|
2000
|
|
|
Orrialde bakoitzean esaldi labur bat dago. Baina haurrak irakurtzen ikasi
|
berriak
direnean, euskarazkoa irakurri dezaketen arren, oraindik ingelesa ez. Orduan, guraso eta irakasleekin irakurtzen dute:
|
|
|
Burua nekatu beharra dago bai antolatzaile eta baita bertsolarien aldetik ere, hauek ere protagonismoa ezin baitute jaialdi hutsera mugatu, agian berek proposatu lituzkete formula berritzaileak. Azken batean gauza beretsua egiteko jantzi
|
berriak
asmatzea baino ez da. Erreza dirudi baina ez da hain erraza.
|
|
|
Arnaut Oihenartek Atsotitz edo errefrauak bilduman jasoriko Han izanik hona naiz esaera ilunaren azalpena euskal idazle hark azaltzen zuen modura, bi txoriren arteko elkarrizketa egoeran kokaturik ulertu behar da: " Txori batek, bere habia epelean dagoela, heldu berria den beste txori bati emandako erantzuna da, heldu
|
berriak
Orhi aldean eguzkiak bero jotzen duela eta hara joateko gonbitea luzatzen dio; kabi epelean dagoen txoriak, aldiz, iruzurra sumatzen du eta ezetz erantzuten dio" han izanik hona naiz" esanez. Alegia, Orhi aldean izana dela eta han berorik ez zuela ikusirik, bere habiara itzulia dela.
|
|
|
VITORIA, Francisco de: Indio aurkitu
|
berriak
. Bilbo, 1993.
|
|
|
BAT Soziolinguistika Aldizkaria k hamar urteak bete
|
berriak
ditu(). Hasieratik eta orain arte Jose Luis Alvarez. Txillardegi, izan da horren zuzendaria.
|
|
|
Inork zalantzan jar dezake nikhemen emandako azalpena, baita egindako corpusaren hautaketa eta honen sailkapenaere. Zilegi da bestelako iritzirik izatea eta gustura ikusiko luke egileak halakorik.Ahozkotasuna eta maila diskurtsiboa jorratzen hasi
|
berriak
gara, eta oraingoz inork gutxik heldu dio gaiari21 Errealitatea, ordea, oso da desberdina, erdal operatzaileak geroeta gehiago erabiltzen ditugu geure diskurtsoan, eta euskarazkoak gero eta gutxiagoeta zabarrago.
|
|
|
Lehen Gobernu hartan Barne Ministro zenak, Serrano-k, eskuratu zuen Mz.Anido Jeneral hil
|
berriak
hutsik lagatako eserlekua: 1938ko abenduan bertan SerranoSuñer ek Ordena Publiko eta Barne Ministeritzak Gobernaziokoan bateratu zituen, bere eskuetan.
|
|
|
Eraikuntza berriak alde nabarmena ekarri zuen kalitatearen aldetik. Batetik, pelikulen formatu
|
berriak
zekarren tamaina zabalagoa, irudi garbia eta argitsua, soinuapelikularena (eta ondoko ikuskideena agian, baina ez proiekzio makinarena, lehenagolegez), etab.; bestetik, besaulkien erosotasunaz gainera, perspektiba berria aurkitu zuenikusleak, izan ere, aretoaren pendiza zela eta, ez baitzen buruen artean filma ikustekobitarterik bilatzen ibiltzeko premiarik5.
|
|
|
Teletestua ere aukera ona eta merkea izaten da informazioa jasotzeko, informazio gaurkotua eta askotan baliagarria izan daitekeena. Gaur egun, telebista aparatu
|
berriak
teletestudunak dira eta informazio kantitate handirik igorri ez arren, autore batzuk albiste agentzia haundien lehiakide izan daitezkeela kontsideratzen dute.
|
|
|
Bederatzi hamar urte nituenean —edo hamar bete
|
berriak
nituenean izanen zen, ausaz, eta Mattinek hamahiru, zeren, oker ez banago, aita Frantzia eta Espainiako errege infanten arteko ezkontza sonatu hartarik itzuli zenean izan baitzen... bai, orduan izan zen, segur, zeren oroitzen baitut nola aitak, okasino hartan ere, bere ondoreak atera zituen gertaki hartarik, azpimarratzen zigularik ezen Eliza katolikoak bedeinkatu ezkontza hura ez zela soilik bi ... Begi bistakoa zen ezen present haiek ez zirela, ohi bezala, berdinak, zeren fardeltxo bat luzea eta astuna zen, eta bertzea tipia eta arina.
