|
2000
|
|
|
Ideologikoki KAS alternatiba interklasistarekiko kritikoak ziren eta ez zuten aurreko bi erakundeen egitura hierarkikoa onartzen. Komando Autonomoek hirugarren
|
bide
armatu alternatiboa eta asanblearioa aldarrikatu zuten. Hainbat bidetatik etorritako taldeak bildu ziren autonomoetan.
|
|
2002
|
|
|
Hori da Lizarra Garaziko adierazpenaren ondorioetako bat benetan aurrera egin nahi baldin badugu. Gainera, prozesu hau gizartearena izan behar da, eta hori ez da lortuko ez
|
bide
armatuetatik baina ezta planteamendu instituzional hutsetik ere.
|
|
2006
|
|
|
Joan den mendearen erdialdean euskal nazionalismoaren sektore batek
|
bide
armatua aukeratu zuen. Katalunian, aldiz, ez da horrelakorik izan, edo ez behintzat Euskal Herriaren neurri berean.
|
|
2008
|
|
|
Eta egoera honek gogoeta eskatzen du; gogoeta aurrera nola egin aztertzeko; gogoeta, bide zilegi eta eraginkorrak bilatzeko.
|
Bide
armatuak erabat antzua dela erakusteaz gain, samin gehiegi eragin du herri honetan. Bada garaia, gutxienez, hau onartzen hasteko.
|
|
2009
|
|
|
Erregezale alfontsotarrek etafalangistek bide berbera zeramaten. Arabako eta batez ere Nafarroako eskuindarpetoenen artean gauzatu zen posibilismo errepublikanoaren bukaera eta errepublika suntsitzeko
|
bide
armatuaren aldeko apustua. Kostata izan bazen ere, armadakosektore matxinoekin akordioak uztailaren lehen hamabostaldian gauzatu zituzten, eta errepublikaren aurkako estatu kolpea abian jarri zen.
|
|
2010
|
|
|
Bitxia da, halaber, printzipio horiek onartu eta borroka armatuaren amaiera ez iragartzea. Baina pentsatzekoa da baita ere, oraingoa
|
bide
armatua alboratzeko benetako azken saioa bada, logikoa dela ETAk armekiko adioa kudeatzea eta urratsak" prozesu demokratiko" horren komenientzia politikoaren arabera bideratzea.
|
|
|
Aspaldi eskatzen ari gara su etena, agertu dadila. Bide politikoa garbi izatea nahi dugu eta
|
bide
armatua alde batera utzita.
|
|
2011
|
|
|
Lehendakariak, berriz, dio egoera honen abiaburua «estatuaren irmotasuna» izan dela. Haatik, azterketa objektibo batek esan luke, agian, euskal gizarteak
|
bide
armatuari bizkarra eman izanak ekarri duela, besteak beste, ezker abertzale historikoaren aldaketa eta jokabide horrek aldatu dituela bai mapa politikoa, baita beste alderdi politikoen estrategia ere. Baina, hemen ere, estatuak kronista bakarra nahi du.Hirugarren adibidea:
|
|
2012
|
|
|
Beharbada zuzenagoa da esatea guztiek konpartitzen zutela Foruen defentsa programa politiko gisa, baina estrategia mailan zatiketa handiak izan zituztela: adibidez, karlistek behin eta berriro
|
bide
armatua jarri zuten mahai gainean, eta aurrez aurre izan zituzten beren kide eta lagun ugari; halaber, negoziazioak abiaturik, behin eta berriro estrategia posibilistak eta intrantsigenteak talka egin zuten (jakina denez, Nafarroan estrategia posibilista nagusitu zen 1839ko egoeraren ondoren, eta aldiz mendebaldeko probintzietan intrantsigenteak nagusitu ziren, batez ere bizkaitarren eraginez, ba... Ñabardura kontua da, beharbada, baina nire begietan Agirreazkuenagak Foruen aldeko ibai zabal bakar bat irudikatzen digu, korronte desberdinekin, baina korronte nagusia liberal foruzaleek osatzen zutela aldezten du, ñabardurak ñabardura, 1793tik 1919ra arte.
