|
2000
|
|
|
" Bestela, bertako sagarrarekin eginda dagoelako bakarrik bezeroak erosiko du?" Ez dago oso ziur Larrañaga. Labela lortzeko
|
bide
errazena ekoizle txikiek daukate, orain ere ia sagar kopuru guztia bertakoa erabiltzen dutelako.
|
|
|
EHk esana du bere jarduna
|
bide
demokratiko eta politikoetatik abiatzen dela eta ez dela gaitzespen kontuetan sartuko. Irudi kontua da azken finean, EHk ez du gaitzespenik erabiliko, baina berba dontsu eta huts horretatik «bide demokratiko eta politikoetara» tarte handia dago.
|
|
|
Batetik, ezker abertzalearen jardun politikoan azken urte bietan jarrera berriak ikusi ez dituenak itsuarena egiten du; eta bestetik, edonork daki edozelako gatazketan berbek eta esamoldeek duten garrantzi bereziaz. Beste kontu bat da proiektu politikoei dagokionez, hor berbek mirari gutxi ekarriko dute, idea argiak eta
|
bide
zehatzak behar baitira hor. Eremu abertzaleak badu lanik, «euskal herriaren hitza eta erabakia» praktikara eramateko.
|
|
|
Hori ez da izan euskaltzain batzuei egun batean berriz arauak ematen hastea bururatu zitzaiela. Ez, ez, 90 eztabaida berezia izan zen
|
bide
honetatik jo behar genuen ala ez ikusteko; argitaletxeetatik eta beste leku askotatik arauak eta arauak eskatzen ari ziren. Leioan eztabaida handia izan zen orduan.
|
|
|
Euskal Herriko beste bi autobideek, A eta A, 33.000 milioi pezeta (1.320 milioi libera) bildu zituzten 1998an,
|
bide
horietan egunero ibili ziren 60.000 gidariek ordaindutako bidesarietatik. Kontuan izan behar da autobideen dirusarrera bakarra bidesariena dela.
|
|
|
HABEk eta Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak HABEnet sarea eratu dute. Sare telematiko hau helduak euskalduntzeko eta alfabetatzeko erabiliko da, eta informazioa kudeatzeko
|
bide
erosoa eskaintzea du helburu nagusi. Sare telematiko berriak 140 euskaltegiei, 1.800 irakasleei eta 50.000 ikasleei zerbitzu zuzena emango die, eta herritar guztiek erabili ahal izango dute.
|
|
|
Jauntxoek errentak dirutan jasotzen zituzten, hauek ez ziren aldatzen baina diruak gero eta gutiago balio zuen. Beraz, dirua erdiesteko
|
bide
bakarra zuten: erregeak zerbait emaitea militar zerbitzuen ordainez.
|
|
|
Baina atzerabidea handia izan da gaur arte, ondorioz, bere gain hartzeko borroka zaila zen. Zenbaitek
|
bide
horri ekin zion ordea.
|
|
|
Paperzaleak Kultur Elkartearen «Ostiela! »k, bere bost urtetan, ia alero kaleratu du testu erotikoren bat. Jaio berri den «Putz» aldizkariak ere azkeneko Durangoko Azokan egin zuen bere aurkezpena
|
bide
horretatik jo du eta bestelako edukien artean erotismoari ere egin diote leku.
|
|
|
Santiago bideetako batek, Frantziatik zetozen bidaiariek heltzen zioten
|
bide
honi Landak eta Pirinioak gurutzatu eta Ibañetako gainetik Orreagako bidetik jarraitzen zuen. Bidaiariek idatzita utzi zuten eremu hauek gurutzatzerakoan izan zituzten sentipenak, sagardoari eta sagarrondoei erreferentzia eginez.
|
|
|
Ezker abertzalearen aparato politikoek, kirtena kontrolatzen dutenek, erabaki behar dute Lizarra Garaziko erresoluzio eskemari bene benetan heldu nahi dioten, horrek esan gura duen guztiarekin. «Eman hitza herriari» Lizarrakoaren muina, bere esanahi sakonenarekin heldu behar zaio, eta hori erabat kontrajarria dago Arabako herritarrek
|
bide
politikotik horrenbeste kargu instituzionaletarako aukeratu duten pertsona heriotzez baztertzearekin.
|
|
|
Lehiaketaren helburua neska mutilen eskuetan sormena, irakurketa eta idazketa txikitatik lantzeko tresna eraginkorra jartzea zen, hauek ezinbestekoak direlako literaturzaletasuna sortzeko. Azkenean, sormen lana eta besteekiko sentipenen adierazpena euskaraz gozatzen hasteko
|
bide
egokia zela ikusi genuen. Horretarako eskola da erakunderik eraginkorrena.
