|
2008
|
|
|
Lo hitzak haurtzaroa gogorarazten dio Agirreri: «Nire gurasoek ez zekiten euskaraz, gazteleraz egin izan dugu etxean,
|
baina
hitz hori askotan erabili izan dugu, gazteleraz, lolo egitera joan esaten genuen. Eta ni nahiko berandu konturatu nintzen gazteleraz hitz hori ez dela ulertzen Euskal Herritik kanpora».
|
|
|
«Niretzat ez du zentzu negatiborik, baikorra da sufrimendua». Agian masokista izango dela onartzen du txirrindulariak, irribarrez,
|
baina
hitzak bere burua ondo baino hobeto definitzen duela onartzen du: «Beti sufritzen ari naizelako, bai fisikoki eta bai psikikoki, baina horren ordainaren poztasuna ere oso barrutik sentitzen dudalako».
|
|
|
Eguneko esne pasteurizatua ematen du makina horrek. Ez du hitz egiten,
|
baina
hitz eginen balu, prozesua bukaturikoan «Zure esnea, esker mile» erranen luke.
|
|
|
Bi kamerarekin heltzen ziren plano ezberdinak hartzera. «Bitarteko teknologiko handiak zeuden eta horregatik uste genuen beharbada kikilduko zirela,
|
baina
hitz egiten hasi eta sinestezina zen nola ahazten zuten kamera».
|
|
|
Udazken kolorez jantzita dago herria. Oihane Pereak (Gasteiz, 1977) ez daki horregatik izango den edo ez,
|
baina
hitza aukeratzerakoan bururatu zizkion berbarik gehienak malenkoniatsuak izan direla aitortu du. Ez ditu orriotara ekarri gura izan.
|
|
|
Campionek gogor kritikatu zuen Euzkadi neologismoa 1907an,
|
baina
hitzei buruzko eztabaidetatik harago, 1936 gerra zela medio, Euskadi hitzak gerra bataioa hartu zuen, odola, sakrifizio eta grina lotu zitzaizkion, eta esanahi politiko handia irabazi zuen.
|
|
|
Huskeria izan daiteke, kasualitatea, baina anaia bikien loturaren isla da. Hitz gutxikoak dira,
|
baina
hitz neurtuak dira. Maryse Bergonzat zuzendariak ekoitzi du Les frères Ravier L' aventure Pyréné filma, bi anaiak ardatz dituen lana.
|
|
2009
|
|
|
Akzio erreakzioan oinarritu gara. Elkarrizketa batean bezala da,
|
baina
hitzekin esaten dena nik gorputzarekin adierazten dut. Entseguak ikusi dituztenen artean, denek ondo hartu dute pieza, eta batzuk emozionatu egin dira.
|
|
|
Bihurrikeria bat egiten nuenean adierazpide hori erabiltzen zuen, ez dakit nondik aterata. Diskoaren izenburuan keinu bat egiten diot,
|
baina
hitzen ordena aldatuta.
|
|
|
Haren hitzetan, erakunde horren etorkizunean erabakigarria izango da EAJk jarrera eraikitzailea ala suntsitzailea hartzea. Basagoitik baieztatu du Arabako Diputazioaren auzia mahaiaren gainean egon zela Lopezekin izandako bileran,
|
baina
hitz egindakoaz ezer ez esatea erabaki zutela.
|
|
|
Gure herrian, bai. Sekulan ez dugu pertsonaia ospetsurik izango, horretarako guztiz garbiak, birjinak eta Santa Teresaren usteldu gabeko besotik jaiotakoak (sortzez garbia den alu lurridutik jaiotakoak esan behar nuen,
|
baina
hitz gordinak eta sexua ere bekatua dira) izan behar dutenez. Hau da, santuak, Trueno kapitainaren neurriko moralaren jarraitzaileak:
|
|
|
Idazleak ideia du,
|
baina
hitza behar du. Musikariak doinua du, baina hitza behar du.
|
|
|
Idazleak ideia du, baina hitza behar du. Musikariak doinua du,
|
baina
hitza behar du. Hitza, abiapuntua.
