|
2003
|
|
|
|
Euskararen inguruko
tentsioen ugaritzeak bi iturri nagusi izan zituen une hartan, biak egoera politikoarekin loturik. Lehenik eta behin, Euskal Herrian gertatzen ari zen normalizazio politikoaren aurrean hartutako jarrera.
|
|
|
|
Euskararen inguruko
diskurtsoak eta disonantzia kognitiboa
|
|
2004
|
|
|
Dena dela, bere lanaren emaitzak neurtzeko orduan, ez zen gehiegi fidatzen ordura arteko inkestez, Euskal Herri osoan egindako haietaz, eta bidea jorratu zuen nafar gobernuak bere kontura eta foru-baratze honetan bakarrik egiteko 2001.etik aurrera. Horrela, ezagutzera eman berri duten
|
Euskararen inguruko
ikerketa soziolinguistikoa 2003.eko Nafarroan izenburukoa da, nafar gobernu honen konfiantzazko lehena. Eta, izan ere, ikerketaren seriotasuna goraipatu dute Pegenautek eta Campoy hezkuntza kontseilariak.
|
|
|
1
|
Euskararen inguruko
jarrera ohartun eta oharkabeak neurtzeko inkesta honako multzoetan, hizkuntz gaitasunaren neurketarako aldagai osagarri modura erabili ahal izateko:
|
|
2005
|
|
|
Besta hori
|
Euskararen inguruko
elkartasunaren adierazgarri da. Euskaldunak, euskaldun ez direnak, Europako eta Munduko bizilagunak... elgarretaratzen dira, besta tarteko eta giro onean, goraki errateko:
|
|
2006
|
|
|
|
Euskararen inguruko
idatzietan edo esanetan azken urteotan kalitatea hitzaren agerraldien maiztasuna kontuan izanda, badirudi auziari ezinbestean erreparatu behar zaiola. Errepara diezaiogun, bada.
|
|
|
Sanz eta Fraga, Fraga eta Sanz, biak ere kultu eta fin.
|
Euskararen inguruko
perla bana eskaini digute jaun txit goren horiek, bide batez, gogoraraziz, gauzak aldatu egiten direla... baina ez hainbeste.
|
|
2007
|
|
|
Laburpen horietaz gain, baina, interesgarria iruditzen zaigu, ondorio honetan, euskal hezkuntzaren erronkaren inguruko bestelako ohar batzuk ere eranstea, zeinek —modu batean bederen— gure idazlanaren hari ere izandako kontsiderazio etikoarekin zerikusia duten.
|
Euskararen inguruko
auzia, batetik, nahitaez da epe luzera kontsideratu beharrekoa: espainierarekin eta frantsesarekin alderatuz euskal hizkuntzak egun erakusten duen egoera eskasa, zinez, aspalditik datorren arazoa da, eta, horrexegatik, berorren ezagutzaren eta erabileraren normalizazioa ere pazientzia historikoz bideratu beharra dago.
|
|
|
–
|
Euskararen inguruko
sekretu bat balekarkigute?
|
|
2009
|
|
|
Kafe Antzokia kultur egitasmo zabalago baten sostengu ekonomikoa da. Irratia, euskaltegia, ikastaroak, hitzaldiak, antzerkia, bertsolaritza, dantza…
|
Euskararen inguruko
zenbait proiektuk, berez defizitarioak, Antzokiaren itzalak babestuta egin ahal izan dute aurrera. Eta diru laguntza publikorik gabe, Zenbat Garako kide Teo Etxaburuk azpimarratu duenez.
|
|
|
|
Euskararen inguruko
harreman zuzenak edo zeharkakoak nahiko aspaldidanik izan ditugu. Aipa ditzadan ondoren horietako batzuk:
|
|
|
|
Euskararen inguruko
Gogoa zubi (1999) eta literaturari buruzko Mentura dugun artean (2001) saiakeren aldean, hirugarren honetan gaiak ugariagoak dira. Saiakera berrian, euskarari buruz egiten du hausnar idazleak:
|
|
|
Euskalgintzako sektore asko, gehienak esango nuke nik, adiago daudela subentzioari eta diruaren iturriari, sorkuntza eta hedapenari baino.
