|
2000
|
|
|
EHk esana du bere jarduna
|
bide
demokratiko eta politikoetatik abiatzen dela eta ez dela gaitzespen kontuetan sartuko. Irudi kontua da azken finean, EHk ez du gaitzespenik erabiliko, baina berba dontsu eta huts horretatik «bide demokratiko eta politikoetara» tarte handia dago.
|
|
|
EAJ horretan aritu da. Aldaketak eman daitezke baina ezarritako
|
bide
demokratikoetatik. Estatutuaren aldaketa nahi duen gehiengo bat baldin badago (Xedapen Gehigarriaren bidez, kasu) emango da.
|
|
|
Honek estatuaren botereak urduri jar tzen ditu. Borroka
|
bide
demokratiko eta pazifiko honen aurkako sorgin harrapaketa hasi da jada. Inkisidore berriak borroka bide hau erabiltzen duten taldeak kriminalizatzen eta bere kideak atxilotzen hasi dira poliziaren usteak egi borobiltzat harturik.
|
|
|
3) Prozesu hain sakonak Euskal Herriko herritarren babesa izan dezan, erabakitako
|
bideak
demokratikoa izan behar du izan, erabat.
|
|
|
Gutun gehienetan entzuleek beren kexak agertzen dituzte irratilarien lengoaia iraingarri eta kaskarra dela-eta, baita gai eztabaidatsuen tratamenduagatik ere. Suitzako lagunek edo hiritarrek
|
bide
demokratiko bat dute bertako telebista eta irrati federalen aurka joateko. Helvetiar herrian, botere politikoaren menean ez dagoen Epaimahai bat dago, non jendearen protestak entzun eta aztertzen diren.
|
|
|
Eta oportunismoaren garaia. Zintzo zebilen askok ere pentsatuko zuen, une horretan amaitzen zela aurreko erregimenaren zama, eta
|
bide
demokratikoetatik, hauteskunde formal batzuen bitartez, aldaketa orokorra etorriko zela, demokrazia eta nahi beste iritsiko zirela. Eta horrela, konpintxeo lotsagarrian, ezkerra eskuinarekin tratuetan hasi zen, mahai inguru lotsamangarrietan konponketak egiten.
|
|
2001
|
|
|
Egia da kontrako arazoa badagoela eta normalean zentzu zabalean eta tribializatuz hitz egiten dela, demokraziak duen esanahian sakondu gabe. Zaila da, ezinezkoa ez baldin bada, ezkerrak Euskal Herrian aurrera egitea
|
bide
demokratikoak eta demokrazia helburu dituela argi eta garbi adierazten ez badu. Ezkerreko guztion apustua da demokrazia finkatzea eta indartzea, eta horren alderdi batek nazio alorrekoa izan du jakina, autodeterminazioa eskuratuz eta autodeterminazioa herrigintzarekin lotuz.
|
|
|
ARGAZKI berri bat egia bilakatu nahi dugu, oso argi izanda egungo markotik abiatu behar dugula, eta beti ere
|
bide
demokratiko eta politikoak erabiliz. Horretarako elkarrizketa mahai bat proposatzen dugu; eta mahai horretan, ordezkaritza politikoa duten alderdiek behar dute partaide izan.
|
|
|
Halatan, hedabideek gatazkari buruz zabaldu zuten ikuspegiak kontrako iritzirik onartzen ez duen berezko zerbai  tzat jo zen
|
bide
demokratiko baten (Ajuria Enea) eta bide antidemokratiko baten (ETAk negoziaziorako egin zituen proposamenak) existentzia. Kontzepzio horietatik abiatuta, jokabide normala balitz bezala inposatu zen informazio aniztasunaren baztertzea (Herri Batasunari hedabideen eztabaidetarako gonbitea ukatzea, esate baterako), hedabideetarako sarbidean egon beharreko demokraziari buruz polemikarik ia egon gabe.
|
|
2002
|
|
|
Bide horretatik lanean aritzea baikorra eta beharrezkoa da. Betiere, helburuak eta bideak zeintzuk diren argi planteatuz,
|
bide
demokratikoak alegia».
|
|
|
Guk proposatzen duguna agertzen du, hau da, egungo marko juridikoak ez du gehiagorako ematen, eta aurrera egin behar dugu.
|
Bide
demokratikoak hobesten ditu, eta horretarako jendearen gehiengoaren babesa lortzeko pausuak emateko beharra aipatzen du. Hala ere, aurreko esperientzietatik ikasi behar dugu eta helburuak lortzeko pausuak nola eman ondo pentsatu dugu.
|
|
|
Nik alderdi independentista eta gure herria munduan herri bat izateko eskubidearen defentsa egiten duenaren alde egingo dut, betiere, hori lortzeko
|
bide
demokratikoak argi dituenarekin.
|
|
2003
|
|
|
Horrelako pausorik ez da hemen sekula eman, eta orain horretarako aukera dugu. Hautu libre horren ondoren Estatua eserraraziko dugula uste dugu,
|
bidea
demokratikoa delako eta Estatuak diolako herri batek ozenki egindako hautu libreari ezezkorik eman. Egoera hori oso zaila bihurtuko zaio eta bere jarrera antidemokratikoak agerian utziko ditu.
