|
2000
|
|
|
Komisaldegiko
|
egun
haietan, tortura haiek gehiago ezin jasanda, harmaila batzuen ertzaren kontra bota nuen neure burua. Zauri itzela egin nuen bekoki gainean, odol jarioa hasi zitzaidan.
|
|
|
Urte hartan ez dakit atzeratu egin ote zuten Francoren heriotzaren urtemuga edo zer gertatu zen, baina DGSn nengoen
|
egun
haietako batean ari ziren txakurrak haren oroitzapenetan, eta gogoan dut denak mozkor arraio eginda zeudela. Txakur haien artean buru egiten zuenetako bat ikusi nuen, ni ninderamanari esaten geroxeago ostera eraman nintzala hara, bere aurrera.
|
|
|
Eta, jakina, ostera noiz deituko eta piztia mozkor haiengana noiz eramango ote ninduten zain eman nuen gau osoa, erabat urduri eta egonezinean. Zain egote horixe da, agian,
|
egun
haietatik dudan oroimen latzenetako bat.
|
|
|
Komisaldegiko egonalditik suspertu ezinik nengoen artean, eta gose grebak erasan gogorra egin zidan. Hogeita seigarren
|
egun
horretarako ez nintzen ezertarako gauza. Trapu zaharra nintzen.
|
|
|
Hogeita zortzi
|
egun
egin genituen usategian. Egonaldi hura amaitzear zelarik bidali zizkiguten Carabanchelen geratu zitzaizkigun trasteak.
|
|
|
– Aralar toki aproposa izango da, inoren tentelkeriak jasan beharrik gabe denboralditxo bat igarotzeko. Borda batean hamabost
|
egun
, lasai ederrean. Ez dut gehiago eskatzen.
|
|
|
Hara: hamabost
|
egun
badira hona heldu nintzela, eta nire trasteak ez dira inon ageri: arropa gehienak, liburuak, eskulanak...
|
|
|
Nire ziegako atearen alde banatan makurtuta, hura kanpotik eta ni barrutik, leihatilatxotik elkarri begira, berriketari ekin dio: ia hamabost
|
egun
daramatza bidaian; Picasentetik dator, Langraiztik bueltan; zer moduz gauden galdetu dit, nola dauden hemengo gorabeherak...
|
|
|
Leonen furgoitik jaistean egingo genuen elkarren ezagutza. Bi
|
egun
lehenago Leonera helduak ziren Rego aita semeak, eta egun hartan bertan Leonen zen Espainiako erregea ere, beste kunda batean joana, jakina.
|
|
|
Leonen furgoitik jaistean egingo genuen elkarren ezagutza. Bi egun lehenago Leonera helduak ziren Rego aita semeak, eta
|
egun
hartan bertan Leonen zen Espainiako erregea ere, beste kunda batean joana, jakina.
|
|
|
Maiatzaren 20ra arte, begien aurrean ikusiz bizi izan nuen hura. Baina
|
egun
horretatik aurrera oso modu ezberdinean biziko nuen, zoritxarrez.
|
|
|
Preso ohi haietako bat
|
egun
batzuk igarotzen geratu zen Ordizian. Baina ogia lortzeko eskean aritzea ez zen nahikoa izango, eta, zerbait egiten hasita, Ordiziako elizaren irudia egin zuen buztinaz, dotore egin ere; jateko zerbaiten truke eman zuen.
|
|
|
Alde pertsonalari dagokionez, berriz, hamazazpi
|
egun
egin ditut bidean, Castellondik modulu honetara. Sendagiletan nenbilen Castellonen, eta handik atera ninduten egunean, irailaren 13an, azken kontsulta izan behar nuen neurologoarekin.
|
|
|
Autobidea bi urte lehenago inauguratu zuten, 1995ean, baina autobidea egin zutenetik Gorritira mendiz heltzen nintzen lehendabiziko aldia nuen nik orduko hura. Basoaren bihotzean galdurik bat batean autobide batekin topo egiteak halako perplexidade moduko bat sentiarazten zidan niri beti, eta
|
egun
hartan egiaztatu ahal izan nuen Gorriti leku ezin aproposagoa zela sentimendu harentzat.
