|
2000
|
|
|
Lehiaketaren helburua neska mutilen eskuetan sormena, irakurketa eta idazketa txikitatik lantzeko tresna eraginkorra jartzea zen, hauek ezinbestekoak direlako literaturzaletasuna sortzeko. Azkenean, sormen lana eta
|
besteekiko
sentipenen adierazpena euskaraz gozatzen hasteko bide egokia zela ikusi genuen. Horretarako eskola da erakunderik eraginkorrena.
|
|
|
Gainera, Quierok telebista aparailuaren bidez internet eta posta elektronikorako sarrera eskaintzen du, ordenagailuaren beharrik gabe. Izen ematearen salneurriaz, berriz, ez dago
|
besteekiko
ezberdintasun handirik: 15.000 pezeta (600 libera)
|
|
|
Izan ere, lehenik bertakoon elkartasuna dugu beharrezkoena eta gero
|
besteekiko
adiskidetasuna. Gizakia, edonongo gizakia baita errespetagarri eta hortik abia gintezke beste ororen elkartasunera.
|
|
|
Formatu eta edukien aldetik antzekotasun hazia duen egungo albistegigintzan, Euskal Telebistaren portaera ez da
|
besteekiko
oso ezberdina. Alegia, segidan ikusikodugun moduan, albiste saioetan aipatzen dituzten gaiak eta pertsonaiak, funtsean, berdintsuak dira.
|
|
|
Ukapenak, zeina garezurraren oinean burua lepoarekin lotzen duten giharretan dagoen tentsio oso bortitzakeragina den, pertzepzio mekanismoa blokeatzen du, eta sentipenei kontzientziapertzeptiboaren atalasea zeharkatzea galarazten die. Sentitu eta nabaritzen duenhorren erreferentziaz gabeturik, eta bizi izandako
|
besteekiko
plazer eta harremanerrealeko esperientziez gabeturik, izaera nartzisistak norberaren identitatea irudirantz lekualdatzen du. Bere irudi bat eraikitzen du, nahiko handioso etaamainaria, bere burua maitatzeko eta besteek mirets dezaten.
|
|
|
Kontestu honetan, seguruak eta antsiatiak diren atxikimenduen arteko ezberdintasunak garrantzi handia hartzen du. Seguruak diren subjektuak, beren buruekikoeta
|
besteekiko
ziurtasuna eta konfiantza sentitzen dute. Oro har, estresa hobetoeramaten dute, estres egoeren ondoren aisago birsendotzen dira eta ingurunearimalgotasun handiagoz egokitzeko gauza dira.
|
|
|
Besteengana egokitzeko gaitasuna, elkarreraginarena eta
|
besteekiko
elkarreragin honen kalitatearena, haurtzaroan familia harremanak garatzeko moduarenaraberakoak izango dira. Honelatan, ba, arau egonkorrak baina lasaigarriak badira, arauaren eta desirak asetzearen arteko oreka ahalbidetuko diote.
|
|
|
Adibidez, ikus daiteke (eta hau neurri handiagoan edo txikiagoan unibertsala dela esan genezake), esperientzia eta eraso latzen biktima moduan kexatu eta ager daitekeela pertsonabat, agerian eta bere ustez, horretarako arrazoi justifikagarririk egon ez arren. Halaere, ezin da konturatu
|
besteekiko
duen jarrerak, berarekiko portaera hotzak edoerasokorrak erakartzen dituela; beraz, azkenean egoera errepikatu egiten da, etaberriro ere ingurunearen, bidegabeko erasoaren, biktima bihurtzen da.
|
|
|
(1921) lana talde mekanismoen lehen teorizazio psikoanalitikotzat eta azter dezagun bertanplanteatzen den ardatzetako bat. Hau da, taldearen eta liderraren arteko harremanaedo, hobeto esanda, gizabanakoaren baitan, taldea osatzen duen unetik, taldearenliderrarekiko eta
|
besteekiko
gertatzen zaizkion gorabeherak.
|
|
|
Eduki aldetik, 22 kromosomak osatzen dute giza genoma. Aurkeztu dudan euskokultur gaien saila lan hipotesia besterik ez da, gure kultura antolatzeko eta esparrubakoitzeko barneko egitura eta
|
besteekiko
harremanak bideratzeko. Behin behinekoegitura da, lan egin ahala berrikusi duguna.
|
|
|
Han ziren, ba: ez, ordea, lehengo mahaian, ezpada paretaren kontrakoan, nahiz bakoitzak
|
besteekiko
bere posizioari eutsi. Bere soa lepamotzarenarekin kruzatu zelarik, nahiz unetxo bat izan, huraxe askia izan zen Xani haren begiradan distira arraro bat sumatzea iruditu zekion.
|
|
2001
|
|
|
Zera gertatzen da, horiek hauteskundeetan, grebetan, ekintza politikoetan edo inkestetan irudikatu nahi ditugunean, oso era diferentean agertzen direla. Esate baterako, inkestetan garbi agertzen da ezkerrekoak diren zenbait ikuspegi etiko,
|
besteekiko
elkartasuna, odola ematea, Hirugarren Munduari ematen zaion laguntza, gutun sozialaren aldeko sinadurak... Euskal Herrian Espainiako Estatuko beste zenbait tokitan baino askoz zabalduago daudela, eta beraz ezkerreko jende gehiago dagoela. Baina gero alderdietan eta hauteskundeetan beste era batean gauzatzen da hori.
|
|
|
Eragina dauka bizitzaren aurrean pertsonak duen jarreran ere eta
|
besteekiko
harremanetarako forma batzuk sortzen ditu, beti biktima jarrera hartzea edo beti defentsako jarrera izatea, eta horren ondorioz, modu ironikoak, harroak, hotzak, distantziazkoak edo besteenganako mespretxuzkoak hartzen dira.
