|
2000
|
|
|
Xamarrek ere ekin zion urte berean eta hurrengoan Asisko Urmeneta gehitu zitzaien. Azken
|
biek
egun ere astero osatzen dute ARGIAn euren orrialdea «Gora pro nobis» izenburuarekin eta Marko Armaspach en Errobiko pirañekin batera betezen dute umore grafikoaren txokoa
|
|
|
ETAren su etenaren ondorengo aliantza aldaketek, besteak beste, EAJ eta EAren beste erreakzio mota bat ekarri dute. Bi alderdiek gaitzetsi dute atentatua, ohi legez, baina
|
biek
mantentzen dute EHrekiko aliantza eta, batez ere, gatazka honen amaiera irtenbide elkarrizketatu eta negoziatuan dagoela.
|
|
|
Txirrita, Pello Errota, Lazkao Txiki, Iturriaga, Egaña, Peñagarikano, Sarasua, Lujanbio... azken
|
biek
botatakoak bildu ditugu beheko koadroan.
|
|
|
|
biek
hain sutsu egin zuten lizunkeriaren aurka, gaur egungo begiekin ikusita testu horiek benetan kitzikagarriak gertatzen direla
|
|
|
Mauleko eta Atharratzeko bi kantonamenduek elkarlana indartuko dute. Zentzu horretan joanen da ere, herrien arteko Elkargoa, arrunt egitura berria;
|
biek
lagundu baitute Zuberoako enpresaburuen lana, eta kanpotik jin lantegien plantatzea
|
|
|
Horretarako, Telefonicaren filiala den Terra Networks enpresaren %3 erosi zuen 2000 urte honen hasieran; 81.500 milioi pezeta inbertitu zituen. Operazio honen bidez aliantza estrategiko bat garatu dute konpainia
|
biek
, eta hitzarmen horien arabera, hasiera batean Telefonicaren filialak ziberbanku berriaren %20 edukiko du kontrolpean.
|
|
|
Mireia sartu irtenean dabil, senarrak esandakoa irudikatuz. Agian, lehen zatian
|
biek
bizkorrago dihardute azken txanpan baino, non testuaren atzetik doazela dirudien (Joseba bereziki). Hori ordea aise konponduko dute entsegu eta emanaldiak segidan kateatuz.
|
|
|
1979ko urrian, Autonomoek German Gonzalez azgarkilaria hil zuten Urretxun. ETA
|
biek
Autonomoekin harremanik ez zutela azaldu zuten eta HBk bere desadostasuna agertu ere publikoki. Erakunde armatuen arteko ezberdintasunak argitu eta areagotuko ziren orduan, harremanak biziki gaiztotzeraino.
|
|
|
Interpretazioak libreak dira. Baina oso konplikatua daukate
|
biek
balizko hari berri horretatik bakarrik tiratzea. Azken eztabaida horretan beste aukera bat galdu zen gauza berri batzuk adosteko, eta aukera egon bazegoen.
|
|
|
Faboritoek ondo erantzun zuten, baina ez elkarri ez gainontzeko bertsolariek ez zieten lan erraza jarri. Unai Iturriaga aspaldiko partez punturik gehien duten bertsolari
|
biek
jokatzen duten azken txanpatik kanpo gelditu zen, baina beti asmatu barik ere, bertsoa ederto betetzeaz gain amaiera indartsurik ere eskaini zuen.
|
|
|
Estetika eta konpromezuaren arteko eztabaidak bizirik dirauela dio, eta Sarrionandia eta Omar Navarro joera berri baten eredu direla: " Euskal poesiak bere izaera garatu nahi badu, kanpora begira egon duela erakutsi digute poeta
|
biek
. Eta horrela, politika bai ala ez eztabaidaren bi aldeak jartzen dituzte ageritan euren lanean."()" J.
|
|
|
hots, Mario jaio dena eta sentitzen denaren bikoiztasunean bizi da; eta Keparen bikoiztasuna, ordea, ezkutuko eta azaleko bizitzan oinarritzen da. Izan ere,"
|
biek
ezkutatzen dute beraien nortasunaren alde garrantzitsu eta funtsezko bat" (Egunkaria). Honela, narrazioan pertsonaia nagusiaren gatazkarekin batera, Jimenezek dioen bezala," beren sexu nortasunaren bila dabiltzan hiru pertsonaia dakarzkigu Gorrindok." (Egunkaria I)
|
|
|
Antton Lukuren Botoiletan bilduma aintzat hartuz honela mintzatu zen Edorta Jimenez: " Liburu bietan deigarri egin zaidan elementu bat, hain zuzen ere, naturaren agerkera eta horri batak eta besteak ematen dioten tratamenduak,
|
biek
baitakite inguruneko xehetasunak narrazioaren osagarri egoki egiten." (Jakin 106)
|
|
|
Azkenengo atalean (hamazazpigarrenean) historia
|
biek
bat egiten dute, eta eleberriaren askaera eskaintzen zaigu; ordurako, ordea, irakurleak narrazioaren berreraikitze prozesu propioa eraman behar izan du aurrera, atal batzuetan eta besteetan Egañak tantaka eskaini dion informazioa bilbatuz. (Zaldua, Iban:
|
|
|
Bere aburuz, batez ere, bi dira topa daitezkeen antzekotasunak: batetik,
|
biek
bikoteen bakardadeaz dihardute; bestetik, bietan emakumea da protagonista. Hala ere, ezberdintasunak ere azpimarratu zituen:
|
|
|
Datulaburhauetatik, JoserenizaeraetaharenanaiaBartolomerenaantz antzekoakzirelaateratzendugu: ekintzaetakarguberdinakdituzte
|
biek
; dirudienez, antzekogaitasunakzituzten: biakizanzirenpredikariakofizioz; biekizanzituzten prioreetanobizioenmaisukarguak; frantsestearen ondoren, bieksaiatuziren komentuazberrirojabetzenetabaitalortuere (BartolomekMarkinakokomentua berreskuratzendu, eta JosekLazkaokoa). Batarenetabestearenospeedosona ezberdina, BartolomeofiziozidazleizanzelaetaJoseez; horretandatza, batezere, aldea.Predikarigisazuenetorria etaegokitasunaeuskalidazlegisaereizango zukeelapentsatzekoa da.Horiegiaztatzekoabaguneona izan genezakeenAitaJose SanMigelenarensermoiugarietarikobatzukgordeizanbalira.
