|
2000
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak atera
|
duen
lege hori garrantzi handikoa da. Orain arte ez zeuden babestuta trikuharriak eta gainerakoak.
|
|
|
Bestalde, Kubako Batzar Nazionalak 1996ko abenduaren 24an Kubako Duintasuna eta Subiranotasuna Berresten
|
duen
Legea onartu zuen, une horretan Estatu Batuetako hiritar ziren pertsona natural eta juridikoei desjabetutako ondasunengatiko ordain zuzen eta egokia eskaintzeko duten jarrera adieraziz. Kubako agintariek, gainera, blokeoak eragindako kalteak ere negoziazioan kontuan hartzeko eskatzen zuten.
|
|
|
Telebistan, berriz, hainbat mugimendu izan dira azken urteotan, nahiz eta, arestianazaldu den bezala, eremu hau arautzen
|
duen
legea garatu gabe dagoen oraindik89.Merkatu eta enpresa aldetik, hiriburuetakoak dira garrantzitsuenak: TeleDonostia, Canal Gasteiz, Canal Bizkaia, Bilbovision eta Telebilbao Bilbokoak eta Canal 4 Iruñekoa.Horien inguruan mugimendu enpresarial inportanteak antolatu dira azkenaldian.
|
|
|
Publizitate mugatu batekin bete behar dugu horien zeregina. Egia esan, publizitateak ezin du sortu herritar bakoitzarengan eta une berean, herritar horrek bete behar
|
duen
lege horren ezagutza. Hala ere, nahikoa izan luke aurreko publizitate mugatu horrek legea noiz betearazi behar den horretan edozein nahikeria saihesteko.
|
|
2001
|
|
|
Orain arte azaldu dugun arazoaz landa, sektoreak ezin du bere merkatal gaitasun osoa garatu sanitate araubide zaharkituak ezartzen dizkigun arauen hertsiengatik berau 1984koa, are gutxiago, orain dela zortzi urtetik, gaur egungo beharretarako eta kontsumitzaileek sektoreari egiten dioten eskaerarekin bat egiten
|
duen
lege bat adostua izaki. Lege hau berau, Madrileko Osasun Ministerioko kaxoi batean ahanztuta dago, nonbait.
|
|
|
Euroa iristear dagoela (bi hilabete baino gutxiago falta dira), diru berri horrek etxeko bizimoduan ezarriko
|
duen
legeaz eta eragingo dituen aldaketez hamaika zalantza ditu kontsumitzaileak.
|
|
|
Beste alderdi juridiko bat Jabetza Horizontalaren Legean aurkituko dugu, oraindik: baliozkoa izan dadin, eraikin bateko elementu komunetan telefoniako oinarri estazioa instalatzea arautuko
|
duen
lege erregimena zein den, horixe da kontu eztabaidagarria.
|
|
|
Hala ere, eta osasunak agintzen
|
duen
legean, bada hortik landa euskal hiritaraskoren literatura interesgarria. Eta, sarritan, besteen sentsazioak eta bizikizunakezagutuz, gure herriaren aniztasuna hobeto ezagutzeko ere balio izaten dit.
|
|
|
XVII. mendearen hasieran hasi ziren ur mineromedizinalak botilaratzeko lehen jarduerak, baina merkaturatzea ez zen zabaltzen hasi hurrengo mendera arte. Hala ere, XIX. mendearen hasieran hasi ziren garrantzia ematen iturrien propietateei, eta iturburu baterako «interes publiko»aren deklarazioa
|
duen
lege testu bat sortu zen. Printzipio horrek oraindik indarrean jarraitzen du.
|
|
|
Nire lagunek lehenago asko zeudela esaten didate. Alde batetik, animaliak errespetatzeko agintzen
|
duen
legea zabaldu zen India osoan 1972an. Bestetik, bertako jendeak ez du liluratzaileak ikusteko lehengo gogoa.
|
|
|
Ondorioz, erreala denak lege baten arabera jokatzen badu, orduan beharrezkoa ere badela esango dugu. Martitzeko biztanleen existentzia ez da inolaz ere beharrezkoa, ezen ez baitago horrelakorik eskatzen
|
duen
legerik.
|
|
|
Eta guretzat ezagumena ez da gizakiaren fakultate bat, gizakia bera baino, maitagogo izanean. Eta eginbehar morala (Kanten askatasunean itsatsia) ez da gizakiaren arrazoimenak nahimenean determinatzen
|
duen
legea, ez datza gizakiaren ‘adarretan’, adimen eta nahimenaren ‘zuztar’ den gizakia bera baino, gogo maitari izanean. Gizakiaren gorputza ez den bezalaxe gizakiaren fakultate bat —fakultate askoren iturri izanik ere, jakina—, gizakia bera baino.
|
|
|
Ezagumena gizakiaren potentzia batean kokatzen du (arrazoimen huts teorikoan) eta askatasuna, berriz, arrazoimen huts berorrek nahimena determinatzen
|
duen
legean azalarazten du. Eta gizakiaren eginkizuna gizakiaren potentzia baten (arrazoimenak determinatutako nahimenean) lege hotzean ipintzen du, ez gizakiagan beragan datzan maitamen bihozberan.
|
|
2002
|
|
|
Bilboko eztandak egoeraren egiazko gordintasuna agerian utzi du. ETAk lehergailuaren berri eman zuen, hiri erdiguneetan jarritako bonba auto mota horrekin azkenotan ohi
|
duen
legez.
|
|
|
Hau da, Alderdi Politikoen Legea eta Batasunaren legez kanpo uzteko asmoa aniztasunari egindako erasoa da, eta bere hirugarren puntuaren arabera ezin dugu akordio politiko batera iritsi pluraltasun horren aurka dagoenarekin. Beraz, Batasuna edo edozein alderdi politiko legez kanpo uzten
|
duen
legea sostengatu dutenekin ezinezkoa izango dugu akordiorik lortzea oraingo egoera politikoa mantentzen den bitartean
|
|
|
Nolanahi ere, oraindik ez da izatezko bikotea arautzen
|
duen
legerik; beste aldetik, bikotekide biak sexu desberdinekoak badira, hainbat efektutarako bederen, legez aintzat jotzen dira.