|
|
|
Baina, berriro ere,
|
besteekiko
konparaketak atsekabean murgiltzen gaitu, gauza onak ekarri beharrean.
|
|
|
Guri dagokigunez, bakartasunak edo berezitasunak bai hizkuntzaren alde eta bai kontra eragin du. Berezitasun nabariak,
|
besteekiko
izate bakanak, hizkuntzaren iraupenaren alde bulkatu du, eta honela aitortu dute auziaz arduratu diren guztiek. Bertan behera utzita gal zitekeen bakarrik (horretarako elebitasunezko denboraldia behar, luzeagoa nahiz laburragoa), ez, ordea, bere ezaugarriak galdu ahala inorenak bereganatzen  dituela, antzeko beste hizkuntzekin nahas.
|
|
|
Honek ez digu estatuak hegemonia horretan duen presentzia ahanztarazi behar; izan ere, larderiaren eta baimenaren arteko konbinazioan gordetzen du hegemoniak bere funtsa (Grams  ci 1986: 33). Alabaina, guztiz bazterrarazten dizkigu instituzio zibil horiek Estatuaren aparatu ideologiko soiltzat hartzen dituztenen teoriak, ez baitira, hain zuzen ere, ideologia nagusia gizartean bere autonomiaren eta
|
besteekiko
harremanen bidez eraberritzen eta legeztatzen dela esateko gai izan.
|
|
|
2 Kategorien sailkapen hau ez da estatikoki ulertu behar, kategoria bakoitza
|
besteekiko
loturarik gabe hermetikoa balitz bezala, era dinamikoan baizik. Azken finean, kategoria hauek benetan ezagutza konkretuan besterik ez dute ekiten, eta honek kategorien arteko lotura ezberdinak suposatzen ditu.
|
|
2002
|
|
|
Baina eroen artean, asko dira buruari ematen diotenak, eta hain justu buruari ematen diotelako erotu direnak. Mundua dagoen bezala egonda, elkartasun pixka bat badaukazu Libian gertatzen ari denarekin, Afganistanen gertatzen denarekin, hemen bertan presoekin...
|
besteekiko
kezka bat baldin baduzu, ar hori sabelean, beti duzu zalantza hori barruan: " Zer arraio egiten dut nik hemen!".
|
|
|
Isiltasunak, purrustadek eta garrasiek elkarrizketa ordezkatzen dutenean eta komunikazio arazoek
|
besteekiko
harremana oztopatzen dutenean.
|
|
|
Gainera, jarrera horren atzean norbere burua eta
|
besteekiko
konfiantzarik eza izaten da askotan.
|
|
|
Mito ezak, edo nahiago bada progresoaren mitoaren porrotak, jasangaitza den eta norbanakoen integritatea erasotzen duen modernitate industriala deslegitimatzen du. Hori gertatzen da Imaginario modernoa definitzen duten eduki semantikoan oreka mantendu ordez,?
|
besteekiko
–, izadiarekiko, ardura erakutsi ordez, luxuari eta aberastasunari lehentasuna emateagatik.
|
|
|
Autokontrola ukaezina da (ez dago bakoitza norberak baino hobeto ezagutzen duenik) baina horri autokritika ere erantsi behar zaio (norberak bere burua ezagutzeko eta mugak jartzeko
|
besteekiko
elkarrekintza beharrezkoa du). Diferentziazio sozialak errespetatu behar dira, ordena inposatuko duen alde bateko irtenbiderik ez da komeni, baina, ingurunea?
|
|
|
Eskizofrenia horrek ez zuen arrakastarik erdietsi, eta 1994an gaztelaniazko irratsaioak bertan behera utzi zituzten irrati arduradunek. Euskarazko irrati formula musikal gazte bakarra bilakatu zen orduan Euskadi Gaztea, eta, horrekin batera,
|
besteekiko
ezberdintasuna eta arrakasta lortu zuen. Hizkuntza eta hurbiltasuna ziren beste Top zerrendek eskaintzen ez zutena, eta horrek erakarri zuen 16 eta 20 urte bitarteko gazte multzo euskaldun bat, ez euskaldunen artean ere zaleak lortuz, oso erraz jarraitu ahal duten taxuera baita.
|
|
|
gizarte harreman garatuagoak sortzen lagundu izan du, etengabe. Denboraren joanean, nola
|
besteekiko
harremanak bideratzen hala norberaren buruarekikoak zehazten lagundu izan dute hedabideek.
|
|
|
Hizkuntza, arraza, erlijioa, jatorria edo gizarte klasea direla medio, desberdintzat hartzen da talde bat gizarte eratu baten baitan. Etorria gutxitutako botere egoeran ohi dago
|
besteekiko
, bertokoekiko. Ghettoa ala adaptazioa dira ezpataren bi aho zorrotzak.
|
|
|
Idealizazio horrek arazoak eta problemak leundu eta konpondu ez eze, areagotu egiten dituela esan daiteke, nahiz eta desberdinen eta disidenteen jardunak gero eta isilagoak diren, eta gero eta gutxiago entzuten diren. Munduaren Historia Ofizialak amnesia ikaragarria du
|
besteekiko
.
|
|
|
Hedabideen gorakada geldiezinak, hedabideek gizarte publikoan izan duten eginkizun gero eta garrantzitsuagoak, gizarte harreman garatuagoak sortzen lagundu izan du, etengabe. Denboraren joanean, hedabideek
|
besteekiko
harremanak bideratzen eta norberaren buruarekikoak zehazten lagundu izan dute.
|
|
|
Ez dira berezkoak. Ikasi, egia esan, dena ikasten da, ia den dena (ikasi aditza zelan definitzen den); baina ikasi ikasi, gizakiak kultura ikasten du
|
besteekiko
harremanean. Gaitasun ideologikoak eta kulturalak besteekiko interakzioan garatzen direnak dira (ikasiak, esan dugunez) eta horiek ere hartzen dute parte kodeketan eta deskodeketan.
