|
2000
|
|
|
...zuen uste ezen mendozatarren zaldizainarekin izan nuen amorio itsu hargatik galdua nengoela, nahiz eta aitortzen zuen ezen arrisku eta peril handikoak zirela amorio suerte haiek, galbiderat baizik eraman ez zezaketenak, baldin haietarik berehalako ikasbiderik ateratzen ez bazen eta haien gainean zentzatzen, arrazoinaren idia bihotzaren gurdiaren aitzinean jarririk; eta orduan erran nion, ez keinuz
|
baina
hitzez —zeren igartzen bainuen orduko andere hura ene borondateaz jabetzen ari zela—, ezen zentzaturik nengoela eta ez nengoela, neure esperientzia gaitz haien ondotik, lehen gizonaren hitzetarat eta haren promesetarat makurtzeko disposizionean... Eta erran zidan:
|
|
|
Zergatik ez hitza numeroaren alde jarri, eta numeroa hitzaren alde? Zeren esmeraldak be rezko edertasuna du, begietarik sartzen zaiguna,
|
baina
hitzak ere bere edertasuna du, izen airos baten soinuan edo poema baten errezitaldian belarritik sar dakigukeena, eta ez dago begia belarriaren aurka jarri beharrik..." Baina jaun Marcel eta osaba Joanikot burutsuak ziren eta hitz errazekoak, eta Jainkoak bakarrik daki ez ote zuten bertze zerbait asmatuko, nork bere ikusmoldearen atxikitzeko, eta hegi batetik —eta bat bederaren egiatik\...
|
|
|
Ez nintzen neure bekatuak aitortzen hasi, baina hartan ari nintzela zirudien. " Eta zer gehiago?",
|
baina
hitzik gabe gelditu nintzen.
|
|
|
Ez egin dudarik erantzun diot,
|
baina
hitz horiek esaten ari nintzela, musika isildu, eta ahots ezagun bat entzun dut.
|
|
|
W Koldo Izagirre idazlea da. XX. Mendeko Poesia Kaierak bildumaren prestatzailea da. urrats kexuan dabilen euli katiguari horren hegan nahiak ere hitz bat besterik ez baitu
|
baina
hitz hori... hitz hori zenbat aldiz ez ote duzu entseatu zein luzaz ez ote duzu zelatu, nerabeak amodioa
|
|
2001
|
|
|
Zerbait esateko tentazioa izaten nuen orduan, gure artean eratu genuen isiltasunezko lokarri hura behingoz etetekoa,
|
baina
hitzik egin ahal izan aurretik burua berriz makurtu eta egunkariaren itxurazko irakurketan murgiltzen zen atzera.
|
|
|
Ni ez nintzen dantzazale, eta jarrita ematen nituen orduak, eskuak jotzen, musikarien arrimuan. Batere korapilo edo zimikorik ez nuen sumatzen, ez estomakan ez inon,
|
baina
hitza ez zitzaidan aisa ateratzen. Pozak kanka jo banindu bezala nengoen:
|
|
|
|
baina
hitzak egiten ditut dardarak
|
|
|
|
baina
hitzekin konformatzen dena naiz
|
|
2002
|
|
|
Alegia, denak oso onak gara garai honetan, gure kontzientzia lasaitzeko beharra dago-eta. Adierazpen horiek egitea ondo dago,
|
baina
hitz berberak behin eta berriro errepikatzeagatik ez dira presoen eskubideak bermatzen, ondorio praktikorik gabe hitzek sentsazio triste bat sorrarazten dute. Eusko Legebiltzarreko alderdi politiko gehienek axolagabekeria erakutsi dute euskal gizarteak presoak Euskal Herriratzeko duen nahiaren aurrean.
|
|
|
Ikasleak orduaren arabera biltzen dira, ez mailaren arabera. Aurreko lanaprestatu behar dutenean, mailak seinalatzen die zer egin,
|
baina
hitz egiteko orduandenok batera egitea nahiago dugu. Alde batetik, ezinezkoa egiten zaigulakohamaika txanda antolatzea; eta, bestetik, ikasle guztientzat onuragarria delako:
|
|
|
. Sintagmaren barruan azken osagaiak bakarrik darama mugatasuna, numeroa eta kasua; beste guztiak azalean forma neutroan datoz. Berez sintaxiari dagokio hau,
|
baina
hitzaren gramatika egitean kontuan izan beharrekoa da, testu hitza bakarka lantzen baitu morfologiak, alegia, analisi ez osoa ematen ari gara.
