2000
|
|
Frontoiak nolako
|
egoeran
daude?
|
|
Zein ari da irteera batu hori oztopatu nahian? Galdera saihestezina da egungo
|
egoeran
.
|
|
Horrez gain, Estatutuaren Bigarren Xedapen gehigarriak dioenez, Estatutua onartzeak ez du esan nahi Euskal Herriak bere historian zehar izan dituen eskubideei uko egiten dienik. Indarkeriarik gabeko
|
egoeran
, alderdi politiko bakoitzak bere proiektu politikoak mahai gainean jarri eta, beharrezkoak izanez gero, egungo markoan aldaketak egiteko bide ematen zuen Ajuria Eneko Akordioak. HBri ere erakundeetara etortzeko dei egiten zion akordio horrek.
|
|
Epe laburrean edo ertainean, indar harremanak ez dira independentzia eta sozialismoaren alde, eta nekez ikusiko ditugu Espainia eta Frantziako gobernuak eta militarrak garaituta, Euskal Herriko independentzia onartzeko behartuak eta, ondorioz, preso guztiak askatzeko dokumentua izenpetzen. Helburuek mantentzen gaituzte, haien bila mugitzen ari gara, baina ez da oso egokia horien lortu arte presoek dauden
|
egoeran
jarraitu behar dutela onartzea. Beno, ez dela egokia iruditzen zait.
|
|
Azken bi urteetan bizi izandako
|
egoeran
, EAJk bake prozesua abiarazi behar zela aipatu du. Ezker abertzaleak, aldiz, eraikuntza nazionalaz hitz egin izan du.
|
|
Iraganeko eskemetan ainguraturik dago eta Miarritzeko Herriko Etxean duela hamar urte bizi izan genituen gertaeren eskemekin eta klabeekin jarraitu nahi du Abeberrik. Ezin dugu 1990ko gertaera partikular batek eragin zuen egoeraren ondorioekin bizi betirako; Abeberriren gustuko
|
egoeran
beti bizi alegia. 1990ean gertatu zena behin betiko finkatua geratzea nahi du berak.
|
|
Agerikoa da Iruñean bildu dena ez dela hasierako Udalbiltza, azken finean, EAk eta EAJk izoztutako instituzioaren garra nolabait piztuta mantendu gura duela EHk. Baina egungo
|
egoeran
, bereziki ETAk bere jarduerarekin jarraitzen duen bitartean, argi dago EAJ eta EA ez direla Udalbiltzaren hasierako garaira itzuliko. Hor ikusiko da, beraz, zenbait proiektu aurrera eramateko EHk duen indarra.
|
|
Orduan, bestalde, pentsamendu abertzalearen goranzko hegemonia bat bizi izan zen; aldagai ezberdinetan gainera. Orain, berriz, kontrako
|
egoeran
gaude. Abertzaletasuna ahuldu da eta mugimendu euskal espainolaren eta Espainiako estatuaren emendatze bat izan da, hauek biak paraleloki doazelarik.
|
|
Lizarrako Akordioa (ETAren su etena barne) ofentsiba espainolaren kontrako erantzuna izan zen. Orain, berriz, Lizarra gauzatu aurretiko
|
egoeran
gaude, non sozietate espainolaren kulturak eta estatuak berak legitimitate izugarria lortu duten. Gainera, Espainiako estatua ez da jada Europako testuinguruan trantsizioko estatu ilun hura.
|
|
Koma
|
egoeran
sartzen dagoen gaixo bati oxigenoa eskaintzea bezala; guri honen ondoren su etenaren zaporea duen perfusio bat gehituko zitzaiolarik berandukeago.
|
|
Hortik aurrera oreka galtzea edota haluzinazioak etor daitezke, lo egiteko gogo handia, ezpain, begi eta buruaren mugimendu dardarakor inkontzienteak, ingurukoak ez ezagutzea... Gaixotasunaren azken fasean, jateko eta edateko ezintasuna dator, koma antzeko
|
egoeran
. Hemendik aurrera, artifizialki elikatuz, bizitza luza daiteke, baina, orokorrean, biktimaren heriotza lehen sintometatik 18 bat hilabetera heltzen da, nahiz eta kasu batzuetan geroago gertatu.
|
|
Lopez Gasenik dioenez, istorio guztietan zehar noizbehinka errepikaturik agertzen da esaera hau" batasun ia erlijiosoa ematen diolarik liburu osoari". Arnaut Oihenartek Atsotitz edo errefrauak bilduman jasoriko Han izanik hona naiz esaera ilunaren azalpena euskal idazle hark azaltzen zuen modura, bi txoriren arteko elkarrizketa
|
egoeran
kokaturik ulertu behar da: " Txori batek, bere habia epelean dagoela, heldu berria den beste txori bati emandako erantzuna da, heldu berriak Orhi aldean eguzkiak bero jotzen duela eta hara joateko gonbitea luzatzen dio; kabi epelean dagoen txoriak, aldiz, iruzurra sumatzen du eta ezetz erantzuten dio" han izanik hona naiz" esanez.