|
|
|
Edonola dela ere, gaur egun EAEk badauka, eduki, lurraldearen antolaketaarautzen
|
duen
lege marko propiorik, EAEko Lurraldearen Antolaketari buruzko4/ 1990 Legeak ezarria. Lege horren aurretik, irizpide bateraturik gabeko ekimensektorialak eta hirigintza ereduen aniztasuna izan dira nagusi EAEko lurraldearenmoldaketan.
|
|
|
Nafarroari dagokio irrati zabalpen eta telebistaren araubidea lege bidez garatzea, baita hura betearaztea ere, irrati eta telebistaren estatutu juridikoa arautzen
|
duen
legean erabakitzen den gisan eta halabereko kasuetan. (?) Aitzineko idaztian erabakitakoaren ariora, Nafarroak bere prentsa, irrati eta telebista arautu, sortu eta mantendu ahal izanen du eta, oro har, bere helburuak erdiesteko behar dituen gizarte hedabide guztiak25.
|
|
|
–Zer egingo zuen bada! Ez du lotsarik, ez inoren beldurrik, ez lotuko
|
duen
legerik. Hau baino lehenago egindakoak ahaztuko ditut, baina ederrari ekin dio oraingoan.
|
|
|
https://www.consumer.es/imgs/2002/02/internet.bmp Internauta erakundeek eskatzen dute sareko merkataritza elektronikoa arautuko
|
duen
lege berriak segurtasunik gabe amaitzea, baina uste dute egokiagoa dela web orriak epaileen esku soilik uztea, eta ez Administrazioan. Interneteko Erabiltzaileen Elkarteko lehendakari Miguel Pérezek esan zuen zigorgabetasunak ez duela arau hori «amaituko», zeren eta «Internet sare globala baita, eta erabiltzaileek legez kanpo jarraituko duten merkatu edo merkatu txikietarako sarbidea izaten jarraituko baitute».
|
|
|
Legeak sarbide, zuzenketa, baliogabetze eta aurkaritza eskubideak onartzen ditu. Azken eskubide horrek, berrienak, aukera ematen dio erabiltzaileari bere datuak jasotzeari aurka egiteko, eta salbuespen bakarrak dira horretarako aukera ematen
|
duen
lege bat dagoenean (batek ezin dio aurka egin Ogasunak iker dezan) edo kontratu harreman bat dagoenean (ezin diot nire bankuari nire datuak emateari aurka egin, nire mailegua edo nire kontu korrontea kudeatzeko behar baditu). Nola erreklamatu?
|
|
|
Mataróko legionela agerraldiak kaltetutakoek dagoeneko ehun urte bete dituzte, atzo kasu berri bat berretsi eta gero (99 pertsona gaixotzen dira). Fokua agertu eta hilabetera, oraindik ez dakigu zer jatorri duen, baina infekzio hori eragiten
|
duen
legez kanpoko izotz fabrika batean izena eman du. Generalitateak jakinarazi zuen Legarók 48 urteko gizon bat duela azken kaltetua, gaixotasun sintomak baitzituen 199tik eta ez duela ospitaleratzea eskatu.
|
|
|
2002ko urriaren 8an amaitu zen Diputatuen Kongresuak genetikoki eraldatutako organismoak konfinatuta erabiltzeari, nahita askatzeari eta merkaturatzeari buruzko araubide juridikoa ezartzen
|
duen
lege proiektuari zuzenketak aurkezteko emandako epea. Legearen helburua da produktu horiek giza osasunean eta ingurumenean izan ditzaketen arriskuak prebenitzea.
|
|
|
Aparkalekuen titularrak ez daude beharturik irratiko aparatuak, telefono mugikorrak, jantziak edo ibilgailuko beste osagarri ez finko batzuk lapurtzeagatik bezeroei eragindako kalte galerez arduratzera, gaur egun Espainia osoan indarrean dagoen aparkaleku kontratua arautzen
|
duen
Legean ezarritakoaren arabera. Arauak espresuki aipatzen ez badu ere, lapurretak kalte gisa interpreta daitezke, kontsultatutako adituen arabera; beraz, aparkalekuek ere ez lukete beren gain hartuko automobilaren objektu eta zati «ez finkoak» lapurtzearen ardura.
|
|
|
Hala ere, kalteak aparkalekuan gertatu zirela frogatu du, eta ez lehenago. Joan den azaroaren 15ean argitaratu zen Estatuko Aldizkari Ofizialean (BOE) Ibilgailuak Aparkatzeko Kontratua arautzen
|
duen
legea, eta horien araubide juridiko berria ezarri zen. Aldaketa nagusien artean, honako hauek azpimarratu behar dira:
|
|
|
Tabakoaren eta alkoholaren publizitatea debekatzen
|
duen
lege bat jarri da indarrean Valentziako Erkidegoan.
|
|
2003
|
|
|
Adingabeak berak eragin badu Habeas Corpus prozedura, atxiloketaren gainean zein indar publikok erantzukizuna izan eta indar horrek Fiskaltzari jakinaraziko dio hori berehalakoan; gainera, indar publikoak bide emango dio prozedurari, hori arautzen
|
duen
lege organikoarekin bat etorriz.
|
|
|
Adingabeen erantzukizun penala arautu
|
duen
Lege Organikoa
|
|
|
1 Adingabeen erantzukizun penala arautu behar
|
duen
lege organiko hau aldarrikatzeko premia zegoen. Hala ezarri zuten, dela ekainaren 5eko 4/ 1992 Lege Organikoak, Adingabeen Epaitegien Eskumen eta Prozedurari buruzkoak, dela Diputatuen Kongresuan 1994ko maiatzaren 10ean onetsitako mozioak, dela, azkenez ere, azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoaren, hau da, Zigor Kodearen, 19 artikuluak.
