|
2000
|
|
|
" Ez nau kezkatzen", dio Erramun Osak," guk ez baitugu ezer ezkutatzeko". Homologazio prozesu progresiboa Jaurlaritzarekin adostua da eta hori betetzen duten neurrian ez omen
|
dute
lege arazorik izango. Baina komunikabideen presioak ez al du matrikulazioetan eta eraginik izango?
|
|
|
Gaur egun euskal selekzioaren erronka nagusia ofizialtasuna lortzea da, baina Joseba Gotzonek berak esaten digun moduan zailtasunak handiak dira oso: " Askok esaten
|
dute
legeari begira gauza asko egin daitezkeela. Legearen aldetik ez dago aitzakiarik.
|
|
|
Ezkontzaren betierekotasunerako gogoak, izadiarena berarena dela ere, ezinbestean dakar grinak geldiarazteko muga; modu horretan, legeek dute, eduki ere, halako indar eta boterea, kontraturik santuena nahikeriaren edo iraungabekeriaren joko hutsa izan ez dadin; areago oraindik, inon dagoen eskuerarik indartsuena ere berea
|
dute
legeek, kontratu hori grina zital baten harat honat lotsagarrien objektua izan ez dadin.
|
|
|
Arlo zibilean, ostera, ondasunak dira pertsegituak, ez norbanakoak, eta hipoteka legeak nahitaezkoak dira. Ondasunetan norberak bete dezakeen segurtasun osoa eman behar
|
dute
legeok. Edu horietako legeak behar dira.
|
|
|
Hala ere, gai bakoitzean egon daitekeen testu zehatzaren gabezian, baldin eta bada antzinako, jarraituko eta ondo ezarritako erabilera edota antzeko ebatzien hari etengabe, iritzi edo aspaldiko goibururen bat, horiek betetzen
|
dute
legearen zeregina. Ezaguna den edo araututa dagoen horretatik ezerk ere gidatzen ez gaituela, egitate berri berria aurrean dugula, norbera berezko zuzenbide naturalaren oinarriei doakie.
|
|
2002
|
|
|
Haziendak irregulartasunez egin den erosketa atzemateko azken kontsumitzaileak aukera askorik ez duen arren, delitua bi alderdiek egin dute: bai saldu duenak, bai erosi duenak ere, biek urratu
|
dute
legea.
|
|
|
Hala ere, bi zehaztapen egin behar dira horri buruz: lehena, Hego Euskal Herrian, erakunde administratibo eta politiko berriek forma bereziahartu zuten, tradizio foralaren eta karlistaden emaitzaren konbinazioaren ondorioz; bigarrena, gai askoren azterketa egiteko, interes txikiagoa
|
dute
legeetan egin zirenaldaketa handiek eta garrantzi handiagoa du erreforma horiek lurralde eremuetannola eta noraino aplikatu ziren ezagutzeak. Hori dela eta, prozesuak Euskal Herrianizan zituen berezitasunak ezagutu behar dira, bai erakunde berriei dagokienez, baierreforma handien aplikazioari dagokionez ere:
|
|
|
aztertu beharreko fenomenoa dira. Diskurtso horiek erraztu egiten
|
dute
lege murriztaileak onartzea. Diskurtso baztertzaile horiek arazoaren jatorria baztertzeaz gain (migrazioaren arrazoi historikoak), egiturazkoa den arazoa estaltzea lortzen dute, langabezia edota lan baldintza txarrak etorkinen ondoriotzat joz.
|
|
|
Horien arabera, araudi horrek segurtasun neurriak jaso lituzke, hala nola “goi tentsioko kableak lurperatzea, segurtasuneko korridore elektrikoak sortzea edo telefonia mugikorreko antenei buruzko araudi oso zorrotza, jendea bizi den edozein gunetatik urrun egon daitezen”. Azkenik, adierazi
|
dute
legez besteko proposamen honetan Andaluziako Gobernuari eskatuko diotela komunitatearen kutsadura elektromagnetikoaren mapa bat egin dezala eta eremu horiek osasunean duten eraginari buruzko azterketa epidemiologikoa egin dezala.
|
|
|
Interneten erabiltzaileek ziurtatzen
|
dute
lege berriak ez dituela amaituko legez kanpoko azokak sarean
|
|
|
Kontsumorako kredituen kasuan, ordaintzeko dauden ikasleek uko egin diezaiokete ordaintzen jarraitzeari, jasotzen ari ez diren zerbitzu bati lotutako kredituak baitira, Kontsumorako Kredituari buruzko Legeak ezarritakoaren arabera. Hala ere, bankuek gogorarazten
|
dute
legeak izaera esklusiboa duten kredituak soilik babesten dituela, hau da, erakunde bakar batek kontratatu dituenak, Opening en kasuan izan ezik. Kreditu lagapenei dagokienez, Espainiako Bankuaren irizpen batek, Osasun eta Kontsumo Ministerioak eskatuta, nabarmendu du aztertutako lagapen batzuk doako kredituak direla, zero interes tasakoak, eta, beraz, ez daudela Kontsumorako Kredituaren Legean sartuta.
|
|
|
Sunnaren —Profetaren esanen eta irakasgaien bilduma— lehenengo idazketa ere orduan egin zen. Koranak eta Sunnak gordetzen
|
dute
lege islamikoa, Xaria. Hasierako aldi honetan garatu zen Jihad kontzeptua ere (Islamaren aldeko ahalegin berezia; oker itzultzen da" gerra santu" gisa).
|
|
2003
|
|
|
ELA eta LAB sindikatu abertzaleek, berriz, behin eta berriro adierazi
|
dute
lege egitasmoak" lan harremanetarako euskal esparrua" suntsitu nahi duela, zeren Madrilen zentralizatu nahi baitute erabat negoziazio kolektiboa. Horrez gainera, portuetako zama lana pribatizatzeko asmoa kritikatu dute, langileen interesen kontrakoa delako.
