|
2000
|
|
|
Eta hurrengo
|
egunean
, Fontainek Cosworth urdina hartzen du 4 moilara joateko. Garaiz iritsi da, ez du sorpresarik nahi.
|
|
|
Halaxe, bada, adierazi nahi dugu ez dakigula oso ziur eta ez du askorik inporta, ohartuko da irakurlea zer aldatu zitzaion lehenik Brown jaunari, ezker eskuko hatz txikiko azazkala, ala eskuin eskukoa; edota biak batera aldatu zitzaizkion, edo zein aldaketaz jabetu zen lehenago. Ez dakigu, era berean, zer eguraldi egiten zuen Brown jaunaren eskuan aldaketa txiki hura gertatu zen
|
egunean
, euria ari zuen ala eguzkia zegoen; badakigu, ordea, zein egun zen, eta hori jakinik, eguraldia ere nolakoa zen jakitea baino gauza errazagorik ez dago. Jar dezagun, beraz, egun euritsu bat zela, eta haizeak ere gogor astindu zituela hiriko tamarizak eta platanondoak, baina ez gingko bilobak, hiri hartan ez zegoe  lako gingko bilobarik.
|
|
|
Zoratzen hasita ote zegoen pentsatu zuen orduantxe, hura guztia eldarnio bat izan ote zitekeen, edo lagunen baten broma bat. Amesgaiztoarena hurrengo
|
egunean
pentsatu zuen, bosgarren egunean, hain zuzen galtza guztiak hamar zentimetro luze gelditzen zitzaizkiola konturatu zenean. Denak jantzi erantzi zituen:
|
|
|
Zoratzen hasita ote zegoen pentsatu zuen orduantxe, hura guztia eldarnio bat izan ote zitekeen, edo lagunen baten broma bat. Amesgaiztoarena hurrengo egunean pentsatu zuen, bosgarren
|
egunean
, hain zuzen galtza guztiak hamar zentimetro luze gelditzen zitzaizkiola konturatu zenean. Denak jantzi erantzi zituen:
|
|
|
Baina nire uste izugarri hauek ez direla eldarnioak erakustearren, eta orain ere beti bidaialagun aldaezin izan dudan zuhurtziari eskua emanik, hitz bi soil soilik: bazkaritarako haragia saltsan ekarri ziguten halako batean Armando Bonilla eta biok bakarrik gelditu ginen
|
egunean
, hain zuzen, bada, ari nintzen platerean zegoena gogo biziz jaten, batere errezelorik gabe, harik eta gogortasun batekin topo egin nuen arte. Ahotik puska bat atera, eta azazkal bat zela egiaztatu ahal izan nuen.
|
|
|
Horrela, ama irten zitzaidan atera, nire bi maleta hartuta etxera iritsi nintzen
|
egunean
.
|
|
|
" Ederki, seme: ezkontza
|
egunean
, lehenik, euskaldunok eskuzabalak garela erakusteko, herri osoa gonbidatuko duzu. Bigarrenik, euskaldunak jende dotorea direla erakusteko, txapela jantzi beharrean, sonbreirua eramango duzu.
|
|
|
Baina mapa hori ez dut orriotara ekarri nahi izan munduaren egoeraz hitz egiteko (hori egiten nuen Dabidekin, batez ere" luxuzko ertzain" egin aurretik), neure buruaz hitz egin beharra dudalako baizik: Dabidek ni ilunpetara zigortu ninduen egiaz tiro egin zidan
|
egunean
, baina Karmeloren deia en  tzun eta gero, beharbada bera sentituko da ilun baino ilunago. Guztiarekin, nire biho  tzeko mapamundi ilunean orain argi batzuk agertzen hasiak direla ohartzen naiz, faro gisako batzuk alegia, eta farozainetako bat Ruben dela.
|
|
|
Futxo eta errefutxo! Gaur ulertu dut Adela bideoarekin Dani joan zitzaion
|
egunean
, nazkatuta, hark hain ezustean utzi gura izan ziola epaile izateari; ulertzen ez dudana, ostera, atzo, Adela epaiketa fartsan izan zuen parte hartzea da, baina horretaz beste batean egingo dizut berba, aurrez aurre gaudenean. Neska horrekin ez dago buru  tzerik.
|
|
2001
|
|
|
Antzematen da gizon jakintsua zarela, sen  tsibilitate handikoa. Ziur nago primeran pintatzeko gai zarela, ez akaso lehenengo
|
egunean
, baina...
|
|
|
Behin, halako Mari batek josten zihar  duen, titare eta guzti, bere txabolako su bazterrean. Hurrengo
|
egunean
ospatuko eben Udabarriko jaia eta trajea atondu behar eutsan  gizonari. Gizona bere arbasoengandik jasotako basurde larrua janztekoa zan.