|
|
|
Estatu Batuak Erretzen duten 46 milioi estatubatuarrentzat, AEBetako tabako industriaren datuen arabera, zigarro bat piztu eta dastatzea amesgaizto bihurtzen ari da Estatuek ez erretzaileak babesteko neurri murriztaileak areagotu ahala. Michael Bloomberg New Yorkeko alkateak, zinegotzi demokratak aurka jarri gabe eta kaleetan protestarik egin gabe, hiriko 14.000 taberna eta jatetxeetan erretzea debekatzen
|
duen
lege ultrazorrotza onartu du. Erretzeari utzi nahi dioten lokalek eremu itxiak eduki dituzte erretzaileen eskura, eta zerga bereziak ordainduko dituzte.
|
|
|
Txinak animalia exotiko eta basatien haragia kontsumitzea debekatuko
|
duen
legea prestatu du
|
|
|
2003ko apirilaren 26an, genetikoki eraldatutako organismoak konfinatuta erabiltzeko, nahita askatzeko eta merkaturatzeko araubide juridikoa ezartzen
|
duen
legea onartu zuen Espainiak. Espainiako arauak, besteak beste, genetikoki eraldatutako organismoak dituzten produktu edo osagai merkaturatuen etiketatze baldintzak edo horien konbinazioa erregelamendu bidez zehaztea agintzen du.
|
|
|
Haurren trafikoaren helburuak dira adingabeak eskulan merke gisa erabiltzea, sexu esplotaziorako, etxeko lanetan, drogen garraioan, eskean edo karterista gisa, besteak beste. “Legezko zuloa” NBEko agentziak Erresuma Batuan dagoen “legezko zuloa” salatu du, sexu esplotaziorako pertsonen trafikoa legez kanpo utziko
|
duen
lege bat izapidetze prozesuan baitago. Baina, behar duenaren arabera, teknikoki beste helburu batzuetarako ekar liteke jendea, alderdi horiek lege berriarekin babesik gabe geratuko baitira.
|
|
|
Aitona amonen eta biloben arteko harremana arautzen
|
duen
lege aurreproiektuak kritika ugari ekarri ditu
|
|
|
Joan den ekainaren 27an, Ministroen Kontseiluak argi berdea eman zion ezkontza hausturetan aitona amonek bilobekin duten harremana arautzen
|
duen
lege aurreproiektuari. Harrezkero, aitona amonen eskubideak iritzi publikoaren jomugan daude, eta kritika sorta bat sortu da, Lan eta Gizarte Gaietako Ministerioak proposatutako neurri berri horiek zalantzan jartzen dituena.
|
|
|
Etxeko eremuan era horretako ikerketa egiteko aukera emango
|
duen
lege erreforma abian jartzearekin batera, Espainiako Gobernuak nabarmen murriztu ditu enbrioi jatorriko zelula amak erabiltzen dituzten proiektuak Europar Batasuneko funtsen bidez finantzatzeko errezeloak, iturri diplomatikoek eta komunitarioek adierazi zutenez. Lehiakortasuneko Ministroen Kontseiluak lehen eztabaida informala egin zuen joan den astelehenean, Europako Batzordeak ekainean aurkeztutako proposamenei buruz.
|
|
|
Juan Costa Industria ministroak esan zuen Espainia gai horri buruzko lege bat izapidetzen ari dela bere barne antolamenduaren barruan, eta Philippe Busquin Europako Ikerketa komisarioari bere planak zehazteko eskatu zion. Espainiako Kongresuko Osoko Bilkurak gaur eztabaidatuko du, hain zuzen ere, 1988ko Laguntza bidezko Ugalketa Teknikei buruzko Legea aldatzen
|
duen
lege proiektu osoa. Gobernuak bultzatutako erreforma horrek material biologiko mota horrekin ikertzeko aukera ematen du.
|
|
|
Negoziatzen hilabete asko eman ondoren iritsi dira gizarte solaskideak akordio horretara. Arriskuak prebenitzeko enpresa jardueren koordinazioa Gobernuak urtarrilaren hasieran dekretuz onartu nahi
|
duen
legearen erregelamendu batean sartuko da. Laneko Segurtasun eta Osasunerako Batzorde Nazionalaren bileran aurkeztuko da gizarte solaskideen arteko adostasuna.
|
|
|
Bestela, kaltea nahierarako legeari bakarrik egiten zaiolakoan, lege naturalari ere egin dakioke. ...at eragin duenak horren ondoriozko kalte ordaina ematea; baina erregela hori gehiegi zabaltzen bada, eta epe barruan ordaintzen ez duen zordunari ezartzen bazaio epe barruan kobratu ez duen hartzekodunaren kalte guztiak ordaintzeko betebeharra, horren ondasun guztiak exekutatu izan balira bezala edota etxea konpontzeko dirurik ez izateagatik hori suntsitu izan balitz bezala, kalte ordaina ezartzen
|
duen
lege natural eta zuzena, lege ez zuzena bihurtuko litzateke. Lege horrek eraso egingo lioke nahierarako beste lege bati, ez ordaintzearen ondorioz zordunak eman beharreko kalte ordainak zehazten dituenari, hain zuzen; horren arabera, zorraren araberako zenbatekoa eman zuen zordunak korritu gisa, hots, zor den kopuruaren zatia, zati hori, une honetan, hogeirena delarik.
|
|
|
Kasu honetan, dohaintzaren deuseztasuna ez da lehenengo kasuan bezain argia: ...k hiltzean arrazoi hori desagertzen denez, pentsa daiteke xedapen horrek balioa galtzen duela, eta, ondorenez, dohaintza indarrean jartzen dela berriro, edota, alderantziz, uler daiteke seme alabak jaiotzeagatik dohaintza deuseztatzen denean, betiko deuseztatzen dela, eta, horren ondorioz, ondasunak familiaren eskuetara itzultzen direla, bertan irauteko, arrazoi horren ondoriozko ezeztapena ezarri
|
duen
lege erromatarrak dioen bezala; arean ere, lege horren ariora, ondasunak dohaintza emaileari itzultzen zaizkio, horrek ugazaba moduan eta nahi bezala erabil ditzan, eta horrekin badirudi isilbidez erabakitzen dela dohaintzaren deuseztasunari eustea. Erregela horren agerikotasuna, esaterako, ez da hain argia.