|
|
|
Bai, guztiz oroitzen dut orain eszena hura, zeina nik hamar urte bete
|
berriak
nituela eta jaun Marcel —don Frantziskoren ondoko prezeptore berria— orduko etxean genuela izan baitzen; eta oroitzen dut bazkal aitzin izan zela, eta ama ere, halakoetan ohi ez bezala, ondoan izan genuela egun hartan. Eta, horrela, eni xuxendu hitz haien ondotik amari artezten zitzaiola, aitak erran zuen:
|
|
|
Ordea, aitaren balizko arrazoinak bazterrerat utzirik, osaba eta aita Bartolomeren arteko disputa haietarik bat ekarri nahi nizuke orain... disputa hura gerokoa izan bazen ere, osaba eta biok Italiatik itzuli
|
berriak
. Eta, hala bada, egun hartan ere katu ehiztaria eta sagu zirikatzailea bezala aritu ziren aita jesuita eta osaba Joanikot:
|
|
|
Hala, bada, kontua da ezen Bolognatik jalgi behar izan genuenean, gau haietarik bat eman nuela, osabaren zurrungen artean, erreus eta ekurugaitz; eta, Bolognatik jalgi
|
berriak
ginelarik, berriz, tormenta izugarri bat izan genuen —euria goian behean—, eta gurdia lohitan sartua gelditu zitzaigun, eta bi zaldiak ere hantxe, ez arre eta ez so. Atertu zuenean, osaba eta biok gurditik jaitsi eta, gurdizainari laguntzeko asmotan, harri batzuk jarri genituen gurpilen aitzinean; gero, berriz, gurdian zituen bi taket eman zizkigun gurdizainak eta manatu zigun ezen taketak lurrean berma, eta bulka genitzala gurpilak gibeletik, berak zaldiak zigorrez jotzen zituen bitartean, eta entseia gintezela, halatan, gurdia lohitik ateratzerat.
|
|
|
Eta, dei hark eta arestian bururatu arrazoin haiek guztiek esportzatzen eta aitzinatzen nindutela, baita bihotz emaiten ere, ez nuen zalantzarik izan: hartu nituen osabaren poltsatik bi erreal zilarrezko, beztitu nituen beztimenda erantzi
|
berriak
, eta jaitsi nintzen beheiti, ostatuko jangelarat. Eta napolitarra arraitu eta alegeratu egin zen ikusi ninduenean, zeren, kantatzen ari zelarik, keinu abegikor bat egin baitzidan.
|
|
|
Eta aitari behatu, eta irriz ikusi nuen hura ere, baita hats hartzen ere, barren barrendik, iparreko hodei beltz heldu
|
berriak
hegotik ihesi balihoaz bezala, ekaitza lehertu aitzin. Eta erran zuen:
|
|
|
Lur haietarat iritsi
|
berriak
ginen eta, hargatik, zuhurtzia zen, Antonio eta bion aldetik, apezari pentsatzen genuen bezala ez ihardestea, baina, noiz eta hiru euskaldunok bakarrik geratu baikinen —jakinik, Axularrek zioenaren kontra, ezen ezkerrerat makurtua eta alderditua dagoena eskuinerat xuxendua dagoena baino xuxenago egon daitekeela, zeren eta, osaba Joanikotek zioen bezala, ardi beltzak zuriak baino zuriagoak er...
|
|
|
baldin bizirik bazaudete, esker mila zuei, zeren, naizena naizela, zuengatik bainaiz, eta zuen baitakoa nauk erroan; eta zuengatik nauk, zuen ondoan bizi izan naizelako, desterruan edo erdi desterruan azken urteotan bai, Errege Faltsuaren kontrako bertze gerla hura galdu ondoren, baina baita errespetu handi batean, nahiz eta zuek katoliko izan eta ni luthertar. Izan ere, oroitzen al duzue iaz izan genuen konbertsazionea, noiz eta jakinarazi bainizuen ezen irakurri
|
berriak
nituela Lutherok indulgentzien kontra skribatu zituen 95 tesiak —egun Parisen bizi den ene lagun mami Joseph Elizanburuk ezkutuki igorriak—, eta irakurraldi hark Lutheroren zale eta gura egin ninduela guztiz. Bai na zuek ez zintzaizkidaten haserretu ez koleratu, nola izan ohi baita usantza eta ohitura erlijionezko kontuak bitarteko direnean, herrak eta gerlak elkarri darraizkiola; aitzitik, guztiz ulertu zenuten ene jokamoldea, nola ulertu baitzenuten urte batzuk lehenagokoa, antzeko eztabaida izan genuenean, zeren eta ordukoa izan baitzen, hain zuzen ere, Erromari diodan mesfidantza, Julio II.ak aditzerat eman zituenean bere bi bulda haiek — Pastor ille coelestis eta Exigit contumatium—, Errege Faltsuari estakuru ezin hobeak gertatu zitzaizkionak Nafarroaren konkistari ekiteko, Pisako II. kontzilioko zismatikoekin bat egiten nuela, bide batez, eta Paulo II.aren aitasaindutza gaitzesten.
|
|
|
Laugarrenean, ordea, noiz eta mirakuluaren goait bainengoen, ez nuen deus ere entzun, harako erran luze hura ez bazen, burutik egina zirudien preso gaztelau gartzelan sartu
|
berriak
behin eta berriro errepikatzen zuena, ondoko gelatik: Una hora duerme el gallo/ dos el caballo/ tres el santo/ cuatro el que no es tanto/ cinco el capuchino/ seis el agustino/ siete el caminante/ ocho el estudiante/ nueve el pollino/ diez el gorrino/ once el muchacho/ doce el borracho/ y el perro y el gato/ duermen cada rato.33
|
|
|
Eskailera mailen eta zur nagusien arteko angeluetan, eskuineko aldean, bat, bi, hiru, lau, bortz eta sei habia kontatu nituen: hiru, hasi
|
berriak
ziruditenak, eta bertze hirurak, erdi eginak... eta haiek guztiak zeuden bata bertzearen gainean, posizino erlatibo berean.