|
|
|
Egitarau honek 300 kide biltzen ditu eta Museoak abantailak eskaintzen dizkie urteroko ordainsari baten truk. Badirudi Ambatik at Egitarau hau sortzea izan dela Amba Elkartekoak haserretzearen arrazoia; izan ere, Ambak esandakoaren arabera, berauek osatzen
|
dute
legez onartua dagoen Museoaren Lagunen Elkarte bakarra. Bitartean, Artiumek bere egitarauarekin jarraitzen du.
|
|
|
Pazientearen eskubideek, osasun zerbitzu publikoko zerbitzuak erabiltzean jasoko dugun trataera arautzen
|
dute
lege alderditik.
|
|
|
Lege arruntaren izaera
|
dute
lege organiko honen 16, 20, 21, 23.etik 27.erako, 30.etik 35.erako, 37.etik 39.erako, 41, 42 eta 61.etik 64.erako artikuluek, hirugarren xedapen gehigarriak eta azken xedapenetatik hirugarrenak.
|
|
|
2 Autonomia erkidego batzuek adingabeak babestu eta eraldatzeko eskumena dutela kontuan hartuta, autonomia erkidego horiek, aurreko paragrafoan aipatutako epean zehar, euren arautegia egokituko
|
dute
lege honek ematen dizkien eginkizunak behar bezala betearazteko.
|
|
|
Horrenbestez, Borneoren eta Sumatrako zati batzuen jatorrizko orangutanen kopurua duela 50 urteko 100.000 aletatik gaur egungo 18.000 ale baino gutxiagora igaro da, nazioarteko talde ekologisten datuen arabera. Ondoz ondoko administrazioek ezin izan
|
dute
legez kanpoko mozketa orokorra geldiarazi, nahiz eta egungo presidentearen (Megawati Sukarnoputri) administrazioak neurri zorrotzak ezarri dituen praktika horren aurka eta zur enpresa batzuen baimenak ezeztatzearen aurka.
|
|
|
Orain arte, enpresa horietako 10 aurkitu dira, eta hogei salaketa aurkeztu dituzte atzerriko turistek. Kaltetuek ohartarazi dute kasuak areagotu egingo direla denbora igaro ahala, eta turista askok engainua aurkitu dute.' Konpainia horiek iruzur egiten
|
dute
legez kanpoko pakete denden bidez (packs shops), eta, kanpora begira, bidaia agentzia gisa aritzen dira. Aurkeztutako salaketa batzuen arabera, erabiltzen dituzten trikimailuen artean, turistei sari segurua duen “harraskatu” tradizionala eskaintzea nabarmentzen da, eta, gainera, ustez beren eskaintzaren barruan sartuta dauden bost izarreko hotelak erakusten dizkiete; gainera, asteak doan eskaintzen dizkiete, eta bidaiak gurutzaontzietan, legezko merkatuan baino askoz merkeago.
|
|
|
4 Lege aldaezinen izaerari buruzko hasierako ideia horrek, dagoeneko, argi utzi du hauxe: lehenengo bi legeek osatzen
|
dute
lege aldaezinen jatorria, haien zabaltzeak baino ez direlako; eta, esaterako, ekitateari buruz aipatu erregela naturalak nahiz horien antzekoak izango lirateke, batetik, bigarren legearen espirituak gizaki bakoitzari bere betebeharren arabera eskatzen diona, eta, bestetik, espiritu horrek betebehar horietan oinarrizkoa eta banaezina dena agintzen duena.
|
|
|
5 Gizartean behar beharrezkoa da nahierarako legeak erabiltzea, ondoko bi arrazoiak direla bide, eta toki guztietan ikus daitekeen aniztasun mugagabearen jatorria osatzen
|
dute
legeok.
|
|
|
Bi lege horiek mugarik gabe ulertzeagatik sor daitezkeen kontrako ondorio horiek argiro erakusten
|
dute
lege bakoitzari mugak ezarri behar zaizkiola, beste legeekin baterakorra izan dadin. Egia da, gizaki guztiek lehenengo bi legeen espirituaren arabera jardungo balute, bakoitzak zuzentasunez interpretatuko lukeela zer eskatzen duen seme alabak gurasoen oinordeko izateko agintzen duen legeak, baita ondasunak testamentu bidez xedatzea ahalbideratzen duen legeak zer agintzen duen ere.
|
|
|
20 Lege naturalen eta nahierarako legeen arteko desberdintasun horrek eta legeon inguruan emandako azalpenek balio dezakete horien zuzentasun nahiz agintearen ezaugarriak jakiteko; arean ere, ezaugarriok bidezkotzen
|
dute
lege horiek gure adimenaren gain izan behar duten indarra, eta, horrexegatik, on izango litzateke lege naturalen eta nahierarako legeen agintea nahiz zuzentasuna aztertzea.
|
|
|
3 Hona hemen, Jainkoak gizakiak gizartearentzat jarri eta horrekin lotzen dituen estekak nola eratu dituen; hala ere, esteka horiek izaera berekoak dira, eta xede bera
|
dute
lege berberen azpian; eta, horren ondorioz, giza leinu osoarentzat erkide dira, batzuk besteak baino barruragokoak izan gabe. Horrexegatik gehitu zizkien esteka orokor eta erkide horiei beste harremanak eta betebehar bereziak; horien bidez, gizakiak estuago lotzen dira beraien artean, eta bakoitzak besteekiko maitasun betebehar batzuk jartzen ditu praktikan, guztientzat ezinezko direnak.