|
|
Bigarren eleberria, berriz, izenburuan bertan ikus daitekeen bezala, Pasaia Antxon kokatu du. Dirudienez, lehen eleberriko giro lausotu hori Euskal Herriko
|
egoeran
ere txerta daitekeela erakutsi nahi izan du. Azken batean, eleberri hauen bidez, Canok bizitzari buruzko estetika baten berri ematen du, eta hori hemen nahiz atzerrian deskriba daitekeela frogatu nahi izan du.
|
|
Luix Barinagarrementeria, Bai Euskal Herriari ekimeneko partaidea, Euskaldunon Egunkaria, Sans papiers hitza?, paperik gabeak? alegia?, Frantzian legez kanpoko inmigrazio
|
egoeran
dauden pertsonez erabiltzen da.
|
|
Hasieran esan dugun moduan, hizkuntza funtsezko elementua izan daitekegutxiengo taldearen definiziorako. Gainera, gutxiengo
|
egoeran
dauden talde batzuekberen identitate sozialeko dimentsio agerikoen gisa aukeratzen dute hizkuntza, baikultur alorrean (Fishman 1977) eta baita alor politikoan ere (Ros et al 2000).
|
|
Arestian ikusi dugun Berry-ren ereduaren arabera, hizkuntzaren erabilpena etagurasoen jatorria kontuan izanik, ondoko identifikazio estrategiak postula daitezke: asimilaziozko, integraziozko eta bereizketa edo separaziozko identifikazio estrategiak. Estrategia hauek, gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldearen barnean gauzatzendira, kultur taldearen eta estatuaren arteko leialtasun eskakizunak direla-eta.
|
|
Ikusi dugunez, gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldearen eskubideen historia gurutzatua izan da. Batetik, estatu ideologiaz, nazioa askotan, gonbitik gabeko bazkaltiarra?
|
|
delarik. Bestetik, gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldeari buruzko ikerketa funtsezkoa da, mundu mailan sortu dituen, demokrazia gabezia, ren erakustaldiagatik. –Gonbidatu ez gonbitatu?
|
|
Gainera, eta lehen ikerketan ikusi dugun moduan, prozesu historikoek eramandute, gutxiengo
|
egoeran
dauden taldeen eta estatuaren arteko identifikazioa estatuarekiko, integratiboa, edota, gatazkatsua?
|
|
Gure bigarren ikerketa Berry-ren ereduaren eraldaketan oinarritu da, non gurasoen jatorriaren eta etxeko hizkuntzen arteko erlazioan ainguratzen diren hiru identifikazio estrategiak gerta daitezkeen gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldean: asimilazio, integrazio eta separaziorako estrategiak.
|
|
Gainera hiru esanahi horiek haurrak kokatzen direneko asimilazio, integrazioeta separaziorako estrategietan oinarritzen dira. Beraz, gizarte zabalagoak beste taldeekiko erabiltzen dituen estrategiak, psikosozialki ere ainguratzen dira gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldearen kideen kokapenetan.
|
|
Herritarren eta estatuaren arteko erlazioa: zer gertatzen da gutxiengo
|
egoeran
daudentaldeekin?
|
|
Gaur egun gutxiengo
|
egoeran
dauden herrien, arazoak?, ezagutzen ditugun moduan, jatorri berrikoak dira historikoki. Esate baterako, Durkheim ek (1925) nazio estatubatek bere barnean bizi ziren komunitate eta herrialdeen leialtasunak erakartzekobete behar ziren ezaugarriak azpimarratu zituen.
|
|
ideologia den aldetik, estatua eraikuntza modernoa da, zeren eta, industria aro modernoaren sorrera arte, autoritate zentralizatuak arazo handiakbaitzituen bere boterea eta autoritatea distantzia luzeetan jartzeko, eta muga politikoak zaluak baitziren. Azken garaiotan eratu diren muga politikoen definizio zurrunarekin eta gobernu zentralizatuen etorrerarekin, gutxiengo
|
egoeran
dauden herriak, arazo, politiko bihurtu dira, gaur egun ezagutzen ditugun eran behintzat.
|
|
Gainera, gutxiengo
|
egoeran
dauden herriak nazio estatuen barnean arazotsubihurtzeaz gain, erabakigaitzak diruditen arazo bihurtu dira. Honen ondorioz, gutxiengoek beren nazio estatuen aldeko borrokari ekin diote, XX. mendearen hasierako estatuekin erkatuz gero eta txikiagoak izanik, era horretan, bizi diren nazio estatu zabalagoen aurrean beren giza eskubideak defendatzeko.
|
|
Esate baterako, HansburgotarrenInperioaren desagerpenarekin, Europako erdiguneko mapa osoa aldatu zen, nazio estatu berrien agerpena ekarriz. Hala ere, gutxiengo
|
egoeran
zeuden herrien arazoaskok bere hartan jarraitu zuten, horietariko batzuk Bigarren Mundu Gerrarensorrera aitzakia eta beste batzuk gerra horren biktima izan zirelarik.