|
|
|
Eta bere tokian ez dagoenak faltatzen du, eta bere faltaz lohitzen du bere burua, eta lohitzen ditu ondokoak ere. Eta hori ere aitortu beharra dago, eta bertze guztia gure burua engainatu nahi izaitea da, nola engainatu nahi izaiten baitzuen gure aita hil
|
berriak
, Jainkoak zeruan izan dezala. Eta Gaztela handi da eta Gaztelak handi egin gaitu; ez ote da, bada, Villagrandeko dukearekin egin tratua handitasun horren seinale eta aieru ere?
|
|
|
" Jainkoa beti ere gorago dago ena da, eta harekin behar dugu hitz egin eta mintza". Zeren eta, jauregiko kantoi batean kapera egiten hasi
|
berriak
zirelako edo, anitzetan mintzatzen baikinen aldi hartan orazinoaren inportantziaz. Eta nik Jainkoa bezain gora nahi nuen, Mattinen gainetik egoiteko.
|
|
|
Eder zegoen, aitzin arratseko besta jantzi tirantedun urdinean, orduan baino zimurtuagoa egonagatik ere. Negar arrastoak itzalixeak zituen bisaiatik, eta makillaje paratu
|
berriak
halako distira bat sorrarazten zion larru-azalean. Ez aski, ordea, lo ezak eta gure patu seguruenaren ezinbertzeak utzitako argitzeko.
|
|
|
Ez nuen deus oroitu nahi, ez nuen deusez gogoetatu nahi, ez nuen deus desiratu nahi. Ukigarri ez zen guztiari iheska, ur edan
|
berriak
gorputz barnera ekarri zidan freskurara ezarri nuen gogoa. Eztarrian itsatsiriko ginebraren zapore metalikoa, bederen, eztitua zen.
|
|
|
Matelondoan luzitzen nituen gerla pintura ubel gorriek azalpenen bat eskatzen zuten, eta oraingoan ez nion xelebrekeriaren bat erranda ihes eginen, bi egun lehenago, etxeko betaurreko zaharren eske joan nintzaionean bezala. Bederen, pasta lodi beltzeko begiorde itsusgarri horiek jakako poltsikoan neramatzan orain, eta jantzirik, berriz, nire betikoak, jadaneko konponduak, optikatik atera
|
berriak
.
|
|
|
Aspaldi handitik ez nion halako aurpegiera beldurgarririk ikusten. Azkenekoan, Unaik bi urte bete
|
berriak
zituen. Gure amaren ardurapean arratsalde baterako utzi eta, haren bila itzulita, etxeko komunean Aitaren, Semearen eta Espiritu Santuaren izenean bataiatua zuela jakin genuen.
|
|
|
—Alor horien guztien berri dakizu? —Guztien —ezpain gorritu
|
berriak
okertu zituen, zorrotz.
|
|
|
Kristinak" zelula" erraten zion. Orain sotanei gorroto zien, eta Zuzenbide ikasketak utzi
|
berriak
zituen" erreakzionarioak" zirelakoan. Berantegi, haatik, gurekin kidetasun ideologikorik bilatzeko; ordukoz, ekintzaile politikoen munduak ez gintuen erakartzen Avecrem ekin nahasitako haxix pikorrak baino gehiago.
|
|
|
Batzen gintuen katearen ertzeko maila osatzen zuen, bertze muturrean Charly zuela. Zuria eta beltza, eguna eta gaua, ura eta ardoa... bi horien arteko kontrakotasun kasik erabatekoak —tesia eta antitesia, lagun jakintsu joan
|
berriak
erranen zukeenez— malgutasuna eta bizitasuna eransten zizkioten gutartekoari, baita indartzen ere Ttipik —bereziki— eta nik —apalagoan— bi aurkarien artean betetzen genuen" erdigunea". Ximurra korbataz jantzita agertu zitzaigun egunean ahultzen hasi ziren sintesi dialektikorako gure joerak.
|
|
|
Hamazazpi urte genituenetik zinema bera berritzen genuen elkarrekin bilduta. Elizako ateen parean eta izeba Milagrosen hileta elizkizunetik atera
|
berriak
, ordea, lekuz kanpo zegoen hori guztia.
|
|
|
Nire egoeran, urdail birikei dinamita jaurtitzea adina zen, baina eskuak lanpetzeko manera ere bai. Ez nuen nahi berezko bizia har zezaten, Ana azaldu
|
berriak
akuilaturik.
|
|
|
Idatziaren osagarri joanen ziren lau argazkiak hautatu
|
berriak
nituen: lehenbizikoa, hilkutxaren lehen planoa, orgatilaren gainean, hilerriko langile irribarretsuak atzean zituela; bigarrena, hilkutxa horma hilobian sartzeko unea; hirugarrena, heriotza agiria, Udaleko funtzionarioaren eskuetan; laugarrena, lehen orrialderako, plano orokorra, erdian apeza zuela isipuari eragiten.
|
|
|
Eskailburuko argi mehearen azpian, begiak koadernotik erauzitako orrira behartu nituen. Hiru aldiz irakurri nituen lau esaldi idatzi
|
berriak
. Azkenak ezjakintzat jotzen nuen gertakari baten jakitun egitea baizik ez zuen helburu.
|
|
|
Erran gabe doa neure giltzaz irekitzen ahal nuela beheko atea eta goian agertu, hainbertze komeriarik gabe. Bizitegikoa ez ukitzekotan —auskalo zerraila berriaz ez ote zuen hornitu—, ez dut uste Kristinak gaitzesten ahal zidanik, ez oraindik behintzat, abokatuetan hasi
|
berriak
baizik ez ginela. Neure buruari debekatu nion, bertzerik gabe.
