion izaera ofiziala auziari.
|
|
|
Transkripzio fonetikoa egiten duen moduluaren helburua, soinu deitu dugun horieta sintetizagailuaren sarrera osatuko duten elementuen katea lortzea da. Hau da, unitateen inbentarioaren atalean
|
esandako
moduan, ez dugu transkripzio fonetikohertsia egin behar; aitzitik,, soinu, mailako transkripzioa behar dugu, lehenago emandugun soinu definizioarekin.
|
|
|
Esentzia, hain zuzen, bera bezalako euskarri naturalari loturiko izakia bada ere, beraez bezalakoa den euskarriari, morfema bati, loturik baino ez da kultura munduan errealaizatera iritsiko. Zeren adimenak esentzia banaezina omen duen bere euskarri naturaletikbereiztea lortzen baitu, baita esentziari berezko existentzia enpirikoa eskuratzea ere, berau pentsatutako, idatzitako nahiz
|
esandako
mintzo edo izen batez gauzatuz.Existentzia enpiriko hori, adiera bihurturiko esentziak berezkoa duena, bere askatasunbereizi edo bakartu propioa ere bada. Izen nahiz mintzoan gauzaturiko adiera ezbaitago, gaurgero, zein bere euskarri naturalari loturiko esentziak determinatzen dituennahitaezkotasunari atxikia.
|
|
|
Gonbidapen haren azpian garbi uzten zidan harekin joan beste erremediorik eznuela, fraidea ikusiko banuen. Hala bada,
|
esandako
egun eta orduan abiatu ginen AitaArbizu eta biok, komentukoen R.
|
|
|
Arnasketa ez da nabaritu behar, egiten ditugun etenaldiak aprobetxatuz egintza hori burutzeko. Beti ere sudurraz egin behar dugu arnasa sartzea, sartutakoan airea gordez, zeren aire erreserbarik gabe geratzen bagara, mikrofonotik
|
esandako
azken silabak itzali egiten baitira; indarrik gabeko hitz bilakatzen ditugu, alegia.Arnas mugimenduak bular kaiolaren dilatazio eta uzkurduren bidez sorturiko egintza da arnasketa, dilatazioa eta uzkurdura elkarren segidakoak direlarik. Mugimendu bakoitza denboraldi bitan deskonposatzen da: Arnas hartzea edo aspirazioa:
|
|
|
Antza, Txemak berak eskatu zion, nahiz eta horretaz konturatu ez. Tabernariak aitortu zuen ez ziola Txemari piperrik ere ulertu; soilik noizean behinka altuegi
|
esandako
" Aidar" edo" Ider" edo antzeko zerbait, eta noski, azken uneetan behin eta berriro errepikatu zuen" Connemara" hitza.
|
|
|
Migelek ez entzuna egin zion, eta zuzendariari
|
esandako
gauzak biribildu zizkion nire maisuari. Lasai zegoen anaia; ni kizkurtuta bezain lasai hura.
|
|
|
goxo bat neureganatzeko biderik. Aski izango nuke zuk
|
esandako
gezurrak entzutea. Ez dut ezer entzun nahi!
|
|
|
Txarra, txarra. Zuk
|
esandako
horrek ametsak egunez egiten dituzula adierazten du.
|
|
|
Apaizak
|
esandako
gurutzea hartu, eta elkarrekin irten ginen elizatik. Atzetik genituen andreak.
|
|
|
Nik eten egin nion, hasteko ez bainekien misterioa zegoenik ere: Bai, Rakel, ipar amerikarrak ilargira lehen aldiz iritsi zirenean, X ek
|
esandako
hitz batzuk net misteriotsuak gertatu ziren: " Zorionak, Zakarias".