|
|
|
Bi lege horiek mugarik gabe ulertzeagatik sor daitezkeen kontrako ondorio horiek argiro erakusten dute lege bakoitzari mugak ezarri behar zaizkiola, beste legeekin baterakorra izan dadin. Egia da, gizaki guztiek lehenengo bi legeen espirituaren arabera jardungo balute, bakoitzak zuzentasunez interpretatuko lukeela zer eskatzen duen seme alabak gurasoen oinordeko izateko agintzen
|
duen
legeak, baita ondasunak testamentu bidez xedatzea ahalbideratzen duen legeak zer agintzen duen ere. Bestela esanda, kasu horretan gizakiak jakingo luke bi xedapen horiek nola lotu bere ondasuneta familia egoerarekin, edota seme alabei begira dituen eginbeharrekin; halaber, gizakiak beste pertsona bat aitortu behar izango balu edo norbaiti eskuzabaltasunen bat eman balio, jakingo luke harako xedapenak nola egokitu egoera horiei.
|
|
|
Bi lege horiek mugarik gabe ulertzeagatik sor daitezkeen kontrako ondorio horiek argiro erakusten dute lege bakoitzari mugak ezarri behar zaizkiola, beste legeekin baterakorra izan dadin. Egia da, gizaki guztiek lehenengo bi legeen espirituaren arabera jardungo balute, bakoitzak zuzentasunez interpretatuko lukeela zer eskatzen duen seme alabak gurasoen oinordeko izateko agintzen duen legeak, baita ondasunak testamentu bidez xedatzea ahalbideratzen
|
duen
legeak zer agintzen duen ere. Bestela esanda, kasu horretan gizakiak jakingo luke bi xedapen horiek nola lotu bere ondasuneta familia egoerarekin, edota seme alabei begira dituen eginbeharrekin; halaber, gizakiak beste pertsona bat aitortu behar izango balu edo norbaiti eskuzabaltasunen bat eman balio, jakingo luke harako xedapenak nola egokitu egoera horiei.
|
|
|
lege bakoitzak ezagutu eta bereizi beharreko bi ezaugarri ditu, eta badirudi ezaugarriok bi lege batu dituztela lege bakarrean; izan ere, legeok zerbait agintzen dutenean, agindu horretan beti dago zati bat naturala dena eta beste bat nahierarakoa dena. Ildo horretatik, seme alaben senipartea zehazten
|
duen
legeak bi xedapen barneratzen ditu: batek agintzen du seme alabek gurasoen oinordetzaren zati bat jaso behar dutela, eta hori aldaezina da; besteak zehazten du zati hori jarauntsiaren herena edo laurdena izan behar dela, eta hori, berriz, nahierarako legea da, kopuru hori izan beharrean, jarauntsiaren bi herenak edo hiru laurdenak izan zitezkeelako, legegileak hala nahi izanez gero.
|
|
|
Kontrara, zin egitea debekatzen
|
duen
legean izan daitezke salbuespenak, esaterako, zin egitea beharrezkoa denean egiaren gaineko lekukotza emateko, edota norbait zin egitera behartzen denean, enplegu, kargu edo lanbideren bat lortzeko.
|
|
|
Itundutakoa betetzea agintzen
|
duen
legean ere salbuespena egin daiteke, adingabeak bere interesei kalte egiten dien betebeharren bat bereganatu duenean arduragabetasunez.
|
|
|
Baina egoera horretan lanak atsegina izan luke, neke, atsekabe eta saminik gabekoa, eta ez, aldiz, egungo erruak zinezko zigorra bezala zamatzen duena. Horren ondorioz, gizakia lanera behartzen
|
duen
legea bere izaerari dagokio, dela errugabe dela errudun; lege hori, orobat, lehen bien ondorengoa da. Bi horiek gizarterako xedatzen dute gizakia, lana den batasun gune horretara derrigortzen dute eta bakoitzari dagokiona agindu egiten dute, horrela ere gizarte egoera osatu behar duten langintza eta baldintza desberdinak zehazten direla.
|
|
|
–Berorrek nahi
|
duen
legez, jauna –esan zidan.
|
|
2004
|
|
|
Europako hauteskundeetan, adibidez, Demotek sistema erabili izan balitz, Hego Euskal Herriko hautesleek ezin izango zioketen botoa Herritarren Zerrendari eman. Eusko Jaurlaritzak onartu berri
|
duen
lege proiektuak ere ez du boto nulua aurreikusten eta alderdi politikoek lege proiektua Eusko Legebiltzarrean eztabaidatzean, ez da dudarik aipatutakoak zeresan franko emango duela.
|
|
|
Eroso eta gustura daude, hautetsi demokratikoak direla diote, baina gure eserleku horiek usurpatu dituzte. Madrilgo botereak bete ezin
|
duen
legea haiek ari dira betetzen, Madrilgo boterearen kolaboratzaileak dira. EAJ gatazka gainditzeko eta Euskal Herriaren eraikuntzaren alde benetan badago, euskaldunok erabakitzeko eskubidea badugu, Ibarretxeren planak dioen bezala, udaletxetako auzietatik hastea dauka.
|
|
|
Ikerlan honetatik atera dugun lehendabiziko ondorioa hau da: solariumen jarduera arautzen
|
duen
legea (1002/ 2002 Errege Dekretua) 2003ko urtarrilaz geroztik indarrean dagoen arren, brontzeatze artifiziala eskaintzen duten zentro horietako gehien gehienek ez dituzte zuzendu Administrazio espainiarrari berariazko legeria hori sortarazi dioten praktikak.
