|
2008
|
|
|
Halaxe
|
egin
du azken laurogeita hamar urteetan. Halaxe du egin etorkizunean ere, hortxe baitago bere xede eta helburua, euskararen aurreramendurako ekin eta jarrai, aldian aldiko eta tokian tokiko tresnak eta lanabesak erabiliz.
|
|
|
Halaxe egin du azken laurogeita hamar urteetan. Halaxe du
|
egin
etorkizunean ere, hortxe baitago bere xede eta helburua, euskararen aurreramendurako ekin eta jarrai, aldian aldiko eta tokian tokiko tresnak eta lanabesak erabiliz.
|
|
2009
|
|
|
Hamahiru urte zituelarik, 1938an, Altsasuko Kaputxinoen ikastetxean hasi zen fraide ikasketak egiten eta 1951n amaitu zituen. Apeztu ondoren, Lizarran, Zangozan eta Altsasun egon bazen ere, bere lanik nabarmenena Iruñeko komentuan eta Lekarozko ikastetxean
|
egin
zuen. Aurelio Etxarri Aranazkoa zen bere fraide izena eta horrela erregistratu zuen Euskaltzaindiak urgazle izendatzean.
|
|
|
Kaputxino izateari uko
|
egin
eta Madrilen bizi izan den urteetan ere artikuluak idazten segitu zuen, ez hasieratik, baina bai 1974az geroztik 2009a arte. Bigarren epe honetakoak dira hiru aldizkari hauetan idatzi zituen artikuluak:
|
|
|
Azkenik, kontuan izatekoa da 1957an euskaltzain urgazle izendatu eta 1961az geroztik Madrilen bizi izan zenetik ez zuela Euskaltzaindiarekin harreman nabaririk izan. Gainera, Euskaltzaindiari dagokion hizkuntza gidaritza aitortzen bazion ere, ez zuen bat
|
egin
Akademiak 60ko hamarkadaz geroztik hartutako erabaki garrantzitsuenekin, grafia kontuetan batik bat. Hori dela eta, liburu honetan transkribatu ditugun testuetan egilearen grafia errespetatu dugu.
|
|
|
Ostiral arratsalde arratsean, 2009ko urtarrilaren 2an hil zen Antonio Zavala jesulagun ezaguna, gure lagun eta adiskide mina eta Auspoa sail harrigarriaren hauspoa, arnasa eta bizi emailea berrogeita hamar urte emankor eta handi honetan.Ez beti gustura, gehienetan gure aitormen handirik gabe, iturriaren berririk eman nahi ez duen harrapakari askoren erasopean, baina berari gustatzen zitzaion lana
|
egin
du Antoniok joan deneko berrogeita hamar urte pasa honetan. Eta horren poza eraman du, ezbairik gabe.
|
|
|
Aurreko abenduaren 16an bisitatu genuen azkenengo aldiz Xabierren, KM ko zuzendari Lopez Landatxe jaunak eta biok, Eguberri jaiak baino lehenago berarekin hitz aspertu bat
|
egin
nahita. Gero urtezahar egunean hitz egin nuen azkenengoz Antoniorekin, bost sei urte honetan egunero egin dudan bezalaxe.
|
|
|
Aurreko abenduaren 16an bisitatu genuen azkenengo aldiz Xabierren, KM ko zuzendari Lopez Landatxe jaunak eta biok, Eguberri jaiak baino lehenago berarekin hitz aspertu bat egin nahita. Gero urtezahar egunean hitz
|
egin
nuen azkenengoz Antoniorekin, bost sei urte honetan egunero egin dudan bezalaxe. Hiru bider hitz egin ere:
|
|
|
Aurreko abenduaren 16an bisitatu genuen azkenengo aldiz Xabierren, KM ko zuzendari Lopez Landatxe jaunak eta biok, Eguberri jaiak baino lehenago berarekin hitz aspertu bat egin nahita. Gero urtezahar egunean hitz egin nuen azkenengoz Antoniorekin, bost sei urte honetan egunero
|
egin
dudan bezalaxe. Hiru bider hitz egin ere:
|
|
|
Gero urtezahar egunean hitz egin nuen azkenengoz Antoniorekin, bost sei urte honetan egunero egin dudan bezalaxe. Hiru bider hitz
|
egin
ere: lehenengoan, urtezahar ona opatzeko hots egin zidan; bigarrenean, bere telefono zelularra konpondu ziotela esateko; eta hirugarrena, ondo konpondu ote zioten jakiteko neuk egindako deia.
|
|
|
Hiru bider hitz egin ere: lehenengoan, urtezahar ona opatzeko hots
|
egin
zidan; bigarrenean, bere telefono zelularra konpondu ziotela esateko; eta hirugarrena, ondo konpondu ote zioten jakiteko neuk egindako deia. Eta egia esan, ondo aurkitu nuen, alai samar, hurrengo urte honetan lan asko egin behar genuela esanez.