|
|
|
Hitz egiten ari garen unetik, akordio bat lortzeko itxaropenarekin ari gara. Jendeak sinets dezake, edo ez,
|
baina
hitz egin dudan bakoitzean garbi hitz egin dut.
|
|
|
Marraztu, margotu, idatzi, bizi osoan uztartu zituen bideak: Marra bat esaldi bat da,
|
baina
hitzik gabekoa. Idazten zuen bezala margotzen zuela zioen.
|
|
|
Nik behintzat ez dut ezer entzun. Egia da gaztelaniaz ez naizela ondo moldatzen,
|
baina
hitzik ez dut entzun. Kopa ez da nire xedea, hurrengo partida baizik, ez daukat urrunagoko erronkarik.
|
|
2010
|
|
|
Dena zaborra da. Badakit hitz gogorra dela,
|
baina
hitzak aldatzeagatik ez da errealitatea aldatzen. Eta inork ez du nahi izaten zaborretan ezeren bila hastea.
|
|
|
Horrek eraman zuen Sennaren moduan gidatzen zuela esatera, oraindik ahobero eta lotsagabe samarra zenean. Orain ez da asko aldatu,
|
baina
hitzak neurtzen ikasi du.
|
|
2011
|
|
|
«Euskaraz dakigunok ohitu egin behar dugu ez dakitenei entzuten, haien esfortzua kontuan hartzeko». Horrez gain, euskaraz jakin bai,
|
baina
hitz egiteko aukerarik ez dutenei euren hizkuntza mintzatzeko tokia eskaini nahi diete.Mintzodromoa Donostia hirigunean egiteak sinbolikoa dela dio Aisak. «Leku publikoetan eta eguneroko bizitzan euskara erabiltzeko gonbita egiten dugu».Batxilergoko ikasleak izan dira Donostiako mintzodromoan lehenengo euskarazko hitzak egin dituztenak.
|
|
2012
|
|
|
Ikasturte honetan ez da egon gehiengo sindikalaren agendarik. Udako eztabaiden ondorioz erabaki genuen ez zegoela akordio nahikorik gehiengo sindikalari segida emateko,
|
baina
hitz egiten jarraitzeko asmoa genuen. LABen arabera, beraz, gehiengo sindikala stand by egoeran al zegoen?
|
|
|
Espainiako Lehen Mailan, hirugarren maila, aritzen den eskubaloi taldea badu elkarteak, adibidez. «Asmoa talde horri eustea da,
|
baina
hitza bazkideek izanen dute». Batzarra eginen du taldeak laster.
|
|
|
Orain Kontseilu Nagusiari begira ere badugu lan bat egiteko. Sozialistek badituzte gai horri buruz ezberdintasunak haien artean,
|
baina
hitz egiten segitu behar dugu, bai Ipar Euskal Herrian, bai Frantzian. Menturaz, solasaldi horiek beren fruituak ekarriko dituzte.
|
|
2013
|
|
|
Iñaki Friera Hitza lapurtu nahi izan digute,
|
baina
hitza berriz sortu da. Hitza dugu gure arma bakarra eta hitzarekin egingo dugu aurrera.
|
|
|
Kereila horrek Memoria Historikoaren Legeak utzitako hutsuneak betetzen lagun al dezake? Lege horretan hitz asko daude,
|
baina
hitz horietako asko ez dituzte bete. Ez zituen aintzat hartu gauza asko, eta aintzat hartutako batzuk ez ditu garatu.
|
|
|
«Frantsesik hitz egiten ez duenez, espainiera eta euskara egingo ditu, ezta?». Eta nik, tira, ba espainieraz, ulertu eta hitz eta esaldi sinpleak josi baietz,
|
baina
hitz egin, ongi, euskaraz egiten duela. Irribarrea, burla haizez.
|
|
|
horregatik jaioak dira matematika euskaraz azaltzen, baina ez hain trebe lagunarteko sentimenduak azaltzen. Bestalde, euskarazko kanalen xede talde potentzial osoa hartzen badugu (hots, elebidun pasiboak, alegia ulertu bai
|
baina
hitz egiten ez dutenak), beste multzo handi bat dugu, hizkuntza gaitasun mugatuagoa duena. Horrek guztiorrek zera planteatzen du:
|
|
2014
|
|
|
Trenaren baliagarritasuna defendatzen duten asko ez datoz bat AHTaren ereduarekin... Uste dut ez ditugula horren gauza ezberdinak defendatzen,
|
baina
hitzak nahi duten moduan ulertzen dituzte batzuek. Gasteiztik Bilbora joateko, trenbide berria egin behar da ezinbestean.