|
|
|
Ezker abertzaleko herritarrengandik pertzepzio natural bat izan da, ezker abertzaleko helburu eta asmoekin bat. Maiatzaren 13 hartan, ezker abertzaleko jende askok Ibarretxe abertzalearengan sinetsi zuen, eta
|
bide
demokratikoetatik burujabetzarako pausoak eman zitezkeela ikusi zuten. Aurten egingo den zehaztapenean Ibarretxeri botoa eman zioten ezker abertzalekoek 2001eko euren hautua berresten ari dela ikusiko dute.
|
|
|
Sektore publikoak, agente pribatuek, herritarrek garraio azpiegiturakdiseinatzeko eta finantzatzeko orduan duten funtzioa aztertu beharkolitzateke. Eztabaidan eta erabaki hartzearen prozesuan gizarteko sektoreguztien parte hartzeko
|
bide
demokratiko eta eraginkorraz gain, gaur egunlehentasunak finkatzeko orduan nagusitzen zaizkigun zenbait irizpide ere (errentagarritasun finantzarioarena, adibidez) zalantzan jarri lirateke, horrek finantziazio formulen berrikusketa badakar ere. Azpiegiturenfinantziazioan beste hainbat ezaugarritan bezala (garraio moduak, azpiegituren ibilbideak eta kokapena, tamaina, kudeaketa erak) kontsentsu zabalakerdiesteko ahaleginak egin dira.
|
|
2004
|
|
|
Askotariko izaeraren aldeko defentsa ez da lurralde jakin batean hiru nazionalitate elkarren gainka, kontrakarrean, bizitzen jarraraztea, munduan dauden berezko sei mila herri nortasunei, zein bere lurraldean, berezko nortasunean bizitzeko hizkuntzazko eta kulturazko aukera ematea baizik. Bide hori da pluraltasunaren
|
bide
demokratikoa, ez nazio identitate batzuk espazio berean nahasiaz mendekoen eta menderatzaileen harremanetan usteltzea. Zer integrazio mota dago izan ere horrelako estatus egoera batean Estatuaren estalperik ez duten mendeko aberkideentzat?
|
|
|
Ohartxo bat besterik ez Saizarbitoriaren iruzkinari buruz: hitzaren dialektika da noski
|
biderik
demokratikoena gizarte arazoak bideratzeko, horretan zer esanik ez. Hori esanda, gatozen Etxeberriaren dialektikara:
|
|
2005
|
|
|
bata biolentziarena eta bestea biolentziarik gabekoa. Elkarrizketan bertan esaten da bide biolentoak jarraitzen dituztenak
|
bide
demokratiko pazifiko batera eraman nahi izanez gero, bide pazifikoak jarraitzen dituzten horiek bide biolentoak jarraitzen dituztenengan esperantza sortu luketela. Paulo Iztueta Armendarizek (2000) bere Hezkuntza, hizkuntza eta boterea Euskal Herrian liburuan goian aipaturiko ideiarekin bat egingo lukeena helarazten du, honako hau alegia:
|
|
|
Desesperazioa ez kabreoaren sentiduan baizik: ez dago itxaropenik
|
bide
demokratiko horietan eta beraz hartzen da desesperantza gabeko bide bat, armazkoa. Itxaropena daukanak, bide demokratikoetatik aurrera atera litekeena egin behar duena da desitxaropendu horri, itxaropena sortu.
|
|
|
ez dago itxaropenik bide demokratiko horietan eta beraz hartzen da desesperantza gabeko bide bat, armazkoa. Itxaropena daukanak,
|
bide
demokratikoetatik aurrera atera litekeena egin behar duena da desitxaropendu horri, itxaropena sortu. Bestela ezin da aurrera joan.
|
|
2007
|
|
|
ETA abertzaleok dugun oztopo nagusia da eta su etenaren hausturak burujabetzaranzko bidea zaildu baino ez du egiten. Izan ere, batzuek iraganean jada porrot egin zuten formulak berreskuratzeko tentazioa edukiko dute, baina azken hilabeteotan emandako aurrerapausoak ez dira alferrikakoak izan eta ezinbestekoa da hasitako bideari berriz ere heltzea, indarkeriari behin betiko uko eginez eta soilik
|
bide
demokratikoak jorratuz euskal gizartearen gehiengoaren babesa lortu eta herri gisa dagozkigun eskubideak aitortuko dituen eszenatoki politiko berria errealitate bihurtzeko.
|
|
|
kulturaidentifikazioak ez dira banakoaren mailako nortasun zeinuak, talde bizitzaren bilakaera historikoak sortuak baino. Gure artean nagusi den pluraltasunaren kontzeptuak, ordea, ez dio errealitate historiko eta nazional horri erreferentziarik egiten; aitzitik, kulturarik gabeko gizabanakoaren fikzioan du bere iturri ideologikoa.Zehaz dezagun, bada, desberdintasunaren berdintasuna bakarrik dela, auzi honetan,
|
bide
demokratikoa. Bestea, gaur egun mundua eratzeko dagoen nazio estatuarenestatus internazionala, totalitarismoaren hondamendia da.
|
|
|
Udalean egin beharreko lana, soilik,
|
bide
demokratiko eta baketsuetatik garatzeko konpromisoa berresten dugu.