|
|
|
Izan ere, hauteskunde kanpainetan politikariek esan ohi dituzten gauzak maila jakin batean kokatu beharrekoak baitira ia beti: beste partidu politikoen deskalifikazioa, lau ideia orokor bezain sinple eta, hori bai," Guk geurean jarraituko dugu
|
bide
onetik baikoaz", beti ere goi maila batean, oso altutik doan mailan, oso urrun ikusten diren helburu batzuen atzetik beti...
|
|
|
Baina guk pistan ezkerraldera jarraituko dugu eta hemen kilometro bat egin ondoren, ezkerrera jarraitzen duen gurdi-bidean sartuko gara. Berehala marra hori eta zuriak ikusiko ditugu eta
|
bide
egokian goazela baieztatuko dugu. Larreetan behera sastraka batzuk behatuko ditugu; ipar ipuruak (Juniperus communis) dira.
|
|
|
Maldak jaitsi eta bidea gure hankapean galdu arren berehala topatzen da marra hori zuriren bat. Honela, lehen atzean utzitako bidegurutzera helduko gara (7.5km) baina
|
bide
desberdinetik etorrita. Hemendik Leitzarako bidea jada badakigu eta ziurrenik gauza berrietaz ohartuko gara oraingoan.
|
|
|
Guevarak esandakoekin amaitzeko,
|
bide
honi ekin dioten burukideek beren postua alderdiaren esku utzi luketela esan du.
|
|
|
Banku tradizionalentzat hil ala bizikoa izaten hasia da Interneten egotea. Eta ez da soilik erabiltzaileek zerbitzu eta
|
bide
mota gehiago eskatzen dituztelako, bankuentzako abantailak ere handiak direlako baizik. Kostuak zeharo murrizten dira.
|
|
|
Egun Euskadiko Kutxak badu bereziki enpresei eta bezero bereziei eskaintzen dien banku elektroniko bat, baina berehala bildu da Interneten mundura. Esparru horretan, bulegoak, txartelak edota telefono bidezko bankua bezalako salmenta
|
bide
tradizionalen saltoki osagarri gisa dute Internet bidezko bankua
|
|
|
Bere azken biltzarreko ebazpenen arabera, herri hau independentziara eramango lukeen bide subirano batetik nahi du aurrera egin, Konstituzioak eta Estatutuak dituzten aukera guztiak esploratzeari utziz. Estatutuaren markoan gobernatzen ari denak
|
bide
horri uzten badio, zailtasunak izango ditu bide berri bat esploratzeko. EAJ esploratzen ari den bidetik ezinezkoa da gatazka ebaztea.
|
|
|
Dugun gobernua minorian dago eta egonkortasunik gabe oso zaila dauka akordioak lortzea. Gainera, Juan Jose Ibarretxe lehendakariak bere politika okerra zuzendu ordez,
|
bide
beretik egin nahi du aurrera. Zaila du aurrera egitea, hasteko, bere erabakien eta erantzukizunen berri eman behar duelako herritarren aurrean.
|
|
|
Idazle batek bere lana kanpora atera nahi badu, bere aldetik mugitu behar du eta, egia esan, batzuk ari dira arrakasta lortzen. Bernardo Atxagak ireki zuen bidea helduentzako literaturan, eta esaterako, Anjel Lertxundi ere ari da zabaltzen
|
bide
hori. Baina bakoitza bere aldetik ari gara.
|
|
|
Gero eta presio handiagoa jasaten ari dira Ibarretxeren gobernua eta EAJ, eta ikusi da EHri helarazitako mezuak, presio hori deskargatzeko diren edo EH eta Lizarra Garaziko hezietatik kanpo gehiago mugitzen hasiko diren. Orain artean, ordea, EAJk bide bati ekiten dionean, malgutasunez baina denbora nahiko luzean
|
bide
horri atxikitzen diola diosku esperientziak.
|
|
|
Bertsolaritzarekin gozatzen irakastea, hori da garrantzitsuena". Arantzazu Loidik ere
|
bide
horretatik ikusten du txapelketa honen etorkizuna: " Desmitifikatu egin behar da, txapelketa kutsua ahalik eta gehien kendu, eta ez dadila izan inorentzat frustrazio motibo".
|
|
|
Gailendu den euskararen normalizazioaren aldekoek ere behin baino gehiagotan eman diote lepoa etxeko euskarari eta euskalkiari. Ikuspegi nazionalaren izenean emandako urrats asko
|
bide
horretatik joan dira. Xabier Amurizak aipatzen zuen:
|
|
|
Bestalde, eta hainbeste urtetako lanen ondorioz, euskal kulturaren enpresetan aritzen diren kideek esperientzia metatu dute eta hau oso zaila izaten da erakundeko gainerako kideei esplizitoki transmititzea. Orain arte transmisiorako
|
bide
bakarra elkarrekin fisikoki lan egitea izan da eta noski, egoera hau oso gutxitan izaten da posible. Beraz, erakunde gehienetan dagoen jakinduria eta esperientzia pertsonetan esklusiboki metatuta dago eta pertsona horiek desagertzen edo joaten direnean, erakundeek batzuetan hutsetik hasi behar izaten dute prozesuak eraikitzen.