|
|
|
lehenengoan, urtezahar ona opatzeko hots egin zidan; bigarrenean, bere telefono zelularra konpondu ziotela esateko; eta hirugarrena, ondo konpondu ote zioten jakiteko neuk egindako deia. Eta egia esan, ondo aurkitu nuen, alai samar, hurrengo urte honetan lan asko
|
egin
behar genuela esanez. Itxaropena argitaletxetik Koldo Mitxelenera heldu den Joxe Manuel Arriola Mondragoeko kalezainaren liburua zertan zen, Euskaltzaindiak argitara emango duen Antonio Arruerena zertan ote den...
|
|
|
Baina ostiral goizean bere koinata Izaskunek izututa dei
|
egin
zidan, Antonio oso gaizki eraman zutela eta Iruñeko San Migel gaixoetxera. Klinikoki hilda dagoela esan du medikuak, esan zidan.
|
|
|
Klinikoki hilda dagoela esan du medikuak, esan zidan. Gero, eguerdian eta arratsaldean dozena erdi bat aldiz hitz
|
egin
genuen; eta, azkenean, arratseko zortzi eta erdiak pasatxo zirela, Antonio hil da!, esan zidan. Badakigu horrelakoak etorri egiten direla, baina hankaz gora bota ninduen, ez nekien zer esan eta zer egin.
|
|
|
Gero, eguerdian eta arratsaldean dozena erdi bat aldiz hitz egin genuen; eta, azkenean, arratseko zortzi eta erdiak pasatxo zirela, Antonio hil da!, esan zidan. Badakigu horrelakoak etorri egiten direla, baina hankaz gora bota ninduen, ez nekien zer esan eta zer
|
egin
. Bakar bakarrik, Andres Urrutia euskaltzainburuari, KM ko Landatxe jaunari, Joakin Berasategi, Felix Maraña eta Antonioren beste lagun minei hots egiten besterik ez nuen asmatu, nire samina norbaitekin banatu beharrez.
|
|
|
Antonio Zavalaren, berak hain maitea zuen Xabierko kaperan egon zen; eta hileta elizkizuna eta lur ematea ere Xabierren
|
egin
ziren, igandean, arratsaldeko 16:30ean.
|
|
|
Haurtzaroko lehenengo eskola urteak, herrian hasi berria zen Escuela Vasca izenekoan
|
egin
zituen. Baina han neskak eta mutilak baitziren, bere anaiak joaten ziren herriko HH del Sagrado Corazón ikastetxean nahiago zuela eta hara joaten hasi zen.
|
|
|
Ez beti gustura, gehienetan gure aitormen handirik gabe, iturriaren berririk eman ez duen harrapakari askoren erasopean, baina berari gustatzen zitzaion lana
|
egin
du Antoniok joan deneko berrogeita hamar urte pasa honetan. Eta horren poza eraman du, ezbairik gabe.
|
|
|
Baina haren lanaren oihartzuna zabaldu zen eta hitzaldi bat eskatu zioten, 1956ko irailaren 15ean, Arantzazun, Euskaltzaindiaren gerra osteko lehenengo batzar irekirako (Euskera, 1956). Eta bai hitz
|
egin
ere hark. Hace ya dos años que no hago sino leer y copiar bertso berriyas, esan zuen.
|
|
|
Handik aurrera lan eskerga
|
egin
du. Hortxe dira Auspoa saileko 112 liburu, Eguberrietako opor egun hauetan Itxaropenatik Koldo Mitxelenara pasatu den Joxe Manuel Arriola Mondragoeko kalezainaren bertso bilduma delarik, eta jarraian berehalaxe etorriko diren Albisutarren bertsoak, Txomin Garmendiaren 2008ko nere egunkaria, Antzuolako Kruz Azkarate zenaren bertso bilduma eta beste hainbat, Biblioteca de Narrativa Popular saileko hogeita hamar ale, Auspoa berdea eta Auspoa sail nagusikoekin nahasian.
|
|
|
Eta nola ahantziko, 2005eko maiatzaren 13an, Pello Esnal adiskideak eta biok Antoniorekin Xabierren
|
egin
genuen egun pasa hartan egin genion eskabide zehatza, bere artxibo handia Gipuzkoako Foru Aldundirako utzi, eta Auspoa sail osoa digitalizatzeko baimena eman ziezagun. Ez berehala, baina bietan baietz agindu zigun, baina bera ez sartzeko digitalizazio kontu eta holakoetan, bestela ere gaindituta zebilela eta.