|
|
|
Europaren Eskualde eraketaren inguruko 2007ko 1811 gomendioa. Agiri horretan esaten da Europako Kontseilua beti egon dela Eskualdeen Europaren alde, eta Europako estatuetako gizatalde nazionalen arteko gatazkak
|
bide
demokratikoen bidez konpondu behar direla, estatuen izaera demokratikoak horretara behartzen baitie. Hori horrela, hauteskundeak, erreferendumak, konstituzio eta erakunde aldaketak edota erakunde berriak sortzearen bidetik jotzeko eskatzen die, beti ere" herritarren parte hartzea oinarri hartuta, herritarrei baitagokie azken batean erabakitzea".
|
|
|
Euskaldunon nahia errespetarazteko
|
bide
demokratikoak ez zaizkigu eginak emango, guk geuk auzolanaren bidez horiek sortuz joan dugu.f
|
|
|
Lurraldetasun osotasunaren printzipioak, alabaina, Gross Espiellen interpretazioarekin loturik, ez du zertan Europako herrien eskakizunetarako muga gaindiezina suposatu behar, bestela esanda, Europako herriek beren etorkizunaz erabakitzeko eskubidea izan dezaten. Izan ere, Gross Espiellen iritziari jarraituz, estatuek eskubidea dute beren gaur eguneko mugak errespetatuak izan daitezen, baina beti ere bere barnean dituzten gizatalde nazionalek modu baketsuan eta
|
bide
demokratikoen bidez abian jartzen dituzten autodeterminazio eskubidearen egikaritze prozesuak errespetatzen badituzte. Prozesu horien bidez, hortaz, posible litzateke estatu nazionalen gaur eguneko mugak aldatzea.
|
|
|
Aurreko guztiaren ondorioz ikus daiteke Europar Batasuneko araubideak ezartzen dituen printzipioak ez daudela gutxietsitako gizatalde nazionalei estatu berezi bat aitortzearen aurka, ezta horren bidez gizatalde horiei beren etorkizunaz erabakitzeko ahalmena aitortzearen aurka ere, beti ere ahalmen hori modu baketsuan eta
|
bide
demokratikoetatik egikaritzen bada. Alabaina, estatu kide batzuk saiatzen ari dira gizatalde nazionalentzako babesa estatuen gaur eguneko mugen aldaezintasunean28 eta estatuen lurraldetasunaren banaezintasunaren barruan mugatzen, eta hala, gizatalde nazional gutxietsi horiek autogobernu handiagoa lortzeko edo berezko estatua sortzeko dituzten aldarrikapenak ahuldu eta isilarazi nahi dituzte Europar Batasunaren barruan.
|
|
|
Hau da, euskal herritarren artean euskaldun izateko proiektu politiko ezberdinak egon badaude, baina denek izan behar dituzte aukera berdinak Euskal Herriarentzako egoki deritzoten egitura juridiko politikoa defendatzeko, hots, Euskal Herria Frantzia eta Espainiaren barruan jarraitzeko eredutik hasita, estatu independente bihurtzeraino egon daitezkeen eredu juridiko politiko guztiak defendatzeko aukera. Araubide demokratikoak denei eskaini behar dizkie bideak, tresnak... norberak bere asmoak
|
bide
demokratikoetatik gauza ditzan.
|
|
|
entzun dut
|
bide
demokratikoak direla zilegitasuna dutenak
|
|
|
entzun dut
|
bide
demokratikoak direla eta ados nago
|
|
2008
|
|
|
Ia urtebete zuen kartzelan Joxe Arregi hil arte torturatu zutenean. Artean, ETA politiko militarra jardunean zebilen, eta Euskadiko Ezkerreko buruzagiek ez ziren iristen gaitzespenaren gutxieneko etikoetara, geroago, ibili gabeko
|
bide
demokratikoa espainiar erara berreskuratzeko ahalegin ikusgarria egingo bazuten ere. Joxean Lasak eta Joxi Zabalak imajinatu ere ez zuten egiten hiru urte geroago espainiar demokraziak doilorkeria lezio ikaragarria emango zuela beren gorputzetan.
|
|
|
hartu behar du bere gain. Berak ireki behar du, independentziaren aldeko
|
bide
demokratikoa?.
|
|
|
Bi autonomia horiek koordinatuko dituen egitura bat sortu beharra dagoela uste dute. Halaber, hori lortzeko
|
bide
demokratikoak erabiliz jokatu behar dela adierazi zuen Patxi Zabaletak.
|
|
|
Izandako parte hartze historikoa ere nabarmendu zuen: «Venezuelarena da garaipena; herritarrek aukeratu duten
|
bide
demokratikoa agerian geratu da». Hauteskunde Kontseilu Nazionalaren arabera, udal eta eskualdeko bozetan %65, 45eko parte hartzea izan da; gisa horretako hauteskundeetan izandako handiena, hain zuzen.
|
|
|
Lizarra Garaziko esperientzia ikasgai bat izan zen, eta oinarriek hango haiek behar dute. Alegia, subiranista guztien alderdi politikoen zein eragile sozialen bilgune izan behar du, eta
|
bide
demokratiko edo baketsuen bidez landu behar da. Bi oinarri horietan sostengatzen baldin bada, guk edozein egitasmotan parte hartuko dugu.
