|
2000
|
|
|
Gai honen inguruan Euskal Herria ia bakar bakarrik aipatzen da (geroago ikusiko dugu Euskal Herriaren zein zati edo mailaagertzen den gehien). Berdin gertatzen da
|
euskararen inguruko
gaietan, eta neurri apalago batean gizarte gaietan ere.
|
|
|
9 Ikus L. Villasante-ren Hacia la lengua literaria comun, Ed. Franciscana de Aranzazu, 1970 Euskarari buruz argibide gehiago lor daitezke Euskaltzaindiak argitaraturiko obra honetan: El Libro Blanco del Euskara, Euskaltzaindia, Bilbao, 1977 Irakurtzekoa da, halaber, Joseba Intxaustiren Euskara, euskaldunon hizkuntza, Eusko Jaurlaritzak 1990.ean argitara emana (badira espainieraz eta frantsesez eginiko edizioak ere), zeinetan
|
euskararen inguruko
gai askori buruz bibliografia ugaria eskaintzen den.
|
|
|
Liburu eta Liburutegi Zerbitzua
|
euskarazko
gai izenburuen zerrenda prestatzen eta IBERMARC formatura egokitzen ari da. Izan ere, gaur egun euskaraz normalizatuta ez dauden lanabesak liburutegietako profesionalen esku jarri behar dira, euskara erabiliz lortu ezin den informazio gabezia konpontzeari begira.
|
|
|
Etorkizunean, koordinatzaile bat izanen da iparraldeko 14 liburutegiez arduratzeko (bertan dago liburuzain euskaldunen kopuru handiena), eta beste bat Iruñerriko 21 liburutegietarako. Koordinatzaile horiek euskararen normalizazioa lehentasuntzat hartu dute, noski, eta hala izan dadin lortzeko haien esku egonen da proposamen zehatzak egitea (jendearekin euskaraz aritzeko gutxieneko euskara mailak ezartzea, prestakuntza planak, liburutegien seinalizazioa,
|
euskarazko
gai zerrendak sartzea, etab.) eta halaxe eginen dutela espero dugu. Erosketa zentralizaturako prozedura, hala Liburutegien Sareak nola Nafarroako Liburutegiak erabiltzeko pentsatua, tresna funtsezkoa da, eta liburutegiek titulu askoren artean (Nafarroako Liburutegi Nagusian urtero sartzen direnak, 10.000 inguru) beraien bilduBiblinleka metarako egokienak hautatu ahal izateko behar bezain malgua.
|
|
2001
|
|
|
Ez zen" Etsaiak" hura
|
euskararen
gaiari buruz argitaratzen zuen lehen lana aspalditik ia astero bazuen horrelakorik eta norbait kontu eske etor zekiokeelakoan edo, honela ekiten zion bere jardunari: " Norbaitek esan dezake, agian, berriz ere euskera arloaren ingurua aztertzen ari garela eta hobe litzatekeala proletargoaz hitz egitea.
|
|
|
Bada, euskararen munduan nahiko barneratua dago PSNk
|
euskararen
gaietan egiten uzten diola UPNri.
|
|
|
Horrez gain, oposizioa gai taktikoagoetan gauzatu da: Iruñea Logroño autobiarekin dagoen saltsa maltsa,' behi zoroen' gaiarekin sortutako errausketa plantaren gaia,
|
euskararen
gaia... UPNk guztiz politika okerra darama euskararen eremu horretan, asko dago zuzentzeko eta PSNk zeregin garrantzitsua dauka horretan.
|
|
|
Gure artean oraindik asko hitz egiten da etsaiez. Hori erakusteko testigantza batzuk jaso ditut, hain zuzen ere
|
euskara
gai dela. Segun eta zeinek hitz egin, euskararenetsaiak dira hizkuntz politikaren aurkariak, hizkuntz politikaren arduradunak eta beste asko.
|
|
2002
|
|
|
Kolegioan ez da eredua lantzen, denboraren herena euskaraz egiten dute, aurrerantzean eredua indartu nahi dute, ordea. Oraingoz,
|
euskara
gaiaz gain, historia eta geografia lantzen dute euskaraz. Hurrengo urteetan, matematika edo zientziari buruzko gairen bat landuko dutelakoan daude.
|
|
|
Nafa rroan hogei urte egin dugu atzera. hiru urtetan, hogei atzera.
|
Euskararen
gaiarekin. Hasi gara berriro seinaleak zikintzen, eta errotuluak azpimarratzen.
|
|
2003
|
|
|
Ia denak, euskara gehiago erabiltzearen alde daude. Oso gutxi dira
|
euskararen
gaiarekin" presionatuegiak" edo gaia azaltzen denean deseroso sentitzen direnak (garrantzitsua da hala ere, multzo honen kezkak zeintzuk diren ezagutu eta erantzun egokiak lantzea). Baina asko dira euskara erabil dezaketen egoeratan, erdaraz egiten dutenak, nahiz eta denek aitortu beraiengatik balitz, euskara gehiago egingo luketela.
|
|
|
Jaimek erosoago aurkitzen eban bere burua bakarlanean jo ta ke, gogaikarrietako eztabaida luzeen artean baino. Berak argi ikusten eban bere bidea, arau jakinak eta zehatzak zituan
|
euskera
gaietan, eta nekez aldenduko eban inok bere erizpide ta jokabideetatik, behin baino sarriago egin behar danez, norberaren hizkerearen berezitasunen kaltetan, batasunaren mesedetan.
|
|
|
Bai, eta pozarren. Egia esan, Mikel Seminarioan ikasle izan neban, baina ez
|
euskera
gaietan. Nik Mikel Seminario Txikian aurkitu neban:
|
|
|
Ba, gabe niretzat gaba (gaua) zalako, eta ez barik. Horrenbestekoa zan sasoe haretan nire ezjakina
|
euskera
gaian! Baina ekinaren puruz, inoren laguntza barik, berba barriak ikasten ninoian,... eta handik lasterrera, Zamarripa irakurri ostean, nor eta Lizardi irakurten hasi nintzan.
|
|
|
Hiru jarrera nagusi agertu ziren. Lehenengo jarreraren aldekoei, hau da, unibertsitateko agintari gorenei eta bertan lanean ari ziren irakasle gehienei, ez zitzaien burutik pasatu ere egiten posible zenik klaseak euskaraz ematea, ezta hurrengo urteetan unibertsitatearen arazo garrantzitsu bilaka zitekeenik
|
euskararen
gaia. Horren lekuko dugu, adibidez, laurogeiko hamarkadan behin behineko errektorea izan zen Arantza Mendizabalen pentsaera, unibertsitatearen kezkak, arazoak eta etorkizuna hausnartzean ez baitzuen euskara aipatu ere egin68 Urte batzuk lehenago Martín Mateo errektoreak unibertsitatearen euskalduntzeak heziketa bide osoaren euskalduntzearen ondorio baino ezin zuela izan adierazi zuen.
