|
2000
|
|
|
Ez dakit zoin esaldi asmatu behar den aste huni biper pixka baten emaiteko euskal politika munduan, prentsak mamia ukan dezan hain maite dutelakotz, eta nire
|
buruaz
mintzarazteko.
|
|
|
Horregatik diot antzerkia matematiken pare eman luketela eskoletan. Bizitzaz eta norbere
|
buruaz
asko erakusten du-eta.
|
|
|
" Izan ere, bai behintzat ene iritzirako, isiltasunak inguratzen du nire lagunaren literatura. Ez da mintzatzen bere
|
buruaz
, ez du balore unibertsaltzat hartzen bere bizitza pribatua, bere intimitatea. Hitz batean esateko, ez da erromantiko bat, eta ez da erori, mugimendu haren epigonoak bezala, idazleak exhibiziolari eta irakurleak voyeur huts bihurtzen dituen literatura baten tentazioan.
|
|
|
Batzuetan, zuzenean egiten du honen erreferentzia: pertsonaiek bere
|
buruaz
beste egiten dute, heriotza ezinbestean datorkie,... Beste batzuetan, ostera, heriotzaren zantzuak aurkitzen ditugu:
|
|
|
Izan ere, pertsonaiak egoera edo arazo larri baten ondorioz, indarkeria erabiltzera joko du: hilketa, heriotza, bere
|
buruaz
beste egitea,... Atal honetako ipuinetan elementuak behin eta berriro errepikatzen dira, bukaera beti heriotza izanik.
|
|
|
Hori dela-eta, eta Bilbora trenez igortzen zituen pakete batzuengatik Julen atxilotu egingo dute. Ondorioz, ziegan hartuko du bere
|
buruaz
beste egiteko erabakia.
|
|
|
atzera aurrera asko daude, irakurleari loturak egitea eskatuz. Narrazioa protagonista bere
|
buruaz
beste egitera doan unean hasi eta ekintza hori burutzean amaitzen da. Hortaz, heriotzaren aurretik eginiko atzerakako begirada da testuratzen dena.
|
|
|
Bestalde, prolepsiak ez ditu sarritan erabili: batik bat, hasieran bere
|
buruaz
beste egitera dihoala iragartzen duenean ikus ditzakegu. Hortaz, barne prolepsiak dira gehienak, lehen mailako narrazioaren denboraren barruan kokatzen dira-eta.
|
|
|
Gizarteko praktiken multzo honek bestelako taldeengandik bereizten du, eta oinarri horren gainean hautematen du taldeak bere burua talde gisa. Horrela, jarraitzen du autoreak Devereux aipatuz, izaera etnikoa, bi datu motek osatzen dute: taldearen jokaera, zuzenean beha daitekeen neurrian, eta taldeko kideek beren ezaugarriei buruz egiten dituzten auto orokortzeak? 3 Beraz, ezberdintasun enpirikoarenexistentziari taldeak bere
|
buruaz
duen pertzepzioa gehitzen zaiola esan dezakegu, ondorio gisa.
|
|
|
Zuzen ulerturik, larritasun subjektiboen aurrean, botere horretaz balialiteke analista, eta baliatu ere baliatu behar litzateke, bere burua puntu finko modura eskaini, psikotikoarentzat aldaezina den puntu modura; deserosotasun une batean obsesibo baten trantzea aurkitzen badu, hitzak eragindako esanekotasunerajotzen ba al daki? Bere
|
buruaz
beste egiteko zorian dagoen histerikoaren aurrean, nork ukatuko luke ekintzara pasatzeari irmoki aurka egitea. Egitura kliniko bakoitzarentzat eta egora dramatiko bakoitzean, Lacan-ek adierazle nagusi deitu zuenaren zilegizko erabilpena zein den jakitean datza kakoa.
|
|
|
Prozesu terapeutikoaren aldi bat da: norbera asko interesatzen da bere
|
buruaz
, eta autoerantzukizuna gaizki interpretatzen du, gehiegikeria nartzizista baterairisteraino, eta bestea eta egoera baztertzen ditu. Izakiak autoapoioa tanteatu etasendotzen duen bitartean eman beharreko pausoa da.
|
|
|
Aita eta amarekiko sentimenduanbibalenteak sortzen dira, gorrotoa maitasuna, beldurra desira?, eta gatazkakonpontzeko modua, gurasoekin benetan dituen desirak asetzeari uko egin eta berenian introjektatzea da. Beste modu batera esanda, bere amarengandiko asetasunikez duenean, bere bakardade sentipenetan, haurra, bere
|
buruaz
arduratzera eta bereasetzeak bilatzera bultzatua ikusten da, ordura arteko ase iturria eta bestehirugarren horren presentziaz konturatzen delarik.
|
|
|
Ez dakit nahi zenionari honekin erantzun diodan? (baietz egin zuen
|
buruaz
). Baina ongi adierazitako galdera izan da, benetan?.
|
|
|
Barne bidaia razional bat izanen daoraingoa. . Oharrez, ondo
|
buruaz
, aukeratu behar dut nere bidea; bestela Zoria danagusi, eta atsekabea gehienetan bere ekarria?.