|
|
|
Hortaz, arrazoiaren argia lege gisa har daiteke, ulermen guztietan islatzen baita, nahiz eta nork bere burua maitatzeak ulermen horietan nolabaiteko ilunaldiak barreiatu. Hori aintzakotzat hartuta, gizaki guztiek euren ulermenean atxiki dute eta bere egin
|
dute
lege natural horien egiatasuna eta agintea: ez da zilegi inori kalte egitea; bakoitzari berea eman behar zaio; kontratuetan onustea izan behar da; hitzemateak betetzeko orduan zintzo jokatu behar da... eta justizia nahiz ekitatearen inguruko antzeko erregelak.
|
|
|
Hortaz, arrazoiaren argia lege gisa har daiteke, ulermen guztietan islatzen baita, nahiz eta nork bere burua maitatzeak ulermen horietan nolabaiteko ilunaldiak barreiatu. Hori aintzakotzat hartuta, gizaki guztiek euren ulermenean atxiki dute eta bere egin
|
dute
lege natural horien egiatasuna eta agintea: ez da zilegi inori kalte egitea; bakoitzari berea eman behar zaio; kontratuetan onustea izan behar da; hitzemateak betetzeko orduan zintzo jokatu behar da... eta justizia nahiz ekitatearen inguruko antzeko erregelak.
|
|
2004
|
|
|
Arautegiak berariaz debekatzen du UVA izpiak hartzeagatik osasunarentzat eragin mesedegarriak (sendatze edo prebentziozkoak) aipatzea baina bisitatu diren establezimenduen %18k urratu egiten
|
dute
legea, UVA izpiek horrelako eragin onuragarriak dituztela iragartzen baitute bertako karteletan.
|
|
|
Aurka jartzeari on irizten zaion kasuetatik kanpo, aurreke, soil soilik, sinaduraren faltsutzeari edo ordezkaritzarik ezari buruz alegazio oinarridunak azalduz gero. Horrela, eragingarritasun bera
|
dute
lege honetako kanbio kredituaren jurisdikzio babesaren sistemak eta indargabetutako legeriaren sistemak.
|
|
|
Prozesu zibiletan, nahiz auzitegiek nahiz bertara jo eta bertan parte hartuko dutenek jardun
|
dute
lege honek xedatzen duenaren arabera.
|
|
|
Aurreko paragrafoaren kasuan ez dauden pertsona fisikoek agertu behar
|
dute
legeak zein ordezkaritza edo laguntza, baimen, gaikuntza edo defendatzaile agindu eta horrekin.
|
|
|
Legearen ariora, kasuan kasuko arau hausteak zein propondu behar dira. Hori ahalbidetu nahi
|
dute
lege honen alde eta arazo ezberdinak arautu dituzten xedapen askok. Xedapenon helburua da Konstituzioan jaso diren prozesu bermeen babes azkarra.
|
|
|
Alderdiek eta euren abokatuek froga jardunean izango
|
dute
legeak kasuan frogabidearentzat baimendu parte hartzea.
|
|
|
2 317 artikuluko 5 eta 6 zenbakietara bildu ez diren administrazio agirien froga indarrari dagokionez, legeek izaera publikoa eman badiete, agiriok izango
|
dute
legeek eman dieten froga indarra. Legeotan esanbidezko xedapenik izan ezean, emango den epaiaren ondoreetarako ulertuko da aipatu agiriotara bildutako egitate, egintza edo gauzen egoerak egiazkoak direla, salbu eta bestelako frogabideek ezerezean utzi dutenean agirion egiazkotasuna.
|
|
|
1 Enkantean parte hartzeko, posturagileek aurretiaz gordailutu behar
|
dute
lege honen 666 artikuluan ezarritakoaren arabera ondasunei eratxiki zaien balioaren 100eko 30 Gordailua egingo da, 647 artikuluaren 1 paragrafoko 3 zenbakian xedatutakoari helduta.
|
|
|
Alabaina, legeak arautzen du bera indarrean jarri aurretik inskribatu gabe zeuden egitateen inskripzioa. Legearen xedea bada Erregistroaren alderdi guztiak arautzea, Erregistroko eduki guztia erregelamenduarekin agortuz, osotasunean indargabetu lituzke, eta horrela egiten du beronek, berarekin zerikusia duten gainerako xedapen guztiedarrean iraungo
|
dute
lege honetan ezarritakoaren bidez aldatzen ez diren artean.kin. Erregela horretatik salbuetsi dira Kode Zibilaren xedapenak; horiek in
|
|
|
Badago zer hartu eta zer kendua bietatik. (...) Mikroek eguneroko konpromisoa eskatzen dute gutako bakoitzarengandik; baina aldi berean, gutxietsi egiten
|
dute
legeen eta estatuaren garrantzi ukaezina. Beraz, zergatik ez jo sintesira??. 329
|
|
|
Zentzu horretan, alde bateko tesiak dakarren antitesiari, sintesiaren aterabidea zabaldu nahi lioke Zuberogoitiak: . Mikroek eguneroko konpromisoa eskatzen dute gutako bakoitzarengandik; baina aldi berean, gutxietsi egiten
|
dute
legeen eta estatuaren garrantzi ukaezina. Beraz, zergatik ez jo sintesira?
|
|
|
Baina, menturaz, Sokratescn ikaslea izan zcn Kalliklesen kasua da sofistikaren analisiak izan zuen gauzatzearen lekukotasunik beteena. Platonen Gorgias elkarrizketa abcratsean ageri da Kalliklesen tesi nagusia. Nietzschek erc beretuko duena, hain zuzen?: ahulek eta gehiengoek egin
|
dute
legea; bestela adierazteko, ahulen eta gehiengoen interesabesterik ez du islatzen legeak, Indartsuei eta gorenekoei adierazten zaie daukaten gorentasuna itsusia dela, daukaten indarra makurra dela, hain zuzen, indarrez gailen ez daitezen, guztien maila apaletik nabarmcn ez daitezen. Baina, jakintsuak ongi erakusten du izadia, animalien artean gertatzen den bezala, zeren giza abereen arteah, hirietan, familietan, gehiago denak lortzen du gorentasuna eta aginpidea.
