|
2000
|
|
|
|
Besteen aldean
nik ez nuen aitarengandik jaso, niri" Agite" aizkolariak erakutsi zidan bidea. Harekin hasi nintzen plazaz plaza ibiltzen.
|
|
|
Selfaren bereizkuntza eskala giza funtzionamenduaren maila guztien sailkatze ahalegina da, eta pertsona bakoitzaren oinarrizko nia neurtzen ahalegintzen da, hau da,
|
besteekin
ni komun batean emozionalki fusionaturik ez dagoen niarenzatia: bereizi gabeko niaren masa.
|
|
|
Eta hausnarketa sakon honen haritik, hausnarketa zeina, oker ez banago, sortu baitzen aireak irentsi zuen nire esaldi ahoska  tzen hasi berri batek eragin zidan ondoez xumetik, eta hankamotz gelditu baitzen, nire minerako eta lagunen nahasbiderako, bada, orduan, argiak beren indar guztian piztuak zeudelarik gargolen aho zuloak ezinago artistikoki argitzeraino, baina artean hiru aurkezleak beren paperak errepasatzen ari zirela aprobetxatuz, alboan nuen gizaseme gorraizetu samartzen hasiari bere estasi une propialari buruz itaundu nion; ez, baina,, adiskidantza estutzeko asmo soil soilarekin baizik, eta, bidenabar, zergatik ez, haren erantzunaren arabera zein gizaseme klase zen jakiteko aukera egokitzen zitzaidalako. Nolako estasi unea, halako gizakumea zen
|
beste
nire teorietako bat, orain, labur beharrez, azalduko ez dudana. Igorle hartzaile kanala ongi joan zen oraingoan, eta gonbidatukideak, berriz ere itauna gaizki ulertuz, hauxe erantzun zidan, rau:
|
|
2001
|
|
|
Nigandik hasita, edo, nahiago bada, neure etxetik hasita, neure iruditeriadomestikotik, alegia?, formulatzen, irudikatzen eta eraikitzen dut mundua. Eta nihori denbora eta espazio jakin batean bizi da,
|
beste
ni batzuen ondoan; eta beste nihoriek ere denbora eta espazio jakin baten jabe dira. Bizitza koespaziala da gurea, eta elkar-bizitzaren (koexistentziaren) premia agertzen du.
|
|
|
Mahaian eserita, Imanolen oinak penduluen moduan mugitzen dira alde batetik
|
bestera
nire aurrean.
|
|
|
Elkartasuna berdintasunarekin batera da.
|
Bestea
ni beste maitagogo dela ezagutzean, bestea ni neu beste maitagai edo maitagarri delako ezagueran, elkartasuna ageri eta nabari da. Eta funtsezko lotura sortzen da ezaguera horretan, etenezina:
|
|
|
Elkartasuna berdintasunarekin batera da. Bestea ni beste maitagogo dela ezagutzean,
|
bestea
ni neu beste maitagai edo maitagarri delako ezagueran, elkartasuna ageri eta nabari da. Eta funtsezko lotura sortzen da ezaguera horretan, etenezina:
|
|
2002
|
|
|
Hori beren lana zela esan nien, besteak
|
beste
ni bizi naizen tokian horrelako zerbitzurik ez dagoelako eta 50 kilometro inguruko bidea egin behar delako.
|
|
|
Hain arretaz zaintzen nituen horrenbeste ondasun galduta, zertarako bizi nahi dut? Beharrezkoena ez nion opa nire buruari, nire gogo eta gutiziak zapal zapal eginak nituen... eta orain
|
besteak
nik aurreratutakoaz nire bizkar okitzen dira.
|
|
|
Berriketan hasten da ama, nondik norako argirik gabe, batzuetan aita interpelatuz,
|
besteetan
niri hitz eginez:
|
|
|
Gurasoak adiskidetzen zirenean, ordea, latzagoa izaten zen niretzat, ezin bainuen liskarraren ondorengo egoera melenga eraman. Soberan sentitzen nintzen beren arteko irribarre eta ahopekako jardun gozo gogaikarri haien artean; han bukatzen ziren batak eta
|
besteak
nirekin izan zituen begirune guztiak.
|
|
2003
|
|
|
Ez daukat ahantzirik, adibidez, Uztaritzeko seminarioan, 15 urte nituelarik eta, jantegiko mahaian Nor gira gu ka ari ginelarik, batek Ni frantsesa! eta
|
besteak
Ni ez, ni euskalduna!, artetik sartu zitzaigula Filipe Aranart gure irakasle zuberotarra, jazarriz gogorki Ximun gure lagunari: Jakin ezak, mutil, ez baldin baduk frantses izan nahi, ez haizela nehoiz apeztuko!
|
|
|
Ni, zerbait egite aldera, euskal nobelagintzan agertzen diren maitaleei buruzko liburuaren ondotik hego haizeak gure literaturan duen presentziaz lantxo bat zirriborratzen hasia nengoen eta horretan pasatzen nuen nire denbora librea, edo abandonatu samarrik nituen Barthes, Bakhtin, Gadamer eta
|
beste
nire autore kutunenen liburuetara itzuli ohi nintzen.