|
|
|
Neurehomeopataren aurrean eseri naiz. Oso ongi hartu nau; neure ondoez fisikoez ez ezik, neure
|
buruaz
ere arduratzen da. Oraindik bukatu gabe dudan artikuluaz gogoratzennaiz.
|
|
|
Ezdakit, bada, oso ondo nola esan, ugari baino ugariago baitira burura datozkidan kontuak: beren
|
buruaz
beste egiten dutenak, erasotuak, legearen izenean birrindutakogazteak, emakumeekin egiten dituzten basakeriak, etengabea da laztura... Esateko baino ez naiz gauza; izan ere, larritasuna handitzen zait ohartzean neure ingurumarikoek, gutarrek, harreman sozialetan gaitzesten dutena edo gaitzetsi bide dutena, gero lagunarteko harremanetan berrekoizten dutela.
|
|
|
Gaur egungo gerra gehienak Estatuen barneko borrokak eta naziogintzari buruzkoak gertatzen ari dira; hau da, Estatuak sortu nahi lituzketen Herriek egindakoakbatetik, eta Herriek berek beren
|
buruaz
hartu nahi dituzten hautuak bat ez etortzetiksortutakoak bestetik. Zentzu horretan, ondo esan dezakegu gaurko gerra gehienak, nazionalak?
|
|
|
Bata atxilotua. Bestea, izartxo izan guran zebilena, egun bat lehenago bere
|
buruaz
beste eginikoa.
|
|
|
Gehiago oraindik: oso posible zela Eiderrek bere
|
buruaz
beste egin izatea. Arrazoi sinplea zen, bai.
|
|
|
–Ahaztu itzazu pentsamendu horiek, mina baino ez dizute ekarriko eta. Nahikoa izan dugu azken hilabete honetan, orain bere
|
buruaz
beste egin zuela pentsatzen hasteko.
|
|
|
Bera ere, Txema ere, Eiderren gustura ari zen bidaia egiten. Unibertsoko txotxongilorik patetikoena zela pentsatzen zuen sarritan bere
|
buruaz
. Baina gauza bat argi zegoen:
|
|
|
Eta halatan zen gure etxeko ardi beltz hura bi aldiz maradikatua: lehenik, protestant izan zelako, eta, bigarrenik, bere
|
buruaz
bertze egin zuelako, oilobusti halakoak...!
|
|
|
—Baina gutuna bidean galdu bazen ere, eta harekin Estebanek skribatu letrak, letren spiritua, aldiz, belaunez belaun jaso diagu, ezkutuan izan bada ere... eta, hala, jakin ezak ezen, izeba Joanak neuri erranaren arabera, Estebanek ez zuela koldarkeriaz bere
|
buruaz
bertze egin, zeren eta berak sinesten baitzuen ezen odolik onena beti ere zela isurtzen ez zena, noiz eta haren isurtzeko arrazoinik ez baitzegoen. Eta ez zegoan, Urbiaingo jauregia bertze Massada bat, edo bertze Numantzia bat bihurtu nahi ez bazuen bederen.
|
|
|
Eta Estebanek ez zian nahi, uste zuelako bere heriotza aski izan zitekeela auziaren erabakitzeko, jauregia gaztelau soldaduek setiaturik zegoenez gero, itxuraz, bere erranetarat zituèn hirurogei bat soldadu agramondarrak alferrik sakrifikatzerat utzi gabe... menerat zituen zortzi beaumondar preso laxatzen zituela, aldi berean. Eta, bide hartarik bere deliberamendu hura aitzina zeramala, bere
|
buruaz
bertze egin zian, ezpata bihotzean sarturik, eta pentsaturik ezen zeruan bilduko zela bere bi anaienganat —Eusebioganat eta Pedroganat—, zeinak, bera ez bezala, katolikoak baitziren, baldin bere bi anaia haiek hilik bazeutzan, Noaingo guduaren ondotik...
|
|
|
" Joanes: Felisaren ipuinak sinesteari utzi eta apez horren ipuinak sinesten hasi behar al duk orain...?", baina jakinik, halaber, alferrikakoa gertatuko zitzaidala ihardeste hura, zeren eta, nik osabari
|
buruaz
ezetz erran niezaiokeen arren, ez nituela ipuin haiek sinesten, neure buruari galdezka segituko bainuen: " Eta aita Bartolomek dioena egia balitz eta ez metafora edo ipuin hutsa...?", ene zalantzen argibidea beldurrak edo eraginikako bertze zalantza hura balitz bezala.
|
|
|
Eta anaiaren ezinak eta haren ezerezak hainbesteraino hunkitu ninduten, non iduritu baitzitzaidan ezen uste baino hagitzez maiteago nuela. Eta, oroitu nuenean ezen osasuntsu zegoenean haren hutsa eta haren ondikoa gutiziatu izan nituela, zeren ez bainuen haren arrakastaren itzalean bizi nahi, neure
|
buruaz
ahalketu nintzen. Eta nehoiz baino bihozberago egin nuen otoitz eta desiratu ezen anaiaren iluna argi bihur zedila, ene argiak ilunerat egin behar bazuen ere.