|
|
|
Gainera, zorte pixka batekin turistarik gabeko paradisu txikiekin egin dezakegu topo, batez ere gure ibilbideak aukeratzerakoan zertxobait arriskatzen badugu. Hori bai, bagoaz pazientziarekin jokatu dugu, kostaldeko
|
bide
hauek oso bakartiak baitira, eta inor autoz pasatzekotan bi gidari mota izango dira: baserritarrak (ez gaituzte hartuko, autoa bertatik bertara ibiltzeko erabiltzen dutelako) edo turistak (ez gaituzte hartuko, horrelakoak direlako).
|
|
|
Halakoxea da Korsika, mendi gain bat igaro eta Pirinioetatik olibondoetara jaitsi ginen gisa berean, hurrengo gaina pasatzean, Castaniccian sartu eta galdu ginen. Kilometroak eta kilometroak gaztainondoen itzalpe goxoan barrena," skalextria" baino
|
bide
bihurgunetsuago batean, zeinetan txerri koadrilak ziren jaun eta jabe, autoekin askorik larritu gabe, bide erditik pasioan zebiltzala. Azken batean, behin Asterix eta Obelix pasa ondoren, zer beldur behar zuten ba...
|
|
|
Pertsonalki, gazte horiek oso inpresio ona egiten didate. Gazte mordo bat badago, adibidez Baionan, maila polita daukana, eta
|
bide
horretatik segituz geroz, urrutira iritsi daitekeena. Hots, Iparraldea indartzeko adina ondasun badagoela iduritzen zait.
|
|
|
1980an 25 urterekin lehen txapela irabazi arte
|
bide
zaila izan omen zenuen, lesioak tarteko.
|
|
|
Barandiaranek azterketa txiki bat egin zuen han. Eta orduan ireki genuen
|
bide
hori eta Xabier Peñalver hasi zen bide hori urratzen. Zaila zen, batez ere aztarnategi horiek oso handiak direlako.
|
|
|
Barandiaranek azterketa txiki bat egin zuen han. Eta orduan ireki genuen bide hori eta Xabier Peñalver hasi zen
|
bide
hori urratzen. Zaila zen, batez ere aztarnategi horiek oso handiak direlako.
|
|
|
Ez da beldurra, bide hori adostasunaren bidetik egin nahi genuke. Aurreko urteetan, eta batez ere sozialisten historia eta tradizioa kontuan hartuta,
|
bide
hori adostasunaren bidez egitea posible zela ikusi genuen. Une honetan ez dugu aukera hori ikusten.
|
|
|
Ez da beldurra,
|
bide
hori adostasunaren bidetik egin nahi genuke. Aurreko urteetan, eta batez ere sozialisten historia eta tradizioa kontuan hartuta, bide hori adostasunaren bidez egitea posible zela ikusi genuen.
|
|
|
" Desoreka batean bizi naiz, anbibalentzian bizi naiz, orokortasuna bilatzen dut, sofrikario horretan garatzen dut ene bizitza". Haatik, norabait abian delarik, ez omen du bere burua
|
bide
hertsien barna mugatzen. Zure obran, zure kantuetan eta zure aipuetan etsipen gisako arrasto bat ageri da.
|
|
|
" Goiena egitasmoa
|
bide
beretik doa. Duela hamar urte herri hedabideetan hutsik zegoen gunea baliatzean egon zen koska.
|
|
|
3) Morfologiaz, izenen erabileraz batzordeak prestatu duen aintzinkana pundu nagusietan oinharri bezala hartuak jokatuko du, aditzarekikoa beste aldi baterako utziaz. 4) Aztertu dira, orobat, batzordeak euskal hitz zahar eta berrien formaz gertatu dituen lanak, gero ere hori
|
bide
beretsutik hobeki lantzeko asmoz. Atsegin hartu du Euskaltzaindiak elkar hizketa honetan agertu den giroaz, jendetasunaz eta elkar lanerako gogoaz eta uste du gero ere guztion laguntzarekin, bere eginkizuna beteko duela.
|
|
|
ARALAR ildoko kideek aspaldian ahoz eta idatziz adierazten ari direna txosten batean agertu dute ezker abertzaleko korrenteko kideek. Gaur egun, ezker abertzaleak daraman bidearekiko desadostasunak agertu ondoren,
|
bide
politikoen hautu garbia egin behar dela diote, horretarako aukerak dauden bitartean. Besteak beste, ETAk jadanik herriaren legitimaziorik ez duela diote, bide instituzional guztiak erabili behar direla, hauteskunde guztiak barne.
