|
2000
|
|
|
Banakako terapia talde terapiara eraman zuten eta horretarako honako tresnahauek erabili zituzten interpretazioa nori zuzentzearen arazoa konpontzeko.Adibidez, taldearen homogeneotasuna: horrela interpretazioak interesatuzehatzarengan ezezik,
|
besteengan
ere bazuen eragina. Homogeneizatu ahalizateko, taldekideen hautaketa zorrotza egin behar zen.
|
|
|
Ez du pentsamenduak zerbait izugarririk? —Bai, baina kontakizun hauetan ikusten dudana ebidentziaz lortzen da, baita kontakizunekin harreman zuzenik ez duen ebidentziaz ere; gizakiaren eta bere iraganaren pentsamenduaren bidez ere bai, baita ikusi ditudan gauza arraro guztien bidez ere, niregan zein
|
besteengan
ikusten edo ikusi ditudan gauzen bidez ere.
|
|
2001
|
|
|
Kontuak kontu, norberak falta duena baloratzen da
|
besteengan
, baina ia sekula ez dugu pentsatzen geuk ditugun gauzetan.
|
|
2002
|
|
|
EAJk estrategia instituzionalera itzuli nahian eta EA subiranotasunaren prozesua azkartu guran. EAJk PSEri kontratu bat luzatuko liokeen neurri berean, EAk Aralar, Zutik, Batzarre, eta
|
besteengan
sareak botata, gobernua bera ahultzen. Nazionalismo honek epe ertaineko estrategia argitu luke, zeren edozein abentura subirano zaleak bakarrik du etorkizunik nazionalismo instituzionala indartsua den neurrian.
|
|
|
Gorputza estaltzeko beharra abiagune hartzen den arren, luze gabe estetikaren kontzeptua agertzen da, biluziari ihes egitea gustu onez eta
|
besteengan
atsegina pizteko helburua harturik.
|
|
|
Nazionalismo eratuek nazionalismoa?
|
besteengan
–aurkitu ohi dute.
|
|
|
Propagandak eta publizitateak helburu bera dute: alegia,
|
besteengan
eragina edukitzea. Euren arteko desberdintasuna aplikazio eremuetan aurkitu ohi da:
|
|
|
Ikerketa horrek argitu zuenez, jendeak bere maila kulturalaren arabera erosten zuen egunkaria eta entzuten zuen irratia. Irratiak egunkariekiko jarrera ona zutenen irrikia pizten zuen eta horiek egunkaria erosten zuten;
|
besteengan
ez zuen eraginik irratiak. Irratia ez zen, beraz, egunkari saltzaileak beldur zitzakeen ezjakinentzako eskola.
|
|
2003
|
|
|
K. Uribe: Kontua da zure begirada horrek
|
besteengan
interesa sortzea. Artearen historia begirada propioez josirik dago.
|
|
|
Idaren mugimendu bakoitzari, hitz bakoitza ebakitzeko zuen erari, haren ezpain gorri eta betile luzez inguraturiko begiei, gorputzaren atal garrantzitsu bakoitza erdi agerian uzten zuen jantziari eta axolagabeki gurutzatzen zituen haitzurdinezko zango luzeei, sentsualtasuna zerien. Honek egiten zuen gauza bakoitzak
|
besteengan
zuen eragina ondo neurtuta zeukan. Bera haren ondoan hasiberria baino ez zen; eskerrak Unaxen arreba izanik, lehiarako beharrik edukiko ez zuena...
|
|
|
Nahiz eta erlijioak esan gizakiaren jomuga" beste bizitza" dela, perspektiba horretan oinarrituriko itxaropenak ez du funtsik zientzian, eta soilik dirau alegoriaren nahiz poetikotasunaren alorrean. Hala ere, gizabanako bakoitzak bere giza inguruan duen proiekzioak badu luzapena
|
besteengan
, bere giza ekarpena hartu dutenengan, eta berdin dio berarekin harreman zuzenetan sartudiren ala ez.
|
|
|
Ez behiala, ez bihar; orain eta hemen baizik. Ez
|
besteengan
edo norberarengandik at dagoen afera bailitzan; gugandik hasiz eta haziz baizik. Hutsegiteak bilakatuz ikasbide, eztabaidagogoetaren argitan.
|
|
|
Maitasun horren izaera kontuan hartuta, horri nork bere burua maitatzea deitzen zaio. Norbaitek halako maitasunik sentitzen badu, ondasunak bilatuko ditu, bere egiteko bakarrik;
|
besteengan
ez du besterik ikusten bere interesei mesede egingo diena baino.