|
|
Zer da, bada, gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldea. Erantzuna erraza ez bada ere, printzipioz nolabaiteko akordioa egon daiteke talde batek biziberritzeko duenborondate kolektiboa dela esatean:
|
|
Deschenez i (1989) jarraituz, hauxe da gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldea:, estatu bateko herritar taldea, estatuan kopuru aldetik gutxiengoa dena eta aginteanez dagoena, ezaugarri linguistiko, etniko edo erlijioso desberdina duen populazioaren gehiengotik bereiziz, eta biziberritzeko borondate kolektiboarekin taldekideenelkarren artean loturik egonik, gehiengoarekin de facto eta de jure berdintasuna nahiduena?. Gutxiengoan dagoen taldea, beraz, ez da taldekide kopuru urria soilik, estatus eta botere urritasuna dituena ere baizik.
|
|
Esan daiteke, gizabanakoen eta beren estatuen arteko erlazioa nahikoa erraza izango litzatekeela, barnean soilik gizabanakoen eta estatuen beharrak izango balira.Hala ere, eta nazio estatuaren ideologiaren eraikuntza historikoarekin ikusi dugunez, askotan partaide garrantzitsu bat aurkitzen dugu, gizabanakoen eta taldeenidentitate sozialean funtsezko kokapena lortzeko lehian. Partaide hori, estatu ideologiarako, gonbitik gabeko bazkaltiarra?, gutxiengo
|
egoeran
dagoen talde etnikoaizaten da askotan, eta aktore sozialak sortu, eta historia, balioak, ohiturak, hizkuntzaeta abar jasotzen ditu (Gudykunst 1991; Levine & Campbell 1972). Estatuek bezala, zenbaitetan, gutxiengo egoeran dauden taldeak indartsuak izan daitezke, etabaliabide baliotsuak kontrolatzeaz aparte, partaide diren gizabanakoei leialtasunakeska diezaizkiekete.
|
|
Partaide hori, estatu ideologiarako, gonbitik gabeko bazkaltiarra?, gutxiengo egoeran dagoen talde etnikoaizaten da askotan, eta aktore sozialak sortu, eta historia, balioak, ohiturak, hizkuntzaeta abar jasotzen ditu (Gudykunst 1991; Levine & Campbell 1972). Estatuek bezala, zenbaitetan, gutxiengo
|
egoeran
dauden taldeak indartsuak izan daitezke, etabaliabide baliotsuak kontrolatzeaz aparte, partaide diren gizabanakoei leialtasunakeska diezaizkiekete. Hala ere, estatuetatik bereiziz, hauen mugak aldatu egitenbaitira eta herritarrek utz baititzakete?, herriak kultura jakinetan jaiotzen dira etauztea zailagoa izaten da.
|
|
Gutxiengo
|
egoeran
dauden taldeen eta estatuaren arteko erlazioa, munduzabalean, lankidetza erakoa izaten da zenbaitetan; baina leiatsua eta etsaigo erakoabestetan. Gainera, Williams-i (1994) jarraikiz, ondasun ekonomiko eta politikoenaldeko lehia, garrantzitsua bada ere, gatazka gogorrenak ondasun kolektibo sinbolikoen aldeko lehietan ematen direla esan daiteke, hauen barnean, identitate autoafirmazio politikoak daudelarik.
|
|
Bestalde, zenbait autorek (Worchel & Coutant 1997) berriki planteiatu izandutenez, gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldearen eta estatuaren arteko eredu desberdingarrantzitsuenak ondoko bostak dira (Ikus 1 irudia):
|
|
(1E irudia; e.b., Kanada, Suitza). Era honetan, gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldearen eta estatuarenarteko erlazioak gatazka maila desberdinetakoak izan daitezke, eredu desberdineneta erlazio kategoria prototipikoen taldeen arteko erlazio banaketa desberdinen arabera. Esate baterako, gutxiengo egoeran dagoen taldearen eta estatuaren artekomugak berberak direnean, elkarren arteko gatazka minimora hel daiteke, elkarrenarteko interes komuna dagoelako, estatuaren interdependentzia eta subiranotasunadirela eta.
|
|
Era honetan, gutxiengo egoeran dagoen taldearen eta estatuarenarteko erlazioak gatazka maila desberdinetakoak izan daitezke, eredu desberdineneta erlazio kategoria prototipikoen taldeen arteko erlazio banaketa desberdinen arabera. Esate baterako, gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldearen eta estatuaren artekomugak berberak direnean, elkarren arteko gatazka minimora hel daiteke, elkarrenarteko interes komuna dagoelako, estatuaren interdependentzia eta subiranotasunadirela eta. Estatua beste talde etnikoz maneiatuta dagoenean, edo gutxiengo egoeran dagoen taldea estatu desberdinetan barreiatuta dagoenean, aldiz, gatazka aukera handiagoa izango da.