|
|
2004
|
|
|
Nik ez dut
|
besteengan
nire buruaren konfiantza jartzen. Euskaldunok, beste behin ere, trantsizio garaian gaudela jabetu behar dugu eta trantsizioa guk geuk hartzen dugun jarreraren arabera gauzatuko dela.
|
|
|
Polizia etortzen zenean, irekitzen zidan kamera," ea irudi horiek?" eta filmatu gabeko pelikula bat izaten nuen hor. Hori hartu eta botatzen zuten, baina nik grabatutako
|
bestea
nirekin gordean neraman. Trikimailu horiekin ez dut inoiz arazorik izan.
|
|
|
Artean ez zuen gauerdia ere izan behar, ilargia eta izarrak puska baterako zeuden zeruan. Azkenean, gogoz
|
bestera
nire harrotasuna mintzen zuelako, eskura neukan adiskide bakarrari hots egin nion.
|
|
2005
|
|
|
Nik diru zorroa hartu eta 2.000 pezetako bi bilete atera nituen. «Bat zuretzat eta
|
bestea
niretzat?» galdetu nion. Biletea hartu eta korrika alde egin zuen.
|
|
|
Bigarrena zuritu nuen gero, eta gauza bera egin: erdia zuri eman eta
|
bestea
nik jan. Aurrerantzean, laranja bat erdi bana eskatzen zenidan, eta postre erdiarekin gelditzen hasi ginen.
|
|
|
–" Hara bi: zu bat eta
|
bestea
ni!" –jarraitu zuen Rosasek berriz ere inspiratuta.
|
|
|
Oraingo honetan, nire txanda zen; borreroaren mende dagoen kondenatua sentitu nintzen. Beste haurrek barre egiten zuten halakoetan, maisu ankerraren jokoari jarraiki, baina nirekin sartu zen hartan inoiz baino grazia handiagoa egin zien
|
besteei
ni poesia kontu" arraro" eta" erdi maritxu" haiekin barregarri uzteak; maisu beldurgarriak imintzio amaneratuak egiten zituen, bat bateko piztia pailazo bikoitza bihurturik, eta denak barrez lehertzen ziren nire bizkar eta bide batez maisuaren beraren bizkar, ez dago-eta ezer barregarriagorik beldurra ematen digun norbait pailazoarena egiten ikustea baino. Beste haurrek, maisuaren keinuak imitatuz, eskuak bihotzera eramaten zituzten, begiak gora iraulita, eserlekuetan gorputza atzeratuta, zorabiatzen ari zirelako imintzioak eginez.
|
|
|
Aro hartan, igandetan, nire adineko beste asko bezala, beheko auzoko zinera jaisten nintzen, eskolako bi lagunekin, bat ni baino zaharragoa eta
|
bestea
nire adinekoa; nahikoa ondo hartzen ninduten, nahiz eta ordurako arraro ospea irabazia nuen. Gaztaroko lehen adiskideak izan nituen haiek, ez luzaroko, baina, gutxienez, nengoen itxituratik irteteko balio izan zidaten.
|
|
|
Azken baliabide gisa terrorismoaz baliatzen naiz
|
bestea
ni baino terroristagoa delako; neure burua defendatzen dut, kontraerasoa egiten dut; biktima gisa, lehenengo erasotzaileak bere burua aurkeztu baino lehenago, beste biderik utzi ez zidana da benetako terrorista, gaiztoena.
|
|
|
61 Beste batzuk aipatzeko eta haien idazkiak epaitzeko, askatasunez jokatu dut. Izan bezate
|
besteek
nirekin askatasun bera. Horixe erregutzen diet, eta eskatzen diet, arren, nire lana eskuratzen duten guztiei, behin nire akatsen bat kausitu eta berehalakoan, neuri esatea, eta nik euren aholkuak beteko ditudala azkartasun berberarekin edo handiagoarekin.
|
|
2006
|
|
|
Hark, luistarren idazkari jarri ninduen, ni, 17 urteko gaztea.
|
Besteak
ni baino zaharrago ziren, denak. Azpiri joan zenean, geuk zuzendu genuen luistarren taldea, erreminta inportantea zen eta talde hura.
|
|
|
Izerditan nintzen. Ene
|
bestea
nitan sentitzen nuen inoiz baino gehiago. Baina jada banekien nor zen beste hura.
|
|
|
Baina gure begiak gurutzatu zirenean beste mundu bateko sentsazioa ukan nuen; eta bera gabe ordu arte nola bizi izan nintzen galdetu nion neure buruari. Mendeetan elkartu ezin ziren bi jende bezalakoak ginen... eta sua ni baitan sentitu nuen, ene
|
beste
ni a pizten. Munduko sorginkeria guzia begirada hartan kontzentratua zela zirudien.
|
|
|
Gauak eguzkia baztertu eta ilargia lagun egiten duen bezala, baztertu zenituen zuk
|
besteak
nire lagun egiteko, gauetan izarrak zeruan agertzen diren moduan, agertu zinen zu bakardadeari tokia lapurtzeko, gauero itsas haizeak olatuei mugimendua sorrarazten dieten bezala, mugitu zenuen zuk zeru eta lur nirekin topo egiteko, gauetan azaltzen den mendi magaletako ihintzaren moduan, azaldu zinen zu nire bihotz osoa lapurtzeko.