|
|
|
kotzatzuela, eta
|
biek
elkar ezagutzen eta estimatzenzutela esan nahiko luke horrek.
|
|
|
Atera dezakegun lehen ondorioa, beraz, honako hau da: lurraldearen ikuspegitik begiratuta, Euskal Herriaren irudi beraosatzen dute egunkari
|
biek
, herrialde eta herrialdez gaineko egitate bakoitzari antzekopisua emanez batak zein besteak. Horrekin batera, arreta bera ematen diete Euskal Herritik kanpo gertatutakoei, bai Espainia eta Frantzian bai mundu zabalean gertatutakoeidagokienez.
|
|
|
ETBlen emanaldien heren bik baino gehiagok Euskal Herriarekin zerikusia dutenbitartean, ETB2n erdira jaisten da portzentaje hori. Aldea nabarmena dela uste dugu,
|
biek
zuzendaritza bera dutela kontuan hartuta. Ezberdintasun hori, neurri handi batean, programen jatorri ezberdinarekin lotuta dago, 29 taulak erakusten digunez.
|
|
|
Lehenago esan dugunez, kanal
|
biek
genero ezberdinak lehenesten dituzte berenemanaldietan. Pentsa genezake, hartara, emanaldietako ekoizpenen jatorrien ezberdintasuna bi kanalen genero berezitasunari zor zaiola, eta, beraz, genero batzuk errazagoekoizten direla Euskal Herrian, edo beste batzuk errazago lortzen direla kanpoan.Ordea, hau ez da horrela gertatzen; izatez, hurrengo taulan ikus dezakegunez, generoberaren barruko ekoizpenetan jatorri ezberdinak agertzen dira bi kanaletan.
|
|
|
Eskaintzen diren programetan Euskal Herriaren erreferentzialtasuna erakusten otedeneko galderari erantzunez, kanal
|
biek
joera bertsua dutela esan dezakegu. Alegia, hemengo gaiak, pertsonaiak, lekuak edo istorioak kontatzen dira sarriago beste orduetan baino.
|
|
|
1948an, AmaEskizofrenogenoa (Fromm Reichmann, 1962) terminoa sortu zuen Frieda Fromm Reichmann ek, eta hiru urte beranduago, 1951n, bere Analisi zuzena izenekoliburuaren atal bat, Ama perbertsoa (Rosen, 1953) deitua, dedikatu zionterminoari. Autore
|
biek
eragin handia edukiko zuten Familia Terapiarengarapenean, terapia honek psikoanalisiaren barruan psikebarneko alderdiak ezezik, ama semeen arteko harremanaren elkarreraginezko alderdiak ere planteatzenbaititu. Goian aipaturiko aitzindariek emandako hurrengo urratsa, lehenik ama seme bikotetik aita ama seme hirukotera, eta azkenean familia osora iragateangertatu zen.
|
|
|
Bi adar horietatik enborra sortuz, arbola,
|
biek
duten onena aprobetxatuz, Sabinoren asmoa eta Arturoren azterketak oinarri hartuta, egitasmo sendo eta zehaztu bat lordezakegu gaur egun. Nire ustez, oraingoan, Sabinoren asmoa eta sua ametsetatik errealitatera bihurtuko baditugu, geure kultur arloa Campionek jorratutako parametroetanantolatu dugu. Horretan ari garela uste dut honezkero, baina inoiz ez da gehiegi proiektu baten egitura nagusiak berrikustea, gaurko bizitzaren bilakaeran ditugunbaliabide ugaritasunaz baliatuz eta aberastuz.
|
|
|
Lehenengo
|
biek
goizeko bi klaseetan, Euskal Herriko kultur politika eta EuskalHerriko industria kulturala gaiak, datuak eta azterketa azaldu ondoren, bagenuennoski zer aztertu arratsaldeko saioan.
|
|
|
Hitzez hitz dio Txillardegik, heriotzaren alboan luzaro egoteko gaitasunak bilakatu zituela jakintsu bai Budaeta bai Teilhard: ?
|
biek
senditu zuten den guztiaren igarokortasuna edo alegiatasuna; biek zekiten Heriotza Osoa gertu dagoela, azkeneko denboretan gertatu arren. Azkenbakardade hotz eta beltz hark zeuzkan lazturik bata eta bestea, Ezerezaren hegi hegian, azkeneko hatsetan hagorandurik bezala, argi behar gorrian kokaturik etaerdi zoraturik; Deus Ezaren oihartzunak txorabiaturik, nardaturik eta bateragailendurik ere...