|
|
|
" On Domingo". Eta hurrengo
|
egunean
, lau ile berri erne ziren Txomin izandako On Domingoren kaskar zurian.
|
|
|
Pare bat ordu eztabaidan aritu ondoren, baietz agindu zion Ahaide Nagusiak jostun sorginari, biak emango zizkiola, baino biharamunerako egon zuela kapelak prest, Bando  kideen arteko borrokak laster hasiko zirelako. Jostun sorginak baietz agindu zion, lasai egoteko, hurrengo
|
egunean
han izango zuela-eta eskatutakoa.
|
|
|
Handik hasi, hemendik ebaki, hemendik ebaki, handik hasi, azkenean, okerrekoari heldu eta benetako kapela ez du txikitzen ba! Ahaide Nagusia, hurrengo
|
egunean
etorri beharrean, iluntzean bertan azaldu, gainera, jauntxoek dorretxe denak botatzeko agindua bota zutela eta berehala behar zuela kapela eskatzen. Zer egin?
|
|
|
Behin baserrira iritsita, hurrengo
|
egunean
bertan hasi ziren senar emazte gazteak lurra goldatzen. Bitartean, Maritxuk bere ametsarekin jarraitzen zuen:
|
|
|
Herriko dendariak ez zeukan beste konturik: Hego Ameriketatik ekarri berri zutela eta anaia gaztea joan zela aurreko
|
egunean
, astoa hartuta, apur baten bila, hiriko azokara. Zoritxarrez, otarrak zulatu eta bidean galdu zuela gehiena, baino hurrengo asterako, zaku bete behintzat edukiko zuela salgai.
|
|
|
Tipi tapa, etxetik eskolarainoko zazpi kilometroak izendaturiko egun guztietan egin eta, taka!, soineko barria aldean eroazan erropen gainean, eta esku biekin barrenari eusten  ailegatu ei zan etxera, azkenengo domekan, izerdi batean, ule guztiak arpegian behera zituala. Hurrengo
|
egunean
, bere amak, gure amama zanak, gonaren tamainako tolestura hartu behar izan ei eutsan soinekoari, izan bere, gure ama, bizkorra bai, baina benetan bere ttattarra ei zan eta.
|
|
|
Bien bitartean, mutilak bere berezko hitz matazari tiraka jarraitu zuen: bateko, hango zelai ederren dotoretasuna, besteko, hango jendearen hitz jarioa,
|
egunean
bi kafe hartzen zituenekoa, zaldiz nahi adina paseatzen zuenekoa...
|
|
|
Izan ere, familia onekoa omen zen bere aita zena, eta amak senide baserritar ugari omen dauka. Beraz, gizon gazteak ez du ezagutu hurrengo
|
egunean
ahora eramatekorik ez edukitzea zer den; eta, ondorioz, esan bezala, lasai dago goi ardurak lagunduko diola-eta.
|
|
|
Eta han ez zuen, ez, bere bururik ikusi; han iletik behatz puntetarainoko soineko beltz beltza ikusi zuen islaturik. Hurrengo
|
egunean
egin zion aitari agur, azken aldiz eta betiko; eta hurrengo egunean bertan jaso zuen telefonoz neska antzerki zalearen deia ere: " Hori al da osatu nahi duzuen pisua?"
|
|
|
Eta han ez zuen, ez, bere bururik ikusi; han iletik behatz puntetarainoko soineko beltz beltza ikusi zuen islaturik. Hurrengo egunean egin zion aitari agur, azken aldiz eta betiko; eta hurrengo
|
egunean
bertan jaso zuen telefonoz neska antzerki zalearen deia ere: " Hori al da osatu nahi duzuen pisua?"
|
|
|
Irribarreak jaso ditu puntaden truke, musuren bat, behin edo behin, espumazko galtzerdi pareren bat urtebetetze
|
egunean
;" luzetxo, zabaltxo, txikitxo...", protesta ugari asteko sei egunetan domekak barne.
|
|
|
Mirestekoa litzateke, beraz, egokiagoa eta aberatsagoa izatea euskal hiztegia filosofia eta jakintza-gaiak adierazteko, entzun ohi dugun legez, inguruko erdara harroena baino. Berez gai denik euskara horretarako eta gehiagotarako, beste edozein hizkuntza den bezalaxe, ezin uka, baina egungo
|
egunean
landugabea luzaro landuak baino gaiago eta zehatzago izan. Gaitz dirudi.
|
|
|
1 1952an, L. Villasantek Euskaltzaindian sartu zen
|
egunean
, Krutwigek hitzaldi bat egin zuen Bizkaiko Foru Aldundian, Elizak euskararekiko zuen jarrera salatuz. Orduko aginpide frankistak haren hitzaldia separatistatzat jo, eta atzerrira joatera behartu zen.