|
|
|
Bestalde, euskal gizartearen gehiengoak hartzen duen erabakia errespetatzeari dagokionez, nabarmentzeko modukoa da, Lizarra Garaziko itunak izan zuen onespen sozial, politiko eta sindikalaz gain, gizartearen gehiengoak zenbait inkestaren bidez adierazitako
|
bide
demokratiko horren onespena. Eta euskara aitortzeari dagokionez, nabarmentzeko modukoa da Bai Euskarari ekimenak izan zuen babes soziala eta eragileena, D hezkuntza ereduaren gorakada, eta, azken batean, euskal gizartearen gehiengoak gure herriaren elementu diferentzial gisa euskararen balioarekiko duen kontzientzia (behin eta berriz adierazi da azterlanetan), eta euskara errespetatzeko eta bultzatzeko beharraren kontzientzia.
|
|
2009
|
|
|
Lokarriren lehentasuna herritarren parte hartzea sustatzea eta erraztea omen da, bi zentzutan egingo baitu ekarpena: bakean, gure elkarbizitza nahasten duten arazoak konpontzeko
|
bide
demokratikoa zilegitzen duelako; prozesua berrabiarazten, izan ere, bakea eta normalkuntza lortzeko irtenbide zehatzak eskaintzen ez diren bitartean, herritarren parte hartzea tresna erabilgarria da bake prozesuaren eta normalkuntzaren baldintzak sortzeko.
|
|
|
Zentzu honetan, Otegi politika arlora bueltatzearen alde agertu da. Hala ere, hori gertatzekotan,
|
bide
demokratiko eta politikoen aldeko apustua egitea suposatuko luke.
|
|
|
Peio Urizar EAko idazkari nagusiak alderdi abertzaleen arteko gogoeta beharra ikusten du, alderdiok beren estrategiak berrantolatzeko. Horrez gainera, Euskadin dauden arazoei irtenbidea eman nahian,
|
bide
demokratiko, zibil eta baketsuetan oinarritutako prozesu batean aurrera egin ahal izateko, ezker abertzaleko alderdi eta erakundeak zeri egingo liokete uko zehaztera behartu ditu.
|
|
|
EAko agintariak ahalik eta zabalagoa den eremuan lan egin nahi du eta
|
bide
demokratiko, zibil eta baketsuetan oinarritutako prozesu baten alde egin du, beste modurik ez baitago. Zerbait lortu nahi izanez gero, alderdi, sindikatu eta gizarteko beste sektoreen parte hartze ahalik eta handiena behar da, adierazi du Urizarrek.
|
|
|
Eusko Alkartasunak ere atentatuaren kontrako iritzia agertu du eta oharra igorri dio ETAri: Herri honen normalizazioa giza eskubideak errespetatuz eta
|
bide
demokratiko eta bakezaleak erabiliz iritsiko da.
|
|
|
Eusko Alkartasunak ere Erregearen mezua kritikatu du. Euskal Herrian
|
bide
demokratiko eta baketsuetan oinarritutako proiektu politiko guztiak defendatzea eta garatzea posible dela esatea gustatuko litzaiguke, adierazi du ohar batean.
|
|
|
Prozesu horren bidez, negoziazio eta akordioaren bidez, Euskal Herrian jokaleku demokratiko bat eratu litzateke, non proiektu politiko guztien defentsa eta gauzatzea posible izango den, Arnaldo Otegik azaldu zuenez. Horretarako berdintasun baldintzak,
|
bide
demokratikoak eta euskal herritarrek erabakitzen dutena mugarik gabe errespetatzea beharrezkoa da, ezker abertzalearen iritziz. Horrez gain, indar bilketak bigarren helburu bat izan luke:
|
|
|
Baina baditugu ere hitzarmenak egiteko eskuineko abertzaleekin, esate baterako EAJrekin. Erabaki ahalmena burujabetasunaren
|
bide
demokratiko bakarra da, guk erabili nahi duguna. Bide eraginkor bakarra da.
|
|
|
–Erabaki ez dugun zelai batean erabaki ez ditugun arau batzuekin ari gara jokatzen; denok dugu barneratuta zerbait egin behar dugula?. Hori egiteko
|
bide
demokratikoa baino ez dagoela nabarmendu du Urizarrek, beste edozein bidetan aurrera egin nahi izateak, porrot, egingo duelako.
|
|
|
Alderdi konstituzionalistak helburu estrategiko bati emanak daude jo eta su: euskal abertzaletasuna erakundeetatik kanporatzea, arrazoi bategatik, erabakitzeko eskubidearen aukera
|
bide
demokratikoetatik aurrera eramango duen gidaria euskal abertzaletasuna izaterik onartzen ez dutelako. Euskal herritarren borondate politikoa Estatuarenak irentsi dezan saiatzen ari dira eta horretarako ikuspegi hau ari dira gizartera zabaltzen:
|
|
|
DTP Gizarte Demokratikoaren Alderdiko bi diputatuk helarazi dutenez, proposamen horretan taldeak armak utz dezan epe laburreko, erdiko eta luzeko datak zehaztuko ditu Ocalanek. PKKri
|
bide
demokratikoak baliatzeko deia egingo diola ere iragarri dute iturri horiek. Turkiako Imrali uharteko segurtasun handiko kartzelan dago preso Ocalan.