|
|
|
Eta nola ahantziko, 2005eko maiatzaren 13an, Pello Esnal adiskideak eta biok Antoniorekin Xabierren egin genuen egun pasa hartan
|
egin
genion eskabide zehatza, bere artxibo handia Gipuzkoako Foru Aldundirako utzi, eta Auspoa sail osoa digitalizatzeko baimena eman ziezagun. Ez berehala, baina bietan baietz agindu zigun, baina bera ez sartzeko digitalizazio kontu eta holakoetan, bestela ere gaindituta zebilela eta.
|
|
|
Ez zen ohore eta sarien zalea, ez zuen inoren ahotan ibili nahi. Hala ere, hortxe daude 1996an Durangoko Euskal Liburu eta Disko azokan eman zioten Argizaiola, eta 1997.07.11n Labayru Ikastegiak emandako Gatzontzia saria, herri literaturaren alde
|
egin
duen lanagatik. Eta nola ez Deustuko Unibertsitateak 1999.11.17an eman zion Honoris Causa Doktore titulua eta 2002.10.06an bere jaioterri Tolosak eskaini zion Herriko seme kuttun izendapena.
|
|
|
Bitartean, ezin dut etsi berriro Antonio Zavalaren telefono deirik hartu gabe, badakidan arren abenduaren 30ean hitz
|
egin
nuela azkenengo aldiz. Sinismen handiko gizona zen, eta sinismen horretan eutsi dionak jakingo ahal du nola saritu haren leialtasuna.
|
|
|
Ikerkuntza lana da Auspoaren orrialdeetan nagusi, horrek egiten baitu Zavala maisu. Bildu ez ezik, landu, jorratu eta apailatu
|
egin
du eskutik eskura eta ahoz aho ibilia, aurrerantzean paperezko sorta antolatuan izan dezan irakurle jakinguratsuak.
|
|
|
Etxeko kanta papelak sarritan aitatzen zituan, behintzat. Ala, Gabonetako oporretara joan aurretik, eskaera bat
|
egin
nion: ea bueltakoan etxeko kanta papelak ekarriko zizkidan.
|
|
|
Aiek ziran bai nik Tolosako Zerkausian saltzen ikusten nituanak. Besterik gabe, erderaz regla de tres esaten dana
|
egin
nuan: baserri batean au baldin bada, Euskal Erri guzian zer izango ote da?
|
|
|
Nere bizitzan,[...] ez ditut liburu asko idatzi, bakarra baizik; ez ditut lan asko
|
egin
, bakarra baizik; ez ditut gai asko erabili, bakarra baizik: erria.
|
|
|
Txomin Peillen euskaltzain emerituak Agosti Xaho saria jaso du. Saria Agosti Xaho Kultur Ekartearen Elixabete Piñol presidentearen eskutik jaso zuen, urtarrilaren 10ean, Baionako Fakultatean
|
egin
zen ekitaldian. Elixabete Piñolek azaldu bezala, bizitza guztian egindako lanagatik eman diote saria.
|
|
|
Domeinuen kontua gobernatzen duen nazioarteko erakundearen aurrean eskabidea aurkezteko lanak egitea da elkartearen xedea eta asko dira
|
egin
beharreko lanak. Eta asko dira, halaber, asmoari aurrera bultzatzeko behar diren indarrak.
|
|
|
Sorreratik bertatik kide
|
egin
dira: Euskaltzaindia, Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua, Euskal Konfederazioa, Euskal Idazleen Elkartea, Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioa, Ikastolen Elkartea Partaide, Euskal Herriko Unibertsitatea, EITB, Internetika, Euskal HerrikoTelekomunikazio Ingeniarien Elkartea eta Euskadiko Informatikako Ingeniarien Elkargo Ofiziala.
|
|
|
Interakzionismo sozio diskurtsiboaren marko teorikoak ez duenez kuadro metodologiko finkorik, baliatu dugu Roulet, Filliettaz eta Grobbet (2001) autoreen proposamena eta, horrela, sermoiaren konplexutasuna aztertzeko modulu bidezko atalketa
|
egin
dugu. Modulu bakoitzean hipotesi bat egin dugu eta sermoiaren gainean hegaldi edo azterketa bat egin.
|
|
|
Interakzionismo sozio diskurtsiboaren marko teorikoak ez duenez kuadro metodologiko finkorik, baliatu dugu Roulet, Filliettaz eta Grobbet (2001) autoreen proposamena eta, horrela, sermoiaren konplexutasuna aztertzeko modulu bidezko atalketa egin dugu. Modulu bakoitzean hipotesi bat
|
egin
dugu eta sermoiaren gainean hegaldi edo azterketa bat egin. Modulu bakoitzari kapitulu bana eman diogu.