|
|
|
lanera joatea gorroto duen langile bati buruzkoa. Nashvillera bidali nuen; musika gogoko zutela esan zidaten,
|
baina
hitzak aldatzeko, «ez du funtzionatuko, antiamerikarra da». Pikutara bidali nituen.
|
|
|
Ongi edo gaizki,
|
baina
hitz egin dezatela nitaz. Helburu hori bazuen, bete betean jo zuen Emmanuel Macron Frantziako ekonomia ministro berriak, zeresana eman baitute haren adierazpenek.
|
|
2015
|
|
|
Horregatik uste dute iraupen bereko baimen transferiezinak behar direla halabeharrez.Konponbide eta ereduProposamena landu, eta Espainiako Kongresura eroan zuten. Alderdiek oniritzia eman zioten,
|
baina
hitz hutsean geratu zirela salatu du Fernandezek. Hamazortzi asteko baimena proposatu dute.
|
|
|
Horrek zaitu eramaten beste melodia batera, eta, alderantziz, lehenik melodia egindakoan oso zaila egiten zait hor hitzak jartzea, hitzak beste melodia bat sortzen baitu.M. L.: Nire kezka ere izan zen hori,
|
baina
hitza ere abstraktua da azkenean, eta iruditzen zait zuretzako hitz batek esan nahi duenak ez duela gauza bera esan nahi beste batentzat, eta horrek eman zidan niri askatasun handia, ze niretzat kantu bat izan liteke gauza bat eta beste batentzat beste bat, eta azkenean musika abstraktua, baina hitzak ere bai. Hitzek azkenean seinalatu egiten dute bidea, baina bidea zabala da.
|
|
|
Horrek zaitu eramaten beste melodia batera, eta, alderantziz, lehenik melodia egindakoan oso zaila egiten zait hor hitzak jartzea, hitzak beste melodia bat sortzen baitu.M. L.: Nire kezka ere izan zen hori, baina hitza ere abstraktua da azkenean, eta iruditzen zait zuretzako hitz batek esan nahi duenak ez duela gauza bera esan nahi beste batentzat, eta horrek eman zidan niri askatasun handia, ze niretzat kantu bat izan liteke gauza bat eta beste batentzat beste bat, eta azkenean musika abstraktua,
|
baina
hitzak ere bai. Hitzek azkenean seinalatu egiten dute bidea, baina bidea zabala da.
|
|
2016
|
|
|
Bada, hartarako gaitasun berezia dauka Arnaldok: gainontzekook, hauteman bai,
|
baina
hitzez zehatz mehatz adierazteko gai ez garen horri konkrezio eta forma politikoa ematekoa. «Bietako bat:
|
|
|
Asmo horrekin lanean dabiltza, behintzat, herri eta eskualde ugaritan, infografian, orain arte Gure Esku Dago mugimenduak baieztatu dituenak? . «Independentzia hitza beti izan da zigortua Euskal Herrian,
|
baina
hitz horrek mobilizatzeko ahalmen handia daukala ikusten ari gara gure herrian». Lazaro Azkunerenak dira hitzak, Azpeitiko Hitzartu elkartekoa.
|
|
2018
|
|
|
«Ahizpatasuna eta ahalduntzea mundua aldatzeko tresnak dira». Euskaltzaindiaren hiztegiak ez ditu maskulinizatu, ahizpatasun eta ahaldundu jasotzen,
|
baina
hitzok bizirik dabiltza kalean, diskurtso feministan, hainbat hedabidetan, feminismoaz edo feminismotik datozen liburu eta testuetan, sortzen ari den hiztegi (errealitate) berrian. Hizkera berria, errealitatearen talaia berria.«Begira nire fabrika!» entzun nion gaztetan Michelingo langile bati trenean.
