|
2011
|
|
|
Gabriel Garcia Marquezek errana
|
bagenekien
albiste hoberena ez dela azkarren ematen dena, hobekien lantzen dena baizik. Horixe da El mejor ficio del mundo idazkian azpimarratzen dituen ideietako bat.
|
|
|
Gongorak esana
|
bagenekien
dirua botere handiko zalduna izanik, haren aitzinean guztiok apaldu egiten garela. Hitako artzipresteak ere argi idatzi zuen diruaren eraginaz:
|
|
|
Hurrengo egunean, Barlok Jony berriz sokasaltoan harrapatu zuenean,
|
bagenekien
denek zerbait larri gertatuko zela. Barlok eta bere morroiek Jony inguratu zuten, eta soka kendu ondoren, lurrera bota zuten Jony.
|
|
|
Halere,
|
bagenekien
zitalkeriaren aurkako gorrotoak ere itsusten duela aurpegia. Eta ahotsa marrantatzen injustiziaren aurkako hirak.
|
|
2012
|
|
|
Ezagutzen genuen lehendik ere Atxagaren ahalmen poetiko handia, unibertso osoak eta sakonak eraikitzeko gaitasuna. Narratzaile aparta dela ere
|
bagenekien
. Dohain horietaz gozatzeko aukera izango du irakurleak Etxeak eta hilobiak honetan.
|
|
2014
|
|
|
Halarik ere anitz ikasi genuen eta ulertu behar da nehork ez zigula antzerki esku libururik eskutan utzi. Arrastirian ez ginen gehiago goizean bezalakoak, tobera ikusi genuen xutik, eta funtzionatzen zuela
|
bagenekien
segur. Ez zen gehiago Herellen paperetan preso.
|
|
|
Jendeen memorian bestalde da, beren protagonismo politikoan ere zailago. Guk, 1960 inguruan sortuek,
|
bagenekien
ontsa" Hori gerla aitzin ibiltzen zuan etxez etxe botoin eta oihaleria saltzen eta orain so egi’zak karrikaren erdia badik Donapaleun. Lau urtez egiteko, erra’k".
|
|
|
Hitz baten bizi edo sailka toki naturala hiztegi bat zela ikasteko aski tarrotu ginenean, erakutsi zigun Lhandek toberak tturrutta erran nahi zuela, beraz galarrotsa tresna, eta Azkuek espos gaizki parekatuei jasanarazten zien antzezkizun isekagarria. Herellen paper zaharretara jo gabe tobera zaharren gai nagusia
|
bagenekien
zein zitekeen.
|
|
|
Ez nion esaten goizero eskolan zer kantatzen genuen, horrek gu benetako eskola batera, eskola serio batetara bidaltzeko ezintasun mingarria gogoratuko ziolako. Jakin
|
bagenekien
el Cid edo Guzman ez zirela gure heroiak eta ez zizkiguten, santuez kanpo, ordezkoak aipatu, ez Sabino, ez Aitor, ez Jose Antonio Agirre. Heroi zibilik gabe hezi ninduten.
|
|
|
Seguru aski
|
bagenekien
euskarak ez zigula inolako entzuterik ematen, guk orduan horrelakorik hitzez aipatzen ez bagenuen ere. Gizartearen gehiengoarentzat, frankistentzat edo haren arrimuan babesa bilatzen zutenentzat, euskaldunok iraganeko zerbait ginen, sarritan eskolatu gabeak, astakiloak, eta, batzuetan, politikoki susmagarriak, saltsatan sartzeko joera genuenak.
|
|
|
Hori zioen epaitu eta kondenatu zutenean epaileen aurrean aitak aurkeztu zuen agiriak, eliza defenditzen jardun zuela. Agiriak ez zion heriotza zigorra baztertu, baina berak beti gogoratu zuen jasotako laguntza, artean guk kontu honi buruz ezer ez
|
bagenekien
ere.
|
|
2015
|
|
|
Zuk ere badakizu hori. Denok
|
bagenekien
. Janaria, edo etxea, edo ohatzea.
|
|
|
—Hori
|
bagenekien
. Zuk nor garen zenekien bezala.
|
|
|
Gutxi gutxik zekiten horren berri. Kolaboratzaile batzuek
|
bagenekien
ihesa benetan eginen zela; ez noiz ez nola gauzatuko zen.
|
|
2017
|
|
|
Badakit ezinezkoa zela. Orduan ere
|
bagenekien
ezinezkoa zela, eta hala ere.
|
|
|
Bazuen ahots mehar fina, ahotzaren kolorekoa. Hiri handi batean jaiotakoa zela
|
bagenekien
, eta ikasketak egina zela.