|
|
|
Interakzionismo sozio diskurtsiboaren marko teorikoak ez duenez kuadro metodologiko finkorik, baliatu dugu Roulet, Filliettaz eta Grobbet (2001) autoreen proposamena eta, horrela, sermoiaren konplexutasuna aztertzeko modulu bidezko atalketa egin dugu. Modulu bakoitzean hipotesi bat egin dugu eta sermoiaren gainean hegaldi edo azterketa bat
|
egin
. Modulu bakoitzari kapitulu bana eman diogu.
|
|
|
Modulu honetan pertsona izen ordainak eta berbaldi ekarria (discours rapporté, discurso referido) aztertu dira. Azken moduluan, bosgarrenean, sermoien eredu erretorikoaren analisia
|
egin
da.
|
|
|
Gaur, otsailak 27, Gipuzkoako Foru Aldundian, ageriko bilkura
|
egin
du Euskaltzaindiak, eta azken urtean hil diren sei euskaltzain oso, ohorezko eta urgazle hauek omendu ditu:
|
|
|
Jacques Etxeberri euskaltzain urgazlea. Piarres Charrittonek
|
egin
du.
|
|
|
Henrike Knörr euskaltzain osoa. Jose Luis Lizundiak
|
egin
du.
|
|
|
Jacques Isidro Etcheverry Unanue Donibane Lohizunen (Lapurdi) jaio zen, 1921eko abenduaren 16an. Pariseko Sorbona Unibertsitatean Filosofia eta Psikosoziologia ikasketak
|
egin
zituen. Donostiako Herri Irratiarekin egin zituen kolaborazioak, Basque Eclair egunkarian ere lan egin zuen Baionan, eta Activités en Pays Basque Baionako Merkataritza Ganberaren aldizkariaren zuzendaria izan zen.
|
|
|
Pariseko Sorbona Unibertsitatean Filosofia eta Psikosoziologia ikasketak egin zituen. Donostiako Herri Irratiarekin
|
egin
zituen kolaborazioak, Basque Eclair egunkarian ere lan egin zuen Baionan, eta Activités en Pays Basque Baionako Merkataritza Ganberaren aldizkariaren zuzendaria izan zen.
|
|
|
Pariseko Sorbona Unibertsitatean Filosofia eta Psikosoziologia ikasketak egin zituen. Donostiako Herri Irratiarekin egin zituen kolaborazioak, Basque Eclair egunkarian ere lan
|
egin
zuen Baionan, eta Activités en Pays Basque Baionako Merkataritza Ganberaren aldizkariaren zuzendaria izan zen.
|
|
|
aldizkarian artikuluak argitaratu zituen. Radio France ren Kronikak izeneko atala ere
|
egin
zuen.
|
|
|
Xabier Diharce Iratzeder Donibane Lohizunen jaio zen, 1920ko urtarrilaren 4an. Uztaritzeko eta Baionako Seminarioetan
|
egin
zituen apaiz ikasketak. Hogeita bat urte zituela, Belokeko beneditarren komentura joan zen.
|
|
|
1953ko urtarrilaren 1ean euskaltzain urgazle izendatu zuten eta 1962ko uztailaren 27an, berriz, euskaltzain oso. 1963an, Beloken, sarrera hitzaldia
|
egin
zuen, Belokeko euskal bidea gaiari buruz. Kanta askoren letrak prestatu zituen, lehenik Gabriel Lertxundi beneditarrarekin batera
|
|
|
Karmelo Etxenagusia Uribe Iurretan jaio zen, 1932ko apirilaren 24an. Gordexola, Artea eta Gasteizko seminarioetan
|
egin
zituen apaiz ikasketak. 1955ean apaiztu zen eta segidan Seminarioko irakasle izendatu zuten.
|
|
|
Apirilaren 24an, Arabako Foru Aldundian, Gasteizko Toponimia I/ Toponimia de Vitoria I (Ciudad/ Hiria) eta Gasteizko Toponimia II/ Toponimia de Vitoria II (Malizaeza) izeneko liburuak aurkeztu zituen Euskaltzaindiak. Aurkezpena Jose Luis Lizundia egitasmoaren zuzendariak eta Elena Martinez de Madina liburuen prestatzaileak
|
egin
zuten.
|
|
|
Jose Angel Cuerda orduko alkateak, Gasteizko Udalaren izenean, eta Jean Haritschelhar euskaltzainburuak, Euskaltzaindiarenean, lankidetzarako hitzarmena sinatu zuten. Hitzarmen horren arabera, Akademiak hizkuntzari buruzko ikerketak
|
egin
eta argitalpenak prestatuko zituen, Udalaren dirulaguntzarekin. Orduan sinatu zen dokumentuan, Gasteizko toponimia ikertzeko egitasmoa beren beregi aipatu zen.
|
|
|
Aurtengo A mailako epaimahaikoa Yolanda Arrietak, Igone Etxebarriak eta Antton Irustak osatu dute. Guztion izenean, Yolanda Arrietak hitz
|
egin
zuen.