|
|
|
boterean dagoenak nahi duena egin dezakc eta egiten du, diote. Baina Sokratesek (Platonek) zinismoa ikusten du jarrera horietan, legeak ahulentzateta gehiengoarentzat eginak baitira; ahulek asmatu
|
dute
legea, zanpatuak ez izateko.Hortaz, indarra justua da naturaz, Hala ere, Ongiak indarra baino zerbait gehiago behar du, eta hori ordena da: jakintsuenak dira ordena hobekien errespetatzen dutenak, dio Sokratesek.Errealitateañ, alabaina, Ongiak ez du beti irabazten; zer egin orduan?
|
|
|
Era berean, legez kanpoko txertoekin zerikusia zuten arduradunen lehen atxiloketak egin zituzten, Naturek zioenez. Izan ere, agintariek txertoa jartzea behin eta berriz debekatzen dutenez, baserritar txiki askok nahiago izan
|
dute
legez kontrako txertoa hartzea, egon daitezkeen kimuak eta, ondorioz, hegaztiak hiltzea baino. Ilaria Capuak azaltzen duenez, legez kanpoko txertoen arazoa da funtzionatzen ez duen txerto bat eros dezakezula, edo dosi batek funtzionatzen duela eta besteak ez, «birusa behar bezala desaktibatuta ez badago».
|
|
|
Legeok bai gizakiaren bai Jainkoaren nahimenaren gainetik leudeke. Ez gizakiak, ezta Jainkoak ere, ezin
|
dute
lege horietaz ezer erabaki, eta euretaz baliatu du Jainkoak mundu materiala sortzeko orduan. Zentzu honetan, hedadura Nia bezain razionala izango da eta mundu materialaren osotasuna mugatu eta oinarrituko du, mundu fisikoa bere osotasunean kutsatuz.
|
|
2005
|
|
|
Ordurako, zorionez, han egin beharreko handi aurkiak eginak nituen. Baina hemendik aurrera inor joan ez dadin atera
|
dute
lege berria. Gaur egun ostegunetan baino ez dute zabaltzen udal artxibategia eta gainera kobratu egiten dute.
|
|
|
Hego Euskal Herrian urtean 100dik gora behargin hiltzen da lan istripuz. Enpresek ez
|
dute
legea betetzen, justiziarik ez dago arlo honetan eta administrazioaren jarrera (bereziki ikuskaritzarena) ez da onargarria.
|
|
|
Hori baita naski gaurko jendeen arazo handiena. Ez
|
dute
legerik, ez baitute norabiderik. Ez dakite nondik heldu diren ez eta nonbaitik heldu direla.
|
|
|
1944ko eraldaketaren manuak oso osorik sartu dira lege berrian, batzuetan hitzez hitz, eta besteetan, idazkeraren zuzenketa txikiak eginda; manu horietako batzuek, gainera, antolaketa sistematiko desberdina
|
dute
lege berrian. Alferrekoa izango litzateke artikulu berriek hipoteka legerian sartzen dituzten aldarazpenak eta berrikuntzak sakonean azaltzea, horiek guztiak 1944ko Legearen zioen azalpen txalogarrian azaldu eta plazaratu baitziren.
|
|
|
Beraz, arestian adierazi bezala, 1998 urteko 15/ 98 eta 16/ 98 epaiak kalerairten ondoren, Irun eta Hondarribiko tradizionalistak beraien estrategia aldatu beharrean aurkitu ziren. Irun eta Hondarribiko Udalek ezin zuten, ordura arte bezala, Alardea antolatzen jarraitu, ez behintzat, emakumeen parte hartzea ukatuz; izan ere, emakumeen parte hartzea ukatuko lukeen Alarde baten antolaketan parte hartukobalute, prebarikazio delituaren aurrean aurkituko bailirateke bi alkateak, hau da, udalek, Administrazio Publikoko erakundeak izanik, ezin
|
dute
legeak agintzenduena ez bete eta egokien kontsideratzen duten moduan edota beraien interesenarabera jardun, indarrean den legeriari eta epaitegiek adierazitakoari muzin eginez, finean, emakumeek parte hartzeko eskubidea ukatuz. Administrazio Publikokoerakundeak diren heinean, udalak legeak eta epaitegiak zehaztutakoa betetzerabehartua daude.
|
|
|
22 urteko napoliar bat izan da atzo indarrean sartu zen eta lokal publikoetan erretzea debekatzen duen lege polemikoa ez errespetatzeagatik isuna jaso duen lehen italiarra. Jatetxe eta tabernetako jabeek azaldu
|
dute
legea errespetatzen saiatuko direla, baina ez dutela erretzen duen bezeroa salatuko, arauak ezartzen duen bezala. Araudiak indarra hartu ondoren, lehen isunak erortzen hasi dira.
|
|
|
Instalazio batetik gizakiarentzat egin daitezkeen aplikazioek farmaziei eta belar dendei aurre egitea ekarri dute azkenaldian, erabilera tradizionaleko botikatzat hartzen direnen merkaturatze libreari buruz. Kasu batzuetan, erakunde publiko batzuek txostenak egin dituzte, eta ohartarazten
|
dute
legez sendagarritzat jotzen diren landare batzuk elikagai, espezia, aroma, gehigarri edo bestelako «legezko formula» gisa merkaturatzen ari direla, sendabelarren araudi zorrotzenetik ihes egiteko. Oraingoz, bataila horretatik kanpo geratu dira azoka txikietan edo kalez kaleko salmentan merkaturatu ohi zirenak.
|
|
|
Sare hori WWFk legez kanpoko mozketa kentzeko eta basoen kudeaketa hobetzeko mundu mailako ekimena da. Félix Romero koordinatzailearen iritziz, “hirigintza eta etxebizitza gaietan eskumenak dituzten eraikuntza enpresek, higiezin enpresek eta erakunde publikoek erantzukizun handia
|
dute
legez kanpoko mozketaren eta baso ustiapen ez iraunkorraren eragin negatiboetan, ez baitakite jatorria zein den”.