|
|
|
Gaur egun, ezker abertzaleak daraman bidearekiko desadostasunak agertu ondoren, bide politikoen hautu garbia egin behar dela diote, horretarako aukerak dauden bitartean. Besteak beste, ETAk jadanik herriaren legitimaziorik ez duela diote,
|
bide
instituzional guztiak erabili behar direla, hauteskunde guztiak barne. Iñaki Aldekoa, Patxi Zabaleta, Sagrario Aleman eta Miren Egaña dira, besteak beste, Aralar ildoko pertsona ezagunetakoak.
|
|
|
" Iparamerikak bere intereseen alde erne ta gizendu erazi duan antikomunismoaren gorputza Chilen sendoki iraun arren, bertako herritarrek ez dute atzera egin bere burua sozialistatzat jotzen duan gizonaren alde autarki gehienak emanaz", eta ondorio gisa honoko hau zioen: " Chile-ko auteskundeen ondoren
|
bide
egokiak oso mugatuak daudela ikusten baldin bada ere(...), bi gauz nabarmentzen dira. Batetik, Frei ren eta kristau demokraten aldakuntza saioa areago eraman nahi duela Chile-ko herriak eta bestetik, sozialista joerak herriaren zati handi baten begi ona aurkitu duala inperialismoaren indarkeria puskatxo bat arintzeko".
|
|
|
Elizaldetik Lesakara zuzen doan
|
bide
zahar eta estu baina oso politean, 7 km.rako Aia Harria ikusten hasiko gara, eta 2 km. beranduago Aritxulegi Mendatea eta Nafarroa harrapatuko dugu. Jaitsiera ezin basati eta ederragoa da, giza aztarnarik gabeko bailara arbolatsuan zehar, nekazal animaliak aske eta lasai bizi diren txokoa.
|
|
|
" Berrikuntzekin hasi baino lehen dantza tradizionalean ikasteko asko dago. Bestalde, egun
|
bide
honetatik jarraitzeko dantzari prestatu gutxi dago, interesa bai baina prestakuntza gehiegi ez dagoenez guk egin dugun moduan dantzariak hartu eta prestatu egin behar dira".
|
|
|
Haur oso txikiei hitz egin behar izan diet, eta Espainiatik kanpo, beste hizkuntzetan. Emaitza onak ematen ditu
|
bide
horrek. Ez dezatela pentsa euskal musika aurresku bat denik.
|
|
|
ETB2 sortzean ni kanpo nengoen, eta ez dut sinisten ETB2n. Pentsatzen genuen euskara normalizatzeko
|
bide
egokiena telebista euskaldun bat zela. 20 urte pasa dira, eta hala izan da.
|
|
|
EHk erantzukizuna ETAk daukala pentsatzen badu, bere jarrera argitu behar du. Aritzeko eta lanerako dugun esparru bakarra hori da, baina EHk ezin du esparru hori bete,
|
bide
politikoak bakarrik defenditzen dituela esanez. Garbi dago ezker abertzale osoak ez duela jarrera hori erakusten, ezker abertzaleko kide batzuek esparru hori landu nahi dute.
|
|
|
EAJ horretan aritu da. Aldaketak eman daitezke baina ezarritako
|
bide
demokratikoetatik. Estatutuaren aldaketa nahi duen gehiengo bat baldin badago (Xedapen Gehigarriaren bidez, kasu) emango da.
|
|
|
Hilabeteetan zehar inmobilismo oso batekin topo egin behar izan dugu. Ezin beraz bake
|
bide
iraunkor bat atxeman.
|
|
|
Baina zoritxarrez hauek ez dira bide berriak, jadanik ezagutu ditugu" Ajuria Eneako Hitzarmenak", halako
|
bide
hauek gure herriari eman dizkioten emaitzak eta sortu dituzten ondorioak ere.
|
|
|
Ez baitugu zalantzarik oraindik ere Euskal Herriko herritarren gehiengoak bat egiten duela Lizarra Garaziko Hitzarmenarekin eta gure burujabetza berreskuratzeko hasitako ibilbidearekin. Izan ere, Lizarra Garazin sinatu akordioa ez baitatza alderdi, sindikatu eta gainerako taldeok une horretan erabakitakoan, hauek guztiak idazkia sinatzera bultzatu zituen euskal sozietatearen gogoan baizik, eta atzen hau hamaika
|
bide
ezberdinetatik adierazi izan da urteotan eta ez da inola ixilduko aurrerakoan.
|
|
|
Hauteskundeak helburu izanen ditugu, ahantzi gabe nazio eraikuntzan hasi lana jarraitu behar dugula. Izan ere,
|
bide
horretan lan desberdinen uztartzeko beharra nabarmendu da berriz ere, estrategia orokor handiek ahanzten baitituzte askotan errealitate xumeak.