|
|
|
UEUren beraren historia gogoratu eta Landagoien etxearen egokitasuna aipatu zuen. Haren hitzetan,
|
euskarak
gai orotara sartzeko duen gaitasuna frogatu zuten Baionako Eus kal Asteek, eta, aldi berean, UEUk bazter guztietako euskaldunak elkartu zituenez, euskalkien arteko diferentziak azaleratu zituen eta, ondorioz, euskararen eta euskaldunen batasunera jo beharra agerian geratu zen UEUren aurreko ekitaldietan. UEUk, gainera, irakasle eta ikasleen arteko harremanak sendotzen zituen eta ikerketen, tesien eta abarren erakusleku zen.
|
|
2004
|
|
|
Giza izaeraren ehundura ideologiaren hariz josita baldin badago, ez dago zertan harritu hizkuntzaren dimentsio politikoa onartzeko orduan. Zenbait euskaltzalek, betiko leloan temati,
|
euskararen
gaia dimentsio politikoaren aurrekotzat joaz, kosta ahala kosta, izaera zatar hori erauzi nahi izaten dio gure mintzairari, kutsadura ziztrin horretatik libratzeko edo. Pare bat adibide, besterik ez, diodanaren lekuko.
|
|
|
Gero, beste fase batera iristen dira planak, eta helburuak izaten dira, urratsak eman ahala lortutako hori arau bilakatzea: ohiko dinamikan euskara txertatzea, egitura arruntak erabiltzea
|
euskararen
gaia aztertzeko, hizkuntza irizpideak definitzea enpresa barruan... Eta enpresa bakoitza izaten da mundu bat, zonaldearen arabera, langile kopuruaren arabera...
|
|
|
Oro har, euskararekin gertatzen dena errepikatzen da hemen ere. Gauza bat da
|
euskaraz
gai izatea, jakitea, eta beste bat erabiltzea. Gauza bat da euskaraz irakurtzen jakitea eta beste bat irakurtzea, euskarazko liburuak edo egunkariak erosi eta irakurtzea.
|
|
|
beherako joera du. Bestalde,
|
euskaraz
gai direnen artean erabilerak behera egin du?. Berria, 2003/9/26.
|
|
|
Ez daukat atal honen inguruan kritikarik (garai hau nire espezialitatetik aski urrun geratzen da). Itxura ona du dagoen bezala, eta euskal subjektu historiografikoari dagokion
|
euskara
gaia esplizituki jasotzea laudagarria da.
|
|
|
Euskerak ezertarako balio ez duela ainbestetan entzunik, konplejua jarri zaigu. Edozein gauzatarako gai dela adierazi nai dugu, eta asieran beiak eta base rriak ba ziran
|
euskeraren
gai bakarra, Mekanika Ondulatoria ta Filosofia’ren aldera jo dugu gaur.
|
|
2005
|
|
|
Euskara badakite eta dakitena ona da. Hala ere, zortzi urte daramatzate
|
euskararen
gaia lantzen. Larretak hitz gutxitan laburbildu digu helburua zein den:
|
|
|
|
Euskararen
gaia ikuspegi filologikoagotik, Daniel Ramon Arrese gasteiztar arabista katedradunak izan zuen mintzagai, bere ondorioak gaurko ikuspegitik balio gabeak badira ere. Sevillako unibertsitateko irekiera hitzaldi hori Julian Apraizek jaso zuen.
|
|
|
Lauak ziren zuzenbidearen mundukoak; lauak legelariak; eta, zer esanik ez, lauak ere euskaldun eta euskaltzaleak. Oleaga abokatu bizimoduan eta Euskaltzaindiaren zereginetan murgildurik bizi zen; Larrakoetxeak fraile karmeldarraren bokazioan jardun zuen, zuzenbide kanonikoaren ikuspegitik egundoko ekarriak egin zizkiola euskarari; Leizaolak, ezaguna denez, gazte gazterik landu zituen
|
euskarazko
gai juridikoak, politika abertzaleari muzin egin gabe; Etxegarai, azkenez, legelari fina, Espainiako Auzitegi Gorenaren idazkaria, eta, ororen gainetik, ikertzaile zehatza, Euskal Herriko ohitura eta bizitza juridikoaren aztarnak etengabe plazaratu zituena.
|
|
|
Etxegaraitarrak (Karmelo eta Bonifazio) ezagun eta sona handikoak izan dira euskal letretan historia, literatura edota
|
euskara
gaietan. Bonifaziok, hala ere, inkesa berezia izan zuen beti, musikazaletasunarekin batera, zuzenbidearekiko, eta, batez ere, euskal foru zaharretatik etorritako hainbat erakunde eta araubideekiko.
|
|
2006
|
|
|
Oso gauza sinplea ematen duen arren, askotan zaila izan daiteke justu"
|
euskara
gaietan" lan egiten dugunontzat guraso" normalen" lekuan jartzera iristea. Norberaren gaiarekiko bizipen, ikuspegi, motibazio eta abarretatik urruntzea eskatzen du horrek, jasotzailearen ideia erreal xamar bat egin nahi badugu, eta hori ez da hain erraza.
|
|
2007
|
|
|
J.L. URIZ.
|
Euskararen
gaia dagokion tokian jarri behar da, eta hori batez ere kultur eremua da. Batzuetan euskararen aldean ere muturreko posizioetara jotzen da eta horrek beste aldea ere muturrera eramaten du sarri.
|
|
|
Dudarik gabe, herri burujabe baten ahalak eta baliabideak eskuan izatea guztiz inportantea izango da, baina hori bera ere ez litzateke aski, eta egungo tresnekin ere ez da gutxi egin litekeena, edo egin gabe utz litekeena: Jaurlaritzan,
|
euskararen
gaian beti alderdi berak aginduta ere, ezagutu ditugu arduradun guztiz euskaltzale eta borondatetsuak baina ideia garbirik ez zutenak, euskarak gobernu hartan izan duen arerio amorratuena, irizpide serioak ezarri baina nahi bezainbat botere ez zeukatenak, administrazioan zer egin ez zekien gizon jatorren bat, edo ideiaz eta ekintzaz gainezka dabilenik (izenak jartzea, zeuen esku: esana dizuet gaur ez nabilela istilu bila).
|
|
2008
|
|
|
Euskaljakintzaren kasuan, aurreko guztiari DBHO2ko ikasleen motibazio eza
|
euskara
gaiarekiko gehitu behar zaio. Ez nuen nik beraien piztea lortzen inondik ere.
|
|
|
Ondorengo datuak jaso dira: Egile guztien izena eta bi deitura Helbide postala zein elektronikoa Telefono zenbakia Lanbidea: Irakaslea, ikaslea,
|
euskararen
gaietan profesionala, euskaltzalea e.a. Lantokia, hala badagokio: Unibertsitatea, Fakultatea, e.a.