|
|
|
Hitzez hitz dio Txillardegik, heriotzaren alboan luzaro egoteko gaitasunak bilakatu zituela jakintsu bai Budaeta bai Teilhard: , biek senditu zuten den guztiaren igarokortasuna edo alegiatasuna;
|
biek
zekiten Heriotza Osoa gertu dagoela, azkeneko denboretan gertatu arren. Azkenbakardade hotz eta beltz hark zeuzkan lazturik bata eta bestea, Ezerezaren hegi hegian, azkeneko hatsetan hagorandurik bezala, argi behar gorrian kokaturik etaerdi zoraturik; Deus Ezaren oihartzunak txorabiaturik, nardaturik eta bateragailendurik ere...
|
|
|
dukearen jakak urrezko eta zilarrezko brodatuak zituen, zetazkoak eta atxabitxizkoak, baita haren galtzek ere; kondea, berriz, beltzez jantzia zihoan. Eta biak zihoazen nor bere kaparekin eta ezpata motz zabalarekin, baita bere dagarekin ere;
|
biek
zuten sonbrailu lumadun bana, eta oinetako zuri batzuk beren ezproinekin; eta zaldi bana zuten, halaber, zuriak eta bikainak, oihal begi betegarri batez apainduak. Eta haien peoiak eta morroiak ere dotore baino dotoreago jantzirik zihoazen, nor bere jaunaren eta etxearen ezaugarriekin eta bere zaldiarekin.
|
|
|
...zuetan sartu eta zaldizko bi etorri zitzaizkigula, Goruki eta biok ezin arbuiagarrikiago hartu gintuztenak —Goruki, indiarra zelako, eta ni, ohoin edo gaizkintzat hartu nindutelako, zeren eta estatu nigargarri hartan bainengoen eta itxura lohi eta likits harekin—, halako moldez, non haietarik batek Gorukiri" arratoi satsu" deitu baitzion, eta neuri" bilau nardagarri",
|
biek
ere zigorra airean zerabilten bitartean —eta, ai, nola damutu nintzen mementu hartan ezpata ez edukitzeaz eta ezpatarekin trebatu ez izanaz, zeren eta han berean hilko bainituen ezin gogarago, laidoka ari zitzaizkigùn bi gizon harro haiek! —, harik eta burua zutitu eta erran nien arte:
|
|
|
AITONA Nikolasek buruan sarturik zeukan, bere aita jaun Albert Etxegoienek hala irakatsirik, ezen negozioen munduan ez zegoela geldi egoiterik eta harremanetan jarri beharra zegoela hango eta hemengo jendearekin: pentsamolde haren ondorez erosi zuen, hain zuzen ere, Olabeko ola, Irungo lurretan; eta hargatik ere eraman izan zituen umetan bere bi semeak —bata, gure aita, jaun Martin Etxegoien, eta bertzea, osaba Joanikot— batetik bertzerat, hainbat bidaiatan —Gipuzkoarat hiruzpalau aldiz eta Iruñarat bitan—, bere aitak berarekin egin zuen eredurat,
|
biek
Nafarroako erregeordeari eginikako bisitan; eta gu ere —Mattin eta biok, haren bilobok— berdintsu eta orobatsu ibili nahi izan gintuen, halako moldez, non ongi baino hobeki oroit baitezaket Mattinekin eta aitona Nikolasekin Gipuzkoarat egin bidaia, Irun Hondarrabirat, nik sei urte bertzerik ez nituela. Baina, negozioak bere lehen obligazionetzat bazituen ere —baita bere buruhauste gehienen iturri ere, derradan bide batez—, kultura zen aitona Nikolasen zaletasuna —artea, zientziak eta hizkuntzak—, eta alor horiekin loturikako gaiak zituen on, gozo eta ezti.
|
|
|
Eta, hala, noizik behin,
|
biek
ala biek tiro pare bana egiten zieten zapi zuri biribil batzuei, zeinak jopuntutzat hartu eta harat edo honat lotzen baitzituzten, zuhaitzen bati, harkaitzen bati edo bertze zernahiri. Aita oso ehiztari ona zen, punteria izugarria zuena; aitaren ondoan, berriz, osaba Joanikot ehiztari eta tiratzaile eskasa zen; baina nola ez zen osaba ehiztari eskasa izanen, baldin, alde batetik, ehiza atsegin ez bazuen, eta baldin, bertzetik, usoaren edo oreinaren aiduru zegoela ere, buru zirrituren batetik Pitagorasen teorema edo Arkimedesen printzipioa sartzen bazitzaion, ez zekielarik, finean, piezaren aitzinean paratzen zenean, usoari edo Pitagorasi egin behar ote zion tiro, oreinari edo Arkimedesi?
|
|
|
Eta, hala, noizik behin, biek ala
|
biek
tiro pare bana egiten zieten zapi zuri biribil batzuei, zeinak jopuntutzat hartu eta harat edo honat lotzen baitzituzten, zuhaitzen bati, harkaitzen bati edo bertze zernahiri. Aita oso ehiztari ona zen, punteria izugarria zuena; aitaren ondoan, berriz, osaba Joanikot ehiztari eta tiratzaile eskasa zen; baina nola ez zen osaba ehiztari eskasa izanen, baldin, alde batetik, ehiza atsegin ez bazuen, eta baldin, bertzetik, usoaren edo oreinaren aiduru zegoela ere, buru zirrituren batetik Pitagorasen teorema edo Arkimedesen printzipioa sartzen bazitzaion, ez zekielarik, finean, piezaren aitzinean paratzen zenean, usoari edo Pitagorasi egin behar ote zion tiro, oreinari edo Arkimedesi?
|
|
|
Izugarria izan zen bi mutilek beren ezpatekin eskaini ziguten ikuskizuna, hain izugarria, non gehiago baitziruditen
|
biek
ere zaldunen nobeletako protagonistak, haragi hezurrezko izakiak baino. Aitak, ohi bezala, inguruneko lagunak eta jauntxoak gonbidatu zituen festa hartarat, baina baita, ohi ez bezala, haien emazteak eta seme alabak ere, eta, beraz, batzuen eta bertzeen artean, berrogeita hamar lagunez goiti izanen ginen, haietarik erdiak edo neska mutil gazteak.