|
|
|
Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusi jeltzalearen hitzetan,. Zuzenbide Estatuak ez du eragotzi behar ezker abertzalea ETAtik aldendu dadin saiatzen eta
|
bide
demokratiko hutsen alde egiten ari diren pertsonen jarduera politikoa?. Denen parte hartze politikoaren alde egin du.
|
|
|
Rodolfo Ares Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo sailburuak egindako kritikak entzunik, jeltzaleak ez du iritziz aldatu. Ezker abertzaleko 10 lagunen atxiloketak
|
bide
demokratikoen aldeko apustuan beste, traba, bat besterik ez direla erantzun dio.
|
|
|
Negoziazioko alde guztiek datozen puntuekin erabateko konpromisoa hartzea aholkatzen dugu:
|
Bide
demokratiko eta baketsuak bakarrik erabiltzea gai politikoak konpontzeko.Talde paramilitarren erabateko desarmea.Desarme hori batzorde independente batek egiaztatzeko modukoa izatea adostea.Alderdi guztien arteko negoziazioen bilakaeran eragiteko helburuz indarra erabiltzeari edo indar bidezko mehatxu egiteari norberak uko egitea, eta gainerakoak indarraren erabilera horretan saiatzearen kontrako...
|
|
|
...esarmea.Desarme hori batzorde independente batek egiaztatzeko modukoa izatea adostea.Alderdi guztien arteko negoziazioen bilakaeran eragiteko helburuz indarra erabiltzeari edo indar bidezko mehatxu egiteari norberak uko egitea, eta gainerakoak indarraren erabilera horretan saiatzearen kontrako jarrera agertzea.Alde anitzeko negoziazioetan lortutako edozein akordiotako baldintzak errespetatzea, eta
|
bide
demokratiko eta baketsuetara soilik jotzea, desadostasunak dauden emaitzetan edozein aldaketa egiten saiatzeko.Heriotzen eta zigorreko jipoien amaiera eskatzea, eta halako ekintzak gerta ez daitezen urrats eraginkorrak egitea.
|
|
|
Konferentzia politikoak iraun duen bitartean, Urizarrek konfiantza mezua zabaldu nahi izan du, eta proposamena ere bide horretatik doa.
|
Bide
demokratikoak, politikoak eta baketsuak bakarrik erabiliz, posible izango da euskal gizartearen gehiengoaren atxikimendua lortzea. Urizarrek badaki horrek lan asko eskatzen duela, baina baita denen konpromisoarekin posible dela ere.
|
|
|
Izan ere, ezker abertzaleak
|
bide
demokratikoetatik prozesu berri bat abian jartzea proposatzen duen honetan, bortizkeriarik eza eta kanpoko esku sartzerik ez egotea ezartzen ditu prozesu horretako elementu berri eta funtsezko gisa. Eta horrek, bizi garen testuinguruan, bistakoa da zer esan nahi duen:
|
|
|
Konstituzionalistek demokrazia ulertzeko modu bitxia azaldu dute: errealitatea zeure alde ez badaukazu, bortxa ezazu; zeure proiektua
|
bide
demokratikoetatik lortezina bada, likidatu ezazu demokrazia. Legez kanporatzeen bidez baino ez zezaketen aginte makila lortu.
|
|
2010
|
|
|
Gernikako Akordioan jasotako oinarriekin bat egiten dutela berretsi dute gazte independentistek.
|
Bide
demokratiko eta baketsuak erabiltzeko konpromisoa bere egin dutela gogorarazi dute beste behin, eta prozesuak aurrera egin dezan, modu aktiboan parte hartuko dutela nabarmendu dute.
|
|
|
Alderdien arteko negoziaketaz lorturikoa bultzatzea eta bakarrik
|
bide
demokratiko eta baketsuak erabiltzea adostasunean ez dauden puntuak aldatzeko.
|
|
|
Brian Currin bitartekari hegoafrikarra itxaropentsu agertu da ezker abertzaleak ETAri
|
bide
demokratikoak soilik babesteko eskatu diolako.
|
|
|
Bestalde, Mikel Arana Ezker Batua Berdeak en koordinatzaile nagusiaren ustez, ezker abertzalearen azkeneko dokumentua
|
bide
demokratiko eta baketsuen aldeko apustua egiteko urrats berria da eta ETA geroz eta bakarrago dagoela agerian utzi du, ezker abertzaleko kideak ere eskatzen ari baitira aktibitate kriminalaren etena.
|
|
|
Gauzak
|
bide
demokratikoak eta biolentziarik gabeko bideak jarraituz egingo direla argi duten alderdien arteko akordio politiko batean ETAk lekurik ez duela azpimarratu du.
|
|
|
Ezker abertzalearekin sinatutako akordioa,
|
bide
demokratikoen aldeko apustua eginez, ETAri zilegitasuna gehien kentzen dion argudioa da.
|
|
|
Espainiako Gobernuak tregua tranpa deitu zion, baina elkarrizketak hasi zituen erakunde armatuaren zuzendaritzarekin. Ezker abertzaleak, indarkeria desagertzeko eta
|
bide
demokratikoetatik abiatzeko, gobernu hitzarmena sinatu zuen beste alderdi abertzaleekin.