|
|
2006
|
|
|
Alarde mistoa bultzatzea eta babestea erakunde publikoen ardura da. Auzitegiek, Legebiltzarrak eta Gipuzkoako Batzar Nagusiek emakumeek gizonaren parean desfilatzeko eskubidea dutela ebatzi dute, aldiz, Irun eta Hondarribiko udalek ez
|
dute
legea bete. Erakunde guztiak, gehiengo eta gutxiengo jokoa tarteko ere, herritar guztien ordezkariak dira, guztiena, eta euren nahiak eta eskakizunak bermatu behar dituzte.
|
|
|
eta Afrikako herrialde askotan langileburuek arma daramate; aldian aldiko langileak aterpe prekarioetan bizi dira elkar gainka metaturik; gaixotasun edo istripuak prebenitzeko osasun estaldurarik ez dago; sindikatu edo erakundetan afiliatzea debekatzen
|
dute
legeek eta, onartzen badute, aktibisten jazarpenean dihardute sikarioek.
|
|
|
«Arlo zibilean, probintzietako audientziek eskumena izango
|
dute
legeak ezarritako errekurtsoen gain, hain zuzen ere, probintziako lehen auzialdiko epaitegiek lehen auzialdian emandako ebazpenen kontra ezarritakoen gain.
|
|
|
konkurtso legeria eraldatzea. Indarreko legeriari eginiko kritika zorrotz eta oinarridunek, orain arte, ez
|
dute
lege irtenbiderik izan. Presazko kontua izan arren, eta prestatze lanetan txalotzeko modudeok berandutu dira, indarreko legeriako ahaleginak egin badira ere, irtenbiren akatsak areagotuz, besteak beste:
|
|
|
Hala ere, kontzeptu bateratzaile hori malgua da, eta desberdin aplikatzen da, konkurtsoa nahitaezkoa edo borondatezkoa den kontuan izanda. Zordunaren konkurtsoa eskatzeko legitimazioa dutenek (hartzekodunek, eta pertsona juridikoaren kasuan, zorrak ordaintzeko erantzukizun pertsonala dutenek) oinarri gisa erabili behar
|
dute
legearen arabera kaudimengabezia adierazten duten ustezko egitateetatik bat: zehaztutako beste egitate batzuen artean, arrakastarik izan ez duen exekuzio berezia, edota largespen orokorra nahiz zatikakoa, betebehar guztiak edo legearen arabera zordunaren pasiboan eragin berezia dutenetarikoak betetzen ez direnean.
|
|
|
Batzordeak uste du indarrean dagoen legeak “asmatu egiten duela”, erretzaile ez direnentzako benetako babes bakarra tabakoa lan eremu eta espazio publiko itxietatik kentzea dela, edo fisikoki bereizitako espazioak sortzea (trenkadak, manparak, kristalak, etab.). aireztapen autonomoarekin “eta ez erretzaileak igarotzen ez diren eremuak badira”. Osasun arloko profesionalek uste
|
dute
legea gaur egungo baldintzetan aplika ez dadin proposatzen diren irtenbideak “faltsuak” eta “nahi gabe magikoak” direla, eta haien jatorria “ez horrenbeste ostalaritza sektoreko profesionalengan, baizik eta tabakoaren industriarenetan” dagoela.
|
|
|
Ecologistas en Acción taldeak ingurumena babesteko lege horrek dakartzan berrikuntza nagusiak nabarmendu ditu, baina kritikatu egin du herritarrek parte hartze publikoa gauzatzean anbizio falta dutela. Ingurumen Ministerioko arduradunek adierazi
|
dute
lege berri hori sistema demokratikoaren aurrerapen nabarmena dela, ingurumenari eta, beraz, haren osasunari eta bizi kalitateari eragiten dieten erabakien aurrean herritarrek duten babesgabetasuna murriztuko baitu.
|
|
|
Hiru urteko epea Beren ezaugarriak direla eta, ibilgailu horiek nekez gainditzen dute beren autonomia erkidegoa edo udalerria. Hori dela eta, autonomia erkidegoek izango
|
dute
lege honek beren lurraldeetan noiz hartuko duen indarra zehazteko ardura. Gehieneko epea hiru urtekoa izango da, BOEn argitaratzen denetik, hau da, 2009ko ekainaren 21ean.
|
|
|
Erregulazio horrek Europar Batasunak arlo horretan emandako araudiaren funtsezko alderdiak biltzen ditu. Alderdi horiek dagoeneko garatuta zeuden gure barne zuzenbidean, zenbait xedapen orokorren bidez, eta indarrean jarraituko
|
dute
Legea indarrean sartu ondoren. Legearen xedea da esparru uniforme bat ezartzea, landare osasunaren arloan gaur egun indarrean dauden arau guztiei legezko estaldura emango diena, Estatuaren eta autonomia erkidegoen arteko eskumen banaketaren arabera, konstituzionaltasun bloketik eratorria, eta Espainiak Europar Batasuneko estatu kide gisa eta nazioarteko hitzarmenak sinatzearen ondorioz hartutako konpromisoen arabera.
|
|
|
Gizarte Segurantzak eta, oro har, Estatuko Administrazioak ez dute Euskararen Legea betetzen. Bai, bai, «Legea gora Legea behera» aritzen diren horiek ez
|
dute
Legea betetzen.
|
|
2007
|
|
|
Ikaragarrizkoa! Estatu gehienek ez
|
dute
legeetan indigenon eskubideak bermatuko dituen ezer. Nazio Batuek testua izenpetuko balute, estatuek legeen barruan babestu lituzkete indigenak.