|
|
|
Gizaki horrek jakin badaki bere helburuak lortzeko baliabiderik eragingarrienak erabili behar dituela, eta, horregatik, eginbehar guztiak ere bereganatzen ditu, bertute mota guztiak iritsi ahal izateko. Bakoitzak
|
besteengan
ikus ditzake —eta, sakonago aztertuz gero, bere buruarengan ere ikus ditzake— nork bere burua maitatzeak jokoan jartzen dituen baliabideak; baliabide horien eretzean, maitasun mota hori ezkutuan geratzen da, aurkakoenak dituen bertuteen itxurapean.
|
|
|
Gorrotoa ezagutu dut, niregan,
|
besteengan
.
|
|
2004
|
|
|
Laster konturatu zen bere trebetasuna beste zerbaitetan zetzala: idaztean, komunikatzean, jazzarekiko zaletasuna
|
besteengan
piztean... eta horretantxe eman zuen bizitza: gauzak biltzen, ikertzen, gogoeta egiten.
|
|
|
Nik ez dut
|
besteengan
nire buruaren konfiantza jartzen. Euskaldunok, beste behin ere, trantsizio garaian gaudela jabetu behar dugu eta trantsizioa guk geuk hartzen dugun jarreraren arabera gauzatuko dela.
|
|
|
Baliteke zure ingurukoek ebakuntzaren emaitzen aurrean erantzun adeitsua agertzea baina kirurgia plastikoa zure buruaren baitan aldaketak eragiteko diseinatu zen, ez
|
besteengan
.
|
|
|
dialektika bat: edozein erabaki ekonomikok, beti, erabaki moral batsuposatzen du, konszientea nahiz inkonszientea izan; gure erabaki batek beti izango du eragina bai
|
besteengan
eta bai gugan, eta oso gutxitan izango ditu guztiengan modu berdinean. Beraz, Sober eta Wilsonen (1998) definizioak erabiliz, honelako marko bat litzaiguke aproposa:
|
|
|
Ekin ezazu gizatasuna zure pertsonan edo
|
besteengan
orain eta beti helburu modura erabiliz eta inoiz ez bitarteko soil modura.
|
|
|
Zuriak ziren, uste baino zuriago, eta nabari nabari ageri ziren asentuaren tapizeria berdearen gainean, Hauts xeheen artean harri ttintten gisako aleak tartean. Harakinek begiak jaso zituen errautsetatik eta
|
besteengan
paratu; bazirudien ikuskizun bati so zeudela. Duda une baten ondoren, eskuarekin kolpe batzuk jo eta hautsak harrotu zituen.
|
|
2005
|
|
|
Komunitateko espezie baten presentziak, eta bai bere populazioa osotzen duten aleen kopuruak ere, eragina dute gainerako espezieetan. Horrela, harremanak positiboak ala negatiboak izan daitezke, nahiz eta batzuetan neutroak diren (espezie baten presentziak ez du eraginik edukitzen
|
besteengan
). Laburtuz, komunitateko espezieak binaka kontsideratzen baditugu, harremanak hurrengo hauek izan daitezke:
|
|
|
bikote egonkor batekin bizitzea, harekin luzerako proiek  tu bat abian jartzea. Ordura arte inork eman ez zion zerbait eskaini zion Albertok, edo Adelak berak
|
besteengan
aurkitzen jakin izan ez zuen zerbait. Azken batean, maitasunaren osagarri nagusietako bat eraikuntza ere bada, ez buruz egina soilik, baizik eta izate osoa hartzen duena.
|
|
|
Arrazoi horien artean aipa daiteke, aipatu ere, haiei barkatu behar zaien zerbait. Zernahi gisaz, moralaren inguruan ados jartzen direnean, ez dute hutsik egiten, oso trebeak baitira
|
besteengan
errefusatzeko modukoa dena atzemateko. Eztabaidarako grina horren kontra, apaltasun eredu laudagarri bihurtzen dira, eztabaidatzeko orduan arrazoiak erabiltzen baitituzte, irainak eta okerreko hausnarketak erabili beharrean, letretan gaur egun halakoak atzeman badaitezke ere.
|
|
|
Atentzio fokua ez zegoen, ez niretzat behintzat, bandera harro erakusten zuten gazteengan, edo atzetik beldur aurpegiaz begiratzen zuten
|
besteengan
. Ezta ikurrinean ere.
|
|
2006
|
|
|
Horrek irudiak jorratzera garamatza, jakinik irudiak, sozialki osatuak eta partekatuak diren ezagutza mota pratikoak direla zeren munduarengan eta
|
besteengan
eragiteko balio dute. Ondorioz, irudi soziala simplifikatzailea eta eskematizatzailea da:
|
|
|
Gainera, eta hau da okerrena, bakoitza bere kabuz eta bere indar soilez kantagintzan ibili behar horrek ondorio txar bat zekarren: ez zuela
|
besteengan
laguntza haundirik aurkitzen. Batek izan zitzakeen ahots ederra eta kanturako xarma, baina konposizio arloan eskas ibili zitekeen; edo, bestalde, doinu polit bat konposatu ondoren gerta zekiokeen musika hori instrumentuz hornitzeko inolako aukerarik ez izatea.