|
|
|
Ez uste, horrenbestez, beti galtzaile ginenik. Aspaldidanik zetorren herriko jaietan (Madalen
|
egunean
bertan, oker ez banabil) cross country luzea egiteko ohitura: hor ikusi ditugu, besteak beste," Lairon" eta" Zorrotz" lasterka, zein lehenago eta zein beranduago.
|
|
|
Orduantxe hasi omen zen gure lasterkarien lasterra; handik Oiartzunaino motelenak, arnasarik hartu gabe, eta bizkorrenak etxeraino. Eta, diotenez, Azken Juizioko
|
egunean
gertatuko den bezalaxe, azkenak izan omen ziren aurren eta aurrenak azken. Non eta noiznahi egin diren marka guztiak ere hautsi omen zituzten.
|
|
|
Ikastolak heldu ziren lizeo mailara eta horien inguruan ernatu eta hazi dira hainbeste mota  bateko eta besteko lantegi. Euskara eta euskal irakaskuntza
|
egunean
eguneango premiei aurre emateko gai izan zitezen egin direnez ari naiz, testugintzan eta irakasle prestaeran, adibidez.
|
|
|
Are hobea du, beharbada, Paulo Iztuetak: ikus" Baten pasadizuak", 1965, 28 Gogoan daukat oraindik nola hartu nituen bertso horiek eta inprentara bidali, egilea egungo
|
egunean
bezain ezaguna ez zelarik. Berandu oroitu naiz, baina ez dut kanpoan utzi nahi zertzelada hori," Yakinlariak" ez zirela ordurako" Jakinlari" bihurtu, oker ez banabil.
|
|
|
bestela esan, quod semper, quod ubique, quod ab omnibus. Erabaki honek bere garaian harrotu zituen haserreez ez omen du egungo
|
egunean
inork oroitu nahi. Goazen, bada, bestetara.
|
|
|
Gure artean hainbeste kalte eragin duen bikaintasun nahiarekin batean38, dela sortze lanetan dela itzulpenetan, erlijio lanez kanpora, eta are hauetan ere," literatur ederra" soilki lantzeko gogo hura aienatu da. Aldizkariak, oraindik egunkaririk ez dela, askoz hobeak dira egungo
|
egunean
, bai ukitzen dituzten gaien zabaltasunagatik, bai berauek gero eta trebeago erabiltzeko moduagatik. Baliteke orain, askatasun handiagoa dela, lehia larriagoan ibili behar izatea erdal argitalpenekin, eta dagoeneko ere badugu honen seinale argia.
|
|
|
Duen zabaleraz, denok harritzen gaituen lehen irakaskun  tzatik goi mailakoa ukitzeraino iritsi da arian arian. Ez zait iruditzen axola  gutxiago duenik larrien alfabetatze kanpainetan egiten ari denak, e.a. Egungo
|
egunean
, lehen aldikoz gure artean, bere hizkuntzan analfabeto ez den minoria ugaria dago, eta hauek bidea errazten ari zaizkie hasiberriei, adineko garenoi bezain nekeza gerta ez dakien.
|
|
|
" Nondum noueram Vascones homines in urbe Pompelone pro peregrinis haberi". Iztuetaren gipuztasunean, beste argibide batzuk ematekotan, argi ageri da euskaltasunaren funtsa, hizkuntzaz hain zuzen ere euskalduna, eta Arana Goiriren bizkaitartasuna (Arana Goiritarrena hobe, agian), egungo
|
egunean
itxura berekoia lezakeen arren, euskal batasunaren adierazpenik suharrenaren iturburua izan zen (K.M.O.).
|
|
|
Patri Urkizu prestatzen ari den Urteren hiztegia, lehen abiada baizik ez izateaz gainera, ez zuen inork ezagutzen. Ez du gehiegik ikusi egungo
|
egunean
ere1.
|
|
|
horrenbestez erabakitzaile zuzena ere baden ala ez, nik ez nizueke esango, ezbaian bainago aspaldian. Orduko zenbait, gehienak agian, ikusi ditut gero, oraintsuago, baita arestian ere, eta ez zait maizenik iruditu  halako alde bortitza dagoenik egungo
|
egunean
burua hotzago (baita  noraezean jantziago ere, urdintzetik zuritzera pasa den neurrian) duen kritikoagandik orduko kaxkarinago harengana. Badakit hori ez dela aski, guztiz oker pentsa eta senti baitezakete biok, lehengoak eta gaurkoak.
|
|
|
ugari xamarra du izan gainera, familia mantentzea gero eta zailago baita. Badakit gauzak zeharo aldatuko direla U. jauna gobernari edo âzein bidetatik dabilen ez dakitâ Aita Santu egiten duten
|
egunean
, baina beharbada ez dugu hori bihar goizean ikusiko.
