|
2000
|
|
|
5.11.5
|
NI
eta GU izenordeak
|
|
2001
|
|
|
Iraganeko gertaeren kontakizun erromantikoak halako argi printza miresgarribatez ederresten ditu garai zaharretako kontuak (Erdi Arokoak, batez ere). Idazleerromantikoaren
|
NI
sukartuak interesatzen zaion guztia irensten du, eta bere interesaren arabera moldatzen. Erromantikoentzat Nla da artearen giltza, ez imitazioobjektibozalea:
|
|
|
Berak, ordea, funtsezko galdera horri" NOR/ ZER NAIZ
|
NI
–", bere erantzuna ematen dio: " GIZAKIA MAITAGOGOA DA".
|
|
2002
|
|
|
MG, MS, MP, null per (pertsona):
|
NI
, HI, GU, ZU, ZUEK, null
|
|
|
nerau (IOR, PER_ IND, MS,
|
NI
) nerau
|
|
|
nerau (IOR, PER_ IND, MS,
|
NI
) neron33
|
|
|
NIRI, HIRI TO, HIRI NO, HARI, GURI, ZURI, ZUEI, HAIEI, null nor (nor pertsona):
|
NI
, HI, HURA, GU, ZU, ZUEK, HAIEK asp (aspektua): EZBU (ADTek bakarrik), null
|
|
|
naiz (ADL, IZAN, A1, null, null,
|
NI
, null)
|
|
|
naiz (ADT, IZAN, A1, null, null,
|
NI
, EZBU)
|
|
|
|
NI
, HI, HURA, GU, ZU, ZUEK, HAIEK
|
|
|
|
NI
, HI, GU, ZU, ZUEK
|
|
2003
|
|
|
|
NI
|
|
|
|
NI
|
|
|
|
NI
|
|
2006
|
|
|
|
NI
|
|
|
|
NI
|
|
|
|
NI
|
|
|
|
NI
|
|
|
|
NI
|
|
|
BAI/
|
NI
|
|
|
BAI/
|
NI
|
|
|
|
NI
NAIZ
|
|
|
LEHEN SAGARRA:
|
NI
|
|
|
Urrats handia, iparraldean behintzat. Autobiografietako
|
NI
a salbu, gainerakoa alabaina bekaiztia da, bere zauriak karrakatzeaz besterik zeregin antzurik ezdu, ez du parte hartzen, ez da taldekide sentitzen, arrotz eta etsai da, ardiak bezalaohituraz malgortu multzoetan dabiltzanentzat. Hirugarren pertsona hobesten da, pertsona neutroa, edonork erabil eta manipula dezakeena, arpegi eta nortasun propiorik ez daukan pertsona delako.
|
|
|
Hara non, artea ez baina gizartea
|
NI
bereiziz osatu zerbait bilakatzen den.Bakoitzak bere ekin eta gogoeta bidearen eskubidea aldarrikatzen du. Jendarteuzkur eta totalitarioaren hormak kraskaraziz, NI keriaz mukuru datorren MAIATZaldizkariarentzat Lafitte kalonjeak, kultura epaitegiko jujerik gorenak alabaina, egin zuen komentarioa errepikatzea aski da, egoeraren ulertzeko:
|
|
|
Hara non, artea ez baina gizartea NI bereiziz osatu zerbait bilakatzen den.Bakoitzak bere ekin eta gogoeta bidearen eskubidea aldarrikatzen du. Jendarteuzkur eta totalitarioaren hormak kraskaraziz,
|
NI
keriaz mukuru datorren MAIATZaldizkariarentzat Lafitte kalonjeak, kultura epaitegiko jujerik gorenak alabaina, egin zuen komentarioa errepikatzea aski da, egoeraren ulertzeko: «Fantasia askoeta funts gutxi!».
|
|
|
Neskak, liburuko
|
NI
kontatzaileak, orduko euskal giroari, ez zen ez lasaia, ikuspegi etsia eskaintzen dio, hainbat non orduko Argiako erreseinalari batekliburuari «iparraldeko abertzaletasun epela» zeriola zioen.
|
|
|
RENOVAL [TUM EST] HOC TEMPLUM/ A (B) VIGIL Â
|
NI
PRESVITERI IN/ HONORE S (AN) C (T) I ROMANI ET S (AN) C (T) I CIPRIANI PRO RE/ MEDIO ANIME SUE/ ERA DCCCCLXXVII A.