|
|
|
Sail honetan eratorpen hizkiak, ba baieztapen partikula eta elipsia ditugu batetik, informazio morfologikoa ematen dute-eta. Baina, hauekin batera, bi elementu grafiko ere ditugu, informazio morfologikorik izan eta eman ez,
|
baina
hitzen osaera edo analisi egokirako ditugunak: elkarketa marra eta marratxoa, alegia.
|
|
|
Duda gehiegi zeramatzan buruan; erantzunik gabeko galderak, arrazoinik gabeko kezkak Pixkanaka bihotza zatitu ondoren zati bakoitza ebasten ari zitzaizkion, baina, aldi honetan ebatsiak izan arren, zati bakoitza lotzen zuten zainetako odola xurgatu zioten; familiarekin zituen harreman bakanak moztuz. Kartzelako isiltasun hura jasanezina zitzaion,
|
baina
hitz horiek aditzea baino nahiago zuen hala ere. Biharamunean, lagun bat libratzekoa zuten eta errana omen zioten kanpoko egoera penagarria zela.
|
|
|
Zuei ardoak erasan dizue esan zien xuabe,
|
baina
hitzak ondo ahoskatuz.
|
|
|
Egia esateko, gutxitan ikusi nituen errietan hasi eta, txinpartak harturik, sekulakoak esa  ten elkarri, baina halakoetan, barrenean zeukaten pozoi guztia elkarri aurpegira bota eta gero, mututu egiten ziren. Biak ozpindurik, erraiak jaten,
|
baina
hitzik egin gabe. Begirakuneak besterik ez.
|
|
|
Baina egia da, horrekin batera, lehenago baino askoz ere euskaldun gehiago kausituko duzula, duda gabe, mahai ofizial horietan eserita. Memoria pixka bat besterik ez da behar, buru pixka bat esan behar nuen
|
baina
hitz hori, buruarena alegia, anbiguo samar gertatzen denez" memoria" esango dut, memoria pixka bat behar da lehenago gertatzen dena eta orain dugun aukera parean jartzeko. Orain, administrazioan, lehen baino euskara gehiago dago, duda gabe.
|
|
|
Baina hobe da, nire ustez, hitz egitea. Nahi den ñabardurekin, hemen ere ñabardurak badirelako, bizitzako gauza guztietan gertatzen den gisa, deus ez baita beltza edo zuria,
|
baina
hitz egitea eta iritziak ematea egokiena da. Bada, pentsa dezagun pixka bat, zuk, beharbada, lekuz kanpo aurkitzen baduzu ere gogoeta hau, batzuetan adinak holako gauza aspergarriez arduratzea eskatzen baitigu.
|
|
|
" euskararen eite eternalean sinetsi eta haren existentzia eta natura sistematikoki aztertzera dedikatzen den filologo klasea (zentzu zabalean) ez da filologoa izan behar". Gure idazle klasikoak aipatuko dituzte, bai,
|
baina
hitzez bakarrik, zeren gero zinez ez baitituzte segituko edo gomendatuko haiek ireki bideak: erlatiboetan" non"," zein" edo holakoak erabiltzea, kasurako, edo kausaletan" zeren" edo" zergatik" bezalako galde hitzekin hastea.
|
|
|
Dokumentu haien arabera, sinatzaileak zin egiten zuen ingelesa ondo zekiela eta, beraz, han esaten zen guztia ulertzeko gauza zela; aditzera ematen zuen, gainera, bazekiela jaus  gailuz salto egitea kirol arriskutsua zela eta heriotza ere eragin zezakeela, eta, agiriak sinatzeko orduan, bere buruaren jabe zela adierazten zuen; gero, istripurik gertatzekotan, antolatzaileen kontrako inolako neurri judizialik abian jar  tzeko aukerari uko egiten zion; eta, azkenik, bere heriotzaren berri nori eman behar zitzaion jakin ahal izateko, lagun edo senitarteko baten izen, helbide eta telefonoa jarri behar zuen... " Ez larritu, motel, tramite hutsa baino ez da, legeak hau egitera behartzen gaitu", esan zigun hango arduradunetako batek,
|
baina
hitz haiek ez ninduten batere lasaitu.
|
|
2003
|
|
|
Astun, gogor, ulergaitz egin zitzaidan. Banekian jakin euskaraz, nire herriko euskaraz;
|
baina
hitz, aditz eta esakera asko ez nituen konprenitzen, eta gaia ilundu, haria galdu, nekagarri ta aspergarri egiten zitzaidan Kresala zoragarria irakurtzea. Hala ere, behinolako elkarrizketaren bultzadaz (Zuluetagaz izandakoa) eraberrituriko gogoa adoretsu nuen, ta Mendizabalen hiztegia erosi, hitz ezezagunen esanahia nobelako orrialde bakoitzaren barrenean jarri, ekin eta ekin, aurrerapide handiak egin nituen berehala, irakurgai hura pozgarri ta bultzagarri izateraino aurrerapideak" (Euskal Literatura, 1, 10 or.).