|
|
|
Ez dezadan epaitu. Geugan ulertzen ez duguna
|
besteengan
ere ez omen dugu ulertzen esaten dit Aingeruk.
|
|
|
Friedrich Nietzschek asko estimatu zuen izaera heroiko hura: gizon subiranoa da heroia, bere buruaren jabe agertzen dena,
|
besteengan
berdinik ikusten ez duena, harrotasunezko kontzientzia duena, taupadatsua, botere eta askatasun osoaren jabea; dominatzailea, azken batean10.
|
|
|
Batzuengan sinpletasunak du eragina:
|
besteengan
apaingarriak. Komediak, tragediak, satirak eta odek beren zaleak dituzte, idazteko mota horietako bat besteak baino nahiago dutenak.
|
|
|
Labur esanda, pertsona baten ezaugarri batek niregan sentimendu mota bat eragin du eta, sentimendu horren arabera —atsegina edo desatsegina den arabera—, ezaugarri hori moralki ontzat edo txartzat hartuko dut. Alabaina, prozesu horretan sinpatia ezinbestekoa da aipatu ezaugarriak
|
besteengan
eragiten duena (atsegina edo kaltea) senti dezadan. Ezaugarri horrek atsegina eragiten baldin badu beste pertsonengan (edo gizarte osoarengan edo ezaugarri hori duen pertsonarengan), sinpatiak emango dit aukera atsegin edo sentimendu hori partekatzeko.
|
|
2007
|
|
|
Hau guztia horrela izanik, arlokako euskalduntze plangintzak ugaritzea izan litzateke helburua. Ikasle kopurua handitzeaz gain, arlo eta gune ezberdinetan eragingo genuke, bertako euskaldunei euskaraz aritzeko aukera emateaz gain,
|
besteengan
euskara ikasteko beharra eta irrika sortuz.
|
|
|
Johnen zintzotasunak
|
besteengan
eragina izan du. David izan da hurrengoa.
|
|
|
dela, perspektiba horretan oinarrituriko itxaropenak ez du funtsik zientzian, eta alegoriaren nahiz poetikotasunarenalorrean dirau soilik. Hala ere, gizabanako bakoitzak bere inguruan duen proiekzioak badu luzapena
|
besteengan
, bere giza ekarpena hartu dutenengan, berarekinharreman zuzenetan izan ala ez.
|
|
|
1.3 Kulturak gizateriaren ondare beraren osatzaile dira, beren aniztasunean etabatzuek
|
besteengan
dagien eraginean9.
|
|
|
Damon eta Hart ikertzaileek (1988) Puerto Ricoko arrantzale herri batekohaurrek beren buruaz egindako deskribapenak AEBko haurrek egindakoekinalderatu zituzten. Emaitzen arabera, Puerto Ricoko haurrek beren burua ongi hezitzat, atsegintzat, adeitsutzat eta esanekotzat zuten, deskribapen horien justifikaziotzat beren jokabideak
|
besteengan
zituen ondorioak hartuz. Estatubatuarrek, berriz, gehiago aipatzen zituzten banakako ezaugarriak, hala nola interesak, lehentasunak eta gaitasun kognitiboak zein sozialak.
|
|
|
8 urteen inguruan, haurrek ulertzen dute gertaera berberak sentimendukontrakoak eragin ditzakeela. Era berean, norberaren estimuak
|
besteengan
dueneragina eta autoestimu horren zergatikoak ulertzen hasten dira. Halaber, besteensentimenduez iritzia emateko besteen esperientziak aintzat hartzen dituzte.
|
|
|
De facto, baina, hizkuntza, eta ezagutza? jendartean garatzen da, ez bakartasunean, «eta gizon emakumeak, bere hitzen ulergarritasuna
|
besteengan
entseatuz frogatutakoan bakarrik ulertzen du bere burua. Norberak eraturiko hitzak aho arrotzetik atzera soinugiten badigu, objektibitatea gehitu egiten da, izan ere.
|
|
|
gizatasunaren «modu egina»? singular bat baizik, halako bezainbatean ezaskia giza naturaren osoa adierazteko, bere buruaren osaketa
|
besteengan
bilatu beharra duena hortaz, guztien baturak bakarrik osatzen baitu gizajendea. Banakoen arteko elkarren osaketa hori hizkuntzan zertzen da nagusiki.