|
|
2018
|
|
|
Hamasei urteko nerabe memeloak baginen ere, Txarli tximinoa nor zen
|
bagenekien
(ez horrenbeste, ziurrenik, Escriva de Balaguer). 70eko hamarkadaren hondarrean Udalak Takonerako kaiola batean sartu zuen, ustez bertan zegoen tximino eme bati konpainia (eta zerbait gehiago) egiteko.
|
|
|
Karlista ezaguna, Espainiako armadako kide izandako hau 1963an ezagutzera eman zen Kolonen La Niña II itsasontziaren erreplikan Ameriketara egindako bidaiagatik. Hamar hamaika urtetan ginen oraino baina Etayo hura norbait zela jakin
|
bagenekien
, haren bidaia ausarta ikusia izan zen zinemako NO DO izeneko berri emaile ofizialean... Errotako sabaian zinema bazegoen, programazioa apezaren esku zen eta, jakina, azken zentsura lokala ere, filmek herrira iristerako guti pairatu izan balute bezala.
|
|
|
" Maki" elea zen nagusiek erabiltzen zutena haurrak lotsarazteko," maki" eta" guardia zibil", bida egiaren errateko. Makia zer zen ez genekien baina herrian oinez, kapa luzez estalirik, arma besoan noizbehinka agertzen zen guardia parea
|
bagenekien
eta beti ondoko etxean, Xubialdekoan, egiten zuten pausa. Ikusi orduko desagertzen ginen karriketatik pentsatzen baigenuen bahitzen ahal zizkigutela gure armak, tirabikeak, alegia.
|
|
|
Subilaroan haur gaztetxoen taldea ateratzen zen —eta ateratzen da— etxez etxe Eguberri izeneko bertso sorta kantatzera. Garai batean galdurik, 1960ko hamarkadan berreskuratu zen ohitura, eta bai, Euskaraz zela
|
bagenekien
baina ez zuen inolako zentzurik, elizan meza Latinez baitzen, biak pareko ziren. Orduan Latina, Euskara edota Alemana maila berekoak ziren, hain zuzen, azken honetan gerra pelikulak ikusterakoan ikasia ere genuen hiztegitxo bat:
|
|
|
Ganbaran gorpua aurkitzean lehena izan omen nintzen baina gogoan atxiki ez. Aitatxi Pedro izen bat baizik ez zen guretako, ez genuen konszienteki ezagutu; misterio zerbait zuen pertsonaia zen, bai
|
bagenekien
gazte denboran Ameriketan egona zela luzaz, Estatu Batuetan, eta Ingelesez ere mintza zitekeela, aski exotiko bilakatzen zuena; aldiz, ez genekien Euskaraz ere egin zezakeenik.
|
|
2019
|
|
|
Bob jESSOP i, Lancasterko Unibertistateko Soziologia irakasleari bere ekarpena eskatu genionean
|
bagenekien
zertaz idatziko lukeen. " Marx:
|
|
|
" Maria de Zavaleta viuda vive en la casa vicinal llamada Zavaleta propia del numero treinta y cinco de lospropietarios". Dena dela, lehendik ere
|
bagenekien
Zalabeta etxeari zegokiola Garagartza, Leitzako bordarik zaharrenetako aberatsenetako eta erosoenetakoa. Ikus LEE, 469 orrietan kontu eder askoak.
|
|
|
Bakearen gerra nahiko galdua genuela
|
bagenekien
. Soldaduak, kanoiak eta estrategia militarrak diseinatutako mariskal zibilak deitoratu izan ditugu behin baino gehiagotan.
|
|
2022
|
|
|
Idatzi ezin nuen egun hartan eguzkia mahai gainean zegoen geldi geldian beldurra izkinetatik atera nuen ateak zorroztu nituen inoiz jaio ez bazina bezala zure arropa zikina usaindu nuen idatzi ezin nuen egun hartan armairuan giltzapetu nintzen eta esan nizun:
|
bagenekien
zer egiten ari ginen bagenekien eta momentu hartan ziztu bizian dena goibeldu zen.
|
|
|
Idatzi ezin nuen egun hartan eguzkia mahai gainean zegoen geldi geldian beldurra izkinetatik atera nuen ateak zorroztu nituen inoiz jaio ez bazina bezala zure arropa zikina usaindu nuen idatzi ezin nuen egun hartan armairuan giltzapetu nintzen eta esan nizun: bagenekien zer egiten ari ginen
|
bagenekien
eta momentu hartan ziztu bizian dena goibeldu zen.
|
|
2023
|
|
|
Lan urteek eta gose egunek eraman gintuzten bandera gorriaren kerizpera. Zabaltzen genuen Marxen liburu bakoitza norberaren etxean leihoak zabaltzen diren antzera, baina irakurri gabe ere
|
bagenekien
ongi zeren alde jo noren alde borrokatu.
|