|
|
|
Gehiengo irabazleak Batasuna sortu zuen, galtzaileek Aralar alderdia (2000). Aralarrek,
|
bide
armatuaren kritikaren inguruan, bi kultura politiko bildu ditu: Herri Batasunetik zetorrena, desakordio estrategikoan, eta Elkarritik zetorrena, desakordio etikoan.
|
|
2013
|
|
|
Lagunak dio aita semeen adiskidetzetik haratago herri honen gatazkaren ulermen bat bistaratu zitzaiola une hartan. Aitonak,
|
bide
armatua goitik behera gaitzetsi arren, adierazi zuela begirune bat gazte ero haiekiko. Osterantzeko guztia arbuiatu arren, onartzen zuela haien jokabidearen muina politikoa zela, berak ere parte zuen gatazka baten partea.
|
|
2015
|
|
|
836. Prentsa agiri baten bidez gaitzetsi zuen ELAk euskal jendartearen gehiengo guztiz zabalak arbuiatzen zuen bidera itzuli izana: Espainiako gobernuaren itxikeria salagarriak" ez du inondik inora beti bezain okerra, deitoragarria eta kaltegarria den
|
bide
armatua justifikatzen".
|
|
|
ETAk su etena EAJ eta EAri agindu zien, alderdiok bere gain hartutako konpromiso politikoen aldera; 853 erabaki hartarako bidea, ordea, Ezker Abertzalearen baitan borroka armatuaren egokitasunaz garatzen ari zen hausnarketak jarri zuen; izan ere, Ezker Abertzaleko erakundeetako hainbat arduradunek uste zuten
|
bide
armatua ahalik eta txukunen itxi beharreko kapitulua zela, bide politikorako eragozpen bihurtzen ari baitzen; are gehiago, uste zuten beren belaunaldiari zegokiola armen zikloaren amaiera burutzea, zama hura ondorengoei utzi gabe; irizpide honen oihartzuna nabarmena izan zen ETAren zuzendaritzako ordezkariek BBC telebistari egindako testamentu itxurako adierazpenetan.
|
|
2016
|
|
|
Black Panthers eta WUOko kideak hilik (poliziagatik), kartzelan edo yonki bilakatuta aurkitzen ditugu. Poliziaren lanarekin batera, Vietnamgo gudaren bukaerak, eta
|
bide
armatuaren agorpenak beste Ezker Berri bati bidea irekiko dio 1975 urtetik aurrera, non homosexualak edo ekologistak bezalako taldeak nagusituko diren.
|
|
|
|
Bide
armatuaren erabilpenaren inguruan, aipatutako hirugarren munduko taldeek izan zuten haiengan eragin handiena, Malcolm Xek defendatutako autodefentsa eta bide guztien erabilpenaren tesiekin batera. Beraien helburuak lortzeko edozein bide erabiliko zutela aldarrikatzen zuten:
|
|
|
18 70 hamarkadan lehen munduan
|
bide
armatua erabiltzen zuten beste taldeek ere ezkerraren partetik izugarrizko kritikak jasozen zituzten, beraien ekintzka ezkerrarentzat kaltegarriak zirelako. Honen adibide argi bat Ingalaterran sortutako Angry Brigade taldea dugu, beraien ibilbide osoan zehar kritika eta marginalizazio gogorrena Ingalaterrako ezkerraren partetik jaso bait zuten, poterearen partetik baino.
|
|
2017
|
|
|
Zer esker uste duzu izango duela edo irabazi egingo duela zahar ezinduak etsaiari
|
bidera
armaturik ez ateratzeaz. Arratsean etxera goiz biltzeaz eta bihurtzeaz?
|
|
2018
|
|
|
1964an Langile Mugimendu Tradizionalista (MOT) sortu zen, ondoren Langile Mugimendu Sozialista (MOS), CCOOrekin harreman zuzenak izan zituena. Ekintza Karlisten Taldeak (GAC) ere sortu ziren,
|
bide
armatua hartzeko prest.
|
|
2020
|
|
|
Gerora pentsatuta, akaso arrazoiz haserretu ere. Kontua da auzitan jarri zuela, une batean,
|
bide
armatuaren estrategia, ez armatua izateagatik, baizik eta estrategiak ez zuelako konbentzitzen, edo halako zerbait bota zuen. Berotu egin zen elkarrizketa, berak erromantikoegia zela esan zion Agustinari, Europan zeudela, eta ea nola uste zuen, ba, egin zitekeela iraultza armatua, hala ez bazen.