|
|
|
Legebiltzarreko agerraldian Kataluniako modeloa defendatuko dute merkatariek. Beren ustez katalanek askoz hobe egokitu
|
dute
legea merkataritza txikiaren mesedetan; herrialde hartako eragileek herriz herriko azterketa egin dute, saltoki handiak non jarri daitezkeen esateko.
|
|
|
Bederatzi laginek ematen
|
dute
legeak eskaturiko informazio osoa etiketetan baina Font Vella, Solán de Cabras eta Alzola laginek araua urratzen dute, garrantzirik gabeko kontuengatik.
|
|
|
Lege arruntaren izaera
|
dute
lege honen IV. tituluak, VI. tituluak, 36 artikuluko 4 paragrafoaren azken tartekadurak izan ezik, VII. tituluak, eta xedapen gehigarrietatik laugarrenak, xedapen iragankorretatik lehenengoak eta azken xedapenetatik lehenengoak.
|
|
|
2 Aurretiazko berrelkartze baten ondorioz bizilekua eskuratu duten atzerritarrek eskubidea egikaritu ahal izango dute euren familiakideak berrelkartzeko. Horretarako, familiakide horiek lortu dute bizileku eta lan baimena, berrelkartzaileak lortutako baimena gorabehera, eta egiaztatu
|
dute
lege organiko honetako betekizunak dituztela.
|
|
|
Aurreko paragrafoan ezarri epean, Gorteek presazko prozedura erabili eta lege proiektu bezala bideratu ahal izango
|
dute
lege dekretuaren izapidetza.
|
|
|
1 Ganberetako araudiek arautuko
|
dute
lege proposamenaren izapidetza, eta, lege proiektuek lehentasuna badute ere, lehentasun horrek ez du eragozten legegintza ekimena 87 artikuluak arautzen duenaren arabera erabiltzea.
|
|
|
1 Lege organikoaren lerruna
|
dute
lege honen 1 artikuluak; 2 artikuluak, horren 6 paragrafoak izan ezik; 3 artikuluak, horren g) idatz zatiak izan ezik; 4 artikuluko 2, 5 eta 6 paragrafoek; 10.1 artikuluak; 19 artikuluak; 21 artikuluak; 23.1 artikuluak; 24 artikuluak; 29.1 artikuluak; 30 artikuluaren 3 eta
|
|
|
Oinarrizko izaera bera izango
|
dute
lege honen 6 artikuluan ezarritakoarenlamenduek, hala dagokienean. arabera Gobernuak emandako errege
|
|
|
3 Langileen eta enpresaburuen erakunde horiek, berebat, gai zehatzen gaineko akordioak egin ditzakete. Akordio horiek, eta artikulu honen 2 idatz zatiak aipatu lanbide arteko akordioek izango
|
dute
lege honek hitzarmen kolektiboei emandako tratamendua.
|
|
|
Hitzarmenaren hedatze prozedura hasteko gaitasuna izango
|
dute
lege honen 87 artikuluko 2 eta 3 idatz zatietan xedatutakoaren arabera kasuan kasuko esparruan negoziazio kolektiboa hasteko legitimazioa dutenek.
|
|
|
Laburbilduz, Konstituzioaren 40.2 artikuluak jaso aginduak eta gai honetan Europar Batasunak ezarri erkidego juridikoak eratzen
|
dute
lege honen oinarrizko euskarria. Horrez gain, 155 Hitzarmena, langileen segurtasun eta osasunari zein lan inguruneari buruzkoa, berretsi ondoren, Espainiak Lanaren Nazioarteko Erakundearekin hartutako konpromisoek aberastu egin dute lege testuaren edukia, lege testuak Lanaren Nazioarteko Erakundearen aginduak jaso eta agindu horiei lege lerrun egokia aitortu baitie Espainiako sistema juridikoan.
|
|
|
Laburbilduz, Konstituzioaren 40.2 artikuluak jaso aginduak eta gai honetan Europar Batasunak ezarri erkidego juridikoak eratzen dute lege honen oinarrizko euskarria. Horrez gain, 155 Hitzarmena, langileen segurtasun eta osasunari zein lan inguruneari buruzkoa, berretsi ondoren, Espainiak Lanaren Nazioarteko Erakundearekin hartutako konpromisoek aberastu egin
|
dute
lege testuaren edukia, lege testuak Lanaren Nazioarteko Erakundearen aginduak jaso eta agindu horiei lege lerrun egokia aitortu baitie Espainiako sistema juridikoan.
|
|
|
Lehenengo eta bigarren xedapen gehigarrietan, xedapen iragankorrean eta azken xedapenetatik lehenengoan jasotako manuek ez
|
dute
lege organikoaren izaerarik.
|
|
|
Kontratuan onartutako lan egiteko betebeharra dela eta, langileak, lanean, enpresaburuari zor dio arreta eta elkarlana. Arreta eta elkarlan hori agintzen
|
dute
lege xedapenek, hitzarmen kolektiboek, eta enpresaburuak bere zuzendaritza ahalmenak egikaritzean emandako aginduek eta jarraibideek, eta, horrelakorik izan ezean, usadio eta ohiturek. Edozein kasutan ere, langileak eta enpresaburuak onustez jardungo dute elkarri eman beharreko prestazioetan.
|
|
|
Hiru urteko aldian, hamabi hilabetetik gorako iraupena duten joanarazteek ondore guztietarako izango
|
dute
lege honetan lekualdaketetarako ezarri tratamendu bera.
|
|
|
Horrenbestez, legeak jaso du hitzarmen bidezko arauketaren edozenbat esperientzia positibo. Hitzarmen horien arauketek guztiz bat egiten
|
dute
lege honen xedeekin, eta indarrean jarraitzen dute, lege honen xedapen iragankorrean oinarrituta.