|
|
|
Aurkikuntzak ez zizkidan kemen piztu
|
berriak
itzali. Goiz hasiera horretako nire kezka bakarra bertzelakoa izatera deliberatua nintzen, eta ez nengoen prest giltza zirtzil batzuek horretatik barreiatzeko.
|
|
|
Zimurrik tikiena baldin badu, ez dizu onartuko. Xafla bezain zapal eta leunak maite ditu moko-fin horrek, bankuko labetik atera
|
berriak
. Nagusiei berrogei aldiz erran diegu konponbideren bat aurkitzeko.
|
|
|
doinu leun errepikakor batek txorabiatuta zeukan gizasemea, hipnotizatuta. Hori suertea, pentsatu nuen neure kabutan, semeak txikitu
|
berriak
zituen aldizkariak lurretik jasotzen nituela. Inork ez gintuen deitzen, ordea, eta gizonari arretaz erreparatzeari lotu nintzaion, semearekikoak apur bat ahaztuz.
|
|
|
otomanoen enperadoregoari buruzko liburuak irakurtzea. Zazpi zeuzkan gaiari buruzkoak erosi
|
berriak
, han eta hemen eta, erosiak eta ordainduak, eta haiek literalki irensteko irrikaz zegoen. Eta hori guztia gutxi balitz, asteburu hartan beste zeregin bat ere izango zuen Brown jaunak, aukera aukerakoa, zazpi liburuen irakurketa bezain gozamenezkoa eta ez hain nekosoa gainera:
|
|
|
Irten
|
berriak
ginen eskolatik, eta garai haietan ez genuen eskolarik izaten ostegun arratsaldetan.
|
|
|
Seguruenik Tom papao horrek txizagura izan, eta denda ataritik bertatik egingo zuen, non ari zen begiratu barik. Amorrazioaren amorrazioz, bihar Grand Canyonera jaistekoa ote den galdegin diot, eta haren baiezkoa entzunda, zenbaki bera dugula ziurtatu eta, gero gura badu nire zapatilak hartzeko proposatu diot, garbitu
|
berriak
ditudala esateaz bat. Berak" Montoncito de gracias" eman dizkit...
|
|
|
Hotza edo hozkailua, sarritan amodioari egokitzen zaion suari kontrajartzen zaizkio, baina niri orain hotzak on egingo lidake: atseginez jantziko nituzke hozkailutik atera
|
berriak
diren jeans batzuk (garbiak, leunkariaren usain freskoarekin, ongi ematen dutenak; horrelako sen  tsazio pizgarri bat ekarriko didan zerbait norbait desio dut bidaia honetan nire bizitzan; bestalde, atseginez edango nuke basokada bat ur hotz (eta ez motxilan atzera eta aurrera daramadan ur epela); atseginez sartuko nintzateke janaria gordetzeko erabiltzen dugun hozkailu horietako batean, eta es...
|
|
|
Bigarrenez baina, euskaldunon ezusteko ederra ere aipatu behar dugu, nik neuk Galeusca ezagutzen dudanetik, honako hau izan delako euskal idazle gazte gehien agertu den biltzarra: beren lehenengo liburuak argitaratu
|
berriak
,
|
|
|
Euskararen kasuan, gainerako gehientsuetan bezalaxe, pragmatismoak erdibideko irizpide eklektikoa atera du garaile: alde batetik, lexiko internazional greko latindarra onartzea, berau gure hizkuntzaren morfologia eta ortografiara egokituz, eta, aldi berean, nazioarteko irizpide argirik ez dagoenean, euskarak hitz elkartu eta eratorri
|
berriak
eratzeko dauzkan baliabideak garatzea, euskal erroko zientzi eta kultur hitz ugari sortzeko10.
|
|
|
egun hasi
|
berriak
|
|
|
Galsoroak ebaki
|
berriak
zeuden abuztuan, bero itzela, ni izerdi patsetan. Bizikletak izango zuen arroa batetik gorako pisua, hiru piñoikoa.
|
|
|
Karlos eta Koldorekin elkartu gara patioan. Berriketarako gogoz dago Antxon, hitz egiteko eta galdetzeko, heldu
|
berriak
beti ohi duen eran. Castellonen zelan zeuden kontatu digu; aspertuta zegoela hainbeste urte baldintza haietan, zulo hartan sartuta, hango kartzeleroen lerdokeriekin.
|
|
|
– Bai, oraintxe argitaratu
|
berriak
dira hirurak. Neuk gaur erosi ditut, eta herenegun behintzat artean liburu dendara iritsi gabeak ziren.
|
|
|
Ez ziren Euskal Herriaren alde hildako azkenak, baina bai fusilatuta hildako azken euskal abertzaleak(" ofizialki" fusilatuta hildako azken euskal abertzaleak behintzat). Orduantxe bete
|
berriak
ziren hogeita bi urte. Zelatunera bakoitza alde banatatik heldu izana ez zen kasualitatea.
|
|
|
lehentxeago, Xanek ikusita, sartu ziren haiexek noski: kafe ketsuak, puru piztu
|
berriak
. Haietako batek, hain zuzen Xanek, barrara zihoala, parez pare zuenak, aurpegi luze, zupatua zeukan.