|
|
|
Edonola ere, kontuan hartu beharrekoa hauxe zen: " Gure aldizkari au, zorionean edo zoritxarrean, eskola
|
bide
motza izan zuten euskaldunekin lotua dago geienbat. Oiek ditu arpidedun eta irakurle.
|
|
|
Horretarako tresnak: elkarrizketa eta desobedientzia zibila, guztia
|
bide
baketsuetatik bideratua. Eta jarduna borobiltzeko hau biziki azpimarratzen dute taldearen independentzia, inongo alderdirekiko menpekotasun eza," sinesgarritasuna izateko hori funtsezkoa baita".
|
|
|
nola egin dezakete hori? Lasai egoteko eta toaila gainera igotzeko, erantzuten dio aitak,
|
bide
magikoa erabiliko dutela amatxo aurkitzeko. Eta halaxe egin ere.
|
|
|
Amaitzeko, Xabier Lete-ren itzez bukatuko dugu: " Oraingoz orai pikotara joan ez gaitezen
|
bide
bakarra geratzen zaigu: beti gu eta beti hemen, lanean ahalik eta jatorren jarraitu"
|
|
|
Horretarako hainbat dira erabiliko diren baliabideak, hala nola," zuhaitz kontakizuna" (istorioan zehar aukeratzeko
|
bide
ezberdinak eskaintzea)," kontakizun multifokala" (istorio bera pertsonaia ezberdinen ikuspuntutik bizi ahal izatea)," kontakizun topografikoa" (jadanik hasia den istorioan aurrekariak ezagutzeko aukera izatea) edota" puzzle kontakizuna" (istorio bat sortzeko zatiak eskaintzea.
|
|
|
Honek estatuaren botereak urduri jar tzen ditu. Borroka
|
bide
demokratiko eta pazifiko honen aurkako sorgin harrapaketa hasi da jada. Inkisidore berriak borroka bide hau erabiltzen duten taldeak kriminalizatzen eta bere kideak atxilotzen hasi dira poliziaren usteak egi borobiltzat harturik.
|
|
|
Estatuaren ustezko hiru botereak ideologia baten aldeko tresnak baino ez direla agerian gelditu da. Bakeaz honenbeste dutenek,
|
bide
baketsuak ukatzen dituztenean, bortizkeria justifikatu baino ez dute egiten. Estatuaren botereen mehatxuek ez gaituzte izutuko ordea.
|
|
|
Eta sorreran, fundazioak 15 milioi pezetako (600.000 libera) kapitala izango du. Dena den, elkarte anonimotik fundaziorako
|
bide
hori ez da bat batekoa izango, eta pixkanaka egingo da 2001 urtera arte. Orain eratu berri den fundazioak patronatua sortu du, eta hauxe izango da museoaren aginte organoa.
|
|
|
Kartzelan gogoeta egin nuen forma eta abarri buruz. Eta forma aldetik zabalpide batzuk emateko oso
|
bide
erraza ikusten nuelako egin nituen gauzak, kontzientziaz. Bat batekotasunak normalean inertzia bat darama eta bideak estutu egiten dira ez badituzu zabaltzen.
|
|
|
Iruñearako errepidera itzuliz, gure hurrengo geldialdia berehala agertuko zaigun Betelu izan daiteke (26,5 km.). Hemendik aurrera ere
|
bide
ederra segituko dugu, gure eskuinaldean erreka polita lagun dugula. Horrenbestez, kilometro batzuk aurrerago, Azpirotz Gaina harrapatuko dugu, dagoeneko Aralargo atean kokatuz.
|
|
|
Orain, herriko Kale Nagusia, parke atsegina eta trenbide batzuk zeharkatu ostean, Beasainerako
|
bide
ederrean Gipuzkoan barneratzera goaz.
|
|
|
Azkenik, lehenbiziko zatian eki iparrerantz abiatu ostean, euskara nagusi den arabar lurralde bakarretik itzuliko gara: Aramaiotik, komunikazio
|
bide
garrantzitsuenetatik urrun mantendu den herrialdeko bailararik politenetakotik, alegia.
|
|
|
Dagozkigun hizkuntz eskubideak aldarrikatu behar ditugu, protesta eta aldarrikapen
|
bide
zibilizatuak erabiliz eta iritzi publikoaren presioa aktibatzen saiatuz; bide juridikoei ekin behar zaie, nahiz eta luzerako jotzen dutela jakin, eta nahiz eta honelako kasuetan gure epaile hurbilen inpartzialitatea noraino iristen den ederki ikasia dugun, ez baikara ahaztutzen Barañain eta irrati lizentzien kasuetako hemengo epaileek eman zituzten epai maltzurrekin.