|
|
|
Ez, adiskide, zu zaude ene kontra, eta zuk duzu auzia enekin, ez direlako sakonagoek, jakintsuagoek eta gure hizkuntza hobeki erabil  tzen dutenek. Zuk erakutsi behar duzu zertan eta zergatik dauden kontra eta, oraingoak ez balira, zertan eta zergatik egongo liratekeen orain, egungo
|
egunean
, kontra. Inork baino hobeki ezagutzen ditut agertu ditudan iritziek dituzten alde txarrak eta okerrak.
|
|
|
Egungo
|
egunean
inoiz baino nahasiagoak daude arazoak Euskal Herrian, ideia kontuan batez ere: ez dago sinesterik, usterik ez osperik alde guztietan onartuko dutenik.
|
|
|
Leku berezia du aspaldian Jon Etxaidekok euskal idazleen artean, edozeinek ikus dezakeen bezala. Euskaraz egungo
|
egunean
inork gutxik bezala dakielako eta jakite hori, jakite hutsa ez ezik, mintzatzen jakitea delako. Gazteegia dugu, zorionez, irakasle eta gidari izendatzeko:
|
|
|
Eta jakintzak darama batik bat mundua dabilen bideetatik. Onak nahiz kaltegarriak izan, nekez aldatuko ditu inork egungo
|
egunean
.
|
|
|
Baditu burutapen ugari, erderatik artu arren, euskerara ederki egokitzen dituenak... Gaur den
|
egunean
ere lanik aski Oihenarten neurtitzak baino legunagorik, landuagorik, jasoagorik egiten11".
|
|
|
Deus gutxi ikusten dut miresgarririk egungo
|
egunean
gure herrian. Zenbait euskaldun hainbesteraino asaldatzen dituzten esanak mila aldiz entzunak eta irakurriak ditut bestetan.
|
|
|
Ancien Régimekoak garenon artean, beti huskeria zaleak izan gara eta, horrelako huskeriak zorrozkiago bereizten genituen eta egungo
|
egunean
ere zorrozkiago bereizten ditugu. Karlista izateko, nork bere burua karlistatzat eduki behar zuen sasoi hartan, eta karlistatzat eduki behar zuten aldamenekoek eta urrutikoek.
|
|
|
Nafarroa Beherea aipa  tzen da noiz edo behin zenbait lekutan, behar bezain maiz ez bada ere; Nafarroa Garaia sekula ere ez. Eta Nafarroa, Garaia batik bat, zerbait izan da eta zerbait baino gehiago da egungo
|
egunean
ere Euskal Herrian. Hor gabiltza elkarren lehian Iparraldeko haurrideei lagundu beharrean.
|
|
|
Baina lokarririk gabe eta poliki horniturik gelditzen denean, ez da horregatik lehen baino lasaiago bizi. Egunean zortzi orduko lanak aspertzen zuen behin eta
|
egunean
hogeita lau orduko askatasunak gogait eragiten dio gero. Gehitzen dihoazkio kezkak eta kezkekin batera buruko minak, irudipenak eta ametsak.
|
|
|
Euskal literaturaren ospe eta entzutea ez da gehiegizko neurrian hazi eta gurendu. Egungo
|
egunean
bertan, han edo hemen, esango luke zenbaitek ez dela beharbada horrelako gauzarik, esateko moduan bederen; are gehiago, ez badu azaltzen ez dela sekula horrelakorik izan. Duela urte batzuk, ez hainbeste, barreiatuago zebilen segur aski iritzi hori, arestixean zabaldu diren berriak zabaldu baino lehen.
|
|
|
Gutxiespena mirespen bihurtu balitz ere, egia osorik aitortu behar bada, ez dugu ia oraintsu arte modu erosorik izan idazle zaharragoen lanak irakurtzeko. Egungo
|
egunean
ere, ez da ogi bedeinkatua izengoiti horren azalpean eskaini zaigun guztia.
|
|
|
Hau hizkuntza idatzian egiazta daiteke batik bat, zeren eta, gauza nabaria denez, egungo
|
egunean
izkribuen bidez eta ez bestela igarriko baitiogu, hor nonbait, nolakoa zen orduko hizkuntza mintzatua, hangoa edo hemengoa, eta, ia gaurdaino, garai batean nahiz bestean. Huts egiteko beldurrik gabe, holako zerbait gertatuko zela uste dugu eliz predikuetan, adibidez, eta ahozko literaturaren zenbait motatan:
|
|
|
Konparatista batentzat, berriz, irizpideak balio duen heinean, berdinegiak dira euskalkiak. " Euskara komun hark, egungo euskalkien sustrai bakarra zenak, ez zuen alde handirik izango egungo
|
egunean
ditugun euskalkiekin" idazten zuen 1955ean Hans Vogt ek, eta zail da berarekin bat ez etortzea. Euskara bakar edo protoeuskara hura, ordea, teoriazko hipotesia da eta onartu, edo ez onartu?