|
|
|
Eta ez nuke honekin trajiko jarri nahi, baina egingo nuke pistola bat zela! Hala ere, horrek bezainbat harritu naute, elkar agurtzean, beste gizonak
|
esandako
hitzek:
|
|
|
Lehenik eta behin, adierazi nahi dut fiskalarekin bat eta ez dugula presidentearen iragana zertan kontuan hartu; aitzitik, atzoko adierazpenenetatik datu bat, datu oso esanguratsu bat nabarmendu nahi nuke: honaino ekarri gaituen auzi honen jatorrian edozein arrazoi dagoela ere, Lewinsky andereñoak amarru makur bat prestatu zuen gure presidentea harrapatzeko, eta horrek guztiz baliogabetzen ditu bekadunaren amodioaren benetakotasunaz
|
esandako
guztiak. Baina berriro ere fiskalaren beraren hitzen ildotik, gaineratu nahi dut gure presidentea ez dela kale garbitzaile bat, taxi gidari bat edo irakasle bat baino gehiago, eta hori dela-eta harro egon gaitezkeela gure herriaren legediaz:
|
|
|
Eta politikari hark ekitaldi hartan
|
esandako
gezur galanten antzekoak esan zituen Clintonek ere, epaitegian bekadunarekikoa atsekabeturik ukatu zuenean. Baina abokatu defendatzaileak, Idoiak alegia, Clintoni (Xavier) gezurra esatearen arrazoia zein zen galdegin dionean, honi ere ez zaio zuribiderik falta izan.
|
|
|
Hari luze horren matazak korapilatu egiten dira, behin eta berriro, XIX. eta XX. mendeetan, lekukotza nabarmenak baititugu aurretiaz
|
esandako
horien inguruan12.
|
|
2001
|
|
|
. Iñakik
|
esandako
gauza batzuekin ados nago eta beste batzuekin ez. 60ko eta 70eko hamarkadan gertatzen zirenak bere testuinguruan ulertu behar dira.
|
|
|
Nolanahi den ere, bakerako bidean eta herri honen gehiengoak erabaki dezan puntuetan bat gatoz Ibarretxerekin. Ibarretxek guk
|
esandako
gauza asko bere egin du. Lizarrako prozesuaren ondorenean gertatu diren gauza askotan Ibarretxek gurekin bat egin du eta horregatik benetan prest gaude berarekin aurrera egiteko.
|
|
|
Bere desprestigioa gero eta handiago da ordea, herri honek ETA bere lekuan jarriko du denbora luze baino lehen. ETAren jarduera luzerako edo motzerako izan, guk tinko jarraituko dugu gure aldarrikapenetan, lehendakariak
|
esandako
bidetik.
|
|
|
M. Guelbenzu, L. Goytisolo,...) krisialdi poetiko berrian murgildu zuen literatura. Ordutik aurrera gailentzen joango den intrigaranzko itzulerak,
|
esandako
guztia esanda dagoela jakin arren, bergogoratu egin behar egin dela iragarriko digu. U. Eco ren adibide barregarria gogoratuz, posmodernitatea pertsona bati" maite zaitut" esan nahi diozunean" Corin Telladok esango lukeen moduan, maite zaitut" esan behar izatea da.
|
|
|
bere kultur jakituria eskasaren adierazgarri, Babelia" irensten" du asteburuero," derrigorrezkoak" diren liburuen zerrendak buruz ikasiz; etengabe" ¿ pero qué os pasa a los vascos?" okagarria errepikatzen du, eta gainera, abokatua da, edozein film amerikarretan pertsonaia nazkagarria irudikatuko ligukeen ogibidea. Hori guztia gutxi balitz, emakume honek, bere sexuaren usainak, higuina eragiten dio protagonista maskulinoari (208), eta ez Woody Allenek
|
esandako
eran5, modurik mespretxugarrienean baizik. Hortik, Eugeniak hartuko duen mendeku doilorra, Juan Martinen izakera miserablea agerian jarriko duena (206).
|
|
|
OFF Erromatar historialariek ikusi zuten â?, urrun urruneko lurraldeanâ?, sutondoan
|
esandako
kondairak belaunaldiz belaunaldi kontatzen diren ohiturak dira. Gainera, gaueko hotza epeldu eta bizirik iraunarazten dituzte herri oso baten oroitzapenak.
|
|
|
Amak beharrezkoa duen
|
esandako
bitaminen eta zuntzaren ekarpena osatzeko, halaber, sarrerako janarien osagarri edo jakien laguntza gisa barazki egosiak hartzea komeni da.
|
|
|
* Bigarren muga, aldiz, urtean 1.200.000 pezeta gehi zergapekoaren adina 52 urte baino handiagoa bada beste 100.000 pezeta 52 urte muga hori gainditzen duen urte bakoitzeko, gehienekoa 2.500.000 pezeta izaki, baldin eta goian
|
esandako
etekinen %40a gainditzen ez badu.