|
|
Esate baterako, gutxiengo egoeran dagoen taldearen eta estatuaren artekomugak berberak direnean, elkarren arteko gatazka minimora hel daiteke, elkarrenarteko interes komuna dagoelako, estatuaren interdependentzia eta subiranotasunadirela eta. Estatua beste talde etnikoz maneiatuta dagoenean, edo gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldea estatu desberdinetan barreiatuta dagoenean, aldiz, gatazka aukera handiagoa izango da.
|
|
Bestalde, Berry-k eta bere kolaboratzaileek (Schmookler 1984; 1986; Berry1980; 1984; 1990; 1997) gutxiengo
|
egoeran
dauden taldeen identitatearen eta estatuaren arteko erlazioak lotzeko eredu teorikoa garatu dute: Gizarte Anitzetan daudenKultur Erlazioen Eredua.
|
|
gure identitate sozialaren zatirik handiena gure partaidetza taldeetan errotzen da, eta identitate sozial positiboadesiratzeko joera dugu, eta motibaturik aurkitzen gara talde positiboen kideak izateko. Era honetan, gutxiengo
|
egoeran
dagoen talde baten identitatea bi eratakoaizan daiteke, gehiengo egoeran dagoen taldearen identitatearen aurrean: Tajfel en (1978) araberako identitate ziurra edo identitate ez ziurra.
|
|
gure identitate sozialaren zatirik handiena gure partaidetza taldeetan errotzen da, eta identitate sozial positiboadesiratzeko joera dugu, eta motibaturik aurkitzen gara talde positiboen kideak izateko. Era honetan, gutxiengo egoeran dagoen talde baten identitatea bi eratakoaizan daiteke, gehiengo
|
egoeran
dagoen taldearen identitatearen aurrean: Tajfel en (1978) araberako identitate ziurra edo identitate ez ziurra.
|
|
Tajfel en (1978) araberako identitate ziurra edo identitate ez ziurra. Gainera, taldeartekoegoeretan, gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldeko kide batek, lau estrategia erabil ditzake. Lehenengoa mobilitate indibiduala izan daiteke, estrategia indibiduala alegia, zeinaren arabera gizabanakoak talde nagusiaren taldekidetza jasotzen duen, beretaldekidetzako identitatea utzirik.
|
|
dituen (esate baterako,, euskarak mundu mailan hiztun gutxi ditu, baina Europako zaharrena baita?). Laugarrena, eta interesgarriena hemen, mobilizazio soziala izango da, talde estrategia kolektiboa, zeinaren arabera, gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldeak mobilizazio ekintza kolektiboariekingo dion, talde nagusiarekin duen harreman desorekatua aldatzeko. Estrategiahori eman dadin, aurreko biekin batera ematen baita?, gutxiengo egoeran dagoen taldeak bi prozesu hauteman ditu:
|
|
Laugarrena, eta interesgarriena hemen, mobilizazio soziala izango da, talde estrategia kolektiboa, zeinaren arabera, gutxiengo egoeran dagoen taldeak mobilizazio ekintza kolektiboariekingo dion, talde nagusiarekin duen harreman desorekatua aldatzeko. Estrategiahori eman dadin, aurreko biekin batera ematen baita?, gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldeak bi prozesu hauteman ditu: status quoaren ilejitimitatea etainestabilitatea (Ikus Valencia 1991).
|
|
Orduan izango da posible, gutxiengo egoerandagoen taldeak gehiengoan dagoen taldearekiko identitate ziurra sortzea, eta, gehiengoan dagoen taldeari abantaila ateratzeko, edozein gauza egitea (Moscovici& Paicheler, 1978). Gainera, gutxiengo
|
egoeran
dagoen taldearen eta estatuarenarteko erlazio horretan, taldearteko erkaketak futsezko zeregina betetzen du (Tajfel, 1978). Zenbait testuingurutan erkaketa estatuaren alde ematen da, norbere taldeidentitate agerikoa ez denean.
|
|
Hemen, gure lana ez da zentratu, gutxiengo
|
egoeran
dauden taldeek gehiengoan daudenekin harremanetan jartzen direnean ekoizten dituzten prozesu guztiakaztertzen. Ondoren agertuko ditugun bi ikerketa enpirikoekin, aurreko bi prozesuakilustratzen saiatuko gara bakarrik.
|
|
Ondoren agertuko ditugun bi ikerketa enpirikoekin, aurreko bi prozesuakilustratzen saiatuko gara bakarrik. Hain zuzen ere, lehen ikerketan, gertakizun historikoek gutxiengo
|
egoeran
dauden taldeak talde identitatea sendotzeko estrategiadesberdinetara nola eramaten dituzten aztertzen saiatuko gara: batzuk estatuarekinindentifikatzen dira eta beste batzuk estatutik bereizten dira, honela, taldeen kokapen horiek beren talde identitatearen autoestimarako funtsezko funtzioak betetzendituztelarik.
|
|
1 Ikerketa: Estatuen eta gutxiengo
|
egoeran
dauden taldeen identitateak
|
|
Arestian esan dugun moduan, prozesu historiko sozialek eraman dituzte gutxiengo
|
egoeran
dauden taldeak, batzuek estatuarekin identifikatzera, horrela asimilazio estrategia erabilirik, beren talde autoestima areagotzeko, eta beste batzuek, aldiz, estatuarekiko identifikazioaren aurrean beren taldeko identitatea areagotzera,, horrela bereizte estrategia erabilirik, beren talde autoestima areagotzeko?.