|
|
|
Gureak, berriz, zutik gelditu ziren XVIII. mendea arte eta, izatekotan ere, sendotu egin ziren, argaldu beharrean. Egungo
|
egunean
bertan, nabari dugu, zuzenka eta zeharka, haien errainua gure egintzetan, gure oroitzapenetan ez ezik.
|
|
|
Ezin uka zezakeen, batik bat, herri xume horrek artean ezagutu duen ordurik larrienean jaio delako. Indartsuen alde jaiki zitekeen, noski, indartsuen eskaintzak tentagarriago baitira beti; inoiz baino areago egungo
|
egunean
, eta inorentzat baino gehiago plazagizonarentzat. Dagoen lekuan dago, ordea, hor aldamenean sumatzen dituelako lerro lerro lehen eta orain herri hau, dena den, gatzatu dutenen andana luze mutuak.
|
|
|
Bestalde, mendebaldeko munduko hedabideen bilakaeran gailentzen ari diren joera nagusiak suma daitezke, halaber, kazetaritzak auzi honetan erakutsi duen portaeran. Izan ere, zera da gaurko
|
egunean
berriak ematea, ikuskizun ikusgarriak eskaintzea eta ez hainbatean arrazonamendu ulergarriak plazaratzea; are gehiago, desegokia da guztiz egiatasunari buruzko galde egitea eta, horri baino, jendearen onarpen mailari begiratzen zaio (entzulerien konkista). Kazetaritza politikoan ere ari da ikuspegi hau nagusitzen 2 Gatazkaren tratamenduan horrelako jokaerak begi bistakoak badira ere (etengabe ari dira horrela jokatzen), ezin esango dugu gatazkari bereziki erantzungo dion konspirazio teknika baten aurrean gaudenik.
|
|
|
b) 1987ko ekainetik 1997ko uztailera zabaltzen da bigarren garaia. Europako Parlamenturako Hauteskundeak egin ondoko bederatzigarren
|
egunean
, Hipercorren aurkako atentatua egin zuen ETAk: atentatu hori aurreko guztiak ez bezalakoa izan zen, inolako bereizkuntzarik ez baitzuen egin biktimen artean, 21 hildako guztira.
|
|
2002
|
|
|
Handik aurrerako bidea oztoporik gabea izan zen. Gaua despeditu baino lehen, hurrengo
|
egunean
, igandea, San Inazio, arratsaldean Azpeitira joatekotan geratu ziren.
|
|
|
Aldaparen erdigunea norabide bakarrekoa zen, eta hala, autoak atzetik aurrera alderatzen zitzaizkidan. Nik
|
egunean
bitan egiten nuen jaitsiera hura: bata eguerdian, eta bestea, arratsalde ala iluntzean, segun.
|
|
|
Beti gertatzen baitzen horrela. Esertzen ginen laurok, lasai lasai, afalondoan telebistaren  aurrean, eta bat batean anaia Tomasek hurrengo
|
egunean
nora joango ginen adierazten zidan. Konformaerraza naiz ni neurez, eta ez nion sekula trabarik ipintzen hark erabakitakoari.
|
|
|
Beste alde batetik, txikitan akolito izana nonbait, haren hitz egiteko moduak Agirre Asteasukoaren sermoiak gogorarazten dizkik batzuetan, Leninen aipuak bestetan, eta ekonomia neo-liberaleko eskuliburuak beste zenbaitetan. Plaza aurretik pasatzerakoan, ugazabak laneko lehen
|
egunean
esandakoa etorri zaik burura:
|
|
|
Hilketa
|
egunean
bezain bakarrik berriro.
|
|
|
Baina gauza batek bakarrik zuritzen du, ezerk zuritzekotan, kontakizunean egin dudan parentesi luze hau: Â hilketaren
|
egunean
amarekin nengoela sentitu nuen bakardadeari buruz hitz egin nahiak eraman nau horretara, eta ez orain hilabete batzuk gizon horrengandik banandu izanak.
|
|
|
Tren geltoki aurretik igarota etxeratu izan banintz, ez zitzaidan ezer gertatuko. Baina hilketaren
|
egunean
hondartza ondoko etxadietatik hartu nuen, zer egingo zaio ba. Al  tzari garraioan ezagutu nuen mutilarekin topo egitea beste helbururik ez zuen erabaki xalo bat hartu, eta gero, paum!, nire bizitza markatu zuen kasualitate bat.
|
|
|
" Noiz egiten dute bat, non egiten dute bat beheranzko mareak eta goranzkoak? Ez duzu ikusten elkargunea, inork ezin dezake antzeman momentua, baina, mundua mundu denetik,
|
egunean
bi aldiz gertatzen den miraria da. Esku batek ere hala utzi behar dio besteari protagonismoa, marea batek besteari bezalaxe.