|
|
|
bata zu eta
|
bestea
ni.
|
|
|
Nire konpromisoa, mandatua, ihesi zihoan lagun bat bestaldera pasatzea. Han goaz, alde batean iheslaria,
|
bestean
ni, erdian semea. Autobusa bete eta mendi ibilaldia Larrunera.
|
|
|
Petroglifoak eta
|
besteak
nire kabuz topatzeko ez nintzatekeen ezta ehun urtean ere gai izango, baina lakurako bidea erakutsita dago. Harako bidean, diodan moduan, dena nahasten ari zitzaidan buruan.
|
|
|
Eskua esku batez estutu nion, eta
|
bestearekin
nire ondasunak eman, autoan sartzeko baimena ematen niola adierazteko moduan. Ez zuen halakorik behar.
|
|
2007
|
|
|
Hara joan nintzenean jabetu nintzen balorerik inportanteena bakoitzak bere aurpegia salbatzea dela, eta nik nire aurpegia salbatzearren gezurra esan dezakedala. Zerbait gezurra edo egia den baino, hango kulturan inportantea
|
besteak
nitaz zer pentsatzen duen da. Eta horrekin nik erlatibizatu egiten ditut hemen askotan botatzen ditugun baloreak, egia borobilak...
|
|
|
Iruditzen zait gu ere alde horretatik asiartu egin garela. Hemen ere orain askoz inportanteagoa da zure fama beste baloreak baino, garrantzitsuena
|
besteek
nitaz zer pentsatzen duten da.
|
|
|
Alde batetik, besteekin atsegin izateko arrazoia ez da (bigarren estadioan gerta zitekeen bezala), besterik gabe, haien adeitasuna erdiestea.
|
Besteek
nigandik espero duten horrekneurtuko du, hemendik aurrera, zer den moralaren arabera zuzena.
|
|
|
Baina bat berdintasun hori aldarrikatu behar izateak berak adierazten du bestetik faktoaren ebidentzia, gizaki guztien bat berdintasuna gizon emakumeon kontzientzia «naturaleko» datu bat ez dela, onenean helburu bat eta konkista bat izan behar duela. Hizkuntzak, gizonemakumeen kontzientzia naturalak, oso garbi bereizten du bere erroetan batetik ni eta hi(= gu) ren estatutua eta
|
bestetik
ni eta ha/ ek, en estatutuaren artean. Moralki gaizki egiten ote du hizkuntzak?
|
|
|
Hain zuzen hori prestatzeko, gorago, prozesu batez hitz egin dut, non hitzak isiltasunari nekez irabazitakoak diren. Prozesu hori, baina, ez da posible hutsean; aldiz, horretarako ezinbestekoa da ere
|
besteak
nire hitzak modu ulerkorrean onartzea. Orduan askatzen du egiaz beste horrek mingaina.
|
|
|
Zerbait niretzat bakarrik esaten badut, orduan, ez dut ziurtasunez jakingo ze punturaino nagoen atxikia edonolako ideia bitxi edota oker bati.
|
Bestea
nirekin ados dagoenean bakarrik dakit, zinez, nik egiazko zerbait aurkitu dudala. Baina besteak eragozpenak jartzen badizkit, orduan, nahitaez egin ditut zuzenketak, eta ustekabeko isiltasun horietan —pentsatzearen" frikzio" horietan— pizten da hain zuzen mugimendu sortzailea.
|
|
2008
|
|
|
Eta pena sentitu nahi izan nuen, errudun sentitu nahi izan nuen, kristau zintzo baten modura, baina bazeuden nigan beste indar batzuk, gorputz arimei lotuak, telurikoak?
|
beste
ni askeago baten aldarria egiten zutenak, urteetako kristautasunak nigan moldatutako balio eta kateetatik ihes, bestela ez baitago azaltzerik nola neska mulatoa iritsi ahala ezabatu zitzaizkidan kolpetik penak eta errudun usteak. Harik eta ulertu nuen arte ez nuela atsedenik hartuko, desio eta irrika bizi hura ase ezean.
|
|
|
6 Hartaz, ez da harritzeko baldin liburuko poesia bat edo
|
beste
nik idatzia bada. Baina, bihoa berriro oharra:
|
|
|
Baina eman bi, e? Bat Rakelentzat eta
|
bestea
niretzat.
|
|
|
Norbait edo agian nork bere burua erditik kendu ahal izateko.Konponbide mespretxagarri eta arriskutsua.Tanta gorria: odola; ziztada nimiño batek sortua, beharbada ikusezina, baina, hala ere, odola.Odol tanta gorri nimiño bat.Bi pertsona, bi esku, bi odol tanta, tanta txiki bat zuk eta
|
bestea
nik; odolezko tratua, filmeetan ateratzen diren horietakoak.Odolezko anaiartea.