|
|
|
Eta Mattinena ez zen tipiagoa, batik bat damatxoak asmatu zionetik hamasei urterekin hartz bat harrapatuko zuela. Eta bere ametsekin eta ametsen munduekin hisikatzen hasi zen Mattin, are gehiago zalditik erori zenetik, eta, handik harat, amesgaiztoren batek iratzarri izan zuen anitzetan, haren
|
buruaz
spiritu estrainioren bat jaundu balitz bezala.
|
|
|
—Heure
|
buruaz
urrikaltzen haiz, heure buruari irri egin beharrean, eta hori ez duk ona... Eta erori egin hintzen eta heure erortze horretan aurkitu duk heure justifikazinoa, munduan bertze nehor erori ez balitz bezala...
|
|
|
Urkabean, ordea, erortzen da burua, eta itzaltzen da buruko barren argia. Bai, onartzen dut nik ere ezen argi iraungi horretarik bertze mila piztu, eta argi berretua mundurat heda daitekeela eta barreia, heroi eta martirien etsenpluaren bidetik, nahiz eta batzuetan, osaba Joanikotek erraiten zuen bezala, ahantziak ere izan daitezkeen; eta onartzen dut, halaber, ezen haien odola emankorra eta ezin naroagoa izan daitekeela... baina nik nahiago ditut bere
|
buruaz
eta buruko gogoetez eta pentsuez baliatzen eta aitzinatzen diren pertsonak ezen ez bertzeen odoletik xurgaka eta hurrupaka dabiltzanak, nola izainak eta parasitoak. Eta ez ote dugu guztiok ere izainetarik eta parasitoetarik zerbait, noiz eta martiriak miresten baititugu, jaun André...?
|
|
|
Eta, hala, biharamunean esperimentuaren bigarren partea egiterat prestatu ziren. Iparreko haize konstant bat zebilen, indartsu samarra baina ez zakarra eta, noiz eta Alessandrok eta osabak deliberatu baitzuten ezen haize hura egokia izan zitekeela esperimenturako, marinel bat zakuarekin mastarat igan, eta osaba, prometatu bezala, zirkulutik urrats baterat paratu zen, hari bizkar emanik, bere
|
buruaz
ezin segurago.
|
|
|
Eta iduri haiek haize bortitz bat bezala sartu zituan ene baitarat, eta haize hark nik ordu arte imajinatu eta eraiki nituen bertze iduri guztiak errotik edeki eta ezabatu zitian. Eta, Michelangeloz eta Michelangeloren
|
buruaz
betetzen nintzela, nitaz eta neure buruaz hustu ninduan. Eta sentitu nian ezen neure historia ere han hasi eta han berean akabatu zela, pintore gisa bai bederen.
|
|
|
Eta iduri haiek haize bortitz bat bezala sartu zituan ene baitarat, eta haize hark nik ordu arte imajinatu eta eraiki nituen bertze iduri guztiak errotik edeki eta ezabatu zitian. Eta, Michelangeloz eta Michelangeloren buruaz betetzen nintzela, nitaz eta neure
|
buruaz
hustu ninduan. Eta sentitu nian ezen neure historia ere han hasi eta han berean akabatu zela, pintore gisa bai bederen.
|
|
|
—Aitari hitz eman nioan, eta bete egin behar nian hari emanikako hitza, nitaz ahalke ez zedin amoreakatik, ezta nihaur neure
|
buruaz
ere. Horregatik, noiz eta pintatzeari utzi bainion, berdintsu segitu nian, urtean karta pare bat skribatzen, donejoanetan bata eta gabonetan bertzea, aitak pentsatzen segi zezan ezen ez nuela etsiko eta amak sinets ezen berak taroteko kartetan ikusi izarra noizbait loratuko zela Italiako zeruan...
|
|
|
Baina, baldin deus ez badakit neure
|
buruaz
, zer nabilkizu ni hemen nitaz orriak eta orriak skribatzen...?
|
|
|
Baina, zaldi zoroa bezala, zeinak itsukeriaren itsukeriaz gero eta arinago egiten baitu aitzina, gelditu beharrean edo gibelat bihurtu beharrean, aitzina egin nuen nik ere hurrengo egunetan neure ahalkearen gainetik, noiz eta osaba Joanikotek kanoiarekin tiro egin baitzion jauregiari. Handik ordu batzuetarat, berriz, zuhaur etorri zintzaizkidan jauregirat, erraiteko ezen osaba Joanikotek eta Maddalenek beren
|
buruaz
bertze egin zutela eta haien gorputzak suak erraustu zituela... Eta nola sinetsi nuen istant hartan ezen egiten ari ginen guztia zuzena zela, zeren haien gorputzek bordako sutan akabatu baitzuten, eta haien arimek ere berdintsu eta orobatsu behar zuten, infernuko garren artean, bekatu mortalean hil zirelako!
|
|
|
—Hala, bada —erran zidan alkaideak—, baldin hemendik atera nahi baduzu, hil iduri egin duzu, eta ongi egin duzu gainerat, izan ez dezan nehork ere sospetxarik —eta, segidan, bere asmoen berri eman zidan: nola, gure engainamenduaren aitzina eramaiteko, guardia haietarik batekin kalapita iduriko bat jokatu behar nuen bertze presoen aitzinean, tuak, muturrekoak eta ostikoak bitarteko, guardiek, halatan, gela berezi batean bakar nintzaten, non, biharamunean, ene
|
buruaz
bertze eginik eta urkaturik aurkituko baininduten; eta, guardietarik bat barrenean sartzen zela eta bertze batek atea zaintzen eta begiratzen zuela, aterako ninduten, finean, orgatila batean, ahozpez, soka lepotik dilindan nuela... hilen mundurat: bizien mundurat, alegia, non Venancioren bi morroi izanen bainituen aiduru, mando batekin.