|
|
|
Unax ahaztu egin zen klasean zegoela, eta ile xerloa belarri atzean ipini zion hatz batez, eztiro. Begietara begiratzen zion, eta Ainhizek bazterrik ezkutuenetara heltzen ari zela nabaritu zuen; hitz egiten saiatu zen,
|
baina
hitz guztiak zintzurrean gelditu ziren, trabatuta. Hankak mugitu zituen, gero eta urduriago, bere itxura gogorra eta axolagabea bertanbehera galduta, eta nahi gabe ukitutxo bat egin zion irakasleari hankartean.
|
|
|
Hobe dogu dutxea ahalik eta arinen hartzea, zure amak ezer igarri ez daian. Mugi eperdia, eroan egin behar zaitut eta
|
baina
hitzok samurtasun osoz ahoskatu zituen.
|
|
|
Gela iluna zen, eta bekokian esku epel laztankorra zuen, betidanik hor zegoela iruditu zitzaiona. Ez zuen aurrean zeukan aurpegia erraz ezagutu, argirik eza zela ta,
|
baina
hitz egin zion ahots gozoarekin orduak zeramatzala hizketan bururatu zitzaion. Ez zekien zehazki zertan zetzan berbeta hura, baina orain guztiz urrun eta itogarri zeritzon kusku beltzetik irteteko indarra eman ziona izan zela egingo zukeen.
|
|
|
Ipuinaren gozamenak utzitako euforia puntuarekin eta aldi berean, zergatik ezkutatu, hainbat urtean bila genbiltzan idazlea atzemanik nuela jakiteak ematen zidan pozarekin hasi nintzen gelatik alde egiten. Lehenbailehen komisarioari erakutsi nahi nion aurkikuntza, hildakoa idazlea zela erakusten zuen froga, baina atalburua igaro aurretik itzuli eta Monikari ohar bat idaztea erabaki nuen, desenkusak eskatuz edo eskerrak emanez, ez dakit zehatz zer idatzi nahi nion,
|
baina
hitz batek bestea dakar, gutxitan adierazten dugu nahi dugunik. Idazten hasi nintzen eta maitasun aitorpen labur bat atera zitzaidan, ordu batzuk geroago hain lekuz kanpokoa iruditzen zitzaidana.
|
|
|
Oraindik ere letra gorriak irakur zitezkeen. Erakusleihoa hutsik zegoen
|
baina
hitzak bere horretan mantentzen ziren, tente. Bazirudien amona Sara herrira itzultzen zela tarteka eta, bere eskuekin, tinta gorriz errepasatzen zituela erakusleihoko letrak.
|
|
|
Ez dakik zer  nolako fardelak jaso behar dituen garabi honek!". Semeak hamaika aldiz entzun dio hori bera, ia ia gauero,
|
baina
hitz horien esperoan egon da aitak pieza guztiak gau mahaiaren gainean barreiatu dituenetik. " Piezarik handienak dituk.
|
|
|
ETArik gabeko euskal gizarteak, kritika larriak egiteko dizkion arren, kontsideratuko du kanta zahar batek dion demokrazia ez dela beti zerri teen artean, ikastoletan ilegaltasunaren kultura bat barneratzen dela ematen du, nahiz eta ez den egia. Herritar heziketa egiten denean, sekten mehatxua aipatzen da zuzen den maneran,
|
baina
hitzik ez da ateratzen hain hurbil daukagun herriaren askatasunaren aldeko politika larruz gorde ETA sekta militarraz. Euskaraz ikasteko helburu bakarraz haurrak ikastolan jarri dituzten gurasoak hein bateko beldurrean bizi dira.
|
|
|
Euskararen aldeko gizarte motibatua sor  tzen ari dira? Oro har, ez,
|
baina
hitz egin dezagun.
|
|
|
Kafe irakindua, kafe galdua, edo halako zerbait. Irriz
|
baina
hitzik esan gabe, Damianek harraskako katiluetako bat garbitu du txorrotaren azpian eta zapi batez zukatu ondoren, mahaiaren gainean jartzen du. Mutil zaharraren ohiturak dira Lupe, nik beti hartzen dut etxeko kafea katilu handi hauetan eta hutsik.