|
|
|
Lehenengoak nire pertsonaren zaleak dira,
|
besteak
nire irudiaren arerio. Maite nautenek nire idazlana alboratu zuten; maite ez nautenek, laudatu.
|
|
|
|
Beste
ni ak
|
|
|
Lauzirikak azaldutakoaren arabera, maien hizkuntzan ez dute zu adierazteko zu hitza erabiltzen, nire
|
beste
ni, baizik. Bere bizitzan zehar egindako irakurketek erakutsi diotenez, literaturan ere horrelako zerbait gertatzen dela uste du:
|
|
|
nik idatzitakoa ni baino lehenago eta hobeto idatzi izan dute». Badira liburuan pare bat poema beste izen batekin sinatuak,
|
beste
ni horren erakusle.
|
|
|
Ikastaroetako ariketak azaltzen hasiz gero, agian ikastaroetan parte hartu nahi duten beste batzuk mugatu egiten ditut. Alegia, nik ariketak era batera biziko ditut, eta hori entzunda beste bat ikastarora badoa,
|
bestea
nire esperientziara mugatuta doa; uste izango du niri gertatutakoa berari pasatuko zaiola. Aurreiritzi batekin joango da.
|
|
|
Desagertzen zenean, berriz, emazteari eta ene emazteari so egiten nien eta, esatea krudela bada ere, gero eta itsusiagoak iruditzen zitzaizkidan, soineko dotore bezain barregarri haiekin, patata zaku batzuk bezalakoak ikusi nituen arte... patata zaku batzuk iduri baitzuten, zinez, markes jauna! Eta pena sentitu nahi izan nuen, errudun sentitu nahi izan nuen, kristau zintzo baten modura, baina bazeuden nigan beste indar batzuk, gorputz arimei lotuak, telurikoak...
|
beste
ni askeago baten aldarria egiten zutenak, urteetako kristautasunak nigan moldatutako balio eta kateetatik ihes, bestela ez baitago azaltzerik nola neska mulatoa iritsi ahala ezabatu zitzaizkidan kolpetik penak eta errudun usteak. Harik eta ulertu nuen arte ez nuela atsedenik hartuko, desio eta irrika bizi hura ase ezean.
|
|
|
Ez da autokontzientzia bezala ikusten, bere burua ikusten du bestean.
|
Bestea
niretzat une bat besterik ez da.
|
|
|
4 Hala ere, gainditzea, bestea ukatzea bezala, lehenengo autokontzientzia ukatzea da, zeren
|
bestea
ni naiz eta orduan bestea ukatzea nire burua ukatzea da.
|
|
2009
|
|
|
Ihes egiten saiatzen naizenean ere, hor dago nia. Besteei buruz hitz egin nahi dudanean ere,
|
besteak
nik nola ikusten ditudan baino ezin dut azaldu. Aresti aipatzen dudanean, Arestiren hitzak nire egin ditudalako izango da.
|
|
|
Leihoak kanpora ematen du, baina baita norbere isla itzuli ere. Autoreak"
|
beste
niak" aurkitzen ditu leihotik kalera begira eta pertsonaiak, lekuak, fikzioa eta materiala eskaintzen dizkio bista horrek. Behatoki pribilegiatu horretatik besteei buruz idazten du poetak, bere barne kezken istorioa eraikiz bezala.
|
|
|
Ibairi esku bat hartu eta
|
bestearekin
nire motxilari helduz, atera abiatu ginen. Paula gure atzetik etorri zen.
|
|
|
izan ere, gai bibliko edo erlijiosoetako narrazio eta poesia liburu batzuez gain (ingelesez eta italianoz), Arrutiren biblioteka literarioa Trueba (bera da gehien dagoena: 6 titulu), Pereda, Valera, Zorrilla, Verdaguer, Selgas, Luque, Mourlane eta
|
beste
niretzat ezezagun pare batek osatzen dute. Espainiako, eta batik bat komentuetako?
|
|
|
lo edo erdi lo. Batzuetan leihotik begiratzen dut, eta
|
besteetan
nire barruan galtzen naiz, handia baita nire barrua.
|
|
|
Hilabete hauetan astero etorri da alabarekin egotera. Asteburu batean Mirenen etxean egiten du lo eta
|
bestean
nirean, Sabinen gelan. Sabela puztuta du dagoeneko, hilabete falta zaio erditzeko, eta Beatrizek etengabe ukitzen dio eta haren kontra jartzen du belarria, han musikaren bat entzungo balu bezala.
|
|
|
Eta oraino baditut lotan. Mementoan, bi eleberri euskaraz, bi bilduma frantsesera itzuliak, batzuk Jon Miranderenak eta
|
besteak
nireak. Ari naiz baita nire bigarren gaztelaniazko liburua idazten ere herri sinesteaz.
|
|
|
Hau zuretzat, eta
|
bestea
niretzat
|
|
|
Betidanik konfiantza gutxi izan dut neure buruarengan, nahiz eta fisikoki itxura ona edo normala izan eta ikasketetan, lehenengo, eta lanean, orain, gauzak ondo joan. Baina
|
besteak
ni baino zoriontsuago bizi direla eta bizitzan gehiago lortzen dutela uste dut. Pentsamendu horiek ez dizkiot inori kontatu, baina irakurri izan dut konfiantza edo autoestimua baxua izatearen ondorioak direla.