|
|
|
Komunikatu berri hau, ekintza armatuen etena iragartzen zuen adierazpenakaleratu eta 13 egunera plazaratu du ETAk. Azken agiri honetan Frantzia eta Espainiaren egoskorkeriaren aurrean, ETAk gatazka
|
bide
demokratikoen bidez konpontzeko itsasontzia berriro itsasoratu duela esan du. Lehen erabaki hori aingura bota gabe hartu du, ur sakonagoetan nabigatzeko asmoarekin.
|
|
|
Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusiak estaldura demokratikoa eskatu du ezker abertzalearen demokratizazio nahia gauza dadin, izan ere, ezin zaio
|
bide
demokratikoak soilik erabiltzea eskatu eta aldi berean sistemaren barruan sartzea galarazi.
|
|
|
Politika egiteko
|
bide
demokratikoak aukeratu behar dituela ulertu du behin betiko Batasunak, Patxi Lopez lehendakariaren hitzetan. Ezker abertzaleak ETArekin apurtu duela ekintzekin baieztatzen baldin badu, hauteskundeetan eta erakundeetan egon ahal izango duela erantsi du Lopezek.
|
|
|
Euskadiko etorkizun politikoa negoziaketa sekretu batean erabaki behar ez dela ohartarazi du gaur Juan Jose Ibarretxe lehendakariak. Euskal emakume eta gizonek
|
bide
demokratikoen bidez erabaki behar dute, erantsi du.
|
|
|
|
Bide
demokratikoen bidez euskal emakume eta gizonezkoek erabaki behar dute askatasunean, eta horregatik autodeterminazio eskubidea defendatu du Ibarretxek.
|
|
|
(?) Garrantzitsua da alderdien arteko foro horretan euskal sentsibilitate politiko guztiak egotea, eta indarkeria errefusatzea izango da baldintza bakarra,
|
bide
demokratiko hutsen erabileraren aldeko apustuarekin batera. (?).
|
|
|
Baina bateraezinak ziren. Hau da, bateraezina da esatea
|
bide
demokratikoak hauek direla, baina neurri berdinean esatea, bi urte barru emaitza hau?. Inork ez dauka garantizatzerik emaitza hau?.
|
|
|
Demokraziaren arauen onarpenean oinarritutako akordioa.(?) Askatasunarekin eta giza eskubideekin errespetuko den edozer egitasmo defenditzeko aukera ez ezik, gauzatzeko aukera ere behar da,
|
bide
demokratikoak erabiliz behar duen herritarren sostengua jasotzen badu behintzat.
|
|
|
ETAk esana da: independentzia lortzeko
|
bide
demokratikoak dauden egunean, borroka armaturik ez da izango.
|
|
|
Bere sorreratik jendarteari luzatu dion adierazpenean jaso bezala," herritarron jardun ireki eta anitza izan nahi du Adierazi EH! ekimenak (…) gaurko egoerarekin zerikusia duten eragile guztiekin harremanetan jarri eta, modu horretan, gerta zitekeen edozein eskubide bortxaketa aurretik ekidin eta geldiarazteko, eta arazo sozial zein politikoak
|
bide
demokratikoetatik bideratzeko moduko egoera berria lortzeko. Euskal Herria aintzat hartu eta berton bizi garen guzti guztion eskubideak bermatuko dituen egoera lortu nahi dugu hainbat arinen, geure etorkizuna geuk askatasun osoz erabaki dezagun".
|
|
|
Eta gaineratu zuen euskal gizarteak irtenbideak eskatzen zituela, ez konfrontazioa. Demokrazian,
|
bide
demokratikoak erabiliz defendatzen ziren ideia guztiak errespetatu behar zirela esan zuen Ibarretxek, ezin zirela kriminalizatu. Eta giza eskubideekin eta herritar guztien askatasunarekin zeukan konpromisoa oroitarazi zuen.
|
|
|
Ajuria Eneako Itunak esparru juridikoa egokitzeko, hau da, euskal herritar gehienen borondatean oinarrituko zen aldaketarako aukera aurreikusten zuen. Gehiengoaren borondate hori adierazteko bakezko bideak erabiliko ziren,
|
bide
demokratikoak. Eta espainiar Estatuko botereek onartu eta errespetatu behar zutela gehiengoaren borondatea, aldarrikatzen zuen.
|
|
|
Neu tematu nintzen bi garai horiek bereizten, inbestidura batetik eta legealdiko akordioa bestetik; eta EAJ PNVren eta EAren babesa izan nuen. Batasunak argi eta garbi utzi zuen
|
bide
demokratikoak eta bakezkoak bakarrik defendatuko zituela, eta horrek ireki zion atea legealdirako akordioari.
|
|
|
Izan ere, Irlandako bake prozesuko oinarri berberak jaso ziren legealdirako hitzarmen hartan: funtsean politika egiteko
|
bide
demokratikoak bakarrik erabiltzeko konpromisoa hartzea. Horiek ziren onartu beharreko arauak, soilik bide politikoak eta demokratikoak erabiltzea.
|
|
|
Martxoaren 1eko hauteskundeetan euskal herritar gehienek bermatu duten
|
bide
demokratikoa da.