|
|
|
Berriketa antzu haiek argi utzi zuten gauza bakarra
|
egun
hartan Leitzako parke eolikora igoko ginela izan zen, Aritz eta Zuparrobi mendietara, aerosorgailuak bertatik bertara ikusita nolakoak diren jakitera. Nik ere urrutitik baino ez nituen ikusiak ordura artean.
|
|
|
Hura atzealdean eta ni aurrean, mutilaren ondoan. Eseri baino lehen, Egunkaria ren
|
egun
hartako alea ikusi nuen niri zegokidan aulkian. " Hara!
|
|
|
Hiru
|
egun
geroago, Bianditz, Aldura, Urdaburu eta Adarra mendietatik barrena, Andoaingo hilerrira heldu ginen. Rikardo Arregiren hilobiaren aurrean egon ginen biok, Lauaxetak eskatu zidan bezala.
|
|
|
Ez genuen ezer apartekorik jan, zopa pixka bat eta bina arrautza patata frijitu eta hirugiharrearekin, baina ederki hartu zuten guztia gure gorputz nekatuek. Nireak bai behintzat,
|
egun
hartako ibilaldia jatunik eskasenaren gosea ere pizteko modukoa izana baitzen.
|
|
|
Bergaratik Andoaina, etxera, autobusean itzuli nintzen, gero eta normalago sentituz, inguruko errealitatetik gero eta gertuago banengo bezala. Baina aurrerantzean,
|
egun
hartaz oroitzearekin batera beti izango nuen ondoez absurdu haren ondoren nire barrenean zerbait aldatu zelako irudipen zentzugabea, Angiozarko kanposantuaren atarian zerbait, ezin jakin zer, utzi izan nuelakoa.
|
|
|
Ordu horretan kazetari gutxi izan ohi zen erredakzioan, eta neu ere kasualitatez suertatu nintzen han. Bere lan guztietan etsipenetik abiatzen zen abangoardiako artista plastiko multidiziplinar bati egindako elkarrizketa transkribatu behar nuen
|
egun
hartan, eta goi mailako solasaldi hark emango zizkidan buruhausteen beldur joan nintzen horren goiz lanera, aurrez aurre izan nuenean ez bainion piperrik ere ulertu gizon distiratsu hari.
|
|
|
Haurtzaroko eta nerabezaroko oroitzapenak etorri zitzaizkidan trumilka gogora ondorengo egunetan, aspaldiko partez, indartu eta biziberriturik. Margarenak batez ere, Margak Zeanurin, Gorbeiapeko sagasti hartan," Ikusi nahi al dizkidazu?" galdetu zidan lehen
|
egun
urrun hartakoak bereziki.
|
|
|
Lizardiren omenezko monumenturako bidea hartu nuen lehen
|
egun
hartan, Margaren gutun harrigarriari men eginez; baina ez, handik askoz gertuago egon arren, Tolosatik, Andoaindik abiatuta baizik, eta handik ere ez zuzenean, itzulinguru luze askoa eginda baizik. Gris zegoen zerua, eta tarteka euria ere egiten zuen, indar handirik gabe baina.
|
|
|
Zortzi
|
egun
lehenago nire ibilaldia hasi nuenean bezalaxe, Andoaindik Belkoainera jo nuen. Orduan ez bezala, ordea, Lauaxetarekin nindoan, eta Zeanurira zuzenago jotzeko asmoarekin.
|
|
|
Baina egunkariak ez dira 60 urteren ondoren bat batean berpiztu berri diren irakurle despistatuentzat egiten, eta ederki igarri zion horri
|
egun
hartan Lauaxetak. Arraro samarra sentitu arren, ulergarria zitzaion artikulu gehientsuenetako euskara, baina artikulu askoren mamian kontu askotxo zitzaizkion guztiz arrotz, urrun, atzemanezin.
|
|
|
Geuk ikusi genuen: burua lehertuta, belarritik odola zeriola"; amatxi zaharrak mahukatik zapiño bat ateraz zenbait malko xukatu zituen;"
|
egun
hauetan", segitu zuen Mariak," oso triste egon da. Beldur izan naiz ez egitekoren bat egingo ote zuen".
|
|
|
Bazekien gizonak zioen informe hura ez zela osasun informe bat izango, ezpada informe judizial bat, eta berak handik hara esan zezakeenak bere pena larritu baizik ez zuela egingo... Eta, guztiarekin, gizon hark, eta beste saripekoek,
|
egun
haietan jarraitu, berari buruz asko bazekiten ere, ez bide zekiten printzipala, ez bide zekiten Henri zela bila zebilena; Henriz, baina, berak sekulan ez zien informazio koskorrenik emango.