|
|
Gainera, gutxiengo
|
egoeran
dauden taldeen eta estatuaren identitateek nolakoerlazioa zuten ikusteko, koerlazio analisia egin genuen hiru herrialdeetan, emaitzaondoko taulan agertzen delarik:
|
|
Gutxiengo
|
egoeran
dauden taldeeneta estatuaren arteko identifikazioak(**= 0.000ko signifikatibitatea)
|
|
Ikus dezakegunez, gutxiengo
|
egoeran
dauden taldeekiko identifikazioak etaestatuarekiko identifikazioak koerlazio positiboa dute elkarren artean Andaluzian, eta negatiboa Katalunian eta Euskal Herrian. Lehenengo kasuan identitate harmoniatsuak dira eta, nolabait esateko,, erkaketa identitatea?
|
|
Dugun aukera bakarra, gainontzeko euskaldunekin kontatzea da.Autodeterminazio eskubidea maila ekonomikoan eta maila politikoan gauzatubeharko genuke. Adibidez, hezkuntzan, orain dagoen
|
egoeran
Seaskak ezin dezakeiraun, ekonomikoki itoa izanen da: frantses hezkuntza sisteman integratzearen bideahartzen du ala gainontzeko Euskal Herriko ikastolekin kontatzen du.
|
|
Zer esanik ez, hori ez da ezagutza teoriko edo intelektual soila, bizipenezkoabaizik, eta honek esan nahi duena da, bizitzan jasaten diren bezalaxe, amodioa, gorrotoa, bekaizkeria, atsegintasuna, poza eta tristurak direla talde
|
egoeran
.
|
|
Talde
|
egoeran
, pazientearen eta terapeutaren arteko harreman duala ere gertatzen da, baina aldatu egiten da, besteen, presentziarekin.
|
|
Taldean transferentziak dituen erak eta barianteak baino areago, transferentziaren berezitasuna talde
|
egoeran
dago, Pichon Riviere k (1977) eta O' Donell ek (1977) zehaztu duten moduan. Egile hauek agerian jarri dute, taldea egoera aberatsadela transferentziazko elementu berezietan.
|
|
Hitz magikotzat agertzen diguten kontsentsuan bertan baitago iruzurra. Kontsentsua, lehendik dagoen
|
egoeran
integratzeko adostasuna baino ez da, estatuak behineta berriro lortu nahi lukeena; zeren, guztioi inposatu nahi zaigun, estatua, ezer bada, dagoen sisteman integratzeko espiritua baita.
|
|
–Diktadura amaitzean, euskal zinema lantzekobeharra aztertzen hasi ginenetik, denbora puska bat igaro da. Hasiera batean, euskaltasunaren funtsa zehazten saiatu ginen, baina gauzen berezko bilakaerakbilaketa teorikotik haraindi eraman gaitu, eta gaur egungo
|
egoeran
, zinea egitendugu euskaldunok edo, nahiago izanez gero, euskaldunok egindako zinea dago.Eta zine hori berrogeita hamarretik gora film luzetan islatzen da?.
|
|
Gauden
|
egoeran
, tradizioko transmisio kateak eten izan direla ikusita, ezin garageratu frantsesez eta gaztelaniaz ikasi duten belaunaldiak beren kabuz konpon daitezenutzita, ez hizkuntzan ezta kulturaren arloan ere.
|
|
Ukipenean daudenakez dira bi komunikazio sistema soilik, bi herri eta bakoitzaren indarra baizik. Alta, ukipen
|
egoeran
herrien arteko indar asimetriak zuzen zuzenean eragiten du hizkuntzabakoitzaren, osasunean?, asimetria larria den kasuetan heriotza eragiteraino4.
|
|
Alternantziarena7 da zehatzen finkatu den ukipen fenomenoetako bat. Ukipen
|
egoeran
hiztunek, era batera edo bestera, maiztasun handiago edo txikiagoz, bi hizkuntzen artean alternatzera iristen dira8 Zerk eragiten du, ordea, alternantzia hori. Zerk eramaten du hiztun bat hizkuntza bateko osagaiekin batera bestekoak erabiltzera?
|
|
Honen aburuz, elebidunek bi hizkuntzetariko baten ekarpena hautatzen dute funtzio hori betetzeko, hizkuntza batean zein bestean mintzo direlarik. Datu hau oso esanguratsua gertadaiteke, izan ere, gurean hizkuntzen ukipen egoera oso indartsua da eta aztergai dugungiza taldean, gazteen artean alegia, kultur eta hizkuntz erreferentzia indartsuenakukipen
|
egoeran
sortuak dira.