|
|
|
—Ordea, hauek ez dituk Asiskoaren denborak... Eta leku hau ez duk hiretzat, eta kontu guti egiten duk heure
|
buruaz
, Antonio! Eta, ahal dezagunean, gibelat egin genikek, leku erosoago baterat —eta, buruan liburuak eta ene paradisu partikularraren iduriak berriro josten zitzaizkidala, eratxiki nuen—:
|
|
|
Gero, argibideak eman nahi balizkit bezala, erran zidan: ‘Ez zara iduri batez amorosten den lehen pertsona, zeren hor berean baitugu Narzisoren historia, nahiz eta Narziso bere
|
buruaz
amorostu zen eta haren iduria ez zen olioz egina, baina urak islatua... zure aitak noizbait kontatuko zizun bezala, zeren baitakit ezen zure aitak literatura atsegin zuela eta etxean poema batzuk leitzen zizkizuela ozentki, edo autore handien hainbat obra. Eta ez zaude, bertzalde, ero, zeren sasoinez baitzabiltza... eta zureak badu erremediorik, eta berehala emanen dizut horren frogantza.
|
|
|
—Otoitz egin diezaiogun Jainkoari eta ez gaitezen antsia, zeren bere
|
buruaz
antsiatzen denak burua galtzen baitu... eta zeren Jainkoaren bideak hertsiak eta meharrak izan baitaitezke, malkarrak eta perilez beteak, baina ez itsuak, eta, halatan, nik ez diat oraino galdu esperantza: Jainko Salbatzaileak Utopiako lurren ikusterat ekarri nindian Mundu Zaharretik, eta ez diat uste lur haiek ikusi gabe partituko naizela mundualdi honetarik.
|
|
|
AIPATU berri dizut aitona Nikolasek barrendik bizi izan zuen borroka, egunaren eta gauaren artekoa, zentzu metaforiko batean, baina uste dut ezen heldu dela ene
|
buruaz
hitz egiteko ordua, neure egunaz eta neure gauaz, alegia, eta ene kontzientziaz, azken finean, zeren eta kontzientzia baita barrendik bizi ditugun, edo, hobeki, barrendik bizi gaituzten aingeruen eta deabruen arteko gudutokia, bertze metafora bat erabiltzeagatik.
|
|
|
—Jauna, nihaur ere ibilia naiz borzpasei urtez itsaso horietan barrena kabotaje untzi batean. Eta untzi batean orotarik behar da... zeren eta behar baitira trabailariak, beren esku besoez trabailatzen direnak, zamen batetik bertzerat eramaiteko edo ezpataz behar bezala baliatzeko, eta behar dira, orobat,
|
buruaz
trabailatzen direnak...
|
|
|
Que sais je? Izan ere, nik baino hobeki dakizu, jaun André, aitzakia eta desenkusa bikaina gertatu zitzaiola Montaigneri bere galdegite hura, handik harat bere
|
buruaz
mintzatu ahal izaiteko, entseiuz entseiu. Eta nik ere ezin hartu izan dut, funtsean, bertze biderik, zalantzarena eta galdegitearena baizen... zeren eta erran baitezaket, neure buruaz ari naizela, ‘ni han izan nintzen eta nik hura egin nuen’:
|
|
|
Izan ere, nik baino hobeki dakizu, jaun André, aitzakia eta desenkusa bikaina gertatu zitzaiola Montaigneri bere galdegite hura, handik harat bere buruaz mintzatu ahal izaiteko, entseiuz entseiu. Eta nik ere ezin hartu izan dut, funtsean, bertze biderik, zalantzarena eta galdegitearena baizen... zeren eta erran baitezaket, neure
|
buruaz
ari naizela, ‘ni han izan nintzen eta nik hura egin nuen’: ordea, zer da ni hori?
|
|
|
...bezainbatean, goganbehar naizen aspaldiko egiak asmatzen ibili ez ote natzaizun usu—, ene memoriatik eta ene kontzientziatik mamituak eta hautemanak, zuk hainbat gutunetan adierazia abiapuntutzat harturik, baina egizu kontu ezen uste eta aburu horiek ez dutela ene konfesionearen etorkiko intentzionea hondatzen ez zapuzten, zeren, bertzeez ari garelarik ere, nola geure burutik ari garen, geure
|
buruaz
ari baikara aldi berean eta ezinbertzean, eta zeren hurkoaren arima beti ere baita ispilu eta mirail bat, non, ageriago edo gordeago, geure burua islaturik ikus daitekeen.
|
|
|
Hitzik gabe geratu zen aita hatsarrean, aditu zuena sinetsi ezinik, baina apurka apurka bere
|
buruaz
jabetu, eta irri bat loratu zitzaion ezpainetan.
|
|
|
—Mundua ez duk ezpataz irabazten,
|
buruaz
baizik —ihardetsi nion nik, halako batean, haserre bezain inozent.