|
|
|
" Harrezkero", esan zuen," guk ez diagu ikusi. Handik gutxira berriz, kasernako leherketa hura izan zuan eta... hi orduantsu atzeman hinduten ala?"; Xanek baiezkoa egin zuen;" ba, beharbada jakingo ez duana duk, Henrik
|
egun
haiek, edo aste haiek, ez zakiat, herritxo batean eman zituela, hemendik ez urruti. Eta, leherketa izan zen egun hartan, herri hartako ostatuan zela, ostalariari (nire ezaguna dena, nik hau berak esanda zakiat) esan ziola, tipo bat han bazterretan ostuka ikusi zuela; bere kusan ote zebilen; eta gure etxeko telefonoa eman zioan, edozer gertatzera guri abisu emateko"; apur batean isildu egin zen, gero jaiki egin zen eta:
|
|
|
Handik gutxira berriz, kasernako leherketa hura izan zuan eta... hi orduantsu atzeman hinduten ala?"; Xanek baiezkoa egin zuen;" ba, beharbada jakingo ez duana duk, Henrik egun haiek, edo aste haiek, ez zakiat, herritxo batean eman zituela, hemendik ez urruti. Eta, leherketa izan zen
|
egun
hartan, herri hartako ostatuan zela, ostalariari (nire ezaguna dena, nik hau berak esanda zakiat) esan ziola, tipo bat han bazterretan ostuka ikusi zuela; bere kusan ote zebilen; eta gure etxeko telefonoa eman zioan, edozer gertatzera guri abisu emateko"; apur batean isildu egin zen, gero jaiki egin zen eta: " egon hadi pixka batean", esan zuen.
|
|
|
" Bi
|
egun
lehenago etorri zuan etxera. Orduan bera ihesi baina lokalizatzeko moduan zegoan eta nik, lagunen bidez aita ingresatuta eta oso gaizki zegoela abisua helarazi nioan eta, hala etorri zuan.
|
|
2001
|
|
|
Ama halaz, kotxua besapean arditegira bazihoan, hango aire tepoak eta azienda marraka motelek nolabait mundua nahasmenduen zurrunbiloetarik salbatzera helduko balira bezala. Gaitzitua erretzen nintzen eta bizpahiru
|
egun
pasa nitzakeen, mutu, inorekin mintzatu gabe. Aldamenean gizonik –normaltasunaren neurriak errespetatzekoak ziren– atxiki ez nezakeela konturatzen nintzen garaia ere zen eta hil nahikunde zilarrez kopeta hormetan kolpeka nenbilen.
|
|
|
Tom Woolfen hitzak erabiliz halatan lan hau sutan sortuko zen: " Los Angelesko naba, mojave basamortutik zetorren haize bero batek erraztatzen zuen, 1962ko agorrilaren 5 hura
|
egun
bihurtu aitzin, Brentwoodeko Marilyn Monroeren etxea gerizatzen zuten eukaliptus gorakoien puntak inarrosiz. Carl Sandburg poetak oparitu zion txirrin zaharra entzuten zen ilunean kantari.
|
|
|
Berrehun libera asteburua; merke, ez? Bi
|
egun
oso. Arratsean ostatuz ostatuko ibilaldia biribilkatuko dinagu, eta izpirituz lasaiturik itzuliko!
|
|
|
Apeztu, urgazle bihurtu eta, bere iritziz ongi merezitu omenaldia erdiesteraino otoitzaren eta azterketa zientifikoaren mundu gerizatuan geratu zen. Euskararen amoreagatik, sotana kendu zuen
|
egun
berean, fededun bat erdalduna zelako aitzakiaz, mezak eta predikuak frantses eder, leun eta txukun batean zelebratzen hasi zen, bizkitartean euskarari esker, Bangkokeko eta Delhiko unibertsitateetako Honoris Causa doktore izendatua izatera heltzen zela. Gizona arras eruditua zen cum laude.