|
Euskararen inguruko
mugimendua, azken hamarkadetan definitu beharko bagenu, ziur pertsonak, ideiak eta lana izango lirateke aipatuenak. Orain, baina, euskalgintza definitzerakoan, erakundeak, diru laguntzak eta liberatuak aipatu beharko ziurrenik.
|
|
2010
|
|
|
Handik pasatzen ginen atzerritar guztioi bere metodoarekin erakusten zigun.
|
Euskararen inguruko
interes handia zeukala dio itzultzaileak; askotan galdetzen zidan japonierak eta euskarak zeuzkaten antzekotasunen inguruan.
|
|
|
Eta borondate hori, hain zuzen ere, hizkuntza bizipenekin lotuta dagoelako gertatzen dela uste dugu.
|
Euskararen inguruko
bizipenak indartsuak dira Leitzan, eta denak positiboak ez diren arren, horiek gailentzen direla esanen genuke. Bizipen horiek, eta bizipenak era positiboan barneratzeak, ematen dio Leitzan euskarari daukan indarra.
|
|
|
•
|
Euskararen inguruko
irudikapenak
|
|
2011
|
|
|
|
Euskararen inguruko
eragile, elkarte eta erakundeek aniztasuna erakutsi beharra al dute euskararen munduan ez dagoena erakartzeko?
|
|
|
Iñaki Martinez de Luna:
|
Euskararen inguruko
diskurtso berria Arabarako: gogoeta eta proposamena
|
|
|
alde batetik euskalariak, eta bestetik, euskaltzaleak, bakoitza gai desberdinez aritzen zirenak.
|
Euskararen inguruko
gaiak euskalarienak ziren, beraiek zirelako adituak, eta ez euskaltzaleak61 Frantziskotar gaztearen aburuz, euskaltzaleak honelako biltzarretan beste arlo bati buruz aritu behar ziren: «Ala ere ez dut ukatuko biltzar auetan itz egiteko euskalzaleek duten eskubidea, baiña ez euskeraren gaiñean, gure izkuntza nola zabaldu diteken, t. a. baiño» (Intxausti, 1962:
|
|
|
|
Euskararen inguruko
diskurtsoa
|
|
|
|
Euskararen inguruko
diskurtsoarekin jarraitzeko, Bat soziolinguistika aldizkariaren 76 zenbakian Iñaki Martinez de Lunak argi azaltzen du euskararen etorkizuna euskararekiko jarrerei lotua dagoela. Bere artikulu biziki interesgarrian, argi ikusten da iritzi publikoaren garrantzia euskararen etorkizunerako zein mailakoa den.
|
|
2012
|
|
|
|
Euskararen inguruko
eremu oso zabal bat osatzen duten hizkuntzen komuntasuna. Erreferentzia bezala, espainola, frantsesa eta ingelesa hartzen ditut, hiru horiek nahikoa direla usterik, baina komuntasun horren partaide dira beste hainbat hizkuntza ere:
|
|
|
|
Euskararen inguruko
aktitude nagusiei dagokionez, berriz, EAEko 16 urtetik gorako biztanleen %62 euskararen erabilera sustatzearen alde dago, %26 ez alde ez aurka, eta %12 aurka. Euskara sustatzearen alde dago elebidunen %89, elebidun hartzaileen %60 eta erdaldunen %47 Erdaldunen artean, herena baino gehiago dira ez aldeko ez kontrako jarrera adierazten dutenak (%35).
|
|
|
|
Euskararen inguruko
aktitudeei erreparatuz gero, biztanleen %62 dago euskararen erabilera sustatzearen alde, %26 ez alde ez aurka eta %12 aurka.
|
|
2013
|
|
|
Zarrabeitiak adierazi zuen eskualderako tresna baliagarria izan gura duela Zareak.
|
Euskararen inguruko
planak, euskara ikasteagatiko diru-laguntzak, aurrekontuak, ondare toponimikoa, agenda, albisteak... Hainbat atalez osatuta egongo da ataria.
|
|
|
1
|
Euskararen inguruko
merkatua euskal gizarte osoa izanik, sektore bakoitzeko premiak, iritziak, jarrerak..., ondo ezagutzea, merkatu ikerketa eginez, hizkuntza-merkatuaren mapa osoa izateko.