|
|
2008
|
|
|
Baina integrazioa ez da lehenbiziko uneetan bakarrik landu behar, egunero egunero pertsona berriarekin elkarbizitzen eta elkar errespetatzen jakin behar dugu. Hasieran ikasle berriarenganako jakin minak, nobedadea pizten du
|
besteengan
, baina jarrera honek behin betikoa izan behar du eta ez behin behinekoa. Horregatik da garrantzitsua integrazioa egunerokotasunean gauzatzea.
|
|
|
Haur jaioberriek
|
besteengan
konfiantza izaten ikasi behar dute, beren oinarrizko behar nagusiak (janaria, beroa, garbitasuna, kontaktu fisikoa) ase daitezen. Zaintzaile nagusiak, hau da, haurra zaintzen duenak ukapena adierazten badu, haurrak mundua arriskutsutzat jo dezake eta pertsonengan ezin dela konfiantza izan pentsatuko du.
|
|
|
Koherentea izan behar da, esaten denaren eta egiten denaren artean erabateko harmonia egon behar du Zer da “limurtzaile izatea”? Gaitasun hori
|
besteengan
eragitean datza helburu profesional batzuk betetzeko, baina inoiz ez beste pertsona batzuk manipulatzean, eta hori oso kaltegarria da lan ingurunean. Limurtzaileagoa izateko, ezinbestekoa da koherenteak izatea, esaten denaren eta egiten denaren artean erabateko harmonia dagoela ikustea.
|
|
|
Hala ere, hautemate kontzientzia horrek desegiten du bere burua, maila horretan bateraezina dena bateratu nahi duenean: gauza baten batasun bateraezina eta
|
besteengan
ere dauden sentipenezko tasunen aniztasuna.
|
|
|
Aipatutako ikasle gazteek askatasunaren zuhaitza landatu zuten herriaren inguruetan. Hegelen tesi baten arabera, garai bakoitzean herrialde batek mugimendu politiko eta kulturalaren burua hartzen du eta
|
besteengan
eragiten du, maila ezberdinetan. Zalantzarik gabe, Hegelen mendean Frantzia zen herrialde hori, horregatik onartu zuen.
|
|
2009
|
|
|
–Oso ondo, ba, zorionekoa zu. Baina beharbada ez zara ohartu zure jarrerak zuk uste baino eragin handiagoa duela
|
besteengan
–esan zion Carlak.
|
|
|
Desiragarri izan nahi nuen. Eta
|
besteengan
, Leonek une hartan nigan sortzen zuen inbidia eragin nahi nuen.
|
|
|
Beti mutil zintzoaren papera jokatzen. Beti
|
besteengan
pentsatzen. Bazen ordua neu ere liberatzeko, ez?
|
|
|
«Emakumea= ama» identifikazio soziokulturalakrol zehazki femeninoak (ama, etxekoandre eta emaztea) bete ahal izateko ezaugarri emozional espezifikoak garatzea ahalbidetzen du, alegia: maitekortasuna, altruismoa, entrega afektiboa, besteen zaintza afektibo eta emozionala, oldarkortasun kontrolatua, afektiboki estuak diren harremanak garatzeko joera, etab.beharrezkoak izango dira genero rol hauek modu «egokian» bete ahal izateko.Hala, bada, afektiboki
|
besteengan
zentratutako subjektibotasuna garatuko duteemakumeek. Horrek esan nahi du harremanen baitan ulertuko dutela emakumeekberen burua, seme alabekiko, bikotekidearekiko, familiarekiko eta gizartearekikoharremanean.
|
|
|
Emakumeek trebetasun gehiago agertzen dute eskuarki ez berbazko mezuakkodetu eta deskodetzeko. Hall en arabera (1979), botere sozial gutxiago dutelakojartzen dute emakumeek arreta handiagoa
|
besteengan
. Emakumeen trebetasun handiagoa azaltzeko beste hipotesi bat ere bada:
|
|
|
69). Azaldu dugun moduan, oso modu ezberdinean eragiten du ekonomia eragile batzuengan eta
|
besteengan
.
|
|
|
Benetan egin edo esan nahi dugunari baino gehiago, sortutako etiketa bati ematen diogu erantzuna. Etiketa horrekin
|
besteengan
ondorio edo erreakzio zehatz baten bila gabiltza.
|
|
|
Oso sinbolikoa zen orduan, nagusiak irekitzen zuen. Urtebete darama Gipuzkoako Sagardogileen Elkarteko presidentetzan, eta berarengan eta
|
besteengan
sentitzen duen naturaltasunak harritzen du. Erronka handia izan zen, pertsona gisa eta emakume gisa, baina oso normala da dena.