|
|
|
Orokorrean, azken artikuluak euskararako eta euskal komunitaterako nahiko egoera ezkorra adierazten digula esan dezakegu, bizindar teoriaren arabera behintzat. Bestalde, aurreko artikuluetan
|
euskararen inguruko
gaietan esaten direnak ere kontuan hartuz, nahiko atzematen direla ere ikusi dugu. Hala ere, posible ote dugu ikuspegi baikor bat eraikitzea?, euskararen normaltasun iraunkorra lortzeko irtenbide baikor egokia asmatzea?
|
|
|
Gainera, prozesu psikosozialen artean, agian, interaktiboena da. Hori guztia, gurean ere,
|
euskararen
gai zabalean gertatzen da.
|
|
|
Horregatik, hedabideetan euskaraz nahiz erdaraz isurtzen diren juzguazalpen batzuk, oka eragitekoak dira eta ez dago irratia edo telebista itzali beste biderik. Abertzaleen Euskal Herri horretan ez dagoelako herri euskaldunaren erreferentziarik,
|
euskara
gaitzat hartuta edo ari ez baldin badira bederen. Orduan, mintzoaren gaia euskara dutelako edo, herri euskaldunaz oroitzen dira, euskaldun izatearen bazterkeriak salatzeko.
|
|
|
Ez zuen euskaraz idazteko ezein idatzizko eredurik. Haren
|
euskara
gaiz toaz trufatzen zen Eskualduna, erran dugunez.
|
|
|
Erdarazko aldizkarien pareko euskarazko argitalpenak ez ziren oso berandura arte agertu. Proiektu sendoena eta iraunkorrena Baionako Eskualduna astekari elebiduna izan zen 1888 urtetik, baina bertan goi mailako gaiak frantsesez tratatzen ziren,
|
euskara
gai apalagoei utziz434 Dinamika pragmatiko hau, euskarazko kazetaritza laborari mundura mugatzen zuena (eta erdarazko eskolatzeak aurrera egin ahala galbidera kondenatua zegoena), Hegoaldean hautsi zen XIX. mendearen amaieran. Beharrizanak baino gehiago arrazoi ideologikoek bultzatuko zuten euskarazko kazetagintza berria, Azkuek parte zuzena izanik.
|
|
|
Batetik, Arana Goirik Euskeldun Batzokijaren baitan ezartzen zuen autoritate eztabaidaezinaren inguruan tentsioak egon zitezkeen, bereziki euskararen inguruko auzietan. Ez da ahantzi behar Azkuek
|
euskara
gaietan bere ereduak ezarri nahi zituela, eta ez dirudi Arana Goiri halako konkurrentziak onartzeko prest egongo zenik. Bestalde agian Arana Goiriren politika beligerante eta erradikalek, formak gordetzea nahiago bide zuen Azkuerengan larritasuna eragin zuten.
|
|
|
Horrelakorik inoiz ez! Orain, ordea, nazio hedapena daukaten hedabideetan dauzkagu
|
euskara
gai nagusi hartuta.
|
|
|
Beste galga bat Etxeberriren ustez, demoen akzioen justifikazioa berenganatzen zuten mugimendu sozialak gelditu izana da: . Ez da gehiago masa mugimendurik euskal departamendua galdegiten duenik,
|
euskararen
gaian ere, EEP hor delarik, segitzea ordezkatzea litzateke?.
|
|
|
Azken egunetan euskara eta askatasunaren inguruan, eta ez euskaraz bizitzeko askatasun ezaz, hainbeste harrabotsa han hemenka ateratzen dabiltzanean, garbi geratzen zaigu jada aspaldiko genekiena,
|
euskara
gai guztiz politikoa izateaz gain erdalzale eta elebitasun diglosikozaleek txorimalo gisan erabiltzen dutela.
|
|
2009
|
|
|
Txillardegiren gutunean bada beste puntu bat, gaurko egunetik begiratuta deigarria gertatzen zaiguna, eta" Euskaltzaleen gutxietsimiña" izeneko ataltxoan datorrena (247 or.)."... asieran beiak eta baserriak ba ziran
|
euskeraren
gai bakarra, Garai bateko nekazaritzako gaiak alde batera utzita, Mekanika Ondulatoria ta ‘Filosofia’ren aldera jo dugu gaur", dio berak; eta mutur batetik bestera joatea irizten dio horri, eta oreka eskatzen du," ziturik ez dakarten alegiñetan" denbora galdu gabe.
|
|
|
Izenburuak berak adierazi nahi izan du, lantzen duen gaia ez dela bakarrik hizkuntza edota
|
euskararen
gaia, zabalagoa dela, eta zerikusia duela gurasoek seme alaben eredu izatearen alderdiarekin. Liburuxka gonbite modura aurkezten zaie erabiltzaileei, gogoeta sustatzeko tresna modura, bai aita ama izatearen nolakoaz, bai euskararen erabilera handitzearen aukeraz, eta baita tresna bilduma modura, nork bere bidea aberasteko, bai pertsona mailan, bai guraso moduan.
|
|
|
Bost saio proposatzen dira lanerako. Saiootan, batetik, emozioekin lotutako gairen bat jorratzen da, gogoeta bultzatzen da, eta proposamen eta tresna jakin batzuk ere eskaintzen dira eta, bestetik,
|
euskararen
gaia lantzen da.
|
|
|
Bost saio proposatzen dira lanerako. Saiootan, batetik, emozioekin lotutako gairen bat jorratzen da (aurreneko lau saioetan), gogoeta bultzatzen da, eta proposamen eta tresna jakin batzuk ere eskaintzen dira eta, bestetik,
|
euskararen
gaia lantzen da (saio guztietan eta guztiz bosgarrenean).
|
|
|
Azken urteotan euskararen erabilera eremuak modu nahiko sistematikoan aztertzen saiatu da batzordea urtez urte antolatu dituen Jardunaldien bidez. Lau urtez, 2002 bitartean, Eliza eta
|
Euskara
gaiaren inguruan, elizbarrutika antolatuta, tokian tokiko errealitatea aztertuz. Hurrengo hiru urteetan, honako gai hauek izan dira aztergai:
|
|
|
Urteak geroago
|
euskararen
gaia dela eta bere posizionamendu politikoa argitzeko parada izan zuen Euskaltzaindiak. Euskaltzain multzo batek, 1990ean, autodeterminazioaren aldeko adierazpena egin zezala eskatu zion erakundeari.
|
|
|
Azaroaren 20an, ostiralean, eta Akademiaren Sustapen batzordeak antolatuak, XIV. Jagon Jardunaldiak egingo ditu Euskaltzaindiak, Bilboko egoitzan, Etorkinak eta
|
euskara
gaiaren inguruan. Unesco Etxea eta Deustuko Unibertsitatearen Euskal Gaien Institutua laguntzaile izan ditu Akademiak, jardunaldi hauek prestatzeko.