|
|
2011
|
|
|
Gainera, eskubide horiek zerrendetako kide independenteei ez ezik «legezko diren alderdi politikoei» ere urratzen zaizkiela nabarmendu zuen.Abertzaleen indarrak batzeko ideia ez zela ETAn sortu ohartarazi zien koalizioak magistratuei. Gogora ekarri zien EAk 1992an horretaz hitz egiten zuela, eta orduan ere esaten zuela
|
bide
demokratikoetatik egin behar zela, indarkeriarik gabe. Poliziak eta Guardia Zibilak diotenez, ETAk 2008ko agirietan hitz egiten du indar metaketaz.
|
|
|
Epaimahaiari azaldu ziotenez, ondo ezagutzen dute Rafa Diez.
|
Bide
demokratiko eta baketsuen alde egindako apustua ez zela ETArekin adostuta edo hark aginduta hartu argi uzteko, epaimahari azaldu zioten Diezek aspalditik zerabilela buruan estrategia politiko armatua baztertzearen aldeko jarrera. 2004 bide baketsu eta demokratikoen aldeko jarrera zuela azaldu zuen Olarrak, eta 2006aren aurretik izan zela esan zuen Todak:
|
|
|
Akordioaren bederatzigarren puntuaren edukia ere plazaratu du: «Gauza batzuk ez ziren argitara eman, baina gure artean adostuta zeuden, eta hitzartua genuen ETAkoek
|
bide
demokratikoetatik soilik aritzea erabakitzen bazuten, kartzelan daudenen indultuak errazten saiatuko ginela».Gatazka gainditzeari begira nazioarteko adituen laguntzaren balioa ere goratu du. Ardanzak berak, txostena agindu zion nazioarteko talde bati 1986an.
|
|
|
Sozialisten Batasunak eta Egiazkotasun eta Modernitarearen Alderdiak. O,
|
Bide
Demokratikoa ezkerreko alderdiak eta Giza Eskubideen Marokoko Erakundeak eskatu zuten boikotatzeko.Herrialde arabiarretan protestak hasi aurretik, 2010ean konstituzioaren erreforma idazteko eskatu zion Omar Azziman politikariari? 2004tik iaz arte Espainian enbaxadore?, herrialdea deszentralizatzea helburu bakartzat hartuta, baina matxinadekin aldaketa gehiago barneratzeko testua agindu zuen, eta ... preso islamista askori eragin zien amnistia eman zuen.Protesten hasierako eskakizunak argiak ziren:
|
|
|
Bizitza guztian eramango den barne satisfazio hori ordainezina da. Konfrontazio armatuaren amaieraren alde,
|
bide
demokratikoaren alde, hainbat energia dedikatu izanak ordainsari ukiezin bezain indartsua eskaini du azkenik.
|
|
|
Ordezkari demokratikoek mehatxurik ezin dezaketela egin adierazi du Ortuzarrek. Horregatik, ezker abertzaleak
|
bide
demokratikoen alde egindako apustua behar bezain irmoa denik zalantzan jarri du EAJko ordezkariak.
|
|
|
ETAren erabaki ausarta goraipatu du Otegik.
|
Bide
demokratikoen alde egin dugun apustu politikoaren zintzotasuna erakutsi du ETAren erabakiak, eztabaidarik gabe.
|
|
|
Ezker abertzalea ezkutatze estrategia bat erabiltzen ari dela salatu du Joseba Egibar GBBko presidenteak. Batzuek duela hiru hamarkada gurutzatu genuen
|
bide
demokratikorako zubia, gurutzatzeko zergatik hainbeste denbora behar izan duen azaldu die herritarrei ezker abertzaleak, Egibarren hitzetan.
|
|
|
Zentzu horretan, ezker abertzalea ezkutatze estrategia erabiltzen ari dela salatu du Egibarrek, izan ere, azken 35 urteetan gertatutakoa ezkutatu nahi du ezker abertzaleak, baina ez da hain erraza. Agintari jeltzalearen hitzetan, batzuek duela hiru hamarkada gurutzatu genuen
|
bide
demokratikorako zubia, gurutzatzeko zergatik hainbeste denbora behar izan duen azaldu diete herritarrei.
|
|
|
Nazionalismo/ errepublikanismo katolikoaren aldetik zera aitortzea: Ipar Irlanda legez eta konstituzioz Erresuma Batuaren parte dela, testuinguru horren barruan jarduteko borondatea, eta aldaketa politikoa
|
bide
demokratiko baketsuen bidez bakarrik egingo dela.
|
|
|
Gai politikoak konpontzeko
|
bide
demokratikoak eta soilik baketsuak erabiltzea.
|
|
2012
|
|
|
Barne zabalkundearen teoria bi txosten juridikotan dago oinarrituta. Teoriahorren arabera,
|
bide
demokratikoak erabiliz, EBko estatu kide bateko eskualdearensezesioa gertatuko balitz, edo estatu kide baten disoluzioa gertatuko balitz, sortutako estatu berriak edo berriek EBko kide izaten jarraituko luke (te) eta beren amaestatuaren eskubideak edukitzen eta obligazioak betetzen jarraituko luke (te) 24.