|
|
|
Ikasi, egia esan, dena ikasten da, ia den dena (ikasi aditza zelan definitzen den); baina ikasi ikasi, gizakiak kultura ikasten du besteekiko harremanean. Gaitasun ideologikoak eta kulturalak
|
besteekiko
interakzioan garatzen direnak dira (ikasiak, esan dugunez) eta horiek ere hartzen dute parte kodeketan eta deskodeketan.
|
|
|
Maslach eta Jackson psikiatrek deskribatutako «burn out» sindromearen definizioa eta «Instituto de Trabajo del Instituto de Seguridad e Higiene en el Trabajo» azterketan jasotakoa «neke emozionala, neke fisikoa eta psikologikoa» aurkezten duen pertsonarena da. Egoera hori arindu nahian, bakartu egiten da,
|
besteekiko
jarrera hotza eta despertsonalizatua garatu, eta lanean konpromiso falta erakusten du. Ondorioz, zereginak behar bezala ez atenditzeko desegokitasun, eskumenik eza, eraginkortasun eza sentitzen da.
|
|
|
Eta, orain? Etenik gabeko denboraldi honetan (ez dugu etentzat joko uholdeek egindako sarraskia edo zenbait garzonkeria), kulturgileek —kolektiboek eta norbakanakoek— gauzatu ahal izan dute bai garapen naturala bai eta
|
besteekiko
transmisioa ere. Transmisioa esperientzia editorialean esaterako, eta transmisioa egileen esperientziei dagokiela.
|
|
|
Bere adin berekoak ei zirenak ez zitzaizkion orain kide iruditzen, eta lehenago plazan janzkeraz ohartutakoaz ere ez zegoen hain seguru, jantzietan ala zabarrean ote zegoen bera eta besteen arteko desberdintasuna. Edalontziaz libre zeukan eskua masailezurrera eroan zuen,
|
besteekiko
erkaketan zeukan bixar falta ezkutatu guran.
|
|
2003
|
|
|
Edo prozesio batean anaidi batekoa izatea. Izate horrek, batetik,
|
besteekiko
desberdintasuna azpimarratzen du eta, bestalde, lotura bat zu bezalakoak direnekin", zehazten du historialariak.
|
|
|
Gainera,
|
besteekiko
exijentzia maila handiegia eta bizimodu errazaren eta arazorik gabekoaren aldeko joera sor daiteke, eta horrek porrotaren, diziplinaren eta esfortzuaren aurreko tolerantzia eskasa dakar.
|
|
|
euskaldunek, eta are gehiagoglobalizazioaren aurkako mugimendu horretan diharduten pertsonek, aldarrikatzenduten nazio nortasunaren eta aurrera daramaten diskurtso globalaren arteko gatazka egoera bizi dute barruan. Globalizazioaren aurkako Euskadiko mugimenduaaztertzean, horixe da antzematen dugun ezaugarrietariko bat,
|
besteekiko
bereiztenduena. Euskal nortasunaren indarra ez da ageri agerikoa eta osagai horrek ez dituberdin baldintzatzen Euskal Herrian bizi diren pertsona guztiak.
|
|
|
Valentziako Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Elkarteak (AVACU) galdetutako gazteen %47k onartzen du bideojokoei “lotuta” dagoela, eta %40k baino gehiagok onartzen du bakarrik jokatu nahi duela, milaka elkarrizketaren bidez egindako jolas informatikoen eta kontsolaren kontsumoari buruzko azterlan baten arabera. Atzo Kontsumitzaileen Iberoamerikako Topaketaren esparruan aurkeztu zen lanean nabarmendu zen mota horretako jokoek “isolamendua,
|
besteekiko
harremanetan pobrezia eta denboraren eta errealitatearen nozioa galtzea” eragin dezaketela. Arazo horiek areagotu egiten dira, haurrek bakarrik eta helduaroren batek gainbegiratu gabe jolasten badute.
|
|
|
Nolanahi ere, inork ez du onartu behar besteek ukitzen dituzten elikagaiak jatea. Praktika hori higiene neurri gisa ez ezik,
|
besteekiko
errespetuaren erakusgarri gisa ere hartzen badugu, beste argudio bat izango dugu elikagai horietan kutsadura txikiagoa izan dadin.
|
|
|
Intimotasuna literaturaren genero bat gehiago da, beraz, eta, ondorioz, fikzioa itxura egiteko, gezurra esateko modu bat", dio narratzaileak eta orrialde batzuk aurrerago nobelan egiak gehiago nabarmentzen direla dio eguneroko intimoetan baino, eta Teresaren egunerokoetara jotzen du hori frogatze aldera. " Poesiaren funtsa sentimenduak diren bezala edo nobelarena fikzioa, intimotasuna izan daiteke egunerokoen oinarria, baina zer da intimotasuna?", galdetzen du narratzaileak eta" Kanporatuz gero,
|
besteekiko
gure harremanak kolokan jar ditzaketen gure baitako egiek osa lezakete gure intimotasuna, baina eskandaluak, indiskrezioa eta exhibizionismoa, intimotasunaren alderdi zaratatsuenak hain indarrean dauden gizarte honetan, zer dago intimoagorik isiltasuna baino?", jarraitzen du galdera batekin berriro ere.
|
|
|
" la persecución de las caracterÃsticas étnicas, lingüÃsticas y sociales que nos dio Dios a los vascos" (GarcÃa de Cortà ¡ zarrek aip., 1988: 97). Ordurako gerra osteko erritualismo erlijioso puztuak behera egin zuen, eta 50eko hamarkadak aurrera egin ahala, jainkotiartasuna ulertzeko beste modu bat joan zen nagusitzen, ez erritual ikusgarrietan oinarritua, baizik eta
|
besteekiko
zerbitzu eta konpromiso etiko gisa ikusia.