|
|
|
Oraingoan mugak portzentaje jakin baten arabera aldatzen ez direnez, murrizketa honi ahal denik eta probetxu handiena,
|
esandako
mugak apartatuz bakarrik aterako zaio.
|
|
|
Horrez gainera, umeak eskolaz kanpoko jardueretan (judoa, dantza, igeriketa, etab.) esku hartu nahi duela adierazten badu,
|
esandako
sei mila duro horiei beste lau bat mila pezeta erantsi zaizkio jarduketa bakoitzeko, oinarrizko ekipamendua erosteko.
|
|
|
Horrez gainera, umeak eskolaz kanpoko jardueretan (judoa, dantza, igeriketa, etab.) esku hartu nahi duela adierazten badu,
|
esandako
sei mila duro horiei beste lau bat mila pezeta erantsi zaizkio jarduketa bakoitzeko, oinarrizko ekipamendua erosteko.
|
|
|
Honelako elikagaien kontsumoak kalorien ekarpena desoreka ez dezan, elikabideaz aholkuak aditu eta bete behar izaten dira,
|
esandako
onura hori dezente handiago bihur daitekeelako elikabide orekatuan fruitu sikuak sartuz gero, gantz saturatu asko dauzkaten elikagaien ordez: gurina, esneki osoak, hestekiak eta gozogintzako produktuak.
|
|
|
Arriskua arintzeko,
|
esandako
barazkiei egosi ondoren salda kendu eta ontzi hermetikoan gordetzea komeni da.
|
|
|
Izan ere, txaleta tontor batean dago, eta udan ikusmira ederraz goza daiteke handik:
|
esandako
hondartzak, Pirinioak, Orhi mendia... Hori udan, neguan lainoarekin...
|
|
|
Jakina, hitz horiek nondik eginda dauden ez dugu bistatik galdu behar (kultura proiektu handi bat...). Edonola ere, berriro azpimarratu nahi nuke, guztionesku baitago, arestian
|
esandako
zerbait: ikasleak euskaltegira dakartzan beharrakasetzeak eta hori kalitatezko irakaskuntzarekin lortzeak duten garrantzi izugarria.
|
|
|
Eta mintegietan entzundako eta
|
esandako
ideia ilusionagarriak trintxeretanlurperatu ondoren, eguneroko borrokari ekiten diogu ahal bezain ondo, betikoarmak erabilita. Teoriatik praktikara, zoritxarrez, jauzi handiegia dago batzuetan!
|
|
|
– Orain arte
|
esandako
guztiarengatik, irakasleak ere bere irakats estilora egokitzeko denbora hartu behar du. Teoria patxadan mamitu ondoren, praktikan jarrikoduena ikasleen onerako delako uste osoz egin du, ikasleei ziurtasunikeza kutsatu nahi ez badie behintzat.
|
|
|
krisialdi poetiko berrian murgildu zuen literatura. Ordutik aurrera gailenduz joan den intrigaranzkoitzulerak,
|
esandako
guztia esanda dagoela jakin arren, birgogoratu egin behar egindela iragarriko digu. U. Eco ren adibide barregarria gogoratuz, potsmodernitateapertsona bati, maite zaitut?
|
|
|
Lasai egon zaitezke,
|
esandako
guztia pentsatzen dudanaren ondorioa baino ez delako esa nuen. Eta orain faborez, esaidazu, Berasa, zure belarriek jauzi egin aurretik zer den nahikoa kezkatua zaituen hori.
|
|
|
Reth Buttler ek Scarlett O’Hara ri
|
esandako
esaldia maiz errepikatu izan zion Oscarrek. Bazekielako bere musuak beste inorenak baino gogokoagoak zituela.
|
|
|
Tertziopelozko traje beltza eta bufanda gorria jantzita, pauso motzak baina sendoak ematen zituen. Sergio berehala konturatu zen hura zela Dibinak
|
esandako
bezero berezia. Kapela beltza kendu zuen momentuan egin zion ongietorria Sergiok.
|
|
|
Leku jakin batera helduta hala ere, kontuz orain, oihukatzen dio bat batean, hementxe hil nintzen ni, eta desagertu egiten da. Gidariak, orduan, istripua izaten du eta neskak
|
esandako
toki berean hiltzen da.