|
|
|
Eta kaxa orgaren zolaren zolan pausatu zuen, baratzeko eta sagardietako emaitza koloretsuen azpian plantan gorderik. Adiskidearen ahaideak ELB sindikatuko kideak ziren eta lekuan lekuko mozkinen partez, Zeelanda Berriko ardikia erosten atzematen baldin bazuten, bere barrabaskeriaren jakinean egongo ziren hiru
|
egun
baino lehenago Barnealdea deitzen zen eremuko lau kantonamenduetako jendeak. Egiaz beti norbait bazen kukuxkan.
|
|
|
Mahaira jarri eta gero, basoak Errioxako ardo beltzez bete eta topa egin ondotik, labetik atera zigun
|
egun
hartako jaki berezia: Alkasoroko piro autentikoa!, saihetsean ehiztariak egindako balazko tiroaren zulo perfektua agerian zuela.
|
|
|
Ni, berriz, ez nintzen aberastu izanen
|
egun
haietako arrantzari esker. Nikolasek bien partez aritu behar izan zuen.
|
|
|
Feria eguna genuen Lizarran, eta behar zen bezala hartu genuen notizia: tratuetako salerosketan aterako sosak,
|
egun
hartako otordu ongi hornituaren hondarrekin joan izanen ziren Ega beheiti, hurrengo primaberan harrapatuko genituen arrainen gizengarri.
|
|
|
Bortz
|
egun
eta bortz gau joan ziren horrela, eroaldian eta destenore totalean. Seigarren egunerako ordea zerbait aldatu zela konturatu nintzen.
|
|
|
Txiko hura ere irabazi (sekulako sasoia zuen
|
egun
hartan etxekoandreak) eta bere aniseta edateko," Kieto denak!" agindu zuen emakumeak, besoa goiti eginez. Basoa hartu eta ezpainetik klik!
|
|
|
Etxean mugimendu handia ibili zen
|
egun
haietan. Izeba etorri zen Beratik, amari kasu egin eta aitari etxea gobernatzen laguntzera.
|
|
|
Jaio nintzenetik bi aste joan ziren,
|
egun
bakar batean ere euri ttanttarik bota gabe. Ez zen normala uda tamaina hartan aitzintzea.
|
|
|
Uxatuko zituen beldurrak eta ez zuen alde eginen, Martin Joxe berriz ere harrotzen bazitzaion. Ohatzea leiho ondora eramana zuen, eta erdi etzinda emanak zituen
|
egun
haiek guziak. Zubiko Bentara begira.
|
|
|
Hainbat
|
egun
egin nituen bertan. Gorputzeko ubelduak hobetzen zihoazen poliki poliki.
|
|
|
Han, kanpoan, urrun, motor batzuen burrunba entzun zen korrokada kiratsuaren antzera, berehala apaldu egin zen trafikoaren harrabotsarekin guztiz bat egin arte. Ume mukitsu haiek ere edukiko zuten
|
egun
hartan zer kontatua.
|
|
|
Jokinek zaharrago zirudien. Komisaldegiko
|
egun
haiek ez zitzaizkion alferrik pasa. Gabardina zurixka jantzita zeukan, hegala altxatuta, zeinak adina areagotu egiten zion.
|
|
|
Eta zauriak itxuraz larria bazirudien ere (batik bat botatako odol pilarengatik), garbia eta arin samarra omen zen. Lau
|
egun
eman nituen konfiantzako sendagile baten etxean, zauria ondo itxi zela ziurtatu arte. Gure artean geratu zen kontua.
|
|
|
Ez zen
|
egun
hartan ezer berezirik gertatu
|
|
|
eta herritik iritsi zen neguko
|
egun
hartan
|
|
2002
|
|
|
Oroigarria apetazkoa zuela aitortu zuen Mentxuk, benetan gogoangarriak izan ziren
|
egun
haien aztarrena edukitzearren. Zantzoka gogoratu zituzten aurreko urtean filmaren emanaldietan bizi izandakoak.
|
|
|
Gero eta maiteagoa zuen Mentxuk piano haiek edukitzen zuten afinatze puntu doia. Ipurmasailez jauzitxoak eginez fox trot bati ekin zion
|
egun
hartan Luigik.
|
|
|
Aurreko kantoiko etxean bigarren solairutik gora argitzen zuen eguzkiak, eta gerizpeko freskura diosal legez interpretatu zuen. Udaberri hondarreko
|
egun
haiek ezusteko atseginak zitzaizkion. Begietan zuen irribarrea, ezpainetakoa ingurukoentzat nabarmenegia izango zelakoan.