|
|
|
Azaroaren 20an, ostiralean, Euskaltzaindiaren Bilboko egoitzan, Etorkinak eta
|
euskara
gaiaz hausnartuko da, Akademiaren XIV. Jagon Jardunaldietan. Izenburuak esan bezala, etorkinen gaia euskararen perspektibatik jorratu nahi duten Jardunaldi horietan Unesco Etxeak eta Deustuko Unibertsitatearen Euskal Gaien Institutuak ere hartu dute parte.
|
|
|
|
Euskara
gai zen mundu ordena zaharra azaltzeko. Are gehiago, ordena hartako eguneroko bizimodurako ere balio zuen (bai inguruko mundua izendatzeko, bai inguru horretako biztanleekin komunikatzeko).
|
|
|
Bestalde, gogor salatu nahi dugu Aristi alkateak
|
euskararen
gaiarekin egiten duen aldebiko erabilera miserablea: duela gutxi Korrika pasa zen Getariatik, EAJk ez du zentimo bat ere gastatu ekimeneko kilometrorik erosten, herriko beste alderdi guztiek gutxienez zatiren bat erosi zuten arren.
|
|
|
Herritarrek administrazioarekin euskaraz eta gaztelaniaz hitz egiteko aukera izango dutela azpimarratu du. Hala,
|
euskararen
gaian, Euskararen Aholku Batzordeari eskumen gehiago emango dizkiola ere berretsi du.
|
|
|
Bitxiena eta xelebreena da, gizarteari sinetsarazi nahi diotela demokratak, toleranteak, irekiak, modernoak, pluralak, dibertsitate zaleak eta abar direla, baina
|
euskararen
gaia pixka bat ulertzen dugunok badakigu guztiz alderantzizkoak direla, alegia, beraiek euskararekiko direna hauxe da, gaiztoak, maltzurrak, zitalak, bihotz txarrekoak, pertsona eskasak, euskara gorrotatzaileak eta bat eta beste. Botere handiagoa dute, baina arrazoi gehiago ez.
|
|
|
Jendilaje honekin argi eta garbi dago lanean eta euskararen aldeko borroka garbian jarraitu dugula, ez beraiek bezala, eta, batez ere,
|
euskararen
gaia aurrera atera nahi badugu, uste dut ez dugula beste erremediorik izanen, botoen bidez gailentzea baino.
|
|
2010
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostiako Udala, Irungo Udala eta Oarsoaldeko
|
euskara
gaietan dabiltzan ordezkariekin.❚
|
|
|
4.1 euskarari buruzko hizpideak gure arteko prentsa idatzian euskararekiko herri jarrera ezberdin horien lekuko dira —alderdi politikoak ez ezik— komunikabide ezberdinen joera editorialak ere. gure ingurunean irakurrienak diren egunkarietako euskarari buruzko artikulu eta editorialak aztertzen jardunak gara azken urteetan. egin izan ditugun ikerketa batean eta baita bigarrengo beste batetan ere garbi agertzen da, herri edo gizarte asmoen eta euskararekiko jarreren arteko lotura. euskararen inguruan jarrera kontrajarriak agertzen dira egunkari batzuen eta besteen artean. komunikabideek hizkuntzaren inguruko gizarte banaketa eragiten dute. lehenengo ikerketan, guztira 18.592 artikulu eta editorial aztertu genituen, hainbat egunkaritan 1993/01/01 eta 2003/12/31 bitartean argitara emanak, horietatik 958 artikulu editorialak zirelarik. laginerako aukeratutako idazlan guztietan —bakoitzean, beraz— honakoren bat aipatzen da: EUSKARA edo EUSKERA edo EUSKEREA edo VASCUENCE( (LINGUA LENGUA IDIOMA) (EUSK VASC NAVARR)) edo HIKUNTZ. ikerlan honetako emaitzak ikusita,
|
euskararen
gaia arlo politikoari oso lotua agertzen da prentsako testuetan. oro h taulan ikusi dezakegunez, testu hauetako osagarri nagusienen artean, batez ere erakunde politiko ezberdinak agertzen dira, beste hizkuntzei buruzko aipamenekin batera: Eusko Jaurlaritza, Eusko Legebiltzarra, Madrilgo Kongresua, Gobernu Espainola, Nafarroako Gobernu eta Parlamentua nahiz Udaletxeak. euSkaldunon egunkariaren kasuan erakunde bat nagusitzen da, Jaurlaritza, euskarari buruz hitz egiterakoan erakunde hau aipatuz gehien. euskara bestalde, ideologia edo pentsaera abertzalearekin lotzen da, gai honen politizazioa indartuz, abertzaleak edo" nacionalismo vasco" ari buruz hitz egiteko joera dute egunkari ezberdinek. honekin batera herri identitate ezberdinak agertzen dira:
|
|
|
4.2 prentsa eta gaztetxoen hizpideen alderaketa gaztetxoen hizpideei, prentsakoak gehitu ezkero, ezberdintasun nabarmenak ikusten dira. prentsak
|
euskararen
gaia politizatzeko joera agertzen badu, gaztetxoek euskarari buruz aritzean jakintza —hezkuntza, kultura e.a.— etxea, lana edo beste hizkuntzak gehiago aipatzen dituzte.
|
|
|
• zein bitartekoren erabileraz edo zer jokabideetaz hitz egiten da
|
euskararen
gaiari buruz idazterakoan?