|
|
|
Jaiotzean ez ezik, ordea, urtero mila bat emazte hiltzen dituzte senarrek, dotea aurrez
|
esandako
epeetan ekarri ez dutelako.
|
|
|
Ordura arte esandakoak, berak
|
esandako
neska errubia harekin edo bestearekin egindakoez, gehien gehienak harrokeriak zirela aitortu zuen. Gauza batzuk ikusiak zituela, halakori titia ukitua ziola, beste halakori musu bat emana ziola, baina gainerakoa gezurkada galanta zela.
|
|
|
Eskolara ailegatu eta amak, Goiori traketsa iruditu zitzaion erdaraz esan zion Padre Mendiberi, Buenos días, soy la madre de Gregorio Ugarte. Eta jesuita hark ordurako hiru lau amari
|
esandako
berbera esan zion Goiorenari ere: Al final del curso se sentirá usted orgullosa de su hijo.
|
|
|
Arianek
|
esandako
orduan jo zuen atea. Eta Ariane bata ia transparentez agertu zen, bularretakoak eta ikusten zitzaizkiola.
|
|
|
Bizkaieraren aldeko gurutzada sutsu honetan, gainera, munduko inongo hizkuntzatan onartuko ez liratekeen gehiegikeriak egiten ari dira: bizkaitarrok euskara batuan
|
esandako
gauzak" bizkaierara" itzultzea, jatorrizko" topatzen ibiltzen naiz", ez dakigu zein irakurlek hobeto uler dezan," topetan ibilten naz" bilakaraziz, euskaltzain honi azken orduko kazetari umegorri ausart batek inoiz egin dionez.
|
|
|
Horren zergatia argi dago:
|
esandako
eguna Europako Batasunak eta Europako Kontseiluak antolatua izan arren, hizkuntza horien aldeko politikak estatuen eskuetan daude. Eta Frantzia nahiz Espainiako estatuek orain arte izan duten euskararekiko praxia sobera ezagutzen dugu.
|
|
|
3. Goian
|
esandako
guztiagatik, portaera zuhurra baino zuhurragoa izan genuke, berez ere maite ez gaituenari gu gogorrago kolpatzeko aitzakiarik txikiena ere ez emateko. Honek ez du esan nahi, noski, bidegabekerien aurrean geldi egon behar dugunik, baina beti ere moduak eta formak errespetatuz.
|
|
|
(...) beharrezkoa da, halaber, haren [Homeroren] pentsamendua aditzera ematea, ez hitzak soilik. Rapsoda ez bailitzateke inoiz rapsoda ona izango olerkariak
|
esandako
gauzak ulertuko ez balitu. Izan ere, rapsodak entzuleentzat izan behar du olerkariaren pentsamenduaren interpretaria, baina olerkariaren esanak ez dakizkienak ezin du hau ondo egin (530b c, 59 orr.; letra etzanak geuk jarriak dira).
|
|
|
alde batetik, zuen arteari esker, egokia den moduan, gorputza eder mantentzen baituzue ahal bezain dotore agertzen zaretelarik; eta, beste aldetik, oparoak eta onak diren gainerako olerkariez arduratzea ere beharrezkoa da, bereziki Homeroz, olerkaririk bikainena eta jainkotiarrena; eta beharrezkoa da, halaber, haren pentsamendua aditzera ematea, ez hitzak soilik. Rapsoda ez bailitzateke inoiz rapsoda ona izango olerkariak
|
esandako
gauzak ulertuko ez balitu. Izan ere, rapsodak entzuleentzat izan behar du olerkariaren pentsamenduaren interpretaria, baina olerkariaren esanak ez dakizkienak ezin du hau ondo egin.
|
|
|
Izan ere, rapsodak entzuleentzat izan behar du olerkariaren pentsamenduaren interpretaria, baina olerkariaren esanak ez dakizkienak ezin du hau ondo egin. Eta aurretik
|
esandako
horiek guztiek, orduan, bekaitza eragiten dute. lon. Egia diozu, Sokrates.
|
|
|
Sok. Baina, zer gertatuko litzateke zu igarlea izan eta benetan bi olerkariek modu berdinean
|
esandako
gauzei buruz azalpenak emateko gai izango bazina. Jakingo al zenuke modu ezberdinean esandako gauzei buruz ere azalpenak ematen?