|
|
|
Alice Munrorekin batera Kanadako letretan dirdira berezia egiten duen egile hau, antza denez, poema liburu askoren egilea ere bada; hona tantaka iristen dira liburu horiek. Hamar urte poesia argitaratu gabe egon ondoren, The Door (2007) agertu da, bertan bere narratibako paisaiak berriz agertzen ditu, naturatik asko duen poema bilduma honetan, egun haizetsu eta udazkeneko euriez betetako eszenetan, Atwoodek
|
besteengan
eta bere buruarengan ikusten duen iluntasuna ateratzeko baliatzen baititu; Dutiful izeneko poeman, esaterako, bere erantzukizuna ez diren gauzengatik errudun sentitzeko joeraz hausnarketa egiten du, ironiaz eta zorroztasunez, gaztelaniarako bere itzultzaileak Anne Sexton eta Sylvia Plathenarekin konparatu duen hizkuntza argi eta sendo batean. Emakumearen paperaz, gerraren zentzugabekeriaz eta adinaren pisuaz ere badihardu.
|
|
|
Pertsona bakoitzaren balioek
|
besteengan
duten eragina, eta konpatibilitatea ere aztertuko da, aldagai horiek funtsezkotzat jotzen baitira Marterako misio baten iraupen eta arrakastan.
|
|
|
Zelaian inoiz ez du lekua galdu, eta zelaitik kanpo ere ederki daki hori egiten. . Futbolak hezi egiten du,
|
besteengan
pentsatzen erakusten dizulako. Zugan soilik pentsatzen baduzu, inoiz ez dituzu helburuak lortuko?.
|
|
|
Bestalde, abertzaletasunaren oinarri ideologikoei hertsiki lotuta egiten den euskararen balioespenak abertzaleen artean euskararen mesedean eragin dezake, jakina da hori, baina hain zuzen horrexegatik indarra eta eragina galtzen ditu
|
besteengan
, edo okerragoa dena, kontrako jarrerak pizteko arrazoi edo aitzakia ere izan liteke zenbaitetan. Kontrako jarrerak elikatzen dituzten diskurtsoak ere bai baitaude plaza publikoan.
|
|
|
Behar dute konplexutasuna sinplifikatuko duen identitate kolektiboa, talde atxikimendua, engaiatze komunitarioa. Behar dute
|
besteengan
konfiantza (gehiago) izan, konfiantza baita konplexutasuna prozesatzeko tresna eraginkorra, baita beldurraren kontrako birusik efektiboena. Eta, oro har, norbere burua gobernatzeak gaur inoiz baino gehiago esan nahi du konfiantza sistemak sortzea, bakarrik ezin baitugu.
|
|
|
Emakumeen gain inplikazio horretan ez zegoen niaren eta guaren arteko orekarik, andrazkoek euren askatasun pertsonala sakrifikatu behar izan baitute gehiegitxoetan. Orain, orekatuago dago kontua bertako gizon eta emakumeen artean, baina zaintzaren krisia bizi dugu, altruismoa ez dago batere modan ez batzuengan ez
|
besteengan
(ez baikara gizonok emetu, emakumeak gizondu baizik).
|
|
|
Baina haien irismena norberaren nahimena baino ezin da izan. Ezin da jo espazio publikora, esaterako, hezkuntza sistemara, erlijio sinesmenak
|
besteengan
iltzatzeko asmotan. Ezin da jo espazio publikora norberaren nahiak (beldurrak, izuak...) besteengan iltzatzeko asmotan.
|
|
|
Ezin da jo espazio publikora, esaterako, hezkuntza sistemara, erlijio sinesmenak besteengan iltzatzeko asmotan. Ezin da jo espazio publikora norberaren nahiak (beldurrak, izuak...)
|
besteengan
iltzatzeko asmotan.
|
|
|
Jakina, norberak nahi dituen sinesmen (nahi, beldur, izu) pribatuak eduki ditzake. Baina horiek ezin dira hezkuntza publikora eraman, ez behintzat
|
besteengan
iltzatzeko asmoz. Bestela, zergatik nirea bai, zurea ez, harena bai..., f
|
|
|
Hori, Foucaultek, hiru mailatan garatu du: guri geuri buruzko ontologia historiko bat egiarekin harremanetan, zeinek ezagutzaren subjektu eratzen gaituen (Histoire de la folie, Naissance de la clinique, Les mots et les choses); guri geuri buruzko ontologia historiko bat botere harremanetan, zeinek
|
besteengan
eraginez subjektu eratzen gaituen (Histoire de la folie, Surveiller et punir); guri geuri buruzko ontologia historiko bat erlazio etikoan, zeinen bidez ekintza moralaren subjektu bihurtzen garen (Histoire de la folie, Histoire de la sexualite). Guri geuri buruzko ontologia horretan, Foucaultek dio saiatuko dela aztertzen gure orainean gertatzen diren gauzen balioaren zentzua.