|
|
2004
|
|
|
Horrela, ikasten ari garenaren inguruan hitz egitea garrantzitsua da, kontzeptu berri bat ahoz adierazterakoan ikasleak kontzeptu hori garatu eta osatu egiten baitu. Kontzeptu hori nahiko garatua egon daiteke ikaslearen buruan,
|
baina
hitzez adierazi arte ez du (gu) jakingo benetan barneratu duen ala ez. Elkarrizketa hori, jakina, ez da irakasle eta ikasleen artekoa soilik; ikasleen artekoa ere bada.
|
|
|
Planteatu zaigun kasu honi legezko testu hori aplika dakioke, gure iritziz,
|
baina
hitzez emaniko informazioaren egiazkotasuna frogatzea zaila izango litzateke epaiketan.
|
|
|
–Ezer graberik ez,
|
baina
hitz egin beharra daukagu. Badaukazu momentu bat?
|
|
|
Gazako ospitale batera zihoazen medikua eta honen laguntzaile sanitarioa ziren haiek; nik, izeba Intisarrekin elkartu beharra neukan amonaren arazoa konpontzeko. Bi gizonak frantsesak ziren,
|
baina
hitz egiten genuenean ingelesez mintzatzen ginen. Ez ginen mintzatu gure lanbideez, hala ere; bazirudien ekidin egiten genuela gai hori.
|
|
|
Barkatu,
|
baina
hitz egin dezaket zuzendariarekin?
|
|
|
Eta Pablok eztul apur bat egin zuen,
|
baina
hitzak trakean trabatuta geratu zitzaizkion. Leihotik begiratu eta ez zuen itsasorik ikusi.
|
|
|
Baina ez, entziklopediek esango dute Tourra irabazi zuela, eta beharbada hori da hanka indartsuekin eta bihotz potentearekin jaio den batek egin dezakeen gauzarik errazena, kontrario bat flakiak jotzen badu eta beste batek hiru zulatu baldin baditu Aspin igotzen. Entziklopediak txarto eginda daude, dio Romanettok, pertsona batzuen obrak eta garaipenak aipatzen dituztelako,
|
baina
hitzik ez pertsona horiei buruz, inoiz damu izan ote ziren egia esateagatik, esate baterako, edo Napoleonek konplexurik ote zuen txikia izateagatik, edo Casanovari inoiz bihotza apurtu ote zioten, edo bufoiak, batzuetan, ez ote zuen gogorik izaten triste egoteko. Heriotza bai, aipatzen da:
|
|
|
Izan ere, indar hutsa zen Lantza, indar itzela, ongirako zein gaizkirako erabil zitekeen energia. Eta Lantzaren Ahotsak ez zuen hitzik erraten, ez behintzat Munduak ezaguturiko ezein hizkuntzatakorik,
|
baina
hitz egin zidanean, nire ama hizkuntzaz mintzatu balitzait bezain ongi ulertu nuen.
|
|
|
Hitzik gabe utzi ninduen,
|
baina
hitz egin beharra nuen, eta orduan esan nion:
|
|
|
Eta orduan, ez dakit zergatik ez nola, mutilaren eskua hartzeko gogoa sentitu nuen –arestian nirea hain bero estutu zuèn esku hura bera– baina ez nintzen ausartu... Haatik, eskuz ez bazen ere, hitzez irits nintekeen mutil harengana...
|
baina
hitzik ere ez nuen aurkitzen, hitzik gabe geratu bainintzen. Handik aurrera, begiz hitz egitea geratzen zitzaidan soilik, eta begietara zuzen egin nion so, sorgindurik bezala.
|
|
|
naturak, esan ohi dugunez, ez du ezer alferrik egiten, eta gizakia dugu hizkuntza duen animalia bakarra. Ahotsa minaren eta plazerraren zeinu da, eta horregatik gainerako animalia guztiek ere badute, zeren beren natura min eta plazerra sentitzeraino iristen baita eta elkarri adierazten baitiote sentipen hori;
|
baina
hitza onuragarria eta kaltegarria, zuzena eta zuzengabea adierazteko da, eta gizakiari bakarrari datxekio ongiaren eta gaizkiaren, zuzenaren eta zuzengabearen, eta abarren zentzua izatea, eta gauza hauek guztiak dira etxea eta hiria zimendatzen dituztenak (Politika, I, 2, 1253 a 11).
|
|
|
Bazter hitzaren bila nabaritu uste izan zuen Harakinek,
|
baina
hitzik ez zitzaion sortu. Lagungarri, zerbitzaria hurbildu zitzaien, eskaera egiteko libreta eskuan.