|
|
|
Baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. espainiar prentsarentzat, euskararen auzian euskal abertzaletasunak du protagonismo nagusia eta bere alderdi nahiz buruzagiak, PNV eta Ibarretxe ditu hizpide. euskarari buruz hitz egiterakoan bi herri izaera kontrajartzen dira, Euskalerria eta baita Espainia ere. euskarari buruz hitz egitean gaztelaniaren egoeraz ere hitz egiten da, baita katalanaren errealitateaz ere. eta euskararen eztabaidan oso lotuta ageri dena da indarkeriaren erabilpena, espainiar batasunaren oinarri den Konstituzioa eta Eusko Jaurlaritzak daraman politika. eztabaida politikoa eta euskadi espainia arteko nazio eztabaida da beraz oso estu lotzen zaiona euskararen eztabaidari. baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. aipamen hauek egiterakoan beren jarrera honako hau da: ...z, erabileraz, normalizazioaz hitz egiten da. euskara herri izaerari lotua agertzen da, identitatea edo Euskalerria bezalako kontzeptuekin lotuta. azkenik hizkuntza honen inguruko jokabideei dagokionez, euskal prentsan hizkuntza honekiko erasoen salaketa, hizkuntza eskubideen errespetuaz eta Euskararen Dekretuari buruzko aipamenak egiten dira. esan behar da hala ere, euskal prentsan ere ageri dela
|
euskararen
gaia eztabaida politikoan kokatzeko joera, honela gara eta berriak Euskal Herria edo eskuinaren aipamena egiteko joera dute. honelako jarrera adierazten dute egunkari hauek: euskararen kontrako erasoen salaketa egiten da, gernikako estatutuak gizarte elebiduna sortzeko zuen helburuak porrot egin duela adieraziz. elebitasunaren porrota agerian jartzen dute, hainbat arlotan euskal hiztunek izaten dituzten hizkuntza eskubideen urraketak aipatuz. erakundeei aldarrikatzen zaie bestalde, euskararen gizarte egoera normalizatuaren bermea, bereziki eusko Jaurlaritzari. honi ziurtatu ezin duena eskatzen zaio askotan, euskarak gaztelaniaren aukera berdinak izatea gizartean. euskararen inguruko arazoak agerian ipiniaz, estatuarengandik bizi dugun zapalketa nabarmenago egiten da, estatu espainiarraren kontrako estrategia erreboluzio egilea justifikatuz. bestalde, diario de notiCiaS’ek upn protagonista nagusitzat aipatzean edo deiak euskal erakundeak eta bere buruzagiak aipatzeko joeran ere, posizio politiko ezberdinak kritikatuz edo babestuz nolabait eztabaida politikoan txertatuta ageri da euskara. dena dela, euskal prentsaren artean el Correo eta diario VaSCo egunkariek ageri dute euskararen gaia politizatzeko joera argiena, espainiar prentsarekin lerrokatzean, euskararen eragile nagusitzat politikari abertzaleak aipatuz, espainia euskadi arteko nazio eztabaida jorratuz, gaztelaniaren errealitatearekin parekatuz, eta azkenik, larriena dena euskararentzat, bidezkoa ez den jokabideei, indarkeriari lotuaz gure hizkuntzaren errealitatea. honakoa da egunkari hauen jarrera euskarari buruz:
|
|
|
euskadiko erakundeen gidaritzan bideratzen ari diren hizkuntza politika kritikatu egiten dute. euskararen normalizazioa auzitan ipintzen dute, euskara, gizarteak ontzat ematen ez dituen gaiei eta bideei lotuta azaltzen dute, kasu askotan, indarkeriari. hizkuntza politikaren kostu ekonomikoa gehiegizkotzat jotzen da. eta euskara normalizatzerakoan inposaketarik gerta ez dadin, euskararen sustapena hiztun bakoitzaren borondatearen mailakoa izan lukeela eta ez gehiagokoa adierazten da. egunkari hauek berauek, gaztelaniak ipar edo hego ameriketan bizi dituen testuinguru zailetan, espainiar hiztunen hizkuntza eskubideak errespetatzeko aldarrikapena egiten da hauek bizi duten egoera salatuaz. gaztelar hizkuntzaren hedapena eta handitasuna goraipatzen da beste aldetik. euskarari buruz hitz egiterakoan berriz, espainiar guzion ondaretzat jotzen da hizkuntza hau gaztelaniarekin batera. baina sustatu eta babestu beharrekoa gaztelania da eta ez euskara. euskal prentsaren artean joera ezberdinak ikusten dira, baina bada bereizgarri nagusi bat espainiar prentsarekiko, euskararen auzia eztabaida politikora ez mugatzearena hain zuzen. euskararen eztabaidan protagonista nagusiak, erakundeak eta udaletxeak ageri dira, baina hauekin batera euskal hiztunak, gurasoak, herritarrak ere agertzen dira eragile nagusi bezala. euskarari buruz hitz egiterakoan hizkuntza gutxitu honen ezagutzaz, erabileraz, normalizazioaz hitz egiten da. euskara herri izaerari lotua agertzen da, identitatea edo Euskalerria bezalako kontzeptuekin lotuta. azkenik hizkuntza honen inguruko jokabideei dagokionez, euskal prentsan hizkuntza honekiko erasoen salaketa, hizkuntza eskubideen errespetuaz eta Euskararen Dekretuari buruzko aipamenak egiten dira. esan behar da hala ere, euskal prentsan ere ageri dela euskararen gaia eztabaida politikoan kokatzeko joera, honela gara eta berriak Euskal Herria edo eskuinaren aipamena egiteko joera dute. honelako jarrera adierazten dute egunkari hauek: ...rraren kontrako estrategia erreboluzio egilea justifikatuz. bestalde, diario de notiCiaS’ek upn protagonista nagusitzat aipatzean edo deiak euskal erakundeak eta bere buruzagiak aipatzeko joeran ere, posizio politiko ezberdinak kritikatuz edo babestuz nolabait eztabaida politikoan txertatuta ageri da euskara. dena dela, euskal prentsaren artean el Correo eta diario VaSCo egunkariek ageri dute
|
euskararen
gaia politizatzeko joera argiena, espainiar prentsarekin lerrokatzean, euskararen eragile nagusitzat politikari abertzaleak aipatuz, espainia euskadi arteko nazio eztabaida jorratuz, gaztelaniaren errealitatearekin parekatuz, eta azkenik, larriena dena euskararentzat, bidezkoa ez den jokabideei, indarkeriari lotuaz gure hizkuntzaren errealitatea. honakoa da egunkari hauen jarrera euskarari buruz:... egunkari hauek, hizkuntzen inguruko elkarbizitza aldarrikatzen dute. baina elkarbizitza honela ulertzen dute:
|
|
|
egunkari hauek, hizkuntzen inguruko elkarbizitza aldarrikatzen dute. baina elkarbizitza honela ulertzen dute: gizartea batuta mantentzeak lehentasuna du euskararen normalizazioaren lortzearen gain, azken hau, itxaron dezakeGizarte eleanitza sortzeko helburua beraz, ez dago erabat onartua gure gizartean, jarrera kontrajarriak daude eta zer ikusia dute herri asmo ezberdinekin,
|
euskararen
gaia helburu horietarako erabili edo instrumentalizatu egiten da gainera. en kontu bat baita, edo epe luzera heldu beharrekoa. gizarte adostasuna eta malgutasuna aipatzen dira hizkuntza politika aipatzean, gizarte banaketaren errudun euskararen sustapena edo hizkuntza politika balitz bezala. egunkari hauek elebitasuna onartzen dutela aitortzen dute, baina hauentzat, elebitasuna, hizkuntza bakoitz...