|
|
|
hirugarren
|
egunean
pizturiko Jainkoa.
|
|
|
Euskal Herriari buruz ari dela beltz ikusten ditu hemengo hizkuntza arazoak, beltz, zerbait esateagatik, iduri bailuke ez duela etorkizunik ikusten: " euskaraz gutti egiten da"," Zoaz Tolosara, Beasainera, Eibarrera, Bermeora[...] euskara ez da %10era iristen"," Egungo
|
egunean
Gipuzkoako herrietan erdara da jabe. Euskaraz dakitenek ere, ez guttik, espainolez hitz egiten dute lasai asko"," Hortxe dago kontua.
|
|
|
Ikusten zaitut gaur
|
egunean
|
|
|
Baina zuk, gazte horrek, egiten duzu ordea euskaraz! Besta Berri
|
egunean
gure herrixketako karrikak belar moztu berriarekin estaltzen genituen, gainetik apaiza pasa zedin herri guztia surrioan zuela. Toki batzuetan dantzariak ere agertzen ziren.
|
|
|
Baina garai hartan euskarak ez zuen tokirik unibertsitatean, besteak beste unibertsitate publikorik ez zelako (horregatik joan behar zuen jendeak Salamancara, estudiante tunante gisa), eta ez zuen tokirik irrati telebistetan, horretarako adina ere balio ez zuelako. Santo Tomas
|
egunean
entzun zitekeen euskara, tomate eta sagarren artean, pues, eguberrietako oiloa erostera joaten ginenean. Bertsoetan ere, bertsoak kantatzeko orduan erabil zitekeen euskara, eta hortaz, bertsolari guztiak, Otaño, Xenpelar eta Txirrita bera ere, euskaraz aritzen ziren, zerbaitengatik izango da hori.
|
|
|
" Alde kai". Eta Bilboko festen azken
|
egunean
hauxe irakurri ahal izan genuen orrialde bateko iragarkian egunkarian: " Babesle, talde partaide, bisitari, bilbotarrei, musika, antzerki, dantza taldeei e.a.ei ESKERIK ASKO mendearen lehenengo Aste Nagusia erabateko arrakasta itzalia posible egiteagatik".
|
|
|
Batek galde egin dezake nolatan utzi zuen Kultura Sailak hau horrela gerta zedin. Arrazoiak aurkitzen hasiz gero, askotarikoak izango dira, pentsatzekoa denez, baina sail horretatik 1994ko uztailaren 4an, Estatu Batuetako jai
|
egunean
hain zuzen ere, idatzitako gutun batean, aski argi uzten dira gauzak: egindakoa" guri baimenik eskatu gabekoa"," isiltasun horrek berak onartutzat emandako baldintza Elhuyarek bete ez duela" da eta" Kultura Sailak emandako dirulaguntzari esker ELHUYAR Kultur Elkarteak eraturiko datu basea da hitzartutako hiztegi proiektua xede ez duen beste edozeinetarako erabili Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren baimen espresurik gabe delako oinarrizko baldintzari[...] Elhuyar estu estu lotuko zitzaiolako gure erabateko ustea ustel geratu da".
|
|
|
Historia honen azken kapitulua, oraingoz bederen, 2002ko urriaren 10ean idatzi zen: egun horretako buletin ofizial batek zekarren (ikusazu BORME, 144 zenbakia) 2001eko azken
|
egunean
erabaki zutela" Euskal Entziklopedia Orokorra Eusenor S.A." ixtea, atzean 117.775.968 pezetako zorra utziz. Krak egin eta hor konpon.
|
|
|
Horren antzeko egoera laidogarria gertatu zitzaigun Andolin Eguzkitza [19] euskaltzainak bere sarrera hitzaldi ederra eman zuen
|
egunean
ere, Santurtzin, 2002ko otsailean. Han zituen zain, han genituen guztiok zain, Urtsuak eta Agirrek Amazonasen bezala guk Ibaizabalgo ibaiertzetik goiti egin genuenean, euskararen funtsa eta muina salbatu nahian edo, pankarta handi baten azpian:
|
|
|
Ondoren jakin genuen Saloun andre baten gorpua aurkitu zutela plastikozko zaku batean sartua (gero jakin genuen ume baten gorpua zela kazetari baten ikuspuntutik ez da gauza bera, baina ordu hartan oraingoz andreaz hitz egiten zen), barrideak hango etxe batean sumatzen zen urrinaz kexu agertu ondoren. Kale borroka dela eta, aurreko
|
egunean
hiru autobus erre zituen norbaitek. Esatariak, gorbata fosforito distiratsuak eramaten dituzten esatari horietako batek, eman zigun hirugarren albistea:
|
|
|
Beraz, alde batean zegoen tradizio osoa, bestean dozena erdi horiek, tartean Euskaltzaindia, eta aldamenean Bernardo, denak" sukaldetxotara" ari ote garen, bere buruarekin hatz egiten. Bazter batean EGA atera nahi zutenak, hurrengo
|
egunean
hamar urteko neska mutikoei eskolan" ohizko" edo" ohiko" irakatsi behar zietenak, hamarretako eskolako ikasliburuan" ohiko" ikusten zutelako idatzia eta hamaiketakoan ostera" ohizko", eta argitaldariak, bitartean, gure artean noiz arraio konpontzen ginen zain.