|
|
|
Zerbait esan beharreko premia baitaratu zitzaion Bazterri. Ordura arte Harakinekiko harremanean ez zuen horrelako premiarik susmatu, ez zen arazorik hitz egiten bazuten ez bazuten, halako lasaitasun bat nabaritzen zuten biek ala biek, haien arteko adiskidantza hitzez haraindi bailegoen;
|
baina
hitzik gabeko entendimendu hura hautsirik, gauzak esan beharra zegoeneko garaia iritsia zela iruditu zitzaion Bazterri, eta orduan Ferminek denei egozten zien akusazioa, emeagatik edo destaina eragiten ziena," Iraultza arra da beti" argituko zion Marckek, burura etorri zitzaion, alegia, koadrila hartan ez zela hitzik egiten," ez zegoela komunikaziorik", komunikazioa baitzen Fe...
|
|
2005
|
|
|
Amona Kontxi autodidakta zen, bai, eta berezko hitz jarioa zuen gainera,
|
baina
hitz batzuetan, hitz teknikoetan batez ere?, bokalak edo silabak aldatzen zituen oharkabean lekuz, dislexiak jota balego bezala. Eta Ines adi egoten zen, amona haietan noiz harrapatuko:
|
|
|
nola, bada, hi ere sutan bahengoen, kabroi ostia hori! ?
|
baina
hitz guztiak motz geratzen zitzaizkion Teresari, Tomasi adierazi nahi ziona adierazteko, eta orduan, bere baitan bildutako amorruak beste bide bat hartzen zuela, esan zien?: Zoazte popatik hartzera!
|
|
|
Ulermen prozesua ez da berdina prentsa irakurtzen duenarentzat edota telebista ikusten edo irratia entzuten duenarentzat. Zaildu egiten du horrek idazteko eta esateko era irratian,
|
baina
hitzaren indarra eta persuasioa abantaila haunditzat jotzen dute autoreok (1999: 16).
|
|
|
Oso jatorra da. Berak dio ni ere mutil jatorra naizela,
|
baina
hitz hauek triste jartzen naute haren ondoan egon ezin naizelako. Behin haren ondoan nengoela amets egin nuen.
|
|
|
Baimena amaitu zaiola. Ideiak ordenatzen saiatu da,
|
baina
hitzak zentzurik gabe korapilatzen dira burmuinetan. Ez du hari muturrari heltzea lortzen, handik tiraka hasteko.
|
|
|
Izenak bere omen du izana,
|
baina
hitz batzuk, sarri aipatzen diren arren âedo beharbada horrexegatikâ izen huts bihurtzen dira azkenerako: izanik gabeko izen, erabiliago eta hutsago.
|
|
|
Xabier Arzallusere inguruan zebilen. Idatzi ez zuen idazten,
|
baina
hitz egin bai. Aldizkari hartantxe hasi nintzen artikuluak idazten Agirre horrek bultzatuta.
|
|
|
Graxik bere nahikundea aitari telepatiaz helaraziko zuen ahal izan bailuan. Loeriatik jalgitzen zenean, gizonaren ezpainak mugitzen jarraitzen zituen,
|
baina
hitz bihirik ez zitzaion jaukitzen: ohituraren arabera, ardura bereber mintzo zen aita.
|
|
|
Niri ez zait euskara gustatzen. Aitak egiten dit batzuetan,
|
baina
hitz egiten du arraro eta ez diot ulertzen, eta haserretzen da nik erdaraz erantzuten diodanean, baina ez diot ulertzen! Gainera ez zait gustatzen euskaraz egiten duenean.
|
|
|
Zaila zen jakiten zer zerabilen Pablok buruan: irribarre amultsua soinean zuen beti,
|
baina
hitz erdi bat bera ere ez zuen sekula esaten.
|
|
|
Senpe isilik egoten zen gehienetan, ele gutxikoa zen agurea,
|
baina
hitz egiten zuen bakoitzean, aizkorakada ematen zion solasari. Onerako nahiz txarrerako.
|
|
|
Ekainaren azkenean berak egin zigun ordainekoa, irakaslearen mahaian jesarrita hitzaldi laburra eman zigun gazteriaren inkonformismoaz, gizartea aldatu nahia sentimendu jatorra zela,
|
baina
hitz hutsak maizenik. Txatok eskua altxatu zuen, luzaz eduki zuen.
|
|
2006
|
|
|
Iraganean indartsu aritu zen PSOErekin sakabanaketa martxan jartzeko, eta egun ez da indar berberaz ari berarekin bukatzeko. Bukatuko dela esan bai, esaten du, denek esaten dute,
|
baina
hitzak dira. Eta guk armairua hitzez beteta daukagu, hitzen armairua ireki eta erori egiten dira.