|
|
|
|
NI
, ZU... ETA BESTEAK
|
|
|
Kirol hau euskaldunentzat bakarrik al da?
|
NI
, EZKERRALDEA
|
|
|
Zerk bultzatu zintuen zu?
|
NI
, EZKERRALDEA
|
|
|
Horren antzeko beste batzuk badira, nahiz eta sailkapenean bigarren toki batean gelditu:
|
NI
EZ NAIZ IZAN, esaterako, edo beste hainbat.
|
|
|
|
NI
GIZON ERGELA NAIZ
|
|
|
|
NI
GEHIAGO NAIZ
|
|
2007
|
|
|
4 ETA HARKADIAN
|
NI
|
|
|
|
NI
NAZIO HIRITARRATAREN BURUKATEGORIZAZIOA. Beregain den GU politikobateko kidetasun osotik gizabanakoari duintasun eta eskubideak datozkiolakoan, talde identitatehori objektibatzeko berariazko esparru politikoa sortu nahi dutenen diskurtsoa.
|
|
|
BERE BURUAREN GAIN DEN
|
NI
HUTSAREN POLITIKAK. Gizarte mugarik gabeko NIhiritarraren aldeko borrokak:
|
|
|
6:00etan: Pertsonalizatutako
|
NI
anitzez osatutako endotaldea dugu. Eremupublikoan denok gara NI eta berdintasuna da lege, «talde barneko adiskidetasuna» da nagusi; eremu pribatuan, aldiz, nork bere gogora egin dezake.
|
|
|
Pertsonalizatutako NI anitzez osatutako endotaldea dugu. Eremupublikoan denok gara
|
NI
eta berdintasuna da lege, «talde barneko adiskidetasuna» da nagusi; eremu pribatuan, aldiz, nork bere gogora egin dezake. Berdintasuna eta autonomia:
|
|
|
Nazio identitatea(
|
NI
) hauxe da: talde nazional bateko kide sentitzea.
|
|
|
|
NI
hainbat alderdi biltzen dituen sistema konplexua da. Ildo horretatik, Martyn Barrett (2000) ikertzaile ingelesak bi dimentsio aipatu zituen, alderdihoriek sailkatzeko:
|
|
|
Gainera, pertsonak ikasi behar du zein diren bere herrialdearen benetakomuga geografikoak; hau da, ezagutza geografikoa garatu behar du. Izan ere, lurraldea NIren zati garrantzitsua da, objektiboki
|
NI
lurralde geografiko zehatzekinerlazionatzen da-eta. Adibidez, Ingalaterra benetako lurralde geografikoa da, etaingeles askok lurraldearekiko atxikimendua garatzen dute.
|
|
|
Horren arabera, norberak talde nazionalari egozten zaizkion ezaugarriekin dituen antzekotasuneizein ezberdintasunei buruzko usteek eragina izaten dute NIn. Izan ere,
|
NI
aldatuegin daiteke, norberak talde nazionalari buruzko estereotipoekin dituen antzekotasunen zein ezberdintasunen inguruko usteen arabera. Adibidez, pertsona batekpentsa dezake oso ingelesa/ batere ez ingelesa/ pixka bat ingelesa dela, ingeleseiburuzko estereotipoarekin zer antzekotasun eta ezberdintasun dituen kontuanizanda.
|
|
|
Afektuzko dimentsioari dagokionez, honako hauek dira
|
NI
osatzen dutensentimenduak, emozioak eta balioespenak (Barrett, 2000): NIren garrantziasubjektiboa, NIrekiko atxikimendua, lurraldearekiko atxikimendua, gertutasunsentimendua, barne talde nazionalarekiko sentimenduak, barne taldeko kide sentitzea, talde kohesioa eta elkartasun sentimenduak, gizarte emozioak, autoestimunazionala, eta barne zein kanpo talde nazionalen balioespena.
|
|
|
Batetik, pertsonarentzat Nlk duen garrantzi subjektiboa dugu; hots, gizabanakoarentzat zer neurritaraino den garrantzitsua
|
NI
. Garrantzi subjektiboaaldatu egin daiteke pertsona batetik bestera; hau da, pertsona batentzat osogarrantzitsua izan daiteke, eta beste batentzat, berriz, ez. Kontuan izan behar duguNI pertsona batek gara ditzakeen identitate sozialetako bat besterik ez dela.Adibidez, pertsona batek bere burua deskribatzeko gizarte kategoria ugari erabildezake; besteak beste, sexua, aberria, gizarte klasea edo jaioterria.