|
|
|
—Ez, kapitaina —ihardetsi nion, begiak begiei beha; gero, behakoa jaitsirik, erantsi nuen—: Osaba Joanikotek bere
|
buruaz
bertze egin du...
|
|
|
Eta barkatu, guztiz biluztuko natzaialako, zeren eta, neure
|
buruaz
bertze egiteko erabakia hartu izan ez banu, gordeko bainituen gauza batzuk neure golkorako eta neure baitarako, baina zertarako gorde orain...?
|
|
|
Gure eskolak, Pagabason gertatua, Villagrandeko dukearen ohorez jauregian izan genuen festa, jaun Marcelekin izan genuen tratu atsegina, Italiarat egin genuen bidaia... Ordea, gaur ez natorkik haien oroitarazterat, baina neure deliberamenduaren arrazoinen emaiterat, eta aitortzerat zergatik egin dugun Maddalenek eta biok geure
|
buruaz
bertze.
|
|
|
—Ama, gorroto dizut eta gorrotatu egiten zaitut, zeren zure kulpagatik joan baitira mundu honetarik gehien maite nituenak, Maddalen eta osaba Joanikot, beren
|
buruaz
bertze egin ondoren...!
|
|
|
Ez dakit Mignonek erran zizkidanetarik, neure dohainen eta neure bertuteen alderakotzat, bihirik ere egia izan ote zen, ez dut uste; aitzitik, uste dut ezen hura zela haren egitekoa: nitaz ahalik eta gorakien mintzatzea, aisekiago eta errazkiago engaina eta atrapa ahal izan nintzan; bere
|
buruaz
ari zelarik, berriz, ez zitzaidan imajinazino eskasagokoa iduritu, haren kontakizuna lekuko. Zer kontatu zidan, bada?
|
|
|
Bortz minuturen buruan, berriz ere karrikartean izanen ginen, eta ez nuen inola ere garbi zer deabru eginen ote nuen, nire zelatatuak, erritual esoteriko odoltsuetan jardun barik, libertitzeko gogoz kaleratzen den edozein bikoteren abiada arruntari lotzen bazitzaizkion, dantza egitera joan edo modako pub batera sartu. Hasian hasi, neure
|
buruaz
ere hasia nintzen dudatzen; ez nengoen batere seguru Ttipiren hilketa argitu nahian ari ote nintzen ala nirekin gehiago bizi ez zen emakumearen afera pribatuetan modurik zibilizatu gabeenean muturra sartzen. Oharkabean, haienganako tartea laburtu nuen.
|
|
|
Alabaina nire zentzumenak ez zeuden bertzeren mokokaldiak aditzeko plantan. Aski lan zuten ene presentziaren berri eman zezakeen bizi aztarna apalena ere deusgutitzen, garbikariaren eraginez nire
|
buruaz
jabetzen ari zen nahasmenduaren erdian. Metalezko atearen ondoan gogorturik, pertsiana altxatzen eta autoan sartzen entzun nituen.
|
|
|
Garbigailuaren erasanpean, irriz hasi nintzen. Neure
|
buruaz
irriz. Irri karkailaka.
|
|
|
Hori ez zen baieztapena, galdera baizik, eta galderak erantzuna du zor, eldarnio hutsa izatea posible den arren. Eztarri ihartua ezgauza nuen, haatik, eta
|
buruaz
ez baliatu nahi, higitzearekin garondoak urtu beldur.
|
|
|
Zenbait minutu geroago lantokitik kanpora nintzen, eta erabaki behar gorrian:
|
buruaz
bertze egitera ala" Lisboara". " Lisboa" hautatu nuen.
|
|
|
nire tokitik, keinuka igorri nizkion eskerrak. Irratilariak bide bera erabili zuen, hurbiltzeko eskatu beharrez, baina ezezkoa egin nion
|
buruaz
. Lagun berriak egitea ez da nire dohainetarik eta ez nengoen bertze hitz erauntsi bat jasateko tipoan.
|
|
|
izaera ez zaio ozpindu baizik, behiala partekatzen genuen mahaitik lekutu zenez geroztik. Neure
|
buruaz
eta neure kazetari ahalmenaz harro, mespretxu keinu agerikoa egin nuen, haren eskuetan lehiakideen egunkaria ikustean. Ez nuen oraino irakurria, ezta presarik ere horretarako.
|
|
|
Honezkero izanen da ohartu denik zein barneratua dudan neure
|
buruaz
urrikaltzeko plegua. Ez da oraingo gauza.
|
|
|
Eta bertze abantaila bat gehigarri, ezin gutietsia lau hilabete irauten zidan ario berexian: ene zorigaiztoaren putzu kirastuan sudur mintzetaraino lokazturik, neure
|
buruaz
urrikaltzeko josteta libertigarrian ari nintekeen aspertu arte, inoren trabarik gabe. " Lisboan" neke zen lankiderik eta, batez ere, adiskiderik topatzea.
|
|
|
Etenik gabe, aitorpen bortitz bat egiten du idazle gazteak, espirituzko streep tease betean: " Liburu honek salbatu nau nire
|
buruaz
beste egitetik. Literatura da ene Jainkoa, hitza ene redentzioa".