|
|
|
Foucaulten ibilbide intelektualaren orokortze horren barruan, hirurogeita hamarreko hamarkadaren hasierako lanek —" Nietzsche, la genealogie et l’histoire" (1971), A verdade e as formas juridicas (1973), College de France ko Cours 1970 1971— beteko lukete guri geuri buruzko ontologia historiko bat botere harremanetan, zeinek
|
besteengan
eraginez subjektu eratzen gaituen.
|
|
2010
|
|
|
Hemen, parte hartzea, botere erregimen guztiek agindutakoa betetzea da, administrazioaren egitasmo antzuetan sartzea. Nik, behin jarri nuen nigan eta
|
besteengan
nire esperantza, eta lanpostua kendu behar nien beldur ikaraz begiratu zidaten," aurrerakuntzaren" ate guztiak itxi baino lehen. Eta denbora pasatzen da, eta kultura plan berri bakoitza aurrekoa baino okerragoa da, nahitaez.
|
|
|
18 partida geratzen dira eta bi talde horiek garaipen bolada bati ekiteko jokalariak badituzte. Geurean pentsatu behar dugu, irabazi beharrekoa irabazita ez dugulako
|
besteengan
erreparatu behar.
|
|
|
nola izango nuen, bada, gogoko haren janzkera barroko dottore ustekoa, eta nola haren hitz egiteko moldea, beti hitz eta pitz, bere solasetan noiznahi sartzen zituela Villalbako markes jaun andereen jauregian ikasitako hitz hotsandikoak, oinetako jartzekoaz baliatuta sartzen ere, hamarretik bederatzitan! Amak, izan ere, espazioa betetzen zuen bere etengabeko jardunarekin,
|
besteengan
–nigan bai bederen, halako itolarri bat sorraraziz:
|
|
|
IÑAKI. (Irribarrez) Nire arreba txikia beti
|
besteengan
pentsatzen.
|
|
|
TXUS. Hori da hori
|
besteengan
pentsatzea!
|
|
|
Zainketaren ardura seme alabekhartzen dutenean, sarritan gertatzen dira anai arreben arteko liskarrak. Esaterako, zaintzaile nagusiak
|
besteengan
bere irizpideak ezarri nahi dituelako edota familiako norbaitek gaixoaren zainketan parte hartu nahi ez duelako. Hori guztia kontuan hartuta, hasieratik senideen artean komunikazio ona izatea, funtzionamenduarauak ezartzea eta erabakiak moldatzen joateko beharrezkoak diren bilerak egitea.
|
|
|
Alde batetik, Nazio BatuenErakundeko bilera baino lehen gobernu errepublikazale baten osaketa beharrezkoazela aurreikusten zuen Agirrek eta, bestetik, Agirrek ordezkatzen zuen gobernuaosatzen zuten indarren gehiengoak euskal herriaren autodeterminazio eskubideaeskatzen zuen eta zentzu horretan, xede eta asmo politiko horrekin jaio zen Galeuzca. Era berean, Agirrek pertsonalki eta Jaurlaritzak, oro har, ez zuen inoizparte hartu sozialisten eta komunisten arteko liskarretan eta horrek bai batzuenganzein
|
besteengan
solaskide egokia bilakatzen zuen lehendakaria64 Ondorioz, erdiko bidea hartu zuen Agirrek: autodeterminazio eskubidearen aldarrikapenarieutsiz, gai honen inguruko eztabaida Errepublikako gobernua osatu eta gerorakouztera konprometitu zen lehendakaria.
|
|
|
Edukiez gain, Interneten adingabeei egindako jazarpena eta xantaia, “grooming” edo “ciberbullying” edo sareko eskola jazarpena bezalako egoerak ere erregistratzen dira. Baina arazoa ez da tresna, Internet, baizik eta batzuek tresna nola erabiltzen duten eta horrek
|
besteengan
nola eragiten duen. Internet auto bat bezalakoa da, dena auto horren erabileraren araberakoa da.
|
|
|
nola izango nuen, bada, gogoko haren janzkera barroko dottore ustekoa, eta nola haren hitz egiteko moldea, beti hitz eta pitz, bere solasetan noiznahi sartzen zituela Villalbako markes jaun andereen jauregian ikasitako hitz hotsandikoak, oinetako jartzekoaz baliatuta sartzen ere, hamarretik bederatzitan! Amak, izan ere, espazioa betetzen zuen bere etengabeko jardunarekin,
|
besteengan
—nigan bai bederen— halako itolarri bat sorraraziz: imajinatu —zerbait esateagatik— kilkerra bere txuloan dagoela, nondik barea sartzen zaion, eta nire itolarriaren neurria izango duzu.
|
|
|
Garbi dago gure usteen arabera jokatzen dugula; nolako ustea, halako jokabidea. Eta jokabideak eragina dauka edo izan dezake
|
besteengan
. Armadorearen kasuari buruz, honako gogoeta egiten du Cliffordek:
|
|
|
– Laztana, medikuek ere ez dakite zergatik ernamuintzen den batzuengan eta ez
|
besteengan
. Azkarrak gara, izugarri eboluzionatu dugu, baina asko dugu ikasteko oraindik.