|
|
|
5 elKarBiziTzaraKo ozTopoaK: poliTizazioa gizarte eleanitza sortzeko helburua beraz, ez dago erabat onartua gure gizartean, jarrera kontrajarriak daude eta zer ikusia dute herri asmo ezberdinekin,
|
euskararen
gaia helburu horietarako erabili edo instrumentalizatu egiten da gainera. euskararen erabilpen politikoa, edozein alderditakoa izanda ere, aniztasunaren printzipioa ukatzera dator eta elkarbizitza oztopatzen du. gizarte eleanitza sortzeko erronka hori onartzen ez dutenek, helburu honek sortzen duen edozein arazo erabiltzeko prest agertu izan dira azken urteotan.
|
|
|
Soziolinguista petoa, euskaldun jatorra eta pertsona hobea. lazkaon jaioa, 1933an. SiadeCo sozioekonomia eta hirigintzaren ikerketarako taldea sortu zuen 1967an, beste lagun batzuekin (soziologoak, ingeniariak, arkitektoak, ekonomistak...). kooperatiba horretan egin du lan 1996 urtera arte; iñaki izan da talde horretan
|
euskararen
gaia bideratu duen eragile nagusia. 1960ko hamarkadaren azken aldera ezagutu nuen iñaki, euskal komunitatearen kontzientzia sentitzen, bizi nahia agertzen eta zabaltzen. beti zaindu du bere askatasuna:
|
|
|
...baita garai hartako maisu askok ere, gure ama hizkuntzarekiko mespretxuzko jarrera bera zutela funtsean; ez naiz epaitzen ari, alor honetan jokabideak eta joerak punpa lasterrean epaitzeko jarreratxoa nagusitzen zaidala aitortzen dudan arren, gogoaren arkua beti tenkatuta, deskalifikazioen gezia edonora jaurtitzeko prest, hain bihurtu naiz eta hain bihurtu naute bizitzan egokitutako inguruabarrek
|
euskarari buruzko
gaietan sentibera. Euskal Herriko kultur balio nagusitzat dut euskara, ez ahaztu??; ez dut, ez, ama epaituko, orain ez bederen, nik ez baitakit amaren gurasoek alaba umetan estutu ote zuten, edo berezko estutasun bat ote zuen barruan, auskalo zer konplexuk edo beste zerk eraginda, ezinegon bat sortu ziona; gero, berak bere begiez ikusten zuèn mundu txikia, jaioterria?
|
|
|
Niri, egia esan, alemana gehiago interesatzen zait, filosoforik handienak Alemanian baitaude oraintxe bertan. Meyer jaunaz mintzatu izan natzaizu, eta dexente aurreratu dut haren gidaritzapean??; alemana ez nekien arren, nik ez nuen zalantzan jartzen kontuan hartzeko moduko hizkuntza zela, bikaina eta jasoa, baina zuk hura esan zenidanean, irain bat bezala sentitu nuen; euzkotar batek alemana euskara baino lehenago ikasi??; ez zitzaidan buruan sartzen!; horregatik, beharbada,
|
euskararen
gaiaz hasi ginenean, ohi baino sutsuago ekin nion, hizkuntza endarekin eta abendarekin nahasten nituela, odolarekin eta aberriarekin; hizketan sutsu ari nintzen, bai, baina, mihiak aldarrikatutako arrazoien gainetik, sua bera bihurtu zitzaidan arrazoi guztien arrazoi, ulertu ere, nekez uler bainezakeen inor desados izan nezakeenik, hainbesteraino distortsionatzen zidan suzko begiradak errealitatearen zentzua; zu, beraz, konbentzituta behar zintudan, suak sututa ere bai, agian?
|
|
|
|
Euskararen
gaiari ekin baino lehen, hala ere, Domingok hizkuntzen alorrean zituèn lehentasunak aipatu zenizkidan, esperantoaren aldekoak, baita zorrotz kritikatu ere;. Domingo anarkista da, baina anarkismoa utopia bat da, eta utopia gizonaren porrota izendatzeko mila izenetako bat besterik ez da. Eta esperantoa, berdin.
|
|
|
Ezin gara luzatu hemen artikulu bakoitzaren iruzkinean (ikus aurkibidea hemen). Teknikoki, Peter Bakker ek Uhlenbeck eta
|
euskara
gaiari dedikatzen diona da interesgarriena euskal filologoarentzat, baina hura besterik ez irakurtzea, nire uste apalean, Uhlenbeck-en irudi lehorregi bat izatera kondenatzea da. Ona izan daiteke, gutxienez, Jan Noordegraaf ek haren oinarri teorikoei dedikatzen dionarekin konbinatzea, zeinetan bete betean kokatzen duen berak Humboldtiar tradizioa deitzen duenarekin.
|
|
|
Erakunde biek erraztasunak emango dizkiote elkarri beren ikerketa ondareak erabiltzeko. Mondragon Unibertsitatearentzat, Euskaltzaindia aholkulari ofiziala izango da
|
euskara
gaietan.
|
|
|
Azaroaren 19an, ostiralean, Akademiaren Sustapen batzordeak antolatuak, XV. Jagon Jardunaldiak egingo ditu Euskaltzaindiak, Bilboko egoitzan, Gazteak, aisialdia eta
|
euskara
gaiaren inguruan. Unesco Etxea laguntzaile izan du Akademiak jardunaldi hauek prestatzeko.Jardunaldi hauetan euskal gazteek euskararekin duten harremanaz hausnartuko da.
|
|
|
Ibarretik kanpoSakanako Mankomunitateko Zerbitzuak iaz bere jardueraren berri eman zuen Euskaltzaindiak antolatutako Jagon XIV. Jardunaldietan. Etorkinak eta
|
Euskara
gaiaren inguruan, ibarreko esperientziaren berri eman zuen Zestauk. Han azaldutakoa aurten liburu batean jasoko du Euskaltzaindiak.
|
|
|
|
Euskararen
gaiari ekin baino lehen, hala ere, Domingok hizkuntzen alorrean zituèn lehentasunak aipatu zenizkidan, esperantoaren aldekoak, baita zorrotz kritikatu ere;" Domingo anarkista da, baina anarkismoa utopia bat da, eta utopia gizonaren porrota izendatzeko mila izenetako bat besterik ez da. Eta esperantoa, berdin.