|
|
|
Betiko alde egin zuenean ume aroa zeharo galduta zeukan lagunak... bere zoritxarrerako. Eta haurtza roko etsipenek geroko bizitza bideak suzko hizkiz markatzen dituztelako, ezintasun errotu hark baldintzatu egin dio batzuetan
|
besteekiko
jarrera, adiskideak aitortu zidanez.
|
|
|
3 Hona hemen, Jainkoak gizakiak gizartearentzat jarri eta horrekin lotzen dituen estekak nola eratu dituen; hala ere, esteka horiek izaera berekoak dira, eta xede bera dute lege berberen azpian; eta, horren ondorioz, giza leinu osoarentzat erkide dira, batzuk besteak baino barruragokoak izan gabe. Horrexegatik gehitu zizkien esteka orokor eta erkide horiei beste harremanak eta betebehar bereziak; horien bidez, gizakiak estuago lotzen dira beraien artean, eta bakoitzak
|
besteekiko
maitasun betebehar batzuk jartzen ditu praktikan, guztientzat ezinezko direnak. Hartara, betebehar horiek bakoitzarentzat dira lege partikularrak, gizakiari erakusten diotenak bigarren legeak eskatzen diona, eta, aldi berean, bere eginbeharrak arautzen dituzte; horiek ez dira besterik, gizaki batek besteari zor dion egiazko maitearen ondorioak baino, kasuan kasuko ingurumariak zein diren gorabehera.
|
|
|
Euren artean, batzuek
|
besteekiko
zehatz berezitako gaien artean, badira kontratuak, salmentak, trukaketak, errentamendua, maileguak, sozietatea, gordailua eta osterantzeko hitzarmenak: oinordetzak, testamentuak, legatuak, ordezpenak, frogak eta usteak; pertsonen egoera; gauzen sailkapena; legeak interpretatzeko moduak eta beste asko, horiek orok erkide dutela euren erabilera, maiztasun handiagokoak zein premiazkoagoak izatea, beste gai batzuena baino.
|
|
2004
|
|
|
Jakinduria bizitza alferrik pasa ez duzula frogatzen duen zerbait da. Pertsona nobleagoa edo
|
besteekiko
ulerkorragoa izaten ikasi duzun seinalea da jakinduria. Urteetan gauza asko bizi ondoren zenbait gauza ez baduzu ulertu edo ikasi, duela 20 urteko itsutasun berarekin bizi bazara, horrek esan nahi du bizitza alferrik pasa duzula.
|
|
|
Ez da zuzena hirietako gehienezko eta gutxieneko prezioak konparatzea, izan ere horietako bakoitzean CONSUMER eko teknikari batek egin zuen proba (graduazio jakinarekin,
|
besteekiko
desberdina); hala ere zentzuzkoa da hiri bakoitzeko prezioak konparatzea, graduazioa berdina delako.
|
|
|
Betikoa:
|
besteekiko
definitu beharra, bestek duelako guk ez dugun askitasun izaera.
|
|
|
Etorkizunekoerantzunen hazitoki, bestelako antolaketa moduen esperimentazio gune, alternatiben ernamuinen erreserba. Ekonomia ulertzeko eran,
|
besteekiko
erlazioak eraikitzeko eran eta gizarte bizitza artikulatzeko eran, etorkizuneko erantzunen erreserbagisan duen potentziala azpimarratuko dugu, beraz, autoeraketa ekonomikoan.
|
|
|
(iii) horrcn guztiaren aurrean, fundazionistak dio
|
besteekiko
ustecn mendekotasunerlaziorik' ez duten ustc justifikatuak badaudela. Oinarria osatzen dutc horiek.
|
|
|
E rdozaintzik pertsonen arteko harremana ren eta elkarrizketa ren beharra azpimarratzen zuen,
|
besteekiko
jarrera ireki bat. Izan ere, besteak entzunez, ulertuz, maitatuz eta elkarlanean arituz gizateria aske eta ireki bat lor daiteke, gure herri edo eskualde mailan ez ezik, mundu mailan ere bai.
|
|
2005
|
|
|
Ez egin
|
besteekiko
konparaziorik: ume bakoitza besteak ez bezalakoa da, berezia.
|
|
|
Ordu libre guztiak Internet bidez
|
besteekiko
harremanetan betetzen dira.
|
|
|
ikastetxeak ikaslearen bilakaera errespetatuko du, inolako ikuspegi politikorik inposatu gabe. Beraz, gizarte demokratikoakbeharrezkoak dituen elkartasuna,
|
besteekiko
errespetoa eta elkarrizketabultzatuko ditu».
|
|
|
3 Balioak grafikoki errepresentatzen dira, ikusteko espezie bakoitzak zein puntutarainoko kidetasuna duen
|
besteekiko
. Modu bitan egin daiteke:
|
|
|
Piramide berria kolorezko sei zerrenda bertikalek osatzen dute, eta bost elikagai multzoetako bakoitza eta olioak adierazten dituzte. Zerrenda bakoitzaren zabalera aldeak proportzionaltasuna adierazten du, edo pertsona bakoitzak elikagai talde bakoitzetik
|
besteekiko
zer jan behar lukeen. Ikur berri honetan, kolore hauek aukeratu dira:
|
|
|
Hezkuntzaren arloan, Fernándezek uste du tresna hori perfektua izango litzatekeela ikasleei geografia modu dinamikoan irakasteko. Haurrei mapetan puntu geografikoak kokatzen eta
|
besteekiko
modu dibertigarrian ikusten laguntzen die, jolas bat balitz bezala. Fernandezek Internauten komunitatearen esku uzten du proiektu horien garapena.