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, ez erantzuten ere irakasten zaie andreei, sozializazio prozesuan ematen zaizkien ezaugarrien eta funtzioen bidez: adeitsuak izatea, mundu guztia maitatzea, besteei minik ez egitea edo deseroso ez sentiaraztea, sakrifikatzea,
|
besteengan
gehiago pentsatzea norbere buruan baino... «Ez gara subjektu sentitzen», laburbildu du.Lotsa eta erruduntasuna«Sexu terrorearen eraikuntzan, emakumeoi ez digute esaten eskubidea dugula bortxatuak ez izateko, errespetatuak izateko.
|
|
|
–Idazle guztiok imitatzen dugu elkar, errepikatzen dugu bestek esana,
|
besteengan
inspiratzen gara, besteak interpretatzen ditugu, besterena parodiatzen, karikaturizatzen dugu?, dio Pepe Monteserínek.
|
|
|
Geuregan bakarrik sinetsirik, ez inolako Beste handietan. Euskal politikaren akats handiena gure zortea
|
besteengan
jartzea izan da. Gogora Agirre lehendakariaren, politiko aparta eta gizon paregabe haren azken porrota:
|
|
|
LUKAS. Holakoa dun Malen, beti
|
besteengan
pentsatzen. Etzinan Itxasoren tratua merezi.
|
|
|
Kezkarik gabeko pertsona lasai eta metodiko moduan deskribatzen da nortasun eskizoidea duena. Marfilezko dorrean babestuta, bere buruarekin aski duela dirudi, eta horrek
|
besteengan
nolabaiteko lilura sorrarazten du. Emoziorik ez du agertzen, baina sentimenduak ez adieraztearen arrazoia hunkiberatasun gabezia da, adierazkortasun gabezia baino gehiago.
|
|
|
pertsonaren barneko hautemate eta emozioek kanpoko gertakarietan eragina dutela pentsatzen du. Beste pertsonek berarengan eragina dutela eta berarengan gertatzen denak
|
besteengan
eragina duela pentsatzen du. Barne eta kanpo munduaren artean muga lausoak ditu.
|
|
|
Objektuak balira bezala manipula ditzake besteak. Bere jokaerak
|
besteengan
eduki duen eraginaz ez da kezkatzen. Besteen minaz eta hersturaz konturatzen denean ere, modu abstraktuan egingo du.
|
|
|
Bere ahultasunak eta portaera desegokiak ez ditu ezagutzen eta
|
besteengan
ikusten ditu. Trebea da besteengan hutsuneak ikusten.
|
|
|
Bere ahultasunak eta portaera desegokiak ez ditu ezagutzen eta besteengan ikusten ditu. Trebea da
|
besteengan
hutsuneak ikusten. Bere autoestimua mantentzeko modua hau da:
|
|
|
Bere portaerak beregan eta
|
besteengan
dituen ondorenak ezagutu behar ditu antisozialak. Portaera erasokorrak inhibitzen irakatsi behar zaio antisozialari.
|
|
|
Terapia kognitiboaren bidez eragiketa konkretuetatik pentsamendu abstraktura pasatzen ikasi behar du nortasun antisoziala duenak. Era berean, bere ekintzek
|
besteengan
dituzten epe luzeko ondorenak ezagutzen ikasi behar du. Hori lortzeko, lehentasunak ezarri behar dira eta portaera egokiena zein den ondorioztatu baino lehen, alternatiba ezberdinak aztertu behar dira.
|
|
|
Gurasoek eta irakasleek enpatia hobetzen eta besteen ikuspegia hartzen irakatsi behar diete gazteei. Besteen sentimenduak eta norberaren ekintzek
|
besteengan
dituzten efektuak ulertzen irakasten du enpatiarako entrenamenduak. Entrenamendu hori onuragarria da antisozialekin, baina psikopatekin kaltegarria izan liteke, beste pertsonen sentimenduei buruzko informazioak lagun baitiezaieke manipulatzaile eta harrapari hobeak izaten.
|
|
|
– Estiloa duenak
|
besteengan
delega
|
|
|
Besteengandik bereizteari, besteen sostengua galtzeari, besteen aholkurik ez izateari beldurra diote, eta beren identitatea besteenekin nahasten dute. Erraz konbentzitzekoak dira,
|
besteengan
konfiantza dutelako, beren buruan konfiantza gutxi dutelako edo eraginkortasun gutxi aitortzen diotelako beren buruari.