|
|
2001
|
|
|
Donostiak, etxebizitzen prezioari dagokionez, buru izaten jarraitzen du, eta eraiki
|
berriak
diren merkatu libreko etxebizitzen metro koadroaren balioa 545.000 pezeta ingurukoa da, hau da, 1999an baino %38, 5 gehiago, eta 2000ko lehen hiruhilekoan baino %28, 2 gehiago. Etxebizitza erabilien metro koadroak, batez beste, 557.000 pezeta balio du, joan den urtean baino %13, 4 gehiago.
|
|
|
Kontua da, industriak merkatuak zabaldu behar dituela, eta ekoizten dituen produktuak saldu. Liburuaren produkzioa ez da salbuespena; beste produktuak bezala, garapen etengabean doa, eta merkatu
|
berriak
bilatu behar ditu. Gaur egun ikuspegi intelektual batetik egiten da galdera:
|
|
|
Hobe Z. ARGIAk zekarren berrikuntza bat azaltzea. " Zenbat gara" zeritzan sail estreinatu
|
berriak
," txokokeriak utzi eta Euskal Herria osoan barna" berriak biltzeari ekingo zionak, momentuz izenpetu gabea, baina gerora Amatiñok eramango zuena. Argi zeukaten" guztion laguntzarik gabe ez garela gai horren zabal iharduteko", ze" Gipuzkoako eta Bizkaiko berriak ez ezik, Nafarroa handi, Araba isil, eta mugaz handiko Lapurdi, Baxenafarre nahiz Zuberoako berriak ere nahi genituzke aipatu", eta bistan da, dei egiten zieten balizko irakurleei" Zenbat gara" n parte hartzera
|
|
|
Ez film burutuak baizik eta filmen edo telesailen edo dena delakoen haziak. Amets berriak egiteko gaitasuna, eskaeraren datuei eta intuizioei egokitzeko eta aurre hartzeko trebetasuna, eduki
|
berriak
, molde desberdinak asmatzeko ahalmena eskatzen du prototipoa sortzeak. Txosten horretan bertan egiten da egileen galdea.
|
|
|
Finantza alorrean zailtasunak izanik ere, merkatua badagoela diote kazeta honen eragileek. Ideia eta eduki
|
berriak
ekartzea da gakoa. «La Semaine», «Sud Ouest», «Republique des Pyrenees», «France 3» eta herri aldizkarietan aritutako 16 kazetarik osatzen dute erredakzioa, baita orain gutxi arte «Gara»n aritu den Iñaki Lekuonak ere.
|
|
|
I rakaskuntza ertaineko Urruzuno literatur lehiaketak hamasei urte bete ditu jadanik, eta beraz, 1986an aipatu lehiaketa martxan jarri zenean jaio
|
berriak
zirenak dira aurtengo edizioko idazle. Izan ere, 15 urteko ikasle gazteei zuzendurik dago lehiaketa hau, eta horrez gain urtero bi ikastetxeri egiten zaie aipamen berezia.
|
|
|
Fraideak (ez frantziskotarrak bakarrik, pasionistak ere ibiltzen ziren gure herrian) baserriz baserri eskean, «babarrun pixka bat ba al duzu, etxekoandre, Jainkoaren izenean?». Francoren" 25 años de Paz" haien ospakizunak pasatu
|
berriak
ziren. Eta desarroilismoak urratzen zituen gure herri, auzo eta parajerik politenak.
|
|
|
Kolonialismoaren garaia da, Europak, industralizazioaren bidez, irten beharrean ikusten du bere burua. Industriak tentsioak sortzen ditu, lehengaien beharra dute fabrikek, merkatu
|
berriak
bilatu behar dituzte, eta inbertsiorako lurralde berrien lana eskatzen du. Arrazoi hauengatik Afrika eta Asia ezagutzeko, eta kolonizatzeko ahaleginak egiten dira.
|
|
|
Zabaldu egiten zaigu orain hitz jario honen norabidea, zeren galdera eta erantzun
|
berriak
jartzen dizkigu Sarrionandiak irakurketaren beso artean. Poetizazio joerak irudia hartzerako orduan, etsipena bilatzen dute, irudiaren bukaera puntuak ez du, ez izadia, ez edertzat duguna aukeratzen:
|
|
|
Zentzu garbiagoa, osoagoa, irekiagoa, hitzen bidez kontzentziaren eta munduaren artean erlazio aproposagoak sortzeko. Eta, hitzen bidez, gauzen eta situazioen ezagumen argiago eta
|
berriak
lortzeko."
|
|
|
Erabat maitasunak jota daudenengan nabarmenak izaten dira maitemindu
|
berriak
bizi dituen une ahaztezin horietako urduritasuna, takikardiak, izerditzea, nola jokatu ez jakitea eta baita nolabaiteko baretasuna edo negar edo barre egiteko joera ere.
|
|
|
Ondoren, astebetez edo, trantsizioko esnea ekoizten du ama erditu
|
berriak
: horitza baino hits eta urtsuagoa, hark baino gantz, laktosa, bitamina hidrosolugarri eta kaloria gehiago dauzka oraingoak.
|
|
|
Horregatik, elkarteek behin eta birritan esaten dute jaio
|
berriak
eta 16 urte artekoak ere kontuan hartu behar direla, jostailuen balizko erabiltzaile diren neurrian.