|
|
|
Giltzaren hotsak aditu zituenean, fraidea jaiki egin zen, eta, nola baitzen zuhurra eta arduratsua, hartu zituen galtzoinak ez bertze beztimenda guztiak, eta karrikarat jotzen zuèn behe leihotik iltki zen, eta aienatu zen ezin arintkiago. Eta Bucciok gelan barrena egin zuen, eta ohe sagaratu berri hartan sartu eta pausatu zen, atseden egiteko asmotan; gero, lotan geratu ziren, bai bera eta bai haren emaztea ere, zeren
|
biek
ala biek nezesitate handia baitzuten, batek guardiako gau emanaldiagatik, eta bertzeak ohe kontuetako nekeagatik. Eta egunak argitzerat egin zuen, eta Bucciok galtzoinak ikusi zituen ohaburuan, leihoa zabaldu bezain fite.
|
|
|
Giltzaren hotsak aditu zituenean, fraidea jaiki egin zen, eta, nola baitzen zuhurra eta arduratsua, hartu zituen galtzoinak ez bertze beztimenda guztiak, eta karrikarat jotzen zuèn behe leihotik iltki zen, eta aienatu zen ezin arintkiago. Eta Bucciok gelan barrena egin zuen, eta ohe sagaratu berri hartan sartu eta pausatu zen, atseden egiteko asmotan; gero, lotan geratu ziren, bai bera eta bai haren emaztea ere, zeren biek ala
|
biek
nezesitate handia baitzuten, batek guardiako gau emanaldiagatik, eta bertzeak ohe kontuetako nekeagatik. Eta egunak argitzerat egin zuen, eta Bucciok galtzoinak ikusi zituen ohaburuan, leihoa zabaldu bezain fite.
|
|
|
Haien aitzinean nengoen ni, baina nola, alde batetik, nik ere barren barrendik bizi izan nuen haien kalbarioa; nola, bertzetik,
|
biek
ala biek zuten barrena irakiten; eta nola, finean, dirakien urari lurruna ezin modu naturalagoan darion, hala ateratzen zitzaizkien haiei hitzak ezpainetarik, bai mementu hartan eta bai hurrengo egunetan ere, kasik oharkabean, ene presentzia hartarakotz behaztopa izan gabe, bi maitaleen baratze hertsia ene begietarat ere zabalik balego bezala.
|
|
|
Haien aitzinean nengoen ni, baina nola, alde batetik, nik ere barren barrendik bizi izan nuen haien kalbarioa; nola, bertzetik, biek ala
|
biek
zuten barrena irakiten; eta nola, finean, dirakien urari lurruna ezin modu naturalagoan darion, hala ateratzen zitzaizkien haiei hitzak ezpainetarik, bai mementu hartan eta bai hurrengo egunetan ere, kasik oharkabean, ene presentzia hartarakotz behaztopa izan gabe, bi maitaleen baratze hertsia ene begietarat ere zabalik balego bezala.
|
|
|
Emakumea, esku bakarra aski ez, biekin ari zitzaidan espantuka; zoli eta kanpora zabalik eskuinekoa, trakets eta bere baitara bildua ezkerrekoa, barreneko altxorra gerizatzeko bere lanari fidel. Noizbait gertatu behar
|
biek
elkarrekin talka egitea.
|
|
|
" Errepideko banda, kartzelara" zioen nireak," Poliziak turisten autoetan lapurtzen espezializatutako talde antolatua desegin du" lehiakideek. Kamioneta berde zaharra bahituran hartutako gauzen artean zekarten
|
biek
.
|
|
|
—Artetik errateko —Potzolok, nire oinazeari soraio, bertze galleta bat hartu zuen azpiletik—, hik egun horietan autobideko lapurketez argitaratutako informazioak erabakigarriak izan omen zituan Ripodasek Soriaren errekerimenduei amore ematerakoan. Hire bidez, Urtxipia informazioa tantaka ematen ari zela uste zitean
|
biek
, Soriarenganako presiobide gisara.
|
|
|
Bulegoa goitik beheiti arakatu arren, ez diagu atzeman bertze deusen arrastorik inon. Eta hala ere,
|
biek
buru buruan jo.
|
|
|
Uztail hasiera batean, aspaldi, hain aspaldi non kasik ez baitzait oroitzapenik gelditzen, batera sartu ginen egunkarian, udako praktikak egitera. Irailaren bueltan,
|
biek
lortu genuen gelditzea, baita biek partekatu ere orain nire mahaiak bere bakarrean betetzen duen zokoa. Garai haietan, lana akitutakoan, hiriko azken ostatutzarrei itxiera ematen genien, goizaldeko ordu tikietan.
|
|
|
Uztail hasiera batean, aspaldi, hain aspaldi non kasik ez baitzait oroitzapenik gelditzen, batera sartu ginen egunkarian, udako praktikak egitera. Irailaren bueltan, biek lortu genuen gelditzea, baita
|
biek
partekatu ere orain nire mahaiak bere bakarrean betetzen duen zokoa. Garai haietan, lana akitutakoan, hiriko azken ostatutzarrei itxiera ematen genien, goizaldeko ordu tikietan.
|
|
|
Mutilak belaunetaraino jaso zituen galtzak, eta jaikitzen lagundu zion Edurneri. Eskutik helduta alde egin zuten
|
biek
, hondartzaren ezker aldeko harkaitzartera. Ez nekien zer egin.