|
|
|
" A ze bi, bata zu ta
|
bestea
ni"
|
|
|
Asteburuko bikote horietan eta gisako bestelakoetan, orekak gaiztoak dira: bestearekiko lokarriak nirekiko lokarriekin uztartu behar, eta sarri
|
bestearekikoa
nirekikotik azpirago dago. Diot nik halakoetan areagotuko dela susmo bitxi hori, normalean oporretan sortzen dena, bikotekideak elkarren igurtzitik libratu ezinik dabiltzanean aspaldiko partez, begi bazterrarekin ikusten denean, eguna joan eguna etorri, bikotekideak hortxe segitzen duela, temati bezain astun:
|
|
|
5
|
Besteak
niregatik gaztelaniaz egitera ez behartzea.
|
|
2010
|
|
|
hauxe. Hau da, gotzainak niri ezarri edo
|
besteri
niri ezarrarazteko esan nahi zizkidan neurri horien aurka agertzeak banekien ezinezko egingo zidala ordena barruan jarraitzea. Ordena barruan jarraitzeak esan nahi zuen frantziskotarrekin gatazka sortzea, zatiketa, edo egonezina, edo haserrea sortzea, eta hori ez nuen nahi.
|
|
|
Hemen, parte hartzea, botere erregimen guztiek agindutakoa betetzea da, administrazioaren egitasmo antzuetan sartzea. Nik, behin jarri nuen nigan eta
|
besteengan
nire esperantza, eta lanpostua kendu behar nien beldur ikaraz begiratu zidaten," aurrerakuntzaren" ate guztiak itxi baino lehen. Eta denbora pasatzen da, eta kultura plan berri bakoitza aurrekoa baino okerragoa da, nahitaez.
|
|
|
Giza Eskubideen Defendatzaileentzako Babeserako Behatokiaren ustez, epailearen kontrako
|
beste
ni kereilek ez dute aurrekaririk, jazarpen honek justiziaren interesak gainditzen dituela frogatzen du.
|
|
|
Gainera, epailearen kontrako
|
beste
ni kereilek ez dutela aurrekaririk, jazarpen honek justiziaren interesak gainditzen dituela frogatzen duela uste du Giza Eskubideen Defendatzaileentzako Babeserako Behatokiak.Behatokiaren ustez, erregimen frankistak egindako krimenen biktimak asetzera ausartu den epaile bakarra da Garzon.
|
|
|
geldiarazi gintuen arte; gure ondotik pasatu zenean, eskutik helduta geunden une hartan Helena eta biok?, zorrotz begiratu zigun, sakristauak bere handinahia zuen, eta une hartan, beharbada, apaizaren parekoa zela iruditu zitzaion?, ikusi ez ezik, ikusiari buruzko epaia ere ematen ariko balitz bezala, kondenazko epaia, alegia?: ...ordaina?; ez zigun onik egin, gizonak bere epaia eman ahala eskuak askatu eta erori egin baitzitzaizkigun, esku bakoitzak bere bakardaderako bidea hartzen zuela; berriro eseri ginen lizardian, bera enbor baten aurka eta ni beste baten aurka, biok aurrez aurre, bi esku banatuen irudia burutik ezin kendu nuela; ustez batzen gintuèn denboraren baitan bi denbora ote zeuden, bada, bata Helenarena eta
|
bestea
nirea, bakoitzak bere autonomia zuena, noiznahi har baitzezakeen bakoitzak bere bidea?; biok bat ginen, bai, baina bi ginen une hartan batez ere, gizonaren epaiak gure harremanak kolpetik zapuztu balitu bezala; batasunaren bitasun hura ote zen gure etorkizuneko desadostasun balizkoen sorburu??
|
|
|
Bada, gaur arte jende noble bezain prestua izan bazarete, gaurtik aurrera are gehiago, Otto Horkheimer lotinant koronelak bi izar ekarri baitizkizue eta bi izar berri izango baitituzue etxeko armarrien zeruan?. Gero, batean Heinrichi eta
|
bestean
niri begiratzen zigula, esan zuen: –Zuen aitona ikusten nuen bakoitzean, aipagai zituen etxekoak eta aipagai bilobak:
|
|
|
Idealismoak egiten zuen Domingo oso, eta poesiak zu, baina zer erantzungo zenidake, esango banizu gaurko gizonaren ezaugarria ez dela osotasuna, baizik eta era batean zein bestean bizi gaituzten puskak, barne haustura sakon baten ondorio direnak? Eta puska batek eramaten zaitu iparrera, beste batek hegora, eta beste batek auskalo nora, gaurko gizakion patua horixe baita, nortasun multiple bat duela, ni nagusiaren azpitik
|
beste
ni batzuk bagenitu bezala, bakoitza bere interes eta argudioekin. Testuinguru honetan, iraultza zera izango litzateke niretzat, bizi gaituzten ni horien artean oreka gutxieneko bat lortzea.