|
|
|
Ba al dago gudurik urdin goi ederrean? Zer dela eta zer dela, galdetu ala ez,
|
buruaz
dioena bai eta buztanaz ezetz? (ahatea).
|
|
|
" Horixe da zuk nahi zenukeena idatzi zuen astiro astiro arbel elektroniko estreinatu berrian, zure emazteak inoiz jan ez dizuna nik jan niezazun, urde alaena!". Jendeak barre egin zuen gogotik berdekeriarekin, eta Otsotzarmendi jaunak baietz bezala egin zuen
|
buruaz
, barre txikiak esku ahurrez ezin ostendurik. Sosegurik galdu gabe jarraitu zuen Ana Morenak azalpenak ematen, beti ere Caterpilar andreari begira:
|
|
|
Zahartzaroak baditu bere pribilejioak, eta horietako bat, garrantzitsuena akaso, ahanztura da; edo, beste era batera esanda, erotasuna. Dagokidan erotasun eremuak salbatu izan nau askotan neure
|
buruaz
beste egitetik, adibidez; eta, gauzak hain muturreraino eraman gabe, zahartzaroak ekarri didan erotasunak, erotasun funtzionalak, egin du posible lekukotza hau kontatua izan dadin. Natura jakintsua da.
|
|
|
" zeure baitaz oroitzea da". Eta, horren segidan, adierazi zuen bera ez zela bizi izan, ez zelako bere
|
buruaz
oroitu nahi. " Zer oroigarri izan dezaket neure buruaz?", galdetu zion erretorikoki bere buruari, eta galdera hori aprobetxatu zuen lehen aipatu dizkizuedan astakerien berri emateko.
|
|
|
Eta, horren segidan, adierazi zuen bera ez zela bizi izan, ez zelako bere buruaz oroitu nahi. " Zer oroigarri izan dezaket neure
|
buruaz
–", galdetu zion erretorikoki bere buruari, eta galdera hori aprobetxatu zuen lehen aipatu dizkizuedan astakerien berri emateko. " Zer oroit dezaket nire iraganaz?
|
|
|
Baina aurre egin behar nion egoerari, duintasunez, gogor, etsi gabe, eta neurri horretan nire bizitzaz dena zekitela jabetu izanak eta zekiten hura nola erabilia izango zen ulertzeak, bada, asko lagundu zidan arerioei benetako neurria hartzen jakiteko. Neure onera etorri aurretik, baina, beste bi aurkezleek nire zazpi andregaien aipamen burlatia egin zuten, esanez zazpiak beren
|
buruaz
beste egin zutela, nik, atsekabeak jota, beren lore ezkutua urratu nahi izan ez nuelako. Halako infamiarik!
|
|
|
Joakinek bere
|
buruaz
beste egin zuen eta, Lili, J. Pinto Fernandezekin esposatu zen,
|
|
|
Nik aurrena baiezkoa egin diot
|
buruaz
, ongi nengoela adierazteko; baina, egia esatera, ongi gaizkitua nengoen. Ezezkoa egin diot hurrena; oparia ez zela Dabidena adierazteko, baina Rubenek jarri didan ezulertu aurpegiari erreparaturik, honela esan diot:
|
|
|
Eta zinez, hala zela ikusi dugu, eta are gehiago zubira abailtzen zen laino oro irenslearekin; eta are gehiago, behin ibiltzen hasirik, burdinazko armiarma sare erraldoiak sentiarazten zizun dardarizo fin zorabiagarriarekin. ...rekin batera, nahiz eta Rubenen alboan joan, Gran Canyon edo Zion Canyonen bezala, zubiak bertigoa sentiarazi dit, eta Niagarako urjauzietan edo Death Valleyn bezala, halako erakarpen hipnotizagarria (Niagaran, urjauzietan zeuden krisi telefonoen antzera, ez naiz harritu hemen ere EMERGENCY PHONE AND CRISIS COUNSELING gorriak ikusirik; Preteritok adierazi digunez, urtean zehar asko omen dira beren
|
buruaz
beste egiteko toki hau hautatzen dutenak).
|
|
|
Hainbeste ustekaberekin, ni artean erreakzionatu ezinik nengoen, baina baiezkoa egin diot
|
buruaz
. Niregatik halako bidaia bat egin ondoren, oso itsusia litzateke ezezkoa ematea.
|
|
|
Baina batez ere han nengoelako, eta nengoen gisan nengoelako, apaiz bat hurbildu zait eta, ez bat eta ez bi, galdegin dit ea zer dudan hain burumakur egoteko, ea aitortza edo bestelako laguntzarik behar dudan. Nik, inortxori ere esplikazioak emateko gogorik izan ez, eta, irriño bat egiteko indarrak nolabait bildurik, ezezkoa egin diot
|
buruaz
(hain zuzen ere bakarrik, isilik eta ilunpetan egon nahi nuen): ezin dut eraman bulegoan edo kalean aurpegi txarra duzula esaten dizutenen zurikeria, lagundu baino gehiago zein makal zauden nabarmendu nahian dabiltzala dirudielako; ezin dut eraman katedral batean zein bakarrik zauden esatera datorrenaren eskuzabaltasuna, onberatasuna, ez dakit zer hori, halakoek norbera gehiago hondoratzea nahi luketela dirudielako.