|
|
|
Hamar urte nituela, Adela iritsi baino hilabete batzuk lehenago, baztertu samarturik nengoen eskolan, ez herrenagatik preseski, horrek ere
|
besteekiko
harremanetan ez zidan laguntzen baina, Juliok etengabe barregarri uzten ninduelako baizik, beste umeen barre eta txaloak eraginez; nire kideek ez zuten, ez, batere laguntasunik eta elkartasunik erakusten nirekiko, maisuaren aurrean behintzat. Ez dakit nola demontre gertatu zitzaidan edo nondik sortu zitzaidan harako joera hura, Adela etorri aurretiko hilabete haietan, baina kontua da bertso edo batzuk idazteko grina sartu zitzaidala, eutsi ezinekoa, hura poesia edo zer zen ezaguerarik gabe noski?, beharbada imajinazioaren bidez zuzendu nahi nuelako zoritxarreko eroriak gorputzean okertu zidana; auskalo.
|
|
|
Mundu ikuskera indibiduala edukitzeak, hala eta guztiz ere, ez du inolaz ere esan nahi pertsona bere baitan itxita dagoen izaki indibidualista denik. Norberaren ikuspuntua norberarena bada ere, berau
|
besteekiko
elkarreraginean osatutakoa da eta, aurrerantzean ere, modu berdinean garatuko da baita ere. Gizakiaren" indibidualitateaz" ari garenean, hirugarrenik, pertsona ororen izate erlatiboa dugu gogoan.
|
|
|
Gizabanako eta giza-talde bakoitza perspektiba indibidualizatzaile batetik, eta ahal bezainbeste aldetatik, ikertu behar da. " Kontua, hain zuzen, gauza bakoitza bere lurrean, objektu bakoitza aldi berean sostengatzen eta mugatzen duten
|
besteekiko
erlazioan, behatzea da" 21 Hemendik abiatuz bakarrik izango da posible pertsonari bere garapen prozesuan laguntzea, ze inork ezin du bere humanizazio prozesuan aurrera egin bere historia ahaztuz eta bere zirkunstantzia espazio tenporalei bizkarra emanez. Egia da, ordea, era honetan planteatutako ikerketa antropologikoak beti aurkituko duela giza-indibidualitateak dakarren muga.
|
|
2006
|
|
|
XVI mendean katalanekin harremanik izan zutenen artean, inori ez zitzaion bururatuko katalanak paktistatzat jotzea. Katalana kanpokoentzat pertsona zakarra zen, bere ohorearen laguna eta
|
besteekiko
kontu handirik ez zuena. Baina gero XVII eta VXIII. mendeak oso garrantzitsuak izango dira topikoak ezartzeari dagokionez.
|
|
|
ahalik eta jende zabalenari irekia eta errealitatearen ikusmenean eraginkorra izan behar da. Beste irudi kolektiboak bezala, irudi soziolinguistikoak munduarekiko eta
|
besteekiko
harremanak erabakitzen dituen interpretazio eskemak dira. Bourdieuren aburuz," errealitatean, erralitatearen irudia sartu behar da ala, zehazkiago, irudien gudua buruko irudien baita buruko irudiek erabili nahi dituzten adierazpen sozialak gisa ulertu behar dira".
|
|
|
Fehr ek dio zoriontasuna nagusitzen den gizarte ingurune batean bizi garela, eta ez garela gai modu naturalean oxitozina nahikoa sortzeko. Ikertzaile helvetikoek, ordea, ikusi dute umore onak eta barreak, pentsamendu positiboekin batera, oxitozina askatzea sustatzen dutela neurri batean,
|
besteekiko
konfiantza giroa lortzeko. Oxitozinaren hormona kimikaren aldeko jarduera gisa, zientzialariek gomendatzen dute kritika sistematikotik ihes egitea, elkarrekin bizi diren pertsonen inguruan giro atsegina sustatzea, tolerantzia, errespetua edo esker ona bezalako gizarte balioak erakustea, enpatia garatzea, barre egitea eta bizitzaz gozatzea.
|
|
|
Autismoa sortzetiko sindromea da, eta 18 hilabete eta 3 urte bitarteko haurrengan agertu ohi da, aurreko azterketek erakutsi dutenez. Lehen sintoma hizketa galtzea izan ohi da; ondoren, haurrak ez du begietara begiratzen hitz egiten zaionean, entzumen arazoak dituela ematen du, objektu jakin batzuekiko obsesioa du edo
|
besteekiko
harreman sozialetan batere interesik ez duela erakusten du.
|
|
|
Barne gogo libre, asistematiko eta kaotikoak eromena deitu eta eritasuntzat jotzen den fenomenoa sorrarazten du hura menperatu, kontrolatu eta zapalduko duen adimen, mintzamen, oroimen edota gorputz errepresiborik ez denean. Baina bestela, menperatu, kontrolatu eta zapaldu egiten badira, nik maiz antzean
|
besteekiko
, hurkoarekiko arazotzat jotzen dudan fenomeno hori da barne gogo libre, asistematiko eta kaotikoek pertsonarengan sorrarazten dutena; izen jakinik ez duen eta eritasuntzat jotzen ez den arazoa da; baina arazoa da, nire ustez.
|
|
|
Ez dugu lotsatu behar, ordea, nortasun eskasekoak izateagatik. Erakutsi egin behar dugu, nortasun falta izan arren, badakigula zer den gertatzen zaiguna, ezagutzen eta aitortzen dugula
|
besteekiko
, hurkoarekiko, dugun arazoa, ezinegona eta gatazka. Erakutsi egin behar dugu nortasun falta nortasun berezi baten ezaugarri besterik ez dela; izaera tinko baten falta, gisa berean, izateko era baten ezaugarri besterik ez den bezalaxe, azken batean.
|
|
|
Gloriari lehengo urtean eztarriko minbizia zuela esan zioten, eta sei hilabeteko bizitza –kimiarekin hobekitu ote zen... Agian horrek esplikatzen du zatiz bere desesperazioa, bere
|
besteekiko
ongi ezin eramana. Edaten hasi, zenbait aldiz koma etilikoan egon zen, gero estasia probatu zuen, anfetak, orain, azkeneko, koka.
