|
2000
|
|
|
Ez nintzen neure bekatuak aitortzen hasi, baina hartan ari nintzela zirudien. " Eta zer gehiago?",
|
baina
hitzik gabe gelditu nintzen.
|
|
|
Ez egin dudarik erantzun diot,
|
baina
hitz horiek esaten ari nintzela, musika isildu, eta ahots ezagun bat entzun dut.
|
|
2002
|
|
|
Zuei ardoak erasan dizue esan zien xuabe,
|
baina
hitzak ondo ahoskatuz.
|
|
|
Egia esateko, gutxitan ikusi nituen errietan hasi eta, txinpartak harturik, sekulakoak esa  ten elkarri, baina halakoetan, barrenean zeukaten pozoi guztia elkarri aurpegira bota eta gero, mututu egiten ziren. Biak ozpindurik, erraiak jaten,
|
baina
hitzik egin gabe. Begirakuneak besterik ez.
|
|
|
Baina egia da, horrekin batera, lehenago baino askoz ere euskaldun gehiago kausituko duzula, duda gabe, mahai ofizial horietan eserita. Memoria pixka bat besterik ez da behar, buru pixka bat esan behar nuen
|
baina
hitz hori, buruarena alegia, anbiguo samar gertatzen denez" memoria" esango dut, memoria pixka bat behar da lehenago gertatzen dena eta orain dugun aukera parean jartzeko. Orain, administrazioan, lehen baino euskara gehiago dago, duda gabe.
|
|
|
Baina hobe da, nire ustez, hitz egitea. Nahi den ñabardurekin, hemen ere ñabardurak badirelako, bizitzako gauza guztietan gertatzen den gisa, deus ez baita beltza edo zuria,
|
baina
hitz egitea eta iritziak ematea egokiena da. Bada, pentsa dezagun pixka bat, zuk, beharbada, lekuz kanpo aurkitzen baduzu ere gogoeta hau, batzuetan adinak holako gauza aspergarriez arduratzea eskatzen baitigu.
|
|
|
" euskararen eite eternalean sinetsi eta haren existentzia eta natura sistematikoki aztertzera dedikatzen den filologo klasea (zentzu zabalean) ez da filologoa izan behar". Gure idazle klasikoak aipatuko dituzte, bai,
|
baina
hitzez bakarrik, zeren gero zinez ez baitituzte segituko edo gomendatuko haiek ireki bideak: erlatiboetan" non"," zein" edo holakoak erabiltzea, kasurako, edo kausaletan" zeren" edo" zergatik" bezalako galde hitzekin hastea.
|
|
|
Dokumentu haien arabera, sinatzaileak zin egiten zuen ingelesa ondo zekiela eta, beraz, han esaten zen guztia ulertzeko gauza zela; aditzera ematen zuen, gainera, bazekiela jaus  gailuz salto egitea kirol arriskutsua zela eta heriotza ere eragin zezakeela, eta, agiriak sinatzeko orduan, bere buruaren jabe zela adierazten zuen; gero, istripurik gertatzekotan, antolatzaileen kontrako inolako neurri judizialik abian jar  tzeko aukerari uko egiten zion; eta, azkenik, bere heriotzaren berri nori eman behar zitzaion jakin ahal izateko, lagun edo senitarteko baten izen, helbide eta telefonoa jarri behar zuen... " Ez larritu, motel, tramite hutsa baino ez da, legeak hau egitera behartzen gaitu", esan zigun hango arduradunetako batek,
|
baina
hitz haiek ez ninduten batere lasaitu.
|
|
2003
|
|
|
Ez dakik zer  nolako fardelak jaso behar dituen garabi honek!". Semeak hamaika aldiz entzun dio hori bera, ia ia gauero,
|
baina
hitz horien esperoan egon da aitak pieza guztiak gau mahaiaren gainean barreiatu dituenetik. " Piezarik handienak dituk.
|
|
|
ETArik gabeko euskal gizarteak, kritika larriak egiteko dizkion arren, kontsideratuko du kanta zahar batek dion demokrazia ez dela beti zerri teen artean, ikastoletan ilegaltasunaren kultura bat barneratzen dela ematen du, nahiz eta ez den egia. Herritar heziketa egiten denean, sekten mehatxua aipatzen da zuzen den maneran,
|
baina
hitzik ez da ateratzen hain hurbil daukagun herriaren askatasunaren aldeko politika larruz gorde ETA sekta militarraz. Euskaraz ikasteko helburu bakarraz haurrak ikastolan jarri dituzten gurasoak hein bateko beldurrean bizi dira.