|
|
|
Heriotzari buruz erabiltzen diren esaldi topikoak paperera ekartzen hasiz gero, erreportaje honek dituen adina orrialde bete genitzake, eta zertxobait gehiago beharbada. Heriotzaz hitz egiten dugu,
|
baina
hitz hutsalak dira gehienetan, adituen ustez. Gainera, egoerak hartara behartzen gaituenean baino ez ditugu jaurtitzen aurrefabrikatuko esaldiok; bestela, nahiago dugu gaia uxatu, erabat gai unibertsala izanagatik ere.
|
|
|
antropologikoa, soziologikoa, psikologikoa...». Ia mende bat igaro da asmatu zenetik,
|
baina
hitzak ez du zabalkunde handiegirik lortu arlo zehatz batzuetatik kanpo. Heriotzarenganako dugun jarrera uzkurraren seinale, seguruenik.
|
|
|
Bakioko gizon bat bitartekari ibili zen ETArekin Frantzian. Elkarrizketa bat izan zuen,
|
baina
hitzak baino ez zituen ekarri, ikusi genuen-eta zer gertatu zen, zein izan zen bahiketaren emaitza.
|
|
|
Eta mehatxu eta erasoak jasaten zituen merkataria, gure Hankapalo. Ez zuten hitzez aipatzen,
|
baina
hitzak baino adierazgarriagoa zen beren periodikoan atera zuten argazkia: alkatea eta zinegotziak, Miren Karmele tartean, Hankapaloren tabernaren aurrean," merkatari jazarrietako bati elkartasuna erakusten", argazki oinak argitzen zuenez.
|
|
|
Baita ere, lurmentzearekin batera, Braulioren furgoneta itzuliko zelako, eta beherako bidean ni behintzat harekin joango nintzelako. Hitz egin gabeko erabakia zen,
|
baina
hitzik ere behar ez zuena: mendia eta bakardadea neure hobe beharrez hautatu nituen, bolada on bat igaro nuen, on hura amaitu zen, eta banuen, beraz, itzultzeko garaia.
|
|
|
Gurasoak isilik zeuden ordurako. Bakeak eginda edo haserre,
|
baina
hitzik egin gabe. Isiltasunak berdintzen ditu haserrea eta bakea.
|
|
|
Nik uste dut baietz, erantzun nion arrapaladan,
|
baina
hitzok jaregin orduko, irmoago ez erantzun izanaz damutu nintzen.
|
|
|
Amak begiak xukatu zituen, ganduz balitu bezala. Aitak besoa erdi jaso zuen, diosala egiteko,
|
baina
hitzik esan gabe. Hezur masailak nabarmentzen zitzaizkion, etxetik faltatu izan nintzen ordu laburretan aurpegiko larrua hezurrei josi balitzaie bezala.
|
|
|
Beharbada, osteratxo bat emateko aukera zapuztu nion nire ezetzarekin. Kontua da destainazko begirada erakutsiz
|
baina
hitzik egin gabe alde egin zuela etorritako bidetik.
|
|
|
Ne serez vous pas une lopette?, galdetu zidan tailerreko arduradunak lan eske agertu nintzenean. Ez nekien zer zen lopette bat,
|
baina
hitzak azpildura gaiztoren bat behar zuen, han hurbil ziren langileek barre egin baitzuten galderarekin. Ezetz erantzun nion, badaezpada.
|
|
|
Zintzo itxurako bukaera eman nahi izan nion gordin samar hasi nuenari,
|
baina
hitz haien atzean zegoen arrangurak gutxi zuen zintzotik.
|
|
|
Hitz egin, aitortu behar da, hitz egiten dugu euskalgintzan. Komunikatu ez dakit,
|
baina
hitz egin bai. Bilerak eta, zer esanik ez.
|
|
2007
|
|
|
18/ 98ari buruz ari zen. Hitz neurtuz ez,
|
baina
hitzak neurtuz aritu da. Botere aparatuan, Justizia atalean ardurak dituen baten ahotik hori entzun behar izatea egiten zait gogorra, horri, berak guk bezala astakeria deitzen dion horri aurre egiteko kapaz izan ez eta esate hutsez konforme gelditzen denean.
|
|
|
Neurozientziak dioenez, amodioa kimika hutsa da,
|
baina
hitzez hitz, ez zentzu metaforikoan.
|
|
|
EITBren, AlbistegietarakoEsku liburua (1992): «. Euskal?, Euskara hitza bera da
|
baina
hitz konposatuetan erabiltzen dena.Adibidez: Euskal Herria (Euskararen Herria).