|
|
Beraz, ildo honetan musika tresna baten edo adierazpenmusikal baten euskaltasuna zalantzan jarri edo ukatu egiten denean, ukapena eta tramankulu bitxi batzuetatik askoz ere harago doa, gizarte osoa biltzeraino.Gure kasuan zalantzan jartzen dira, orokorrean eta zuzenean, euskal errepresentaziomusikalak; zeharka ukatu nahi dena, ordea, ez da euskal musika tresna, euskal musikaedo euskal kultura, hots, euskal gizartea baizik. Transferentzia kasu bat da hau: objektu bat (euskal komunitatea) ukatu beharrean, ezkutuko bultzada eta eztabaidapolitikoa saihesteko eta ideologia ezkutuan mantentzeko, komunitate honekin kontiguitate
|
egoeran
dagoen, haren bizitza sozialaren euskarria den eta haren errepresentazioa den objektua ukatzen da, bere musika tresna, alegia. Parte bat ukatzen da, bainaosotasuna ukatu nahi da.
|
|
Demagun etsenplu soil bat. Definizio legalaren arabera, baldin eta txanponbakoitza urre libra batez osatua bada, beraz produkzio kostua 2 librakoa izanik, txanpon bakoitzaren balioa libra bat besterik ez da ondoko
|
egoeran
, alegia, ekonomianzirkulatzen duten txanponak epealdi konkretuan, hots, urteko txanponen zirkulazioaren, batezbesteko abiadurak, determinatutako epealdian?, produktu eskuragarriazirkularazteko birritan handiagoak direneko egoeran.
|
|
Definizio legalaren arabera, baldin eta txanponbakoitza urre libra batez osatua bada, beraz produkzio kostua 2 librakoa izanik, txanpon bakoitzaren balioa libra bat besterik ez da ondoko egoeran, alegia, ekonomianzirkulatzen duten txanponak epealdi konkretuan, hots, urteko txanponen zirkulazioaren, batezbesteko abiadurak? determinatutako epealdian?, produktu eskuragarriazirkularazteko birritan handiagoak direneko
|
egoeran
.
|
|
Baina, liluraturik banengoen ere, hats har nezakeen oraino, uretan dagoen arrainak bezala. Zeren, eskola akabatuz gero etxerat nindoala —San Martín del Mercado ko Plazako ikasleen egoitza hartarat, non ediren bainituen enea bezalako
|
egoeran
zeudèn hainbat eta hainbat estudiante, apezteko edo ordenatzeko asmotan haiek ere, ordena batean zein bertzean, zeren, jesuitak Salamancan eraikitzen ari ziren edifizio bikain famatua, non baitzuten kolejioa, ez baitzen enetako tokia, han irakasten ziren gaiak, trivium a eta quadrivium a, Iruñako kolejioan ikasi nituenez gero—, sareetarik libratu nahian lehorrerat jauzi egiten duen arraina... Izan ere, nik uste nuen ezen jakintasunak —zinezko eta minezkoak— gorputz sendo eta gotor bat zuela eta, aldi berean, airosa, Burgosko katedralaren antzekoa.
|
|
Denbora hartan, aldiz, frantsesak zebiltzan inguru haietan nagusi... Eta frantsesak, orduan, nola, geunden
|
egoeran
egonik —mastak eta belak estatu negargarri hartan, eta bolbora ere urak galdurik—, ez baikenuen zer eginik, berehala nagusitu zitzaizkigun, gure galeoiko kapitainak bandera zuria mastaratzen zuela, itsas lapurren lehen kanoi hotsa entzun bezain fite.
|
|
Galdera erantzun gabe, zigarro bat piztu nuen. Nire
|
egoeran
, urdail birikei dinamita jaurtitzea adina zen, baina eskuak lanpetzeko manera ere bai. Ez nuen nahi berezko bizia har zezaten, Ana azaldu berriak akuilaturik.
|
|
Eta behingoz bakarrik, Ba  ttery Park inguruan zerbait jan, eta belarretan etzan naiz. Gero, handik ez oso urrun ikusten zen Askatasunaren Estatuak erakarri nau, neure
|
egoeran
, besterik ez bada ere, sinbolikoki laguntzen zidalako; baina hara joateko gogoa uxatu dit itsasontzietarako zegoen ilara luzeak. Horren ordez, gidaliburuari kasu egin, eta Staten Island erako ferrya hartu dut, ez dakit zein izeneko filmean Melanie Griffith ek egiten zuen bezala.
|
|
Gaur egun ere gertatzen hasi da hori. Eta hizkuntzaren alorrean muturreko
|
egoeran
bizi diren euskaldunen meritua ez da makala, baina hala ere, Frantziako Gobernuak ofizialtasuna onartzen ez duen bitartean, esfortzu horren etekina oso murritza da. Departamendua bera ere aipatu izan da hizkuntzaren berpizkunderako bide gisa, baina oraingoz politika eta hizkuntza nahasi dituzte departamenduaren aurkako jarrera dutenek eta bidea ez da arantzarik gabekoa izango.