|
|
|
aurkakoan, beharbada. Horrek ez du esan nahi, jakina, gure nitasun osatuaren baitan murgilduta bizi diren
|
beste
ni txiki horiek, bakoitza bere ahotsarekin eta bere pentsatzeko moduarekin, indar berdina dutenik, neure baitan daukat froga, ni bizi nauen kontserbadorea, politikari dagokionez, erraldoi bat den bitartean, ipotx bat baita ni bizi nauen iraultzailea, beldurrak isilarazia inkontzientearen lehen bultzadan, aitor dut, baina baita adimenak eta arrazoimenak isilarazia gerokoan ere, zintzotasun osoz diotsut, ongitxo dakidan arren erabateko objektibotasuna ezinezkoa dela, are gutxiago nor bere ortuaz eta bere kontuez mintzatzen denean.
|
|
|
Norbait sartu da etxean. Ikus ezazu hor?!?; nola ez zitzaidan, bada, eszena hura buru buruan grabatuta geratuko, gure bizitzako mundualdia ezerk baino hobeto laburbiltzen badu?; filosofoak zioen bezala, geure burua ezagutzen ahalegindu genuke, baina geure baitan beti aurkitzen eta beti aurkituko dugu
|
beste
ni arrotz hori, beste izen bat ere baduena, ausaz?, geure buruaren ezagutzan noiznahi tartekatu eta ezagutza bera eragozten diguna behin eta berriro, geure ahalegin guztiak zapuztuz.
|
|
|
–Damasori ez dio kalterik egingo egoitza eta hemengo giroa erakusten badizkiot? jarraitu zuen Meyer jaunak, batean atezainari eta
|
bestean
niri so egiten zigula, biek ala biek era berean erantzuten genion bitartean, buruaren goitik beherako mugimendu batzuekin. –Eta gustatzen bazaio, nik espero dudan bezala, auskalo Damaso bera ez ote dugun elkargggteko hurrgggengo bazkidea??, erantsi zuen Meyer jaunak.
|
|
|
–aquella manera de pisar el suelo, cuando camina, de una moza gentil, que no amamos ni conocemos?? ; esaldia, ordea, ez nuen han eten, nik hantxe eten nahi izan nuen arren, nitaz
|
beste
ni bat jabetu balitz bezala, inkontzientearen solairurik behekoena ote zuen bizileku beste ni hark??, esaldia luzatu eta istantean errematatu zidana: –pero que ahora amo y conozco un poco?
|
|
|
–aquella manera de pisar el suelo, cuando camina, de una moza gentil, que no amamos ni conocemos?? ; esaldia, ordea, ez nuen han eten, nik hantxe eten nahi izan nuen arren, nitaz beste ni bat jabetu balitz bezala, inkontzientearen solairurik behekoena ote zuen bizileku
|
beste
ni hark??, esaldia luzatu eta istantean errematatu zidana: –pero que ahora amo y conozco un poco?
|
|
|
Nire guru ohiaren azalpena aditzean txunditurik geratu banintzen ere, azkenean onartu eta sinetsi egin nuen Lauraren inguruan antzematen nuen irudi zehaztugabe hura, beste inork ikusten ez zuena, norbaiten arima izan zitekeela. Ez nion, hala eta guzti, inori ezertxo ere esan, batetik Mendebaldean zorotzat hartuko nindutelako halakorik botaz gero, eta
|
bestetik
nire emazte gaztea alferrik ez kezkatzearren haren lehenengo haurdunaldian.
|
|
|
Erantzun gisa, David Santuaren hitzak dakartza, baina, ohar bedi hitz horien izaera ekarria, txertatua edo polifonikoa oso oso ahul markatzen dela: David> Santuaquin... > biotz> osoarequin> otseguitea.> Erreparatu behar da, era berean, nola pasatzen den NI batetik
|
beste
NI batera, nola elkartzen diren sinbiotikoki Daviden eta esatariaren NIak. Nere> Jaungoicoa...; > urricaldu> zaitez> nizaz.
|
|
|
Solasaldi luzearen ostean ere, ezin zehatz baitezakete non dagoen, bestearekin konpartitzen dudan ni? izaten jarraitzearen eta?
|
bestearen
ni, bilakatzearen arteko muga.
|
|
|
Idealismoak egiten zuen Domingo oso, eta poesiak zu, baina zer erantzungo zenidake, esango banizu gaurko gizonaren ezaugarria ez dela osotasuna, baizik eta era batean zein bestean bizi gaituzten puskak, barne haustura sakon baten ondorio direnak? Eta puska batek eramaten zaitu iparrera, beste batek hegora, eta beste batek auskalo nora, gaurko gizakion patua horixe baita, nortasun multiple bat duela, ni nagusiaren azpitik
|
beste
ni batzuk bagenitu bezala, bakoitza bere interes eta argudioekin. Testuinguru honetan, iraultza zera izango litzateke niretzat, bizi gaituzten ni horien artean oreka gutxieneko bat lortzea.