|
|
|
Hori izan da ahaleginaren lehenbiziko ekarpena; mugak muga, euskal soziolinguistikaren nolabaiteko State of the Art edo Egoeraren Berri marraztea, alegia.
|
Euskararen inguruko
kezka akademikoaren zein aplikatuaren behin-behineko mapa edo GPSa osatu da. Eta, jakina denez, halakoak lagungarriak dira bidaiaria bidean gal ez dadin.
|
|
|
|
Euskararen inguruko
hitzaldi eta tailer bana antolatu du Nafartarrak Elkarteak aste honetarako. Joxe Manuel Odriozola euskaltzale pasaitarrak," euskararen errelatoa" egingo du ostegunean, urriaren 24an eskainiko duen hitzaldi-solasaldian.
|
|
|
|
Euskararen inguruko
" giro on" horren mugak edo itxurazko izaera, dena den, udal batzuek hartutako makurbide horiez kanpo ere ikus daitezke. Hala, afixa edo kartelen kasuan, Zuberoan gaur egun oso-oso gutxi baitaude euskaraz zerbait agertzen dutenik... euskal kantari edo soinulari talde izen batzuk edo kantaldi nola talo eta xingar —hori ez delarik zubereraz ere gainera! — bezalako hitzak ezik!
|
|
2014
|
|
|
"
|
Euskararen inguruko
diskurtso berria landu behar da"
|
|
|
Iñakik framing berri baten beharra aldarrikatzen du, framing komunikazioaren teorian erabiltzen den terminoa da, eta zerbait ulertzeko edo interpretatzeko modua adierazten du, funtsean diskurtsoa esan nahi du.
|
Euskararen inguruko
diskurtso berria landu behar dela uste du, beraz, Martinez de Lunak. Izan ere, duela 30 urtetik hona gauzak asko aldatu dira.
|
|
|
Iñakik framing berri baten beharra aldarrikatzen du, framing komunikazioaren teorian erabiltzen den terminoa da, eta zerbait ulertzeko edo interpretatzeko modua adierazten du, funtsean diskurtsoa esan nahi du.
|
Euskararen inguruko
diskurtso berria landu behar dela uste du, beraz, Martinez de Lunak. Izan ere, duela 30 urtetik hona gauzak asko aldatu dira.
|
|
|
6
|
Euskararen inguruko
motibazio tailer hauek, euskararekiko jarrera baikorrak sustatu nahi ditu, hiztun aktiboagoak bihurtuz tailerreko partehartzaileak. Funtsean tailerra galdera baten bueltan antolatu da:
|
|
|
|
Euskararen inguruko
datu soziolinguistikoekin-errolda, inkesta, neurketa eta askotariko ikerketetatik eskuratzen ditugun horiekingauza bera egiten dugula ikustea ez litzateke, beraz, oso harritzekoa izanen. Zenbakiekin eta ehunekoekin jantzita datozkigun datu objektiboak ez ditugu denok berdin irakurtzen, eta geurea berresteko aipatu dugun isuri edo joera hori arlo honetan ere gerta liteke, eta gertatzen da.
|
|
2015
|
|
|
Arratsalde bitan grabatu genuen tableta bategaz; kalitate aldetik gure irudiek ez zuten zer eginik, baina, irudiez gainera, filmak argumentua ere behar zuela azaltzen zen lehiaketako baldintzetan, eta horri eutsi genion.Kmovie leihaketako bigarren saria ‘Zaunk’ izeneko filmagaz lortu zenuten.
|
Euskararen inguruko
film bat egitea zen helburua, eta zuek kritika bat egin zenuten.Bai, kritika egin nahi genuen, baina mezua ulertzen da, eta film hau ere baliabide gutxigaz egin genuen. Mozorroa ere argi ikusten da nahiko eskasa dela.
|
|
|
—
|
Euskararen inguruko
egituraketa eta baliabideak: UEMA, euskara planak, euskara zerbitzuak, araututako irakaskuntza, komunikazio hizkuntza.
|
|
|
|
Euskararen inguruko
kontuak eta euskara batuaz trufaz jarduteko joerari jarraiki, burlaizezko hiztegi bat ageri zen Tropikalaren lehen orrialdeetan: EUSKERA-ERDERA-EUSKERA-ERDERA-EUSKERA etabar erdieuskaldunberri baten DIZKIONARIA.