|
|
|
Lan arriskuak prebenitzeko arautegia osatzen
|
dute
lege honek, lege hau garatu edo osatzen duten xedapenek eta lan esparruan prebentzio neurriak hartzarmen bidezkoak izan arren.tzeko aginduak jaso dituzten arauek edo esparru horretan halako neurriak sor ditzaketen arauek, horiek lege zein hi
|
|
|
Orain, definitu berri dugun eskubidearen hiru dimentsio klasikoak aztertu behar ditugu: Legearen aurrean (Legea bat bera da herritar guztientzat, herritarrek ez dute pribilegiorik, guztiek egoera bera
|
dute
Legearen aurrean), Legean (araua ematen duen organoak egoera berean daudenak berdin tratatzen dituen arauketa ezarri behar du), eta Legearen aplikazioan (Administrazioak, epaileek eta auzitegiek, araua aplikatzerakoan, ezin diete tratu desberdina eman egoera berean daudenei).
|
|
|
Espainian onesten diren legegintzako testuen artean, batzuek soilik
|
dute
lege organikoen lerruna. Batzuetan, legeak hizpide duen arlo osoak ez du lege organikoaren lerruna izan behar.
|
|
|
antzeko izendapenak izan arren, EKren 149.1 artikuluko oinarriak, oinarrizko legegintza eta oinarrizko legea ez dira nahasi behar EKren 82 artikuluko oinarri legeekin. Oinarriak, oinarrizko legegintza eta oinarrizko legea esapideek, EKren 149.1 artikulukoek, estatu zentralaren (gai baten inguruko oinarrizkoa arautzen du, normalean lege bidez, eta salbuespen moduan, erregelamenduen bidez) eta autonomia estatutuetan garapen eskumena euren gain hartu duten autonomia erkidegoen (oinarrizkoa garatzen
|
dute
legeen, erregelamenduen, eta abarren bidez) arteko eskumen banaketari aipamen egiten diote. aitzitik, aurrerago ikusiko dugunez, Konstituzioaren 82 artikuluko oinarri legeari buruz hitz egiten dugunean, estatu zentraleko erakundeen artean egiten den legegintzarako eskuordetzari buruz ari gara: Gorte Nagusiek gobernu zentralari eskuordetzen diote gai jakin batzuen inguruan lege lerruneko arauak emateko ahalmena.
|
|
|
Beharbada, finantza esparrua aitzindari izan da dituen inplikazioengatik. Lege behar ezberdinak ditu; Espainian, kotizatzen duten enpresekgobernu zintzoaren txostena argitaratu behar
|
dute
legez. Beraz, horrek bestemaila batean jartzen zaitu.
|
|
|
Horrez gain, nerabe gazteek uste dutelege bat, eragingarria izan ezean, gogortu egin behar dela. 15 eta 18 urteko nerabeek, berriz, uste
|
dute
legea eragingarria ez denean, bertan behera utzi zein berrikusiegin behar dela. Besteak beste, emaitza horiek kontuan izanik, ikertzaileek ondorionagusi bat lortu zuten.
|
|
|
Hala ere, haurrekbadakite lapurretek, hilketek eta antzeko lege hausteek poliziaren zigorrakekartzen dituztela (Berti et al., 1997; Berti eta Ugolini, 1998). AEBn egindakobeste ikerketa baten arabera, berriz, 5 urteko haurrek gaitasuna
|
dute
legeak araugisa definitzeko, eta, ez lapurtzea, ez gidatzea abiadura handian, eta antzeko adibideak jartzeko (Moore et al., 1985: 157, in Berti, 2005).
|
|
|
Legearen ulermenari dagokionez, legeak parlamentuak ezartzen dituelaulertzea da adin horretan gertatzen den aurrerapauso nagusia. Hala ere, 10 11urteko haurrek oraindik jarraitzen
|
dute
legeak agindutzat eta debekutzat hartzen; uste dute haien funtzioa istiluak ekiditea dela; eta pentsatzen dute legeak ezbetetzeak isunak, kartzela eta antzeko zigorrak dakartzala (Berti et al., 1997). Oraindik ez dute ulertzen legeek pertsonen arteko harremanak, estatuarenfuntzionamendua eta zerbitzuak arautzen dituztela. Beraz, legearen ikusmoldemurrizgarria dute.
|
|
|
Legearen ulermenari dagokionez, legeak parlamentuak ezartzen dituelaulertzea da adin horretan gertatzen den aurrerapauso nagusia. Hala ere, 10 11urteko haurrek oraindik jarraitzen dute legeak agindutzat eta debekutzat hartzen; uste dute haien funtzioa istiluak ekiditea dela; eta pentsatzen
|
dute
legeak ezbetetzeak isunak, kartzela eta antzeko zigorrak dakartzala (Berti et al., 1997). Oraindik ez dute ulertzen legeek pertsonen arteko harremanak, estatuarenfuntzionamendua eta zerbitzuak arautzen dituztela. Beraz, legearen ikusmoldemurrizgarria dute.
|
|
|
Galdegaiek, nahiz eta osagai bakarrez egon osatuta, gehienek hautsi egiten
|
dute
legea, ez daude aditz aurrean, ezpabere, atzean.
|
|
|
Joan den irailaren 13an, talde parlamentarioei araudiaren tramitea ahalik eta azkarren desblokeatzeko eta arintzeko eskatu zieten, abendu baino lehen onartu ahal izateko. Baina izapideak azkartzeaz gain, GKEek beharrezkotzat jotzen
|
dute
legearen testua aldatzea, ez baitu beharrezko neurririk Gobernuak esportatzen diren armei buruzko informazio zehatza emango duela bermatzeko. “Legebiltzarreko izapidean aldaketarik egiten ez bada, ezinezkoa izango da jakitea zer ari den saltzen eta nori”, diote.
|
|
2008
|
|
|
Arkeologiaz ari garenean, kontu behinenetako bat museoek zenbat eskuratu
|
dute
lege bidez eta legitimitatez, eta zenbat espoliaziotik.