|
|
|
Etxebizitza akura arautzen
|
duen
legeak dioena
|
|
|
Adingabeen Erantzukizun Penala arautu
|
duen
Legea, eta Erregistro Zibilaren legeria argitaratu eta gero, Prozedura Zibileko Legearen argitalpen elebidun hau oso garrantzitsua izan da Justizia eta Zuzenbidearen alorreko euskararen normalizazio prozesuan euskara lan hizkuntza izan dadin egindako ahaleginetan; hau guztia Justizia Lan eta Gizarte Segurantza Sailak eta Deustuko Unibertsitateko Euskal Gaien Institutuak urteetan zehar izandako la...
|
|
|
Euskal irrati jardunak Nafarroan jasaten
|
duen
lege ukapenaren argitan planteatu digu ofizialtasunaren arazoa. Aipuaren mezuari bagagozkio, aginte publikoen aldetik zabaldutako atea izan liteke legearen abaroa.
|
|
|
Lege aldetik, euskararen erabilerari buruz, hau egiteko edo hori egiteko baldintzapen mugarik ez dagoela dioenak, zalantzarik gabe, zuhurkiago erreparatu luke zer esaten ari den: izan ere, hizkuntzen bizitza arautzen
|
duen
legerik ez dagoenean ere, bizitza hori lege eraginez zeharkatuta baitago goitik behera eta behetik gora, berez eta izatez. Legetasunaren eragina, zinez eta benetan, giza bizitzaren jarduera material errealean txertatzen den zerbait da, legearen aitorpen formalean baino areago.
|
|
|
Azterlana egiteko, konplexutasunaren zientzietan oinarrituta, Álvaro Corralek Lurraren azalera eskualdeetan banatu zuen, eremu bakoitzerako katalogatutako elkarren segidako lurrikaren arteko denbora tarteak kontuan hartuta. Denbora tarte horien probabilitate banaketa aztertzean, Corralek ikusi zuen ezen, zorizkoak izan arren, lurrikarak oso epe luzean elkartzeko joera
|
duen
lege unibertsal batek deskribatzen dituela. Taldekatzeko joera hori 70eko hamarkadatik katalogatutako datuen analisi estatistikoetan ageri da, kontuan hartutako intentsitateak edozein direla ere (2 gradutik 6,5 gradura bitarte Richter eskalan).
|
|
|
Time Warner, EarthLink, Microsoft eta Yahoo ren América Online unitateak ehunka merkatari auzitara eraman ditu “on line”, urtarrilaren 1ean indarrean sartu zen “spama” debekatzen
|
duen
lege berri baten babesean. “Eskatu gabeko pornografia eta marketin erasoaren kontrola” araudia, ingelesez “Can Spam” izenekoa, zabor posta elektronikoaren aurkakoa da, eta enpresa batzuek egiten dituzten ekintza espezifikoak zigortzen ditu.
|
|
|
Gaurtik aurrera, Espainian dauden enpresa guztiak behartuta daude laneko arriskuei aurrea hartzeko planak ezartzera, 1995etik lan segurtasuna arautzen
|
duen
legearen azken erreforma Estatuko Aldizkari Ofizialean (BOE) argitaratu eta sei hilabetera. Betebehar hori abenduaren 14az geroztik indarrean dagoen 54/ 2003 Legean jasota dago, eta enpresetan prebentzio neurrien integrazioa hobetzea du helburu.
|
|
|
Gobernu zentralak bukatutzat ematen
|
duen
lege berri batek eguzki plakak jarri ditu etxebizitza berrietan. Bi urtetik hiru urtera bitartean indarrean egon daitekeen legediaren zirriborroa horrelako ekipoen instalatzaileen esku dago, sektoreko prestakuntza hobetzeko ikastaro espezifikoak antolatzen hasi baitira.
|
|
|
Ildo beretik, Valentínek azaldu zuen errege dekretu bat onartuko dela Espainiako Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluaren araudia arautzeko, herritarren parte hartzea errazteko, eta Kontsumoko Arbitrajea berrituko dela, Arbitraje Batzordeek kontsumitzaileen eta saltokien arteko harremanak arautzeko eraginkortasuna izan dezaten. Espainiako Gobernuak lege proiektu bat ere prestatu du, ibilgailuak aparkatzeko kontratua arautzen
|
duen
legea aldatzeko, erabiltzaileek aparkalekuek erabiltzen duten denbora “erreala” ordain dezaten. Azkenik, Matilde Valentínek adierazi zuen neurri horien guztien helburua dela kontsumo eredu bat prestatzea, herritarren egungo beharrei erantzuteko eta kontsumoak ingurumena errespeta dezan lortzeko, familien gastu ahalmenera egokitzeko eta aberastasuna birbanatzeko elementu bat izateko.
|
|
|
Osasun Sailak lantokietan eta tabernetan erretzea debekatuko
|
duen
lege aurreproiektua aurkeztu du
|
|
|
Elena Salgado Osasun eta Kontsumo ministroak gaur aurkeztu dio Ministroen Kontseiluari lantokietan edo lantokietan nahiz ostalaritzako eta sukaldaritzako establezimendu itxietan erretzea debekatuko
|
duen
lege aurreproiektua. Aurreproiektu honen helburua tabakoaren salmentari eta hornidurari mugak jartzea da, bai eta tabakoaren kontsumoari eta publizitateari, sustapenari eta babesari ere, kontuan hartuz tabakoak osasunean dituen ondorio kaltegarriak eta eragiten dituen heriotza tasa (50.000 hildako urtean).
|
|
|
Ingalaterran eta Galesen azeria ehizatzea debekatzen
|
duen
legea onartu du Britainia Handiko Parlamentuak
|
|
|
Ingalaterran eta Galesen azeria ehizatzea debekatzen
|
duen
legea atzo onartu zuen Britainia Handiko Parlamentuak, hainbat lege proiektu izapidetzen zazpi urte eman ondoren eta Komunen Ganberaren eta Lorren arteko liskar jardunaldi luze baten ondoren. Legea datorren otsailean jarriko da indarrean, nahiz eta ehiza zaleek esaten duten jarraituko dutela, uste baitute legedi txarra dela eta poliziak ezin izango duela bete.