|
|
2016
|
|
|
Ez du berdintasuna urratzen horrek».Udal legearen kontraBada aipatzeko beste kontu bat ere PSE-EEren txostenean.
|
Euskararen inguruko
adostasuna «apurtu» nahi izatea leporatu die alderdi abertzaleei, besteak beste udal legea aipatuz, modua jarri du udal barruko jarduna euskaraz soilik egiteko, eta, hala, euskarazko akten auzia bideratu du?. Bi ohar.
|
|
|
2009tik 2012ra PSEk izan zuen EAEko gobernua bere esku PPren laguntzaz.
|
Euskararen inguruko
erakunde ofizial guztiak dardarrean. Eskerrak ez ziren 3 urte baino izan.
|
|
|
Eta ondo pentsatuz gero, helburu egokiak jarriz gero, tresna eraginkorrak izan daitezke aldaketa sozialerako.
|
Euskararen inguruko
festentzako begirada makur gehienak zentrotik periferiara egindakoak dira. Euskararen zentroan, agian, esan dezakegu galdu egin dutela euskaldunen bilgune izateko helburu soziala.
|
|
|
Pako Aristik bere saiakera liburua, Euskararen Isobarak, aurkeztu eta gaiaren inguruko hitzaldia eskainiko du eguazten honetan, hilak 8, Elgoibarko Kultur Etxeko hitzaldi gelan.
|
Euskararen inguruko
diskurtsoa kutsatzen duten gezurrak detektatzen saiatu da Pako Aristi liburu honetan: euskara politizatua dagoela, ez dela modernoa, subentzionatua dagoela, erakargarritasuna falta zaiola, besteak beste.
|
|
2017
|
|
|
Pasibitatea da hemen nagusi.
|
Euskararen inguruko
ekintzak lipdubak, narrazio lehiaketak, eta horrelakoak izaten dira. Guk karrera euskaraz nahi dugu!".
|
|
|
2.5.4
|
Euskararen inguruko
diskurtsoak teun a. van dijk-ek dioen moduan, diskurtsoaren kontzeptuak hiru dimentsio nagusi biltzen ditu: hitzaren erabilera, testua bera; uste, iritzi edo ideologien komunikazioa eta interakzio soziala (van dijk, 1997/ 2000 in Martinez de luna eta besteak 2016).
|
|
|
Joan den mendearen erdi aldera piztu zen euskalduntze-mugimenduan ba omen zuen erakarpenik abertzaletasunaren mezuak; orain, aldiz, orduko xarma galdu ondoren, erdaldunak euskararen mundura erakarriko baditugu, beste motibazio eta pizgarri batzuk behar dira, antza.
|
Euskararen inguruko
diskurtso zaharkitu horrek, hortaz, eman beharreko onenak emanda-edo, beste diskurtso euskaltzale berri baten bila dabiltza euskaltzale batzuk azkenaldi honetan.
|
|
|
Zeharkako ondorioa ez da hobea:
|
Euskararen inguruko
arauak interpretatu behar dituztenak dira horiek, euren eremua gaztelaniaren gotorleku bihurtuta dutenak eta hori euskaldunoi ez zaigu dohainik ateratzen.
|
|
|
Horri esker sekula baino erreztasun handiagoak daude, nolanahiko faltsukeriari egiatasun zantzuak emateko jendeen aurrean. Gurean, urrun gabe, hizkuntzen eta, bereziki,
|
Euskararen inguruko
informazio gehiena aipatu ildotik iristen zaigu, begi bistan diren konplexuak, desinformazioa eta nahasketa sortuz.
|
|
2018
|
|
|
3 Hala da gurean ere.
|
Euskararen inguruko
ideologien eraikuntzan eragin handia izan zuen José Mar�-a Sánchez Carrión" Txepetx"-ek hiztunen sailkapen batean oinarrituriko euskararen berreskurapenerako proposatutako teorian, jatorrizko euskaldun alfabetatuek eta hiztun berri jatortuek osatzen dute hiztun komunitatearen gune sinbolikoa, hots, hizkuntzaren biziberritzearen eragile nagusien multzoa (Sánchez Carrión, 1987... Hiztun moten arteko hierarkia argia da, ordea:
|
|
2019
|
|
|
Erize, Xabier (2017).