|
|
|
Arrantzako araudiaren koherentziari dagokionez, zenbait adituk lehen ere salatu izan
|
dute
legea zentzugabea dela zenbaitetan, eta horren adibidetzat jartzen dituzte sareen gaineko arauak: legeak onartzen dituen zenbait sarek maila txiki eta estuak dituzte, eta, ondorioz, legeak onartzen dituen baino arrain txikiagoak harrapatzen dituzte.
|
|
|
Emakumeen eta Gizonen arteko Benetako Berdintasunerako 3/ 2007 Lege Organikoa indarrean sartu zenetik, gizonek ere eskubidea
|
dute
legez baimena eskatu eta bikotekidearekin batera etxeko txikia zaintzeko.
|
|
|
Zatiketan parte hartzen duten sozietateen administratzaileek zatiketa proiektuari buruzko txostena idatzi behar dute, eta bertan adieraziko
|
dute
lege honetan ezarritako txostenak egin direla diruzkoak ez diren ekarpenei buruz sozietate onuradun bakoitzarentzat; horrez gain, txosten horiek zehaztuko dute Merkataritzako Erregistroetatik zeinetan gordailutu diren edo gordailutuko diren.
|
|
|
1 Maiatzaren 26ko 18/ 1982 Legean ezarritakoaren araberako enpresa elkartzeek urtebeteko epea
|
dute
lege hau indarrean jartzen denetik ondoko erabakietatik bat hartzeko: euren araubide juridikoa lege honetan agindutakoari egokitzea, enpresen aldi baterako batasun bihurtzea edota desegitea.
|
|
|
Behin legea zein lurraldetan den eragingarria jakin eta gero, bi ondorio jazotzen dira: lehenik eta behin, lurralde horretako auzitegi eta epaile guztiek aplikatu behar
|
dute
lege hori, antolamendu juridikoaren beste osagai bat izanik; bigarrenik, lege hori, antolamendu juridikoan sartutakoan, kontuan hartu behar da edozein xedapenen interpretazioa egiterakoan. Gure kasuan, garrantzi handikoak dira Euskal Herriko Ekonomi Ituna eta Nafarroako Ekonomi Hitzarmena, arau horietan tributuak banatzeko lotuneak ezartzen direlako, baita autonomia erkidegoko erakunde eskudunek esparru honetan emaniko arauak ere.
|
|
|
Lurralde Historiko bakoitzaren Batzar Nagusiek onetsi behar dituzte foru arauak, baina Espainiako antolamendu juridikoan, arauok ez
|
dute
lege lerrunik. Halako arauen izaerari buruzko autua korapilatsua da:
|
|
|
Bigarrenari dagokionez (nortasunik gabeko erakundea Zuzenbideko subjektua izan daitekeen ala ez), baietz esaten du doktrinak. Guztiek onartzen
|
dute
legeak tipikoak ez diren subjektuak aintzatets ditzakeela, hots, pertsona juridikoak ez diren subjektu kolektiboak onar ditzakeela. Horretarako, subjektu pasiboaren kontzeptua, Administrazioaren aurreko betebeharpekoarekin lotu beharrean, zerga egitatearen gauzatzailearekin lotu behar da; hortaz, autoreen iritziz, nortasun juridikorik gabeko erakundeek zerga egitatea gauzatu dezakete zalantzarik gabe.
|
|
|
Izan ere, bada antzekotasunik lege iruzurraren eta zergak aurrezteko aukeraren artean: lehenik, bi biotan gauzatzen da benetan burutu nahi den egintza (ez dago simulaziorik); bigarrenik, bi biok betetzen
|
dute
legearen hitzezko edukia; hirugarrenik, bata zein bestea erabilita, aurrezpen fiskala lortu nahi da. Bereizketa, aldiz, honexetan datza:
|
|
|
Gainera, duela urte batzuk bost urtetik gorako autoen sarrera debekatzen zuen legea atera zuten. Atzera bota omen
|
dute
lege hori, eta agiri moduko bat erosita sar daitekeela entzun dugu, baina mugazainaren gogoaren menpe geratzen zara. Eta Rosson muga egiten duena Senegal ibaia da.
|
|
|
b. Telebista horietan ia programazio erdiak erdaraz izan dira. (Agurtzane Solabarrieta,. Euskaldunek ez
|
dute
legez bermatuta euskarazko katerik?, Berria>)
|
|
|
1.Kooperatiben funtsezko berezitasunak zehazteko, legearen arlotik harago joan behar dugu. Kooperatibak diren enpresek Kooperatiba Elkartearen bidez lortzen
|
dute
legearen babesa, kapital erakundeetan ohikoa denaren oso ezberdina den lege egitura baten bidez. Hala ere, ez da horrela izaten kasu guztietan ezta herri guztietan ere. Askotan, herri bakoitzean sozietate egitura ezberdinak erabiltzen dituzte kooperatibek eta, herri eta egoera askotan, beste motatako lege egiturak erabiltzen dituzte (kapital sozietateak, elkarteak, etab.). Lege egitura horietan, tresna juridiko batzuen bitartez, kooperatiben berezko helburuek beharrezkoak dituzten egokitzapenak ezartzen dira.
|
|
|
Kualifikatutako lanpostu bat lortzea oso zaila
|
dute
legearengatik, titulazioa homologatzeko beharrarengatik eta baita profesionalki birziklatzeko beharrarengatik ere. Zentzu horretan, duten ikasketa maila edozein dela ere, halako edo bestelako kualifikazio profesionala izan, lan merkatuan sartzeko zailtasun ugari izango dituzte (Ekialdeko europarrek nahiz eta ikasketa maila altua izan, erdia langabezian dago), eta aurkituko duten jarduera profesionalen multzoa oso txikia izango da.
|