|
|
|
Ni ez naiz idazlea, baina idazlea banintz, Pessoak bezala idatziko nuke, sinetsia bainago gaur Pessoak bezala bakarrik idatz daitekeela, orain ikuspuntu batean jarrita eta orain beste batean... aurkakoan, beharbada. Horrek ez du esan nahi, jakina, gure nitasun osatuaren baitan murgilduta bizi diren
|
beste
ni txiki horiek, bakoitza bere ahotsarekin eta bere pentsatzeko moduarekin, indar berdina dutenik... neure baitan daukat froga, ni bizi nauen kontserbadorea, politikari dagokionez, erraldoi bat den bitartean, ipotx bat baita ni bizi nauen iraultzailea, beldurrak isilarazia inkontzientearen lehen bultzadan, aitor dut, baina baita adimenak eta arrazoimenak isilarazia gerokoan ere, zintzotasun osoz ... Baina erabateko objektibotasuna ezinezkoa bada ere, objektibotasunaren aldeko ariketa egin daiteke... nik ere egiten dut, eta hara:
|
|
|
Ea harrapatzen dugun..." esan zidan bat batean, tximeletaren atzetik abiatzen zela, barre algaren artean, eta ni haren atzetik, harik eta gizon baten ezusteko presentziak —ez dakit zergatik, baina, oroitzen dudan bakoitzean, beti hartzen diot sakristau itxura... jakin dakidan arren hori esatea eta ezer ez esatea elkarren parekoak direla— geldiarazi gintuen arte; gure ondotik pasatu zenean —eskutik helduta geunden une hartan Helena eta biok—, zorrotz begiratu zigun —sakristauak bere handinahia zuen, eta une hartan, beharbada, apaizaren parekoa zela iruditu zitzaion—, ikusi ez ezik, ikusiari buruzko epaia ere ematen ariko balitz bezala —kondenazko epaia, alegia—: ...ordaina?; ez zigun onik egin, gizonak bere epaia eman ahala eskuak askatu eta erori egin baitzitzaizkigun, esku bakoitzak bere bakardaderako bidea hartzen zuela; berriro eseri ginen lizardian, bera enbor baten aurka eta ni beste baten aurka, biok aurrez aurre, bi esku banatuen irudia burutik ezin kendu nuela; ustez batzen gintuèn denboraren baitan bi denbora ote zeuden, bada, bata Helenarena eta
|
bestea
nirea, bakoitzak bere autonomia zuena, noiznahi har baitzezakeen bakoitzak bere bidea?; biok bat ginen, bai, baina bi ginen une hartan batez ere, gizonaren epaiak gure harremanak kolpetik zapuztu balitu bezala; batasunaren bitasun hura ote zen gure etorkizuneko desadostasun balizkoen sorburu...?
|
|
|
Okerrena, baina, zera izan zen, ezin izan niola irudimenaren irudi jario nahasiari eutsi, halako eran, non berriro etorri baitzitzaidan gogora Ortegaren aipua: " aquella manera de pisar el suelo, cuando camina, de una moza gentil, que no amamos ni conocemos..."; esaldia, ordea, ez nuen han eten, nik hantxe eten nahi izan nuen arren, nitaz
|
beste
ni bat jabetu balitz bezala —inkontzientearen solairurik behekoena ote zuen bizileku beste ni hark? —, esaldia luzatu eta istantean errematatu zidana: "... pero que ahora amo y conozco un poco":
|
|
|
Okerrena, baina, zera izan zen, ezin izan niola irudimenaren irudi jario nahasiari eutsi, halako eran, non berriro etorri baitzitzaidan gogora Ortegaren aipua: " aquella manera de pisar el suelo, cuando camina, de una moza gentil, que no amamos ni conocemos..."; esaldia, ordea, ez nuen han eten, nik hantxe eten nahi izan nuen arren, nitaz beste ni bat jabetu balitz bezala —inkontzientearen solairurik behekoena ote zuen bizileku
|
beste
ni hark? —, esaldia luzatu eta istantean errematatu zidana: "... pero que ahora amo y conozco un poco":
|
|
|
" Damaso". " Damasori ez dio kalterik egingo egoitza eta hemengo giroa erakusten badizkiot" jarraitu zuen Meyer jaunak, batean atezainari eta
|
bestean
niri so egiten zigula, biek ala biek era berean erantzuten genion bitartean, buruaren goitik beherako mugimendu batzuekin. " Eta gustatzen bazaio, nik espero dudan bezala, auskalo Damaso bera ez ote dugun elkargggteko hurrgggengo bazkidea...", erantsi zuen Meyer jaunak.
|
|
|
Eta meyer horkheimertarrak ez zarete gutxiago, jakina, begiratu besterik ez dago hormatik zintzilik dituzuen armarri ezin dotoreagoei, edonoren arreta pizteko modukoak dira-eta. Bada, gaur arte jende noble bezain prestua izan bazarete, gaurtik aurrera are gehiago, Otto Horkheimer lotinant koronelak bi izar ekarri baitizkizue eta bi izar berri izango baitituzue etxeko armarrien zeruan’ Gero, batean Heinrichi eta
|
bestean
niri begiratzen zigula, esan zuen: ‘Zuen aitona ikusten nuen bakoitzean, aipagai zituen etxekoak eta aipagai bilobak:
|
|
|
Norbait sartu da etxean. Ikus ezazu hor...!"; nola ez zitzaidan, bada, eszena hura buru buruan grabatuta geratuko, gure bizitzako mundualdia ezerk baino hobeto laburbiltzen badu?; filosofoak zioen bezala, geure burua ezagutzen ahalegindu genuke, baina geure baitan beti aurkitzen eta beti aurkituko dugu
|
beste
ni arrotz hori —beste izen bat ere baduena, ausaz—, geure buruaren ezagutzan noiznahi tartekatu eta ezagutza bera eragozten diguna behin eta berriro, geure ahalegin guztiak zapuztuz.