|
|
|
Julio Urkixoren arabera(), Hugo Schuchardt() izen zen euskara ikastera adoretu zuena, Baionako Lizeoan gaztelania irakasle izen zen garaian(). Baina, George Hérelleri() segituz, Pirinioetako hizkuntzekiko zaletasuna lehenagotik zetorkion, hogeita hamar urte
|
egin
baitzituen ahal zuen guztietan Pirinioetan zehar txangoak eginez, beti oinez eta esku kaierra gerrian loturik, bidean gurutzatzen zitzaizkion artzain edo baserritar ororekin berriketari ekiteko gertu, ondoren haien berriak amoroski apuntatuz metodo antropologiko klasikoak agintzen duen legez: ahoskerak, hitz bereziak, ohiturak, toki izenak...
|
|
|
Bertsio digital hau Euskaltzaindiak
|
egin
du eta soil soilik ikerketa helburuetarako erabil daiteke, beti ere iturria aipatuz, bai Michel de Montaigne Unibertsitateari dagokionez, bai Euskaltzaindiari dagokionez.
|
|
|
Biologia euskara irakasle izan zen. Letra eta Euskal Ikasketen doktoregoa
|
egin
zuen Bordeleko Unibertsitatean.
|
|
|
izeneko erakusketa ikusgai jarriko da, Polikiroldegian bertan, egun osoan zehar. Erakusketa Euskaltzaindiak sustatzen du eta Akademiaren sorreraren 90 urteurrena ospatzeko
|
egin
eta egingo diren ekitaldietako bat da.
|
|
|
Mendetako prozesu hori dela eta, lurraldeari begira hurbil dauden baina elkarren artean ondo baino hobeto bereizita dauden hizkuntzak sortu dira. Literaturaren bidez, hizkuntza horiek aurrera
|
egin
dute, eta, aldi berean, aberastu eta beraien muga linguistikoetatik kanpora zabaldu dira, kalitate artistikoa ere irabazi dutelarik.
|
|
|
Gaur, apirilaren 24an, Euskaltzaindiaren 90 urteurreneko ospakizun ekitaldia
|
egin
da Gasteizen, Arabako Foru Aldundiaren jauregian. 2008an, Iruñean egin zen XVI. Nazioarteko Biltzarrarekin, hasiera eman zion Akademiak bere 90 urteurrenari.
|
|
|
Gaur, apirilaren 24an, Euskaltzaindiaren 90 urteurreneko ospakizun ekitaldia egin da Gasteizen, Arabako Foru Aldundiaren jauregian. 2008an, Iruñean
|
egin
zen XVI. Nazioarteko Biltzarrarekin, hasiera eman zion Akademiak bere 90 urteurrenari. Gaur, Gasteizen izan da Akademia eta datozen hilabeteotan gainontzeko herrialdeetan ere ospatuko du Euskaltzaindiak bere urtemuga.Juan Antonio Zarate Arabako Batzar Nagusietako lehendakaria eta Xabier Agirre ahaldun nagusia ondoan zituela, Andres Urrutia euskaltzainburuak Euskaltzaindiak Araban duen presentzia aldarrikatu du eta honela adierazi du:
|
|
|
Euskaltzaindiaren ibilbidea urtez luzeetan ahalbidetu duten agintari nahiz gizarte arabarrari; eskerrak zuei, egun honetan Euskaltzaindiari laguntzera etorri zareten guztioi, eta gerorako gonbita: lan
|
egin
dezagun guztiok elkarrekin, euskararen eta euskal kulturaren alde, Araban, Euskal Herrian eta mundu osoan.Bai Batzar Nagusietako lehendakariak, bai eta ahaldun nagusiak ere, Akademiaren lana gorpaipatu dute eta euren instituzioak euskararen alde egiten ari diren lana nabarmendu nahi izan dute, baina baita hiritar guztiena ere. Eskerrak esan du Agirrek euskara ikasi eta irakatsi duten guztiei, eta eskerrak euskara eguneroko tresna bihurtzen duten arabar guztiei.Ekitaldi honetan,
|
|
|
bildumaren 27 eta 28 liburukiak dira, hurrenez hurren. Aurkezpena Jose Luis Lizundia euskaltzain oso eta Exonomastika batzordeko buruak eta Elena Martinez Madina liburuen egileak Henrike knörr zenarekin batera paratu zuen lana
|
egin
dute.Bestalde, Patxi Uribarrenek eta Manu Ruiz Urrestarazuk hitzaldi bana eman dute.
|
|
|
Ikerketa bi urtez
|
egin
dute ikerlariek eta bi zati nagusi izan ditu: lehengoan, luzeenean, idatziko iturriak aztertu ziren.