|
|
|
– Hiru bat aste barru izango da eguna, baina ez dakit seguru, dena Joseluk jokatu behar duen boxeo borrokaren dataren arabera baitago. Jaialdi hori noiz izango den jakin bezain laster,
|
egun
horretarako izan dugu prest. Ordurako, inguruko polizia guztiak gainean izango ditugu, eta hori izango da gure koartadarik onena:
|
|
|
Hura amaitu eta gero, soka-saltoan jardun zuen Joseluk hamar minutuz, eta ondotik beste hainbeste kolpe bolarekin. Toalla sorbalda gainetik biribilkatu zionean zizpuru egin zuen Joseluk,
|
egun
hartakoak burura egin zuelako seinale ezaguna eskertuz. Beste aldiunea egin zuten biek, nagusia jesarrita berbetan eta mutikoa zutunik mugitzeari utzi barik, aldageletarako bidea hartu arte.
|
|
|
Barikua zen, eta luze zihoan Santosen atxiloketa. Bezperan mintzatu zen azkenekoz Pedriñorekin, arratsaldeko seiak aldera telefonatu eta
|
egun
hartan bertan erabakiko zela Santosen hurrengo egoitza zein izango zen, epaitegitik pasatuta kartzelara, edo zuzenean kalean, libre uztea ere litekeena baitzen. Oso baikor zegoela abokatua, ez zuela uste giltzaperatzea erabakiko zutenik.
|
|
|
Estankoan erositako tabako espainola, kontrabandoan lortutako holandarra piparakoa, eta berak xehatutako beste bat ustez sendagaiak ziren belar izpiak ere tartean zituena. Nahasketa desberdinak egitea ia zientzia gisan erabiltzen zuen, eta normalean asteburuetan egiteko beharra izanda ere, aste hartan
|
egun
batez aurreratu behar izan zuen eragiketa. Larregi erre zuen azken egunotan.
|
|
|
– Ez zait lainoa batere atsegin, Santos. Aukera zenezakeen beste
|
egun
bat...
|
|
|
Norekin berba egin duk egunotan joan den asteko topaketa hartaz? Nork esan dik
|
egun
hartako morroia zela Algortan hil zutena?
|
|
|
Luxuzkoa eritzita edo, ez zuen afinadoreak kobratzen zuen dirua horretan gastatu gura. Bost urte lehenago bera saiatu zen afinaziorako gako doitze lanak burutzen, baina emaitza penagarria izan zen eta orduan bai,
|
egun
hartan bertan deitu behar izan zion afinadoreari, biharamunean pianoa joko bazuen.
|
|
|
Ez zuen kontzentratzerik izan ordea. Hiru
|
egun
lehenago Azken Portun izandako elkarraldia zen planifikatutako pentsamenduak zurrupatzen zizkiona. Santosi ez zion ezer esango, ez zuen inguruneak berezkoa zuen urduritasuna areagotu gura, baina morroi haren bisitaz egin zitzakeen hipotesi guzti guztiek ematen zioten kezkarako bide.
|
|
|
Ez zen hark sinatua, ez eta Marriotek ere. Hedabide nagusietan bi
|
egun
lehenago agertutako berri eta iritzi artikuluetan miatzen zuen. Informazioa toki askotatik iritsi zen Londresera.
|
|
|
Negua mutu, Emma mutu. Marriot Gernikan egon ahal izan zen
|
egun
hartan, faxisten eremu gero eta zabalagotik baitzebilen. Kronikak, hala ere, hogeita zortziko gertaerak zekartzan.
|
|
|
Baita Madner eta Hume ere. Hiru
|
egun
geroago sartu zirenekin ere interesaturik zegoen. Ea ezagutzen zituen Fabrizio, Sanzetti eta Miranda.
|
|
|
Etxerantz zoaz oinez, geroago irakurriko dituzu. Gogoan duzu bi
|
egun
lehenagokoa: " Boda Real en Barcelona:
|
|
|
Neguak berdinak dira Londresen. Fernandok gogorapen argiak ei zituen Gerra Zibileko
|
egun
haietaz. Hogei bat urte bide zituen garai hartan, Josek beste gutxi gorabehera.
|
|
|
Beharbada hogeita bederatziko eguerdiaz gero zebilen. Haren begiek ere ikusi zuten Caponek hiru
|
egun
lehenago ikusitako sugarren kito ketsua. Fernando beste kazetari nazionalista eta atzerritar batzuekin batera sartu zen, zeru urdin baten azpian, hondakin meta espantagarrira.