|
|
Horrek halako eskandalu txikia sorrarazi zuen, eta berehala erantzun zioten gure unibertsitateko irakasle batzuek, irakasgai hori euskaraz aspaldian ematen zihardutenek. Bide berean, duela bi urte, Madrilen, Kultura Ministerioan nengoela, mahai gainean nuen Euskaldu non Egunkaria ikustean, espainol idazle ezagun batek kortesiaz galdetu zidan —nolabaiteko lotsa aitortuz baina— ea egiazki euskara jadanik informazio bide egokia izateko
|
egoeran
aurkitzen ote zen. Ageri denez, Unamunoren behialako iritzi haiek atzetik segizio luzea utzi dute, gainditzeko aski zaila.
|
|
Legeak bere gogoa erakusten du gizakien egoera zibila agiri publikoetan idazteko; norbanakoekin ez ezik, familiekin ere arduratzen da nagusiki. Beraren
|
egoeran
zirikatua izan daitekeen horretan, norbanako baten zori ilunak indar gutxiago du legearentzat gizarteak berak izan dezakeena baino, lekukotza gezurrezko batzuen bitartez familia batengana bil baitaitezke familiako ez diren zalantzazko gizaki batzuk.
|
|
Nazio batek ez baditu bere
|
egoeran
ikusten zio handiak arrazoi politikoari jarraitzeko, zuhurtasun handiz jokatuko du, arrazoi zibila gidaritzat hartzen badu. Arrazoi hori ez doa inoren aurka, elkarren arteko lehiakeriak baztertu eta familien arteko gorrotoak saihesten baititu.
|
|
Hipotesi anitz izan daitezke, baina ez da hain zaila honelako egoera bat imajinatzea: norbaiti, hausnarketa
|
egoeran
izanik, gogoeta teorikoak ez dio ezertarako balio, norbait hori zientzialari, filosofo, pertsona arrunt edota Napoleon estratega izanagatik ere.
|
|
Batzuek ideia berbera kontrafaktikoak erabiliz defendatu zuten: planetekiko esperientzia egiaztagarria ez izan arren, esanahia zuela uste zuten, giza adimen batek planeten ibilbidearen esperientzia izan zezakeelako esperientzia horiek izateko
|
egoeran
balego. Schlick, dena den, ez zen kontrafaktikoen laguna, eta tesi errealista egiazkotzat jotzen bazuen, zio honegatik izan zen, alegia:
|
|
2.03: Gauzen
|
egoeran
, kate baten begiak bezala dira elkarri atxekiak objektuak.
|
|
2.031: Gauzen
|
egoeran
modu eta molde jakinetan erlazionatzen dira objektuak elkarren artean.
|
|
Sei hilabete egin nituen Andazarraten. Denbora gutxi zen hori orduko
|
egoeran
. Tuberkulosia ez baitzen, onenera jota ere, hain bizkor eta aise gainditzen.
|
2001
|
|
Arrazoi desberdinak medio, ordea, ETAren azken boladako biktima gehienek gizartearen gehiengoaren ulerkortasuna dute; Estatuaren biktimek ez. Egungo
|
egoeran
, ezker abertzaleko erakundeei ez zaie samurra izango gizarteko sektore zabalen konplizitatea eskuratzea. Une batetik aurrera arrazoia zokoratua geratzen da eta sentimentua azaleratu, eta, eragile askoren ondorioz, biktimen alorrean sentimendua erakartzeko zailtasunak ditu ezker abertzaleak.
|
|
Ume denak, %100 eskolarizatuta daude. Hori Afrikan pentsaezina da, eta eurak dauden
|
egoeran
(erbesteratuak) oraindik zailagoa. Eskolan arabieraz ikasten dute, gaztelera berriz bigarren hizkuntza bezala.
|
|
Zer alde zegoen Frankismoan Nafarroan edo Gipuzkoan bizi zen
|
egoeran
–
|
|
Bizkartzainak zerbait eskatu du barran. Denera ia 500 bat pertsona antzerako
|
egoeran
bizi da Nafarroan.
|
|
Nik nahiago dut Batasuna sendotzea baina bakearekin, gerra
|
egoeran
Aralar Batasunari gailentzea baino. Niretzat lortu beharreko garrantzitsuena bakea da, ez Batasuna ahultzea.
|
|
Ikertzaile honen iritziz, epe ertainean kontsumitzaileen jokabideetan izango dituen ondorioak eta gasturako joera zuzentzea izango da zailena. Gutxiago gastatu eta gehiago aurrezteko joera sortuko da, eta hori guztiz kezkagarria da egungo
|
egoeran
. Zentzu honetan, beste ikertzaile batek, Miguel Sebastian BBVAko Azterketa Zerbitzuko zuzendariak, hiru eszenatoki ekonomiko ikusten ditu erasoaren ondorioz.
|
|
J. AISA. Horrek hauteskundeen aurreratzea lekarke, eta egungo
|
egoeran
Alderdi Laboristak espazio asko galduko luke bai Likud eta baita beste eskuin muturreko alderdi batzuen mesedetan ere.