|
|
|
Baina, zer gertatuko litzateke zu igarlea izan eta benetan bi olerkariek modu berdinean esandako gauzei buruz azalpenak emateko gai izango bazina? Jakingo al zenuke modu ezberdinean
|
esandako
gauzei buruz ere azalpenak ematen, lon.
|
|
|
lon. Oso ondo dakit, antzezten dudan bakoitzean goitik, tribunatik, negar eginez ikusten baititut; ikusteko ikaragarria den zerbaiti arreta handiarekin begiratuz,
|
esandako
gauzen aitzinean harritu egiten dira. Honela, bada, beharrezkoa da nik beraiei arreta handia eskaintzea.
|
|
|
Sok. Beraz, arte bat ez duen edonor ezin izango da arte horren bidez
|
esandako
edo egindako gauzez jabetu. lon. Egia diozu.
|
|
|
Baina, egia esan, goian
|
esandako
guztia bainoa areago, B agertzea izan zen Kolko Mitxoletarengana burua jirarazi ziguna, zein umezurtz ginen konpreniarazi ziguna. Hau da, Mitxoleta Amazonian zegoela ahaztu ere egingo genuen B agertu izan ez balitz.
|
|
|
Bertan alferrik nengoela –hiletak ez ditut sekula gustuko izan, are gutxiago Mantxola aurrez aurre dudala– eta Patxiren tabernara tragoa hartzera joatea erabaki nuen une berean gertatu zen. Amorruz
|
esandako
purrustada izan zen, ahots lazgarriaz jaurtikitakoa.
|
|
2002
|
|
|
Honen kanpoaldean,
|
esandako
moduan, hiriko irudia den XVII. mendeko dorre ederra dugu, aurreko erromanikoaren gainean egina eta gaur egun zikoinak lagun dituena. Katedralari atxikia, XV XVI. mendeko Dekano jauregia dago (atalde platereskoa), eta Plaza Zaharrean Udaletxea (XVI. mendekoa, geroago erreformatua) aurki ditzakegu.
|
|
|
Eta irakurleren baten baitan" niri bost!" erantzuera sumatu balu bezala, honako hausnarketa gehitzen zion aurretik
|
esandako
horri: " Baiña ez dezagun uste izan, mundu au, gaurko zaharrentzat egiten ari geranik.
|
|
|
Eskertzekoak dira bere hitzak, gainera, liburua saritua izan baino lehenago
|
esandako
hitzak dira. Gazte batzuek berak baino hobeto idazten dugula ere esan zuen, nik ez dut sinesten, baina eskertzekoa da.
|
|
|
Boskarren. Itunben honen ezarpenarekiko goi azterkuntzea, eta horretarako, horren arduradun diran Estaduko organuek
|
esandako
ezarpenei buruzko ondorioen txostena urtero egotziko dabe, Eusko Jaurlaritzearen eta Foru Ahaldundien auzolana izanik. (...)
|
|
|
Ez egin negarrik, negarrak legortu egiten dira ta; otoitz egizube, errezau egizube bere arimiak Goiko zorijona jadetsi ta lortu daikijan. Eta zubek be, esan bijotzez, beñola Job deunak
|
esandako
itz ederrok: " Jauna:
|
|
|
Goyan
|
esandako
sarpide txartelak eta gañera, aulkijak be egongo dira. Euren saneurrija, iru errial (0,75 laurleko).
|
|
|
Naturarako Mundu Batasunak ekoturismoa honela definitu du: Ekoturismoa jarduera turistikoa da eta, ingurumenarentzako errespetu eta ardura osoz eta istilurik sortzeke, area naturalak bisitatuz eta bidaiak eginez, lekuan lekuko erakarpen naturalak (bertako paisaia, berezko flora eta fauna) ez ezik, bertan kausi daitezkeen orainaldi eta iraganeko era guztietako adierazpen kulturalak aintzat hartu, ikertu eta horretan gozatzeko xedea du,
|
esandako
elementuen kontserbazioa sustatuz, ingurune eta kulturan eragin apala izanez eta toki jakin horri dagokion populazioaren mesedetarako garapen sozio-ekonomikoa eraginez.