|
|
|
Niri, egia esan, alemana gehiago interesatzen zait, filosoforik handienak Alemanian baitaude oraintxe bertan. Meyer jaunaz mintzatu izan natzaizu, eta dexente aurreratu dut haren gidaritzapean..."; alemana ez nekien arren, nik ez nuen zalantzan jartzen kontuan hartzeko moduko hizkuntza zela, bikaina eta jasoa, baina zuk hura esan zenidanean, irain bat bezala sentitu nuen; euzkotar batek alemana euskara baino lehenago ikasi...?; ez zitzaidan buruan sartzen!; horregatik, beharbada,
|
euskararen
gaiaz hasi ginenean, ohi baino sutsuago ekin nion, hizkuntza endarekin eta abendarekin nahasten nituela, odolarekin eta aberriarekin; hizketan sutsu ari nintzen, bai, baina, mihiak aldarrikatutako arrazoien gainetik, sua bera bihurtu zitzaidan arrazoi guztien arrazoi... ulertu ere, nekez uler bainezakeen inor desados izan nezakeenik, hainbesteraino distortsionatzen zidan suzko begiradak errealita... " Euskara haritzaren mintzoa da, Gernikatik euzko abendaren askatasun asmoak lau haizeetara zabaltzen dituena" —, edo nire aldeko keinutxo bat gutxienez... orduantxe, hain zuzen ere, perrailkada bat ur erori zitzaidan burutik behera:
|
|
|
...baita garai hartako maisu askok ere, gure ama hizkuntzarekiko mespretxuzko jarrera bera zutela funtsean; ez naiz epaitzen ari, alor honetan jokabideak eta joerak punpa lasterrean epaitzeko jarreratxoa nagusitzen zaidala aitortzen dudan arren, gogoaren arkua beti tenkatuta, deskalifikazioen gezia edonora jaurtitzeko prest, hain bihurtu naiz eta hain bihurtu naute bizitzan egokitutako inguruabarrek
|
euskarari buruzko
gaietan sentibera —Euskal Herriko kultur balio nagusitzat dut euskara, ez ahaztu... —; ez dut, ez, ama epaituko, orain ez bederen... nik ez baitakit amaren gurasoek alaba umetan estutu ote zuten, edo berezko estutasun bat ote zuen barruan, auskalo zer konplexuk edo beste zerk eraginda, ezinegon bat sortu ziona; gero, berak bere begiez ikusten zuèn mundu txikia —jaioterria— be...
|
|
|
Zer egokiagorik gonazale batentzako? Euskal usarioko kolore kontuak bildu nituenean,
|
euskaraz
gai hau ez dela berde hitzarekin adierazten esan zidan garbizale askok, gordin, gordinkeria eta halakoekin baizik. Hemengo Berdasko eder hau, testubarren are ederrago honetan, ez ote da ba euskal usarioko?...
|
|
|
" Euskara ez da bakarrik baserritarren hizkuntza, medikuarekin ere euskara erabili!". Aktiboa litzateke kongresu batean fisika nuklearraz euskaraz hitz egiten hastea entzuleek
|
euskaraz
gai horretaz ezin dela eztabaidatu pentsatzen dutenean, edo medikuak tokiko aldaera erabiltzea zuzenean betiko gizarte arauak apurtzen saiatzeko.
|
|
|
[...] Biktimismoa da aspalditik lantzen dugun leloa eskualde pseudo post arkaiko baina baserritar halaere huntan.
|
Euskararen
gaian koherente izan nahi bada besterik da. Ez da jarraipen kontua, jarraipena galtzea ekarri duen mekanismoen luzatzea baita, baina hausturaren kontzientzia izatearena.
|
|
2011
|
|
|
Auzmendi: «Horma bat da Nafarroako Gobernua
|
euskararen
gaia lantzean»
|
|
|
Argi eta garbi. «Horma bat da
|
euskararen
gaia lantzean». Bi erakundeen arteko harremanak «normalizatzeko» ahaleginak egin badituzte ere, antzuak izan direla onartu zuen.
|
|
|
Zer egiten du Euskararen Aholku Batzorde berrituan? Organo horren zeregina Jaurlaritzari aholkuak ematea eta erabakiak hartzen laguntzea da
|
euskara
gaietan. Nire ustez, euskalgintzarentzat askoz mesedegarriagoa da eserleku hori euskara eta gure herrian sinisten duen pertsona batek betetzea nahiz eta formazio txikiagoa izan.
|
|
|
Gazteen pertzepzioa argia da gai honetan: hauen ustez
|
euskarak
gai batzuetaz aritzeko balio du eta beste gai batzuetarako, agian balio du baina ez da erabiltzen. Hemen argi ikusten da euskara zerekin lotzen duten gazte askok:
|
|
|
Geroago musikaren gaiarekin agertuko bada ere, gazteen artean euskara pisu gutxi duen aldagaia dela iruditzen zait. Areago dena,
|
euskararen
gaian gazteek ilusio handirik ez dutela esango nuke eta euskararen normalizazioaren arazoa ez dutela beren arazo sentitzen. Ondo dago euskararen alde lan egitea baina horretarako daude AED (Arrasate Euskaldun Dezagun), euskaltegiak edo ikastoletako irakasleak.
|
|
|
|
Euskararen
gaiak karga ideologiko handia zuen euskal gizartean, eta lehen ikerketa hauek bultzatu edota egin zituzten ikerlari eta erakundeek
|
|
|
Aitzitik, maiz ikusiko dugu euskara biziberritzeko plana onartu duen udalbatzak aurreko egunean erabilera inpaktu izugarria izango duen arau subsidiarioak edo urbanizazioa erabaki dituela. Horregatik, zilegi da galdetzea,
|
euskara
gaia denez, agintari askoren benetako asmoa zein den.
|
|
|
B. U. Alda dezagun momentuz gaiez. zuk idatziriko OREKAN liburua munduko bilakaeratik abiatzen da, ondoren gizakiaren garapenaz aritzen da eta azkenik
|
euskararen
gaiari heltzen zaio. zein da antolaketa horren
|
|
|
Gai nagusiak hauek dira: Euskaltzaindiaren XV. Jagon Jardunaldiak (Gazteak, aisialdia eta
|
euskara
gaiaren inguruan) eta Akademiaren Literatura Ikerketa batzordeak Literaturaren Historiografiari buruz egin zituen jardunaldiak.
|
|
|
Gai nagusiak hauek dira: Euskaltzaindiaren XV. Jagon Jardunaldiak (Gazteak, aisialdia eta
|
euskara
gaiaren inguruan) eta Akademiaren Literatura Ikerketa batzordeak Literaturaren Historiografiari buruz egin zituen jardunaldiak.
|
|
|
Gai nagusiak hauek dira: Euskaltzaindiaren XV. Jagon Jardunaldiak (Gazteak, aisialdia eta
|
euskara
gaiaren inguruan) eta Akademiaren Literatura Ikerketa batzordeak Literaturaren Historiografiari buruz egin zituen jardunaldiak.
|
|
|
Z EKT: «Laugarren eta bostgarren kurtsoetan
|
euskara
gai optatibo bezala sartzeko eskariari buruzko txostena/ Informe sobre la petición de introducción del euskara como asignatura optativa en los cursos cuarto y quinto», ca. 1979/ 80, (JMTA).
|
|
|
alde batetik euskalariak, eta bestetik, euskaltzaleak, bakoitza gai desberdinez aritzen zirenak.