|
|
|
Rubenek, irri firfira bat ezpainetan, baiezkoa egin dit
|
buruaz
. Baina nik ez diot besterik esan gerizpe batean, inpentsan, Karmelori antzeman diodalako.
|
|
|
Mapa hori bidailagunen ahotan egon da ibiltzen hasi garenean (Preteritok, esate baterako, adierazi du Manhattanen bakarrik Afrika osoan baino telefono linea gehiago dagoela). Baina mapa hori ez dut orriotara ekarri nahi izan munduaren egoeraz hitz egiteko (hori egiten nuen Dabidekin, batez ere" luxuzko ertzain" egin aurretik), neure
|
buruaz
hitz egin beharra dudalako baizik: Dabidek ni ilunpetara zigortu ninduen egiaz tiro egin zidan egunean, baina Karmeloren deia en  tzun eta gero, beharbada bera sentituko da ilun baino ilunago.
|
|
|
Clintonek (X) bekokia ilundu, eta Hillaryri (O) begiratu dio. Gero
|
buruaz
ezezkoa egin du.
|
|
|
Epaileak (L) fiskalari (T) eta abokatu defendatzaileari (I) begiratu die, eta batek
|
buruaz
indarrez baiezkoa eginez eta besteak sorbaldak goratuz erantzun dute (nik neuk ere, egia esatera, nahiago nuen mingarri samar egin zaidan prozesu honi behingoz amaiera ematea). Hala gauzak, Colorado ibairaino jaitsi izanaren alegrantziari, erruz edan dugun garagardoaren euforia gaineratu zaio, eta herri tribunalekoen artean berealdiko zurrumurrua sortu da.
|
|
|
Alabaina, aspaldian neure
|
buruaz
hainbeste idazten ez nuenez, orain bezala tarteka nekatu, eta begirada jaso behar izaten dut. Eta aurrena, hegazkineko leihatilaz bestaldeko ilunabar amaigabeari erreparatu diot, eta hurrena parez pare dudan telebistari.
|
|
|
Agian egoitza eder baten bitxikeria ezatsegina iruditzen zaiolako. Jakina, horretarako halako espirituak bere
|
buruaz
erabat seguru izan luke.
|
|
|
Agerian daude jazarpenarekin eta sakabanaketarekin lortu dituzten emaitzak: itota eta gehiago jasan ezinik euren
|
buruaz
beste egin duten lagunak, esate baterako; ez dituzte menderatu, baina urkamendira bultzatu dituzte. Eta hor daude damutuak ere; nire ustez, damutuak baino ukatuak eta etsitakoak besterik ez direnak.
|
|
|
" ba, niri esan, Henri hirian dela". " Hik ba al dakik ukranieraz?", galdetu zion Lazarok Xani; honek
|
buruaz
ezeztatu eta: " segi’zazu euskaraz", esan zion Luziri.
|
|
|
" Haren laguna al haiz?", galdetu zion sudurmakoak. Xanek
|
buruaz
baietz egin eta: " Orain etorri naiz", esan zuen," barruan bolada bat eginda".
|
|
|
Enplegatuak bera ikusi zuelarik, apur bat inkorporatu zen, leihatila gehixeago ireki, ahoa beteta zeukala, izutu antzean begira gelditu zitzaion; Xanez nahikoa inpresio txarra hartua behar zuen. " Hola", marmarkatu zuen Xanek; enplegatuak
|
buruaz
ihardetsi zion;" non nago?", galdetu zuen Xanek; enplegatuak Xanek inoiz aditu ez zuen izen bat esan zuen; Xanek hala ere, konprenitzekoa egin zuen, eta: " ba al dago trenik?", galdetu zuen.
|
|
2001
|
|
|
Eta beren baieztapena zalantzan jar zezakeen norbait izan zitekeelakoan edo, esandakoari honakoa gehitzen zioten: " Bere ustetan hau da, bere
|
buruaz
beste egindako pertsona horren iritziz ez baitu egin ori bere kaltetan. Ark ere zerbait ona nahi du beretzat eta horregatik il du bere burua".
|
|
|
95 milioi pezetako (3,8 milioi libera) aurrekontua izan duen film honen une gehienak Gipuzkoa eta Bizkaian izan dira grabatuak. " Jaizkibel" ek pertsona bat bere
|
buruaz
beste egitera eraman dezaketen arrazoiei buruz hausnarketa egiten du.
|
|
|
nolako kezkak gero gure Edipo gizajoarenak. Bere
|
buruaz
beste egin beharra izan zuen. Delako Freud, Vienako bizardun harek zioenez, gizon orok luke bere amarenganako haragizko gutizia, eta hortatik iragan ez den gizonik ez omen da egundaino sortu.
|
|
|
Anarkista bat atxilotu du Italiako poliziak, Milango Nekazari Bankuan eta hiriko tren geltoki nagusian lehergailu bana jarri izanaren susmopean. Polizia etxean hainbat ordu izan ostean, anarkistak bere
|
buruaz
beste egiten du seigarren solairutik jauzi eginez. Poliziaren arabera, ezustean gertatutako heriotza da.