|
|
|
Teresa bereizi egin zen gugandik, eta bi arrosarekin itzuli zen. Bata Adriani eman zion,
|
bestea
niri. " Azkenekoak dira.
|
|
|
Barne barnetiko harrak eraso egin dit harzara eta
|
beste
nia azaleratuz unatu nau azken mugetaraino ahitu, nekatu, higituz, zulatuz... beste nia nagusi izan arteraino, beste ni bilakatzen aldi baterako.
|
|
|
Barne barnetiko harrak eraso egin dit harzara eta beste nia azaleratuz unatu nau azken mugetaraino ahitu, nekatu, higituz, zulatuz...
|
beste
nia nagusi izan arteraino, beste ni bilakatzen aldi baterako.
|
|
|
Barne barnetiko harrak eraso egin dit harzara eta beste nia azaleratuz unatu nau azken mugetaraino ahitu, nekatu, higituz, zulatuz... beste nia nagusi izan arteraino,
|
beste
ni bilakatzen aldi baterako.
|
|
|
Eta orduan galdetzen diot ene buruari noren buruari, bainaZein da benetako nia, nia ala
|
beste
nia?
|
|
|
Eta erantzuten zailagoa zait oraino, zein da izan nahi dudan nia, nia ala
|
beste
nia?
|
|
|
Honezkero ordezkatu nauk,
|
beste
nia, edo, hobekiro esanda, ordezkatu haut. Euskara ez duk motz, euskalduna baizik, Euskarak ez dik errua, euskaldunak baizen, eta poesiarako barne esakuntzarako edozilegi bekit hizkuntza oreaz jolasa:
|
|
|
Onartuko al dit Euskaltzaindiak, poema baterako bada ere, ordezkatu naut, hau duk alegia, honezkero ordezkatu naut
|
beste
nia; seguruenik ez, eta poesiarako ere araua hautsezina duk eta, hortaz, beste bidea bilatu behar, eta hortaz: nire beste niak ordezkatu dik nire nia, edo hobeto ausaz:
|
|
|
Onartuko al dit Euskaltzaindiak, poema baterako bada ere, ordezkatu naut, hau duk alegia, honezkero ordezkatu naut beste nia; seguruenik ez, eta poesiarako ere araua hautsezina duk eta, hortaz, beste bidea bilatu behar, eta hortaz: nire
|
beste
niak ordezkatu dik nire nia, edo hobeto ausaz: nire beste niak ordezkatu dit nire nia.
|
|
|
nire beste niak ordezkatu dik nire nia, edo hobeto ausaz: nire
|
beste
niak ordezkatu dit nire nia.
|
|
|
Zein da niago lainoz honatago dagoen hau, ala ezkutuan dagoen
|
beste
nia?
|
|
|
...hobe erantzutearren nik hobe erotzearren nirekin hobe mintzatzearren. arauak nireganatutakoan galdu du xedea eta nigan helburugabetzen den heinean nitasuna mardotzen doa eta belzten, eta ihartzen, eta zentzatzen, eta ezabatzen... izan bekizkit hitzok ene buruaren ezagutarazle fin, edo nahasgarri eder, edo isla ezkel, edo hutsalkeriarik zitalena, izan daitezela, edo ez daitezela izan, hartzaileak,
|
beste
niak, interesa galdu bide baitu, eta ez baitit irakurriko, ez baitidat irakurtzen, nik niri, akademikoki eta arauz.
|
|
|
Nigandik hain urrun ageri zen pertsona berberak
|
besteen artetik
ni neu hautatu ninduen hilabete batzuk lehenago. Zertan suertatu ote nintzaion erakargarri?
|
|
|
Gatazkatik alde egiteko bi soluzio daude. Edo eskatzen diet
|
besteei
nire larruaz ez ohartzeko, edo ohar daitezela eta ondo gainera". 1263
|
|
|
Bi aukeren artean zein hautatu ordez, etorkizuna iradokitzen hasten nintzen.
|
Besteek
nigatik erabaki zezaten uzten nuen finean, eta nik baldintza eta ahalen alegiazko munduan jarraitzen nuen. Ezaxolati, arduragabe, gozoan...
|
|
2011
|
|
|
" Mexikoko esperientziarekin nire lana hedatu nahi dut eta, bide batez, etorkizunean han egin ditzakedan erakusketei ateak zabaldu", nabamerdu du oriotarrak. Edonola ere," egonaldiak era batera edo
|
bestera
nire obran ˽
|