|
|
|
Alta Ganberak gaitzetsi egin zuen zuzenketa hori jasotzen zuen legeria, eta lege osoaren aurka bozkatu zuen berriro. Horrela zuzendutako araua errefusatzean, Lores direlakoek Arruntak Behe Ganberaren nagusitasuna ezartzen
|
duen
legea argudiatzera behartzen zituzten. Lege horrek, Altarekin akordiorik lortzen ez badu, bere irizpidea ezar dezake.
|
|
|
Eta lasaigarriena da, esan dutenez, ez dela alderik sumatzen elikagaien kontsumoan urteko gainerakoekin alderatuta. Kataluniako Kontsumo Agentzia Kataluniak eta Galiziak legezko tresna berriak jarri dituzte kontsumitzaileen beharrei berehala erantzuteko 2004ko abenduaren 9an, Kataluniako Parlamentuak Kataluniako Kontsumoko Agentzia sortzen
|
duen
Legea onartu zuen, Kataluniako Generalitateko Merkataritza, Turismo eta Kontsumo Sailaren mendeko erakunde autonomoa. Generalitatearen Aldizkari Ofizialean oraindik argitaratu gabe dagoen Legeak oso helburu argiak ezarri ditu erakunde berri horrentzat, hala nola, kontsumitzaileak eta erabiltzaileak babesteko politikak zehaztu, planifikatu, bultzatu eta betearaztea.
|
|
2005
|
|
|
Erantzukizun handiena legez kanpo utzi
|
duen
legea bultzatu dutenena da, PP eta PSOErena. Artean, guztiok bitarteko guztiak jarri behar ditugu Batasunak parte har dezan.
|
|
|
Badira baliabide publiko eta pribatuak egoera horretan den pertsona laguntzeko. Gaia arautzen
|
duen
legerik ere bada eta udalak zerbitzu hauek eskaintzera behartzen ditu. Dena den, ratioak ez dira zehazten lege horretan eta beraz, biztanle kopuru jakin bakoitzeko zerbitzua zenbatekoa izan behar den ez da zehazten.
|
|
|
Baina esklabotasunetik aterako dituen ertzaintza edo poliziarik ez da. Nahiz esklabogoa debekatzen
|
duen
lege internazionalak bi mende honetan. Berek jarri legeetaz axola izpirik ez gure politikariek eta harriturik daude nolaz ez diegun gehiagoko konfiantzarik egiten!
|
|
|
Gehiengoak igerileku berria eraikitzeko erabakia hartzekotan, eragindakoak bide judizialetik eta epaitegiaren aurrean aurka jo lezake, hiru hilabeteko edo, alegatzen
|
duen
lege haustearen arabera, urtebeteko epean.
|
|
|
Xedapen horiek guztiak eta hemen aipatzen ez diren beste hainbat kontuanrriak ez duela gainditu Administrazioa hartuta, on izango litzateke erregelamendu berria behin betiko testu moduan argitaratzea, batetik, aurrekoarekin gertatu zena berriro gerta ez dadin, hots, behin behineko testu moduan aldarrikatu zena, hogeita hamar urte luzetan indarrean egotea, eta, bestetik, testu horren agintea indar dadin, estatuko kontsulta kidego gorenaren aurretiazko irizpenaren bidez; arean ere, irizpen hori beti da komenigarria, Ondasun Higiezinen gaineko Jabetza Erregistroa bezalako erakunde garrantzitsua arautzeko, baina are gehiago ondokoa ziurtatzeko: antolamendu beren ahal erregelamendu emaileak
|
duen
lege esparru zehatza.
|
|
|
Erlijioarentzat askatasun osoa, bereziki eskoletan, hori da hautagai xuriek hauteskundeetan lehen lehenik aldarrikatzen dutena. Gure kazetaria ere hun kitzenago du barne muinetatik erlijioa eskolatik kentzen
|
duen
lege horrek beste ezerk baino, zeren
|
|
|
Egia da legeak ez duela adierazten udalak Alardea kudeatzeko betebeharraduenik, baina, nolanahi ere, Alardearen gisako ospakizunak udalaren zereginenartean sartzen direlako ideia argi adierazten dute zenbait legek, hala nola TokikoAdministrazioaren Erregimena xedatzen
|
duen
legeak, zeinaren arabera, udalareneskumenen artean aurkitzen den: «udal ekimena, herri kultura eta aisialdi alorretan» (25.2.m artikuluan, LRBRL).
|
|
|
Zuzendaritzaren aukeraketari buruz hitz egiteko, legedira jo behar dugu. Hezkuntza Zentroen Partizipazioa, Ebaluazioa eta Gobernua arautzen
|
duen
legeak (LOPEGCE, 1995) Zuzendaritza Taldeak aukeratzeko eta aldatzeko irizpideaklegeztatzen ditu. Lege horren oinarrizko ideiak eta irizpideak hauek dira:
|
|
|
1 Espetxeetako Erakundeen Zuzendaritza Orokorrak izan
|
duen
lege aldaketen interpretazio bilakaerak, batetik, eta, bestetik, Jurisprudentziak (Zaintza epaileen erabakiak kontrolatzeko Probintzia Auzitegienak alegia), berme arazo batzuk izan dituzte legeon ezarpenaren eztabaida juridikoaren erdi erdigunean. Legeak aplikatu nahi ziren moduek askatasunen edozein Estaturen printzipio nagusiak urratzen zituztenez gero, Epaileek zuzenketak sartu eta behartu dituzte eta gainera arrakastaz Espetxeetako Administrazio berak honez gero aipatu norabide berriak onartu dituen neurrian.
|
|
|
22 urteko napoliar bat izan da atzo indarrean sartu zen eta lokal publikoetan erretzea debekatzen
|
duen
lege polemikoa ez errespetatzeagatik isuna jaso duen lehen italiarra. Jatetxe eta tabernetako jabeek azaldu dute legea errespetatzen saiatuko direla, baina ez dutela erretzen duen bezeroa salatuko, arauak ezartzen duen bezala.