|
|
|
Dagozkigun hizkuntz eskubideak aldarrikatu behar ditugu, protesta eta aldarrikapen bide zibilizatuak erabiliz eta iritzi publikoaren presioa aktibatzen saiatuz;
|
bide
juridikoei ekin behar zaie, nahiz eta luzerako jotzen dutela jakin, eta nahiz eta honelako kasuetan gure epaile hurbilen inpartzialitatea noraino iristen den ederki ikasia dugun, ez baikara ahaztutzen Barañain eta irrati lizentzien kasuetako hemengo epaileek eman zituzten epai maltzurrekin.
|
|
2001
|
|
|
Orain, estrategia nazionala aurrera eramatea posible dela erakusteko, beste bidetxo bat egin dugu. Ez dakigu noiz, baina azkenean abertzale munduak
|
bide
horretara joko du, bide guztiz arrazionala delako.
|
|
|
Orain, estrategia nazionala aurrera eramatea posible dela erakusteko, beste bidetxo bat egin dugu. Ez dakigu noiz, baina azkenean abertzale munduak bide horretara joko du,
|
bide
guztiz arrazionala delako.
|
|
|
Baina burujabetza
|
bide
hori eta borroka armatua bateraezinak direla dio EAJk, eta ezker abertzaleak hori aitzakitzat hartzen badu ere, gainerako sektore abertzale gehienek ere berdina diote, EAk, ELAk, ezker abertzaleko sektore batzuk...
|
|
|
Norabidea jarriz gero, denbora ez da izango oztopo guretzat, jakin badakigulako sierra haginak izango direla eta atzera eta aurrera egingo dela. Azken urteetan asko aurreratu dugu eta
|
bide
horretatik jarraitu behar dugu.
|
|
|
Burujabetzaren aldeko itun abertzale batetik, Lizarra eta Udalbiltzatik. Beraz, zergatik aldatu behar dugu
|
bide
hori?
|
|
|
Zenbat denbora behar da
|
bide
horrek fruiturik eman dezakeen jakiteko?
|
|
|
Abertzale guztiak baturik askoz errazago egingo dugu
|
bide
hori, hori garbi dago. Batzuk pentsatzen dute izozketa politiken bidez ezker abertzalea maniobra tarterik gabe uzten duela eta gu erakusten ari gara badugula tarterik.
|
|
|
Eta ontan Ego Ameriketako jerarkia guziarekin bat nator, Medellinen 1968garrengo urtearen abuztuan barruko kolonialismoaren aurka burrukatzera lotu bai ginan. Indarkeria garaitzeko
|
bide
bakarra, gaitzaren sustraira jotzea da, alegia, indarkeriaren ama ala iturria agor beharra dago; injustiziak ala zuzengabekeriak, itxuradun antolamendu soziala, eta eragabekeria ezarritakoa, beste indarkeria ala gogorkeria guzien iturrian daudenak, agor behar ditugu". Eta bere agerpideen amaieran honela dio:
|
|
|
Izan ere, lehen orrialde laudoriotsu hartan esaten zuenez," nork esan orain amar hamabost urte, olako gazte taldea gure herri zaharra jasotzen asi behar zuela? Nork uste zezakeen, oinbeste neska mutillek
|
bide
zabalari utziaz estuari eldu behar ziotenik. Nork konta dezazke gure artean, erri miñaz eta zuzentasun miñaz, aspaldi ontan bide latzetik jo duten gazteak?".
|
|
|
Musikak jende asko aldatu du, ni neu ere bai. Zenbait kontzertu ikusi eta musika entzun eta gero pentsatu nuen
|
bide
hori hartu behar nuela.
|
|
|
Ez da egia
|
bide
bakarra dagoenik. Ez da egia otzare bakarra dagoenik sagarrak jartzeko.
|
|
|
Baina denek begiratzen dute" errentagarria da, ala ez?". Eta errentagarritasuna audientziarekin neurtzen da, eta jada nahi eta nahi ez
|
bide
horretan sartzen zara.
|
|
|
Ikastaroak eman nahi dituztenek erabakitzen dute bi fundazio hauetako zeinengana jo nahi duten diru laguntza eskatzeko. Horren ondorioz, gertatu izan da ikastaro berberari bi aldiz eta bi
|
bide
ezberdinetatik diru laguntza eman izana.
|
|
|
Lehenengo orrialdean agertzen zuenagatik," Geroaren koska" eta" Etengabeko aldaketa" zituen Z. ARGIAK buruan, 1971ko otsaila hasieran. Gauzak aldatzearen premia ikusten zuen, eta irakurlegoa
|
bide
beretik joan zedin nahi zuen, horretarako beharrezkotzat jotzen zituen arrazoi denak emateko prest zegoelarik.
|
|
|
Adituek diotenez, Iberdrolak oso aktibo garrantzitsuak ditu, Europako enpresa ugarirentzat desiragarri direnak. Enpresa elektriko honen burtsako balioa, adituen esanetan, bere benetako balioaren oso azpitik egon da eta, beraz,
|
bide
handia du egiteko. Batzuen ustez, Iberdrolak badu gaitasuna proiektu berriak bultzatzeko eta horien buru izateko, eta ez, Endesaren operazioan bezala, beste enpresa handi baten helburu gisa soilik agertzeko.