|
|
|
Orixe zapaldu handi bat da, ezin du malenkonian aterbetu, atzean uzten duena herri baten suntsimendua izan da, eta urteetako alferrikako lan bat, maila pertsonalean. Bi polo horien artean," Amerikako pampetan" eta" Amate baten itzalpean" poemek hartzen duten mende erdi horretan eta
|
biek
ere ordezkatzen duten jarrera guztiz kontrajarri horien artean kokatzen da, nolabait, exilioko poesia.
|
|
|
Bigarren eskakizun multzoaren arabera, beste aldetik, gutxiengo kulturalek, kanpotik datozen eraginetatik babestu ahal izateko zenbait neurri hartu behar dituzte (esate baterako, gutxiengo kulturalak hezkuntza sistema bere hizkuntzan ezin duenean garatu). Babes mota
|
biek
helburu bera daukatela dio Kymlickak, komunitate nazionalen egonkortasuna eta izaera defendatzea, hain zuzen ere. Baina, liberalismoaren ikuspuntutik, lehenengo eskakizunak, barne murrizketak ezartzera bideratutakoak, alegia, onartezinak dira, dagoeneko ezaguna egiten zaigun argudio liberalean oinarrituta:
|
|
|
Konparazio batez baliatuz, imajina dezagun hizkuntza bat arabiar arrazako zaldia dela, gaztea eta osasuntsua; bestea, berriz, astoa, bere gain hamaika zama garraiatu duena. Animalia
|
biek
lasterketa batean parte hartu behar dute; biek toki berean dute bai irteera eta baita muga ere. Arauak berdinak dira bi lehiakideentzat.
|
|
|
Konparazio batez baliatuz, imajina dezagun hizkuntza bat arabiar arrazako zaldia dela, gaztea eta osasuntsua; bestea, berriz, astoa, bere gain hamaika zama garraiatu duena. Animalia biek lasterketa batean parte hartu behar dute;
|
biek
toki berean dute bai irteera eta baita muga ere. Arauak berdinak dira bi lehiakideentzat.
|
|
|
" Absolutua alferra da" eta" Absolutua alferra bada, hau zuria da" adierazpenek" hau zuria da" behaketazko adierazpena dakarte
|
biek
batera, eta" hau zuria da" premisa horietako bakoitzetik ondorioztatzen ez denez, bi premisek asetzen dute nire esanahi irizpidea.81
|
|
|
Carnapek Neurathen fisikalismoaren eta entziklopedismoaren tesi nagusiak onartu zituen, baina honen tankera grinatsua, batere ez zorrotza, analisi logiko eta linguistikoaren oinarria osatuko zuen kontzeptualizazio teoriko bihurtuz. Enpirismo klasikoa eta Frege eta Russellen logizismoa batzen zituen filosofia zientifikoa
|
biek
defendatzen zuten behin eta berriro, ondoren filosofia germaniarraren idealismoa eta metafisika kritikatzeko. Ildo honetan, biak jarri ziren natur zientziak/ giza zientziak dikotomia zaharkitua apurtzeko balio zezakeen zientzia bateratuaren ideal fisikalistaren alde —Carnapek tesia beranduago onartu zuen—.
|
|
|
Haietako bat rubioa, gizenkara, hartz tankerakoa zen; bestea berriz musu luze, ile beltz, basamoxal idurikoa. Eta hala ere, bazuten
|
biek
ala biek aire bat, mozkor izate bat batu egiten zituena. Ibilera ere bazen:
|
|
|
Haietako bat rubioa, gizenkara, hartz tankerakoa zen; bestea berriz musu luze, ile beltz, basamoxal idurikoa. Eta hala ere, bazuten biek ala
|
biek
aire bat, mozkor izate bat batu egiten zituena. Ibilera ere bazen:
|
|
|
Beraz, bai; jarraitu egiten zioten. Pare hartan elkarrekin hizketa pixka bat egin, gero
|
biek
kalean aurrera egin zuten, poliki poliki. Haiek bistatik galdu bezain pronto, Xanek salto egin, etxe bateko patioan ezkutatu zen.
|
|
|
Etxekoandreak hari: " Lagundu zure ahizpari", agindu zion; eta, neska
|
biek
komedorea atenditzen zutela, bera plater txorkon batekin emakume zaharraren ondoan jarri, hari koilaratxo batekin jana ematen hasi zitzaion. Ama alabak behar zuten, nahiz fisikoan antz handirik ez izan:
|
|
|
Xanek berriz, apenas jartzea egin zuen eta, piezara tipo batzuk sartu zirela aditu zuen. Garik zigarroa lurrean itzali zuen,
|
biek
arnasari eutsi; zeuden hartatik ez zitzaketen sartu zirenak ikusi. Nonbait piezaren fondorantza joan, aulki batzuk lekuz aldatu zituzten.
|
|
|
Lurrean zabar eseri zen. Dudagabe inpresio handi bat hartu zuten
|
biek
. Lupo, ohean jarrita, zigarro bat piztu, begi gorrituak zabal zabal eginda zegoen.
|
|
2001
|
|
|
Ez dago zertan kezkaturik". Betiko legez,
|
biek
egiatik zer edo zer dute, baita beste horrenbeste ere gezurretik.
|
|
|
Gauzak horrela, Ulises bere lurretako zerrizainarekin bizitzen jartzen da, eskale itxuran, eta zoriogaiztoko itxura horrekin dabil emaztearen ezkongaien artean, bere etxean irainak jasoz. Azkenean, baina, semeak eta
|
biek
mendeku errukigabea hartzea lortuko dute, aipatu ezkongai guztiak akabatuz.