|
Euskararen inguruko
adostasun sozial berrietarako azterketa soziolinguistikoa Nafarroan. Nafarroako Gobernua, Iruñeko Udala eta Eusko Ikaskuntza.
|
|
|
|
Euskararen inguruko
diskurtsoak eta tonuak
|
|
|
|
Euskararen inguruko
diskurtsoak eta tonuak
|
|
|
Erize, Xabier (2017).
|
Euskararen inguruko
adostasun sozial berrietarako azterketa soziolinguistikoa Nafarroan. Nafarroako Gobernua, Iruceko Udala eta Eusko Ikaskuntza.
|
|
|
Interesgarria da, bestalde, ikuspegi estrategikotik, Xabier Erizek 2017an burututako
|
Euskararen inguruko
adostasun sozial berrietarako azterketa soziolinguistikoa Nafarroan lanari begiratu sakona ematea. Berau burutzeko egin zituen bi eztabaida-taldeetan uste baino adostasun gehiagotara iritsi ziren beraietan bildutako pentsaera guztietako erreferente politiko eta sozialak.
|
|
|
|
Euskararen inguruko
zoru komunean eraikia eta bisio partekatua izango duena eta bestelako eragin-esparruekiko autonomoa. Antzeko ideia jorratu zuen Joseba Sarrionandiak Lapur banden etika ala politika liburuan:
|
|
|
–
|
Euskararen inguruko
aurreiritziak bizibizi daudela uste dute: «Euskara zaila da»; «Umeekin hitz egiteko hizkuntza da»; «Eskolako hizkuntza»; «Euskaraz hitz egitea politikoki markatua egotea da»; «Euskara ez dakitenei lehen hitza euskaraz zuzentzea errespetu falta da».
|
|
|
Liburu honetan euskara batuak nafarreratik hartu dituen formak lehenetsita argitaratu ditugu bi obrak, baina oholtza gainean leitzarrez antzezteko hautua egin duzu.
|
Euskararen inguruko
hautu bat, horretan ere. Zergatik leitzarrez?
|
|
2020
|
|
|
3 Irudia.
|
Euskararen inguruko
ikuskerak: hizkuntzaren" irudiak" (hizkuntza multzo nagusien arabera).
|
|
|
Elikagunera bisitak, Km 0 kontzeptuaren ingurukoak...
|
Euskararen inguruko
bisitak, zer-nolako herri euskalduna garen azaltzen duten bisitak... Ez dugu zalantzan jartzen bisita konkretu horiek interesgarriak direla, baina publiko murritz batentzat eta tartean behin egitekoak direla uste dugu.
|
|
2021
|
|
|
Garai hartan bolo-bolo zebiltzan hainbat ideiak ez zuten gehiegi konbentzitzen Amuriza gaztea: "
|
Euskararen inguruko
hainbat mitok indar handia izan zuten aurreko belaunaldiengan. Euskara Adan eta Evarengandik zetorrela eta gisakoak...
|
|
|
" Ekarpen interesgarria da markagintzaren ezagutza hizkuntzari aplikatzea.
|
Euskararen inguruko
komunikazioan, zenbaitetan ez da behar adina landu hartzaileen sektorekako lanketa eta estrategien diseinua (segmentazioa). Hutsune horri erantzuteko proposamen oinarriduna da lanak jasotzen duena.
|
|
|
Mata, Lavia eta Alkorta ikerlarien ikerketa baten arabera, EAEn elkarrizketatutakoen artean gehiengoak ez du ikusten inolako politizazio zuzenik zentroen aldetik; eta, hala ere, A ereduan ikasten dutenen artean gehiengo batek bai dio zentro jakin batzuetan politizazioa handia dela, bereziki ikastolen aldetik.
|
Euskararen inguruko
ikuspegiari dagokionez ere, nahiko argigarria da ikerketa. Batetik, euskaraz ikasten dutenen artean politizazio handiagoa dagoela uste du gehiengoak; are gehiago, D ereduko ikastetxeetan abertzaletasunari lotutako balioak transmititzen direla pentsatzen dute-dirudienez, beraiek jasotzen duten prestakuntza neutroa omen da, identitaterik bakoa... — Bestetik, kontrako zentzuan, euskara dakitenen artean ere errepikatzen da euskara jakinez gero hobeto ezagutzen dela Euskal Herria, besteak beste.