|
|
|
Soldadu nazionalak sartu zirenean ez zegoen inortxo ere. Capon apaiz talde batengana hurbildu zen hiru
|
egun
lehenago.
|
|
|
Ezagutarazi zioten Marriot Fernandori esker zebilela Gernikan, nazionalek ez baitzuten ingeles askorik gura lehen
|
egun
haietan.
|
|
|
munduak itxaron dezake beste
|
egun
bat bederen.
|
|
2003
|
|
|
Hala ere, beste gauza bat ezagutzea ezinbestekoa zaigu ikerketan aurrera egin ahal izateko, eta horrexegatik egin dizugu dei, Arruti. Zati guztiak
|
egun
berean jaurti ote zituzten jakin behar dugu derrigorrez. Erabakigarria da.
|
|
|
Izerdi hotzak harrapatuko du, ikusmena eta zentzuak oro galduko. Zorabiatu egingo da eta bi
|
egun
ditu, gutxienez, bere onera etortzeko. Hori guztia badaki aurretik.
|
|
|
Denbora duela hildakoaren heriotza eguna zehazteko. Edo behintzat, zati guztiak
|
egun
berean bota zituzten ala ez erabakitzeko. Lehenengo egin beharrekoa, leizeko baldintzak aztertzea izanen dela eta, ondoren, mikroskopiora itzultzea.
|
|
|
Baina zerk aztoratzen zaitu horrela, berriro Latasak. Leizera ez gara joaten ahal bizpahiru
|
egun
barrura arte. Dena antolatu beharra dago, hara joan aurretik.
|
|
|
Zaude lasai, zaude lasai, kaka zaharra, zaude lasai, pentsatu zuen Damian Arrutik eta inori adiorik egin gabe hartu zuen maldan behera zihoan bidea, hiri aldera. Nahikoa zeukan
|
egun
hartan bizi izandakoarekin eta nahikoa zeukan une batetik bestera gainera etorriko zitzaion itolarriarekin. Hala ere, ez zegoen kexatzeko moduan.
|
|
|
Damianek eta Izpizuak ez dute hartaz sekula hitz egin baina Damianek badaki, berak bezala besteak ere, ezin izango duela inoiz hiru
|
egun
haietako espantuaren zantzua garbitu. Memoriako oroitzapenen artean egonen dela helduta beti, kaparra bezala, bakardade eta zurztasun erabateko hartan gertatu zitzaiena.
|
|
|
Bidaia ez zela doakoa izan, alegia. Izpizuak bere loba Leire eta beste mutil gazte bat
|
egun
batzuetan etxean ezkuta zitzan nahi zuen. Muga pasatu bitartean.
|
|
|
Berdin dio Lupe bere itzal bihurtu beharrak ere. Gorpukiek leizean hamabost edo hamasei
|
egun
zeramatela Urrutikoetxeari esatea ere ahaztu egin zaio. Baina futitu egiten da.
|
|
|
Eta Urrutikoetxeak eten egin zuen kontakizuna une horretan. Hildakoaren zatiak leizera
|
egun
berean botatakoak direla jakingo bagenu, behintzat, erabakigarria litzateke. Esan zuen erdi etsiturik.
|
|
|
Zatiak egun ezberdinetan bota izan balira, ez zuketela neurri bereko ninfarik gordetzen ahal. Aurkitu zituzteneko eguna baino hamabost edo hamasei
|
egun
lehenago botatakoak zirela.
|
|
|
Noiztik dakizu hori, galdegin zion Urrutikoetxeak. Badira pare bat
|
egun
, Damianek. Batzuetan baboa dirudizu, Arruti.
|
|
|
Ikerketaren berri gutxi eman diote ertzainek
|
egun
hauetan Damiani. Ihesi zihoazela atxilotu zituzten hiru borreroak ezagutzera eraman zuten azkenekoz polizia etxera, igande arratsaldean bertan.
|
|
|
Jaionek bere sexu ametsetako bat kontatzeko eskatu zion
|
egun
hartan. Ametsa kontatu egin ziola esan zion Izpizuari.
|
|
|
Eulien marrazki batzuen artean aurkitu du behar zuena. Banekien, esan du, banekien ninfak hamar milimetro ingurukoak izateko, sei eta zortzi
|
egun
bitartean zutela.