|
|
2020
|
|
|
Arrosa erabat zimelduta atera zen Kongresutik, diputatu karguari uko eginda. Espainian ez da ohikoa politikari batek dimisioa ematea,
|
baina
hitza jan baino nahiago izan zuen albo batera baztertu. Joatea erabaki zuen.
|
|
|
Hala ere, askoren arreta bereganatu duena Ser profesor abestia da, irakaskuntza munduan sartu nahi zuenean idatzitakoa —gaur egun, musikarekin batera, bere ogibide da— Lehen aipatu aldarriak eta diskurtso sozialak zorroztu egiten dira La Reyna n, zuzen eta, era berean, ironiaz beterik abesten baitu. Bastante k amaiera ematen dio melodia triste
|
baina
hitz ederrekin: «Barrenean inoiz ez dut hainbeste maitasun izan».
|
|
2021
|
|
|
Digitalizazioa azkarra eta sakona izaten ari da ia planeta osoan (amildegi lotsagarriak aurkitzen ditugun arren, ingurune digitala ez baita giza desoreka eta bidegabekeriaren historiatik libre jaio den eremu garbi eta orbangabe berri bat). Oso denbora tarte laburrean oinarri genituen ezagutza objektuak (alfabetoaren letren arabera ordenatutako tomotako entziklopedietan pentsatzen ari naiz,
|
baina
hitz egin genezake baita testuliburuez, etxeko telefonoez edo bideokluben amaieraz).
|
|
|
Batetik, badago joera bat arazo politikoak pedagogizatzeko. Orduan hitz egingo dugu, adibidez, ekologiaz,
|
baina
hitz egingo dugu ia soilik klasean. Baina pedagogiaz gain badago kontu politiko bat; esaterako, legeak egin edo aldatzea.
|
|
|
Isiltasuna, batzuentzat, kontzeptu negatiboa da, baina poesia zale garenontzat ezinbestekoa zaigu, hitzak ulergarriak egin daitezen. Hitza, askorentzat, kontzeptu positiboa da,
|
baina
hitzak berdin balio du egia esateko edo gezurra aldarrikatzeko; badakigu. Zarata, gehienontzat, munduaren gaitza da, baina zaratarik gabe ez genuke jakingo zein den isiltasunaren balioa».
|
|
|
Hurrengo krisia kudeatzeko gaitasun handiagoa eskuratu behar dugu. Digitalizaioaz eta beste hitz potoloez hitz egiten da,
|
baina
hitzetatik ekintzetara pasatu behar dugu. Orain egin behar da; ezin dugu trena galdu.
|
|
|
Kilometro asko daude Sevillatik Euskal Herrira, eta Athleticek zein Realak, biek dituzte zaleak han eta hemen. Hemengoen ikuspuntua Aitor Pereira Athleticeko bazkideak eman zion BERRIAri atzo arratsaldean —Peñen Elkarteko presidente da,
|
baina
hitzok iritzi pertsonala dira—: «Ez dauka zentzurik hango zaleei sartzen utzi eta hemengoak etxean geratzeak, ezin baikara atera, Euskal Autonomia Erkidegoa itxita dagoelako».
|
|
2022
|
|
|
Roso Buch da (Mataro, Katalunia, 1992). Gazteleraz aritu da BERRIArekin,
|
baina
hitz bakoitza ahoskatzen duen eran ahoskatuta, jatorriak eta sustraiak erakusten ditu. Izan zitekeen Irene Solaren Nik kantatu eta dantza egiten du mendiak eleberriko protagonistetako bat, baina saskibaloi jokalaria da Lointek Gernikan 2020tik.
|
|
|
Gainera, ez da erraza ordain egokia aurkitzea. Esango dugu «ume gelako», «alargun herriko» edo «zerbitzari tabernako»
|
baina
hitzaren faltan geratuko gara.
|
|
|
hiru kolaborazio salbu, beste guziak gure hitzak dira. Ez gara haiek bezain poeta,
|
baina
hitzak zuzenagoak dira, holakoak gara!