|
|
|
Beste batzuek, ordea, sezesioa erremedio bezala ulertzen dute, erremediozko eskubide gisa hain zuzen ere. Alegia, ama estatuak bere baitakoherriren bati ez badio biderik ematen garapen askea gauzatzeko edota garatzebideak sistematikoki blokeatzen badizkio, herriak zilegi luke sezesioaz baliatzea.Erremediozko sezesioa salbuespenezko aukera litzateke, akordio politikoarenbidea huts egin ondoren herriaren gehiengo argi batek,
|
bide
demokratiko hutsakbaliatuz, kanpo autodeterminazioaren alde egiten duenean balia daitekeena. Barneautodeterminazioaren ukazioak salbuespenezko aukera honi bide emango lioke.
|
|
|
Sezesioa exekutatzeko prozedurak demokratikoa behar du izan: gehiengoargi batek
|
bide
demokratikoak baliatuz bide horren alde agertu behar du.
|
|
|
Hemen ez gara demokraziaz zer den ari, ez eta tipologia edo mailaketa egiten (demokrazia burgesa, proletarioa edo leinukoa kritikatzen eta konparatzen). Egokitze hau," de facto" gurean den sistema demokratikoari dagokio (hau da, demokrazia errepresentatiboa), eta negoziazioaren barnean beharkizun gisa ulertu behar da (9). ETA HBren teoria eta praktiken analisian (lehen aipatutako informazioaren ahuleziak uzten digun sailaren barnean, noski), bistan da Mendebaldeko demokrazietan ohitzen diren erakundetze eta
|
bide
demokratikoek ez dutela lehentasuna izan.
|
|
|
Garaitzeko, bide egokiak hautatu behar dira. Badirudi gure jendarteetan
|
bide
demokratikoak direla eragingarrienak eta, gerlan edo diktaduran ez garan bitartean, bururaino ibili behar dira: demokrazian askatasuna erdiesteko errepidea hauteskundeetan irabaztea da, gehiengoaren sostengua eta konbentzimendua lortuz geroz.
|
|
|
Lizarra Garaziko denboretan ematen zuen ETAk ulertua zuela, eta gatazkaren helburu politikoa, burujabetasuna, lortzeko, su etena eman eta
|
bide
demokratikoei lekua egin ziela. Estatuak, berriz, ez du onartu helburu militar hori ezinezkoa duela.
|
|
|
Presoen inguruan eta su eten" de facto" baten inguruan, ETAren eta Estatuaren arteko hartu emanak gerta litezke; denbora berean alderdi politikoek negoziaketaren aldeko jarrera hartuko balute, eta ETArekin politikaz eztabaidatu behar dela onartu, hau da, ETA ezin dela gaizkileen erakunde gisa tratatu, jarrera hoberena genuke hasteko. Gainera, protagonista guztiek esango balute lurraldetasunaz eta autodeterminazioaz posibleak diren
|
bide
demokratiko guztiak haizu direla eta horiek bakarrik erabiltzeko prest direla, ba hori perfektua. Momentu horietan, alderdi politikoek erakutsi lukete ETAk ezartzen dituen baldintza politikoak aurrera eramateko prest daudela, baina ez ETAk nahi duelako baizik eta oraingo joko demokratikoak permititzen (eta hobesten) dituztelako.
|
|
|
Atentatu horiek egiten baitira hain zuzen populazioaren kontra eta ez erantzuleen kontra. Erantzuleen babes ingurua hainbeste sofistikatu da, non azkenean erantzuleak botatzeko gelditzen den bide bakarra
|
bide
demokratikoa baita, edo bestela egun batean borroka armatuak beste forma bat hartu du, herri altxamenduarekin lotu dena eta ez hainbeste talde tekniko batek egindako borrokarekin.
|
|
2013
|
|
|
Ehunka mila lagunen aurrean irakurritako agiri batean, Abdullah Ocalanek Turkiatik alde egiteko eta
|
bide
demokratikoak erabiltzeko eskaera egin die bere jarraitzaileei.
|
|
|
Kurdistango Langileen Alderdiaren erakunde armatuaren (PKK) buruzagiak, Abdullah Ocalanek, armak uzteko eta
|
bide
demokratikoei heltzeko deia egin die bere jarraitzaileei.
|
|
|
Bergara Garbia Plataformak uste du arazoa oraindik bideratu daitekeela" erantzukizunez eta
|
bide
demokratikoetatik", eta horregatik egiten duela proposamena.
|
|
|
Bada, ez, ez dirudi gauza handirik gertatzen ari denik. Hego Amerikan ezkerreko formulak gobernuetara heldu dira zenbait lekutan,
|
bide
demokratikoen bidez, eta indigenismoz superfizialki margotutako betiko politika sozialdemokratak aplikatzen ari dira. Aberastasunak banatu baino, pobrezia leuntzen ari direla argi dago; baina zenbait mugarekin egingo dute topo, ez badute jadanik egin:
|
|
|
Hiru dira oztopo nagusiak. Alde batetik, Espainiak Europako beste zenbait estaturen
|
bide
demokratikoa hartu zuen, eta horrek legitimazioa ekarri zion nazioartean, eta sostengua herritarren artean. Bestetik, Sobietar Batasunaren porrotaren ostean, teoria sozialistak ahuldurik geratzen dira, eta demokrazia eta bide demokratikoak agertzen dira ordutik jarraitu beharreko gida modura.
|