|
|
|
Lekukoen sarea osatu zen eta 64 pertsona elkarrizketatu ziren bildutako toponimoen ahozko informazioa biltzeko, eta ahal zela, izen berriak ere jasotzeko. Geroago datu guztiak erabiliz, behin behineko arautze proposamena
|
egin
zen eta hau oinarri hartuta erakusgai dauden mapak.
|
|
|
Handik hona bide luzea
|
egin
du Europako Gutunak eta gaur egun Europako Kontseilua osatzen duten 47 estatuen erdiak berretsi du. Espaniak 2001ean berretsi zuen Europako Gutuna eta eginbide zorrotzenak hartu zituen eremu guztietan.
|
|
|
Euskaltzaindiaren Bilboko egoitzan egindako bilkuran Adituen Komiteak Txipreri buruzko txostena onetsi du, aurreko Bilkuran eztabaituta izan ondoren, eta osoki eztabaidatu eta onetsi
|
egin
ditu, baita ere, Armeniari buruzko txostena, Errepublika Txekiarrari dagokiona eta, azkenik, Eslovakiari dagokiona ere.
|
|
|
Testu ulergarri bat, irakurgarri bat, lortu nahi badugu, jatorriz alfabeto zirilikoan idazten diren izen horiek gure alfabetora aldatu ditugu: transkribatu
|
egin
ditugu (edo, letraz letrako aldaketa egiten badugu, transliteratu egin ditugu). Eta hori guk asmatu behar al dugu. Ez ote dute errusiarrek berek, edo nazioarteko erakundeek bestela, moduren bat alfabeto zirilikoan idatzitako hitzak latindar alfabetora aldatzeko. Horixe da, hain zuzen ere, egin beharreko lehenengo galdera.
|
|
|
Testu ulergarri bat, irakurgarri bat, lortu nahi badugu, jatorriz alfabeto zirilikoan idazten diren izen horiek gure alfabetora aldatu ditugu: transkribatu egin ditugu (edo, letraz letrako aldaketa egiten badugu, transliteratu
|
egin
ditugu). Eta hori guk asmatu behar al dugu. Ez ote dute errusiarrek berek, edo nazioarteko erakundeek bestela, moduren bat alfabeto zirilikoan idatzitako hitzak latindar alfabetora aldatzeko. Horixe da, hain zuzen ere, egin beharreko lehenengo galdera.
|
|
|
transkribatu egin ditugu (edo, letraz letrako aldaketa egiten badugu, transliteratu egin ditugu). Eta hori guk asmatu behar al dugu? Ez ote dute errusiarrek berek, edo nazioarteko erakundeek bestela, moduren bat alfabeto zirilikoan idatzitako hitzak latindar alfabetora aldatzeko. Horixe da, hain zuzen ere,
|
egin
beharreko lehenengo galdera. Munduan badira beste alfabeto batzuk, horrelako arazorik sortzen ez dutenak.
|
|
|
Gure inguruko erdarek sistema hori erabiltzen ez badute, nazioartekoa eta ofiziala izanik ere, euskaraz ere ez dugu erabiliko, ez dugu bide zaila hartuko. Beraz, zer
|
egin
–Egin dezagun gure ingurukoek egiten dutena: 1 Non gertatu da orain arteko istripu nuklearrik handiena, es:
|
|
|
Azkueren Euskal Erriaren Yakintzan eta neronek
|
egin
euskaraz etnografia lanetan aurkitu nituen sinesteak eta tabuak. Sarritan, Euskal Herrian gorde direnak beste herrietan galdu diren antzekoak dira, erromatar kutsukoak edo hilak direla-eta arrima herratuen sinestean, baina ez beti.
|
|
|
Horrek esan nahi du euskarak lotura estua izan duela naturarekin? Uste dut beste hizkuntzetan zertxobait berdin
|
egin
zutela dio Peillenek baina mendebaldeko gure auzo mintzairetan etimologia galdu duten hitzak hizkuntza klasiko batetik (grekoa, latina) gehiago hartu dituztela. Adibidez, euskaldun zaharrek ez zuten gogo hitza arnas hitzarekin lotu; hizkuntza erromanikoetan spiritus eta anima arnas hartzearekin lotuak dira eta Elizako latinak gure hizkuntzan sartu ditu.
|
|
|
Sinesteek eta tabuek ere, hiztegian aztarnak utzi dituztela dio Txomin Peillenek, eta honela azaldu: Azkueren Euskal Erriaren Yakintzan eta neronek
|
egin
euskaraz etnografia lanetan aurkitu nituen sinesteak eta tabuak. Sarritan, Euskal Herrian gorde direnak beste herrietan galdu diren antzekoak dira, erromatar kutsukoak edo hilak direla-eta arrima herratuen sinestean, baina ez beti.