|
|
|
Euskararen aldeko gizarte motibatua sor  tzen ari dira? Oro har, ez,
|
baina
hitz egin dezagun.
|
|
2005
|
|
|
Izenak bere omen du izana,
|
baina
hitz batzuk, sarri aipatzen diren arren âedo beharbada horrexegatikâ izen huts bihurtzen dira azkenerako: izanik gabeko izen, erabiliago eta hutsago.
|
|
2006
|
|
|
Gurasoak isilik zeuden ordurako. Bakeak eginda edo haserre,
|
baina
hitzik egin gabe. Isiltasunak berdintzen ditu haserrea eta bakea.
|
|
|
Nik uste dut baietz, erantzun nion arrapaladan,
|
baina
hitzok jaregin orduko, irmoago ez erantzun izanaz damutu nintzen.
|
|
|
Amak begiak xukatu zituen, ganduz balitu bezala. Aitak besoa erdi jaso zuen, diosala egiteko,
|
baina
hitzik esan gabe. Hezur masailak nabarmentzen zitzaizkion, etxetik faltatu izan nintzen ordu laburretan aurpegiko larrua hezurrei josi balitzaie bezala.
|
|
|
Beharbada, osteratxo bat emateko aukera zapuztu nion nire ezetzarekin. Kontua da destainazko begirada erakutsiz
|
baina
hitzik egin gabe alde egin zuela etorritako bidetik.
|
|
|
Ne serez vous pas une lopette?, galdetu zidan tailerreko arduradunak lan eske agertu nintzenean. Ez nekien zer zen lopette bat,
|
baina
hitzak azpildura gaiztoren bat behar zuen, han hurbil ziren langileek barre egin baitzuten galderarekin. Ezetz erantzun nion, badaezpada.
|
|
|
Zintzo itxurako bukaera eman nahi izan nion gordin samar hasi nuenari,
|
baina
hitz haien atzean zegoen arrangurak gutxi zuen zintzotik.
|
|
|
Hitz egin, aitortu behar da, hitz egiten dugu euskalgintzan. Komunikatu ez dakit,
|
baina
hitz egin bai. Bilerak eta, zer esanik ez.
|
|
2007
|
|
|
Gizajoa. Zer zen ere ez zekien, ziur,
|
baina
hitza gustatu egiten zitzaion. Sotanosaurioak...
|
|
|
Edalontzi hustuari heldu zion, gogor heldu ere, eta mantso mantso oroitzapenetan murgildu zen, aldian aldian listua irentsiz. " Kamioira igoarazi zituzten", entzun zion Lisak esaten zuela,
|
baina
hitzek zekartzaten ñabardurek apenas gehitu zioten ezer berak aspalditik jakin uste zuenari. Hitzetatik harago, atsoaren begi bakar bustian islatuta ikusten zuen eszena ezaguna:
|
|
|
Lisa zerbait esaten saiatu zen,
|
baina
hitzak eztarrian katramilatu zitzaizkion. Halere, atentzioa eman zion zigun horrek, semearen bizitza guztiz arrotz baten erakusgarri.