|
|
|
Ez zuen inoiz eduki tratu handirik beste gizon edo emakumeekin; gazteagotan saiatu zen, bai, zenbait harreman lantzen, jende arruntak kausa deitzen duen horietakoren batean, hutsez, engaiatzen, baina horrek ez zuen luze iraun. Nekagarri zitzaion
|
besteekiko
tratua; ez ulertzen ez zituelako gizakia mugiarazten duten motibazioak, ez; nekagarri zitzaion, besterik gabe, emozioa, sentipena, umorea, forma jakin batean bildu behar izatea, egoera zehatz bati erantzun bat eman behar izatea, erantzun horrek beti eskatzen zuelako, ezinbestez, gorputz jarrera bat, esku baten keinua, aurpegiko giharren konposizio bat; eta B, nagi izateaz aparte, ez zen inoiz seg... Zergatik altxatzen zituen bekainak, adibidez, agian esku ahurrak belaunburuetan emeki pausatuz sotilago laburbilduko zuen barne egoera baten berri emateko?
|
|
|
Eta orain, bizitzak iragazki babeslerik onartzen ez duen ekintza bakarraren aurrean paratzen zuen, pertsona tartejarrien bidez bizitzera ohitutako hori. Ez zen hiltzea, ez zen hainbeste hiltzea, hil behar izatea –hori pentsatzen zuen B k, behintzat–, bere presentzia fisikoa eta
|
besteekiko
harreman zuzena, tarteko nolabaiteko zelofanik gabe, ezinbestez eskatuko zituzten eginbehar nekagarri asko baizik: mediku baten aurrean erantzi, mina sentitzen zuen alderdi miserablea erakutsi, eta gustu txarrekoak ziren beste egiteko mordo bat, denetan bere gorputza, beharrezkoa ez ezik, protagonista izango zela.
|
|
2007
|
|
|
Bada,
|
besteekiko
errespetu guztiarekin, ez. Ez dugu sinesten horretan.
|
|
|
Nik uste dut horrek publizitateak duen ikuspegia alda dezakeela. Jada ez da bisita kopurua neurtuko, baizik eta norberak
|
besteekiko
erlazioa kontuan hartuta zer sinesgarritasun daukan. Adibidez, nik badakit nire blogean nire ordenagailu eramangarri berriari buruzko xehetasunak eman nituenean, Luisek berea erostea erabaki zuela, nitaz fido zelako.
|
|
|
Beraz, zoriontasunarekin lotuta beste ideia bat agertzen zaigu:
|
besteekiko
lotura.
|
|
|
Euskararen aldeko hautua egin dugunok, edo euskaraz bizitzeko modua izan dugunok, hizkuntz komunitate horretako garelako eta izan nahi dugulako aukeratu dugu. Euskal kulturak erakartzen gaitu euskal kulturgileekin komunikazioa erraza delako, geure buruz ikusten dugulako emanaldietan, beste hartzaileen tribuko sentitzen garelako, gure mundu afektiboa,
|
besteekiko
harremana eta geure buruarekiko harremana erosoen eta errazen horrela egiten dugulako, euskarak izaten laguntzen digulako.
|
|
|
ez, etnien Erdi Aro nabarra, Estatu monokoloreetako XIX. eta XX. mendeak baino zibilizatuagoa izan zen bake, gerra eta holokaustoei dagokionez. Nik neuk ez dut fedea abandonatu nahi, mundu bat, non ere komunitate bakoitzak, gaurko Estatu ereduetan ez bezala, bere identitate kulturala bake bakean lantzen duen eta tolerantea den
|
besteekiko
, ez dela utopia hutsa. Galdegileak:
|
|
|
Jakina, La, tte pentsalariaren aro entzutetsuaren aurretiko urteak ekintza intelektualez josirik baino ezin dira egon; pentsalari, intelektual eta zienti, koez inguraturik baino ezin dira egon, ekintzok burutu ahal izateko. Izan ere, intelektual baten emaitzak emankorrak izanez joango dira
|
besteekiko
ez adostasunek eta eztabaidek eraginda, iritziok pentsalari horren pentsamoldea landuaraziko baitute. Erakusle gisa, Piarres La, tteri buruzko gure lan hau, non jende ikasia baino ez zaigun agertuko irakaslearen sarekideen artean.
|
|
|
Begiraleen azpitaldeak osatu zituzten hainbat herritan, Idazkaritza Orokorraren helburu orokorrak kontuan hartu barik,
|
besteekiko
askatasunez ari zitezen551.
|
|
|
Fagor Taldeak hiru sail ezberdin ditu. Komunikazioa bateratzeko zeinestrategia erabiltzen duzue ala sail bakoitza independentea da
|
besteekiko
–Elkarren arteko koherentzia lortzeko neurririk edota kontrolik ba alduzue?
|
|
|
Nortasunak (rolak, estatusak, lehengo ohorea, eta abar) pertsonalizatu eta abstraitu egin dira: egoera edo ingurune jakin batean nor izatekobidea zena,
|
besteekiko
harremanetan izateko moduak zirenak, orain, antza, barnemin berezia dugu (horri, esan beharrik ez dago, indibidualizazio eta introspekzioderitzote). Hau da, lehen jardute mota edo estilo zena (berez, egoerari zegokiona), izate mota bilakatu zen Modernizazioarekin (norberari zegokion zerbait); eta orain, ostera ere, ari gara jarduteetara itzultzen (esan dut:
|
|
|
Egoera horretan, identitate nazionala ezin da definitu, edukietan?, hitzarmen hutsa da:
|
besteekiko
bizikidetza konpromiso bat. Honez beste, elkartasunik?