|
|
Era honetako taldeak baino esanguratsuagoak diren mugimendu erreformatzaileak badira islamaren baitan, eta hauekin egiten dute topo Al Kaeda eta hauek. Islamaren baitan dagoen eztabaida oso baldintza zailetan egiten ari da, gizarte oso kontserbadoreetan, diktadurapean dauden herrialdeetan, eta gainera beste batzuk ere egoera horretatik zurrupatu nahi duten
|
egoeran
.
|
|
Oraindik hirugarren irakurketa geratzen zaigu, XIX. mendeko Ingalaterrako idazleena. Burke, Coleridge zein Wordsworth ek uste zuten gizakia bat zela paradisuko
|
egoeran
. Baina jausi egin zen egoera hartatik eta jausterakoan hautsi.
|
|
Ibilgailuen Azterketa Teknikoa (IAT) gainditzea betebeharrekoa izatea erabiltzaileari lagungarri gertatzen zaio, kotxea behar bezalako
|
egoeran
manten dezan: urtero urtero bi milioi ibilgailu baztertuta geratzen dira Estatu espainiarrean eta, horietatik, ehun bat milak ez du gainditzen bigarren saiakeran ere, hau da, aztertu eta konpondu ostean.
|
|
Finantza
|
egoeran
aldaketak izatea: 45
|
|
Barnealdeko uraren
|
egoeran
, badago non hobetua
|
|
larruazal, ile eta mukosen
|
egoeran
dute eragina eta zelulak berritzeko prozesuetan ere agertzen dira.
|
|
Zaudeten
|
egoeran
, ezer egin aurretik, famili arazoetan espezializatutako abokatuarekin kontsulta egitea izango duzue bide egokiena.
|
|
Ohiko
|
egoeran
baino bi aldiz handiagoak dira proteina premiak.
|
|
gisa baizik, etengabeko zorion
|
egoeran
bizi izateko derrigortasun moduan.
|
|
Berriki egin den hainbat ikerketak metal astunek ekosistemaren
|
egoeran
eta gizakiaren osasunarengan duten eragin kaltegarria aztertu du.
|
|
Jaiotze tasa apalak, famili harreraren ugaltzeak (Estatuak adin txikiko pertsonaren tutela aldi baterako bereganaturik, familia batek jasotzen duenean gertatzen da) eta babesgabe
|
egoeran
dauden adin txikikoen murrizketak azaltzen dute.
|
|
Jaiotze tasa apalak, famili harreraren ugaltzeak (Estatuak adin txikiko pertsonaren tutela aldi baterako bereganaturik, familia batek jasotzen duenean gertatzen da) eta babesgabe
|
egoeran
dauden adin txikikoen murrizketak azaltzen dute, batetik, nazioartekoan eginiko adopzioak Estatu barrukoen bikoa izatearen zergatia eta, bestetik, lehen adopzio motaren kopurua izugarri gehitu dela.
|
|
Jaiotze tasa apalak, famili harreraren ugaltzeak (Estatuak adin txikiko pertsonaren tutela aldi baterako bereganaturik, familia batek jasotzen duenean gertatzen da) eta babesgabe
|
egoeran
dauden adin txikikoen murrizketak azaltzen dute, batetik, nazioartekoan eginiko adopzioak Estatu barrukoen bikoa izatearen zergatia eta, bestetik, lehen adopzio motaren kopurua izugarri gehitu dela.
|
|
Hizkuntzaren zientziak eta hizkuntzen irakaskuntza, beraz, erronka
|
egoeran
daude.Baina bi aldeetakoa da erronka. Pedagogoek asko daukate teorikoetatik ikasteko; zientzialarien egitekoa da, berriz, egokiak diren egintza pedagogikoak deskribatu etateorizatzea.
|
|
Nik, nagusiki, azken
|
egoeran
dauden euskaltegietan pentsatuz egingo ditutondorengo hausnarketak (eta, gainera, ingurune soziolinguistiko nagusiki erdaldunean), nahiz eta hasieran esango ditudan kontsiderazio orokorrak denentzat izandaitezkeen baliagarriak.
|
|
4 Antzeztu: binaka hirunaka, eskainitako
|
egoeran
sortuko litzatekeenelkarrizketa sortu behar dute, hasieran idatziz, gero ahoz (ikasleenarteko hizkuntz baliabideen trukea sustatzeko), eta atazetan aurrera eginahala, inprobisazio handiagoz.
|
|
Aurrerago esan dugu nolako gaitasuna izan duen ikasle autonomoak.Baina ez gero pentsatu ikasleek berez dakartela gaitasun hori. Zenbaitek garatuagobadu ere, gaur egungo
|
egoeran
(aurretiko esperientziak, gaitasun ezak, etab.) osogutxi dira besterik gabe ikasten dakitenak. Beraz, aholkulariak aurrean izangodituenak, ikasten ikasteko prozesuan hasierako egoeretan dauden ikasleak izangodira gehienbat.
|
|
Jakina, gauza hauek berez dira oso eztabaidagarriak, eta are gehiago guregaur egungo
|
egoeran
. Horregatik, aldez aurretik esan nahi dugu hipotesi bat egingodugula, eta, gainera, azterketa sakonegia egin gabe aurkezten dugula.
|