|
|
|
Oso jakintsua da, zin degizut; eta nik, berriz, behar adina zentzu eta arreta izan ohi dut egin beharrekoak ongi egiteko. Zu ausarta baldin bazara, eta neurri berean zuhurra eta arretaduna, eta guk
|
esandako
guztiari kasu egiten badiozu, ez duzu inolako beldurrik izan behar, ez baitzara harrizko bihurtuko. Lehenengo egin behar duzun lana hauxe da:
|
|
|
Zilarbizik
|
esandako
kontu haiek ez ziruditen oso zentzuzkoak, baina Pertseok, ordurako, konfiantza osoa zuen bere adiskidearengan, eta ziurtzat jo zituen hark esanak.
|
|
|
–Azkar baino lehen sinetsiko dituzu nik
|
esandako
guztiak, esan zion Zilarbizik?. Ixo, ixo, ixxxxo.
|
|
|
Pertseo begira geratu zen, begiekin iluntasuna zulatu beharrean. Izan ere, ilunpera ohiturik zeuzkan begiak ordurako, eta, Zilarbizik
|
esandako
aldera begiratuz, zerbait edo norbait hurbiltzen ari zitzaiela ikusi ahal izan zuen argi askorik gabeko basamortu hartan. Han urrutian, beraiengana zetozela ikusi zituen Hiru Emakume Urdinak, gero eta hurbilago.
|
|
|
Ibilaldi hori egiten ari ziren bitartean, Zilarbizik lehen
|
esandako
zerbait gogoratu zuen Pertseok: hark arreba bat bazuela, alegia, eta arreba horrek laguntza eskainiko ziola hasi berria zuen abentura hartan ahalik eta ondoen konpontzeko.
|
|
|
Nafarroako Foru Erkidegoko autonomia fiskala eta EAEkoa oso antzekoak dira. Oinarriak eta eduki gehienak berdinak dira; beraz, orain arte
|
esandako
gehienabaliagarria da baita NFEko kasuan ere. Historian, aldiz, zenbait berezitasun izanditu Nafarroaren eta Administrazio Zentralaren artean hitzartutako itun edo hitzarmen ekonomikoak.
|
|
|
Euskaldunok ezer gutxi irabazi dugu zatiketa horretatik, nahasketak eta indarrak sakabanatzea, besterik ez; galdu, beraz. Egia da, ordea, K. Mitxelenak, K. Santamariaketa beste hainbatek
|
esandako
moduan, Euskal Herriko unibertsitateek euskaldunoieta euskarari onurak eta aire berriak ekarri dizkigutela. Haatik, eskuratutakoa ez danahikoa.
|
|
|
Beraz,
|
esandako
guztiagatik dakigu kurrikuluaren berrikuntza gerta dadin ezdela nahikoa hizkuntza zientzien berrikuntza egina izatea, hau beharrezkoa badaere?. Gainera, zientzietatik mailegutan hartutako jakintzak eraldatu, berrantolatueta egokitu egin ditugu egoera berrira, hots, eskolaren markoan irakats/ ikas daitezen (Chevalard, 1985).
|
|
|
Espreski landu ezik, ipuin kontakizunaren markatzaile propioak bereganatzerik ez dagoela gogoratzen digu, bere eduki, betekizun eta espektatibak barne.Hori guztia sakontzeko modua delakoan, beraz, ipuingintza jorratuko dugu ahozgorako irakurketetan. Atal hau bukatzeko, ekar dezagun ipuin bidezko hizkuntza praktikaz Larringanek
|
esandako
hau: «(...) testu mailako lanetarako abiapuntuegokia begitantzen zaigu,, aldatzen den hori?,, ukitzen den hori?
|
|
|
Dena dela, garbi gera bedi:
|
esandako
guztia ahalbidetzeko, hots, merkatuaren gidaritzapean pertsonak euren bizitzaren aktore bilakatzeko, bizitza egoera materiala bermatua izatea ezinbestekoa da. (Eta, ikusiko den moduan, klase lotura tradizionala baztertzeko eta indibidualizazioa gauzatzeko osagai ezberdinen lotura nahitaezkoa ere bai).