|
|
|
Gehien gehientsuenak frantziar, piriniar edo suediar haritzez eginik daude eskuarki, azken urte hauetan merkatuak bestelako zur eta kolore batzuei ere ateak zabaldu dizkien arren: pagoa, gerezia, lizarra, astigarra, arkazia edo gaztaina sartu
|
berriak
dira horretan.
|
|
|
Margarina ekoizteko, landare jatorria duten gantzek hidrogenazioa nozitu behar dute: prozesu horretantxe gantz azido saturatu
|
berriak
(trans izenekoak) sortzen diren bitartean, intsaturatuetatik batzuek hastapenetako osakera galdu egingo dute.
|
|
|
MP3.com Interneten barrenako egile eskubiderik gabeko musikaren banakuntza librearen aitzindari ez ezik, azken programak eta kontu
|
berriak
erakusten dituen agerkaria ere bada hauxe.
|
|
|
Dukerriak ere baziren dux edo duke baten menpean; dukeak gutxi ziren, eta normalean mugako konderen bat izaten zen, ingurukoekikoboterea izan zezan. Mugako lurrak edo lur hartu
|
berriak
marketan (marcha) banatzen ziren, comes marchae, praefectuz limitis edo marchio deitutakoaren menpe (markesa); hori ere konderrietan banatzen zen, eta kondeetako bat zen burua, edo, bestela, markesa. Kondeen menpe gazteluzainak ere baziren, defentsarako gazteluedo castrum etan.
|
|
|
Horregatik, kontaketen bilakaera eta igorpena ikertzerakoan, gai zikloen erabilpena aldarrikatzen du frantziar etnografo horrek, kondairekgehienetan ez baitute gai bakar bat jorratzen13 Gainera, ereduak osatzeko ahaleginak ez ditu beti emaitza berdinak ematen. Ondorio hori Georges Dumezil ek Antzinaroko legenda eta mitoei buruz egindako ikerketa bikainetan azaldu da agerian14.Bestetik, Peter Burke k bere buruari bertako eta atzerriko ipuinen arteko proportzioez galdetu dio; eta funtsean arlo honetan ikerketak hasi
|
berriak
direla azaldudu15 Euskal Herriko ikerketei dagokienez, egoera hau askoz ere latzagoa dugu.
|
|
|
Beharbada, barkaezina irudituko litzaioke bati baino gehiagori postmodernismoaz hitz egiten hasi eta, gorago aipatu ditudan ahots iritsi
|
berriak
bazter utziizana. Non daude Jasone Osoro, Unai Iturriaga eta besteak?
|
|
|
Kontua da, errealitatea aldakorra dela eta garai batentzat baliagarri zenahurrengoarentzat ez dela izaten nahikoa. Garai bakoitzak bere errealismoa daukalaesan daiteke, beraz; edo, beste modu batera azaltzeko, errealitate ezberdinbakoitzak narrazio molde berezi eta
|
berriak
eskatzen dituela, errebelatua izateko.Horrela uler daiteke Henri Mitterrand-ek, XIX. mendeko eleberri errealistarenespezialista ezagunak, dioena. Bere iduriko, Joyce eta Kafka-rekin hasi, VirginiaWoolf ekin jarraitu eta Nouveau Roman deritzoneraino doan eleberrigintza abangoardista ez da errealismoarekiko haustura gisa interpretatu behar.
|
|
|
Kimika organikoarekin zerikusirik duten konposatuak edonon daude, eta egunero ari dira konposatu
|
berriak
–natural zein sintetikoak, sortzen.
|
|
|
La Taconera deritzon parkera hurbiltzean, loreen kolore askotarikoak ikusi ahal izan genituen, baina San Fermin jaiak bukatu
|
berriak
zirela eta, parkea erabat ureztatua zuten, kiratsa disolbatu nahian. Ureztatuta egonda loreek ez dute usainik ematen.
|
|
|
Egiteko prozesua: Ardo beltza egiteko, mahats hartu
|
berriak
bota eta muztioa askatzen da, azukre hartzigarrietan aberatsa baita. Aireak garraiatutako edo muztioari gehitutako legamiek muztioaren hartzidura eragiten dute, eta batez ere alkohol etilikoa eta karbono dioxidoa sortzen dute.
|
|
|
Barazkiek, “freskoan kontsumitzeko” erabili ahal izateko, hainbat baldintza bete behar dituzte: bildu
|
berriak
edo kontserbazio egoera ezin hobean egon behar dute; kanpoko hezetasun anormalik eta usain edo zapore arrotzik gabeak izan behar dute; produktuaren itxura edo itxura kaltetzen duten kolperik ez dute izan behar; eta, hala badagokio, ez dute izan behar harrik, moluskurik eta horietako edozeinen zati edo gorotzik. Fruten kasuan, freskoak, lehortuak, deshidratatuak eta izoztuak bereizi behar ditugu, beren egoeraren arabera.
|
|
|
Udazkena garai egokia da hazi
|
berriak
landatzeko eta mantentze lanak egiteko
|
|
|
Gainera, soropil gutxi dagoenez, goroldioa eta belar txarrak ager daitezke. Soropil haziak Aldi horretan, soropil hazi
|
berriak
landatzea komeni da, kalbak erregistratzen diren lekuetan edo soropila hondatu den lekuetan. Lehenengo aldiz belarra landatu nahi bada, garrantzitsua da eremua ondo aukeratzea.