|
|
|
Arianarian gero eta konplexuagoak diren rolak bereganatu ditu. Rol horiek konplexuagoak dira besteen jarrerak eta
|
besteekiko
jardunbide posibleak barneratzen dituztelako: zenbat eta pertsona gehiagorekin jardun, orduan eta aukera ugariago.
|
|
|
Bai, denok gara turista eta denok garaturistari benetakotasuna saltzeko prest dagoen bertakoa. Kulturak galdu duensustantzia eta materialitatea, galdu duen jatorrizkotasuna eta bereizitasuna, berrasmatu eta birsortu behar dugu,
|
besteekiko
eta geurekiko. Medio eta espazio birtualen parean, errealitateak (eguneroko errealitate hurbil eta ararte gabekoak) ez dubizitasunik, ezta entitaterik ere.
|
|
|
Halaber, aro horretan garrantzi handia hartzen dute gizarte harremanek. Horiautokontzeptuan islatzen da,
|
besteekiko
erlazioetan zein besteek norberaz dutenirudian eragina izan dezaketen gizarte gaitasunei buruzko aipamenen bitartez(. Lotsatia naiz; helduekin zein nire lagunekin lotsatu egiten naiz?;. Etxean gauzadibertigarriak bururatzen zaizkit; lagunekin nagoenean, berriz, ez?).
|
|
|
Balioespenaren arabera, Superniak gaitzetsi egiten du, eta lotsa eta gutxiagotasun sentimendua sorrarazi; edo onetsi egiten du, eta norberaren estimua eta ausardia indartu. Horregatikguztiagatik, Niaren idealak sexu irrikaren alderdi suntsitzaileen sublimazioprozesuan parte hartzen du, zeren eta harremanetan inplikatuta dauden norberaren nartzisismoa,
|
besteekiko
identifikazioak eta gatazkak sinbolikokiarautzen baititu.
|
|
|
Eredu kognitibo ebolutiboaren ekarriekin batera, ez legoke batere gaizkiHoffman ek proposatutakoak ere eskolara ekartzea (bai eta helduen hezkuntzaraere). Izan ere, gure ustez, sentiberatasun morala eta
|
besteekiko
erantzukizunajorratzekotan, haurrak enpatian heztea nahitaezkoa da. Hoffman-ek berak, besteakbeste, ondorio hau proposatu zuen:
|
|
|
–
|
besteekiko
harremanetan erantzukizunez jokatzea
|
|
|
Gilen gaztearentzat, liluratua Saloiko damaren ederragaz eta kultura literarioagaz, mundu handiaren aurkikuntza da. Saloiko partaideetatik, hazibide moralean laguntasuna elkarri hobeto emateko asmoz, Henriette Herz eta Brendel Veit andreek (Mendelssohn-en alaba, geroago dibortziatu eta F. Schlegel-en emaztea) eta Gilen Humboldteko eta Karl Laroche k isileko lagunarte bat eratu dute, «Birtute Ituna», estatutu propioak, sekretuaren obligazioa
|
besteekiko
eta irekitasun osoarena elkarrekiko, eta euren artean beti hitanotzeko agintzarekin. Elkarte isileko horretan «kanpoko kide» legez bi Karolina-k onartu dira:
|
|
|
Trebetasun sozialek ez dute sinpatia eskatzen, baina bai enpatia. Ikertzaile frantses batek eta ikertzaile suitzar batek garunak
|
besteekiko
harremanari sozialago eta egokituago egiten gaituela jakin dute.
|
|
|
Lehiari buruzko ideia argi bat izan daiteke: nor den eta erakundeak
|
besteekiko
zer jarrera duen. Horrela, lehiakideen bezeroak ezagutzea eta prezio politikari buruz ikertzea lortzen da, eta hornitzaile, azpikontratista, ordezkari, inportatzaile eta banatzaile posibleak identifikatzeko aukera ezin hobea da; horrek kostu asko aurreztea dakar, erosleak eta produktu eta zerbitzu hornitzaileak leku berean kontzentratzen baitira.
|
|
|
Horrez gain, konpainia batzuek modu finkoan jarduten dute zenbait leku publikotan, hala nola Marimba Marionetas eta titiriteroen beste talde batzuk, eta horiek Madrilgo Parque del Retiro Txotxongiloen antzokian aurkezten dira asteburu oro. Araudia Kaleko artistek, oro har, ez dute baimen berezirik behar beren lanbidea egiteko, baina herritarren elkarbizitzarekin zerikusia duten Udalen ordenantzak bete behar dituzte, non, oro har,
|
besteekiko
errespetua eskatzen baita. Kalean lan egiten duten pintore eta karikaturistek izan behar dute baimen berezia.
|
|
|
1790etik aurrera, Pirinio Apaletako departamendua sortzean, Lapurdi (eta Baiona), Baxenabarre (eta Bidaxune) eta Zuberoa behin betikoz elkartu ziren (Biarnorekin batera). Hego Euskal Herrian, Frantsestean() izan ezik, azken Gerra Zibila arte herrialde bakoitza beregaina izan zen
|
besteekiko
. Ez zen gobernu edo parlamentu erkiderik.
|
|
|
Batzuen ustetan halabeharrez, eta beste batzuek diote frankismoaren atzean zeuden ideologiek eredu autarkikoa ezartzea eskatzen zutela. Estatu bateko ekonomia batek
|
besteekiko
independentea izan nahi bazuen, barne nahikotasuna bermatu behar zuen; nolabait esateko, inportazioen ordezkapena areagotu behar zen eta ondasunak, kanpotik ekarri ordez, estatu barruan ekoitzi behar ziren.
|
|
2008
|
|
|
Etapan zehar beste aho testu batzuek hartzen dute garrantzia. Horrela, debate eta asanbladek ikasleen argudiaketa gaitasuna eta
|
besteekiko
ahozko komunikazio elkartrukean erregela elkarreragileen jabekuntza garatzeko balio dute(...).