|
|
|
Bere aldetik ere, ibaiertzeko basoek elikagaien iturri izateaz gain, finkatzen dituzte, tenperatura aldaketa bortitzak gerta ez daitezen urei itzala ematen diete eta ibaien heldutasun eta garapenean eragin handia dute. Ikus daitekeenez, ur korronte eta ibiaertzen arteko erlazioa oso estua da, ekologi ikuspegitik,
|
biek
unitate bakarra osatzen dutelarik. Horregatik bietako batek aldaketak jasanez gero, bestearen funtzionamenduarengan eragin zuzena izango duela ez dago zalantzarik, honek oreka ekologiko hauskorraren haustura ekar dezakeelarik.
|
|
|
Espainia federalaren proiektua lantzen ari da gaur egun PSOE. Horretan EAEk eta Nafarroak,
|
biek
hala nahi izanda, marko horren barruan beraiek nahiko luketen harreman maila finkatu ahal izango lukete?
|
|
|
Bi enpresa horiek, CAFek (Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles) eta Irizarrek, duela oso gutxi, hamabost urte, oso krisialdi sakonak izan zituzten eta hondoa jotzeko arrisku bizian egon ziren. Baina
|
biek
ala biek, ehundik gora urteko lanaren ondoren, arazoak gainditzen eta bere lanari eusten asmatu dute; hasiera batean artisau eran egiten zena gaur egun goren mailako teknologiarekin eginez, beren arloko munduko enpresarik handienekin lehian aritzeko adinako gaitasuna bereganatu dute giza baliabideetan nahiz alderdi profesionalean eta teknologikoan. Horren adierazgarri ezin argiagoak dira CAFen izena daramaten bagoiak, trenak eta metroak, eta Irizar izena daramaten luxuzko autobusak.
|
|
|
Bi enpresa horiek, CAFek (Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles) eta Irizarrek, duela oso gutxi, hamabost urte, oso krisialdi sakonak izan zituzten eta hondoa jotzeko arrisku bizian egon ziren. Baina biek ala
|
biek
, ehundik gora urteko lanaren ondoren, arazoak gainditzen eta bere lanari eusten asmatu dute; hasiera batean artisau eran egiten zena gaur egun goren mailako teknologiarekin eginez, beren arloko munduko enpresarik handienekin lehian aritzeko adinako gaitasuna bereganatu dute giza baliabideetan nahiz alderdi profesionalean eta teknologikoan. Horren adierazgarri ezin argiagoak dira CAFen izena daramaten bagoiak, trenak eta metroak, eta Irizar izena daramaten luxuzko autobusak.
|
|
|
Beraz, hitzarmen hauek gizarteak aldatu nahi dituelako aldatuko dira. Konstituzioa eta Estatutua baldin badira joko araubideak, eta
|
biek
aldatuak izateko beren bitartekoak baldin badituzte, eztabaida dezagun autogobernuaz bi lege hauek markatzen dituzten parametroen barruan, eta ondoren, gure arteko elkarbizitza gauzatu eta arautzeko funtsezko bi lege hauek aldatu behar baditugu, bada, aldatuko ditugu.
|
|
|
Harrigarria da nola, istorio nagusiak aurrera egiten duen heinean, Iñaki Abaitua protagonista esku artean duen Hamaika pauso nobelako Zabalegi protagonistaren patuarekin endredatzen doan. Finean,
|
biek
heriotza eta bakardadea ezagutuko dituzte beren bizitzen amaieran: bata fusilatuta hilko da, besteak, bere buruaz beste egingo du.
|
|
|
jatorriz donostiarra (hau ez dakigu" ideala" den), luzea, esku luzekoa (106), dotorea argia hotza (194), Pariseko arte galeria batzuentzat lan egiten duena (133), baina, batez ere, Juan Martinen begietara" goregi" dagoena. Protagonista maskulinoa txiki sentitzen da emakume honen aurrean eta txikitasun honen adibidea
|
biek
elkarri ematen dioten muxuan legoke: Juan Martinek ongi luzatu behar du Victoria5 Woody Allen:
|
|
|
Era berean, baina, beste esanahi bat zabaltzen dute idazle
|
biek
. Miraila etorkizuna ikusteko tresna da, asmatzeko aparatua, begia eta begirada.
|
|
|
hauskortasuna, txakur deslaiak, eskifaia eroak, ahate basatiak. Literatur talde bereko partaide izanik, normala da pentsakizun antzekoak izatea
|
biek
, batera egitea makurketak, eta bakoitzak bere nortasuna eta idazkera badu ere, ohikoa da elkarrekin izatea munduaren ikuskera antzekoa, eta espresabide modu ez urrundua. Beraz, normala litzateke eta da arlo semantiko bat antzera eta batera izatea eta idaztea.
|
|
|
ziriak soltean,
|
biek
ere %61a legazki dutelarik.
|
|
|
Baina Gorenak 2001eko ekainaren 6ko epai bidez dio 1990eko maiatzaren 30a ez dela polizaren, baliozkoa baita alde
|
biek
adostu zutena, hau da, poliza bizigarritasun zedula lortu arte indarrean izatea.
|
|
|
Hamabi laginetatik lauk agertu zuten isurketa puntu hoberena: Kraft Supermultigrado Gasolina eta 3CV Brio Gasolina/ Diesel(
|
biek
ere, 30ºC), BP Super V Gasolina (ºC) eta, denen gainetik nabarmentzekoa (36ºC) 3 CV Brio Plus Gasolina izeneko lagina.
|
|
|
Kontuan izan
|
biek
lehor lehor egon behar dutela eta zu zeu ere azalera lehorrean.