|
|
|
Egia da kontrako arazoa badagoela eta normalean zentzu zabalean eta tribializatuz hitz egiten dela, demokraziak duen esanahian sakondu gabe. Zaila da, ezinezkoa ez baldin bada, ezkerrak Euskal Herrian aurrera egitea
|
bide
demokratikoak eta demokrazia helburu dituela argi eta garbi adierazten ez badu. Ezkerreko guztion apustua da demokrazia finkatzea eta indartzea, eta horren alderdi batek nazio alorrekoa izan du jakina, autodeterminazioa eskuratuz eta autodeterminazioa herrigintzarekin lotuz.
|
|
|
Are gehiago dio, Jon Mirandek akademiko bat dirudiela Manex Erdozaintzi Etxart frantzizkotarraren aldean. Gauza da, Erdozaintzi, bere lehen liburuan, 1956tik 1976 bitarteko poemen bilduma den horretan, Iparraldeko erlijio kutsuzko poesiaren eta Hegoaldean garai horretan idazten zen poesia sozialaren artean
|
bide
liriko desberdin bat bilatzen saiatu zela. Eta bere poemetan, paisaia bukolikoaren atzean zegoen giza-geografia hondatua erakutsi zuen.
|
|
|
Euskararen Legeak ez du ofizialtasun hori bermatzen Nafarroako eremu ez euskaldunean eta, beraz, euskara ofizialdu baino desofizialdu egiten du. Hau
|
bide
juridiko luzea da, lehen urratsean onartuta ere, ondoren Auzitegi Konstituzionalak aztertu luke eta. Bitartean, eta dekretua gauzatze bidean eman diren forma akats ugari argudiatuz adibidez Euskararen Kontseiluaren balorapena ez izana, Dekretua eta berau zehazten duten ekintza planak indargabetzea eskatuko da.
|
|
|
Eta HBk horixe exijitu lioke ETAri, eta egiten ez duen bitartean, indarkeriatik alden tzen ez den bitartean, euskal gatazka politikoari irtenbide negoziatua eman ahal izateko behar den bazterketarik eta baldintza politikorik gabeko elkarrizketa ezin izango da martxan jarri. Izan ere, horretarako
|
bide
baketsu eta demokratikoekiko hizketakide guztien konpromisoa behar da.
|
|
|
programazio jarraia izan du, eraginkortasun handia erakutsi du artistekiko harremanetan, modernotasunaren eta garaikidetasunaren arteko oreka mantendu du, formula berriei ateak zabaldu dizkie... Espero dut Artiumek, Dani Castillejoren lanaz,
|
bide
horretatik jarraitzea". Baina mamua hor dago:
|
|
|
Halaber, enplegu bilarien sostengatzea eta lurraldearen aldeko promozioa, biztanleenganako harrera eta bizimoduaren hobekuntza, baita lantegiak honera biltzerko lana emendatuko ditu. Ikuspegi horretan, Zuberoa sartu behar dugu
|
bide
handi sare batean, aterabide nagusi bat da hori gure ibarrarentzat.
|
|
|
Inportazioen serioski mugatzea
|
bide
bakarra da:
|
|
|
Zoritxarrez, gure egunotan erreakzio hori gehiegitan jartzen da martxan, eta estresak bere garai bateko alarma ezaugarri hura galdu duenez, kortisolak bere eragin lasaitzailea galdu egin du eta estres egoera iraunkor bilakatzen da: horrek kalte fisiko larriak ekar ditzake, estresa
|
bide
patologikotik bideratuz.
|
|
|
Izan ere, euskal industri eta merkatal motore den hiri honen garapen eta garrantziaren zati handi bat bere kokapenari zor dio. Horrela, Nerbioiren itsasadarra mendez mende Bilboko izaera eta bizimodua moldeatzen joan dela esan daiteke, betidanik barnealdearen eta itsasaldearen arteko komunikazio
|
bide
pribilejiatua izan baita; itsasadarrak merkatalgaiak, industriak eta pertsonak erakarri ditu, gaur egun ezagutzen dugun Bilbo Handia sortuz.
|
|
|
Bigarren abantaila da poliomielitisaren kasuan (orain arte ahotik ematen zen txertoa, birus bizi indargetuekin prestatua), birus inaktibatuak sartuko direla txertoan, 1.200.000 aurreneko dosi bakoitzeko zegoen txertoari lotutako poliomielitisaren arrisku teorikoa desagertzeko, orain arte Frantzian edota Alemanian eramandako
|
bide
beretik.