|
|
|
nik zuri hitza eman dizut, baina ez nire ideia (zuk nire hitza zeure ideiarekin «ulertzen» didazu): hitza eta ideia ez dira bat;
|
baina
hitza eta ideia bat balira ere, bakoitzak bere ideia du ardoarena: ideia eta ideia ez dira bat, alegia zurea eta nirea; azkenik, gure ideiak bat balira ere, gure ardoaren ideia (k) eta ardoa bera gauzakia, ez dira bat, edo, pentsamenduak pentsatzen duen «ardoa», ez da existitzen (pentsamenduaren ekoizpen bat da, pentsamenduan):
|
|
|
Hau izan da Humboldt-en «erlijio» edo metafisika, Schelling edo Hegel-en filosofiak partekatu ez baditu ere: gizakia eta gizadia, bat; gizadia eta natura, bat; hizkuntza guztiak, herri guztiak, dena da Bat (Jainkoa
|
baina
hitz hau Humboldtek ez dizu maite).
|
|
|
185 herrialdek osatzen dute NMFa, eta erakunde hauxe da kanpo zorraren arduradun nagusia. Beste egun batean hitz egingo dugu kanpo zorraz,
|
baina
hitz bat behintzat esan nahiko nuke hasteko: gure munduko ezberdintasunen arduradun nagusien artean dago, eta hori oso larria da.
|
|
|
Gizajoa. Zer zen ere ez zekien, ziur,
|
baina
hitza gustatu egiten zitzaion. Sotanosaurioak...
|
|
|
Edalontzi hustuari heldu zion, gogor heldu ere, eta mantso mantso oroitzapenetan murgildu zen, aldian aldian listua irentsiz. " Kamioira igoarazi zituzten", entzun zion Lisak esaten zuela,
|
baina
hitzek zekartzaten ñabardurek apenas gehitu zioten ezer berak aspalditik jakin uste zuenari. Hitzetatik harago, atsoaren begi bakar bustian islatuta ikusten zuen eszena ezaguna:
|
|
|
Lisa zerbait esaten saiatu zen,
|
baina
hitzak eztarrian katramilatu zitzaizkion. Halere, atentzioa eman zion zigun horrek, semearen bizitza guztiz arrotz baten erakusgarri.
|
|
|
Literatura hau bera da,
|
baina
hitzek ez dute aldarerik ez luma lorerik onartzen, kresalak zailtzen baitu loreen bizi samurra. Bere literaturan mundua dago, baina bertan Amerika arrandiatua baino berau iziotzea nahiago.
|
|
|
" Alde!", egin zidan eskuaz," Ospa!" ostera. Beñati, nirekin akordatzen ote zen galdetzeko adorea bildu nuen,
|
baina
hitzak haizearekin katramilatu ziren. Uhinak oinetan hausten sentitu nituen, Beñaten begi gatzatuak niri begira, kokots zuria aitaren sorbalda errean bermaturik.
|
|
2008
|
|
|
Lehenengo mailatan jende heldua aritzen da. Normalean, eskola garaian euskara zerbait ikasi
|
baina
hitz egiten ez dakitenak dira. Maila altuetan aldiz jende gazteagoa dago.
|
|
|
Berak, aldiz, entusiasmoa eta baikortasun eta elkarrizketarako konpromisoa eta irrika dituela entzun nion. Jarrera ona iruditzen zait,
|
baina
hitzek ekintzak behar dituzte. Horrenbesteko gogoa baldin badu akordioak lortzeko hortxe dauka lehendakariaren eskua zabal zabalik.
|
|
|
M. Txopitea: Nire ustez hori aitzakia da, zeren idazten duen pertsona agian ez da kazetaria,
|
baina
hitz egiten duen horri buruz asko daki. Zenbat aldiz irakurri diegu zertaz ari diren ez dakiten kazetariei?
|
|
|
Oraindik lexiko eta morfologiako erroreak baino ez ditu harrapatzen,
|
baina
hitz maila horretan oso praktikoa da. Sintaxiko edo estiloko zenbait errore harrapatzeko ikerketak egiten ari gara orain, eta epe motzean lehenengo bertsio bat zabalduko da.
|
|
|
Elebidun hartzaileek ere (euskara ulertu bai
|
baina
hitz egiteko gai ez diren horiek) erdarazko hedabideak baliatzen dituzte ia erabat. Zarauztar horiek, euskaraz ulertzeko gai izan arren, erdarazko telebistei begira ematen dute denboraren %95, 5 eta erdarazko egunkariak irakurtzen %98, 9 Elebidun hartzaileei buruzko beste datu batzuek argi erakusten dute sail horrek ez duela ohiturarik euskarazko hedabideetara jotzeko:
|
|
|
Elebidun hartzaileek ere (euskara ulertu bai
|
baina
hitz egiteko gai ez diren horiek) erdarazko hedabideak baliatzen dituzte ia erabat.
|
|
|
Funtsezko zatia, oso garrantzitsua,
|
baina
hitz hutsak ez du komunikatzen.