|
|
|
Pertsonak bereburua deskribatzeko erabiltzen dituen gizarte kategoria horiek guztiak bereautokontzeptua osatzen duten identitate sozialak dira. Pertsona batzuen iritziz, identitate horietatik guztietatik garrantzitsuena
|
NI
da; beste batzuen ustez, berriz, ez. Litekeena da zerikusia izatea garrantzi subjektiboak eta nork bere NIren inguruan egiten duen balioespenak; hau da, pertsonak positiboki balioesten badu ingelesa izatea, litekeena da ingeles identitateari garrantzi handia ematea; negatibokibalioesten badu, berriz, litekeena da ingeles identitateari garrantzirik ez ematea.Alde horretatik, interesgarria da aztertzea NIren balioespenaren garapena etahorretan eragina izan dezaketen aldagaiak.
|
|
|
Helduen
|
NI
aztertzea helburu duten ikerketa askok autoestimu nazionalaikertu dute. Zenbait ikertzailek honako hau proposatu dute:
|
|
|
Orain arte aipatutako guztia kontuan hartuz, ondoriozta dezakegu
|
NI
sistemakonplexua dela. Alde horretatik, haren garapena ikertzea ez da batere lan erraza.Halere, azken urteotan gaiaren inguruko ikerketa asko garatu dira.
|
|
|
Guri berez irteten zaigu kontra kenduta eta N
|
NI
NK bihurtuta aditza. Horrela, eta kontuan hartuta hainbat baliabide ditugula, hona hemen hainbat modu perpausa adierazteko:
|
|
2008
|
|
|
ORKAK ETA
|
NI
|
|
|
Filipinetako hiriburua. M_
|
NI
__. Manila.
|
|
2009
|
|
|
9:00etan argisoinuak izanen dira. 14:00etan herri bazkaria, trikitilariekin eta gauerdian GAIXOA
|
NI
.
|
|
|
Arratsaldean eta gauean dantzaldia Joxe Anjelekin. Goizaldera GAIXOA
|
NI
.
|
|
|
Arratsaldean eta gauean dantzaldia izanen da JOXE ANJELekin. Goizaldera GAIXOA
|
NI
eta besten akabaila.
|
|
|
Zergatik ez nengoen
|
NI
aro berri bat inauguratzen ari zen bilera horretan?
|
|
|
ZU ETA
|
NI
LURRIKARAREN AURREAN
|
|
|
|
NI
ISILTZEKO
|
|
2010
|
|
|
Egitasmo honetan ondorengo talde eta bakarlariak entzun ahal izango ditugu: Berri Txarrak, Ruper Ordorika, Anari, Atom Rhumba, Audience, Lisabö, Inoren Ero
|
NI
, Gora Japon, Ama Say, Amodio, Xabier Montoia, Hotel, Willis Drummond, Zura, Borrokan, Gabon Caligula eta Dilistak.
|
|
|
Egitasmo honetan ondorengo talde eta bakarlariak entzun ahal izango ditugu: Berri Txarrak, Ruper Ordorika, Anari, Atom Rhumba, Audience, Lisabö, Inoren Ero
|
NI
, Gora Japon, Ama Say, Amodio, Xabier Montoia, Hotel, Willis Drummond, Zura, Borrokan, Gabon Caligula eta Dilistak.
|
|
|
Egitasmo honetan ondorengo talde eta bakarlariak entzun ahal izango ditugu: Berri Txarrak, Ruper Ordorika, Anari, Atom Rhumba, Audience, Lisabö, Inoren Ero
|
NI
, Gora Japon, Ama Say, Amodio, Xabier Montoia, Hotel, Willis Drummond, Zura, Borrokan, Gabon Caligula eta Dilistak.
|
|
|
b) Izenordainak banaka eta elkarrekiko.. 145 b.1
|
NI
........................ 145 b.2 ZU/ ZUEK................. 150 b.3 GU....................... 151 b.4 HURA/ HAIEK.............. 154
|
|
|
–
|
NI
: beti hiztunari dagokio.
|
|
|
lehen pertsona pluraleko izenordaina, pertsona bati baino gehiagori dagokio, baina pertsona horien artean hiztuna ere sartzen da. Hots, GU=
|
NI
+ beste zenbait pertsona.