|
|
|
Emakumeak
|
besteengan
gehiago babesten dira gizonak baino. Neskek amaren jarraipen moduan hartzen dituzte beren buruak, baina mutilek amarekiko loturak eten beharra dute beren identitate propioa eratzeko (Gilligan, 1982).
|
|
|
Histrionikoek honako helburu hauek lortu behar dituzte terapian: ikasi behar dute beren arreta aldiko gauza batean zentratzen, helburu zehatzak finkatzen, gogoeta egiten, beren pentsamenduak eta premiak asertiboki adierazten, beren identitateari buruzko erabakiez pentsatzen, beren arreta beste pertsonengana zuzentzen, gero eta denbora luzeagoz
|
besteengan
arreta jartzen, arreta zentro izateko joera ezabatzen, besteen sentimenduetan zentratzen eta besteak ez manipulatzen. Asertiboak izaten ikasteko, beren desirak ezagutu behar dituzte histrionikoek.
|
|
|
Txikia zenean bere eskaera guztiak ase zituzten gurasoek, eta handitzean, nahi duen guztia jasotzen jarraituko duela pentsatzen du, merezi duela iruditzen baitzaio. Familia normaletan, haurrak handitzen doazen neurrian, diziplina arauak jartzen dituzte gurasoek, eta diziplinaren bidez haurrak konturatzen dira beren ekintzek eragina dutela
|
besteengan
eta beste pertsonek ere beren premiak eta interesak dituztela. Baina, nartzisistaren gurasoek ez dute mugarik jartzen, eta ez diote haurrari ematen bere jokabideak gurasoengan duen eraginaren berri.
|
|
|
– Nahaste histrionikoa duenak sedukzio sexuala erabiltzen du
|
besteengan
eragina izateko, baina estilo histrionikoa duena atsegina eta maitekorra da, beste gabe. Nahastea duenak umorearen bat bateko aldaketak jasaten ditu; estilo histrionikoa duenak umore egonkorragoa du.
|
|
|
Bere portaerak beregan eta
|
besteengan
dituen ondorenak ezagutu behar ditu antisozialak. Portaera erasokorrak inhibitzen irakatsi behar zaio antisozialari.
|
|
|
Terapia kognitiboaren bidez eragiketa konkretuetatik pentsamendu abstraktura pasatzen ikasi behar du nortasun antisoziala duenak. Era berean, bere ekintzek
|
besteengan
dituzten epe luzeko ondorenak ezagutzen ikasi behar du. Hori lortzeko, lehentasunak ezarri behar dira eta portaera egokiena zein den ondorioztatu baino lehen, alternatiba ezberdinak aztertu behar dira.
|
|
|
Gurasoek eta irakasleek enpatia hobetzen eta besteen ikuspegia hartzen irakatsi behar diete gazteei. Besteen sentimenduak eta norberaren ekintzek
|
besteengan
dituzten efektuak ulertzen irakasten du enpatiarako entrenamenduak. Entrenamendu hori onuragarria da antisozialekin, baina psikopatekin kaltegarria izan liteke, beste pertsonen sentimenduei buruzko informazioak lagun baitiezaieke manipulatzaile eta harrapari hobeak izaten.
|
|
|
Hiru graduena, aldiz, ez da konexioez bakarrik mintzo. Horri
|
besteengan
eragina izateko daukagun gaitasuna gehitzen dio. Hau da, gure jarrerek eta ekintzek milaka pertsonaren portaeran eragin dezaketela dio.
|
|
2012
|
|
|
Kevin Mitnick da ingeniari sozial ezagunenetako bat, eta, haren aburuz, ingeniaritza sozialaren ardatz nagusiak gizakiok ditugun lau joeratan oinarritzen dira: denok dugun laguntzeko joera,
|
besteengan
konfiantza izateko joera, ezetz esatea ez zaigula gustatzen, eta denoi laudatuak izatea gustatzen zaigula. Kevin Mitnicken bizitzan oinarritutako pelikula da Takedown, eta horretan, ingeniaritza sozialean erabiltzen diren hainbat teknika erakusten dira.
|
|
|
Alderantziz berriz. Hainbat adibide dira, eta, euskaraz, beti, kanpotik barrurakoa da mugimendua,
|
besteengan
pentsatzen duzu lehenengo. Hori da norabidea.
|
|
|
Ze, Vera, gaur ikusezinak ditugu?, galdetu zidan gelan geratzen zen emakumezko bakarrak eta algaraka alde egin zuen. Norberak dituen problemak
|
besteengan
ikusteak plazera ematen du.
|
|
|
–Ez du horrelakorik merezi. Beti
|
besteengan
pentsatzen eta, begira.
|