|
|
|
Eta abizenagaz ere... Badakit beharrezkoa dela,
|
baina
hitz egiten duzu artisten artean, eta gehienek ez dituzte gustuko halakoak, eta, igual, saiatu behar genuke estrategiak topatzen zelan zaindu dezakegun elkar, edo eremu horiek alda daitezen eskatzen. Uste dut zaintza gehiago eman behar zaiola horri.
|
|
|
Planteamendu horren atzean utopia «berrasmatu» beharra dago. Izan ere, Apodakaren esanetan, garai batean utopikoa zatekeen «normalizazioa»,
|
baina
hitz hori «distopikoa» bihurtu da orain: «Normalizazioa, azken batean, egote bat bihurtu da.
|
|
2023
|
|
|
«Ikuspegi teknikotik oso lan konplikatua izan da, eta, gainera, lau urte hauetan denetarik izan dugu: pandemia bat, hornigaiak lortzeko krisia, Ukrainako gerrak ekarritako zailtasunak eta abar,
|
baina
hitza bete dugu».
|
|
|
«Mesfidantzen kontrako bidea izatea nahi dugu; inor atzean utzi gabe». Esperantzaren aldeko aldarria egin zuen,
|
baina
hitz ederresleez harago, ekintzek eta horiek egiteko moduek duten garrantzia argi utzita: «Itxaropena landu egin behar da».
|
|
|
Protokoloetan egon behar dute halakoek? Ni ez naiz horren aldekoa,
|
baina
hitz egin da.
|
|
|
Tema horrek eragin handia du haren lan egiteko maneran. Lehenbizi, hitzak; ondotik, musika; eta, gero, inoiz egiten du moldaketa txikiren bat,
|
baina
hitzak lehenetsiz beti. «Behin eta berriz ematen dizkiet bueltak esaldiei, mezua forma egoki batean ematea lortu arte», aitortu du.
|
|
|
Ez dakit nondik hasi, eta zenbat gauza komentatzeko era berean,
|
baina
hitz bakarrean definitzekotan, zoragarria iruditu zait lana. Ibil Bedi talde nafarraren hirugarren lana da Goldea, eta lehenengo biek kritika oso onak izan bazituzten, honako honek espektatibak hautsi dituela esango nuke.
|
|
|
Zisne beltzek, akaso, giza existentziaren oinarrian dagoen isiltasun sakona erakusten digute,
|
baina
hitz hauek gurekin egon zarelako eta gurekin zaudelako testigantza txiki bat izan nahi dute. Denboraren jariotasunean, musika klasikoak bezala, zure aztarnak iraun egingo du senide eta lagunen artean.
|
|
|
Denok badugu familia bat, baliteke hura maitatzea ere, derrigorrezkoa ez bada ere, ama guztiak zerutiarrak ez direla onartzea nahitaezkoa ez den gisa berean. Bada, hori, denok dugu familia bat,
|
baina
hitza, familia hitza, ez da halako red flag bat bihurtzen hasi. Ez luke behar, baina nik politikari bat familiaz mintzo entzun, eta segituan hartzen diot susmoa familia eredu bakarraz ari dela, zeinetatik benetako familia asko baztertuta eta kanpo utzita dauden.
|
|
|
Bilkuraren anfitrioia izan denez, Otamendik mahaikideei galderak egin dizkie bereziki,
|
baina
hitza ere hartu du, bere iritzia emateko. Esaterako, lerro editorialari buruz jardun du:
|
|
|
Musa ez zegoen Bilbon egun hartan,
|
baina
hitz egin du kideekin ordukoari buruz. «Poliziak bultzatu eta lurrera bota zuen saltzailea».
|
|
|
Hori da funtsa. Ni ez naiz medikua, ezta ikerlaria ere, kazetaria naiz,
|
baina
hitz egin dudan jende guztiak gauza bera esan dit: urteetan antibiotiko gehiegi erabili direla, kontrolik gabe, eta gaizki.
|
|
|
Haatik, Añanan eta sortzen den gaiaren izena gaz zatekeen duela milurtekoren bat edo beste. Izan ere, bokal artean txistukariak ondo bereizten ditugu (oso vs otso, aza vs hatza),
|
baina
hitz bukaeran dena da ts edo tz. Beraz, forma zaharra bokal artean baino ez dakusagu, eta hura beti ere s edo z duna da:
|