|
|
|
–
|
NI
rekin konbinaturik agertzen da: Orregatic ez ditut nic> itsusienac...
|
|
|
(B 175). Baina
|
NI
rekin hasitakoak gero GU bihurtzen dira, esaterako eta batzuec len uquitu> (A 71) esan arren, aurrerago GUrekiko kokatzen du egitasmoa.
|
|
|
BEAR>+ DA eta BEAR+ GU agerraldiak dira gehien agertzen direnak (Uquitu behar da eta uquitu behar degu). Ez da agertzen inoiz BEAR+
|
NI
(* bear deT erakoa). Azqueneco aldian itzeguin nizuen Jaunaren?
|
|
|
NIrekin konbinazioak urriak dira, Atseguin andiarequin ecusi> (B 233). Oso gutxi dira
|
NI
rekiko kokatzeak* ecusten det/* ecusico det/* ecusi nuan.
|
|
|
BEAR>+ GU ohikoa da, bear degu. Ez da agertzen BEHAR+
|
NI
(* Bear det). Orregatic gaur ecusi>, nola guertatu oi dan au.
|
|
|
–
|
NI
: Azqueneco Eracusaldian aditzera> eman> nizquitzuen, gazteac, Mezaco sacrificio izugarriaren berriac, eta ondoren uquitu nuan?
|
|
|
Progresiboa/ regresiboa: Daitekeena da erabilera progresiboan GUrekiko egitea elkartzea eta hurrengo Eracusen haren ordez
|
NI
jartzea; edota inpertsonala. Hainbat adibide ikusi ditugu jada.
|
|
|
–
|
NI
: > gehien NI pertsonarekin lotuta agertzen da: itzeguin nuan, itzeguin dizut, itzegingo det. Azqueneco Eracusaldian itzeguin nizun? > (A 599); itzeguin det (B 27); Zeren Elizaren bost Aguinteen gañean itzeguin> > gorago (B 60).
|
|
|
– NI: > gehien
|
NI
pertsonarekin lotuta agertzen da: itzeguin nuan, itzeguin dizut, itzegingo det. Azqueneco Eracusaldian itzeguin nizun? > (A 599); itzeguin det (B 27); Zeren Elizaren bost Aguinteen gañean itzeguin> > gorago (B 60).
|
|
|
–
|
NI
: Esan> det>:
|
|
|
Adibide horietako
|
NI
horiek ez dira esatariarenak, beste pertsonaia batenak baizik. Beraz, printzipioz behintzat, ez dira kontuan hartuko.
|
|
|
Sermoiaren, edo areago, genero homiletikoaren barruan dautzan subjektuen arteko erlazioak aztertu nahian ari garela, interesatzen zaigu jakitea zein den sermoietan barreiaturik dauden
|
NI
horien erreferentea. Munduko izakia?
|
|
|
Izaki diskurtsiboa? Hainbat bereizketa egingo dugu
|
NI
horien artean, nahiz eta, esan gabe doa, beti ez da posible modu diskretuz erabakitzea.
|
|
|
|
NI
izenordainaren baitan honako NI hauek bereizi ahal ditugu:
|
|
|
NI izenordainaren baitan honako
|
NI
hauek bereizi ahal ditugu:
|
|
|
–
|
NI
1> edo izaki (auto) biografikoa.
|
|
|
Jar dezagun adibide bat
|
NI
horiek ezaugarritzen hasteko:
|
|
|
Zein da arestiko adibidean agertzen diren
|
NI
horien erreferentea. Edo, oraindik hobeto, NI horiek guztiek erreferente berbera ote dute?
|
|
|
Zein da arestiko adibidean agertzen diren NI horien erreferentea? Edo, oraindik hobeto,
|
NI
horiek guztiek erreferente berbera ote dute?
|
|
|
Gure kasuan Agirre gizonarengandik oso hurbil dagoena.
|
NI
(auto) biografiko hau sermoietatik kanpo bizi da. Berak erabaki du sermoiak egitea, eta egin ere egin ditu.
|
|
|
|
NI
horiek ere biografikoak direla esan daiteke (hala ere, bigarrena esatariari legokioke). Zer gertatzen da ondoko adibide honetan?
|
|
|
esperientzia partikular baten berri ematen da.
|
NI
hori historikoa da. Nor da entzun edo jaso duena?