|
|
2008
|
|
|
Hortzeria egokitu zuen ostera ahoan, eta bizi bizi hasi zen hiz  ketan, ia tarterik egin gabe,
|
baina
hitzen abiadurak, esandakoaren larritasuna arindu ordez, astundu egiten zuen, grabeago bihurtu:
|
|
|
Telebistan eta oso erraz esaten dute zer egin behar den horrelakoetan, zer dira ba lerde jale gibel  beltzak, poliziarengana joateko aholkatzen dute, nire Tomasek hau eta hau egin dit, eta kalera irtendakoan, zer?, Tomasi besotik heldu eta goazen etxera esango al nion, zatoz, laztana, gozatu bat emango dizut beti bezala... ...mas, berorren emaztea eta ni hain desberdinak garela?, berorrek beharbada ez dio sekula eskurik jarri emazteari, seguru dago ez duela sekula egingo horrelakorik, baina zin egingo luke aurrean daukan liburu lodi horren gainean?, nik ikusi dudanagatik iruditzen zait gizonezko guztiek duzuela grina hori, barka beza berorrek, esan diot ez niola errespetua galdu nahi, ez zait halakorik pasatu burutik!,
|
baina
hitzek beren bidea hartzen dutenean, zaila egiten zait atzera egitea, horixe da gertatzen zaidana, eta begira orain, ez dakit zertaz ari nintzen ere, Tomasen jipoiez, bai, zertaz bestela?, jipoi bakoitzaren ondoren, Tomas damutu egiten zen, beti damutzen zen, eta barkamena eskatzen zidan ume batek bere amari barkamena eskatzen dion bezala, baina nik ezin nuen hori ulertu, berorren buruan kabitzen... galdetzen zidanean, nik esaten nion, oso ondo, zeruan bezala, eta ahaztu egiten zitzaion ordubete lehenagoko jipoia, ahaztu bakarrik ez, seguru nago pen  tsatzen zuela ez ninduela jipoitu, ez zegoela berak baino hobeto tratatuko ninduen gizonik, eta loak hartzen zuenean, ni ohetik jaikitzen nintzen eta komunera joanda, zauriak eta garbitzen nituen ur oxigenatuarekin...
|
|
|
Elkarrekin biltzen dituzte aulki guztiak,
|
baina
hitzik egin gabe.
|
|
|
Ez dut ezetzik esango; batzuetan ahaztu egiten zait hau hiltzen joate bat dela, eta aski dela horrekin herio gauzetarako. Gainerakoan, badakit (idatziz) negatiboa naizela,
|
baina
hitzaren zentzurik onenean. Nik ez dakidana da, ez beltz eta ez garratx, nolaz jakin dezakeen mixtijakitunak zein diren heriotzaren kolorea eta zaporea.
|
|
|
Hitzik sekula ez. Edo hitzak ere bai,
|
baina
hitz idatziak, gauza bihurtutako hitzak: inprimatutako orriak, propagandako kartelak eta abarrak.
|
|
2009
|
|
|
Era berean, ez da posible komunikazioa lortzea oihartzunik, bizitzarik, dinamismorik gabeko hitzekin. Gure barne zimikoek, gure harremanek, bizitzaren mirariak hitzak behar dituzte espresatuak izateko,
|
baina
hitz horiek gero eta oihartzun handiagoa izan, hitz horiek gero eta esperientzia poetiko gehiagoren lekuko izan, orduan eta komunikazio handiagoa lortuko dugu. Bizitzak, izendatu orduko, aingira baten modura egiten digu ihes.
|
|
|
Inork esan dezake hizkuntza guztietan gertatu direla fonemen galerak,
|
baina
hitz bukaerako k horrek, beste hainbat fonemek ez bezala, oso funtzio inportanteak betetzen ditu gure hizkuntzan, zeregin poetikoaz gainera: ergatiboari eragiten dio, eta partitiboari, eta pluralari, eta hitanoko to markari...
|
|
|
Hemingwayk esana da hori, egia da,
|
baina
hitz horien testuingurua oso bestelakoa da. Kazetari batek galdetu zion Hemingwayri:
|
|
2010
|
|
|
Izan ere Eratsungo herriak urte askoan enbargatuta edukia baitzuen. Zena zela, lehen ere, moldatzeko asmoan ibilia zen,
|
baina
hitzak ez ailegatu obratzera nonbait. Bost urte aurretik eskatuak baitzituen zurajeak 1743ko azaroaren 17ko herri batzarrean:
|
|
2011
|
|
|
martiri kristauen oinaze bideak imitatzen zituen hiltzaileak; santuak hil zituzten modu berean akabatzen zituen bere biktimak. Apaiza Santa Apoloniaren bizitza laburtzen ari zen,
|
baina
hitzak desitxuratuta iragazten ziren neskaren belarri zuloetatik:
|
|
|
Azkenean, Éliane, argentinarraren besoetatik askatu da, zutitu eta badator. Orain biak aurrez aurre daude, elkarri begira jarraitzen dute
|
baina
hitzik esan gabe, lotsaturik edo beldurrez baleude bezala. Horretan, Élianek galdetu du:
|
|
|
Hitz egin lasai, esan nion,
|
baina
hitzik gabe. Bekainen mugimendu arin batekin baino ez.