|
|
|
Behin hori onartuta, lehentasun semantikoa duen Imaginarioari bere garrantzia murriztu behar zaio lehenik, eta ostean, balio berrien bidez bizitza soziala eraiki ahal izateko ingurunea prestatu. Horretarako, balio berriak,
|
esandako
guztia aplikatuz, lehenik irudikatu egin dira. Gero, erakunde mailan zehaztu.
|
|
|
Bi atal nagusiei lekua egin aurretik, bai zer nolako beharra duen gizarte garaikideak urrats berri bat emateko, baita zer nolako zailtasunak eta oztopoak dauden urrats hori emateko zenbait erakunde eta talderen jarrerengatik ere, azalduko da jarraian. Edo aurrez
|
esandako
hitzekin adieraztearren: anbibalentzia onartzeko erronkak zer nolako zailtasunak dituen erakutsiko da ondoko orrialdeetan.
|
|
|
Mintzaldiaren ondoren horixe bera aholkatzen diet, gurasoei edo aitona amonei galdetzea, hain zuzen. Aholkua jarraitzen dutenek pozik azaltzen didate nik
|
esandako
istorio batzuk, haientzako ipuinak dira askotan, historia txiki horren tarteak, beren oroimenetan gordeta dauzkatela, eta haiek gogoratuz ondo pasatzen dutela.
|
|
|
Agintepide hori erabiliz, eta funtsezko herri zerbitzu deneko irizpidea aitortuz, Lege honen gai diren gizarte adierazpideak, herritar euskaldunak argipide eta politikan lehen lehen mailako bide direnez eratzen dira, eta bai hezkuntzarekiko eta euskal kulturaren suztapen eta zabalkundearekiko gure erapidetzaren oinarrizko lankidetasun tresna direnez ere, euskeraren suztapena eta zabalkundea bereziki kontutan izanik eta, hori guzti hori, Autonomia Elkarte honetako herritarren eskubide eta jaurpideak behar bezala egiteratzeko eustazpi eta oinarri. Labur labur
|
esandako
oinarri irizpide hoietatik abiatuta, Lege honek, orotariko oinarrizko irizpideei men egitea ezezik, erantzun eskubidea araupetzea ere egiten du, lehen aipatu ditugun oinarrizko jaurpide hoiek elkar egokitasunez osatu eta, batean esanda, horretarako egoki diren lege bideez baliatuz Legearen xede diren helburuei egokitutako egitura bat ezarriz7.
|
|
|
Beste keinu batzuek hitzari laguntzen diote: hitzez
|
esandako
hori azpimarratzen dute. Umeekin ari garenean, esate baterako, handia esatean esku beso biak hartuta biribil erraldoi bat marrazten dugu airean.
|
|
|
(Baina sinets ezazue, neskak, gizonezkoei
|
esandako
oro
|
|
|
Baina ko izenlagungilea ez dute aipatu ditugun kasu markek bakarrik hartzen; izan ere, menderagailua duten adizkiak ere izenlagun bilaka baitaitezke atzizki hau berau gehituta: esanda >
|
esandako
, duela > duelako. Kasuotan aditzaren informazioa goratuko dugu, ondoko aplikazioetan baliagarri izan daitekeelako.
|
|
|
Esan beharrekoa ondo neurtu behar nuen, oraindik bete betean bainuen buruan Hectorri zuzenean esan nionean izazuen erreakzioa. Horietako bat da, noski; baina zuk
|
esandako
esaldi hau ondo azter dezazun nahi dut, akats bat baitago: Zuri neska bat gustatzen zitzaizun, baina ez zuen esaldi horretan zeozer gaizki dago, esan nion orduan.
|
|
|
Alberto Moravia italiar idazle entzutetsuak
|
esandako
hitzek zirrara handia egin izan didate beti, horren egia borobil eta deitoragarria baitira. " Neure bizitzan jendearen esker txarrarekin sufritu dut gehien".
|
|
|
Honek, ordea, ez zezakeen deus ikus, mostradorean zela, jendeari bizkar ematen ziolako. Halako batean, botila ardo eta lau edontzi eskuratu, eta Esterrek
|
esandako
mahairantz abiatu zen Mikel. Julianek orpoz orpo jarraitu zion pasabidean, jendearen aurpegietara begiratzeari utzi gabe.