|
|
|
–
|
NI
: > Esatari hau ez dago autorearekin nahasterik, NI autobiografikotik desberdina da. NI sermoien esataria edo narratzailea da, diskurtsoko izaki bat.
|
|
|
– NI: > Esatari hau ez dago autorearekin nahasterik,
|
NI
autobiografikotik desberdina da. NI sermoien esataria edo narratzailea da, diskurtsoko izaki bat.
|
|
|
NI: > Esatari hau ez dago autorearekin nahasterik, NI autobiografikotik desberdina da.
|
NI
sermoien esataria edo narratzailea da, diskurtsoko izaki bat. Hau da obraren hasierako Carta> a> un> amigo testuaren idazlea36 Hauxe berbaldiaren barneko antolatzailea eta arduraduna.
|
|
|
Hau da obraren hasierako Carta> a> un> amigo testuaren idazlea36 Hauxe berbaldiaren barneko antolatzailea eta arduraduna. Bere ahotik datozkigu ia hitz guztiak eta gutxitan onartzen ditu traslazioak (ikus beherako
|
NI
eta NI buruz dioguna). Adibidez esateko:
|
|
|
Hau da obraren hasierako Carta> a> un> amigo testuaren idazlea36 Hauxe berbaldiaren barneko antolatzailea eta arduraduna. Bere ahotik datozkigu ia hitz guztiak eta gutxitan onartzen ditu traslazioak (ikus beherako NI eta
|
NI
buruz dioguna). Adibidez esateko:
|
|
|
Ez da dudarik, atzo, gaur deiktikoak gora-behera, esatariari dagozkiola
|
NI
horiek. Duda gehiago daukagu hurrengo kasuan:
|
|
|
Ikus daitekeenez,
|
NI
autobiografikoaren (NI) eta Esatariaren NI aren (NI) artean nolabaiteko jarraipena egiten da. Artu>, NI hori autobiografikoa da; eman nai dizquitzut pasartekoa, ostera, narratzailea edo esataria.
|
|
|
Ikus daitekeenez, NI autobiografikoaren(
|
NI
) eta Esatariaren NI aren (NI) artean nolabaiteko jarraipena egiten da. Artu>, NI hori autobiografikoa da; eman nai dizquitzut pasartekoa, ostera, narratzailea edo esataria.
|
|
|
Ikus daitekeenez, NI autobiografikoaren (NI) eta Esatariaren
|
NI
aren (NI) artean nolabaiteko jarraipena egiten da. Artu>, NI hori autobiografikoa da; eman nai dizquitzut pasartekoa, ostera, narratzailea edo esataria.
|
|
|
Ikus daitekeenez, NI autobiografikoaren (NI) eta Esatariaren NI aren(
|
NI
) artean nolabaiteko jarraipena egiten da. Artu>, NI hori autobiografikoa da; eman nai dizquitzut pasartekoa, ostera, narratzailea edo esataria.
|
|
|
Ikus daitekeenez, NI autobiografikoaren (NI) eta Esatariaren NI aren (NI) artean nolabaiteko jarraipena egiten da. Artu>,
|
NI
hori autobiografikoa da; eman nai dizquitzut pasartekoa, ostera, narratzailea edo esataria. Ojala itzeguin albaneza nic NI ez ezik beste edozeinek (edozein sermoilarik) ere har dezake bere gain...
|
|
|
Artu>, NI hori autobiografikoa da; eman nai dizquitzut pasartekoa, ostera, narratzailea edo esataria. Ojala itzeguin albaneza
|
nic
NI ez ezik beste edozeinek (edozein sermoilarik) ere har dezake bere gain...
|
|
|
Informazio linguistikoari dagokionez, prozedura eta marka ugari dago
|
NI
honen presentzia markatzen eta salatzen dutenak. Ez goian aipatutakoak bakarrik:
|
|
|
Eta berari dagozkio uquitu, aditzera eman, itz egin aditzak, agertuko direnak GUrekin batera tartekaturik edo inpertsonalarekin.
|
NI
honek, orobat, bere ditu esamolde zenbait: hasi gaitecen bertatic, enzun arretarequin, esatera noana?
|
|
|
|
NI
hau, autobiografikoa ez bezala, moldakorra da, hiru erlazio modutara egokitu ahal baita: a) autonomoa, edo So; b) adostasunekoa, edo So= S1; eta, c) So?
|