|
|
|
Gutunak dardara egiten zuen nire hatzetan. Ezpainak ere dardaraka neuzkan,
|
baina
hitzak garbi garbi atera zitzaizkidan, garai batean ezagutu zidan totelik gabe. Ez nintzaion mintzatu zure egoera ekonomiko arruntaz, zure negozioaren martxa hala modukoaz, eskatu zizuten kopuruaren izugarriaz.
|
|
|
Salaketa bat badaukagu Antonioren hitzetan. Portugaldar batzuei bidaia kobratu bai
|
baina
hitza ez zuten bete eta abandonaturik utzi zituzten. Horrelakorik ez gertatzeko argazkiaren sistema asmatu zen.
|
|
2012
|
|
|
Nobela bat deskribatzen diren usainekin, dastamenezko edo ukimenezko sentsazioekin. Nobela bat beste nobela ezagun bateko hitz berdin berdinekin,
|
baina
hitzen ordenamendu guztiz desberdinean. Nobela bat irakurleak itsutuko dituena.
|
|
2018
|
|
|
Harrigarria da". Emakumeak ez du erantzuten,
|
baina
hitza jan duela iruditzen zaio Loreari. Gai deserosoa ote?
|
|
|
" Hago!". Ez dit besterik esan,
|
baina
hitz bakarraren zakarrak urde errabiatu baten karranka dirudi. Mahaira eseri naiz berriro.
|
|
|
Aba Yakuek ez zituen orduan ere manera sotilak galdu. Irribarretsu begiratu zidan,
|
baina
hitzik esan gabe.
|
|
2019
|
|
|
" Kontuz!"," Etorri hona"," Ez egin negar", hau da, nik identifikatu nitzakeen hitzak eta esapideak. Geroago, Hendaiarako trenean ere entzun nuen, batik bat Boloniako giroa gogora ekarri zidaten ikasleen ahotan,
|
baina
hitzik eztienak Manexi entzun nizkion, geltokira bila etorri zitzaidanean:
|
|
|
Irakasle batek begiratzen zituen nire azpimarrak, alboan erdarazko itzulpenak emateko, eta in margineko ohar batean aitortu zidan berak ere ez zekiela zer zen Iraolaren liburuko pertsonaia baten" denbora dendeletean pasatzea". Orotarikoak" alferkeriatan egon, estar cazando moscas" esanahia ematen du, testuinguruak ere hala iradokitzen du,
|
baina
hitza ez dut euskararen inongo bazterretan aurkitu... Menorcako blog pare batean salbu.
|
|
2020
|
|
|
Hitzez hitz, tantoka sortzen da poesia;
|
baina
Hitzak haizeak daramatza barrez, eta mundua hitzez doa hiltzen eta hiltzen; Zelai ertzeko lore gorriak neguak zapuztu ditu; haizeak negar egiten du hemendikan pasatzean; Zerbitzuko lanean ari da gizakia, bururik altxa gabe; Eta gero legea, justizia, karidadea, zeinen hitz ederrak diren goizean goizik ezkerreko hanka ohetik ateratzen dugunean; Giza aberea munduan zehar doa eta ez du astirik amets ... Zer egin behar dugu, hori horrela da.
|
|
2021
|
|
|
–Ez,
|
baina
hitz egiteko moduan naiz, Ayala inspektorea, erantzun zuen ahots neutroz?. Esadazu zer duzun, garrantzizkoa baldin bada.
|
|
|
" Bizirik nagoela uste dut", esaten saiatu nintzen,
|
baina
hitzik ez zen nire ahotik atera.
|
|
|
Izan ginen... edo izan gintezkeen animalia bezala? ⣠Nahi duan bezala,
|
baina
hitzik edo izenik gabeko sentitze batean etzanik, nere sentipentsaera duk... â Poetikotzen ari haiz, ume!
|
|
|
Betaurreko ikusezin eta bitxi horiek Julio Llamazaresen" literatur optikan" (sic) aurkitu zituen. Idazle horrek esaten omen du krisia, balore krisia, ekonomia krisia, industria krisia eta abarren abarren krisi amaigabea hor dagoela, hor daudela,
|
baina
hitz eta hitzondo ezkor eta ilun horien bestaldean beldurra dagoela, alegia, beldurra diogula etorkizunaren atea zabaltzeari, etorkizunaren orrialdean idazteari, eta hortxe dagoela koxka eta ez beste inon, zeren etorkizunean bizi baitugu..., eta horrexegatik ausardiaz, ezkortasun eraginkorraz (horrela pentsatu arren, Josebak pertsiana itxia du), baina etorkizunerantz abiatu beharrean gaudela, beg... Antzeko hitz altxagarriak entzuteko premia nuen.