|
|
|
Odol testak 15 minutuan baino ez ditu neurtzen, eta aldi berean, hiru entzima kardiakoren odol mailak (I. troponina, Kreatininkinasa MB eta mioglobina). Bihotz ernaldu
|
berriak
askatzen dituenez, markatzaile gisa jokatzen dute. Elektrokardiograma bat eta analisia lau aldiz errepikatzea ordu eta erdian, eta pazientearen historiala kontuan hartuta, Maisel en arabera,% 100eko fidagarritasunez miokardioko infartua baztertzeko aukera ematen du.
|
|
|
Hala ere, arau horrek baldintza bereziak ezartzen ditu perretxikoentzat, eta baldintza horiek barazkietarako orokorrean aurreikusitakoekin osatzen dira. Baldintza orokorrek zehazten dute bildu
|
berriak
edo kontserbazio egoera ezin hobean egon behar dutela, kanpoko hezetasun anormalik eta usain eta zapore arrotzik gabe, eta ez dutela izan behar, ez aurkezpenari edo itxurari eragiten dioten jatorri fisiko edo mekanikoko lesio edo traumatismorik, ez gaixotasun kriptogamikorik, ez agente mikrobiano patogenorik, ez animalia espezierik (artropodoak, harrak edo moluskuak), ez zatirik, ez gorotzik. Gainera, ez dute zimeldura zatirik eta beren azalerari itsatsitako materia arrarorik izango, eta ez dute izango pestiziden ezpurutasunik tolerantzia mugak baino proportzio handiagoan.
|
|
|
Zortzi urte bete
|
berriak
zituenean egin zion galdera.
|
|
|
Zenbait eritegitan amek beraiek hiltzen dituzte neska jaio
|
berriak
. Haurrei ahoan algodoi bolatxoak sartu eta ito.
|
|
|
Ikastetxeak dragoi erraldoia ematen zuen, goizeko zortzietan irentsitako haurreria orain arratsaldeko bostetan goragalez oka botatzen, mutikoak antxume askatu
|
berriak
lez dragoiaren ahotik saldoka eta zalapartarekin irteten.
|
|
|
Ezpainak gorriz pintatu
|
berriak
zituen Arianek, eta Goio gusturago egongo zen Arianeren izterrei, bularrei, aurpegiari begira, Ariane Arianeren erretratua balitz, baina aurrez aurre ikaragarria zen.
|
|
|
Bota
|
berriak
zituen estreinatzeko, eta galtza luze berriak. Botak ez zituen erraz jantzi, behatz txikiak, botetan gatibu, ez baitzuen egon nahi hain leku estuan.
|
|
|
mordo handi bat agertu da... Euskal politika PNVren (eta akolitoen) inguruan mogitzen hasi denez geroztik, hozitu
|
berriak
ziren adar berri batzu ihartu dira, eta euskal kultura funtzionariatu eta hoztu egin da... Aldakuntza politikoak direla ta, euskal kultur gizonari buruz ere, aldakuntza sakona izan da gutartean,. Vascongadetan?
|
|
|
Eta orain, inor ez banaiz ere, ongi etorria egin nahi nioke buru langile edo direlakoen sail nardatu honetara, nahiz ongi etorria baino gaizki etorria zuzenago esana legokeen. Mintzatu
|
berriak
dira Donostiako egunerokoetan horrelakoek gure artean maiz jasotzen dituzten zehar begiratu eta susmo txarrez. Baina, nahi ez baditugu ere, behar ditugu eta gaur, gainerakoei ezer kendu gabe, inoiz baino gehiago.
|
|
|
Eta orain, inor ez banaiz ere, ongi etorria egin nahi nioke buru langile edo direlakoen sail nardatu honetara, nahiz ongi etorria baino gaizki etorria zuzenago esana legokeen. Mintzatu
|
berriak
dira Donostiako egunerokoetan horrelakoek gure artean maiz jasotzen dituzten zehar begiratu eta susmo txarrez. Baina, nahi ez baditugu ere, behar ditugu eta gaur, gainerakoei ezer kendu gabe, inoiz baino gehiago.
|
|
|
Maitasun lurtarra, ez aingeruzkoa, arimaz eta gorputzez oratua, baina egilearen eta irakurlearen bihotza batera esku leunez ukitu duen maitasuna hala ere. Eta heriotzak harrapatzen duenean, aurkitu
|
berriak
ditu helburu balioz  koagoak urrikian, hurkoaren eta sorterriaren maitasunean, bere buruari uko egitean. Egia da ez garela oso fio, ezta egilea bera ere, ez ote litzaizkiokeen helburu eder horiek berak hauts eta huts bihurtuko, lehengoen antzera, baina obra onez hutsik bezain asmo onez beterik hiltzen zaigunez gero, ez dago zalantzan gehiago egoterik.
|
|
|
Friedrich von Schlegel-en Sprache und Weisheit der Inder 1808koa da. Ez ote zuen geroxeago esan Schopenhauer-ek Indiako literatura aurkitu
|
berriak
eragin behar ziola joan den mendeari antzinakoen izkribuek Pizkunde aldiari adina. Jakite berri horren hotsa ez ote zuen ekarri nolabait ere Xahok Euskal Herriraino?