|
|
|
Etorkizunean horrelako egoerarik gerta ez dadin, bien izenean dagoen kontu batean helbidera liteke zerga (kontu mankomunatu edo solidarioan, euren harreman eta interesen arabera) eta jabe
|
biek
diru kopuru berberak sartu, gastu horri edo etxearen beste gastu komunei erantzuteko.
|
|
|
Osakera eta itxuraz, hoberenak Escuris eta Miau marketakoak izan ziren: 2, 9na puntu merezi izan zituzten
|
biek
.
|
|
|
Kernel markako
|
biek
adierazten dute kalitatea hobetzearren, atmosfera berezian ontziratuak izan direla, baina esakune hori guztiz okerra da, ontzi horrek ez baitu inondik ere produktuaren kalitatea hobetzen.
|
|
|
NB./
|
biek
lan iten baldin badute
|
|
|
90 NB./
|
biek
lan iten baldin badute
|
|
|
Bizantziarrekin istiluak izan zituen, bere alababaten bidez ezkontzazko familia loturak egin arren. Botere handia lortu zuen, etapatrizio izatetik San Pedroren ordezkari militarra izatera pasatu zen, Aita Santuaren alboan ordezkari erlijiosoa bihurtuz,
|
biek
osatzen baitzuten ecclesia. Gainera, 800 urtean osotasunera iritsi zen hau guztia, Aita Santuak abenduaren 25eanenperadore egin zuenean, Mendebaldeko Kristandade guztia bere esku jarriz.Elizaren babeslea zen orduan, baina Aita Santuak bere independentzia gorde nahizuen, berak izendatu baitzuen enperadore (bizantziar acclamatio a herriak sinbolikoki egin arren); enperadore bakarra zen, Elizak izendatua izatean, eta, noski, Bizantziotik bereiztea zekarren honek.
|
|
|
Harrigarria da nola, istorio nagusiak aurrera egiten duen heinean, esku artean duen Hamaika pausonobelako Zabalegi protagonistaren patuarekin endredatuz doan Iñaki Abaituaprotagonista. Azkenean,
|
biek
heriotza eta bakardadea ezagutuko dituzte berenbizitzen amaieran: bata fusilatuta hilko da; besteak bere buruaz beste egingo du.
|
|
|
narrazioa eta Hnuyko. Ezagutzen duzu negua?? poema ere harremanetan daude,
|
biek
onartzen dituztelarik bi irakurketa, eta irakurketa bietan bat. Irakurketa literalean, baserritik ateratzen den umeari gertatutakoa kontatzen zaigu bietan:
|
|
|
Alde batetik, egoiliarrek atzerrira beren etxeko errenten zati bat igorri behar dute; bestetik, herrialdeak merkataritza esportazio netoen bidez irabazitako atzerritar monetaren kopuru baliokidea sakrifikatu behar du. Zorpeko egoiliarrek eta herrialdeak berak,
|
biek
, ordaintzen dituzte kanpo zorrak. Logikoki, ordainketa soil eta bakar bat egon litzateke.
|
|
|
Nola desberdinak? Bada, nahi den guztia, baldin eta biak logelako dekorazioaren estilo orokorrera egokitzen badira eta
|
biek
gutxienez ezaugarri komun bat badute. Alderdi komun hori eraikita dauden materiala, kolorea, testura, akabera mota eta abar izan daiteke.
|
|
|
Giza organismoak ezin ditu sintetizatu, eta ezinbestekoak dira zelula mintzak eratzeko, batez ere nerbio zelulak osatzeko. Mineral edukia, oro har, frutena baino handiagoa da, eta magnesio, fosforo, potasio, kaltzio eta burdin iturri gisa (azken bi mineral horiek xurgatzen zailak dira) eta oligoelementu gisa nabarmentzen dira, hala nola zinka eta selenioa(
|
biek
eragin antioxidatzailea dute). Bitaminei dagokienez, fruitu horiek, oro har, ez dute bitaminarik.
|
|
|
– Baina denbora joan ahala, konturatzen gara, toki ezberdinetara tiratzen duten arren,
|
biek
bortizkeria eta zalaparta gaitzesgarri berbera erabiltzen dutela bere xedea lortzeko; konturatzen gara, haien begietara so eginez, ez dutela amore emateko itxurarik, ez direla inolaz ere, inon eta inori barkamena eskatzeko prest egongo, ez dago haien bihotzetan hutsunea eta gorrotoa besterik eta hala jarraitzen dute, amorru biziz borrokan; konturatzen gara batak zein besteak ez dituela bere okerr... Konturatzen gara, azken batean, kanpokaldetik ezberdinak agertzen zaizkigun bitartean, bi zaldiak arraza berekoak direla.
|
|
|
Ikusleak erakarri, iltzatu, urtu eta zorabiatu arte. Mariak prest zituen xanpaina kopak ekarri zituen sukaldetik eta topa egin zuten
|
biek
, elkarrekin pasatako urte zoragarrien eta urte are hobeen zubia egingo zuen bufandaren omenez. Egongelako sofan eserita, Alesek kopatik edaten zuen bakoitzean Mariak bira egiten zuen, oinen gainean hegan egiten jakingo balu bezala.
|
|
|
Emakumeak goitik behera irakurri zituen, benetan interesa izango balu bezala. Baina hamabost minutura
|
biek
esana zuten esateko guztia. Latinezko entziklopediari zegokionean behintzat.