|
|
2021
|
|
|
Edukia hau zen: KAS alternatiba gauzatua, Estatuak ez bazuen onartuko zen konpromiso demokratikoa hausten, ETAk ez zituen
|
bide
armatuak erabiliko; protagonismo politikoa erakunde legalek (alderdiek, sindikatuek eta herri ekimenek) izanen zuten.
|
|
|
Egun horietan, Aldo Mororen heriotzak sortu lur-ikarak dudatan eman zuen Italian
|
bide
armatuan segitzeko gaitasuna. Euskal Herriaren" desfaseaz" mintzatzeko okasioa izan zela gogoratzen naiz:
|
|
|
68 Ikus behereago. gaitasuna ez zen egoera zehatz (eta iragankor) bati lotua, Europan
|
bide
armatuen krisia baieztatzen ari zen bitartean.69
|
|
|
Zegamako Udal Batzak, non jeltzaleek baitzuten gehiengoa, hilketa kondenatu zuen eta
|
bide
armatuan jarraitzen zutenei dei bizia egin zien handik ateratzeko. Hileta elizkizunetan auzoek ausarki parte hartu zuten.
|
|
|
Jendartean, mobilizazioak
|
bide
armatuaren aurka
|
|
|
Alta, ETA Erakundeak bere jite militarra baieztatu zuenetik, bazen Ezker Abertzalean akordio bat herri borroka, instituzioetan egina eta
|
bide
armatua orekatzeko (edo bakoitzari berea aitortzeko): abangoardia, talde armatua eta haren ekintzak zirela.
|
|
|
Historiografia militantean, baina ez beti, 168 ETAren aurkako ustezko bakezaleen artean klasifikatua da,
|
bide
armatua ahultzeko Estatuaren esku makilen artean.
|
|
|
Hots, bere helburua zela ETA terrorismotik eta
|
bide
armatutik ateratzea, edo, 1 Zutabe, Izaronews agentziak (2004/ 02) aipatua. bederen, ateratzen laguntzea.2
|
|
|
|
Bide
armatuaren eboluzioaz oso kezkatua, Lizarra Garaziko esperantza ETAk hautsi zuenean Aralar alderdira buruz itzuli zen, 2002 inguruan, 55 eta 2003ko herri hauteskundeetan seigarrena zen alderdi horren Donostiako zerrendan.56
|
|
|
1995, estrategia eta etika aldetik, gero eta gatzagoa zen ETAren
|
bide
armatuari fidatzea.
|
|
|
Berriz ere ikusi zen
|
bide
armatuaren uzteak ilusioak pizten zituela jende askorengan, eta urrun zen urrezko 100 000 erresistente horien kopurua.
|
|
|
Txetx Etxeberrik, ETA hurbiletik ezagutu ondoan
|
bide
armatuaren kritikan guztiz sartua, analisi politiko zorrotz baten ondoan" esku beltzaren" mamua gogoratzen zuen:
|
|
|
Hasteko, atentatuaz kondenatuen deklarazioen balioa ukatu zuen, dudarik gabe tortura pean erauziak izan zirelako. Gero, baietz, ETArekin eta biolentzia armatuarekin harremanak bazituela onartu zuen, baina garbi utzirik Erakunde armatura sartzea ez zela jolas bat, baizik eta" gatazka bat zelako Euskal Herriaren eta Estatu frantses eta espainiarraren artean, eta, beste bideak hertsirik izanik, borrokak
|
bide
armatua hartzera behartua zela". 80
|
|
2023
|
|
|
Fronte Polisarioa, askapen nazionalerako mugimendua den heinean, eta, organo jurisdikzionalek hala aitortzen duten heinean, bere nahiak lortzeko
|
bide
armatura jotzeko eskubidea dauka.
|
|
|
Ikasleei zein helburu zituzten galdetu zien, eta erantzuna argia izan zen: ‘Saharar guztien batasuna eta herrialdea
|
bide
armatuaren bidez askatzea’".
|