|
|
|
Jatetxe mexikar batean afaldu eta Coronita batzuk edan ostean, lotara joatera deliberatu ginen. Inguruko deserosotasunak ahaztuta, ahal izan genuen bezala loa biltzen saiatu ginen, bai baikenekien hurrengo
|
egunean
Los Angeles gure zain genuela.
|
|
|
Oso aldarte onean esnatu nintzen hurrengo
|
egunean
. Telebista piztu eta MTV musika katean Los del RÃo ren" Macarena" higuingarria ematen ari zirela ikusteak ere ez zidan egun hartako umore ona zapuztu.
|
|
|
Arras bitxia zen: aurreko
|
egunean
ikusita genuen lehenbiziko aldiz Arroilaren handitasuna eta, hala ere, aspaldiko lagun baten aurrean geundela begitantzen zitzaigun bigarren ikustaldi hartan.
|
|
|
Sorgindutako basoa balitz bezala, harkaitz gorrixkak zeruraino altxatzen dira eta zirrara berezia uzten dute ikuslearen gogoan. Gainera, gu joan ginen
|
egunean
udako ekaitz batek bete betean harrapatu gintuen harrizko irudi bitxi haien artean geundela, eta hodei ertzetik gugana zetozen laino beltzek itxura mehatxagarriagoa ematen zioten paisaia ederrari.
|
|
|
Goiz jaiki ginen hurrengo
|
egunean
. Bidean idoro genuen jatetxe tipiko batean amerikar gosari tipikoa hartu (saltxitxak, arrautza frijituak, kafea... koipe gaindosia, hitz batez) eta Yosemiteri buruz abiatu ginen.
|
|
|
Arratsaldea nire azken dolarrak Haigh eta Ashburyko disko dendetan xahutzeko aprobetxatu nuen, eta, afari arin baten ondoren, lotara joan ginen. Hurrengo
|
egunean
hegazkin batek New Yorkera lehenbizi eta geroago Madrilera eraman gintuen bidaia luze eta aspergarri batean. Hiru hilabete luze igaro ziren ekarritako disko guztiak entzuten amaitu nuen arte.
|
|
2003
|
|
|
Eta han zegoen, Santa Claus, zakukada bat opari bizkarrean hartua. Génèvieveren bikotea apurtu berri, haurrak aita eta haren parteko amona gabe zeuden eta bilobek hain zuzen ere falta zen amonari deitu zioten, Santa Clausek ekarritako opariak zeintzuk ziren hari jakinarazteko, eta Gabon
|
egunean
, biharamunean alegia, harengana joango zirela oroitarazteko. Eta gertatu zen beste amonak ere beste Santa Claus bat kontratatu zuela biharamunerako, Gabon egunerako, amaren parteko amona baino gutxiago ez izateko.
|
|
|
Guztiarekin, gutxi baziren ere, egun batzuk gogoangarriak izaten ziren. Pilar
|
egunean
, esate baterako, kuartelaren kanpoaldean, aurrealdeko eraikinean alegia, bozgorailuak ezartzen genituen. Musika militarra jartzen genuen.
|
|
|
Pilar
|
egunean
, iluntzean, herrira jaisten ginen. Tabernetara eta sartu.
|
|
|
Pilar
|
egunean
eskuak eta pistolak suelto samar izan arren, Gervasio kapitaina gizon agertzen zen eta ez zigun kargu hartuko. " Dei batekin hau konpondua dago".
|
|
|
–Ondoezik nago eta nahiago dut etxean geratu, esaten diot Josebari, eta Josebak ez dit ezer esaten. Eta a ze zapore garratza izaten duen Eguberri
|
egunean
, arratsalde partean, ekartzen didan turroi pusketak. Eta, bai, familia bakoitzak bere pelikula.
|
|
|
" Putazalea!", oihukatu zion, gogoratzen da, etxetik bota zuen
|
egunean
. " Alferrontzia!".
|
|
|
Baina Joxek Manuk baino askoz gehiago omen zekien ekintza hartaz, anaiak xehe xehe kontatu zion-eta gertaeraren
|
egunean
bertan: nola itxaron zieten harrobi hartan, nola egin zieten tiroka alde guztietatik, eta nola jaurti zizkieten granadak jeepa erabat txikitu eta kiskali zuten arte.