|
|
|
Josu R k berriz ekin zion lanari, baina luze gabe, atzera zirriborroak egiten hasi zen, oharkabean. Behin eta berriro errepikatzen zituen, berekiko, lehentxoago enkarguetako mutikoak
|
esandako
hitzak: " Bi presok ihes egin dute Martuteneko espetxetik.
|
|
|
" ez dago beste erremediorik, gaixo hori". Nik
|
esandako
guztia esaten ari zi  tzaion aitari, xehetasun guztiak gogoratuz eta ia nire hitz berak erabiliz, baina amaren kontakizuna arrotza zitzaidan. Hotza.
|
|
|
Jendeak beti jakiten du protesta egiten diot nik, eta hor ohartzen naiz amak ordu pare bat lehenago
|
esandako
hitz berak errepikatzen ari naizela.
|
|
|
Penaz ikusten dut, eta honekin zehazten dut pixka bat goian
|
esandako
zerbait, batzuetan alderdi abertzaleen eskuetan dauden administrazioekin ere holako gauzak gertatzen direla, ohartu zara horretaz inoiz. Behin, gogoan dut, Bilboko alkate nazionalistak opari bat egin zion Euskaltzaindiari eta eskuratu zion oroigarriko testua erdara hutsean jarri zuen, euskaraz bakarrik jarri izan balu Euskaltzaindia hango hitzak ulertzeko gai izango ez zelakoan, segur aski ere.
|
|
|
Zuazok zuzen dioenez, familietan huts egin dugu, hoben, gure mintzaira pasarazteko orduan belaunaldi batetik bestera. Eta hau ez zen gertatzen lehenago, gurasoek ohitura baitzuten beti gaizki
|
esandako
esaldiak zuzentzeko. Adibide asko jartzen ditu Zuazok.
|
|
|
Lehenago
|
esandako
zenbait kontutatik bestelakorik ondoriozta baliteke ere, esan beharra dago irakaskuntzaja rduera ez dela era egokian balioztatzen. Egia da irakaskuntza izan dela unibertsitateen helburu nagusia, baina, ha rritzekoa bada ere, ikerkuntza jarduera ren emaitzen araberakoa izan dira bai promozio bideak, bai ezarrita daudenpizgarri gehienak ere.
|
|
|
25 urte pasa dira eta orduan
|
esandako
hori, zoritxarrez, gaur ere errepikatu beharra daukat, euskal unibertsitatea eraikitzeko oinarri efektiborik ez baita tarte honetan jarri, ez aginte politikoaren aldetik (batez ere EAEkoaren aldetik), ez ekimen pribatutik, ezta hainbesteko bokazio publikoa duen hainbat erakunde pribaturen aldetik ere. Zerbait azpimarratzekotan honako hau seinalatuko nuke: un ibertsitatearen esparruan Eusko Jaurla... Hiru urte barru Gasteizen kokatutako Eusko Jaurlaritzak 25 urte beteko dituenez, gauza ona litzateke Jaurlaritza honen historian unibertsitateaz ardura efektiboa izan dutenen zerrenda ongiazte rtzea, egindakoa, egin gabekoa eta egin beharrekoabehar bezala bereiziz.
|
|
|
Hau da, Araba, Nafarroa eta Iparraldeko erabileraren joeraerdi hutsezko botilansa rtu dugu, hiru lurralde horietan geldiune edo atzerako joera nabarmentzen baita: Arabako eta Iparraldeko kale erabilerak %4tik %3ra eta %7tik %6ra jaisten diren bitartean, Nafarroakoak %7an dirau
|
esandako
hamabi urteko epean.
|
|
|
Egongo da baten bat oraindik ere
|
esandako
guztiaren aurka eragozpenen bat jartzen duena. Artean maltzurkeriatan iaio dena maltzurregia ez denarekin nahasteak ez al luke espetxea krimen eskola izugarri bihurtuko?
|
|
|
Esplikazioaren jarraipenari ezaxolarena egiten zion Joseluk. Ea zertarako jakin gura zuen galdeginda, Joseluk ardurabako tonua erabili zuen" lagun batek
|
esandako
zerbaitez itaundu gura nion" erantzuteko. Poltsatik izerditutako elastiko eta galtzerdiak atera zituen eta ama erabiltzen ari zen sukaldeko mahaian bertan utzi zituen, zuritu berriko patata azalen alboan.
|