|
|
|
Aurrerabidean sartu baziren arlo horretan, Gómez Morenoren eriteitze edo aurkikundeari eskerrak izan zen. Hark idoro baitzuen âidoro, bai, baina ez behar bezain laster barreiatuâ Hispaniako izkribu zaharren mordorik aberatsenaren irakurkera egokia, eta ondoren izan zituen langile ausartak aipatu
|
berriak
izan ziren: Bähr Euskaltzaindikoa (1940ko martxoa baino lehen burutua omen zuen tesia), Caro eta Tovar.
|
|
|
Transistorearen asmakizuna Bell laborategietan gauzatu zen, Mervin Kelly lehendakariordeak 1945 urteanabiaturiko oinarrizko ikerketa programa baten baitan. Kelly-k zientzialari teoriko eta esperimentalak bildu zituen, garai hartan garatu
|
berriak
ziren erdieroaleak telefono zerbitzuen hobekuntzan erabiltzeko asmoz. Lantegi pribatu batean oinarrizko ikerketa programa gauzatzen den lehen aldia zen, eta ondorioa bikaina izan zen:
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren lehen eraldaketa handia 1980ko hamarkadaren erdialdean hasi zen, lehen autonomi eskumenen transferentziekin batera euskal industriaren birmoldaketari ekin zitzaionean. Urte haietan eraldatu ziren tradiziozko industria zaharkiturik gehienak, ikerkuntza zein garapena areagotu ziren eta produktu nahiz merkatu
|
berriak
bideratu. Kalitatearen aldeko apustua egin zen eta, Michael Porterren ildotik, kluster sarea indarrean jarri eta" zero akats" gisako zabalkunde planak suspertu.
|
|
|
itxuratzea aski zen, hitzaren libratzeko. Sutondoan elekari, anitzetan kantari, so kliska tximistatsu batez gerizatzen zituzten borobil zuri hazi
|
berriak
. Imajinatzen nituen ondorioz, egunean bietan, olaren hegaspeko taula luzeko aire zorrotzean, gasna bakoitzaren inguratzen, gazitzen eta esku ahur lerdenaz garbitzen, maiatz bukaerako haize karroindatuak lagun.
|
|
|
Apezak segituan altxatu zuen oparia estaltzen zuen zapia: sei amuarrain ttiki, goiz hartan berean ibaitik atera
|
berriak
, garbi garbiak, paderarako prest.
|
|
|
hazi
|
berriak
|
|
|
hazi
|
berriak
ereiten
|
|
|
– Ezker besoan egin
|
berriak
ziruditen orbain larriak omen zituen.
|
|
2002
|
|
|
Duela ehun urte, Argentina Euskal Herri txiki bat ere bazen (Italia txiki bat eta beste zenbait herrialde europarren «klon» ere bazen moduan). Foruak galdu
|
berriak
zituzten euskaldun askoren ihesbide, miseriari ihes egiteko soluzio, ametsetako herrira diru pixka batekin itzultzeko amesleku, iniziatiba berriak entsaiatzeko leku libre, eraikitzen ari zen herri demokratiko berria... Pello Mari Otañoren bertsoek marrazten digute gaur sinestezinezkoa eta gure gurasoei aldiz oso gertukoa zitzaien esperientzia hura.
|
|
|
sinkronizazioa. Sinkronizazioa lagin jaso
|
berriak
datatzeko asmoz, jasotako eraztunen datu berriok erreferentzia kurbarekin alderatzea litzateke. Hala, zuhaitz bizia, hila edo zurezko aztarna arkeologikoak eskainitako datuak datatzea posible izango dugu erreferentzia kurbaren datuekin bat badatoz.
|
|
|
Narrazio horien protagonista nagusiak, zahar edo gazte izan, beti dira euskaldunak, baina munduko edozein bazterretan aurkituko ditu irakurleak, erbesterik latzenean, hau da, euskal lurraren hotzean ez daudenean bai, behintzat. Berdin izan daitezke Madrilera halabeharrez joandako gaztetxoa, Londresen lanean dabilen ezpeletarra, arazoei bizkar emanda Italiara doazen bizkaitarrak, Fleury Merogisen preso dagoen saratar ama gaztea, neba drogazalearen bila Indiara doan bizkaitarra, K2-ko gailurrera ailegatu nahian dabiltzan nafarrak, Australiara emigratzen duten ezkondu
|
berriak
, Mexikora ihesean doan familia...
|
|
|
Urte horiek oso interesgarriak izan zirela iruditzen zait. Ez agian Erriberari begira eduki
|
berriak
eginak zeudela eta haiek beste modu batean lan eginez finkatuko genituela uste dudalako, ez. Urte oso onak izan ziren bideak finkatzeko eta arlo guztietan egiturak antolatzeko.
|
|
|
Aldapa hau lohitsua eta irristakorra da euria denean. Beti gora; zelai eder bat orain, zenbait zuhaitz aldatu
|
berriak
bertan, uste dut hona iritsi aurretik dugun bihurgune horretan zirela ortots harriak edo tximist harriak. Harri hauek fosilak dira eta jendearen esanetan etxeko leihoetan jarri eta tximistetatik babesten dute, Zarranzko Luxeneko Joxek orain urte gutxi bildu zuela harri bat esan zidan.
|
|
|
Gauza askotarako erabiltzen zituzten barku mitiko haiek: inguruetako irletara joateko, lurralde ezagutu
|
berriak
kolonizatzeko eta Europako hegoaldeko herriekin merkataritza harremanak izateko.
|