|
|
|
Eroski ondoan eraiki berri zituzten etxeetako batean apartamentu txiki bat erosteko adina. Aurki han bizitzen jartzeko asmoa omen zuten
|
biek
. Arantxak, ikaslea izaki, ez zuen diru sarrera handirik baina, Tasiok jakin ahal izan zuenez, altzariak jartzen lagundu omen zuen gurasoek emandako diruarekin.
|
|
|
Oroituz. Andregaiak eta
|
biek
hara pasatzeko asmoa zuten, jarraitu du, ia zeharo jarria zegoen pisua izan ere, armairuak eta sukaldea eta dena. Isilune bat.
|
|
|
Barreka hasi zen berehala eta Mariak" Zer?" galdetu zion, ez baitzen konturatu, eta" Baina, zer?" galdetu zion berriro, eta orduan ohartu zen eta barreka hasi ziren biak; ez Lucasen zapaten hatsagatik, jakina, baizik eta txakur ongarriz zikindutako oinetakoak garbitzera belar heze altu samarreko lekuetara joatea asko gustatzen zitzaielako (Domu Santu egunetan batez ere). Biak sartu ziren belar artera eta
|
biek
igurtzi zituzten zapatak belar hezeen kontra, lanturu, aiene eta barre lizunak eginez, inguruan paseatzen zebilen emakume edadetu baten eskandalurako.
|
|
|
Heriotzaren bezperan
|
biek
azken elkarrizketa izan zuten. Elkarrengandik sekula ere ez zituela inork bereiziko.
|
|
|
Baserrirako atea zabaltzearekin batera, eskua kisketean dudala oraindik, bi txakur alsaziarrak ikusi ditut zaunk zaunka eta galapan datozela. Beldurturik gelditu naizenean, belarri batetik besteraino dituzten hortzak erakutsiz inguratu naute
|
biek
, estereoan marmarrean.
|
|
|
Han luzaroan egon behar izan zen ohean, kalenturekin eta hilzorian, harik eta osatu zen arte. Han ezagutu zuen ama, lehengusuen lehengusina zelako, ezkontzeko berba eman eta
|
biek
batera alde egitea erabaki zuten.’
|
|
|
Honek ere eskuzapi bat dakar gerriaren bueltan. Biek ala
|
biek
berrogeita hamar urteak ondo pasatuak dituztela dirudi, baina ez dago horren gainean ezer zehatz mehatz adierazterik.
|
|
|
Gauaren eskuak izan zituzten laster gainean. Eta bi agureak ongi konpondu ziren; eta hain ederki konpondu ere, non pentsatu baitzuten akordio ahaztezin hark merezi zuela ospakizun ahaztezin bat; eta, beren gizonen arnasen eta usainen eta begien ohantze konplizean, gau suhar berdingabe bat beteko zuten
|
biek
, izarrak begirale. Eta goiz txinta urratzearekin batera, mêlée haren sabela fruitu batez erdituko zen, fruitu obalatua, nagusien maitasun berotik loratua.
|
|
|
Zer gertatu zen? Berriak hartu zuela kargua eta lehengo
|
biek
ez zutela azaldu gogorik zeukaten aulkia uzteko. Horrela Kristau herria, bi Aita Santurekin gaizki bazegoen, okerrago aurkitu zen hirurekin. Â
|
|
|
5 Deitura
|
biek
balio mugatua dute, beti eta edonon berezko joeraz gainera nola halako gidaritza baitugu. Argi dago, horratik, dela gure zatiketarengatik, dela alderdi bateko eta besteko agintariek kultur gaietarako agertu duten axolagabekeriagatik, gidaritzak duela, hizkuntzaren ajeetan, hobenik txikiena (K.M.O.).
|
|
|
Erraz jo zuen begiz, kaletar askojakinen artean, Maisu Juan barberua. Eta
|
biek
elkar topatuz gero, berez bezala dator elkarrizketa bizia. Baita gainerako lagunak ere:
|
|
|
Hark sortu zuen giroan hazi ziren Mendiburu, lehengoa eta oraingoa, Kardaberaz, baita Basterretxea eta Gamiz bera ere, urrutitik bederen. Lehenbiziko
|
biek
izan zituzten Larramendirekin errietaldi aski  larriak, baita hizkuntzari dagokion aldetik ere. Maisu eta gidari izan zuten beti, halaz guztiz, hizkuntzaren arloan bestetan baino gehiago.
|
|
|
Bata eta bestea, gainera, ezinegonak, edo hobeto esan larriminak, darabiltza. Uste dute
|
biek
ez duten zerbait izateak egarri hori berdinduko liekeela, eta ez die berdintzen. Amets zuten itxuraz ase ondoren hasten baitzaie zinetako egarria.
|
|
|
sail horretan sartzen zaizkigu, besteak beste, Urte, Larramendi, Astarloa eta Mogel eta geroagokoak gainera. Berebiziko pisua dute azkeneko
|
biek
arlo honetan ere, eta bi arrazoigatik gutxienez: Garate jaunak azpimarratu izan duen gure kulturaren gailur horretan  ari direlako lanean, 1794 bitarte horretan, eta gure bitarteko izan zirelako kanpotarrekin.
|
|
|
Hala diote Juan Ramon Lodares, Pedro Muñoz eta Eduardo Alvarez Pugak beren liburuetan. Lehen
|
biek
nazionalismo espainolaren ikuspegitik. Puga, aldiz, antinazionalista da.
|
|
|
Uste guztiz ustela atera zaigu hau ere. Orain deskubritu dute hizkuntzak eta arrazak iturburu bera dutela,
|
biek
dutela funtzio bera, euskarak arrazakeria eta xenofobia itsatsirik dauzkala. Abilezia dialektikoak erro eta adar luzeak dauzka euskalgintza edo abertzaletasuna jo behar direnean.
|