|
|
|
Egun bat ia. Gero, larba moduan, sei edo zazpi
|
egun
ninfa bihurtu aurretik eta, ondoren, hamar hamahiru milimetroko ninfa bilakatu artean, beste zortzi egun, gutxienez. Guztira hamabost edo hamasei egun, beraz.
|
|
|
Egun bat ia. Gero, larba moduan, sei edo zazpi egun ninfa bihurtu aurretik eta, ondoren, hamar hamahiru milimetroko ninfa bilakatu artean, beste zortzi
|
egun
, gutxienez. Guztira hamabost edo hamasei egun, beraz.
|
|
|
Gero, larba moduan, sei edo zazpi egun ninfa bihurtu aurretik eta, ondoren, hamar hamahiru milimetroko ninfa bilakatu artean, beste zortzi egun, gutxienez. Guztira hamabost edo hamasei
|
egun
, beraz. Bai, Jaioneren gorpua Arrasateko espeleologoek aurkitu zutenean, euliek gorpukietatik alde egin zuten, baina hantxe geratu ziren ninfarik zaharrenak eta larba gazteagoak.
|
|
|
Ezin joanik inora. Hamabost edo hamasei
|
egun
zeramatzaten zati haiek leizean behera botata. Bai, hamabost edo hamasei egun, gehienera.
|
|
|
Hamabost edo hamasei egun zeramatzaten zati haiek leizean behera botata. Bai, hamabost edo hamasei
|
egun
, gehienera.
|
|
|
Zenbat
|
egun
dira, Lupe, elkar ezagutzen dugunetik. Hamabi.
|
|
|
Ordu bata t’erdiak ziren, eta
|
egun
hartako hirugarren bonbardaketa.
|
|
|
Izena esan eta batera Lauaxetaren irudia etorri zitzaidan. Geltokiko eskaileretan gora ikusi nuen
|
egun
hartako gizon baikorra, atxiloturik.
|
|
|
Dena behera jausten. Hilaren 29an Lekeitio jausi zen eta
|
egun
berean sartu ziren faxistak Gernikan.
|
|
|
Gure zeregina
|
egun
haietan samina izan zen. Frontetik ihes egin nahian zirenak antzeman behar genituen.
|
|
|
Halaxe utzi nuen Billano. Biharamunean beste bouak konponduta egongo zirelakoan eta
|
egun
hartan aukeran izandakoa hogeita lau orduz atzeratzea besterik izan ez zela sinetsi guran. Baina hurrengo egun hartan berandu izan zen.
|
|
|
Biharamunean beste bouak konponduta egongo zirelakoan eta egun hartan aukeran izandakoa hogeita lau orduz atzeratzea besterik izan ez zela sinetsi guran. Baina hurrengo
|
egun
hartan berandu izan zen. Faxisten ontziak gudalekura agertu ziren.
|
|
|
–Paperetan dago dena –esan nion,
|
egun
hartakoez paratua nuen txostena mahaiaren gainean utzirik– Baina bada beste gai bat ere ardura handikoa.
|
|
|
Bermeo ez zen Guadalajara, itsasoa zuelako. Baina zerua badute biek, eta
|
egun
haietan Gaztelakoa bezain oskarbi ageri zen gure itsasertzekoa. Zeru argi hartan faxisten hegazkinek egundoko lana egin zuten.
|
|
|
Zoritxarreko
|
egun
hartan ekainak 14 zituen, eta nire zeregina gerra hartan egokituko zitzaidan zikinena zen. Císcar eta José Luis Díez gudontzi madarikatuak alde eginak ziren, eta hartan gure agintarietako batzuk.
|
|
|
Bilboko Gerra Kontseilu Egonkorra ez zen Herioaren gerra fronte bakarra. Alkatearena jakin nuen
|
egun
berean etorri zitzaigun Gerda Taroren albistea. Hil hartantxe, uztailean hila zen.
|
|
|
Elkarrizketa haren ingurukoekin akordatzean, artean egunak ederrak zirela begitandu zitzaidan. Baina 1937ko Madalen egunaren bezpera, zein
|
egun
samina Mallonarentzat.
|
|
|
Gogoa maiatzeko
|
egun
haietara joan zitzaidan. Mendigureni entzuna nion horrela esaten?
|