|
|
|
Arau horrek mugatu egiten du tradizioz sendabelartzat hartu izan diren landareen salmenta librea, baldin eta propietate terapeutikoak, diagnostikatu edo aurreneurriak aipatzen badituzte, eta kalez kaleko salmenta. Sektore hori arautu behar
|
duen
lege esparrua, hain zuzen ere, sendabelarrak eta haien prestakinak manipulatu, biltegiratu, merkaturatu, preskribitu eta banatzeko jarduerei dagokienez, ez da legegileak Medikamentuaren Legean agindutakora egokitu oraindik; beraz, sektorea segurtasun juridikorik gabeko egoeran geratzen da, bai hemendik eta bai EBtik ematen denaren zain. Bibliografía MORÉ i PALOS, Eva; PAMen merkaturatzea, 2004ko maiatza.
|
|
|
Juan Camacho Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko (UAB) eta Àlex Arenas Universitat Autònomako (URV) zientzialariek ekosistema baten barruko kate trofikoei buruzko artikulu bat argitaratu dute Nature aldizkariaren azken edizioan, eta haren egituraketa arautzen
|
duen
lege orokorrari buruzko eztabaida.
|
|
|
Zientzia eta Teknologia Ministerioko Teknologia Mineralaren Zentroak Nazio Batuen “Merkurio Globala” proiektuaren esparruan egindako txosten baten arabera, sei herrialdetan garatua, merkurio indizea onargarria baino 40 aldiz handiagoa duten arrainak hauteman dira, baita landare espezieak eta kutsadura handiko lurzoruak ere. Merkurioa erabiltzea debekatuta dago Brasilen 1989az geroztik, baina hura debekatzen
|
duen
legea ez da betetzen. Adituen iritzia Pelejak azaldu du merkurioak gizakietan eta arrainetan eragindako kalte biologikoei buruzko datu gutxi daudela.
|
|
|
Malformazio genetikoek (Down en sindromea da ohikoena eta ezagunena), ondoren bihotz hodiek, genitalen eta gernuaren akatsek eta muskulu eskeletikoek, jaioberrien %1, 12ri eragiten diote gaur egun Espainian. Kopuru hori %2tik %3ra bitartekoa zen 1985 arte, baina urte horretatik aurrera jaisten hasi zen, kasu horietan haurdunaldia borondatez etetea ahalbidetzen
|
duen
legea onartu zelako, Martínez Frías doktoreak azaldu duenez. Adituek adierazi zutenez, azido folikoa duten elikagaiak gotortzeko planei esker, “ekografiak ez ezagutzeagatik edo akatsengatik egindako diagnostiko faltsuak” murriztuko lirateke, bai eta fetuan malformazioak egotearekin lotutako abortuen kopurua ere.
|
|
|
Izan bedi zure sortzailearen argudioak egia ala ez, baina argi dago txartela lortzeko konexioa izan behar dela etxean eta gainerakoen zerbitzura jarri. Hala ere, Jazztel eta Ya.com oraindik ez du azaldu nola konponduko duen proiektuak, herritar sare den aldetik, aurrean
|
duen
lege gatazka. “Gobernua (hau da, Telekomunikazioen Merkatuko Batzordea edo CMT) kontsumitzailearen aurka jartzea zentzugabea litzateke auzi honetan”, zioen Varsavskyk duela egun batzuk.
|
|
|
Urtarrilaren 1etik aurrera lanean eta taberna eta jatetxeetan erretzea debekatzen
|
duen
legea onartu da
|
|
|
Euskal Herrian Euskarazek urtero egiten
|
duen
legez Ezabaketa Egunak egingo ditu aurten ere. “Euskarari lehentasuna eman.
|
|
|
51 Kontzilio edo sinodoetako kanonak, haiek ortodoxoak direnean, lege jainkotiarraren orakulu orokorren bildumak baino ez dira, betiere egungo errealitatera egokituta. Haiek erakusten dute zer agintzen
|
duen
lege jainkotiarrak, eta bultzatu egiten dute Jainkoak aholkatzen diguna betetzera. Horixe da, benaz, Elizaren zeregina:
|
|
2006
|
|
|
Europan, esaterako, hainbatek ez du zentralik (Austria, Italia), pixkanaka ixtearen aldekoak daude (Alemania), beraien zentralak mantentzen dituztenak (Britainia Handia, Holanda, Belgika) eta berriak eraikitzearen aldekoak (Frantzia, Finlandia). Asian, energia nuklearra indartsu berpiztu da eta AEBetan, zentral nuklear gehiago egitea ahalbidetzen
|
duen
lege energetikoa onartu berri dute.
|
|
|
Transgenero edo transexualen status erregistrala arautuko
|
duen
legea aipatu dugula, zertxobait komentatu nahiko nuke, labur bada ere. Lehenengo eta behin, gizakion, guztion, eskubideak bermatze bidean eginiko edozein aurrerapauso ongi etorria dela, jakina.
|
|
|
Testu hori hainbat aholkuk osatua dagoenez, gaur egun ez dago proposaturiko baldintzak (erreferentziako produktuarekiko, light produktuaren balio energetikoaren murriztapenak gutxienez %30koa izan behar duela, adibidez) betetzera behartzen
|
duen
lege markorik.
|
|
|
Hil hauetan Espainian gertatu diren ezbehar ugariak medio (joan den uztailean Laredon jazoriko leherketa eta beste hainbat), sektoreko profesionalek ez ezik populazioaren parte batek ere, etxebizitzetan horrelako sistemen instalazioa derrigor bihurtuko
|
duen
legea egin dezan eskatu diote Administrazioari.
|
|
|
Konkurtso adierazpenak ez du ukituko hartzekodunak kreditua konpentsatzeko duen eskubidea, konkurtsopekoaren elkarrekiko kreditua arautzen
|
duen
legeak kaudimengabezia egoeran ahalbidetzen duenean halakoa.