|
|
|
Lanak 1921ean Estatu Batuetan izandako gertakaria du oinarri. Etorkin italiar bat atxilotua izan zen anarkista izateagatik eta bere
|
buruaz
beste egin «omen» zuen. Fo italiarraren obrak, ordea, 1970ean kokatzen du gertakizuna.
|
|
|
Niretzat lanbidez pailazo izateak zure
|
buruaz
barre egitera behartzen zaitu etengabe. Norberaren ahuldadeekin lan egitea eskatzen duenez adore handia behar da, eta ondorioz, ez dut uste mundu guztia gai denik horri aurre egiteko.
|
|
|
Izan ere, nahiz eta maiz inon baino arazo gehiago izan hemen, nire bizi proiektua Euskal Herrian dagoela uste dut. Hemen oraindik ere asko falta zaigu gure
|
buruaz
barre egiten ikasteko. Gure bizitzetan hainbat sentimendu eta emozioei tarte bat eman behar zaie, beldurrik gabe.
|
|
|
Nobela honetako protagonistaren antzera, erremediorik gabe ohetik mugi ezinik dagoen Malone beckettiarrak ezin du" ni" esan, baina, aldi berean, ezin du berataz ez den ezertaz hitz egin. Ene Jesuseko protagonistak ezin du istoriorik asmatu, azken batean, bere
|
buruaz
beste ezertaz ez baitu hitz egiten. Existentzialismoaren ondoriorik bortitzena onartu beharrean gaude:
|
|
|
Urte batzuk geroago, 79 edo 80ko neguanordurako itzulia zen Madrilen bizitzera, garai hartan desenkantoari buruz hain ugariak izan ziren nobela haietako bat bidaliko zion, eskaintza nostalgiko batekin, eta pasarte luze bat azpimarratua zuela. " Iraultza ez zen aukera gisa sentitzen" zioen gutxi gorabehera pasarteak," esentzia gisa baizik; edo iraultzaile zinen, eta orduan iraultzaile
|
buruaz
pentsatu eta iraultzaile bihotzaz sentitu behar zenuen, edo ez zinen, baina orduan izan nahia baino ez zen geratzen, eta ez izatearen kulpa behin eta betikoa". Eskaintzak, berriz," Hain zapalduak eta hain libre izan ginen egun haien gomutaz" zioen, haren letra biribil eta argiaz idatzia.
|
|
|
Emazteak adarrak jarri dizkiola jakitun denetik, deliriora eramango duten obserbazio eta antsietateak guztiz ezkutagaitzak suertatuko zaizkio protagonistari. Desiratutako objektuak ihes egiten diola pentsatzeak beragan sortzen duen urrikaltasun eta ziurtasunik ezaren adierazle ditugu bere
|
buruaz
dituen irudi penagarriak. Protagonistak kiratsa besterik ez dio somatzen bere buruari (linimento eta sardin usainaren nahasmendutik eratorria, 86) eta zakur deslai baten modura abandonatzen da etxean (121).
|
|
|
Finean, biek heriotza eta bakardadea ezagutuko dituzte beren bizitzen amaieran: bata fusilatuta hilko da, besteak, bere
|
buruaz
beste egingo du.
|
|
|
Emazteak adarrak jarri dizkiola jakitun denetik, deliriora eramango duten obserbazio eta antsietatea areagotuz joango zaizkio. Desiratutako objektuak ihes egiten diola pentsatzeak beragan sortzen duen urrikaltasun eta ziurtasunik ezaren adierazle ditugu, bere
|
buruaz
dituen irudi penagarriak. Protagonistak kiratsa besterik ez dio somatzen bere buruari (linimento eta sardinusainaren nahasketatik eratorria) eta zakur deslai baten modura abandonatzen du bere burua (121).
|
|
|
Millas margolariak bere Ophelia ezagunerako modelo erabili zuenetik maite zuen Rossettik Siddal eta elkarrekin prometituta (10 urtez) egon ondoren, 1859an ezkondu omen ziren. Alabaina, 20 hilabete beranduago, bigarren haurraren esperoan zegoelarik, laudano sobredosi batekin egin zuen bere
|
buruaz
beste Siddalek. Bere penaren amildegian, Rossettik argitara gabe zituen poema guztiak Siddalen zerraldoan sartu zituen eta hantxe utzi, handik 7 urtera berriro aterarazi zituen arte.
|
|
|
Beste pertsona batzuk zoriontsu ikusten ditugu eta horrek areagotu baino ez du egiten geure bizitzaz eta geure
|
buruaz
dugun uste negatiboa.
|
|
|
Geure
|
buruaz
eta egitea lortu dugunaz harro egotea.
|
|
|
Sormenezko joko atsegin gisa hartzea litzateke aukera on bat: bakoitzak bere gorputza ahalik eta bilgarri atseginen bihurtzea eta aldi berean, bere
|
buruaz
duen irudiarekin koherente izatea.
|
|
|
Ez dezagun ahaztu kanpora azaldun dugun xarmaren zati handi bat geure
|
buruaz
dugun irudiaren araberakoa izango dela.
|
|
|
Gustura ez egoteak, pertsonak bere
|
buruaz
duen irudia eta barneratu dituen estandar sozialak bat ez datozela adierazten du.
|