|
|
|
Oso dotore hitz egin dezakezu, apaingarri askorekin...
|
baina
hitzetan maitasunik ez bada eta jendaurrean gozatzen ez baduzu, mintzatuko zara, baina ez duzu komunikatuko.
|
|
|
–Barkatu, aita,
|
baina
hitz egin behar dugu lehendabizi.
|
|
|
–Barkatu, izeba. Onartzen dut hitza jan nuela eta ezin okerrago jokatu nuela,
|
baina
hitz egidazu, mesedez. Hitz ematen dizut?
|
|
|
Esaldi bat eransten dio axioma filosofiko horri,
|
baina
hitzak ahoan darabilen txokolate urtuarekin nahasten zaizkio eta ezin izan dizkiot ulertu. Koilararekin azken hondarrak bildu eta presaka ahoratzen ditu.
|
|
|
–Bai, badakit arraroa dela,
|
baina
hitzak artikulurik gabe jakiteko da?. Barrutia saiatzen da zergatia azaltzen, baina arrakastarik gabe.
|
|
|
(8) adibideetan, A eta B atalak baliokideak dira mezuari dagokionean,
|
baina
hitz ezberdinez dago emana mezu hori, A n esaten dena B n errepikatzen baita baina beste hitz batzuez, edota ikuspuntua aldatuz.
|
|
|
Aipaturiko azken jainko izena deigarria da benetan: lehenengo kolpera txakur> gogoratzen digu,
|
baina
hitz hasierako its > eta amaierako inn> horiek arazoak sortzen dituzte; lehengoa txistukari afrikatua adierazteko bide bat izan daiteke?, bigarrena akitanierazko enn> atzizkiaren aldaera? (ik.
|
|
|
Duela 20 urte, 5 edo 6 grafia baziren. Batzuek, ahoskatzen zen bezala, frantses grafiarekin idazten zuten; beste batzuek ahoskatzen zen bezala idazten zuten, XX. mendeko euskal grafiarekin, beste batzuek ahoskatzen zen bezala; baina Euskaltzaindiaren grafiarekin; beste batzuek, XIX. mendeko grafiarekin,
|
baina
hitzak osorik emanaz eta azkenik, orain, nagusi dena, Euskaltzaindiaren grafia eta hitza oso rik emanaz, hau da gehiengoa. Batek oraindik jarraitzen du lehenagoko grafiarekin, beste dotzenarekin grafia bat egin da.
|
|
|
Esamoldeak ez dira hitzak, esate klitxatuak baizik,
|
baina
hitzen balioa hartzen dute neurri batean eta haiek bezain esanguratsuak izan daitezke hizkerak karakteri zatzeko: aies>(, aieneka?), karakara, katuli>(, urlia eta sandia?), alas>(, ahozpez?), ordezu>(, zoaz?), orra>(, horra hor?), erk>(, lerroz lerro?), kantimas>/ benturaz>(, ausaz?), eta abar.
|
|
|
Pirrin. Pertsona erretxina edota xinplea adieraz lezake,
|
baina
hitz ono matopeikoa ere izan liteke: Pirrinena> (Elizondo).
|
|
|
Lazarragaren sisteman zabal dabil atzizki hau graduatzaile gutxitzaile gisa,
|
baina
hitz kategoria oinarrizkoekin hain zuzen: izen, adjektibo, izenordain, adizki edo zenbatzaile direla.
|
|
|
Izatez Hego Euskal Herri osoko hainbat idazlek izan zuten Bilboko aldizkari honetan argitaratzeko aukera: Urruzunok, Felipe Arrese Beitiak, Emeterio Arresek, Azkunagak, Iñarrak, Maguregik, Unamuntzagak, Txomin Agirrek, Zamarripak, Baleriano Mokoroak, Karmelo eta Bonifazio Etxegaraik... gehienek poesia landuz
|
baina
hitz laua ere batzuk. Kolaboratzaile hauetako gehienak lehenago Donostiako EuskalErria aldizkarian arituak ziren, baina Euskalzalek plataforma berri bat eskaini zien, nagusiki prosan idazteko aukera emanez.
|
|
|
L. Zutagape? ezizenpean, Mat, sin mungiarra eleberri historikoa plazaratu zuen188 Izatez garaiko hainbat euskal idazlek Euskalzalen atera ahal izan zituzten beren testuak (gehienek poesia landuz
|
baina
hitz laua ere batzuk). Beraz prosa literario eredu bat eraikitzeko aukera eskaini zuen aldizkariak.
|
|
|
LEONOR. Egizu ihes, bai,
|
baina
hitz egingo dugu zuk eta nik.
|