|
|
|
Aurreko hauteskundetan parte ez hartzearekin, zenbaiti besteren bati bozka emateko bidea ireki zion. Eta EAJ EAra orduan lehen aldiz joanak, oraingo honetan ere
|
bide
bera egin dutela irudipena daukat. Estrategian baino prozeduran ikusten diot nik EHri ahulezia.
|
|
|
Guk" Eusko gudariak" eta" Internazionala" abesten ditugu, gure herria irekia nahi dugulako, aurrera egin nahi dugulako herri honen nortasuna zabalduz eta indartuz; ez dugu arazorik biak abesteko. Azken urteotan EBtik egin dugun politika
|
bide
horretatik doa.
|
|
|
Nolanahi ere, egin beharrekoak lehenbailehen egin dira, zeren horretarako diru laguntza publikoak 2006an desagertuko dira, eta baldintzarik egokienak 2002 urtera bitartean eskainiko baitira. Eusko Jaurlaritzak 4.400 milioi pezetako laguntza publiko ofiziala eman du, eta, horrez gainera, hogeita lau finantza erakunderekin finantzaketa
|
bide
berezi bat hitzartu da itsasontziak berritzeko maileguak lortzeko. Euskal Herriko itsasontzien %40a berritzeak 60.000 milioi pezetako inbertsioa eskatuko du.
|
|
|
Zergatik hasi zen badakigu, baina oinarrizko arazoen iraupenak ez du betirako justifikatzen aitzineko aukerak, zeren eta azken helburuak
|
bide
hoberenetarik lortzeko, egoera konkretuaren arabera aldatzen baitira estrategia eta taktika. Gaur, minoria armatuen estrategia desfasatua dago nazioartean, eta gurean bertan, gero eta aurkako zabalagoak sortzen ditu.
|
|
|
Adibidetxo bat jarriko dizuet, nahiko lokala bada ere, nire herrian gertatutakoa baita, uste dut orokorrean instituzioek antzerkiarekiko erakusten duten jarreraren seinale dela. Nire herriko Niessen fabrika zaharreko eraikinean hainbat kultur jardun egiten ziren, antzerkia horien artean, baldintza eskasetan baino okerrago, baina
|
bide
interesgarriak erakutsiz. Antzerki talde batzuk egoitza gisa erabiltzen zuten eraikin hori, euren lanak prestatzeko besteak beste.
|
|
|
Euskal eszenatokietan ez dugu ikusten bertakoa bezala identifika dezakegun antzerki bat, eta ez naiz ari folkloreaz edo antzekoaz. Euskal antzerkiari bere
|
bide
propioa egitea falta zaio. Zaila da antzerki proposamen berritzaileak aurkitzea.
|
|
|
ETAk 10 edo 20 urte iraun dezake bere estrategian. Baina garbi eduki dezan ez herri honek eskatu diolako, aitzitik, herri honek
|
bide
hori uzteko exijitzen dio. Ez errendizio baten ondorio bezala, bere kabuz hartu behar duen erabakiaren ondorioz baizik.
|
|
|
Bide horren abiapuntua da Estatutua, bideak zabalik omen zituena bere gehigarri guztiekin. Ordea, esperientziak Espainiak
|
bide
hori estutu egin duela erakusten digu, eta memento honetan gainera bide edo eskema horretan atzera egin nahi duela. Espainiako E statuak ez du marko bat gainditzea bilatzen, aitzitik, eskema murrizteko ahaleginetan ari da.
|
|
|
Proiektu guztiak eztabaidagarriak eta hobetzeko modukoak dira. Baina, egoera dena izanda, zein da
|
bide
egokiena abertzaleen nahia errealitatea bihurtzeko?
|
|
|
Nahiz eta asfaltaturik egon, Kukulu Behekoa baserri auzoraino igotzen den bidea oinezkoentzat bakarrik da, kanpoko kotxerik pasatzea debekatua dagoelako. Baserri eta zelaien arteko
|
bide
polit honetan zehar, beti zuzen eta gorantz goazela 45 minutu inguruan itsasargi zurira iritsiko gara, eta Billano uhartealdeko panoramika ederrez gozatzeko aukera izango dugu.
|
|
|
Zure esku dago hori. Literatura, berriro diot, gizadiaren nahiz gizakiaren ezagutzan sakontzeko
|
bide
ezin hobea da, horrez gainera gure euskaltasunaren kontzientzia eman eta garatuko digun tresna indartsua, eta azkenik edo lehenik, atsegin iturri oparoa. Gure txokorako gonbidapena hor duzu, denontzako tokia dago-eta.
|
|
|
Uste dut Nafarroako euskaldunek direnaren kontzientzia erabatekoa dutela, EAEkoek baino zailtasun gehiagorekin, bai kultura jasotzeko, bai euskara eskuratzeko... Uste dut gune kultural eta linguistikoak irabazten joan behar dugula,
|
bide
sozialetik eta kulturaletik, eta ez politikotik.
|