|
|
|
Oraindik ez dute ulertzen, Aitor izena badu, zergatik esaten ote dion horrela. Anaiak aurkeztu zien
|
egunean
entzun zioten aurreneko aldiz.
|
|
|
Nabari zaio ezinegona. Autobusarena gertatu zen
|
egunean
antzeratsu egon zen, nerbioak airean. Gogoan du ordukoa.
|
|
|
Manta horietako bat altxatu nahi luke, azpian zer dagoen ikusteko. " Eskuturreko berde bat eramaten du Jonek", gogoratu du," eta gelako neska hark bere urtebetetze
|
egunean
oparitutako uztaitxo hura ezkerreko belarrian". Maixa zuen izena neskak.
|
|
|
Eta egun hartan ez zen bere urtebetetzea. Ez astebete  geroago edo mekanoa ekarri zion
|
egunean
ere.
|
|
|
Inoiz Zorionak aitte edo antzeko mezuko pankartaren bati eusten ere ikusi izan duk, jada Mariasun ez zegoela, baina memoriak horretan ere huts egiten dik. Azken bi urteetan ez duk Garan koadrilla horren argaz  kirik ikusi Inaren
|
egunean
, eta jada pentsa  tzen hasia hintzenean presoari arrastoa betiko galdu behar hiola, hara non gaur, Euskaldunon Egunkarian, Inazio Tordesillas presoa askatu behar dutelako berria irakurri duan.  Bazter batean zetorrean, ezkerreko orrialdean, Segik auskalo non ikasle elkarretaratzea dei  tzen zuela zioen berri labur baten gainean.
|
|
|
Amak kontatu zizunez, mutikotako argazkiak eskatu zizkionean hasi zen mundutik apartatzen. Ina futbol taldearekin, Ina auzoko plazan puxtarritan, Ina Manuren urtebetetze
|
egunean
, Ina Demirekin elurretan... Argazki haiekin album txiki bat osatu zuen, eta bisitan joaten zinetenean ateratzen zuen.
|
|
|
" Tira egiten dik neskatoak, ezta?" esan zion enegarrenez Mikelek, irribarretsu, alde egin zuen
|
egunean
. Orduko hartan ez zion korromioz esan.
|
|
|
Elpidesek ez du pentsatzen... Borrokatzen du askatasun
|
egunean
pentsatzen hasteko!
|
|
|
Bueno, berandu egingo zait, ez dut lehe  nengo
|
egunean
berandu iritsi nahi.
|
|
|
Ezin nion hori galdetu, bigarren
|
egunean
eta babarrunak sutan zituela.
|
|
|
Baina ni,
|
egunean
behin
|
|
|
Zabalak hiperbolera jotzen du orain ere euskaldunen hizketa likitsak deitoratzerakoan: " Ay Cristiñauac, onenbeste zabaldu da gaurco
|
egunean
geure errietan berba loiac esateco izcune charra ce, nago ece Cristiandade guztian erriz erri, ta yentez yente, eztala iñon bere euscal errietan bashen berba loi gueiago esaten" (J: 82). Hauek dira era honetako bekatari usuenak:
|
|
|
Sarritan ekusten omen dira gaurko
|
egunean
bideetan emakumeak gizonen eran jantziak, eta edozeñek dakus zeñ ondoren txarrak ekarri litzakean ergelkeria onek gure errietan zabalduko baliz (J.B. Agirre, 1998: 22).
|
|
|
Baya ¿ cer yazo zala uste dozue? Sartuten dira Jacob en semeac Siquen go urian irugarren
|
egunean
, ceinetan egozan guizon guztiac ala edo minez beteric. Ilten dituez Erreguea eta bere semea, ilten dituez guizonac, ezteutse parcatuten agura, andra, ez ume chiquerrai bere, iruliten dituez etseac, su emoiten deutse erriari, eta gueratuten da galduric eta dan dana ondatu ta acabauric Sinquengo uria.
|
|
|
Ia egunero egiten zuen barau, eta, etxean edo etxetik kanpo otordu bereziren bat zegoenean, belar mikatz bat botatzen zuen platerean, atseginik har ez zezan. Bi oholen gainean egiten zuen lo, postura ezerosoetan berariaz, eta hiruzpalau orduz baino ez
|
egunean
. Astean behin beharrean, hirutan hasi zen diziplinak erabiltzen, batez ere besoak eta izterrak oinazetzen zituen zilizioekin:
|
|
|
Zentzumenak askatu egiten dituzte, gorputz mugimenduen ohiko kontrol zurruna erlaxatuz. Baina, batez ere, bi sexuetako gazte jendea elkartzeko eta harremanetan jar  tzeko aukera aproposena dira; gainera, espazio publikoan egiten dira eta bizimodu laikoa suspertzen dute, eta noiz egingo eta justu Jainkoari eta norbere espirituari eskaini litzaiokeen
|
egunean
! Are gehiago:
|