|
Euskararen inguruko
gaiak euskalarienak ziren, beraiek zirelako adituak, eta ez euskaltzaleak61 Frantziskotar gaztearen aburuz, euskaltzaleak honelako biltzarretan beste arlo bati buruz aritu behar ziren: «Ala ere ez dut ukatuko biltzar auetan itz egiteko euskalzaleek duten eskubidea, baiña ez euskeraren gaiñean, gure izkuntza nola zabaldu diteken, t. a. baiño» (Intxausti, 1962:
|
|
|
Z EKT «Laugarren eta bostgarren kurtsoetan
|
euskara
gai optatibo bezala sartzeko eskariari buruzko txostena/ Informe sobre la petición de introducción del euskara como asignatura optativa en los cursos cuarto y quinto», data zehaztu gabe, (JMTA).
|
|
|
Gazte horiek, eta aurreko garaitik zetozen eliztar ohiek, gai modernoak, kaletarrak eta berriak landu nahi zituzten bai Literaturan, bai Kazetaritzan, bai Zientzian zein jakintzaren alorrean ere. Unibertsitate mailako esparruan zebiltzan gazteek, euskararen tradizio batekin moztu zuten, hau da,
|
euskaraz
gai humanistikoak jorratzea, eta gai zientifikoak besarkatu zituzten: espektroskopia, erlatibitatearen teoria, eboluzioa, estatistika, zenbakiak eta abar.
|
|
|
Jakin aldizkarian ere, Giza eta Gizarte Zientzien gaiak lantzen ziren gehienbat, baina ez garaiko errealitatetik urrunduak, aktualitatezkoak baizik, hau da, euskararen batasuna, desarmea, sozialismoa, Filosofia, Teologia berria... eta 60ko hamarkadan Jakinen Natur Zientziei buruz argitaratutako artikulu bakanak euskaltzale zaletuek prestatu zituzten, ez karrera zientifikoa zuten euskaldunek. Horregatik, Jakinen Natur Zientzien esparruan kaleratutako lanak saiakerak izan ziren demostratzeko
|
euskarak
gai eta esparru berriak lantzeko balio zuela, eta horietan ere erabil zitekeela, eta ez ziren idatzi benetan Komunitate Zientifiko Euskaldunaren baitan existitzen ziren zientzialarientzat.
|
|
|
Luis Mari Bandres, Juanjo Gabiña, Jesus Mari Goñi, Andoni Sagarna eta Mikel Zalbide. Aipatutakoak biltzen hasi ziren
|
euskaraz
gai teknikoak lantzeko. Horrela sortu zen 1973 urte inguruan Elhuyar taldea268 Beraz, une horretatik aurrera unibertsitateko EKTa eta Elhuyar banatu egin ziren.
|
|
|
Kandido Izagirrek «Ultzamako
|
euskeraren
gai batzuk» (1966) lana kaleratu zuen.
|
|
|
Gerraurretik zetorren sakoneko ideia zen: euskara goi mailako erregistroan erabiltzekotan, Euskal Herriari eta
|
euskarari buruzko
gaietara mugatu behar zela. Nonbait, ezinbesteko elementuak ziren, eta batak bestea inplikatzen zuen.
|
|
|
Elhuyar taldearen abiapuntuko kide horiek Luis Mari Bandres, Juanjo Gabiña, Jesus Mari Goñi, Andoni Sagarna eta Mikel Zalbide izan ziren. Aipatutako lagunak larunbat arratsaldetan biltzen hasi ziren
|
euskaraz
gai teknikoak lantzeko. Donostiako Arrasate kalean, jesuitek zuten egoitzan egiten zituzten bilerak.
|
|
|
Baita geroago ere, Elgoibarren eskolan nenbilela. Zenbat bilera egin ote genituen orduan Lorito elkartean,
|
euskara
gai hartuta! Euskal Herrian Euskarazen ere militatzen nuen nik orduan, eta ni ordurako Eibarrera joana nintzen arren, bilera haietan lagun izan nituenek sortu zuten gero BARREN ere.
|
|
|
Korrika 17 hasi da apirilaren 7an Euskaltzaindia omendu delarik, langile euskaldunentzako pinak sortu eta banatu ziren Gasteizen, martxoaren 28an hezkuntza eredua aukeratzeko eskubidearen aldeko ekimena antolatu zen Hernanin, lantokiak euskalduntzeko egitasmo eta ekintza anitz egin da, webguneak —bai tokikoak (bizkaiera.biz martxoan aurkeztu zen), bai orokorrak (aritu.eu ere martxoan aurkeztu zen) — ugari dira. Hamaika ekintza, beraz, eta bereziki deigarria egiten da jarduera informaletan
|
euskarak
gai bezala duen tokia.
|
|
|
|
Euskararen
gaiak eguneroko mintzagaien artean lekua izateak hizkuntzarekin, hizkuntzaren egoerarekin zerbait gertatzen ari dela adierazten du. " Zerbait" hori modu positibo edo negatiboan uler daiteke; dena den, korapilo bat badagoela adierazten du, soziolinguista batzuentzat konflikto linguistiko baten adierazlea dena.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, kolektibitate operatibo bat izatea aldarrikatu dute, eta ez esparru sinbolikora mugatuko den egitura instituzional bat. «Batetik, euskararen ofizialtasuna izatea beharrezkoa dela deritzogu,
|
euskararen
gaiari heldu dio, beraz, autonomiak», esan du Etxebestek. Goi mailako ikaskuntza bere gain hartuko dituen tresnak izatea, Hego Euskal Herriarekin erabakiak hartu ahal izateko gaitasuna eta lurraren problematikari erantzuna emateko eskumenak izango dituen instituzioa beharrezkoa dela esan dute.
|
|
|
Merkatuaren logikaren gatibu ikusten dituzte udal kultur sailak gero eta gehiago, publiko kopuruari eta, finean, errentagarritasun ekonomikoari gero eta gehiago erreparatzen. Taldeen arabera, kultur teknikaria programatzaile bihurtu da azken urteetan eta bere lehentasunak aldatu egin dira. herriko taldeen sustapen lanak garrantzia galdu du. oso asmo gutxi konpartitzen direla diote taldeek eta udalarekiko harremana asko burokratizatu dela dirulaguntzen prozedurei eta dagokienez.
|
euskararen
gaira gatozela esan genezake kasu askotan herrigintzan dabiltzan kultur taldeek herriko bataz besteko indize soziolinguistikoa baino maila hobea ematen dutela; alegia, euskaldun diren bataz bestekoen kopurua handiagoa dela taldekideen kasuan. Nolabait esan liteke euskal komunitateak mantendu duela nola halako aktibotasuna. hala ere, aktibo horri ez zaio formarik eman egundaino. oso ahula da formazioak eta egiten dutenaren gaineko gogoetak duen pisua eta artikulazio maila eragile guztiengan. eta horrenbestez, inertziek, errepikapenek eta folklorizazioak hartzen duten garrantzia handia da.
|