|
|
|
doa. Umeak, lehenengoz,
|
besteekiko
harremanak izango ditu eta, barneratu eta gero, umearen prozesu kognitiboen oinarriak sortuko dira. Piageten arabera, berriz, garapena ekintza interakzionistaren ondorioa da.
|
|
|
alde batetik, mundu basatiari zegokiona eta bestetik mundu zibilizatuari zegokiona. Gatazka horiek, askotan, bere buruarekiko zein
|
besteekiko
istiluak izatera eramango lukete gizakia, storm (ekaitza) eta stress (estresa) deiturikoak. Gainera, laburbilketa amaitzen zenez, beste aroekin konparatuz gero, aldaketa kopuru handiagoa gerta zitekeen.
|
|
|
Wallonek psikogenesiaren garapena soziogenesian oinarritutako prozesua dela azaldu nahi du. Lehen esan bezala, Wallonen ustez, gizakia soziala da, eta haren garapena
|
besteekiko
elkarrekintzek baldintzatzen dute. Umearen baldintza organikoek, sozialek eta pertsonaren historiak bultzatzen dute aro batetik besterako urratsa.
|
|
|
Uste zuen umeak testuinguru soziokulturalaren eta historikoaren eragina duela, eta, horren ondorioz, umeak testuinguru horretan eragin zuzena duela. Haurraren gaitasun psikologikoaren garapena gerta dadin,
|
besteekiko
harremanak ezinbesteko motorra dira. Horiek zeinuen bidez gauzatzen dira jendartean, eta hizkuntza izango da pertsonen arteko harremanak bideratzeko sortu eta moldatu den zeinu sistemarik emankorrena.
|
|
|
Zaintzaile nagusiak, hau da, haurra zaintzen duenak ukapena adierazten badu, haurrak mundua arriskutsutzat jo dezake eta pertsonengan ezin dela konfiantza izan pentsatuko du. Horren ondorioz, haurrak
|
besteekiko
konfiantza edo mesfidantza izaten ikasiko du. Beraz, haurrak zainketa onak jaso baditu, fidatzen ikasiko du.
|
|
|
Ekonomia jardueran parte hartzen dutenek, ondasun zein zerbitzuak ekoizten, saltzen edo erosten? bakoitzak bere kontutik, bere kabuz eta erabakitzeko gaitasun osoz, jarduteko aukera dute
|
besteekiko
harremanetan. Jokabide berjabe horrek, hain zuzen, merkatu izena hartzen duten harremanak sortzen ditu (merkatu harremanak).
|
|
|
Adinekoek ere lagun dezakete elkartasun lanetan, baliagarri sentitzeko eta bakardadea arintzeko. Batez ere, interesdunek kontzientzia hartzea etxetik ateratzeko beharraz,
|
besteekiko
harremanak zaintzeaz eta komunikatzen ikasteaz. SEGGk gomendatzen du supermerkatura egiten diren irtenaldiez baliatzea trebetasun horiek sustatzeko, ekimena hartzeko eta talde horri zuzendutako erakunde publikoek, zentroek eta elkarteek adinekoentzat antolatzen dituzten berariazko programetan parte hartzeko.
|
|
|
zerbitzu hauek erabiltzeko moduan azkarra, edozein ordenagailutatik eta biltegietara hautatutako tokiak gorde egiten dira, eta, beraz, ordenagailu bateko gogokoen zerrenda garraiatzen aritu behar izatea beste bati. Aldi berean, ‘etiketa’ (tag) bidezko sailkapenak esteken jarraipena egitea,
|
besteekiko
modu errazagoan metodo tradizionalak, hala nola zuhaitz bat sortzea gaikakoa, karpeta eta azpikarpeten bidez. Al informazioa partekatzea, etiketa hauek modu kolektiboa, estekak sailkatzeko eta gordetzeko hainbat gairi buruzko interesgarriak, informazio iturri erabilgarri bihurtuz gai zehatzei buruz. Gainera, mota honetako aplikazioak, ingurune bat dute grafiko sinplea eta erabilgarria, gordetako informazioa.
|
|
|
Gai horretan aditua da, eta erakunde horrek dio gazteekin elkarreraginean aritzen diren adineko pertsonak" etxe edo familia baten antzeko" giro batean sentitzen direla. Haren ustez, horrelako programek gizarte aberastasuna sustatzen dute,
|
besteekiko
interesa berritzen dute, dementzia edo bestelako ezgaitasun kognitiboa duten pertsonen egoera hobetzen dute eta autonomia eta mugikortasuna irabazten laguntzen dute. Haurren onurei dagokienez, azpimarratu du, bere analisien arabera, eskolaurreko adinean dauden adingabeek garapen pertsonal eta sozialeko indize altuagoak dituztela programa horietan parte hartzen ez duten beste lagun batzuek baino, adinekoei edo ezgaitasuna dutenei buruz duten pertzepzioa hobetzen dutela eta portaera arazo gutxiago dutela.
|
|
|
Bakoitza berari dagokiona esateko libre da, baina ez besteena kontatzeko; sentimenduak direlako, norberaren bizipenak. Hori
|
besteekiko
errespetuagatik egiten da; han elkartzen garenok geure barrua lasaitasunean askatzeko. Kontratuarena horrela da, baina kalean esandako beste kontu asko ez dira benetakoak, eta zurrumurruetan gauza piloa sartu dute ikastaro honen baitan:
|
|
|
Ez dut ulertzen zerk lotzen duen aita amari. Tragedietan dena idatzita dagoela ageri da,
|
besteekiko
maitasuna barne, zer hori jakiteak, beraz, ez luke ezer azalduko, Barrutiak esanen lukeen bezala, bizitza izan badela baino ez, baina, hala ere, lasaitu eginen ninduke zerk lotzen duen aita amari jakiteak. Zerk, Barrutia aita amari?
|