|
|
2022
|
|
|
Errigora, Agerraldia, eta iazko azarotik, Hordago.
|
Euskararen inguruko
mugimenduak gora egin du Erriberan azken urteotan. Hordago herri ekinaldiak iazko azaroaren 13an egin zuen lehendabiziko agerraldia, Cortesen, eta erdigunean jarri zuen zer helburu duen:
|
|
|
|
Euskararen inguruko
" giro on" horren mugak edo itxurazko izaera, dena den, udal batzuek hartutako makurbide horiez kanpo ere ikus daitezke. Hala, afixa edo kartelen kasuan, Zuberoan gaur egun oso-oso gutxi baitaude euskaraz zerbait agertzen dutenik... euskal kantari edo soinulari talde izen batzuk edo kantaldi nola talo eta xingar —hori ez delarik zubereraz ere gainera! — bezalako hitzak ezik!
|
|
|
Kasu honetan Txillardegi-Hausnartu sarien epaimahaik azpimarratu zuen ekarpen interesgarria egiten duela lanak markagintzaren ezagutza hizkuntzari aplikatzean.
|
Euskararen inguruko
komunikazioan, zenbaitetan hartzaileen segmentazioan gabeziak egon izan direla eta lana hutsune horri erantzuteko proposamen oinarriduna dela.
|
|
|
5
|
Euskararen inguruko
diagnostiko zabalagoa eta 2018 -2022rako plana bera Udalaren webgunean daude eskura: https://zumaia.eus/files/euskara/Zumaiakoplanestrategikoa20182022.pdf
|
|
|
|
Euskararen inguruko
lehen ezaugarritzean segituan azaleratzen dira euskara ondarearekin lotzen duten narratibak, euskara pertsonaren identitatetik at dagoen elementu deskribatzailea izango balitz bezala.
|
|
|
|
Euskararen inguruko
lehen ezaugarritzean segituan azaleratzen dira euskara ondarearekin lotzen duten narratibak, euskara pertsonaren identitatetik at dagoen elementu deskribatzailea izango balitz bezala. Euskararen deskribatze horretan, eremu geografikoa azaltzen da, eta baita euskal kulturarena ere, aisialdiarekin lotuta.
|
|
2023
|
|
|
Egitasmo berria gaur egungo jendartearen beharretatik abiatu da, kolektiboak denbora bi esku-hartzeen artean partekatuko du.
|
Euskararen inguruko
sentsibilizazioa eta motibazioa azkartzeko, tresna baliagarriak sortuko ditu, besteak beste euskararen erabilera garatzeko kitak, hizkuntza baliabideen webgune erreferentziala, sentsibilizazio kanpaina partekatuak, joko konektatu eta interaktiboak, erabilera eta euskal kultura lotzeko gogoetak eta gertakariak. Laguntza eta zerbitzuen bitartez euskara erdigunera ekartzeko gisan, beste egituren bidelagun izan nahi du, euskara-plan parte hartzaileak, aholku praktikoak, itzulpenak, formakuntzak eta iniziazioak plantan jarriz.
|
|
|
Tokian-tokian, hizkuntzaren inguruko militante direnekin aritzen dira batzuetan, eta instituzioetako arduradun eta politikariekin beste batzuetan.
|
Euskararen inguruko
formazio teorikoa eta bertako ekintzen ezagutza zuzena lantzen dituzte ikastaro horietan. “Beharren araberako dinamikak” baliatzen dituzte.
|
|
|
|
Euskararen inguruko
gogoeta ere egin du mugimendu feministak. Nolako pisua izan behar du?
|
|
|
|
Euskararen inguruko
gogoeta ere egin du mugimendu feministak. Nolako pisua izan behar du?
|
|
|
|
Euskararen inguruko
ordenantza gehiengoa genuelako atera genuen. Gehiengo hori bagenu, hura berreskuratzea litzateke inportanteena.
|
|
|
Sarea pil-pilean azken asteetan.
|
Euskararen inguruko
irakurketak hamaika. Kezkatzeko datuak zutabea betetzeko adina.
|