|
|
|
Oraingo joera ikusi azaltzen du eta euskaldunek literatura idazleak izan ezik hitzen sortzeko eskubidea galdu dute eta nazioarteko izateko aitzakian gaztelaniazko termino zarrasta bat sartu digute. Oroitzen naiz UZEI erakundeari, orduan haiekin lanean abiatu nintzelako, protesta
|
egin
niola, haien garairaino erabiltzen genuen jakintza bazterturik hitz horren ordez, gaztelaniazko zientzia inposatu zigutela eta galdetu nien zer iritzi izango zuten Iparraldekoak frantsesetik hartuz zianza idazten hasi bagina, baina ordukoz euskaniolaren atea irekia zegoen eta internazionalak gara.
|
|
|
Liburua eskuratzeko,
|
egin
klik hemen.
|
|
|
2008ko azaroaren 6an antolatu zuen Euskaltzaindiaren Onomastika batzordeak Toponimia Administrazioaren eguneroko jardunean izeneko ikastaroa Durangon. Bertan Onomastika eta Administrazioaren arteko lanez ari ziren hizlariak eta
|
egin
daitezkeen zenbait adibideen berri eman. Ikastaroan egindako gogo betetasun inkestak argi utzi zuen arratsaldeko saio praktikoa, interes handikoa, labur gelditu zela eta hori dela-eta bigarren bat antolatzea erabaki zen.
|
|
|
Hauetaz gain, saio bi egongo dira batzordearen izenean, kale izenen ofizial
|
egin
eta erabileraz bata, eta gizarteratzeaz bestea, biak eguneroko lanera bideratuta, lanean sor daitezkeen zalantzak erantzuteko eta egon daitezkeen aukera desberdinak ezagutarazteko.
|
|
|
Getxoko Udala. Javi AranguenaAspaldian
|
egin
zen ikerketa eta liburua erabiliz CDa sortu zuen Udalak eta webgunean zabaltzeko asmoa dute. Produktu honek bi zati ditu, umeentzakoa, eskoletan erabil litekeena, eta toponimia lan osoa mapa eta guzti.
|
|
|
Liburuaren aurkezpena Andres Urrutia euskaltzainburuak eta Gorka Aulestia idazleak
|
egin
dute. Aulestiak azaldu duenez, Espainiako Gerra Zibilaren eta 40 urteko diktaduraren ondorioz, fusilatuak, gartzelaratuak edota erbesteratuak izan ziren euskaldun batzuren memoria berreskuratu nahi izan du liburuan.
|
|
|
Orotara, 43 pertsonen idazleak, gehienak zertzelada biografikoak sartu ditu liburuan. Denek esan du lan
|
egin
zuten euskararen alde.
|
|
|
Ekainaren 4an, Euskaltzaindiaren Onomastika batzordeak antolatua, Toponimia gizarteratzea: aukerak eta egindako lana izeneko ikastaroa
|
egin
zen Durangoko Landako Guneko Elkartegian. Ikastaro honen helburua guztiz praktikoa izanik, euskara teknikari batzuk gonbidatu zituen batzordeak hitz egitera, beraien udaletan egindako lana ezagutarazteko.
|
|
|
Berak azaldu bezala, Euskaltzaindiaren 90 urteurrenaren ekitaldien barruan Onomastika batzordeak joan den azaroan hemen bertan Toponimia Administrazioaren eguneroko jardunean I. ikastaroa antolatu zuen. Helburua
|
egin
den eta egiten ari den lanaren ikuspegi orokorra ematea izan zen eta, batik bat, toponimiaren ikerketarako oinarriak, prozedurak, irizpideak eta gizarteratzeko bideak azaltzea.
|
|
|
ren 72 zenbakian eta bere webgunean zintzilikatu zuen zerrenda osoa, 155 araua dena. Orduz geroztik, Nafarroako Gobernuaren Euskarabidearen ekimenez, eremu mistoko eta eremu ez euskalduneko zenbait udal bere euskal izena onartzen joan da eta, honen ondorioz, udal horien izen ofiziala aldatu
|
egin
da.
|
|
|
aldizkarian
|
egin
ohi duen arauaren argitalpen ofiziala atzeratzea, izen ofizialetan izandako aldaketa horiek jaso ahal izateko. Hortaz, joan den maiatzaren 29an izandako osoko bilkuran berrikusi eta onartu zuen Euskaltzaindiak eguneratutako zerrenda eta horixe da orain webgunean jarri den 155 araua.
|
|
|
Horretaz gain, berrikuste honetan eskualdeen inguruko bi zehaztapen
|
egin
dira. Alde batetik, lehen eman zen
|
|
|
Lankidetza politika bultzatuko dute ikastaroak eta programak sortu eta
|
egin
daitezen.
|
|
|
Gero euskararen berri izan zuen, eta ikasteari ekin zion. Hain zuzen ere, euskarari buruz
|
egin
zuen tesia 1955ean, Leningradon.