|
|
2022
|
|
|
Orain, urtebete geroago bezala, sutu zitzaidan, ero batek bere lurrei su eman balie bezala. Baina orduan, hurrengo egunean, urtarrilak bi, Catalina etorri zen, eta eskortako oiloenak garbitzen zituen bitartean, galdetu zidan ea entzun nuen munduaren amaieraren hori eta esan nion baietz,
|
baina
hitz txoroei belarriak itxi behar zaizkiela. Eta nire sabela jira eta bira berriz ere.
|
|
|
" Ezetz, alaba, egunen batean udareondoak emango dizkidatelako egiten dinat, eta beren lur apur batzuk negoziatzea ere lortuko dinat akaso". Aitak sagar, baratze eta animalia kontuan daki,
|
baina
hitz egite kontuan gutxi zekien eta negozio kontuan ezer ez.
|
|
|
Adierazpen hura egia huts hutsa zen, gainera;
|
baina
hitzak hain sinesgogor eta izututa ebaki zituen, non Juliek behar bezala ulertu baitzituen; hots, zahar okitua esateko metafora gisa.
|
|
|
its moral is in its design, and without design the scattering scenes will make no picture... 62 bai, dudarik gabe, baina ni barrenean nago eta ezin dut 14ko gerra ikusten dudan bezala ikusi: nahasia eta askotarikoa izan zen, bai,
|
baina
hitz batzuetan> azal daiteke orain: nola irabazi zuen Frantziak gerra?
|
|
|
–Zer, honengatik ere jeloskor egon behar al duzu orain? , esan zuen Madeleinek,
|
baina
hitzok bere ahotik irteteaz batera damutu zen. Ez zitzaien izenik edo gorputzik eman behar jeloskor baten fantasiei.
|
|
|
Plater frantsesak egiten erakutsiko dizut eta, beharbada, zure familiarentzat ere prestatu ahal izango dituzu. Eta hori guztia hitz frantsesetan ez,
|
baina
hitz arabierretan adierazi zion, marokoerazko hitzetan.
|
|
|
Hitzekin hasten da gerra, hitzekin lortzen omen da bakea,
|
baina
hitzak irristakorrak baitira, historia beti da interpretazioa kasurik ondraduenetan ere: gertakari baten inguruko ikerketa, bildutako lekukotasun eta testuen hautaketa, materialen antolakuntza...
|
|
|
Hitz horiek ezpainetan dituzue, baina zuen bihotzak hutsik daude. Mborayú,, errepikatzen duzue,
|
baina
hitz horiek ez dute ezer adierazten, hots hutsak baino ez dira. Eta zuen bihotzek hutsik jarraituko dute Emearen jaia egin arte.
|
|
|
(Egunero egunero bizitzeko, esan nahi dut.) Erdibidetsuan nago, edo sentitzen naiz, edo, hobeto esanda, bi aldeetara begira edo adi. Txarrerakoak ontzea edo, esan ohi duten moduan, hitz zatarren birjabetzea edo zentzuberritzea gauza polita da,
|
baina
hitz zatarrei beren zatar gordin horretan eustea ere bai. Beraz, zer?
|
|
2023
|
|
|
Ez zen krimena izan, baina oroitze hutsak begietara malkoak ekarrarazi dizkio. Ez du egun hura gogoratu nahi, egun haiek; belarriak estali ditu,
|
baina
hitzak barrenetik datozkio. Ez dio bisitatzaile begi urtsuari kontatu nahi zergatik dagoen hemen.
|
|
|
Aretoa txikia da, giro aparta dago zarauztarren eta oriotarren artean, eta aurretik bazekien ere, Anjel Lertxundi idazlea sumatu du bere jakinduriaren berri emateko gertu. Elkarri bostekoa eman eta aro bidaiariak galdetu eta elizitatzeari ekin dio,
|
baina
hitzak erauzteko ahalegin berezi handirik egin behar ez duelakoa dauka. Sartzerakoan herritarrak botatako laino sarea esan eta Anjel Lertxundik esan dio:
|