|
|
|
Giro berri baten atarian, beraz, euskara, auzitegi kriminaletako kontuetan. Horren lagungarri, zer esanik ez, auzitegi horien jarduera arautzen
|
duen
legearen euskarazko testua. Argitalpen honen helburua, beraz, horretara dator:
|
|
|
Bigarren ardatza Amerika da. Kanadan, herrialdeko 10 probintzietatik 7tanbazegoen honezkero bikote homosexualak ezkontzeko modu juridikoa, baina estatu osoan indarra izango
|
duen
lege bat egiten ari dira egun. AEBn, egoera benetankonplexua da. Federalismoaren ondorioz, estatu bakoitza aske da bere ezkontzasistema arautzeko.
|
|
|
Subjektu horiek duten babes berezi hori ulergarria iruditzen bazaigu ere, ez gaude ados publizitatearen alorrean pertsonaren balioak defenditzeko lege organiko bat nahitaezkoa dela dioen proposamenarekin (Santaella, 1989: 119 eta 156) 81; hau da, Espainiako Konstituzioak oinarrizko eskubideak eta libertate publikoak garatzeko egiten
|
duen
lege erreserba (81 art.) ez da beti lege organiko baten bidez betetzen. Horretaz gain, eta publizitatearen arloan batik bat, publizitateari erraz jar dakizkioke mugak lege arruntera joz, izaera organikoa erabili gabe, jarduera horretan mota askotako interesak nahasten baitira; besteak beste, ondasun eta zerbitzuen kontratazioa.
|
|
|
Publizitatea eta lehiakortasuna bultzatzearren, merkatu sistemari onura dakarkioten jokabide kodeetan biltzen dira arau horiek guztiak. Egiazki, autorregulazio sistema batek ezin du publizitatearen gaineko araubide osoa erabat bete bere jokabide kodeen bidez, eta, horregatik, jurisdikzio organo batek aplikatzen
|
duen
lege sistemaren osagarria da. Izan ere, arau juridikoek legez kanpoko publizitatea zigortzen eta hertsatzen dute, autodiziplina erakundeek egin dezaketen borondatezko kontrola kaltetu gabe (cfr.
|
|
|
Jabetza Intelektualaren Legearen Testu Bateginaren aldaketari buruzko Kultura Batzordearen irizpena Kongresuko Osoko Bilkurak onetsi du, ia talde guztien adostasunarekin. Kultura Ministerioak urte amaieran eztabaidatzea nahi
|
duen
lege honen erreforma anbiziotsuena egiteko aurretiko urratsa da. Aldaketa horrek, besteak beste, kopia pribatu bakoitzeko “kanona” ezartzen du euskarri digitaletan, eta Espainiako legeriara eramaten du Informazioaren Gizarteari buruzko Europako zuzentaraua, eta, gainera, teknologia berrien ondoriozko arazoei erantzuten saiatzen da.
|
|
|
Tabakoaren aurkako politikak “Kerik gabeko espazio baten aldeko elkarteak” egindako dokumentuan, tabakismoaren aurka estatu kideetan aplikatutako politiken eragina ere aztertzen da. Ildo horretatik, adierazi du jendeak kerik gabeko guneen aldeko politikak onartzen dituela, eta adierazi du, lanean erretzea debekatzen
|
duen
legea indarrean sartu baino lehen Espainian egindako inkesta baten arabera, biztanleen %77k ekimenaren alde egiten zuela, eta %15ek aurka. Bestalde, Nottinghameko Unibertsitateko (Erresuma Batua) John Britton irakaslea konbentzituta agertu zen txostena aurkeztean:
|
|
|
Kontsumitzaileen hainbat erakundek, hala nola Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Konfederazioak (CECU), Komunikazioaren Erabiltzaileen Elkarteak (AUC), Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) edo Kontsumitzaile Jarduleen Federazioak (FACUA), Erabiltzaileen Babeserako Lege Proiektua Ministroen Kontseiluak onartu berri duenez, pozik agertu dira. Gobernuak Gorte Nagusietara bidali du 1984ko Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Defentsarako Lege Orokorra (LGDCU) aldatuko
|
duen
lege proiektu hau, eta hobekuntzak egin ditu kontsumitzaileen eskubideak hobeto defendatzeko. Elkarteek dei egiten diete parlamentuko taldeei lege honen tramitazioa ahal den neurrian azkartzeko.
|
|
|
Hondakin horiek bildu beharra ezartzen
|
duen
legea abuztuaren 13an jarri zen indarrean
|
|
|
Arrazismoaren aurkako borroka gainditu gabeko gaia da oraindik: “Atzerritartasunari buruzko Legearen erregelamenduak, Espainiako biztanleria atzerritarra diskriminatu eta kriminalizatzen
|
duen
legea mantentzen du, eta, aldi berean, konstituzionaltasun zalantzagarriko artikuluak gordetzen ditu, Konstituzio Auzitegiaren epaiaren zain daudenak”. Horixe da urteko txosten honen adierazpenetako bat, hain zuzen ere GKE honek argitaratzen duen hamaikagarrena.
|
|
|
soldaten diskriminazioak, lanaldi bikoitzak, etxeko indarkeria? arazo horiek areagotu egiten dira lan egiten dugun hegoaldeko herrialdeetan, non ia ez baitago berdintasunerako aukera ematen
|
duen
lege esparrurik. Ildo horretatik, emakume elkarteekin lan egiten dugu metodologia honen arabera:
|
|
|
Espainia, beraz, helmugako herrialde bihurtu da, ez igarotzako herrialde. Munduko Medikuen kasuan, nabarmendu behar da etengabe eta mantso murriztu dela eskainitako arreten kopurua, 2000 urtetik aurrera erroldatutako etorkinen osasun zerbitzuak eskuratzeko aukera ematen
|
duen
lege erreformara egokitzearen ondorioz. Horrela, kolektibo horrentzako osasun sistemarako sarbide erreala erroldatzeko aukeren araberakoa da.
|
|
|
Latinoamerikako eta Erdialdeko Amerikako herrialde asko mehatxatzen dituen beste arazo nagusietako bat kanpo zorra ordaintzea da. Zer iritzi du kanpo zorra arautzen
|
duen
legeak. Barkatuko balitzaie, herrialde horiek ekonomikoki hazi ahal izango lirateke?
|