|
|
|
Tbilisi-n Xabier Kintana euskaltzain osoa ezagutu zuen eta ordu askotako saioak
|
egin
zituzten elkarrizketetan, hizkuntzalaritzaz eta euskarologiaz, bertako Unibertsitatean euskarari buruzko eskolak ere emanez.
|
|
|
1990ean, Georgian gerra zela eta, alde
|
egin
zuen eta San Petersburgora aldatu zen. Bertako Tekhnichiski Universitet en irakasle izan zen; besteak beste, euskara irakatsi eta ikasleak euskararen harira bideratzen zituen, doktorego tesia alor honetan egin zezaten.
|
|
|
1990ean, Georgian gerra zela eta, alde egin zuen eta San Petersburgora aldatu zen. Bertako Tekhnichiski Universitet en irakasle izan zen; besteak beste, euskara irakatsi eta ikasleak euskararen harira bideratzen zituen, doktorego tesia alor honetan
|
egin
zezaten. Jubilatu arte (1995ean) jarraitu zuen lanpostu honetan.
|
|
|
Azken urtean gaixotasun luze baten ondorioz ezin izan du lanik
|
egin
, eta ehunka proiektu geratu zaizkio amaitu gabe.
|
|
|
Gogoratu behar da otsailaren 26ko 573/ 1976 Erret Dekretuak aitorpen ofiziala
|
egin
zion Euskaltzainidiari Euskararen Erret Akademia gisa Araba, Gipuzkoa, Nafarroa eta Bizkaian; harrezkero, Euskaltzaindia da euskararen arloan erakunde eskuduna, hizkuntza bera ikertu eta babesteko. Geroago, Euskal Autonomia Erkidegoko Autonomia Estatutuak eta Nafarroako Foru Komunitatearen Euskara Legeak beren beregi aitortu dute Euskaltzaindia erakunde aholku emaile ofiziala dela, euskarari dagokionez, bi erkidegoetan.
|
|
|
Epaian jaso denez, Akademiaren izenean, Andres Iñigo Nafarroako ordezkariak
|
egin
zuen txostena garrantzi handikoa izan da erabakia hartzeko orduan. Andres Iñigori eskatu zaitzaion, hain zuzen ere, adituaren txostena egitea.
|
|
|
Uztailaren 15, 16 eta 17an, Donostiako Miramar Jauregian, Euskal Herriko Unibertsitatearen 2009ko Udako Ikastaroen barnean, Gerra Zibila euskal literaturan() ikastaroa
|
egin
zuen Euskaltzaindiaren Literatura Ikerketa batzordeak. Ekimena Euskal Herriko Unibertsitateak eta Akademiak elkarlanean antolatu zuten, eta Lourdes Otaegi Euskaltzaindiaren Literatura Ikerketa batzordekidearen zuzendaritzapean burutu zen.
|
|
|
subjetibitatearen ikuspuntua babesten eta iraunarazten du, letra larriz idazten den historiaren aldea, bigarren eta hirugarren mailako pertsonaia eta gertakariei eskaintzen die arreta eta gaitasun berezia du gertakari orokor nagusi eta garrantzitsuen dimentsio pertsonala, galkorra adierazteko. Horregatik, gerra zibilak literatura gaia izaten iraungo du, gutaz, gure aurrekoez gure iraganaz eta errealitate larriei aurre
|
egin
behar dien gizaki ororen esperientziaz diharduelako.
|
|
|
testu antolatzaileen erabilera estrategikoari, alegia. Izan ere, 2008ko irailean, Euskaltzaindiaren Corpus batzordeak antolatuak, XII. Jagon Jardunaldiak
|
egin
zituen Akademiak, Iruñeko Jaso Ikastolan, Testu antolatzaileak. Erabilera estrategikoa gaiaren inguruan.
|
|
|
Liburua eskuratzeko,
|
egin
klik hemen.
|
|
|
Liburua eskuratzeko
|
egin
klik hemen.
|
|
|
Antonio Arrue hizlari aparta izan zen, bizia eta trebea. Hitzaldi asko eman zituen han hemenka, eta askotan, jendaurrean hitz
|
egin
baino lehen, paperean idazten zituen bere mintzaldiak. Lan horiek dira, batzuk euskaraz eta besteak erdaraz, liburu hau osatzen dutenak.
|
|
|
Liburua eskuratzeko
|
egin
klik hemen
|
|
|
Liburua eskuratzeko
|
egin
klik hemen
|
|
|
Liburua eskuratzeko
|
egin
klik hemen
|
|
|
Liburua eskuratzeko
|
egin
klik hemen
|
|
|
Liburua eskuratzeko
|
egin
kilk hemen
|
|
|
Liburua eskuratzeko
|
egin
klik hemen
|